Noviembre
Martes 1 de noviembre
Pipis manaraj allinta uyarishaspa usqhayllata kutichikojqa, wampu jina parlan, chaytaj jatun pʼenqay (Pro. 18:13).
Jonasmanta mana tukuy imatachu yachasqanchejrayku, pay mana kamachina kasqanta yuyasunman. Chantapis ichá mana kasukoj runata jina qhawasunman. Jehová Diosqa Jonasman kamacherqa, ninivitasman chinkachisqa kanankuta willamunanta. Jonastajrí kasukunanmantaqa, uj barcoman wichariytawan waj ladoman riporqa. Ajinamanta ‘Diospa ñaupaqenmanta ayqekunanpaj’ (Jon. 1:1-3). Noqanchejqa ichá yuyasunman karqa, Jonás niña chay llankʼaypaj valesqanta. Jehová Diostajrí mana ajinatachu yuyarqa (Jon. 3:1, 2). Jonás imayna runapunichus kasqanqa, orakusqanpi yachakun (Jon. 2:1, 2, 9). Jonasqa ashkha kutispichá Jehová Diosmanta mañakorqa. Jinapis pescadoj wijsan ukhupi kashaspa imatachus mañakuyninpi nisqanqa, rikuchiwanchej Jonás Jehová Diosta kasukuytapuni munasqanta, jinallataj kʼumuykukoj sonqo, agradecekoj runataj kasqanta. Diosqa mana Jonaspa pantasqantachu qhawarqa, manaqa imachus sonqonpi kasqanta. Chayrayku mañakuyninta uyarerqa, profetanta jinallapunitaj qhawarqa. Ancianospis niraj uj hermanota yuyaychashaspa, sumajtaraj payta uyarinanku tiyan. w20.04 pág. 15 párrs. 4-6
Miércoles 2 de noviembre
Pabloqa judiosta sumajta tʼukurichispa yachacherqa Diosmanta Qhelqasqata allinta entiendenankupaj. Sumajta sutʼincharqa, Diosmanta Qhelqasqapitaj rikucherqa (Hech. 17:2, 3).
Ñaupa cristianosqa qallariy yachachiykunapi creerqanku. Paykunaqa Diospa Palabranta entiendenankupaj, Jehová Diospa atiyninwan yanapachikorqanku. Chantapis paykunapuni Diospa Palabranta estudiarqanku, imatachus yachakusqanku cheqachus manachus kasqanta reparanankupaj (Hech. 17:11, 12; Heb. 5:14). Paykunaqa mana Jehová Diosta, hermanosta ima munakusqankuraykullachu creeyniyoj karqanku. Nillataj hermanoswan khuska kayta munasqankuraykullachu, Jehovata sirverqanku. Astawanpis Diosta ‘allinta rejsisqankurayku’, paypi creerqanku (Col. 1:9, 10). Bibliaj yachachiykunasnenqa, ni jaykʼaj cambianchu (Sal. 119:160). Chay yachachiykunaqa kikillanpuni kanku, uj hermano sonqonchejta nanachiwajtinchejpis, juchallejtinpis chayri llakiykunasniyoj kajtinchejpis. Chayrayku Bibliaj yachachiykunasninta sumajta rejsinanchej tiyan. Creenanchejtaj tiyan chay yachachiykuna cheqapuni kasqanta. Creeyninchej chay yachachiykunapi saphichasqa kajtenqa, llakiykunapi chayri problemaspi kaspapis, mana Jehová Diosmanta kacharikusunchu. w20.07 pág. 9 párrs. 6, 7
Jueves 3 de noviembre
Paytaj kamachiwarqayku runasman willanaykuta, allintataj sutʼinchanaykuta (Hech. 10:42).
Jesusqa hermanosninta yanapasqanchejta, paytapis yanapashasunman jinata qhawan (Mat. 25:34-40). Payqa discipulosninman kamacherqa, runasta yachachisqasninman tukuchimunankuta. Chay llankʼaypi yanapakuspaqa, Jesuspa hermanosninta yanapakushanchej (Mat. 28:19, 20). Cristoj hermanosnenqa llankʼayninkuta juntʼanankupaj, ‘waj ovejasmanta’ kajkunaj yanapayninkuta necesitanku. Waj ovejasmanta kajkunataj chaytapuni ruwashanku. Chayrayku Diospa Gobiernonmanta jallpʼantinpi willakushan (Juan 10:16). Waj ovejasmanta kanchej chayqa, chay llankʼaypi yanapakunallapuni. Chayta ruwaspaqa ajllasqa cristianosta, Jesusta ima munakusqanchejta rikuchishanchej. Jehová Dioswan Jesuswanqa, jallpʼantinpi willayta ñaupajman apashanku. Chaypaj qolqesitunchejwan yanapakuspaqa, paykunaj amigosnin kasunman (Luc. 16:9). Diospa Gobiernonmanta jallpʼantinpi willakunanpaj, qolqesitunchejmanta churasunman. Ajinamanta yanapakusunman, jatun llakiypi tarikoj hermanosta yanapanapaj. Chantapis qolqesitunchejmanta churarisunman congregacionninchejpa gastosninpaj. Chayrí pisichikoj hermanosninchejta kapuyninchejwan yanaparisunman (Pro. 19:17). w20.04 pág. 24 párrs. 12, 13
Viernes 4 de noviembre
Payqa tatasninpa Diosninta mana respetanqachu. Astawanqa sumaj jarkʼachasqa llajtaspi jatunchasqa diosta jatunchanqa (Dan. 11:37, 38).
