Iren Sawas kan ong Doaropwehn Kasukuhl ong Mihting en Mour oh Kalohk
MARCH 3-9
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | LEPIN PADAHK 3
Kasalehda Omw Likih Siohwa
ijwbv artikel 14 par. 4-5
Lepin Padahk 3:5, 6—“Dehr Koapworopworki Mehkan me Ke Pein Lemeleme me Ke Ese”
‘Likih Siohwa ni mohngiongomw unsek.’ Kitail kin kasalehda atail likih Koht ni atail kin wia soahng kan nin duwen kupwure. Kitail anahne likih Koht ni mohngiong unsek. Nan Paipel, mohngiong kin dokedoke loalen emen, me iangahki eh pepehm kan, dahme kin kamwakid ih, eh madamadau kan, oh mwomwen eh wiewia kan. Eri atail likih Koht kin pidada laudsang atail pepehm kan. E wia pilipil ehu me kitail kin wiahda pwehki kitail kamehlele me Sounkapikpatailo ketin mwahngih dahme keieu mwahuong kitail.—Rom 12:1.
“Dehr koapworopworki mehkan me ke pein lemeleme me ke ese.” Kitail anahne likih Koht pwehki kitail sohte kak koapworopworki pein atail madamadau me soh unsek. Ma kitail likih pein kitail kelehpw de mweidohng atail pepehm kelehpw en koasoanehdi mwomwen atail mour, kitail kakete wiahda pilipil kan me pahn mwomwen mwahu nin tapio, ahpw mwuhr pahn kahrehda kahpwal kan. (Lepin Padahk 14:12; Seremaia 17:9) Sapwellimen Koht erpit kin uhdahn ileilehsang atail. (Aiseia 55:8, 9) Ni atail kin mweidohng kupwure kan en kin kaweid kitail, atail mour pahn pweida mwahu.—Melkahka 1:1-3; Lepin Padahk 2:6-9; 16:20.
ijwbv artikel 14 par. 6-7
Lepin Padahk 3:5, 6—“Dehr Koapworopworki Mehkan me Ke Pein Lemeleme me Ke Ese”
‘Tamanda Siohwa ni omw wiewia kan koaros.’ Kitail anahne ahneki sapwellimen Koht madamadau ni soahng koaros me kitail kin wia nan atail mour oh pil ni pilipil kesempwal koaros me kitail kin wiahda. Kitail kin wia met sang ni atail kin kapakap oh peki sapwellime kaweid oh idawehn dahme e ketin mahsanih nan sapwellime Mahsen, Paipel.—Melkahka 25:4; 2 Timoty 3:16, 17.
“E pahn ketin kasalehiong uhk ahl me pwung.” Koht kin ketin kasalehiong kitail ahl me pwung sang ni eh kin ketin sewese kitail en mourki sapwellime koasoandi pwung kan. (Lepin Padahk 11:5) Ihme kahrehda kitail kak soikala kahpwal kan oh ahneki mour nsenamwahu.—Melkahka 19:7, 8; Aiseia 48:17, 18.
be 76 par. 4
Kekeirda oh Koahiekla
Emen eh kin lelohng soangsoangen irair kan nan eh mour, kak kahrehiong en medewe: ‘I lelohngehr irair wet mahso. I eseier dahme I pahn wia.’ Ia duwe, e pahn loalokong en wia met? Lepin Padahk 3:7 mahsanih: “Dehr mweidohng pein kowe en medemedewe me ke loalokongsang me ke uhdahn ese.” Dahme emen kin lelohng kak kalaudehla eh wehwehki dahme e kak wia nan soangsoangen irair kan nan eh mour. Ahpw ma kitail kin kekeirda nan padahk mehlel, dahme kitail lelohngehr anahne pil kamwakid atail mohngiong oh madamadau en ese me kitail anahne sapwellimen Siohwa kupwuramwahu pwe kitail en pweida mwahu. Kahrehda atail kekeirda kin sansalda sang ni atail kin mwadang sohpeiong Siohwa pwehn ketin kaweid kitail, ahpw kaidehn sang atail kin koapworopworki pein kitail nan soangsoangen irair kan. E kin sansalda sang ni atail likih me sohte mehkot kak wiawi ma e sohte ketin kupwurki, oh sang ni atail kin pousehlahte likih oh poakohng Samatail nanleng.
Ire Kesempwal kan
Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Lepin Padahk kan
3:3. Kitail en inenen kesempwaliki limpoak-kadek oh lokaia mehlel oh kitail kasalehda irair pwukat duwehte atail kin mware elin kapwat pweilaud ni tepinweretail. Kitail pil anahne ntingihdi ong irair pwukat nan mohngiongitail, oh wiahkinirailla kisehn paliwaratail.
MARCH 10-16
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | LEPIN PADAHK 4
“Pere Mohngiongomw”
Ia Duwen Omw Kak Pere Mohngiongomw?
4 Nan Lepin Padahk 4:23 (NW), lepin lokaiao ‘mohngiong’ wehwehki loalen emen. Met kin dokedoke pein atail madamadau, pepehm, wiewia, oh ineng kan. E kin pidada uhdahn ihs kitail loalatail, kaidehn ihte mwomwatail ni mas liki.
Ia Duwen Omw Kak Pere Mohngiongomw?
10 Pwe kitail en pweida ni atail pere mohngiongitail, kitail anahne ese soahng dah kan me keper oh mwadang pere pein kitail. Met katamankihong kitail duwen doadoahk en sounsilepe men. Ni mwehin Nanmwarki Solomon, sounsilepen kahnimw ehu kin sinsile kehl kan oh pakairki ma mie keper ehu kohkohdo. Atail pein medewehla met kin sewese kitail en wehwehki dahme kitail anahne wia pwehn kauhdi Sehdan sang eh kin kauwehla atail madamadau.
