Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w03 12/1 pp. 20-25
  • Kahlemengih Siohwa, Atail Koht Me Sohte Kin Ketin Lipilipilki Aramas

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Kahlemengih Siohwa, Atail Koht Me Sohte Kin Ketin Lipilipilki Aramas
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2003
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Mwekidkihda Sapwellimen Siohwa Ndand
  • Sapwellimen Siohwa Wiewia kan Ong Eipraam oh Israel
  • Sises, Sounpadahk me Sohte Kin Ketin Lipilipilki Aramas
  • Wah Mwahu kan kin Kohsang Atail Sohte Lipilipilki Aramas
  • Powehdi Lipilipilki Aramas
  • “Katehlapala Ehuiong Meteikan”
  • Sosua oh Mehn Kipeon kan
    Mehn Kasukuhl kan me Ke Kak Sukuhlkihsang Paipel
  • Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Sosua
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2004
  • Mahsen en Siohwa Uhdahn Pahn Pweida
    Iren Onop kan ong Kahn Iroir 4—2007
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2003
w03 12/1 pp. 20-25

Kahlemengih Siohwa, Atail Koht Me Sohte Kin Ketin Lipilipilki Aramas

“Koht sohte kin ketin lipilipilki aramas.”​—ROM 2:11.

1, 2. (a) Ia sapwellimen Siohwa koasoandi me pid mehn Kenan kan? (b) Dahme Siohwa wia, oh peidek dah kan pwarada?

NAN pahr 1473 B.C.E. nan patapaten Moap, mehn Israel akan dirala wasao oh rongorong kanahieng ahn Moses wie kapakapahrek. Irair apwal ieu awiawih irail, palio Pillap Sordan. Moses lohkihong irail sapwellimen Siohwa koasoandi ong mehn Israel akan en kalowehdi wehin Kenan kehlail isuh me mih nan Sapwen Inou. Ia uwen mahsen en Moses ko ah wia mehn kakehlail ong kapehdarail me mahsanih: “Ni ahnsou me Kauno [“Siohwa,” NW], amwail Koht, pahn ketikihong irail pahn amwail manaman pwe kumwail pahn kaloweiraildi, eri kumwail kemehla irail koaros”! Mehn Israel sohte pahn wiahiong irail inou ehu de kadek ong irail.​—Deuderonomi 1:1; 7:⁠1, 2.

2 Ahpw, Siohwa doarehla peneinei ehu sang nan tepin kahnimw me mehn Israel akan mahweniong. Oh pil, aramas akan me pil mih nan kahnimw pahieu teikan Koht ketin pere irail. Dahme kahrehda? Dahme wiewia kapwuriamwei en kamourala mehn Kenan pwukat padahkiong kitail me pid duwen Siohwa? Oh iaduwen kitail kak kahlemengih Ih?

Mwekidkihda Sapwellimen Siohwa Ndand

3, 4. Iaduwen ekei aramas nan Kenan mwekidki arail rong duwen mehn Israel kana nan mahwen ko?

3 Erein sounpahr 40 me mehn Israel akan mihmihki nan sapwtehn mwohn arail pedolong nan Sapwen Inou, Siohwa ketin pere oh peiki sapwellime aramas. Ni palieir en Sapwen Inou, mehn Israel akan mahweniong nanmwarki en Kenan mehn Arad. Sang ni sapwellimen Siohwa sawas, mehn Israel akan kalowehdi ih oh nah aramas akan nan Orma. (Nempe 21:1-3) Mwuri, mehn Israel akan keid ni keilen sapwen Edom oh kakahnseli oh kohla paliepeng oh lellahng paliepeng en palimese en Sehden Mehla. Nan wasao, wasa me mahs mehn Moap me kin kousoan ie, mehn Amor kan me ahnsowo koukousoan ie. Nanmwarki en Amor Sihon sohte mweidohng mehn Israel akan en kotehla ah wasa. Eri, mehn Israel oh Nanmwarki Sihon iangahki nah aramas akan nan Sahas, ni paliepeng en Wahu en Arnon, wasa me Sihon kamakamala ie. (Nempe 21:23, 24; Deuderonomi 2:30-​33) Ekisdahla paliepeng, Ok kaunda mehn Amor kan me mih Pasan. Edetehn Ok wia aramas kodon men, e sohte kak pahrekiong Siohwa. Ok pil kamakamala nan Edrei. (Nempe 21:33-​35; Deuderonomi 3:1-3, 11) Rohng en kana pwukat oh pil iangahki koasoipen ahn mehn Israel akan arail pedoi sang nan Isip inenen kamasakada irail akan me kin koukousoan nan Kenan.a

