Enero
Miércoles 1 re enero
Telem bʼik jun kaminaq [...]. Ri kaminaq xa jun chi ala, ral jun nanaxel malkaʼn (Luc. 7:12).
Are taq xril ri Jesús ri ixoq «xel ukʼuʼx che» (Luc. 7:13). Are kʼu xaq xiw ta xubʼisoj uwach ri ixoq xaneʼ xutoʼo. Y nojimal riʼ xubʼij che: «Matoqʼ chik». Xaq xiw ta xtzijon rukʼ, xaneʼ xukʼasuj ri ral y «xujach kan che» (Luc. 7:14, 15). ¿Jas kqetaʼmaj chrij wajun milagro xubʼan ri Jesús? Che rajawaxik kel qakʼuʼx chke ri xkam jun kachalaxik. Kojkunik kqakubʼsaj kikʼuʼx ri kebʼisonik. Nabʼe, rajawaxik kqilo jas kajwataj chke tekʼuriʼ kqil ri kqabʼan che kitoʼik (Prov. 17:17; 2 Cor. 1:3, 4; 1 Ped. 3:8). Ubʼanik wariʼ sibʼalaj kukubʼsaj kikʼuʼx. w23.04 5, 6 párrs. 13-15
Jueves 2 re enero
We yabʼil riʼ man re ta kamikal, xaneʼ che ukʼutik ri ujuluwem ri Dios (Juan 11:4).
Paneʼ ri Jesús retaʼm chik che xkam ri Lázaro, are kʼu xkanaj chi na kebʼ qʼij chilaʼ. Rumal laʼ are chiʼ xopan pa Betania, kajibʼ qʼij chik kaminaq ri Lázaro. Ri Jesús xbʼenlobʼ ta chanim xa ta rumal che kubʼisoj taj, xaneʼ xubʼano rech keʼutoʼ ri e rachiʼl y kuya uqʼij ri Dios (Juan 11:6, 11, 17). ¿Jas kqetaʼmaj chrij wariʼ? Ri María y ri Marta xaq xiw xkibʼij bʼi che ri Jesús che yawabʼ ri Lázaro xkibʼij ta che che kpe che rilik (Juan 11:3). Are chiʼ xkam ri Lázaro, xkun ta riʼ ri Jesús xukʼasuj loq. Are kʼu xtzalij lo pa Betania rech xukubʼsaj kikʼuʼx ri rachiʼl, ri María y ri Marta. ¿La kʼo jun awachiʼl at che kraj katutoʼo paneʼ atom ta che? We kʼolik qas awetaʼm riʼ che «amaqʼel kel ukʼuʼx [chawe], pa taq kʼu ri qʼijol re riqoj kʼax» (Prov. 17:17). We kqesaj uwach ri Jesús, je kqabʼan riʼ chke ri e qachiʼl. w23.04 10 párrs. 10, 11
Viernes 3 re enero
Ri Dios kuyaʼ chqe jas ri ubʼim (Heb. 10:23).
Are chiʼ tajin kojqʼax pa jun kʼax weneʼ kqachomaj: ¿jasche ri Jehová kukʼam ta wi lo ri kʼakʼ uwach Ulew? ¿La xa ko ta ri qakojonik are chiʼ kqachomaj wariʼ? Je taj. Chojchoman chrij wariʼ. Are chiʼ oj kʼo pa qʼalaj weneʼ kqachomaj che kraj na nim tiempo rech kpe ri saqʼij. Are kʼu qetaʼm che kpe wi ri saqʼij paneʼ kbʼeytajik. Are je kqakʼulmaj are chiʼ kojbʼisonik, weneʼ kqachomaj che kpe ta wi ri kʼakʼ uwach Ulew. Are kʼu, we ko ri qakojonik, kqakojo che ri kutzujuj ri Jehová qas kubʼan wi (Sal. 94:3, 14, 15; Heb. 6:17-19). Wariʼ kojutoʼo rech are kojok il che upatanixik ri Jehová. Rajawaxik jun ko qakojonik rech kqatzijoj ri utzij ri Dios. Are chiʼ kojchʼaw chrij ri kotzʼiʼjalaj uwach Ulew che utzujum ri Dios, e kʼi winaq kkibʼij che qas ta kbʼantaj riʼ (Mat. 24:14; Ezeq. 33:32). Maqayaʼ bʼe che kkʼojiʼ wajun chomanik qukʼ. Rumal laʼ rajawaxik kqakowirisaj más ri qakojonik. w23.04 27 párrs. 6, 7; 28 párr. 14
Sábado 4 re enero
Qetaʼm chi kuya na jas ri xqataʼ che (1 Juan 5:15).