11 Mahso, sounsilepe kan kin iang sounsilepen ewen kehl kan ehupene doadoahk. (2 Sam. 18:24-26) Irail kin ehupene sewese pere kahnimw ehu ni arail pahn tehk mwahu me kehl kan ritidi ni ahnsou me imwintihti kan kohkohdo. (Neh. 7:1-3) Kadeikpen loalatail me kaiahnda mwahu sang Paipel kak wia sounsilepatail oh katamankihong kitail ni Sehdan eh kin songosong en kauwehla mohngiongitail—met pil wehwehki me ni eh kin song en kamwakid atail madamadau, pepehm, wiewia, de ineng kan. Ahnsou koaros me kadeikpen loalatail kin katamankihong kitail mehkot keper, kitail anahne rong oh wia uwen atail kak koaros pwehn soikala soahng keper kan.
Ia Duwen Omw Kak Pere Mohngiongomw?
14 Pwehn pere mohngiongitail, kitail anahne kaidehn ihte soikala soahng suwed kan me kin kamwakid kitail ahpw kitail en pil ale soahng mwahu kan me kin kamwakid kitail. Pil pwurehng medewe duwen karasaras en kahnimw ehu me kehlda. Sounsilepen ewen kehlo kin ritingedi ewen kehl en kahnimwo pwehn kauhdi imwintihti kan en dehr pedolong, ahpw ekei ahnsou e kin ritingada pwehn mweidohng soahng kan me duwehte mwenge oh kepwe kan en wisiklong. Ma ewen kehl kan sohte kin ritida, tohn kahnimwo pahn duhpekla. Duwehte met, kitail anahne kaukaule ritingada mohngiongitail pwe sapwellimen Koht madamadau en kamwakid kitail.
w12 5/1 32 par. 2
“Pere Mohngiongomw!”
Dahme kahrehda kitail anahne pere mohngiongitail ni karasaras? Koht ketin kamwakid Nanmwarki Solomon en ntingihedi: “Laudsang soahng teikan koaros me ke kin pere, pere mohngiongomw, pwe e pahn kahluwalahng mour.” (Lepin Padahk 4:23, NW) Irair en atail mohngiong pahn koasoanehdi mwomwen atail mour ahnsou wet oh pil ahnsou kohkohdo. Dahme kahrehda? Pwehki Koht kin ketin mwahngih dahme kin mi nan atail mohngiong. (1 Samuel 16:7) Ih met me kin kasalehda soangen aramas dah kitail de ‘dahme mi loalatail,’ me pahn koasoanehdi ia sapwellimen Koht pepehm ong kitail.—1 Piter 3:4.
Ire Kesempwal kan
Ke Pahn Men Awiawihete Siohwa?
4 Lepin Padahk 4:18 padahkihong kitail me “ahl me aramas pwung kan kin weid loale rasehng dakadahn ketipin me kin maramarainla lao rahn pwarada.” Iretikitik wet kasalehda ni sansal me Siohwa kin ketin sewese sapwellime aramas akan en wehwehki kupwure. Iretikitik wet pil kak sewese kitail en wehwehki ia duwen Kristian men eh kin wiahda wekidekla kan nan eh mour oh karanihala Siohwa. Aramas sohte kak mwadangete karanihala Siohwa, e anahne ahnsou. Ma kitail onopki mwahu oh doadoahngki kaweid me kitail alehdihsang Mahsen en Koht oh sapwellime pwihn, kitail pahn ekisekis kakairada irair kan me Krais sapwellimanki. Kitail pahn pil kalaudehla atail esehla Koht. Medewehla ia duwen Sises eh ketin karasahda ire wet.
MARCH 17-23
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | LEPIN PADAHK 5
Kadohwanuhkeweisang Tiahk Samin me Pid Wia Nsenen Pwopwoud
w00 7/15 29 par. 1
Ke Kak Kolokolete Omw Tiahk Mwakelekel nan Sampah Suwed Ehu
Nan lepin padahk wet, aramas suwedo iei “lih suwed” men—lihen netiki paliwere men. Eh lokaiahn kasongosong kan kin mem rasehng sukehn loangalap oh kansenamwahu sang lehn olip. Tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud sou kin tepida ni soangen ahl wet? Karasepe, medewehla duwen eksperiens en sekteri masamwahu men me sounpar 27, me adaneki Amy. E koasoia: “Ohl emen ni ei wasahn doadoahko kin kalapw tehk ie oh kin kapinga ie ahnsou koaros me e kak. E kin kansenamwahu en ese me mie me kin tehk ie. Ahpw I kak kilang ni sansal me e kin wiahte met pwe e men wendi rehi. I sohte pahn dukiong dahme e men wia.” Lokaia kapohl en emen me kin kasonge kitail kin mwomwen kansenamwahu ma kitail sehse ia uhdahn wehwehn lokaia ko. Ihme kahrehda kitail anahne kaiahnehda atail koahiek en madamadau.
w00 7/15 29 par. 2
Ke Kak Kolokolete Omw Tiahk Mwakelekel nan Sampah Suwed Ehu
Imwilahn tiahk samin kin katik duwehte tuhke sadik oh keng duwehte kedlahs me au riau—kamedek oh kak kemeiukala. Tiahk samin kin kalapw imwikihla ohlahn nsenmwakelekel, liseian en kiripw, de soumwahu suwed. Oh medewehla ia uwen met eh pahn kamedekihala pepehm en ahn aramas salelepeko ah pwoud. Tiahk en kamwahl ehute kak kahrehda pepehm kamedek ehu me pahn mihmi rehn emen erein eh mour. Ei, tiahk samin kin kamedek.
w00 7/15 29 par. 5
Ke Kak Kolokolete Omw Tiahk Mwakelekel nan Sampah Suwed Ehu
Kitail anahne uhdahn kadohwanweisang kitail aramas me kin wia tiahk samin. Ia kahrepen kitail en mweidohng arail tiahk kan en kamwakid kitail ni atail rong koul kan me doadoahngki lokaia samin, kilang kasdo me kin kasalehda tiahk lemei, de kilang kilel de kasdo suwed? (Lepin Padahk 6:27; 1 Korint 15:33; Episos 5:3-5) Oh ia uwen soaloalokong en kalahiong meteikan de song en kahrehiong irail en kilang uhk pwehki mwomwomw de soangen likou me ke likawih!—1 Timoty 4:8; 1 Piter 3:3, 4.