4 Ni ahnsou me mehn Israel akan tepin pedolong nan Kenan mwurin arail kotehla Pillap Sordan, irail kousoandi nan Kilkal. (Sosua 4:9-​19) Ekiste keilahsang mwo, kehlen kahnimw en Seriko mih wasao. Dahme lihen Kenan Reap rongehr duwen sapwellimen Siohwa wiewia kan kahrehong ih en mwekidki pwoson. Imwilahn met, ni ahnsou me Siohwa ketikihdo ohla ohng Seriko, E ketin doarehla ah mour oh pil mour en tohnimwe ko.​—Sosua 2:1-​13; 6:17, 18; Seims 2:⁠25.

5. Dahme kamwekid mehn Kipeon kan en pitih mehn Israel kan?

5 Mwuri, mehn Israel akan doudahlahsang wasa karakarahk kan limwahn Pillap Sordan oh kohdahlahng nan nahna kan nan wasa ko. Sang ni sapwellimen Siohwa pahngoak, Sosua wailong nan kahnimw Ai oh kalowehdi. (Sosua, irelaud 8) Rohng kan duwen dahme wiawi kasalewehda oh kahrehda nanmwarki en Kenan akan pokonpene pwe ren mahweniong mehn Israel. (Sosua 9:1, 2) Tohnkahnimw en mehn Ip nan Kipeon me karanih irail mwekid weksang meteikan. Sosua 9:4 mahsanih: “Irail koasoanehdi me irail pahn doadoahngki arail loalokong.” Irail duwehte Reap, irail rongehr duwen Siohwa ah ketin doarehla sapwellime aramas akan ni arail pedoisang Isip oh arail pil kalowehdi Sihon oh Ok. (Sosua 9:6-​10) Mehn Kipeon kan wehwehkihdahr duwen apwal ma irail pahn uhwong. Eri, pwe en welianwei mehn Kipeon oh pil kahnimw kerendo siluh​—⁠Kepihra, Perod, oh Kiriad Searim​—⁠irail kadarewei rehn Sosua nan Kilkal pwihn en aramas ehu me mwomwehda me irail kohdohsang nan sahpw ehu me doh. Arail pilahn pweida. Sosua eri wiahda inou ong irail me e sohte pahn kemeirailla. Mwurin rahn siluh, Sosua oh mehn Israel akan ahpw esehda me irail pitihiraildi. Ahpw, irail kaukihlahr ni mwaren Siohwa inowo oh irail eri kolokolete audepen inowo. (Sosua 9:16-​19) Eri, Siohwa kupwurki met?

6. Dahme Siohwa wia pwehn kasalehda dahme e medemedewe duwen inou me Sosua wiahda rehn mehn Kipeon kan?

6 Mehn Kipeon akan e mweimwei ong irail en wia soun pwal tuwi oh soun idipil ong mehn Israel akan oh irail pil kin kak wia met ong “nan mwoalen Siohwa” nan Tehnpas Sarawio. (Sosua 9:21-​27) Oh pil, ni ahnsou me nanmwarki en Amor limmen oko oh neirail karis en sounpei ko kamasak mehn Kipeon akan me re pahn mahweniong irail, Siohwa ketin wia manaman oh doareirailla. Kisinieng en lepin ais me duwehte takai mweredi oh kemehla aramas tohto sang uwen me sapwellimen Sosua sounpei kan kemehla. Siohwa pil karonge ahn Sosua pekipek en koledi ketipin oh maram en dehr kihrla pwehn kihong irail ahnsou en kanekehla arail kemehla arail imwintihti kan. Sosua mahsanih: “Met sohte kin wiawi mahs, sohte sang rahno kohdo, me duwehte rahnwet, me pein Kauno [“Siohwa,” NW] ketin peikiong aramas oh iang sewese mehn Israel kan!”​—Sosua 10:1-​14.

7. Padahk mehlel dahieu me Piter kasalehda me sansalda rehn ekei mehn Kenan?

7 Lihen Kenan Reap oh ah peneinei oh pil irail mehn Kipeon akan, kin lahn Siohwa oh kin wia kupwure. Dahme wiawihiong irail kin kasalehda mwahu padahk mehlel me wahnpoaron Kristian Piter mahsanih ahnsoukis mwuhr: “Koht sohte kin ketin lipilipilki aramas. E kin ketin kupwurperenki mehmen me kin lemmwiki, oh pil wiewia me pwung; sohte lipilipil ih soangen aramas dah.”​—Wiewia 10:34, 35.

