Siohwa Ketin Kupwurki Koaros en Koluhla

1. Dahme emen me koluhla kin wia?

NI ATAIL kin wiahda mehkot sapwung, e kesempwal kitail en koluhla. Paipel mahsanih me emen kin koluhla ni eh tepida kailongki suwed me e wiahdao, uhdihsang wia, oh koasoanehdi teng en dehr pwurehng wia.—Menlau Kilang Kawehwehn Lepin Lokaia kan, “Koluhla.”

2. Dahme kahrehda kitail koaros anahne esehla duwen koluhla? (Nehmaia 8:​9-11)

² Aramas koaros me momour anahne esehla duwen koluhla. Dahme kahrehda? Pwehki kitail koaros kin wiahda dihp rahn koaros. Nin duwen kadaudok en Adam oh Ihp, emenemen kitail sohsohki dihp oh mehla. (Rom 3:23; 5:12) Kitail koaros dipan oh anahne koluhla. Pil aramas me ahneki pwoson kehlail, duwehte wahnpoaron Pohl, e sohte mengei en powehdi ineng sapwung kan. (Rom 7:​21-24) Ia duwe, met wehwehki me kitail kin anahne ahnsou koaros nsensuwedki atail sapwung kan? Soh, Siohwa kin ketin kadek kalahngan oh kupwurki kitail en nsenamwahu. Medewehla dahme wiawihong mehn Suhs ko ni mwehin Nehmaiao. (Wadek Nehmaia 8:​9-11.) Siohwa sohte ketin kupwurki irail en nohn tihwohkihla sapwung kan me irail wiahda mahso. E ketin kupwurki irail en kaudokiong ih ni peren. Siohwa ketin mwahngih me ni atail kin koluhla, met kin sewese kitail en ahneki nsenamwahu. Eri e ketin padahkihong kitail duwen met. Ma kitail koluhkihla dipatail kan, kitail kak kamehlele me Samatail kadek kalahngano pahn ketin mahkohng kitail.

3. Dahme kitail pahn sukuhlki nan iren onop wet?

³ Nan iren onop wet, kitail pahn sukuhlki duwen koluhla. Kitail pahn koasoiapene soahng siluh. Keieu, kitail pahn sukuhlki dahme Siohwa ketin padahkihong mehn Israel ko duwen koluhla. Keriau, kitail pahn sukuhlki ia duwen Siohwa eh ketin sewese aramas akan en koluhla. Kesiluh, kitail pahn koasoiapene dahme Sises Krais ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk ko duwen koluhla.

DAHME SIOHWA KETIN PADAHKIHONG MEHN ISRAEL KO DUWEN KOLUHLA

4. Dahme Siohwa ketin padahkihong mehn Israel ko duwen koluhla?

⁴ Ni Siohwa eh ketikihong mehn Israel ko sapwellime kosonned kan, re inoukihda en peikiong. Ma irail peikiong sapwellime kosonned kan, e pahn ketin pere irail oh kapaiairailda. E ketin mahsanihki sapwellime kosonned kan: “Kosonned wet me I padapadahkihong kumwail rahnwet, kaidehkin kosonned apwal ehu ong kumwail de dohsang kumwail.” (Deud. 30:​11, 16) Ahpw ma irail sohte peikiong sapwellime kosonned kan de ma irail pilada en kaudokiong koht teikan, e solahr pahn ketin pere irail, oh re pahn kin lokolok. Ahpw met sohte wehwehki me Siohwa uhdahn ketin keseirailla. Re kak “sohpeiong KAUN-O oh kapwaiada . . . sapwellime mahsen kan.” (Deud. 30:​1-3, 17-20) Re kak koluhla. Ma irail wia met, Siohwa pahn ketin karanihala irail oh pwurehng kapaia irail.

5. Ia duwen Siohwa eh ketin kasalehda me e sohte kin uhdihsang sewese sapwellime aramas akan? (2 Nan. 17:​13, 14)

⁵ Sapwellimen Siohwa aramas pilipilda kan kin pwurupwurehng uhwongada ih. Re kin kaudokiong dikedik kan oh wia soahng suwed teikan. Imwilahn met, re lelohng lokolok. Ahpw Siohwa ketin pousehlahte song en sewese irail en pwurehng papah ih. E ketin pwurupwurehng kadarala soukohp akan en kangoange sapwellime aramas akan en koluhla oh pwurodo reh.—Wadek 2 Nanmwarki 17:​13, 14.

6. Ia duwe Siohwa eh ketin doadoahngki sapwellime soukohp ako pwehn padahkihong aramas akan kesempwalpen koluhla? (Pil kilang kilel.)