Ire Kesempwal kan
w00 7/15 29 par. 7
Ke Kak Kolokolete Omw Tiahk Mwakelekel nan Sampah Suwed Ehu
Solomon eri kasansalehda imwila suwed en wia tiahk samin. Emen me kin kamwahl kin kihsang wahupe. Ia duwe, e sou kin uhdahn kanamenek en wia mehkot pwehn ihte kaitarala pein atail ineng de ahn emen tohrohr? Emen eh kin wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud rehn emen me kaidehn eh pwoud sou kin kasalehda eh sohte wauneki pein ih?
MARCH 24-30
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | LEPIN PADAHK 6
Dahme Kitail Kak Sukuhlkihsang Ketitik?
it-1 115 par. 1-2
Ketitik
‘Loalokong me Re Ahneki.’ ‘Loalokong’ en ketitik kan sohte kohsang pein arail loalokong ahpw Sounkapikparailo me ketikihong irail. Paipel kasalehda ketitik kan ‘ar kin nekidala kanarail kisin mwenge ni ahnsoun karakar, kaunopadahng ahnsoun kopou.’ (Lep 6:8) Soangen ketitik kan me adaneki Messor semirufus kin kalapw dierek nan Palestin, oh re kin rikpene mwenge, de kin wia soumwet. Soangen ketitik kan kin nekidala krein tohtohie erein ahnsou me karanih sounpwong en April oh ahnsoun karakar. Re kin doadoahngki krein pwukat erein soangsoangen ahnsou kan iangahki ahnsoun kopou, soangen ahnsou me kin apwal en rikpene mwenge. Ketitik pwukat kin kalapw dierek nan wasahn kihsang kilin krein kan, wasa me weren tuhke oh krein tohto kin mi ie. Ma keteu pahn kahrehiong werentuhke pwukat en lomwolomwla, ketitik pwukat pahn wahla krein ko pahn ketipin pwehn madekengla. Re pil kin ngalis sang kadoken werentuhke pwukat pwehn dehr wosada erein re wie nekinekid. E kin mengei en diar pwihn en ketitik pwukat pwehki ke pahn kak kilang ahl me re kin keid ie oh pil kilin werentuhke ko me re kin pwilikihdi ni wasahn arail pedolongo.
Mehn Kasukuhl Mwahu kan. Eri ni atail ekiste kasawih ketitik kan, kitail pahn esehda kahrepen kaweid kehlail wet: “Kowe aramas pohnkahke, kohla oh sukuhlsang ketitik kan; kilang dahme re kin wia oh loalokongla.” (Lep 6:6, NW) Kitail kak sukuhlkihsang kaidehn ihte arail loalokong en kaunopadahng dahme pahn wiawi ahnsou kohkohdo, ahpw pil arail kin sohte uhdi oh tengediong dahme re pahn wia, ni ar kin kalapw wisik de ngihtehtehki wurahdeki soahng kan me toutousang irail pak riau de pil toutousang. Re kin wia soahng koaros me re kak pwehn kapwaiada arail pwukoa kan, oh re kin kahng pweiekla mwuri mendahki ma re pahn pwupwudi, kirisdi de tapwuredihla wasa ukedi. Re kin uhdahn sawaspene, ni arail kin wiahda pwe arail wasahn kousoan en kin mwakelekel oh re kin nsenohki iengarail tohndoadoahk kan, oh ekei pak re sewese ketitik kan me ohla de pwangada pwe ren kak pwurala nan arail wasahn kousoan.
w00 9/15 26 par. 3-4
Pere Omw Adamwahu
Duwehte ketitik kan, kitail sou pil kin anahne doadoahk laud? En kin doadoahk laud oh nantihong kamwahwihala atail doadoahk kin mwahu ong kitail mehnda ma mie me kin kilang de soh. Ei, nan sukuhl, atail wasahn doadoahk, oh erein atail wia doadoahk me pid atail kaudok ong Siohwa, kitail anahne wia uwen atail kak koaros. Duwehte ketitik kan ar kin paiekihda sang arail doadoahk laud, Koht pil ketin kupwurki kitail en “nsenamwahuki wahn atail doadoahk [“doadoahk laud,” NW].” (Eklesiasdes 3:13, 22; 5:18) Ma kitail kin doadoahk laud, kitail kak ahneki nsenmwakelekel oh pein nsenamwahuki atail doadoahk.—Eklesiasdes 5:12.
Solomon doadoahngki peidek riau pwehn song en pangenda me pohnkahke men: “Eri, ia erein aramas pohnkahke men eh pahn wonohnte? Iahd me e pahn kak pwourda?” Nanmwarkio eri alasang mwomwen en me pohnkahkeo eh koasoi oh nda: “‘I pahn ekis meir. I pahn kihpene pehi kat oh kommoal.’ Ahpw ni eh pahn memeir, semwehmwe pahn kalowehdi, rasehng sounpirap emen.” (Lepin Padahk 6:9-11) Erein me pohnkahkeo eh wie wonohn, semwehmwe pahn kalowehdi, rasehng sounpirap emen, oh kahpwal en semwehmwe pahn lelohng ih. Sapwen me pohnkahkeo kin mwadangete dipwidipwla oh diren dihpw tekatek. (Lepin Padahk 24:30, 31) Eh pesineso apwalada oh mwadangete sohla. Ia uwen werei kaunen doadoahk men pahn kanengamahiong me pohnkahke men? Oh ia duwe, tohnsukuhl pohnkahkehn onop men kak kasik me e pahn pweida mwahu nan sukuhl?
Ire Kesempwal kan
w00 9/15 27 par. 3
Pere Omw Adamwahu
Soahng isuh me lepin padahk kasalehda kin pidada kereniong soahng suwed koaros. “Mwomwen aklapalap” oh “mohngiong me kin koasoanehdi mehkot suwed” iei dihp kei me kin wiawi ni madamadau. “Au likamw,” oh “sounkadehde me kin kalap lokaia likamw,” iei dihp kei me kin wiawi ni lokaia. “Peh kan me kin kemehla aramas me soh-dipe” oh “mehmen me kin mwadang en wiahda me suwed” iei mwekid suwed kei. Ahpw mehlel Siohwa kin ketin kalahdeki soangen aramas me kin kahrehda kahpwal nanpwungen irail kan me kin mihmihpene ni popohl. Keisuhwo me kapatapatohng meh weneu ko kin kasalehda me irekidi wet saik uhdi, pwehki aramas kin pousehlahte katohtowehla arail wiewia suwed kan.