Sapwellimen Siohwa Wiewia kan Ong Eipraam oh Israel

8, 9. Iaduwen Siohwa sang sapwellime wiewia kan ong Eipraam oh wehin Israel kasalehda me e sohte kin lipilipilki aramas?

8 Tohnpadahk Seims kasalehda duwen sapwellimen Koht wiewiahn kadek sapan ong Eipraam oh kadaudoke kan. Sang ni ahn Eipraam pwoson, a kaidehn sang ni ah keinek, me wiahiong ih en wia “kompoakepahn Siohwa.” (Seims 2:23) Pwoson oh limpoak ong Siohwa me Eipraam kasalehda wahdo kapai ong kadaudoke kan. (2 Kronikel 20:7) Siohwa inoukihong Eipraam: “I inoukihong uhk me I pahn kangederehla kadaudokomw kan duwehte ngeder en usu kan en pahnlahng de ngeder en pihk kan pohn oaroahr kan.” Oh pil, tehk duwen dahme Siohwa inoukihong Eipraam nan iretikitik en mwuri: “Wehi koaros pahn peki I en kapaiairailda nin duwen ei kapaiadahr kadaudokomw kan.”​—Senesis 22:17, 18; Rom 4:1-8.

9 Ni soh poupoar, Siohwa kin ketin kasalehda sang ni sapwellime wiewia kan ong mehn Israel, dahme E pahn ketin wiahiong irail me kin peikiong Ih. Mepwukat kin wia kasalepen sapwellimen Siohwa limpoak mehlel ong sapwellime ladu lelepek kan. Edetehn Israel wia sapwellimen Siohwa “aramas pilipil kan,” met sohte wehwehki me aramas teikan sohte pahn kak iang ale sapwellimen Koht kamwahu kan. (Eksodus 19:5; Deuderonomi 7:6-8) Mehlel, Siohwa ketin pwainda sapahl mehn Israel sang pahn kalidu en mehn Isip kahrehda e mahsanih: “Kumwail kelepw me I ese rehn peneinei koaros en sampah.” Ahpw, sang rehn soukohp Eimwos oh pil irail teikan, Siohwa pil ketikihda koapworopwor mwahu ong aramas akan en “wehi kan koaros.”​—Eimwos 3:2; 9:11, 12; Aiseia 2:2-4.

Sises, Sounpadahk me Sohte Kin Ketin Lipilipilki Aramas

10. Iaduwen Sises kahlemengih Semeo ni a sohte kin lipilipilki aramas?

10 Ni ahnsou me Sises kin kalokalohk nan sampah, pwehki e kin wia kasalepen Seme ni mehlel, e kin kahlemengih Siohwa me sohte kin lipilipilki aramas. (Ipru 1:⁠3) Dahme keieu kesempwal ong ih ahnsowo iei en rapahki “sihpw en wehin Israel ko me salongalahr.” Ahpw, e pil sohte pweiek en kalohk ong lihen Sameria mpen pwarer ehu. (Madiu 15:24; Sohn 4:7-​30) E pil wiahda manaman ehu ni sounpei men a peki, oh e sansal me aramas menet kaidehn mehn Suhs. (Luk 7:1-​10) Soahng pwukat wiawi likin ah kin kasalehda wiewia oh limpoak ong sapwellimen Koht aramas akan. Sapwellimen Sises tohnpadahk kan pil kin kalohk wasa tohto oh laud. E sansal me elen alehdi sapwellimen Siohwa kapai kan sohte kin kohsang ni aramas en wehi mehnia wehi ih, ah e kin pid soangen loalen aramas dah ih. Aramas akan me aktikitik, mohngiong mehlel oh “men mwenge” ni pali ngehn wehwehki men sukuhliki padahk mehlel iei soangen aramas pwukat me kin mwekidki Rongamwahu en Wehin Koht. Ahpw, ni pali teio, aramas aklapalap oh kala iei irail me kin kailongki Sises oh sapwellime padahk kan. Sises mahsanih: “I kin kapingahkin komwi mwohn wehi pokon, Maing Semei, Kaun en nanleng oh sampah, pwe komwi ketin ekihsang soahng pwukat me loalokong oh koahiek en sampah kan, ahpw ketin kasalehiong me soaloalokong kan. Iei, Maing Semei, met komw ketin wiahda sang ni pein mwekid en nan kupwuromwi.” (Luk 10:21) Ni atail wiewia ong meteikan a pahn kin poahsoankihda limpoak oh pwoson, kitail sohte pahn lipilipilki aramas, ni atail wehwehki me iei me Siohwa kin ketin kupwurki.