¿La kʼo jumul achomam che we ri Jehová qas kutatabʼej ri achʼawem? We kʼolik, xaq xiw ta at achomam wariʼ. E kʼi qachalal xuqujeʼ je kkichomaj wariʼ, más na are chiʼ e kʼo pa jun kʼax. ¿Jasche kqabʼij che ri Jehová kuya ri kkitaʼ ri upatanelabʼ che? Ri Biblia kubʼij che sibʼalaj kojraj ri Jehová y che nim qabʼanik chuwach (Ageo 2:7; 1 Juan 4:10). Rumal laʼ, kraj che kqabʼan qachʼawem che y kqataʼ ri utobʼanik (1 Ped. 5:6, 7). Xuqujeʼ kraj kojutoʼo rech amaqʼel kqanimaj y kqachʼij ri kʼax che kqariqo. Pa ri Biblia kqariq kʼi kʼutbʼal kech upatanelabʼ ri Jehová che xtatabʼex ri kichʼawem. w23.05 8 párrs. 1-4
Domingo 5 re enero
Xubʼij kʼu ri María: Ri wanimaʼ kunimarisaj uqʼij ri Ajawaxel (Luc. 1:46).
Ri María xkʼojiʼ jun utzalaj rachilanik rukʼ ri Jehová. Are kʼu xa ta rumal ri José utz ri rachilanik rukʼ ri Jehová y kkojon chrij, xaneʼ xukoj uchuqʼabʼ che retaʼmaxik ri kubʼij ri uTzij ri Dios. Xuqujeʼ xutas utiempo che uchomaxik ri kubʼij (Luc. 2:19, 51). Rumal ri utzalaj rachilanik ri María rukʼ ri Jehová, xux jun utzalaj ixoqil. E kʼi qachalal ixoqibʼ xuqujeʼ kkibʼan ke junam rukʼ ri María. Chqilampeʼ ri xubʼan ri qachalal Émiko. Kubʼij: «Are chiʼ majaʼ kinkʼulik xaq nutukel kinchajij ri wachilanik rukʼ ri Jehová. Are kʼu are chiʼ xinkʼulik junam chi kqabʼan qachʼawem rukʼ ri wachajil y are chi kilow ri kajwataj pa ri nukojonik. Xwilo che in rajawaxik kinchajij ri wachilanik rukʼ ri Jehová, are ta ri wachajil. Rumal laʼ, kimik kintas nutiempo rech kinchʼaw rukʼ ri Jehová, kinsikʼij ri uTzij y kinchoman chrij» (Gál. 6:5). Ixoqilaxelabʼ, we kikoj ichuqʼabʼ che unimarisaxik ri iwachilanik rukʼ ri Jehová, más kixloqʼoqʼex riʼ rumal ri iwachajil (Prov. 31:30). w23.05 22 párr. 6
Lunes 6 re enero
Kenkʼutuʼ kʼut chiwach ri uyaʼik uqʼij ri Ajawaxel (Sal. 34:11).
Ri unaʼik xibʼin ibʼ che ri Dios are ta jun bʼantajik che kqanaʼ chik are chiʼ kojalaxik. Rech kqakʼut wajun bʼantajik, rajawaxik kojchoman chrij ri ubʼantajik ri Jehová rukʼ ri jastaq ubʼanom. Junam rukʼ ri unojibʼal, ri uchuqʼabʼ y ri uloqʼoqʼebʼal, wariʼ kojutoʼo rech más kqaloqʼoqʼej y más nim kqilo (Rom. 1:20). Jun chi jastaq che kojutoʼo rech kqakʼutu che kqaxej qibʼ che ri Jehová are che amaqʼel kqabʼan qachʼawem che. Rumal che are chiʼ más kojchʼaw rukʼ ri Dios más kqakojo che qastzij kʼolik. Knaʼtaj ri nimalaj uchuqʼabʼ chqe are chiʼ kqataʼ ri utobʼanik rech kqachʼij jun kʼax. Are chiʼ kqamaltyoxij che che xuya ri uKʼojol rumal qech, knaʼtaj chqe che sibʼalaj kojraj. Y are chiʼ kqata che che kukʼam qabʼe rech kqachʼobʼ ri kqabʼan chuwach jun kʼax knaʼtaj ri nimalaj unojibʼal chqe. Ri e chʼawem riʼ kojutoʼo rech más nim kqil wi ri Jehová y kqaxutuj apachike jastaq che kubʼan kʼax che ri qachilanik rukʼ. w23.06 15 párrs. 6, 7
Martes 7 re enero
Areʼ kʼut ri Ajawaxel are qaqʼatal tzij (Is. 33:22).
Ri Jehová are ri nimalaj Qʼatal tzij, rumal laʼ uyaʼom taqanik che ri utinamit. Ri Jupuq Ajkʼamal bʼe cho ronojel uwach Ulew re ri nabʼe siglo, xuya kan oxibʼ pixabʼ che rajawaxik kqachajij qibʼ chuwach 1) uxutuxik ri kiqʼijilaxik taq tyox rech xaq xiw ri Jehová kqaqʼijilaj, 2) nim kqil wi ri kikʼ y 3) kqanimaj ri taqanik che uyaʼom ri Dios chrij ri inmoralidad sexual (Hech. 15:28, 29). ¿Jas rajawaxik kqabʼan kimik rech kqanimaj ri taqanik che yaʼom chrij ri oxibʼ jastaq riʼ? Xaq xiw ri Jehová kqaqʼijilaj y kqanimaj. Ri Jehová xubʼij chke ri israelitas che xaq xiw ri areʼ kkiqʼijilaj (Deut. 5:6-10). Y, are chiʼ ri Satanás xraj che xxukiʼ ri Jesús chuwach, ri Jesús xubʼij che che xaq xiw ri Jehová kuqʼijilaj (Mat. 4:8-10). Rumal laʼ, ri oj keqaqʼijilaj ta tyox ni winaq; junam rukʼ jun qʼatal tzij, jun kʼamal bʼe re jun kojonem, jun cantante, jun futbolista o nikʼaj chik. Xaq xiw ri Jehová kqaqʼijilaj, rumal che are xbʼanow ronojel ri jastaq (Apoc. 4:11). w23.07 14, 15 párrs. 3, 4
Miércoles 8 re enero
We kaqaya uqʼij ri Ajawaxel kanajt[ajin] jun riʼ che ri etzelal (Prov. 16:6).