Danielqa wichay ladomanta kaj reymanta nerqa: “Ñawpa tatasnimpa diosninkuta mana kasuta ruwanqachu”, nispa. ¿Imaynatá chay juntʼakorqa? Unión Sovieticaqa religionesta chinkachiyta munarqa. Chaypajtaj atiyninkuta qhechuyta munarqa. Gobierno soviético nisqaqa, 1918 watapiña uj kamachiyta orqhorqa, escuelaspi, colegiospiwan Diosmanta mana yachachinankupaj. Chantá, ¿imaynatá wichay ladomanta rey “sinchʼi jarkʼachasqa wasispa diosninta” yupaycharqa? Unión Sovieticaqa atiyniyoj kanallanpajpuni, soldadosninta, armasnintawan ashkhayachinanpaj may chhika qolqeta gastarqa. Wichay ladomanta reypis uray ladomanta reypis, may chhika runasta wañuchinankupaj jina armasniyoj karqanku. Chay iskay reyesqa, uj imapi khuska llankʼarqanku. Paykunaqa “thuñej millay lantita” churarqanku. Chay ‘millay lanteqa’, Naciones Unidaswan ninakun (Dan. 11:31, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo). w20.05 págs. 6, 7 párrs. 16, 17
Sábado 5 de noviembre
Kay hermanoykeqa chinkasqa kasharqa kutinpuntaj (Luc. 15:32).
¿Pikunataj chiriyapoj hermanosta maskʼaypi yanapakunkuman? Tukuyninchej yanapakuyta atisunman: ancianos, precursores, chay hermanospa familiaresninku, waj hermanos ima. Chayrayku familiaresninchejpi amigosninchejpiwan piensarina. ¿Mayqennillankupis congregacionmanta karunchasqachu kashan? ¿Imatá ruwasunman mayllapipis predicashaspa chiriyapoj hermanowan tinkuspa? Chay hermanota tapurisunman, sichus ancianos visitarinankuta munasqanta. Munajtintaj numeronta jaywachikusunman chayri maypichus tiyakusqanta tapurisunman ancianosman willarinanchejpaj. Tomás sutiyoj anciano nin: “Ñaupajtaqa wakin hermanosta tapurini, sichus yachanku chiriyapoj hermanos maypichus tiyakusqankuta. Chantá tukuynin hermanosta tapurillanitaj, sichus chiriyapoj hermanosta chayri hermanasta rejsisqankuta. Chantá chay hermanosta waturikoj rini. Paykunata waturikushaspaqa tapurini: ‘¿Mayqen familiarniykipis congregacionmanta karunchasqallatajchu kashan?’, nispa. Ajinata tapurini, paykunatapis Jehovaman kutinpunankupaj yanaparinaypaj. Imaraykuchus wakinpa wawasninkoqa reunionesman jamoj kanku, predicajpis llojsejña kanku”, nispa. w20.06 pág. 24 párr. 1; pág. 25 párrs. 6, 7
Domingo 6 de noviembre
Jehová Diospa ruwasqasninta yuyarikusaj. Diosníy, yuyarikusaj tʼukuna imasta unay ñaupa tiempospi ruwasqaykita (Sal. 77:11).
Kay jallpʼapi tukuy kausajkunamantaqa, runaslla imatachus ruwasqanchejmanta yuyarikuspa yachakuyta atinchej. Chayta ruwaspataj yuyayninchejta, kausayninchejtapis cambiayta atinchej. Aswan sumaj runasmantaj tukuyta atinchej (1 Cor. 6:9-11; Col. 3:9, 10). Chantapis sonqonchejta yachachisunman, imachus allin, imatajchus mana allin kasqanta reparachinawanchejpaj (Heb. 5:14). Mana chayllachu, noqanchejqa munakuyniyoj, khuyakuyniyojtaj kayta atinchej. Jehová Dios jinataj imachus cheqan kasqanta reparayta atinchej. ¿Imaynatá Jehová Diosninchejman agradecekusunman yuyarikuyta atisqanchejmanta? Ima kutispichus yanapawasqanchejta, sonqochawasqanchejta ima yuyarikuna. Chayta ruwaspaqa, aswan qhepamanpis Jehová Dios yanapanawanchejpi atienekusun (Sal. 77:12; 78:4, 7). Jehová Diosman agradecekullasunmantaj, wajkuna noqanchejpaj allin imasta ruwasqankumanta yuyarikuspa, agradecekuspa ima. Yachayniyoj runas ninku: “Agradecekuyta yachajkunaqa, aswan kusisqa kausakunku”, nispa. w20.05 pág. 23 párrs. 12, 13
Lunes 7 de noviembre
Manchachikuychej Jehová Diosniykichejpa jatun tʼukuna sutinta (Deu. 28:58).
Uj pacha, Moisesqa uj chhanka juskʼupi kasharqa, chaypitaj Jehová Diospa ‘jatun kayninta pasajta’ rikorqa. Chay rikusqanqa tʼukunapaj jinachá karqa. Chaypacha Moisesqa, kay jina parlayta uyarerqa: “Tata Dios, Tata Dios, wiñaypaj Dios, khuyakuyniyoj, kʼacha sonqoyoj, llampʼu sonqo, imamantapis mana usqhayta phiñarparikojlla, manachayqa khuyakuypeqa jatun, jinallataj cheqa kaypipis. Khuyakuynenqa waranqa waranqa runaspaj, pampachallantaj tukuy sajra kayninkuta, contrampi oqharikusqankuta, juchasninkuta ima”, nispa. Chaytaqa Diospa angelninchá nerqa (Éxo. 33:17-23; 34:5-7). Moisesqa Jehová Diospa sutinta oqharispa, ichapis imatachus rikusqanmanta yuyarikojpuni. Chayraykuchá israelitasman aswan qhepaman nerqa, kay pʼunchaypaj textopi nisqanta. Jehová Diospa sutinpi piensarispaqa, imaynachus pay kasqanpi tʼukurinallataj. Allin kanman piensarinanchej, Diosninchej imayna kʼachachus kasqanpi. Piensarisunman atiyninpi, yachayninpi, cheqan kajtapuni ruwasqanpi, munakuyninpi, waj imaspiwan. Chaykunapi piensarispaqa, Jehová Diosninchejta astawan jatunpaj qhawasun (Sal. 77:11-15). w20.06 págs. 8, 9 párrs. 3, 4
Martes 8 de noviembre
Qhatillaypuni imastachus yachakusqaykita. Chayta creenaykipajqa, sonqoykiman chayajta yachachisorqanku (2 Tim. 3:14).