MARCH 31–APRIL 6
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | LEPIN PADAHK 7
Soikala Irair en Kasongosong kan
w00 11/15 29 par. 5
“Kapwaiada Ei Lokaia kan, Ke Ahpw Pahn Mour Werei”
Wenihmwtok me Solomon kilikilengiei sang loaleo mie perehpe—mwomwen wenihmwtok me perperkihda kisin lepin tuhke kei me pangapangpene (lattice). Ni marain en ni soutik eh sohrala, nanial akan rotorotala. E kilangada mwahnakapw soakoahiek men. Pwehki pwutako pweipwei, sohte eh lamalam mwahu. E kakete ese soangen wasahn kousoan dah me e kohkohlahng ie oh dahme kakete wiahiong ih wasao. Mwahnakapwo kohla limwahn “wasa me lih emen kin kousoan ie,” ni ahl me kolahng ni imweo. Ihs lih menet? Dahme e pahn wia?
w00 11/15 30 par. 4-6
“Kapwaiada Ei Lokaia kan, Ke Ahpw Pahn Mour Werei”
Kilin ewen lih menet me medendel. E kilmosulla, oh koasoi ni soh namenek. Soahng koaros me e koasoia, e nda pwehn pitiehdi mwahnakapwo. Ni eh nda me e wiadahr meirong en kaminimin kan rahno oh kapwaiadahr eh inou kan me e kahukihla, e mwomwehda me ih aramas pwung men, oh e men kasalehda me dene e pwoson. Aramas kin doadoahngki uduk, pilawa amas, leh, oh wain pwehn wiahda meirong en kaminimin kan ni tehnpas sarawio nan Serusalem. (Lipai 19:5, 6; 22:21; Nempe 15:8-10) Pwehki me wiahda meirongo kak kihsang ekis ong pein ih oh ah peneinei, kahrehda liho nda me dir me ira pahn kang oh nim ni imweo. E sansal dahme e songosong en nda: Mwahnakapwo pahn nsenamwahu wasao. E kohsang nan imweo pwehn rapahki ih. Met pahn sair emen me pahn kamehlele koasoi pwoatet. Emen saman en Paipel koasoia: “E mehlel me mie me e kolahng rapahki. Ahpw mehlel me memenet me e kolahng rapahki? Mwein aramas pweipweite, me duwehte mwahnakapw menet, me pahn kamehlele ih.”
Mwurin eh wiahiong pein ih en kaselel sang ni mwomwen eh kapwatda, ngilen eh koasoien kapohl, eh pwoalehdi mwahnakapwo, oh nemen kilin eweo, lipwengpwengwol menet uhd doadoahngki mehkot me mwahnakapwo pahn ned pwehn kamwakid ih. Liho nda: “I kidimkidahr ei peht tehi mweimwei linen kei sang Isip. I pil usipihkiher mehn kapwohmwahu mir, alos, oh sinamon.” (Lepin Padahk 7:16, 17) E kalinganahla eh pehto ni eh doadoahngki tehi mweimwei linen sang Isip, kapwohmwahwihkihla mehn kapwohmwahu me keieu mwahu en mir, aloi, oh sinamon.
Liho doula nda: “Kohdo kita pahn wia tiahk en limpoak pwohnget pwon. Kita pahn pwoaloapwoal oh pereperen.” Luhk wet wia mehkot laudsang meh riemen ara pahn nsenamwahu mwengepene. E inoukihda me ira pahn tiahk en limpoak. Ong mwahnakapwo, e men song wia mehkot kapw oh mwomwen kaperen! Liho pil doula kasonge, nda: “Pwe ei pwoudo sohte mi ni imwato. E seiloaklahng wasa doh. E pil wa kohla mwohni tohto; eri, e sohte pahn pwurodo mwurin wihk riau.” (Lepin Padahk 7:18-20) Liho kamehlelehiong pwe ira sohte anahne perki mehkot pwe eh pwoudo pahn seiloaklahng wia pesines ehu oh sohte pahn pwurodo erein ahnsou kis. Ia uwen eh maien pitihedi me pwulopwul men! “Liho eri kasongosongehki pwutako eh mwomw kadek. Pwutako eri lohdiong eh kadek koasoi.” (Lepin Padahk 7:21) Ohl emen pahn anahne ahneki en Sosep pwoson pwehn kak pelianda kasongosong wet. (Senesis 39:9, 12) Ia duwe, mwahnakapw menet kak duwehte Sosep?
w00 11/15 31 par. 2
“Kapwaiada Ei Lokaia kan, Ke Ahpw Pahn Mour Werei”
Mwahnakapwo sohte kak pelianda kasongosong en luhko. E kesehla loalokong koaros oh pwakihala liho “rasehng kou me kin kohwong kamakamala.” Duwehte ohl emen me selkihdi selmete oh sohte kak pitsang eh kalokoloko, ih duwen mwahnakapwo eh lohdiong nan dihp. E sohte kak kilang keperpen kasongosong lao “arep pwoat doakoapeseng eh eho” [NW], me iei, lao ohla ehu kauwehla ih me kakete kemehla. Mehla wet kak pidada paliwere pwehki e mweidohng pein ih en mihla nan keper en mehkihla soumwahu suwed me kohsang tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud. Ohla wet pil kak kauwehla eh nanpwungmwahu rehn Koht; “eh mour kohkolahng apwal [“milahr nan keper,” NW].” E pidada eh mour pwon, oh e wiahda dihp laud mwohn silangin Koht. Eri e tangalahng wasa me mehla koledier rasehng menpihr men me lohdiong nan lidip ehu!