Ri winaq ri e kʼo pa uqʼabʼ ri Satanás utz kkil ubʼanik ri tzʼil taq mak y rilik pornografía (Efes. 4:19). Rumal laʼ, rajawaxik kqaya ta kan unaʼik xibʼin ibʼ chuwach ri Jehová y kqaxutuj ri itzelal. Pa ri capítulo 9 re Proverbios kchʼaw chkij e kebʼ ixoqibʼ, jun kukʼutunisaj ri nojibʼal y ri jun chik ri kʼo ta unoʼj. Pa kijujunal ri e kebʼ ixoqibʼ kkisikʼij pa kachoch y kkibʼan jun utzalaj waʼim kukʼ (Prov. 9:1, 4-6). Are kʼu junam ta kkiriq ri keʼok pa kachoch ri e kebʼ ixoqibʼ riʼ. Chojchomanampeʼ chrij ri sikʼinik che kuya ri ixoq «ri man kʼo ta unoʼj» (Prov. 9:13-18). Kʼo ta ukʼixbʼal che ubʼixik wariʼ: «¡Tisaj waral, kʼojolabʼ ri kʼa majaʼ kiwesaj inoʼj!». Jewaʼ kubʼan che kisikʼixik ri kʼo ta kinojibʼal che utijik jun utzalaj rikil. ¿Y jas kkiriq ri keʼok pa ri rachoch? «Ri kamikal». Kubʼij wariʼ chrij «ri ixoq ri man kʼo ta kux chawe» y ri ixoq che kubʼan tzʼil taq mak: «Ri utaqexik ri bʼe ri kbʼe cho rachoch we ixoq riʼ, [...] kkʼaman bʼik pa ri kamikal» (Prov. 2:11-19). Y Proverbios 5:3-10 kubʼij chqe che kqachajij qibʼ chuwach jun chi ixoq. Rumal che «ri bʼinem rukʼ we ixoq riʼ kkʼaman bʼik pa ri kamikal». w23.06 21, 22 párrs. 6, 7
Jueves 9 re enero
Ri ichʼuchʼujil chetaʼmax kumal konojel ri winaq (Filip. 4:5).
Ri kʼamal taq bʼe rajawaxik utz kechomanik rech kkiya jun utz kʼutbʼal (1 Tim. 3:2, 3). Utz ta riʼ che jun kʼamal bʼe kuchomaj che rajawaxik knimax ronojel ri kubʼij rumal che areʼ ri más nim chi ujunabʼ. Xaneʼ retaʼm che rukʼ ri utobʼanik ri ruxlabʼixel ri Jehová weneʼ jun chke ri kʼamal taq bʼe kubʼij jun jastaq che ktobʼanik rech utz ri kkichaʼ ubʼanik. Y we tajin knimax ri kubʼij ri Biblia, ri kʼamal taq bʼe che kʼo jun utz kichomanik kkiya ri kitobʼanik che ri xchaʼ ubʼanik, paneʼ junam ta ri kichomanik. Kqariq tewchibʼal we utz kojchomanik. Rumal che oj utz kukʼ ri qachalal y kʼo jamaril pa ri congregación. Xuqujeʼ kojkikotik rumal che oj kʼo kukʼ jalajoj kiwach qachalal. Y más na rumal che tajin kqesaj uwach ri Jehová, ri Dios che utz kchomanik. w23.07 25 párrs. 16, 17
Viernes 10 re enero
Ri achijabʼ ri ajnoʼjabʼ kkichʼobʼ na ronojel (Dan. 12:10).
Ri Daniel xunikʼoj ri profecías rukʼ jun utz chomanik: kraj kretaʼmaj ri qastzij. Y rukʼ waʼ xux jun machʼalik achi. Qas retaʼm che ri Jehová kuya kinojibʼal ri winaq che kkichʼobʼ uwach y keniman che ri sukʼalaj taq utaqanik (Dan. 2:27, 28). Daniel xukʼutu che kumachʼ ribʼ are chiʼ xutzukuj ri utobʼanik ri Jehová (Dan. 2:18). Ri Daniel xuqujeʼ xuya utiempo che unikʼoxik ri uTzij ri Dios. Xunikʼoj chrij ronojel ri taqanik che xeya pa taq ri uqʼij (Jer. 25:11, 12; Dan. 9:2). ¿Jas kqabʼan che resaxik uwach ri Daniel? Chachomaj ri rumal che kabʼano. ¿Jasche kawaj kawetaʼmaj chrij ri profecías re ri Biblia? ¿La rumal che kawaj kawetaʼmaj chrij ri qastzij? We are laʼ ri kawaj, ri Jehová katutoʼo (Juan 4:23, 24; 14:16, 17). E kʼo winaq che kkinikʼoj ri profecías re ri Biblia, rumal che kkaj kkiriqo jas kkibʼij are chiʼ kbʼix chke che ri profecías re ri Biblia rukʼ ri Dios kpe wi. Y kkaj kkiriqo jas kkibʼij are chiʼ kbʼix chke che utz ta ri tajin kkibʼano, rumal che are kkibʼan ri kkaj e areʼ. Are kʼu ri oj, kqaj kqanikʼoj ri profecías, rumal che kqaj kqetaʼmaj ri qastzij. w23.08 9 párrs. 7, 8
Sábado 11 re enero
We kkebʼlaj akʼuʼx [...] man e kʼi taj ri achuqʼabʼ e kʼolik (Prov. 24:10).