Jesusqa nerqa, discipulosnenqa munanakusqankurayku rejsisqa kanankuta (Juan 13:34, 35). Chay munakuyta rikusqanchejrayku testigoman tukuspapis, creeyninchej sinchʼi kananpajqa waj imastawan ruwananchej tiyan. Ichapis cheqa cristianos munanakusqankurayku, noqanchejpis testigoman tukorqanchej. Jinapis mana chayraykullachu Diosta sirvinanchej tiyan. Jina kanman chayqa, uj hermano, uj anciano chayri uj precursor jatun juchapi urmajtin, noqanchejpis urmasunman. Jinallataj kanman chay hermanos sonqonchejta nanachiwajtinchej. Chantapis mayqen hermanopis, Diosta wasanchaspa “testigosqa falsos kanku” niwasunman chayqa, ichapis niña Jehová Diosta sirvisunmanchu. Chayrayku Diospa llajtanpipuni kasqanchejmanta mana iskayrayanapajqa, creeyninchej sinchʼi kanan tiyan. Jinapis waj runasraykulla Diospi creesun chayqa, creeyninchejqa mana sinchʼichu kanqa. Jehová Diosta, hermanostapis munakoyqa, creeyniyoj kanapaj yanapawanchej. Jinapis creeyninchej sinchʼi kananpajqa, mana chayllatachu ruwana tiyan. Astawanpis Bibliata sumajta estudiana, entiendenataj. Chantapis chay yachakusqanchej cheqapuni kasqanta reparana (Rom. 12:2). w20.07 pág. 8 párrs. 2, 3
Miércoles 9 de noviembre
Pisi kallpayojkunata yanapariychej (Hech. 20:35).
Jehová Diosman kutinpuyta munajkunata tarinapajqa, ángeles yanapashawanchej. Ashkha hermanospa experienciankutaj chayta rikuchiwanchej (Apo. 14:6). Ecuadormanta hermano Silviopi piensarina. Payqa congregacionman kutinpuyta munaspa, Diosmanta tukuy sonqo mañakusqa. Ajinata mañakushajtin, iskay ancianos wasinman chayasqanku. Chay hermanostaj, payta yanaparispa may kusisqa kasharqanku. Chiriyapoj hermanosta Jehovaman kutinpunankupaj yanapaspaqa, mayta kusikusun. Hermano Salvadorpa nisqanta qhawarina. Payqa chiriyapoj hermanosta yapananpaj mayta kallpachakun. Pay nin: “Jehová Diosninchej uj chinkasqa ovejitanta, Satanaspa makinmanta qhechukapojtenqa, wakin kutis kusiymanta waqarikuni. Imaraykuchus payqa yanapakojta saqewan”, nispa. Diospa llajtanmanta karunchasqa kashanki chayqa, yuyarikuy Jehová Diosninchej mayta munakususqanta. Payqa kutinpojtiyki chunka makiwan japʼikapusonqa. w20.06 pág. 29 párrs. 16-18
Jueves 10 de noviembre
Sumaj Yachachejniykitaqa ñawisniykiwanpuni rikunki (Isa. 30:20).
Jehová Diosqa Sumaj Yachachejninchej. Payqa Palabranpi ashkha runaspa kausayninkumanta qhelqacherqa. Ajinamanta chaykunawan yachachinawanchejpaj (Isa. 30:21). Chay runasmanta wakenqa, Diospa munayninman jina kausakorqanku. Wakintajrí mana jinachu karqanku, paykunatataj mana allinchu rerqa. Tukuy chay runasmanta yachakoyqa, mayta yanapawasunman (Sal. 37:37; 1 Cor. 10:11). Rey Saulmanta parlarina. Jovenllaraj kashajtin, Saulqa llampʼu sonqo karqa, yacharqataj wakin imasta mana ruwayta atisqanta. Chayrayku rey kananpaj churashajtinku, mana chaypaj jinachu kasqanta yuyaspa pakaykukorqa (1 Sam. 9:21; 10:20-22). Jinapis rey kasqanmanta pisi tiemponman, Saulqa umata oqhariyta qallarerqa, mana ruwanan imastataj ruwarqa. Uj pacha, profeta Samuelta mana suyariyta atispa, Diospaj usqhayllata uywata qʼolacherqa. Chayta ruwasqanrayku, Jehová Diosqa niña payta allinpajchu qhawarqa, manaña rey kanantataj nerqa (1 Sam. 13:8-14). Amapuni Saúl jina kanachu, amallataj mana ruwananchej imasta ruwanachu. w20.08 pág. 10 párrs. 10, 11
Viernes 11 de noviembre
Pikunachus Señorpa llankʼayninpi ñaupajman pusasunkichej, chaykunata respetaychej (1 Tes. 5:12).
Jehová Diosqa Cristonejta wakin ‘runasta regalosta jina’ qowanchej (Efe. 4:8). ¿Pikunataj chay ‘regalos’ kanku? Diospa Llajtanta Kamachejkuna, paykunata yanapajkuna, sucursalesta kamachejkuna, congregacionesta waturejkuna, Diospa llajtanpi kaj escuelaspi yachachejkuna, ancianos, siervos ministeriales ima. Tukuy chay hermanosqa, Diospa atiyninwan churasqa kanku. Jehová Diosqa paykunata churan, ovejitasninta sumajta qhawapunankupaj, kallpachanankupajtaj (1 Ped. 5:2, 3). Ashkha hermanosqa Diospa atiyninnejta churasqa kanku, llajtanpi wakin imasta ruwanankupaj. Imaynatachus chakisninchej, makisninchej tukuy cuerponchejta yanapan, ajinallatataj chay hermanospa ruwasqankupis tukuy congregacionta yanapan. Paykunaqa mana alabachikunankuraykuchu ruwanasninkuta juntʼanku. Astawanpis hermanosta tukuy atisqankuta yanapanku, kallpachankutaj (1 Tes. 2:6-8). Chay sumaj wakichisqa hermanosqa, congregacionpa allinninta ñaupajman churanku. Maytapuni Jehová Diosman agradecekunchej paykunata qowasqanchejmanta. w20.08 pág. 21 párrs. 5, 6
Sábado 12 de noviembre
Riychej, runasta discipulosniyman tukuchimuychej (Mat. 28:19).