11. Iaduwen tepin mwomwohdiso en Kristian kasalehda me irail sohte kin lipilipilki aramas?

11 Nan mwomwohdiso en tepin Kristian kan, mehn Suhs oh me kaidehn mehn Suhs kin duwepenehte. Pohl kawehwe me: “A Koht pahn ketikihong aramas koaros me kin wiewia me mwahu, lingan, wahu, oh popohl; ong mehn Suhs mahs, oh pil ong mehn Krihk. Pwe Koht sohte kin ketin lipilipilki aramas.”b (Rom 2:10, 11) Dahme kin kasalehda ma re pahn ale sapwellimen Siohwa kadek sapan, kaidehn irail tohn mehnia wehi, ahpw iaduwen arail mwekidki ni arail sukuhlikier duwen Siohwa oh elen kapai me kohsang tomw en sapwellime Ohlo, Sises. (Sohn 3:16, 36) Pohl ntingihdi: “Eri, ihs me mehn Suhs mehlel, ihs me sirkumsais ni mehlel? Kaidehn ih me sirkumsais liki, me eh sirkumsais mie ni paliwerehte. Ahpw, ih me mehn Suhs mehlelen, me kin wia me eh mohngiong sirkumsaislahr​—⁠iei doadoahk en Ngenen Koht, kaidehk doadoahk en Kosonned me ntingdier.” Mwurin mwo, ni lokaiahn karasaras, e doadoahngki lepin lokaia “mehn Suhs,” Pohl pil kapataiong mahsanih: “Eri, soangen aramas menet kin ale ketingpe sang rehn Koht, ahpw kaidehn sang rehn aramas akan.” (Rom 2:28, 29) Siohwa kin ketikihda kaping ni soh lipilipilki aramas. Kitail kin iang wia met?

12. Kaudiahl 7:9 kin kasalehda duwen koapworopwor dahieu, oh ihs me kak ahneki koapworopwor wet?

12 Mwuhr, nan kasansal ehu, wahnpoaron Sohn kilangadahr irail Kristian keidi kan me kin wia kilelepen wehin ngehn ong irail 144,000, “me kileledi sang keinek koaros en nein Israel pwutak kan.” Mwurin met, Sohn pil kilangada “pokon kalaimwun ehu . . . me kohsang nan wehi koaros, ni keinek en aramas koaros oh soangen aramas oh lokaia koaros, me uh mwohn mwoahlo oh mwohn sihmpwulo, kapwatki likoupuhp reirei oh tehn paini mi nan pehrail kan.” (Kaudiahl 7:4, 9) Kahrehda, sohte ehu wehi de lokaia me sohte iang mwomwohdiso en Kristian rahnwet. Emen emen sang soangsoangen irair en mour koaros ahneki ahnsou mwahu en ale komour nan “kahn kamakam kowahlap” me kohkohdo, oh kak nimpil sang ni “pwarer en pilen komour” nan sampah kapw.​—Kaudiahl 7:14-​17.

Wah Mwahu kan kin Kohsang Atail Sohte Lipilipilki Aramas

13-15. (a) Iaduwen kitail kak powehdi atail lipilipilki aramas pwehki arail tiahk de wasa me irail kohsang ie? (b) Kasalehda karasepe kan me kin kasalehda kamwahu kan me kin kohsang kasalehda limpoak oh kadek ong meteikan.

13 Siohwa kin uhdahn mwahngih kitail duwehte papah mwahu men a kin ese nah seri kan. Pil duwehte, ni ahnsou me kitail kin esehla oh wehwehkihla aramas teikan, pwehki atail kin men esehla arail tiahk oh duwen wasa me re tikida ie, kitail sohla kin nsenohki kasawih de kedirepwki irair akan me kin weksang atail. Saminimin me kin kohsang wekpeseng en tiahk de wasa me kitail kohsang ie kin sohla oh ehupene oh wiahla kompoakepah oh limpoakpene kin kehlailla. Miniminpene kin kehlailla. (1 Korint 9:19-​23) Met kin sansal mwahu sang ni wiewia kan en misineri kan me kin kohla nan wehi kan me kaidehn sapwarail. Irail kin kesempwaliki kamwahupen aramas en wasa pwukat, kahrehda misineri pwukat kin mwadangete ahnla tohn mwomwohdiso kan nan wasao.​—Pilipai 2:4.