Are chiʼ kqajunamaj qibʼ kukʼ nikʼaj chik kux jun eqaʼn chqe (Gál. 6:4). We kʼamanaq chqe kqabʼan wariʼ, weneʼ kqajunamaj qibʼ kukʼ ri nikʼaj chik o itzel keqilo (Gál. 5:26). We amaqʼel kqajunamaj qibʼ kukʼ ri nikʼaj chik, qastzij riʼ che are kqaj kqabʼan ri kojkun ta che ubʼanik. Ri Biblia kubʼij che ri «eyebʼal kʼuʼxaj man je ta kelik, animaʼaj kʼaxkʼobʼinaq» (Prov. 13:12). Rumal laʼ, are chiʼ kqaj kqabʼan ri kojkun ta che ubʼanik kuya bʼis chqe. Wariʼ kubʼano che kojkikot ta chik y kqariq ta ri kʼaslemal che kʼo ta ukʼisik. Are chabʼanaʼ ri katkun che ubʼanik, rumal che ri Jehová kutaʼ ta jun jastaq chawe che katkun ta che (2 Cor. 8:12). Chawetaʼmaj che ri Jehová katujunamaj ta rukʼ jun chik (Mat. 25:20-23). Ri areʼ nim kril ri chuqʼabʼ che kakoj che upatanixik: kapatanij rukʼ ronojel awanimaʼ, rukʼ sukʼilal y kochʼonik. w23.08 29 párrs. 10, 11
Domingo 12 re enero
¿La [...] kinya ta kʼu la kanoq kamik chi kinkam rumal chaqiʼj chiʼ[?] (Juec. 15:18).
¿Jas xubʼan ri Jehová che utzalixik uwach ri uchʼawem ri Sansón? Ri Jehová xubʼano che ri Sansón xuriq jaʼ. Are chiʼ ri Sansón xutij ujoron, «xunaʼ kʼut chi kʼo chik uchuqʼabʼ» (Juec. 15:19). Wajun jaʼ riʼ xkʼojiʼ pa kʼi taq junabʼ y ri Jehová xukoj ri ruxlabʼixel rech ri profeta Samuel xutzʼibʼaj kan pa ri wuj re Jueces. Weneʼ ri israelitas are chiʼ kkil wajun jaʼ riʼ knaʼtaj chke, che we kkikubʼsaj kikʼuʼx chrij ri Jehová, ri areʼ keʼutoʼ na are chiʼ kkiriq kʼax. Qonojel rajawaxik kqatzukuj ri utobʼanik ri Jehová, junam rukʼ ri xubʼan ri Sansón. Apastaneʼ ri kojnaw che ubʼanik o ri oj kunaq chi che ubʼanik, amaqʼel kajwataj ri utobʼanik ri Jehová chqe. Rajawaxik kqachʼobʼo che kojkun ta che ubʼanik ronojel we man kʼo ri utobʼanik ri Jehová qukʼ. Ri Sansón xkʼojiʼ chi jumul uchuqʼabʼ are chiʼ xutij ri jaʼ che xyaʼ che rumal ri Jehová. Xa junam rukʼ, rajawaxik kqakʼam ri tobʼanik che kuya ri Jehová chqe rech amaqʼel oj sukʼ che (Mat. 11:28). w23.09 4 párrs. 8-10
Lunes 13 re enero
Ri chʼuchʼujalaj tzelebʼal uwach ri tzij kuqasaj uwach ri oyowal (Prov. 15:1).
Chachomaj che kariq jun winaq che sibʼalaj royowal. Kubʼij itzel taq tzij che ri Jehová y kubʼij che qastzij ta ri kukʼut ri Biblia. ¿Jas kojtoʼwik we kqakʼulmaj wariʼ? Chqataʼ ri ruxlabʼixel ri Jehová rech kuya qanoʼj y kqariqo jas kqabʼij chke ri winaq. ¿Y jas kqabʼano are chiʼ kqilo che xojkun taj xqaqʼalajisaj chuwach ri winaq? Kqabʼan qachʼawem che ri Jehová y kojchoman chrij ri kqabʼan che ubʼixik are chiʼ kqakʼulmaj chi jumul. We kqabʼan wariʼ, ri Jehová kuya ri ruxlabʼixel chqe rech kqariq ri kqabʼij y rukʼ ta oyowal. Kʼo jujun textos che kojutoʼo rech aninaq taj kpe qoyowal are chiʼ keqariq winaq che kkaj kechʼojin qukʼ. Ri uxlabʼixel kubʼano che knaʼtaj ri textos riʼ chqe (Juan 14:26). Pa ri wuj re Proverbios kqariq pixabʼ che kojutoʼo rech aninaq taj kpe qoyowal (Proverbios 15:18). Y kukʼut chqawach ri rajawaxik kqabʼano are chiʼ keqariq winaq che sibʼalaj petinaq koyowal (Prov. 10:19; 17:27; 21:23; 25:15). w23.09 15 párrs. 6, 7
Martes 14 re enero
Kinnaʼtaj we jastaq riʼ chiwe (2 Ped. 1:12).