Runasmanta khuyakusqanchejrayku predicanchej. Paykunaqa “mana michejniyoj ovejas jina” “mitharasqas, tʼaqa tʼaqallataj” kashanku. Diospa Gobiernollantaj paykunata yanapayta atinman (Mat. 9:36). Jehová Diosqa “munan tukuy laya runas salvasqa kanankuta, cheqa kajtataj allinta rejsinankuta” (1 Tim. 2:4). Predicaspaqa runasta salvakunankupaj yanapasunman. Chaypi piensariytaj predicayta munanapaj yanapawasun (Rom. 10:13-15; 1 Tim. 4:16). Chantapis runasman yachachimunapaj herramientasniyoj kananchej tiyan, sumajtataj apaykachananchej tiyan. Jesusqa yachachisqasninman sumajta yachacherqa imaynatachus predicanankuta. Paykunaman nerqa imatachus apakunankuta, maypichus predicamunankuta, imatachus ninankutapis (Mat. 10:5-7; Luc. 10:1-11). Kunanpis Jehová Diosqa runasman yachachinapaj sumaj herramientasta llajtannejta qowanchej. Chaytaj Bibliata estudiachinapaj publicaciones sutikun. Jehovataj llajtannejta yachachiwanchej, chay publicacionesta sumajta apaykachayta. Chaytaj yanapawanchej mana manchachikuspa predicanapaj, aswan sumaj yachachejkuna kanapajtaj (2 Tim. 2:15). w20.09 pág. 4 párrs. 6, 7, 10
Domingo 13 de noviembre
Mana imapis astawan kusichiwanchu, wawasniy cheqa kajpi purishasqankuta uyarisqaymanta nisqaqa (3 Juan 4).
Apóstol Juanqa, cristianosman tukunankupaj yanaparqa chay runasta, wawasninta jina qhawarqa. Paykunaqa Jehová Diosta tukuy sonqo sirvishallarqankupuni. Juantaj chayta yachaspa mayta kusikorqa. Jinapis chay cristianosqa, chʼampaykunapi rikukusharqanku. Chayrayku Juanqa, tukuy atisqanta ruwarqa paykunaj creeyninkuta kallpachananpaj. Noqanchejpis wawasninchejman chayri waj runasman Bibliamanta yachachillanchejtaj. Paykuna kausayninkuta Jehová Diosman qopuspa, payta sirvillankupuni chaytaj, mayta kusikunchej (3 Juan 3). Apóstol Juanqa 98 watapi, Diospa atiyninwan kinsa cartasta qhelqarqa. Payqa chay cartasta qhelqarqa, cristianos Jesuspi creenallankupajpuni, cheqa kajpi purinallankupajpuni ima. Juanqa mayta llakikorqa congregaciones ukhupi llulla yachachejkuna rikhurisqankumanta (1 Juan 2:18, 19, 26). Chay llulla cristianosqa, Diosta rejsisqankuta nej kanku. Jinapis Jehovaj kamachiykunasninta mana kasukusharqankuchu. w20.07 pág. 20 párrs. 1-3
Lunes 14 de noviembre
Diospi creeychej, noqapipis creellaychejtaj (Juan 14:1).
Imatachus willasqanchej cheqapuni kasqanta creenchej. Chayrayku tukuy runasman willamuyta munanchej. Chantapis Jehová Diospa nisqasnin juntʼakunanta sutʼita yachanchej (Sal. 119:42; Isa. 40:8). Bibliaj nisqasnenqa kay tiempopiña juntʼakushan. Ashkha runastaj, Bibliaj nisqanta kasukuspa aswan sumajta kausakushanku. Chay tukuy imasta rikuspaqa, Diospa Gobiernonmanta astawan willamuyta munanchej. Jehová Diospiwan Jesuspiwan creenchej. Jehovaqa imatachus willamunanchejta niwanchej. Wawan Jesustaj Gobiernonpi presidente jina kashan. Jehová Diosqa ima llakiypi kajtinchejpis, jarkʼakuwasun, kallpachawasuntaj (Sal. 46:1-3). Payqa Wawan Jesusman tukuy atiyta qorqa. Jesustaj chay atiywan predicacionta cielomantapacha ñaupajman apashan. Noqanchejtaj chayta sutʼita yachanchej (Mat. 28:18-20). Creeyniyoj kasqanchejrayku, mana iskayrayanchejchu Jehová Dios bendecinawanchejmanta. w20.09 págs. 12, 13 párrs. 15-17
Martes 15 de noviembre
Chay ruwasqanqa noqapaj may allin. Payqa atisqanta ruwan (Mar. 14:6, 8).
Wakin hermanasqa, ichá paykunata yanapananchejta chayri respetachinanchejta necesitankuman (Isa. 1:17). Uj viuda hermanapi chayri divorciasqa hermanapi piensarina. Ichá manaña qosayoj kasqankurayku, wakin imasta ruwanankupaj yanapata necesitanku. Uj kuraj hermanitataj, ichá pillapis doctorwan parlaripunanta necesitashan. Manachayrí uj precursora payman kutikunanchejta necesitashan. Ichapis payqa Diospa llajtanpi waj imaspi yanapakusqanrayku, mana anchata predicaj llojsinchu. Waj hermanostaj, paymanta mana allintachu parlankuman. Chayrayku paymanta niña pantasqata yuyanankupaj yanapananchej tiyan. Diosta yupaychaj warmismanta mana allinta parlajtinku, Jesusqa paykunaman kutikojpacha. Uj kuti, Martaqa Mariata kʼamichiyta munarqa. Jesustaj Mariaman kutikorqa (Luc. 10:38-42). Waj kutipitaj, discipulosninñataj Mariamanta sajrata parlasharqanku. Chaypipis Jesusqa Mariaman kutikullarqataj (Mar. 14:3-9). Jesusqa yacharqa, María allin sonqoyoj kasqanta. Chayrayku sumajta ruwasqanta niytawan, nerqa: “Tukuy kay mundopi, mayllapipis Diospa Gobiernonmanta sumaj willaykuna willakojtin, kay warmej ruwasqanpis willakullanqataj”, nispa. w20.09 pág. 24 párrs. 15, 16
Miércoles 16 de noviembre
Diospa ovejasninta michiychej, mayqenkunachus makiykichejpi kashan chaykunata, sumaj qhawajkuna jina sirvispa, amataj tanqasqa jinallachu, manaqa Diospa ñaupaqenpi tukuy sonqowan (1 Ped. 5:2).