Ire Kesempwal kan
w00 11/15 29 par. 1
“Kapwaiada Ei Lokaia kan, Ke Ahpw Pahn Mour Werei”
Solomon pousehla koasoia: “Pirehdiong mepwukat [ei kehkehlik kan] ni sendin pehmw kan; ntingihedi mepwukat nan mohngiongomw.” (Lepin Padahk 7:3, NW) Duwehte sendin pehtail kan ar kin sansal mwohn masatail kan oh kin kesempwal ong kitail pwehn kapwaiada atail doadoahk kan, mehn kasukuhl kan me kitail sukuhlkihdi erein atail kekeirda oh loalokong me kitail koledi sang nan Paipel kin wia mehn kataman kei oh kin kaweid mehkoaros me kitail kin wia. Eri kitail en ntingihediong nan atail mohngiong pwehn wiahla kisehn atail mour.
APRIL 7-13
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | LEPIN PADAHK 8
Rong Dahme Erpit Mahsanih
cf 131 par. 7
“I Poakohng Sahmo”
7 Nan iretikitik 22, erpit mahsanih: “KAUN-O ketin kapikiehda mwohn mehkoaros, iei keieun sapwellime doadoahk mahsie.” E anahne pidada laudsang erpit wasaht, pwehki irair wet sohte kin ‘kapikipikda.’ Erpit sohte tepida miehla pwehki Siohwa kin ketin ieias ahnsou koaros oh ketin sapwellimanki erpit ahnsou koaros. (Melkahka 90:2) Ahpw sapwellimen Koht Ohlo iei “mesenih en kepikipik kan koaros.” E ketin kapikipikda; ih me keieu tepin sapwellimen Siohwa doadoahk kan koaros. (Kolose 1:15) Sapwellimen Koht Ohlo ketier mwohn sampah oh lahng ar kapikipikda, nin duwen me Lepin Padahk kawehwehda. Oh nin duwen Mahseno, sapwellimen Koht Sounkair, e ketin wia kasalepen sapwellimen Siohwa erpit ni unsek.—Sohn 1:1.
cf 131-132 par. 8-9
“I Poakohng Sahmo”
8 Dahme sapwellimen Koht Ohlo ketin wiewia erein ahnsou werei mwohn eh ketidihdo sampah? Iretikitik 30 mahsanih me e patopato limwahn Koht nin duwen “sounsawas emen.” Ia wehwehn met? Kolose 1:16 kawehwehda: “Pwehki ih soahng teikan koaros me mi nanleng oh nin sampah kapikipikda . . . Soahng teikan koaros kapikipikda pwehki ih oh ong ih.” Eri Siohwa, Sounkapikadao, doadoahngki sapwellime Ohlo, Sounsawaso, pwehn kapikada soahng teikan koaros—sang tohnleng kan nanleng, audepen nanleng oh sampah, sampah iangahki soangsoangen tuhke oh mahn kan, oh pil lella kepikipik me keieu kapwuriamwei nan sampah: aramas akan. Sahmo oh sapwellime Ohlo kin ketin doadoahkpene duwehte emen me kin koasoanehdi mwomwen kokoudahn mehkot (architect) oh sounkokou men de contractor men ar kin doadoahkpene. Sounkokouo de contractoro kin kauwada dahme architecto koasoanehdi. Ni atail kin lingankihda oh pwuriamweikihla kepikipik kan, kitail kin kawauwih Architect Lapalapo. (Melkahka 19:1) Ahpw, kitail pil kak tamanda en Sounkapikadao oh ‘Sounsawaso’ ara kin peren oh doadoahkpene erein ahnsou werei.
9 Ni aramas soh unsek riemen ara kin doadoahkpene, ekei pak ira kin apwalki ehupene. Ahpw met sohte duwehte Siohwa oh sapwellime Ohlo! Erein ahnsou werei Sapwellimen Koht Ohlo kin doadoahk rehn Semeo oh e mahsanih: “Rahn koaros . . . I pil perenkihda ei patopato reh.” (Lepin Padahk 8:30) Ei, e perenki patopato rehn Semeo, oh Semeo pil ketin perenki ketiket reh. Ohlo uhdahn duwehla Semeo ni eh sukuhlki en kahlemengih sapwellimen Koht irair kan. Ihme kahrehda, ara nanpwungmwahupene uhdahn kehlailla! Kahrehda kitail kak nda me ara nanpwungmwahupene me keieu werei oh kehlail.
Kesempwalki Sises me Lapalapasang Depit oh Solomon
14 Aramas tehmen me sapwellimanki erpit me siksang en Solomon. Aramas menet iei Sises Krais, me pein ih kasalehda me “e lapalapasang Solomon.” (Mad. 12:42) Sises kin mahsanih “mahsen en mour soutuk.” (Sohn 6:68) Karasepe, nan Kapahrek en Pohn Dohl e kin ketin kalaudehla ekei kaweid kan me mi nan en Solomon lepin padahk kan. Solomon kin kawehwehda ekei soahng kan me kak wahdo peren nan mour en sapwellimen Siohwa tohnkaudok men. (Lep. Pad. 3:13; 8:32, 33; 14:21; 16:20) Sises ketin kalaudehla kawehwe me peren mehlel kin kohsang soahng kan me pidada kaudok en Siohwa oh pweidahn sapwellime inou kan. E mahsanih: “Meid pai me kin tehk arail anahn en esehla Koht, pwe iei arail wehi, wehin nanleng.” (Mad. 5:3, NW) Irail kan me kin doadoahngki kaweid kan nan en Sises padahk kin karanihala Siohwa, me iei “poahsoan en mour.” (Mel. 36:9; Lep. Pad. 22:11; Mad. 5:8) Krais wia kasalepen “kupwurokong en Koht.” (1 Kor. 1:24, 30) Nin duwen Nanmwarki oh Mesaia, Sises Krais sapwellimanki “irair en erpit.”—Ais. 11:2, NW.
Ire Kesempwal kan
g 5/14 16
“Kupwurokong liklikwer”—Ke Kak Rong?
▪ Ehu pwuhk (The World Book Encyclopedia) kasalehda me Paipel iei “pwuhk me keieu kohpeseng nan poadopoad. E kawehwehdier pak tohtohsang oh ni lokaia tohtohsang pwuhk teikan koaros.” Met miehier kawehwehn Paipel pwon de ekei pwuhk kan en Paipel ni mpen lokaia 2600, me kahrehda pohnangin persent 90 en aramas kak naineki.