Ri apóstol Pedro pa kʼi taq junabʼ xupatanij ri Jehová rukʼ sukʼilal. Xteriʼ chrij ri Jesús are chiʼ xutzijoj ri utzij ri Dios y xux jun chke ri jupuq Ajkʼamal bʼe cho ronojel uwach Ulew. Are chiʼ xa jubʼiqʼ chi kraj che kkamik, xyaʼ chi jun eqeleʼn che rumal ri Jehová. Weneʼ pa ri junabʼ 62 y 64 pa taq ri qaqʼij, ri Dios xubʼij che che kutzʼibʼaj kebʼ cartas: ri Primera y Segunda de Pedro (2 Ped. 1:13-15). Ri apóstol Pedro xutzʼibʼaj ri cartas riʼ are chiʼ ri cristianos tajin keqʼax pa kʼi taq kʼax (1 Ped. 1:6). E kʼo itzel taq winaq che xkikʼut molom taq tzij y itzel taq bʼantajik pa ri congregación (2 Ped. 2:1, 2, 14). Ri cristianos che xekʼojiʼ pa Jerusalén qas kkil na riʼ «ri qʼij are taq kekʼis konojel ri jastaq», kraj kubʼij, che ksachisax na uwach ri tinamit y ri templo kumal ri ajchʼojabʼ re Roma (1 Ped. 4:7). Ri cartas che xutzʼibʼaj ri Pedro xtobʼan chke ri cristianos rech kekunik kkichʼij ri kʼax che kkiriqo y ri kpe na. w23.09 26 párrs. 1, 2
Miércoles 15 re enero
[Ri Cristo] xretaʼmaj ri nimanik rumal ri kʼax ri xuriqo (Heb. 5:8).
Junam rukʼ ri Jesús ri oj xuqujeʼ kqetaʼmaj kojnimanik are chiʼ kqaqʼaxej kʼi taq kʼax pa ri qakʼaslemal. Chojchoman chrij ri xkʼulmatajik are chiʼ xumajij ri COVID-19. Xbʼix chqe che kojbʼe ta chi pa ri e riqbʼal ibʼ pa ri Ja rech Ajawbʼal y che kojbʼe ta chi che utzijoxik ri utzij ri Dios chuchiʼ taq ja. ¿Jas xanaʼo? ¿La kʼax xabʼan che unimaxik wariʼ? Apastaneʼ ri xabʼano are kʼu ri animanik xtobʼanik rech xkʼojiʼ jun utz awachilanik kukʼ ri qachalal y xakikotemaj ri Jehová. Kimik qas kqaj kqanimaj ri kbʼix chqe are chiʼ kopan ri nimalaj kʼaxkʼolil. We kojniman che ri kbʼix chqe kojkun riʼ kojkʼasiʼ kanoq (Job 36:11). Xqetaʼmaj che are chiʼ kojnimanik kqariq kʼi tewchibʼal. Are kʼu kqaj kojniman che ri Jehová rumal che sibʼalaj kqaloqʼoqʼej y rech kkikot qukʼ (1 Juan 5:3). Kojkun taj kqatzalij che ri Jehová ronojel ri uyaʼom chqe (Sal. 116:12). Are kʼu kojkunik kojniman che y keqanimaj ri uyaʼom taqanik pa kiqʼabʼ. Rukʼ ri qanimanik kqakʼutu che kʼo qanojibʼal y kqakikotemaj ri Jehová (Prov. 27:11). w23.10 11 párrs. 18, 19
Jueves 16 re enero
Chiqʼijilaj bʼaʼ ri xbʼanow ri kaj, ri ulew (Apoc. 14:7).