Sumaj michejqa yachan, ovejitasqa chinkaytapuni yachasqankuta. Chayrayku uj ovejita tropamanta karunchakojtin, mana chay ovejitanta jasutʼinchu. Jehová Diosmanta mayta yachakusunman. Payqa wakin kamachisninpa creeyninku uj tiempota pisiyajtin, sumajta yanaparerqa. Jehová Dios profeta Jonasta Nínive llajtaman rinanta nejtin, Jonasqa mana kasukorqachu, waj ladomantaj riporqa. Jinapis Jehovaqa mana Jonasmanta nerqachu: “Kay runaqa mana ni imapaj valenchu”, nispa. Astawanpis Sumaj Michej kasqanrayku payta yanaparqa, kamachisqanta juntʼananpajtaj kallpacharqa (Jon. 2:7; 3:1, 2). Chaymanta qhepaman, Jehová Diosqa Jonaspaj uj “mathi yurata” wiñachiporqa. Chaywantaj entiendecherqa, runaspa kausayninkuta may valorniyojpaj qhawasqanta (Jon. 4:10, 11). Ancianospis chiriyapoj hermanosmanta mana ninankuchu tiyan: “Kay hermanota yanapanayqa qhasillaña kanman, jina kachun”, nispa. Astawanpis paykunaqa, imaraykuchus chay hermano chiriyapusqanta entiendenankupaj kallpachakunku. Congregacionman kutinpojtintaj, payta munakuywan yanapallankupuni. w20.06 págs. 20, 21 párrs. 10-12
Jueves 17 de noviembre
Uj chhika yanapata japʼenqanku (Dan. 11:34).
Unión Soviética 1991 watapi chinkapojtin, japʼiyninpi karqa chay llajtasqa tʼaqakaporqanku. Autoridadestaj hermanosninchejta Diosta yupaychajta saqellarqankuña. Ajinapi Danielpa kay profecian juntʼakorqa: “Uj pisita yanaparisqas kanqanku”. Chayrayku chay suyusmanta hermanosqa, watejmanta predicayta aterqanku. Pisi tiempollapitaj ashkha runas Diospa llajtanman yaykumorqanku. Chantá Rusia, paywan ujchasqa suyuswan, pisimanta pisi wichaynejmanta reyman tukorqanku. ¿Imaraykú chayta ninchej? Wichaynejmanta reywan, uraynejmanta reywan ima ninakoj gobiernosqa, kay kinsa imasta juntʼananku tiyan: 1) Chay gobiernosqa, maypichus Diospa kamachisninmanta ashkhas tiyakunku, chaypi kamachinanku tiyan. Chayrí Diospa kamachisninta qhatiykachananku tiyan. 2) Chay gobiernosqa Jehová Diosta, llajtantawan chejnikunanku tiyan. 3) Chay gobiernosqa paykunapura maqanakunanku tiyan. Rusiawan paywan ujchasqa suyuswan imaqa, hermanosninchejta manaña predicajta saqenkuchu, may chhika hermanosninchejtataj qhatiykachashanku. Chayta ruwaspaqa Jehová Diosta, llajtantawan chejnikusqankuta rikuchishanku. Paykunaqa uray ladomanta reywan, nisunman Gran Bretañawan Estados Unidoswan ima maqanakushanku. w20.05 pág. 12 párrs. 3, 4
Viernes 18 de noviembre
Imatachus yachachisqaykita sapa kuti allinta qhawarikuy (1 Tim. 4:16).
Runasta Jesuspa discipulosninman tukuchinapajqa paykunaman yachachimuna tiyan. Chayrayku aswan sumajta yachachinapaj, kallpachakunanchej tiyan. Tukuypis Diospa Palabranmanta mayta yachachiyta munanchej. Chayrayku runasman Bibliamanta yachachishaspaqa, ashkhata parlaykuyta munasunman. Jinapis pisillata parlananchej tiyan. Torremanta Qhawaj revistamanta yachachej hermano, Bibliamanta Yachaqanapaj tantakuypi yachachejpis, mana ashkhatachu parlanku. Pitapis estudiachishaspaqa, manallataj ashkhata parlanachu tiyan. Astawanpis Bibliapipuni imatapis rikuchina tiyan. Chaypajqa mana tukuy imatachu ujllapi yachachinanchej tiyan, nitaj uj versiculomanta tukuy imitatapunichu sutʼinchananchej tiyan (Juan 16:12). Noqanchejpis bautizakushaspa, mana tukuy imatachu Bibliamanta entienderqanchej (Heb. 6:1). Ichá kunanqa watas pasasqanrayku astawanña entiendenchej. Jinapis Bibliamanta yachakushallanchejpuni. Chayrayku estudiosninchejmanpis, ama ujllapi tukuy imata yachachinachu. w20.10 págs. 14, 15 párrs. 2-4
Sábado 19 de noviembre
¿Manachu kayqa carpinterolla? ¿Nichu kayqa Mariaj wawallan? (Mar. 6:3).
Jehová Diosqa Jesuspaj sumaj tatasta ajllaporqa (Mat. 1:18-23; Luc. 1:26-38). Mariaqa Jehová Diosta, Palabrantapis mayta munakorqa. Chaytataj reparanchej, Mariaj nisqasninta Bibliapi leespa (Luc. 1:46-55). Josepis Jehová Diosta munakullarqataj, kusichiytataj munarqa. Chayta reparanchej, Diospa kamachisqanta chay rato kasukusqanpi (Mat. 1:24). Jehová Diosqa, mana qhapaj tatastachu Jesuspaj ajllaporqa. ¿Imaynapí chayta yachanchej? Israelitasqa uj wawa nacekojtin, uj jaywanata temploman apananku karqa. Josewan Mariawantaj, Jesús nacekojtin “iskay jurkʼutasta” temploman aparqanku. Chaytataj pobre runaslla jaywaj kanku (Luc. 2:24). Chantapis nichá qolqeqa familiankupaj alcanzallajchu. Imajtinchus qanchis chayri astawan wawasniyoj karqanku (Mat. 13:55, 56). Jehová Diosqa mana tukuy llakiykunamantachu Jesusta jarkʼarqa (Mat. 2:13-15). ¿Imastaj chay llakiykuna kanman karqa? Jesusqa mana creej familiaresniyoj karqa. Wakin familiaresnenqa, mana pay Mesías kasqanta qallariypi creerqankuchu (Mar. 3:21; Juan 7:5). Chantapis ichá jovencitollaraj kashajtin, tatan José wañuporqa. Chaymantapis maytachá sonqon nanarqa. w20.10 págs. 26, 27 párrs. 4-6
Domingo 20 de noviembre
Mana jaykʼajpis saqerparisqaykichu. Nitaj jaykʼajpis wijchʼurparisqaykichu (Heb. 13:5).