⁶ Siohwa kin kalapw ketin doadoahngki sapwellime soukohp akan pwehn padahkih oh kapwungala sapwellime aramas akan. Karasepe, Koht ketin mahsanihong Seremaia en padahkihong mehn Israel ko: “Kowe Israel me soaloalopwoat, pwurodo rehi. Pwe I me kupwurkalahngan oh sohte pahn engieng; I sohte pahn engieng pahmw kohkohlahte. Ihte sakarkihda me ke dipadahr oh kahngohdiong KAUN-O.” (Ser. 3:​12, 13) Siohwa pil ketin mahsanihong Soel en padahkihong aramas ako: ‘Kumwail koluhla ni mehlel oh pwurodo rehi.’ (Soel 2:​12, 13) E pil ketin mahsanihong Aiseia en lohkihda: “Kumwail kamwakeleikumwailda. Kumwail tokedihsang amwail wiewia suwed pwukat mwohn silangi. Kumwail tokedihsang amwail wia me suwed.” (Ais. 1:​16-19) Oh Siohwa pil ketin mahsanihong Esekiel en koasoia: “Kumwail dehr lemeleme me I kin kupwurperenki mehlahn aramas dipan emen; pwe soh; me I kin kupwurperenki mehlelen, aramas dipan emen en koluhla oh wiliakapwasang eh mour suwed pwe en mourla. I sohte kupwurki emen en mehla. Kumwail tokedihsang nan dipamwail kan, kumwail ahpw pahn mourla.” (Esek. 18:​23, 32) Siohwa uhdahn kin ketin kupwurperenki ni aramas akan ar koluhkihla diparail kan pwehki e kupwurki irail en mour kohkohlahte! Ahpw Siohwa sohte kin ketin awih lao emen wekila oh eri sewese. Kitail pahn kilang ekei karasaras kan duwen met.

7. Ni eh ketin doadoahngki koasoiepen soukohp Oseia oh eh pwoudo, dahme Siohwa ketin padahkihong sapwellime aramas akan?

⁷ Tehk dahme Siohwa ketin padahkihong sapwellime aramas akan sang ni eh ketin doadoahngki soukohp Oseia oh eh pwoudo, Komer. Mwurin eh wiahda tiahk en kamwahl, e kohkohsang Oseia pwehki ohl teikan. Dahme Siohwa ketin wia? Siohwa, me ketin mwahngih soahng koaros duwen aramas emen, ketin mahsanihong Oseia: “Kohwei oh kasalehiong omw limpoak ong lih emen me wiewia dipen kamwahl ong eh kerir. Ke pahn poakohng duwehte ei wie poakepoakehte mehn Israel kan, mendahte ar sohpeiongehr koht teikan.” (Os. 3:1; Lep. Pad. 16:2) Tehk me ahn Oseia pwoudo kin wiewiahte dihp laud. Ahpw Siohwa ketin mahsanihong Oseia en mahkohng oh kapwurehdo pwehn pwoudikihte.a Sang karasaras wet, Siohwa ketin kupwurki padahkih aramas akan en ese duwen sapwellime pepehm ong irail. Mendahki irail kin wiewiahte soahng suwed kan, e ketin poakepoakehte irail. E ketin pwurupwurehng kadarala sapwellime soukohp ako pwehn sewese irail en koluhla oh wiahda wekidekla kan nan arail mour. Karasaras wet padahkihong kitail me Siohwa ketin mwahngih soahng koaros duwen aramas emen, oh pahn ketin song sewese me kin wiewiahte dihp laud en koluhla. (Lep. Pad. 17:3) Ia duwen Siohwa eh ketin wia met?

IA DUWEN SIOHWA EH KETIN SEWESE ARAMAS AKAN EN KOLUHLA

8. Dahme Siohwa ketin wia pwehn sewese Kain en koluhla? (Senesis 4:​3-7) (Pil kilang kilel.)

⁸ Kain iei nein Adam oh Ihp tepin pwutak. E sohsohki dihp sang eh pahpa nohno. Ahpw Kain sohte powehdi eh ineng ko. Paipel mahsanih: “Eh wiewia kan me sapwung.” (1 Sohn 3:12) Ele met kawehwehda dahme kahrehda Siohwa “sohte ketin kupwure Kain oh eh meirongo” ni eh wiahda meirong ehu. Kain sohte wekidala eh mwekid, ahpw e “lingeringerkihda kowahlap oh pohtoutoukihla.” Dahme Siohwa ketin wia mwuri? E ketin mahseniong Kain. (Wadek Senesis 4:​3-7.) Tehk me Siohwa ketin mahseniong Kain ni kadek oh padahkihong me e pahn ketin kapaia ih ma e pahn wia dahme pwung. Siohwa pil ketin padahkihong Kain me eh lingeringero pahn kakete kahrehiong en wia mehkot sapwung. E kansensuwed me Kain sohte rong. E sohte mweidohng Siohwa en ketin sewese ih en koluhla. Mendahki Kain sohte rong Koht, Siohwa sohte ketin pilada me e sohla pahn ketin sewese emen en koluhla!