14 Kamwahu kan me kin kohsang atail sohte lipilipilki aramas kin sansal nan sahpw tohto. Aklilu, me kohsang Idiopia, kin diar me e kin inenen sangat mihmi nan poasen kaunen Wehin Britain, London. Ah sangat oh loaleid inenen laudla ni ah kin kilang me likamwete tohn wasao sohte kin kadek ong aramas me kohsang likin Europe oh kin mihmi nan kahnimw laud kan nan Europe ahnsou wet. Ahpw, ahn Aklilu ah pepehm wekila mehlel ni ahnsou me e iang towehda mihding en Kristian nan Kingdom Hall en Sounkadehdehn Siohwa kan! Irail akan wasao kasamwo ih oh e mwadangete ahnekihda pepehm likilik oh perenki aramas oko. E mwadangete wia kekeirada ong ah perenki oh wehwehkihla Sounkapikpatail, Siohwa Koht. E mwadangete rapahki ahnsou mwahu en kalohkiseli Rongamwahu en Wehin Koht ong meteikan nan wasao. Ehu rahn, ni ah iang kalohk, ienge idek reh duwen soangen mehn akadei kan me e ahneki, oh Aklilu mwadangete sapengki me e kasik me ehu rahn en iang towehda ehu mwomwohdiso me pahn lokaiahki pein ah lokaia, Amharic. Ni ahnsou me elder kan en mwomwohdiso en lokaiahn wai me e kin iango arail rong met, irail perenkihda oh koasoanehdi en mie Kapahrek Ong Wehi Pokon ni ahn Aklilu ah lokaia. Luhk kan kohpeseng oh kahrehpene aramas en wehin liki tohto oh pil tohn wasao pwehn iang towehda tepin mihding ni lokaiahn Amharic nan Britain. Rahnwet, mehn Idiopia oh tohn wasa teikan me kin kousoan wasao kin miniminpene oh towehda mwomwohdiso en lokaiahn Amharic en wasao. Me tohto wasao diarada me sohte mehkot me ireirailsang uhkihda palien Siohwa oh kasalehda ni arail inoukihong Siohwa arail mour oh papidais en Kristian.​—Wiewia 8:⁠26-​36.

15 Irair en aramas oh irair en wasa me re kohsang ie kin wekpeseng. Ahpw, mepwukat sohte pahn kahrehda emen en pehm me e kesempwal sang de e suwed sang meteikan; pwe mepwukat ihte wia irair en wekpeseng kei. Ni ahnsou me aramas akan wie kilikilang irail me ahpwtehn wiahla ladu en Siohwa arail papidais pohn dekehn Malda, irail Sounkadehde wasao, arail peren kahrehda irail oko me kohdo wasao sang Britain pilen masarail dahrkihpene arail peren. Mehlel, mehn Malda ko oh mehn Britain ko kin kasalehda arail pepehm ni ahl akan me wekpeseng, ahpw arail limpoak laud ong Siohwa kin katengepene ehupene en Kristian oko.​—Melkahka 133:1; Kolose 3:14.

Powehdi Lipilipilki Aramas

16-18. Kasalehda duwen ekspiriens me wiawi me kin kasalehda me Kristian akan nan mwomwohdiso kak powehdi arail lipilipilki aramas me irail kin ahneki mahs.

16 Ni ahnsou me atail limpoak ong Siohwa oh ong riatail Kristian akan kin loalla, kitail pahn kak kalaudehla atail kahlemengih Siohwa ong sapwellime elen kupwukupwure meteikan. Atail madamadau en lipilipilki aramas, me ele kak mie rehtail me pid tohn ehu wasa, de keiek, de pil soangsoangen tiahk, kitail kak kesehla. Karasepe, Albert me iang sounpei en Britain nan Mahwen Keriau en Sampah oh ih kolkoldi pahn mehn Sapan akan nan Singapore nan pahr 1942. Mwuri, erein pahr siluh samwa, e doadoahk ni wasa me adaneki “death railroad,” wasa me uhd adaneki piris me mih pohn pillap en Kwai. Ni ah saledekla ni imwilahn mahweno, e toutoukihte paun 70, oh tihnewe pali pah tipw, oh pil iangahki tumwe, oh e ahneki mehntang, kilin kutuwa oh soumwahu malaria. Ienge tohn kalapwuhs kid kei suwed sang ih oh ekei mehla. Sang ni irair apwal akan me Albert kilangehr oh pil iang alehdi, e pwurala ni imweo nan pahr 1945 oh wia aramas kailongki aramas emen, oh sohte kin mwahuki mehkot me pid Koht de sarawi.