Ashkha runasqa, problemasniyoj chayri llakiykunasniyoj kaspa niyta yachanku: “Noqa wajchataqa ni pí yanapariwaj kanchu”, nispa. Diospa wakin kamachisninpis, ajinallatataj yuyarqanku (1 Rey. 19:14). Ajinapi rikukunchej chayqa, Jehová Diospa kay nisqanta yuyarikuna: “Mana jaykʼajpis saqerparisqaykichu. Nitaj jaykʼajpis wijchʼurparisqaykichu”. Chayrayku tukuy sonqo nisunman: “Jehová Diosmin yanapawajneyqa, mana manchachikusajchu”, nispa (Heb. 13:5, 6). Chay palabrastaqa apóstol Pablo nerqa. Payqa chayta 61 wata chaynejpi, Judeamanta cristianosman qhelqarqa. Apóstol Pabloj nisqanqa, imatachus Salmo 118:5-7 nisqanta yuyarichiwanchej. Pabloqa salmista jinallataj kausayninpi rikorqa Jehová Dios yanapasqanta. ¿Imaraykutaj chayta ninchej? Hebreosman qhelqananpaj iskay wata kuraj faltashajtin, Pabloqa casipuni barcopi viajashaspa wañorqa. Chaypachaqa sinchʼita paramorqa, wayramorqataj (Hech. 27:4, 15, 20). Jinapis Jehová Diosqa, Pablota tukuynin viajenpi, manaraj viajashajtinpis yanaparqa. w20.11 pág. 12 párrs. 1, 2
Lunes 21 de noviembre
Ama niychu: “Unay tiemposqa aswan sumaj karqa kay tiemposmanta nisqaqa”, nispa (Ecl. 7:10).
Ñaupajpi kausayninchej aswan allin kasqanta piensaspaqa, allin imasllata yuyarikusunman. Israelitasmanta parlarina. Paykunaqa Egiptomanta llojsiytawan, chaypi llakiyta kausakusqankuta rato qonqaporqanku. Astawanpis sumaj mikhunasta mikhusqallankuta yuyarikorqanku. Paykuna nerqanku: “Noqaykoqa yuyarikuyku, Egiptopi qhasilla mikhoj kayku challwasta. Chantá mikhullajtaj kayku pepinosta, melonesta, puerrosta, cebollasta, ajosta ima”, nispa (Núm. 11:5). Jinapis, ¿‘qhasillachu’ chaykunata mikhoj kanku? Mana. Israelitasqa sinchʼita trabajasqankuwan pagaj kanku. Paykunaqa Egiptopi esclavos karqanku, maytataj sufrerqanku (Éxo. 1:13, 14; 3:6-9). Jinapis israelitasqa, chay sufrisqankuta qonqaspa Egiptoman kutiyta munarqanku. Jehová Diospa bendicionesninpi piensanankumantaqa, ‘ñaupa tiempospi’ astawan yuyasharqanku. Jehová “Diostajrí chaymanta mayta phiñakorqa” (Núm. 11:10). w20.11 pág. 25 párrs. 5, 6
Martes 22 de noviembre
Jehová Diosqa sonqo pʼakisqa runaspa qayllallanpi kashan. Paymin llakisqa kajkunataqa salvan (Sal. 34:18).
Kay tiempopeqa, ‘runasqa pisillata kausanchej, kausayninchejtaj imaymana llakiykunawan juntʼa kashan’. Chaypi piensaspaqa ichá wakin kutis llakikunchej (Job 14:1). Ñaupa tiempomanta Diospa kamachisninpis, ajinallatataj llakikorqanku. Wakenqa wañupuyta ima munarqanku (1 Rey. 19:2-4; Job 3:1-3, 11; 7:15, 16). Jinapis paykunaqa Jehová Diospi atienekorqanku. Jehová Diostaj paykunata sonqocharqa, kallpacharqataj. Chantapis kausayninkumanta Bibliapi qhelqacherqa, sonqochakunanchejpaj, yachakunanchejpajtaj (Rom. 15:4). Jacobpa wawan Josemanta parlarina. Paypa kausaynenqa mana yuyashajtillan cambiarqa. Payqa tatanpaj may munasqa kashaspa, Diosta mana yupaychaj runaj esclavonman tukorqa (Gén. 37:3, 4, 21-28; 39:1). Chantapis Potifarpa warmenqa, llullakuspa nerqa José paywan puñuykuyta munasqanta. Potifartaj mana Joseta tapurispalla carcelman wisqʼaykucherqa. Chaypitaj Joseta cadenaswan wataykorqanku (Gén. 39:14-21; Sal. 105:17, 18). Joseqa ashkha llakiykunasniyojpuni karqa. w20.12 págs. 16, 17 párrs. 1-4
Miércoles 23 de noviembre
Sutiyki jatunchasqa kachun (Mat. 6:9).