We ktzijon jun ángel awukʼ, ¿la katatabʼej riʼ ri kubʼij? Kimik kʼo jun ángel che tajin kchʼaw kukʼ «konojel ri nimaʼq taq tinamit, xuqujeʼ konojel amaqʼ, konojel chʼabʼal, xuqujeʼ konojel winaq». ¿Jas ri kubʼij? «Chixeʼj iwibʼ chuwach ri Dios. Chinimarisaj uqʼij [...]. Chiqʼijilaj bʼaʼ ri xbʼanow ri kaj, ri ulew, ri plo xuqujeʼ ri e ukʼiyibʼal taq jaʼ» (Apoc. 14:6, 7). Rajawaxik che qonojel kqaya uqʼij ri Jehová; are ri qastzij Dios. Sibʼalaj kojkikotik che tajin kqaqʼijilaj ri Jehová pa ri utemplo espiritual. ¡Are jun nimalaj eqeleʼn che yaʼom chqe! ¿Jas riʼ ri templo espiritual y jawchiʼ kriqitaj wi pa ri Biblia? Ri templo espiritual are ta jun qas ja. Are ri kukoj ri Jehová rech kqʼijilaxik junam rukʼ ri kraj ri areʼ y kʼo ubʼanik rukʼ ri ukamikal ri Jesús. Ri apóstol Pablo xchʼaw chrij wariʼ pa ri carta che xutaq bʼi chke ri cristianos hebreos re ri nabʼe siglo che e kʼo pa Judea. w23.10 24 párrs. 1, 2
Viernes 17 re enero
Man e are ta keqʼijim ri ajchʼojabʼ mawi ri chuqʼabʼ xaneʼ are ri Wuxlabʼal, kchaʼ ri Ajawaxel ri kʼo ronojel ukunem (Zac. 4:6).
Pa ri junabʼ 522 ri kikʼulel ri judíos xekunik xekiqʼatej rech xkiya kan ubʼanik ri templo. Are kʼu ri Jehová xukoj ri Zacarías rech xubʼij che ri tinamit che rukʼ ri ruxlabʼixel kresaj apachike kʼax che kkikʼulmaj. Pa ri junabʼ 520, ri qʼatal tzij Darío xaq xiw ta xubʼij chke che kkimajij chi ubʼanik ri templo xaneʼ xuqujeʼ xuya pwaq, ronojel ri kajwataj chke y xuya jun taqanik chke ri qʼatal taq tzij che e kʼo chilaʼ che kekitoʼo (Esd. 6:1, 6-10). Ri Jehová xuya ubʼixik chke ri upatanelabʼ che we kkiya ta kan ubʼanik ri templo, ri areʼ keʼutoʼ na (Ageo 1:8, 13, 14; Zac. 1:3, 16). Rukʼ ri xbʼix chke kumal ri profetas, ri judíos xkimajij chi ubʼanik ri templo pa ri junabʼ 520 y xa pa 5 junabʼ xkikʼis ubʼanik. Paneʼ xkiriq kʼax, are kʼu are xkiya pa nabʼe lugar upatanixik ri Jehová. Rumal laʼ ri Jehová xuya ri xajwataj chke. Rukʼ kikotemal xkipatanij ri Jehová (Esd. 6:14-16, 22). w23.11 15 párrs. 6, 7
Sábado 18 re enero
Kebʼin pa ri ubʼe ri ukojonik ri qamam Abrahán (Rom. 4:12).
Sibʼalaj e kʼi winaq ketaʼm chrij ri Abrahán, are kʼu ketaʼm ta ronojel chrij. Ri oj qetaʼm ronojel chrij. Jun kʼutbʼal, ri Biblia kubʼij che are «kimam konojel ri kekojonik» (Rom. 4:11). Weneʼ kachomaj wariʼ, ¿la kinkunik kinwesaj uwach ri Abrahán y kkʼojiʼ jun ko nukojonik junam rukʼ ri areʼ? Jeʼ katkunik. Rech kkʼojiʼ jun ko qakojonik junam rukʼ ri Abrahán rajawaxik kqanikʼoj ri ukʼutbʼal. Ri areʼ amaqʼel xniman che ri xtaq che ubʼanik: xbʼe pa jun tinamit che sibʼalaj naj kʼo wi, kʼi taq junabʼ xkʼojiʼ pa taq ja che bʼanom che atzʼyaq xuqujeʼ xraj xuya ri ukʼojol Isaac che tabʼal toqʼobʼ. Rukʼ ri xubʼano xukʼutu che kʼo jun ko ukojonik. Rukʼ ri ukojonik y ri xubʼan che ukʼutik, ri Jehová nim xril wi ri rachilanik (Sant. 2:22, 23). Ri Jehová kraj che qonojel xuqujeʼ ri at katqaj chuwach y katux jun utz rachiʼl. Rumal laʼ ri Jehová xubʼano che ri Pablo y ri Santiago xkitzʼibʼaj kan ri ukʼutbʼal ri Abrahán pa ri Biblia. w23.12 2 párrs. 1, 2
Domingo 19 re enero
Chijujunal chanim chitatabʼej ri utzij ri jun chik, chixbʼeytaj che tzijonik (Sant. 1:19).
Qachalal rukʼ utzilal cheʼachʼabʼej ri nikʼaj chik y cheʼatatabʼej. Are jun bʼantajik che sibʼalaj nim ubʼanik chke ri cristianos. Ri Santiago xuya ubʼixik chrij wariʼ pa ri texto che xqasikʼij. Are chiʼ katas atiempo che utatabʼexik jun winaq kakʼutu che katok il che (1 Ped. 3:8). We man kachʼobʼ ri kubʼij chawe o ri kunaʼo, chabʼanaʼ preguntas che. Tekʼuriʼ chachomaj na ri kawaj kabʼij che (Prov. 15:28). Chataʼ wariʼ chbʼil awibʼ: «¿La qastzij ri kinbʼij? ¿La kuya uchuqʼabʼ? ¿La kukʼutu che nim kinwil wi?». Chatchoman chkij ri qachalal che kʼo nim kikojonik, che ketaʼm kekitatabʼej nikʼaj chik y kʼo chawetaʼmaj chkij (Prov. 31:26). Chatchoman chrij ri kkibʼij y ri kkibʼan che ubʼixik. Amaqʼel chatijoj awibʼ chrij wajun bʼantajik riʼ y kawil na che katutoʼo rech kkʼojiʼ jun utz awachilanik kukʼ ri nikʼaj chik. w23.12 21 párr. 12
Lunes 20 re enero
Ri winaq che kutas apan ribʼ, [...] sibʼalaj kchʼojinik aretaq chiʼ kpixbʼaxik (Prov. 18:1, TW).