▪ Pil mie soangen ahl ehu me kupwurokong kin “liklikwer.” Madiu 24:14 mahsanih: “Oh rongamwahu en Wehio pahn lohkseli wasa koaros me aramas kin mi ie nin sampah pwe en mie kadehde ong tohnwehi koaros, a mwuri, imwio [imwin koasoandien met] ahpw pahn leledo.”
APRIL 14-20
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | LEPIN PADAHK 9
Wia Aramas Loalokong Men, Kaidehn Sounkepit Men
‘Rong Kanahieng Mahsen en me Kupwurokong kan’
4 Ele kitail kin uhdahn apwalki rong oh kapwaiada kaweid ma e kohsang emen tohrohr. Kitail pil kakete lingeringerki. Dahme kahrehda? Mendahki kitail pwungki me kitail soh unsek, ele e kin apwal en pwungki kaweid ni emen eh padahkihong kitail sapwung ehu me kitail wiahda. (Wadek Eklesiasdes 7:9.) Kitail kakete wiahda kahrepe kan. Ele kitail kin peidengki kahrepen eh kihda kaweid, de nsensuwedkihla mwomwen eh kihda kaweido. Kitail pil kakete kauwe me kihda kaweido oh nda: ‘E sohte anahne kaweid ie! E pil kin wiahda sapwung!’ Oh ma kitail sohte mwahuki kaweido, kitail kakete pohnsehsehla de peki ahn emen tohrohr kaweid pwehki kitail men en padahkihong kitail dahme kitail men rong.
‘Rong Kanahieng Mahsen en me Kupwurokong kan’
12 Dahme kak sewese kitail en pwungki ale kaweid? Kitail anahne aktikitik sang ni atail tamataman ia uwen atail soh unsek oh me ekei pak kitail sohte kin kasalehda loalokong. Nin duwen me kitail koasoiapene mwoweo, Sohp ahneki madamadau sapwung. Ahpw mwuhr, e wekidala eh madamadauo oh Siohwa ketin kapaiahda ih. Dahme kahrehda? Pwehki Sohp aktikitik. E kasalehda me e aktikitik sang ni eh pwungki ale kaweid me Elihu kihong ih, mendahki Elihu uhdahn pwulopwul sang ih. (Sohp 32:6, 7) Aktikitik pahn pil sewese kitail en pwungki ale kaweid, mehnda ma kitail medewe me kitail sohte anahne, de me kihong kitail kaweido pwulopwul sang kitail. Elder men nan Canada koasoia, “E uhdahn pahn apwal ong kitail en kekeirda ma sohte me kaweid kitail.” Kitail koaros anahne kalaudehla atail kakairada wahn sapwellimen Koht manaman rehtail pwe kitail en wiahla sounpadahk oh sounkalohk mwahu men en rongamwahwo.—Wadek Melkahka 141:5.
13 Wiahki kaweid nin duwen kasalepen sapwellimen Koht limpoak. Siohwa ketin kupwurki dahme keieu mwahu ong kitail. (Lep. Pad. 4:20-22) E kin ketin kasalehiong kitail sapwellime limpoak sang ni eh ketin doadoahngki sapwellime Mahsen, sawasepen Paipel ehu, de Kristian koahiek men pwehn kaweid kitail. Ipru 12:9, 10 mahsanih: “E kin ketin wia met ong kamwahupatail.”
14 Medemedewe audepen kaweido, kaidehn mwomwen atail alehdi kaweido. Ekei pak, ele kitail medewe me mwomwen atail alehdi kaweido sohte wiawi ni ahl me keieu mwahu. Mehlel, emen me kihda kaweid anahne song wia met ni ahl ehu me mengei ong emen en pwungki. (Kal. 6:1) Ahpw ma kitail me alehdi kaweid, kitail anahne medewe dahme kitail kak sukuhlkihsang kaweido, mehnda ma kitail medewe me aramas me kihong kitail kaweido anahne wia met ni ahl mwahu. Ele kitail kak pein idek rehtail: ‘Mehnda ma I sohte mwahuki mwomwen kaweido eh kohieng ie, ia duwe, mie mehkot me I kak sukuhlkihsang? I kak pohnsehsehla soh unsek en aramas me kihda kaweido oh sukuhl sang kaweido?’ E pahn wia elen loalokong ma kitail diarada kamwahupen kaweid koaros me kitail alehdi.—Lep. Pad. 15:31.
w01 5/15 30 par. 1-2
‘Kupwurokong Pahn Kareireila Atail Mour’
Mwomwen en aramas loalokong men eh mwekidki peneu kin weksang mwomwen en sounkepit men. Solomon kasalehda: “Ahpw ma ke pahn kapwungala aramas loalokong men, e pahn waunekinuhkala. Mehkoaros me kumwail pahn ndaiong aramas loalokong men pahn kalaudehla eh loalokong.” (Lepin Padahk 9:8b, 9a) Aramas me loalokong men ese me “sohte peneu ehu kin kaperen ni emen eh kin ale, pwe e kin kamedek; ahpw mwuhr, e kin kapwarehda wahn popohl me iei elen pwung.” (Ipru 12:11) Mendahki ma peneu kakete mwomwen kamedek ia kahrepen kitail en dupuk de uhwong ma kitail pahn loalokongkihla atail kin ale?
Nanmwarki loalokongo pousehlahte nda: “Mehkoaros me kumwail pahn ndaiong aramas pwung men pahn kalaudehla eh loalokong.” (Lepin Padahk 9:9b) Sohte me nohn loalokong de nohn mah en pousehlahte ale men kasukuhl. Ia uwen eh kaperen en kilang me pil irail me mah kan kin pil sukuhlki duwen padahk mehlel oh inoukihong Siohwa arail mour! Kitail en koasoanehdi teng en kin men ale men kasukuhl oh kahrehiong atail madamadau en kehlail.
w01 5/15 30 par. 5
‘Kupwurokong Pahn Kareireila Atail Mour’
Kitail kin pein pwukoahki en nantihong ale kupwurokong. Solomon kasansalehda ire mehlel wet ni eh koasoia: “Kumwail me pahn wihn ma mie amwail kupwurokong, ahpw ma kumwail pahn soikala, eri, kumwail me pil pahn lokolongki.” (Lepin Padahk 9:12) Me kupwurokong men kin pein paiekihda eh kupwurokong oh sounkepit men kin kelehpw pwukoahki pein eh lokolok. Ei mehlel, kitail kin dolung dahme kitail kin kamwarak. Eri kitail en kin “rong kanahieng ngilen me kupwurokong kan.”—Lepin Padahk 2:2.