9. Ia duwen Siohwa eh ketin sewese Depit en koluhla?

⁹ Siohwa uhdahn ketin poakohng nanmwarki Depit. E pil ketin ekerki Depit “ohl emen me kin kaperenda kupwurei.” (Wiewia 13:22) Ahpw Depit wiahda ekei soahng suwed kan me duwehte kamwahl oh kemehla aramas. Nin duwen kosonned en Moses, Depit konehng kamakamala. (Lip. 20:10; Nemp. 35:31) Ahpw Siohwa ketin kupwurki sewese Depit en koluhla.b E ketin kadarala sapwellime soukohpo Nadan rehn Depit, mendahki Depit saikinte koluhkihla dipeo. Nadan doadoahngki karasaras ehu pwehn sewese Depit en wehwehki me e wiahda dihp laud. Depit esehda me e uhdahn kamedekihala Siohwa oh koluhla. (2 Sam. 12:​1-14) E ntingihdi melkahka ehu me kasalehda ia uwen eh nsensuwedkihla dahme e wiahdao. (Mel. 51, nting kan me mi pohn irelaudo) Aramas tohto me kin dipada kin nsenamwahula ni arail wadek melkahka wet oh koluhla. Kitail uhdahn kalahnganki me Siohwa ketin sewese Depit en koluhla.

10. Ia omw pepehm ni omw ese me Siohwa kin ketin kanengamah oh mahkohng kitail?

¹⁰ Siohwa kin ketin kalahdeki soangen wiewiahn dihp koaros. (Mel. 5:​4, 5) Ahpw Siohwa ketin poakohng kitail, oh ni atail kin wiahda dihp, e kupwurki sewese kitail. E kin ketin ahnsou koaros song en sewese pil aramas me uhdahn suwed pwe ren koluhla oh karanihala ih. Ia uwen kansenamwahu en ese met! Ni atail medewe duwen sapwellimen Siohwa kanengamah oh mahk, kitail kin koasoanehdi teng en lelepekohngete oh mwadang koluhla ni atail wiahda dihp. Met kitail pahn sukuhlki dahme Sises ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk ko duwen koluhla.

DAHME SISES KETIN PADAHKIHONG SAPWELLIME TOHNPADAHK KO DUWEN KOLUHLA

11-12. Karasaras dahieu me Sises doadoahngki pwehn padahkihong kitail me Siohwa kin uhdahn ketin kupwurki mahkohng kitail? (Menlau kilang kilel ni Kahn Iroir wet.)

¹¹ Ni mwehin tepin Kristian ko, ahnsowo lelehr me Mesaiao en ketido. Duwehte me artikel en mwoweo koasoia, Siohwa ketin doadoahngki Sohn Sounpapidais oh Sises Krais pwehn padahkihong aramas akan uwen kesempwal en koluhla.—Mad. 3:​1, 2; 4:17.

¹² Ni Sises eh ketiket sampah, e ketin padahkihong aramas akan me Semeo kin kupwurki mahkohng kitail ni atail wiahda dihp. E ketin wia met sang ni eh ketikihda karasaras en pwutak me salongalao. Mwahnakapwo pilada en kohkohsang imwarailo oh wia ekei soahng kan me uhdahn suwed. Ahpw mwuhr, e “kolulahr nan kapehde” oh pwurala imwarailo. Dahme eh pahpao wia? Sises mahsanih me ni mwahnakapwo eh “mihmihte wasa doh, semeo ahpw kilangada ih oh poakehla kowahlap, e ahpw tangalahte pwoalehdi oh metik.” Mwahnakapwo sohte kasik eh pahpao en mahkohng ih. Eri e idek ma e kak doadoahk duwehte lidu men nan imwehu. Ahpw eh pahpao men mahkohng, oh ekerki “nei pwutaket” oh kasamwo. Eh pahpao koasoia: “E salongalahr ahpw dierek.” (Luk 15:​11-32) Ni Sises eh patopato nanleng, e kin kilang pak tohto duwen Semeo eh kin ketin poakehla oh mwadang mahkohng irail kan me kin koluhla. Koasoi pwoatet me Sises padahkihong kitail kin uhdahn kansenamwahu oh kasalehda ia uwen Samatailo, Siohwa, eh ketin kadek kalahngan!