Jesusqa chayta nerqa Diosmanta mañakuyta yachachishaspa. ¿Imatataj Jesús chaywan niyta munasharqa? Wakenqa ichá ninchej: “¿Manachu Jehová Diospa sutenqa tukuy sutismanta aswan patapiña? ¿Imaraykutaj jatunchasqa kanan tiyanri?”, nispa. Chayta yachanapajqa, imapichus uj suti piensachiwasqanchejmanta parlarina. Uj suteqa mana papelpi escribinallapajchu, nitaj uj runata chay sutimanta wajyanallapajchu. Bibliaqa nin: ‘Uj sumaj suteqa chayri allinpaj qhawasqa kayqa, aswan allinraj ashkha qorimanta, qolqemantawan nisqaqa’, nispa (Pro. 22:1; Ecl. 7:1). ¿Imaraykutaj uj suti chay jina valorniyoj? Imaraykuchus runasqa, sutinchejta uyarispa imayna runachus kasqanchejpi piensanku. Chayrayku mana anchata llakikunchejchu, imaynatachus runas sutinchejta ninankumanta chayri imaynatachus escribinankumanta. Astawanqa runas noqanchejmanta allinta piensanankuta munanchej. Pillapis Jehová Diosmanta llullasta parlan chayqa, payta sajrapaj qhawachishan. Chayta ruwaspataj Diospa sutinta chʼichichashan. w20.06 págs. 2, 3 párrs. 5-7
Jueves 24 de noviembre
Sinchʼi llakisqa kashani. Jehová Diosníy, ¿maykʼajkamataj ñakʼarisajri? (Sal. 6:3).
Ashkha llakiykunasniyoj kaspaqa, chay yuyaylla kasunman. Ichapis qolqe mana alcanzanawanchejmanta llakikusunman. Chayrí nisunman: “Onqoykusaj chayrí, ¿imanasajtajri? Mana sano kaspaqa, niñachá trabajayta atiymanchu ari. Trabajoymantapis wijchʼuwankuman”, nispa. Manachayrí nisunman: “Diosta mana kasukunaypaj tanqawajtinku, ¿urmasaj chayrí?”, nispa. Chantapis Satanaspa makinpi kajkunaqa, tumpamantawan Diospa llajtanta chinkachinankupaj sayaykonqanku. Chaypi piensaspataj, ichá llakikunchej chay kajtin sinchʼita sayayta atinanchejmantachus manachus. Chayrayku ichá ninchej: “Chay imasmanta llakikusqay, ¿allillanchu kashanman?”, nispa. Jesusqa yachachisqasninman nerqa: “Amaña kausayniykichejmanta llakikuychejchu”, nispa (Mat. 6:25). ¿Chaywan nisharqachu ni imitamanta llakikunanchej kasqanta? Mana. Ñaupa tiempomanta Diospa kamachisninpis, wakin kutis llakikorqanku. Jehová Diostaj paykunata allinpaj qhawallarqapuni (1 Rey. 19:4). Chayrayku Jesusqa ‘amaña llakikuychejchu’ nispa, kausayninchejmanta ama anchata llakikunanchejta nisharqa. Imajtinchus anchata llakikuspaqa, Jehová Diosta niña allintachu yupaychasunman. w21.01 pág. 3 párrs. 4, 5
Viernes 25 de noviembre
Qhareqa warmej uman (1 Cor. 11:3).
Qosasqa Jehová Diosman, Jesusmanwan cuentata qonanku tiyan, imaynatachus warminkuta wawasninkutawan qhawasqankumanta (1 Ped. 3:7). Jehovaqa familianmanta uma kasqanrayku, wawasninpaj kamachiykunata churayta atin. Chay kamachiykunata juntʼachinanpajtaj derechoyoj (Isa. 33:22). Jesuspis congregacionmanta uma kasqanrayku, yachachisqasninpaj kamachiykunata churayta atillantaj, chay kamachiykunata juntʼachiytapis (Gál. 6:2; Col. 1:18-20). Qosaspis familiankumanta uma kasqankurayku, Jehovawan Jesuswan jinallataj familiankupaj kamachiykunata churayta atinku (Rom. 7:2; Efe. 6:4). ¿Chay niytachu munan familiankuwan munasqankuta ruwananku kasqanta? Mana. Paykunaqa Bibliaj nisqanman jinapuni familiankuta kamachinanku tiyan (Pro. 3:5, 6). Chantapis uj familiamanta umaqa, mana waj familiasta kamachiyta atinmanchu (Rom. 14:4). Chantá wawasnin jovenyajtinku, waj wasimantaj tiyakoj ripojtinku, manaña paypa kamachiyninpichu kanku. Jinapis paykunaqa tatankuta respetanallankupuni tiyan (Mat. 19:5). w21.02 págs. 2, 3 párrs. 3-5
Sábado 26 de noviembre
Familianmanta kajkunaman, imatachus necesitasqankuta qonan tiyan (1 Tim. 5:8).
Tatasqa familiankuta munakusqankuta rikuchinkuman, paykunaman imastachus necesitasqankuta qospa. Jinapis astawanqa, familiankuta Jehová Diospa qayllallanpipuni kanankupaj yanapananku tiyan (Mat. 5:3). Jesusqa kʼaspipi warkhusqa kashajtinpis, mamanman ni ima faltananpi piensarqa. Chayrayku kʼaspipi nanaywan ayqoshaspapis, apóstol Juanman nerqa mamanta qhawapunanta (Juan 19:26, 27). Tatasqa ashkha ruwanasniyoj kanku. Paykunaqa trabajonkupi sumajta trabajananku tiyan. Ajinamanta chay ruwasqankuwan Jehová Diosta jatunchanankupaj (Efe. 6:5, 6; Tito 2:9, 10). Chantapis ichá paykunaqa congregacionpi ancianos chayri siervos ministeriales kanku. Chayrayku hermanosta kallpachananku tiyan, predicacionpipis grupota orqhonanku tiyan. Chay imasta ruwaspapis, señorankuwan wawasninkuwan ima Bibliata estudianankupuni tiyan. Tatasqa familiankuta sanitos, kusisqastaj kanankupaj yanapananku tiyan. Familiankuta yanapanallankutaj tiyan, Jehová Diosta yupaychanallankupajpuni. Chayta ruwajtinku, familiankoqa mayta paykunaman agradecekonqanku (Efe. 5:28, 29; 6:4). w21.01 pág. 12 párrs. 15, 17
Domingo 27 de noviembre
Sumaj warmeqa wasinpi tukuy ruwanasta allinta qhawan (Pro. 31:27).