Ri Jehová keʼukoj ri qafamilia, ri e qachiʼl o ri kʼamal taq bʼe che qatoʼik y rech kkiya qachuqʼabʼ. Are kʼu, qastzij che are chiʼ kojbʼisonik, weneʼ jujun taq mul kqaj kojkʼojiʼ qatukel. Y wariʼ kʼo ta kubʼano. Are kʼu, ¿jas rajawaxik kqabʼano rech kqariq ri tobʼanik che kuya ri Jehová? Chqakojoʼ qachuqʼabʼ rech kqatas ta qibʼ chke ri nikʼaj chik. Are chiʼ kqaj taj kojkʼojiʼ kukʼ ri nikʼaj chik, are más kojchoman chrij ri kʼax che tajin kqariqo. Y wariʼ kubʼan chqe che utz ta ri kqachaʼ ubʼanik pa ri qakʼaslemal. Qastzij riʼ che kʼo jujun taq mul che kqaj kojkʼojiʼ qatukel, más na are chiʼ kqariq jun nimalaj kʼax. Are kʼu we kʼi qʼij kojkʼojiʼ qatukel, xa tajin kqaxutuj riʼ ri tobʼanik che kuya ri Jehová chqe. Rumal laʼ, chqakʼamaʼ ri tobʼanik che kkiya ri qafamilia, ri e qachiʼl y ri kʼamal taq bʼe. Chqilaʼ che wariʼ are jun tobʼanik che tajin kuya ri Jehová chqe rech kuya qachuqʼabʼ (Prov. 17:17; Is. 32:1, 2). w24.01 24 párrs. 12, 13
Martes 21 re enero
Mawi kuyaʼ kuqopij ta ri uwiʼ (Núm. 6:5).
Ri nazareos kekun taj kkisokaj ri kiwiʼ. Je wariʼ qas kkikʼutu che keniman che ri Jehová. Are kʼu kʼo jun tiempo che pa Israel nim ta xeʼil wi ri nazareos. Jujun taq mul ri nazareos kʼax xkiriqo rech xkiya ta kan upatanexik ri Jehová (Amós 2:12). Rumal che oj testigos rech Jehová, ri winaq kkilo che oj junam ta kukʼ. Kajwataj chuqʼabʼ chqe rech kqabʼij che oj testigos rech Jehová pa ri escuela o pa ri qachak. Ri kkibʼan ri winaq o ri kibʼantajik más knimataj na y wariʼ kubʼano che más kʼax kqabʼan che unimaxik ri Jehová y che utzijoxik ri utzij chke ri nikʼaj chik (2 Tim. 1:8; 3:13). Are kʼu utz che knaʼtaj chqe che are chiʼ kqakoj qachuqʼabʼ che upatanexik ri Jehová y che kojjunamataj ta kukʼ ri nikʼaj chik, kqakikotemaj ri Jehová (Prov. 27:11; Mal. 3:18). w24.02 16 párr. 7; 17 párr. 9
Miércoles 22 re enero
Chikʼamowaj iwibʼ (Rom. 15:7).
Chojchoman chrij ri congregación re Roma, chupam xekʼojiʼ judíos che ketaʼm ri kubʼij ri taqanik che xyaʼ che ri Moisés y cristianos re nikʼaj chi tinamit che jalajoj ri kʼutum chkiwach. Xuqujeʼ weneʼ e jujun e loqʼom pataninelabʼ y e nikʼaj chik je taj. Are kʼu ¿jas xkibʼano rech xkaj kibʼ? Ri apóstol Pablo xuya wajun pixabʼ chke: «Chikʼamowaj iwibʼ». ¿Jas xraj xubʼij ri Pablo rukʼ wariʼ? Ri tzij «chikʼamowaj iwibʼ» kraj kubʼij che utz kbʼan che ukʼulaxik jun winaq, junam rukʼ ri kbʼan che rilik jun ulaʼ o jun achiʼl. Ri Pablo xubʼij che ri Filemón jas kubʼan che ukʼulaxik ri Onésimo, jun loqʼom pataninel che xel lo cho rachoch. Xubʼij che: «Chakʼulaj ri Onésimo» (Filem. 17). Are je xkibʼan ri Priscila y ri Áquila rukʼ ri Apolos, xkikʼam bʼi cho kachoch y xkitoʼo rumal che más ketaʼm chrij ri uTzij ri Dios (Hech. 18:26). We xqilo ri cristianos riʼ jalajoj ri kibʼantajik, are kʼu xkitolaʼ kibʼ y utz xkibʼan che ukʼulaxik kibʼ. w23.07 6 párr. 13
Jueves 23 re enero
Keʼentzʼaqatisaj na ri xinchiʼj che ri Ajawaxel (Sal. 116:14).