13-14. Dahme wahnpoaron Piter sukuhlki duwen koluhla, oh dahme e padahkihong meteikan duwen met? (Pil kilang kilel.)

¹³ Wahnpoaron Piter sukuhlki soahng tohto sang Sises duwen Siohwa eh kin ketin mahkohng irail me koluhla kan. Piter wiahda sapwung tohto oh Sises ketin mwadang mahkohng. Karasepe, mwurin Piter eh kahmahmkihla pak siluh me e ese eh Kauno, e uhdahn nsensuwedkihla dahme e wiahdao. (Mad. 26:​34, 35, 69-75) Ahpw mwurin Sises eh ketin iasada, e pwarohng Piter ni eh kelekelehpw pwehn mahseniong. (Luk 24:​33, 34; 1 Kor. 15:​3-5) Sises mwahngih me Piter koluhla oh kupwurki kamehlelehiong ih me e ketin mahkohngehr.—Mark 16:7.

¹⁴ Piter wehwehki pepehm en koluhla oh ale mahk. Eri e padahkihong meteikan dahme e sukuhlki. Ahnsou kis mwurin kasarawi en Pendekos, Piter kawehwehiong pokon en mehn Suhs kei me re kemehla Mesaiao. Ahpw e ndaiong irail: “Eri, koluhla oh wiliakapwala pwe dipamwail kan en lapwada, pwe ahnsoun nsenamwahu pahn kohsang rehn Siohwa.” (Wiewia 3:​14, 15, 17, 19) Piter padahkih me aramas dipan men kin koluhla sang ni eh wiliakapwala. Eri met wehwehki me aramaso wekidala eh madamadau sapwung kan, uhdihsang wia dahme suwed, oh tepida wia dahme kin kaperenda Koht. Wahnpoarono pil kasalehda me Siohwa uhdahn pahn ketin mahkohng irail, de ketin irisasang arail sapwung kan oh sapwung ko sohrala douluhl. Oh sounpar tohto mwuhr, Piter kangoangehki Kristian ko: “Siohwa . . . kin ketin kanengamahiong kumwail pwehki e sohte kin ketin kupwurki emen en kasohrala ahpw e ketin kupwurki aramas koaros en koluhla.” (2 Pit. 3:9) Ni atail koluhkihla dipatail kan, mehnda ma e uhdahn laud, e kansenamwahu en ese me Siohwa uhdahn ketin mahkohng kitail!

15-16. (a) Ia duwen wahnpoaron Pohl eh sukuhlki duwen mahk? (1 Timoty 1:​12-15) (b) Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop en mwuhr?

¹⁵ Sohl en Tarsus wiahda soahng suwed tohto. E kin lemei oh kaloke sapwellimen Krais tohnpadahk kan. Pali laud en Kristian kan ele medewe me e sohte pahn wekila. Ahpw Sises mwahngih me Sohl kak wekila oh koluhla. Ih oh Semeo ketin mwahngih irair kaselel kan en Sohl. Sises mahsanih: “I piladahr ohl menet.” (Wiewia 9:15) Sises pil ketin doadoahngki manaman ehu pwehn kahrehiong Sohl en koluhla. (Wiewia 7:58–8:3; 9:​1-9, 17-20) Sohl, de Pohl, koluhla oh wiahla Kristian men. Sises ketikihong ih pwukoahn wia wahnpoaron. Pohl kin kalapw koasoia ia uwen eh kalahnganki me Siohwa oh Sises ketin kasalehiong ih kadek oh kalahngan. (Wadek 1 Timoty 1:​12-15.) Pohl koasoia: “Nan sapwellime kadek Koht kin ketin songosong en kaweid uhk ken koluhla.”—Rom 2:4.

¹⁶ Ehu pako, Pohl rongada me nan mwomwohdisohn Korint, re mweidohng ohl emen me wiahda tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud en mihmihte nan mwomwohdisou. Ia duwen eh apwalihala met? E wia met ni ahl ehu me kasalehiong kitail ia duwen Siohwa eh ketin kasalehda limpoak ni eh panawih sapwellime ladu kan oh kasalehda kadek kalahngan ni arail koluhla. Oh kitail pahn sukuhlki ia duwen atail kak alasang ih. Nan iren onop en mwuhr, kitail pahn koasoiapene dahme wiawi nan mwomwohdisohn Korint.