Ire Kesempwal kan
Ire Kesempwal akan Sang nan Pwuhken Lepin Padahk kan
9:17—Dahkot “pihl oko me pirapada,” oh dahme kahrehda re “mem”? Pwehki Paipel kin karasahiong wendipenehn pwopwoud duwehte niminim pihl lemwulemwur sang nan pwarer ehu, eri pihl pirapada kin wehwehki dipen kamwahl oh nenek me rir akan. (Lepin Padahk 5:15-17) Madamadau en wiahda mehkot ahpw sohte dierekda kin kihong aramaso soangen madamadau me soangen pihl wet mwomwen mem.
APRIL 21-27
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | LEPIN PADAHK 10
Dahme Kin Wiahda Mour Nsenamwahu Mehlel?
w01 7/15 25 par. 1-3
“Aramas Mwahu Men Pahn Ale Kupwuramwahu”
Pil mie ehu ahl me aramas pwung men kin alehdi kapai. “Pohnkahke pahn kahrehiong uhk semwehmwe, ahpw doadoahk laud pahn kahrehiong uhk kepwehpwe. Aramas emen me mie eh lamalam kin dolung wahnsahpw ni ahnsawi, ahpw me kanamenek memeir ni ahnsoun dolung wahnsahpw.”—Lepin Padahk 10:4, 5.
Dahme keieu kesempwal iei dahme nanmwarkio ndaiong tohndoadoahk ko erein ahnsoun dondolo. Ahnsoun dondol kaidehn ahnsoun memeir. Met iei ahnsoun doadoahk laud oh doadoahk awa tohto. Ei, met wia ahnsou karuwaru ehu.
Sises ketin medemedewe ahnsoun rahko, kaidehn ong krein ahpw ong aramas, ni eh mahsanihong sapwellime tohnpadahk ko: “Rahket me laud, ahpw tohndoadoahk kan me malaulau. Ihme kahrehda, kumwail peki rehn Soumas en rahket [Siohwa Koht] en ketin poaronehdo tohndoadoahk kan ong sapwellime rahk.” (Madiu 9:35-38) Nan pahr 2000, aramaso tohtohsang meh dep pahrar (14 million) iang towehda Katamanpen Pwoulahn Sises—met wehwehki me pak riau e tohtohsang uwen tohtohn Sounkadehdehn Siohwa kan. Kahrehda ihs me kak sapwungki me ‘mwaht akan mahier oh kakehr dondol’? (Sohn 4:35) Tohnkaudok mehlel kan kin peki rehn Soumaso en ketin katohtohwehla tohndoadoahk kan, oh pwehn pahrekiong arail kapakap kan, irail kin nantihong uwen arail kak en wia doadoahk en katohnpadahk. (Madiu 28:19, 20) Oh ia uwen laud en Siohwa eh kin ketin kapaia arail nannanti! Erein pahr en kalohk en pahr 2000, aramas tohtohsang meh 280,000 papidaisla. Irail pwukat pil kin nantihong en wiahla sounpadahk kan en Mahsen en Koht. Kitail en kin peren oh nsenamwahuki ahnsoun dondol wet ni atail kin doadoahngki atail ahnsou laud nan doadoahk en katohnpadahk wet.
w01 9/15 24 par. 3-4
Alu nan ‘Elen Aramas Mwahu kan’
Solomon kasalehda kesempwalpen en wia dahme pwung ni eh koasoia: “Reken kepwe kin sinsile me kepwehpwe kan; paisuwed kin kauwehla me semwehmwe kan. Katingpen wiewia mwahu, iei mour, ahpw dihp kin kalaudehlahte dihp.”—Lepin Padahk 10:15, 16.
Kepwe kan kak wia mehn perepatail ni ekei kahpwal kan ar kin pwarada nan atail mour ni soh kasikpe, duwehte kahnimw kehlail ehu eh kak perehsang irail kan me kin kousoan loale ekei kahpwal akan. Oh semwehmwe kak kahrehda kahpwal ni ahnsou me mehkot wiawi ni soh kasikpe. (Eklesiasdes 7:12) Ahpw nanmwarki erpito pil kakete koasoakoasoia duwen kahpwal ehu me pidada koaros me kepwehpwe oh me semwehmwe. Aramas kepwehpwe men kakete koapworopworkihla eh kepwe kan oh medewe me eh kepwe kesempwal kan duwehte “kelen kahnimw kehlail ehu.” (Lepin Padahk 18:11) Oh aramas semwehmwe men kakete ahneki madamadau sapwung me eh semwehmweo kahrehda e sohte kak ahneki koapworopwor ong ahnsou kohkohdo. Eri ira koaros sohte wiahda adamwahu rehn Koht.
it-1 340
Kapai
Siohwa Eh Kin Ketin Kapaia Aramas akan. “Kapai en Siohwa me kin kakepwehpwehla aramas, Oh E sohte kin ketin kapatahiong medek.” (Lep 10:22, NW) Siohwa kin ketin kapaia irail kan me e ketin pwungki sang ni eh kin ketin pere, kahrehiong en pweida, kaweid, sewese ren pweida, oh ketikihda arail anahn akan, me pahn wia kamwahuparail.