Bibliaqa sumaj warmis imatachus ruwasqankumanta parlan. Sumaj warmeqa familianta sumajta atienden, negociosta oqharikun, jallpʼatapis rantintaj vendentaj (Pro. 31:15, 16, 18). Yachayniyoj qosaqa, warminta mana esclavata jinachu qhawan. Astawanpis imatachus yuyasqanta tapurin, nisqantataj sumajta uyarin (Pro. 31:11, 26). Qosas ajinata warminkuta respetajtinkoqa, warminkoqa paykunata tukuy sonqo respetanqanku. Jesusqa tʼukuna imasta ruwaspapis, Jehovaj kamachiyninman churakun, nitaj yuyanchu chay ruwasqan pisipaj qhawachisqanta (1 Cor. 15:28; Fili. 2:5, 6). Jesús jina kayta munaj warmipis, mana yuyanchu qosanta kasukunan kasqanrayku pisipaj qhawasqa kasqanta. Astawanpis Jehovata munakusqanrayku, respetasqanraykutaj, qosanta tukuy sonqo kasukun. Chantapis chayta ruwaspaqa, qosanta munakusqanta rikuchin. Casada hermanasqa, qosankuta kasukunankupaj, respetanankupaj ima kallpachakunku. Jinapis qosanku Bibliaj contranpi imatapis ruwachiyta munajtinkoqa, mana kasukunkuchu. w21.02 pág. 11 párrs. 14, 15; pág. 12 párr. 19
Lunes 28 de noviembre
Llakiykunaqa sinchʼita sayanapaj yanapawanchej (Rom. 5:3).
¿Imajtintaj Jehovaj kamachisnin qhatiykachasqa kaspapis payta sirvillankupuni? Payta munakusqankurayku. Jesuspa apostolesninmanta parlarina. Judiospa Jatun Juntankumanta kajkunaqa, paykunaman kamacherqanku niña predicanankuta. Apostolestajrí nerqanku: “Noqaykoqa Diostapuni kamachejniykuta jina kasunayku tiyan runasta kasunaykumantaqa”, nispa (Hech. 5:29; 1 Juan 5:3). Kay tiempopipis, gobiernosqa may chhika hermanosninchejta qhatiykachashanku, ñakʼarichishanku ima. Jinapis paykunaqa, Jehovata munakusqankurayku sirvishallankupuni. Tukuy cristianostaj ajina kanchej. Runas chejnikuwajtinchej llakisqa kanamantaqa, kusisqa kanchej (Hech. 5:41; Rom. 5:4, 5). Jehovata sirviyta munasqanchejrayku, ichapis familianchej chejnikuwasun. Chaytaj mayta llakichiwasunman. Familianchejqa Bibliata testigoswan estudiasqanchejrayku, ichá niwasun engañachikushasqanchejta, chayri niña yuyayninchejpichu kashasqanchejta (Marcos 3:21, kikinchay). Chantapis ichá kʼumuykachachiwasun, chayri imatapis ruwawasun. Chaymantataj mana tʼukunanchejchu tiyan. Imajtinchus Jesús nerqa: “Runaj enemigosnenqa kikin wasillanmantataj kanqanku”, nispa (Mat. 10:36). w21.03 pág. 21 párrs. 6, 7
Martes 29 de noviembre
Sapa ujpis allinta uyariyta yachanan tiyan, manataj mana yuyaychakuspalla parlananchu tiyan (Sant. 1:19).
Pitapis estudionman compañanchej chayqa, yachachishajtin sumajta uyarina. Ajinallamanta sumajta yanapariyta atisun. Jinapis niraj imata nishaspa, sumajta piensarinanchej tiyan. Mana allinchu kanman ashkhata parlaykunanchej. Nillataj allinchu kanman hermano yachachishajtin pantachinanchej, chayri estudioman waj imasmanta parlaykunanchej. Chanta, ¿imaynatá yanapakusunman? Uj kikinchaywan sutʼincharisunman, tapuykunata ruwasunman chayri pisi palabrasllawan imitatapis nisunman. Ajinamanta estudiota sumajta entiendenanpaj yanaparisun. Jinapis wakenqa ichá ninchej: “Mana ajinata yanapanaypaj sirvinichu”, nispa. Chaywanpis estudiosta kallpacharispa, paykunawan kʼacha kaspa ima, mayta paykunata yanapasunman. Paykunaman willarisunman: imaynapichus Bibliata estudiayta qallarisqanchejta, imaynatachus uj llakiyta atipasqanchejta, chayri imaynatachus Jehová kausayninchejpi yanapawasqanchejta (Sal. 78:4, 7). Chay willarisqanchejqa, yachakojpa creeyninta kallpachanman, bautizakuyta munananpajtaj yanapanman. w21.03 pág. 10 párrs. 9, 10
Miércoles 30 de noviembre
Tukuy nacionesmanta runasta discipulosniyman tukuchimuychej (Mat. 28:19).
Predicacionpi chayri runasman yachachiypi allin riwajtinchej, ¿pitataj jatunchana kanman? Pablo chay tapuyman kutichiwanchej. Payqa Corinto llajtapi hermanosman nerqa: “Noqa plantarqani, Apolostaj qarparqa, Diostajrí wiñachillarqapuni. Chayrayku plantajpis qarpajpis, mana imachu kanku. Astawanpis wiñachej Dioslla tukuy imaqa”, nispa (1 Cor. 3:6, 7). Chayrayku predicacionpi chayri runasman yachachiypi allin riwajtinchejqa, Pablo jina Jehová Diosta jatunchananchej tiyan. ¿Imaynatá Jehová Diosman agradecekusunman, paywan Jesuswan angeleswan ima llankʼayta atisqanchejmanta? (2 Cor. 6:1). Runasman tukuy atisqanchejta predicana. Mujuta tarpuytawanqa qarpananchej tiyan. Uj runa Bibliamanta yachakuyta munan chayqa, payta yachachinapaj kutinanchej tiyan. Bibliamanta yachakoj ñauparejtenqa, mayta kusikunchej. Imaraykuchus rikunchej, Jehová Dios chay runaj yuyayninta, sonqontapis cambiasqanta. w20.05 págs. 30, 31 párrs. 14, 16-18