17 Ahn Albert ah pwoud, ede Irene, wiahla emen Sounkadehdehn Siohwa kan. Pwehn dehr kansensuwedih ah pwoud, Albert iang towehda ekei mihding kan en Sounkadehdehn Siohwa kan. Mwuri, emen Kristian pwulopwul me iang wia doadoahk en kalohk kaukaule me ede Paul mwemweit rehn Albert pwe en kak onop reh Paipel. Albert eri mwadangete esehda me Siohwa kin kasawih emen emen aramas ong irair en mohngiong dah me re ahneki. Ih eri inoukihda ah mour oh papidaisla.

18 Paul mwuri pwurala London, ih sukuhliki lokaiahn Sapan, oh ih kin kohla ni mwomwohdiso ieu me lokaiahn Sapan. Ni ah ndaiong ekei Sounkadehdehn Sapan kan en iang ih kohla ni mwomwohdiso me e kin iang mahso, brother kan wasao tamanda me Albert sohte kin mwahuki mehn Sapan. Sang ahnsou me Albert pwurodo Britain, e kin nantihong sohte men tuhwong mehn Sapan, eri brother kan medemedewe ia pahn mwomwe ma brother en Sapan kan pahn tuhwong ih. Albert kasamwo irail me mwemweitdo kan ki limpoak en brother ni soh peikasal.​—1 Piter 3:8, 9.

“Katehlapala Ehuiong Meteikan”

19. Soangen kaweid dahieu me wahnpoaron Pohl kihong kitail me kak sewese kitail en powehdi atail lipilipilki aramas?

19 Nanmwarki Solomon ntingihdi: “Lipilipilki aramas sohte mwahu.” (Lepin Padahk 28:21) E kin mengei ken poakohng aramas akan me ke uhdahn ese irail. Ahpw, ekei ahnsou, kitail sohte kin nohn kasalehda perenki irail oko me kitail sohte ese irail mwahu. Soangen lipilipilki aramas wet sohte kin mwahu ladu en Siohwa men en kasalehda. Ni mehlel, e pahn mwahu ma kitail koaros pahn idawehn kaweid en Pohl en “katehlapala ehuiong meteikan”​—ei, katehlapala atail limpoak ong riatail Kristian akan me kohsang irair en mour me weksang atail.​—2 Korint 6:13.

20. Nan soangen irair dah kan kitail kak kahlemengih Siohwa, atail Koht me sohte kin lipilipilki aramas?

20 E sohte lipilipil ma kitail ahneki koapworopwor en iang mih nanleng de mour soutuk nin sampah, atail sohte lipilipilki aramas pahn sewese kitail en perenki wia pwihn en sihpw tehieu, silepe metehmen. (Episos 4:4, 5, 16) Ni atail kin song en kahlemengih Siohwa, atail Koht me sohte kin lipilipilki aramas, kak sewese kitail nan atail doadoahk en kalohk, nan atail peneinei, nan mwomwohdiso, oh nan soangen irair en mour koaros. Iaduwen? Artikel en mwurin met pahn koasoiada ire wet.

[Nting tikitik me mi pahs]

a Sapwellimen Siohwa ndand mwuhr wiahla audepen koul kamisik kan.​—Melkahka 135:8-​11; 136:11-​20.

b Nan iren Paipel wet, “mehn Krihk kan” kin wehwehki mehn liki kan.​—Kohsang pwuhken Insight on the Scriptures, Volume 1, page 1004, Sounkadehdehn Siohwa kan wiahda pwuhk wet.

Iaduwen Ke Pahn Sapeng?

• Iaduwen Siohwa kasalehong Reap oh mehn Kipeon kan me e sohte kin lipilipilki aramas?

• Iaduwen Sises kasalehda sang eh padahk kan me e sohte kin lipilipilki aramas?

• Dahme kak sewese kitail en powehdi lipilipilki aramas pwehki arail tiahk de wasa me irail kohsang ie?

[Kilel nan Pali 21]

Ahn Israel arail kalowehdi Kenan tepida

[Kilel nan Pali 23]

Sises sohte kin pweiek sang kalohk ong lihen Sameria

[Kilel nan Pali 24]

Mihding ni lokaiahn Amharic nan Britain

[Kilel nan Pali 24]

Ahn Albert limpoak ong Siohwa sewese ih en powehdi ah lipilipilki aramas

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share