Ire Kesempwal kan
Kaperen Kan En Kekeid Ni Lelepek
18 “Iei kupwuramwahu en Kauno”—iei me kin wahdo kepwehpwehn ngehn ong sapwellime aramas akan. Oh e ketin kamehlelehiong kitail me “sohte medek me E ketin kapataiong.” (Lepin Padahk 10:22) Eri, dahme kahrehda kasongosong oh apwal akan kin lelohng sapwellimen Koht aramas lelepek tohto, wiahiong irail kamedek laud oh nsensuwed? Apwal akan oh pwunod kin lelohng kitail, pali laud pwehki kahrepe siluh. (1) Pwehki atail sohsohki dihp. (Senesis 6:5; 8:21; Seims 1:14, 15) (2) Pwehki Sehdan oh nah ngehn saut akan. (Episos 6:11, 12) (3) Pwehki sampah me suwed. (Sohn 15:19) Nin doken Siohwa ah ketin mweidohng soahng suwed akan en wiawihong kitail, kaidehn ih me kin ketikihong kitail mepwukat. Ni mehlel, “Soangen wiawi sapan koaros oh kisakis mwahu koaros kin kohdihdo sang nanleng; re kin kohdihdo sang rehn Koht, Sounwiepen marain koaros en nanleng kan. Koht sohte kin ketin wekila, oh sohte kisin mwomwen wekila kis kak mie reh.” (Seims 1:17) Sapwellimen Siohwa kapai kan sohte kamedek kin iang.
APRIL 28–MAY 4
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | LEPIN PADAHK 11
Dehr Nda!
w02 5/15 26 par. 4
Loalopwoat Kin Kaweid me Pwung kan
Loalopwoat en me pwung kan oh suwed en aramas suwed kan pil kin kamwakid aramas teikan. Nanmwarkien Israelo koasoia: “Ke kak ohkihla lokaiahn aramas me sehse Koht, ahpw kupwurokong en me pwung kan kak doareiukala.” (Lepin Padahk 11:9) Eri ihs me kak sapwungki me karaunlikamw, lipahned, lokaia samin, oh koasoi soh katepe kan kin kamedekehla meteikan? Ahpw koasoi en me pwung men kin mwakelekel, soandi mwahu, oh kadek. Eh loalokong kin doarehla ih pwehki eh loalopwoat kin sewese en ese dahme e pahn kin nda pwehn kasalehda me irail me kin karaunlikamwih sohte mehlel.
w02 5/15 27 par. 2-3
Loalopwoat Kin Kaweid me Pwung kan
Tohn kahnimw kan me kin kapwaiada kosonned kin sewese en mie popohl oh epwel mwahu, oh pil kin kangoange meteikan nan kahnimwo. Kahrehda kahnimwo kin waunla oh pweida mwahu. Irail kan me kin koasoia soahng kan me likamw, kamedek, oh sapwung kin kahrehda pingiping, nsensuwed, saminimin, oh kahpwal kan. Ahpw mehlel ma irail kan me kin koasoia soahng pwukat kin ahneki manaman. Soangen kahnimw wet kin lokolongki pingiping, mwersuwed, suwedlahn tiahk oh mwein kahpwal en mwohni.
Ire mehlel me kileldi nan Lepin Padahk 11:11 pil kin dokedoke sapwellimen Siohwa aramas akan me kin ehupene nan arail mwomwohdiso kan me rasehng kahnimw kan. Ma aramas pwoson kan—me pwung kan me kin weweid ni loalopwoat—me kin kamwakid mwomwohdiso ehu, towe kan pahn peren, pwerisek, oh sawaspene, kawauwihala Koht. Siohwa kin ketin kapaia mwomwohdisou oh e kin pweida mwahu. Ahpw ekei pak kin mie irail kan me kin kaulim oh rapahki sapwung kan oh kauwe mwomwen soahng kan ar koasoansoandi, oh re kin duwehte “kalewen tuhke pwoisin” ehu me kak kohpeseng oh kahrehiong meteikan ren pil saminkihla pwoisin wet. (Ipru 12:15) Soangen aramas pwukat kin kalapw men alehdi manaman oh wahu. Kahrehda re kin wiahda koasoi likamw kan me dene mwomwohdiso de elder kan kin sapahrek, lipilipilki aramas, de wia soahng kan me duwehte mepwukat. Ei dahme re koasoia kin kak kahrehda liaktohrohr nan mwomwohdiso. Kitail sou pahn kahng rong arail koasoi kan oh song en wia aramas pwoson kei me kin sewese kolokol popohl oh minimin nan mwomwohdiso?
w02 5/15 27 par. 5
Loalopwoat Kin Kaweid me Pwung kan
Ia uwen emen me sohte ahneki lamalam mwahu de “sohte mohngiong” (NW) eh kin kahrehda kahpwal laud! E kin koasoakoasoi mwahl lao e wiahda likamw de kauwe meteikan. Elder kan anahne mwadang mwekid pwehn kauhdi soangen aramas menet en kasaminehla mwomwohdiso. Weksang ‘mehmen me sohte mohngiongi,’ (NW) emen me ahneki koahiek en dehdehki irair kan ese iahd me e sohte pahn koasoi. E sohte kin koasoia soahng kan me e ese me e sohte kak koasoia. Pwehki e ese me dahme e koasoia kak kauwehla meteikan ma e sohte kanahieng, emen me kin dehdehki irair kan kin “likilik.” E kin loalopwoatohng ienge tohnkaudok kan oh sohte kin ndahda ire kan me pahn kak kihong irail nan keper. Ia uwen mwomwohdiso eh kin paiekihda soangen aramas loalopwoat pwukat!
Ire Kesempwal kan
g20.1 11, koakon
Dahme Kitail Kak Wia ni Atail Kin Pwunod
“KEMEHKIHLA OMW PWUNOD KADEK”
“Ke kin pein wiahiong uhk mehkot mwahu ni omw kin kadek. Ma ke lemei, ke pahn pein kauweiukala.”—LEPIN PADAHK 11:17.
Nan pwuhk ehu (Overcoming Stress), mie irelaud ehu me oaralape “Kemehkihla Omw Pwunod Kadek.” Dr. Tim Cantopher, me ntingihada pwuhko, koasoia me en kadek ong meteikan kak kahrehda roson mwahu oh peren. Ahpw aramas lemei men kin kahrehiong pein ih en nsensuwed pwe e kin katohrehsang pein ih rehn meteikan.
Kitail pil kak katikala atail pwunod ni atail kin kadek ong pein kitail. Karasepe, kitail en dehr song en wia mehkot me kitail sohte kakohng. Kitail en pil dehr mwamwahliki de kihdi pein kitail. Sises Krais mahsanih: “Ke anahne poakohng mehn mpomw duwen omw kin poakohng pein uhk.”—Mark 12:31.