Ri winaq kujach ri ukʼaslemal che ri Jehová rumal che kuloqʼoqʼej. Wajun loqʼoqʼenik riʼ xa ta jubʼiqʼ tiempo kuchʼijo, xaneʼ nojimal xkʼiyik are chiʼ ri winaq xretaʼmaj más chrij ri Jehová (Col. 1:9). Are chiʼ jun winaq kretaʼmaj chrij ri Biblia, kretaʼmaj che 1) qas kʼo ri Jehová, 2) rukʼ ri ruxlabʼixel xtzʼibʼax ri Biblia y 3) kʼo jun utinamit y kukojo rech kbʼantaj ri urayibʼal. Are chiʼ jun winaq kraj kujach ri ukʼaslemal che ri Jehová, rajawaxik che retaʼm chi ri nabʼe taq taqanik re ri Biblia, kubʼan pa ri ukʼaslemal ri kubʼij ri Dios y tajin kutzijoj chi chke ri winaq chrij ri ukojonik are chiʼ kuya kubʼano (Mat. 28:19, 20). Xuqujeʼ kunaʼ jun nimalaj loqʼoqʼenik che ri Jehová y xaq xiw ri areʼ kraj kupatanij rukʼ ronojel ranimaʼ. ¿La jeʼ wariʼ kanaʼ at? w24.03 4, 5 párrs. 6-8
Viernes 24 re enero
Ri e kebʼ keʼux na xa jun winaq (Gén. 2:24).
Ri Abigaíl kʼulan rukʼ ri Nabal, che junam rukʼ ri kubʼij ri Biblia wajun achi riʼ kʼax uchʼabʼexik y kubʼan itzel taq jastaq (1 Sam. 25:3). Qastzij riʼ che kʼax kʼolem rukʼ jun winaq junam rukʼ ri Nabal. Xopan jun qʼij che ri Abigaíl xkun riʼ wet xuya kanoq. Ri David, che kux na qʼatal tzij pa Israel, kraj kukamisaj ri Nabal rumal che xeyoqʼ rumal (1 Sam. 25:9-13). Ri Abigaíl xkun riʼ we ta xanimaj bʼik y xuya kanoq che ri David xubʼan ri xraj. Are kʼu xubʼan ta wariʼ xaneʼ xutaʼ che ri David che kukuy umak ri Nabal (1 Sam. 25:23-27). ¿Jasche xubʼan wariʼ? Ri Abigaíl sibʼalaj kuloqʼoqʼej ri Jehová y nim kril ri kuchomaj chrij ri kʼulanem. Ri areʼ qas retaʼm che chuwach ri Jehová nim ubʼanik ri kʼulanem. Qastzij che are waʼ ri xbʼanowik che xraj xutoʼ uwiʼ ri rachajil y ri ukʼulanem. Rech kkamisax ta ri Nabal, ri Abigaíl xutzukulaʼ jas xubʼano y xutaʼ kuybʼal umak che ri David. w24.03 16, 17 párrs. 9, 10
Sábado 25 re enero
Chʼuchʼujalaj taq tzij ri kekubʼsan taq kʼuʼxaj (Job 16:5).
Qonojel ri tajin kqapatanij ri Jehová rajawaxik qas kqaj kqaya kan ubʼanik jujun jastaq che utz kqilo rumal che kqaj kqapatanij más ri Jehová. Jujun taq mul kʼax kqabʼan che ubʼanik wariʼ. ¿Jas kqabʼan che qatoʼik qibʼ rech kqapatanij más ri Jehová? Rukʼ ri e qatzij. ¿La kʼo jun qachalal pa ri congregación che tajin kukoj uchuqʼabʼ rech kubʼan más pa ri utinamit ri Jehová? ¿La kachʼobʼ uwach jun ala o ali che tajin kukoj uchuqʼabʼ che ukʼutik pa ri escuela che testigo rech Jehová? ¿La kʼo jun qachalal o tijoxel che itzel kil kumal ri ufamilia rumal che tajin kupatanij ri Jehová? Chqatzukuj ri kqabʼan che kitoʼik y chqabʼij chke che nim kqil ri chuqʼabʼ che kkikojo (Filem. 4, 5, 7). Ri Jehová retaʼm che rukʼ ronojel qanimaʼ kqaj kqapatanij y che xuqujeʼ kqaj kqaya kan ubʼanik jujun jastaq rumal che kqaj kqanimarisaj ri qachak pa ri utinamit. Xuqujeʼ kuya ri utzilal chqe che kqakʼut chuwach che sibʼalaj kqaloqʼoqʼej (Prov. 23:15, 16). Rumal laʼ amaqʼel chqapatanij ri Jehová rukʼ ronojel qanimaʼ y chqabʼanaʼ ri kojkun che ubʼanik. w24.02 18 párr. 14; 19 párr. 16
Domingo 26 re enero
Xeʼubʼan utzil xuqujeʼ xeʼukunaj konojel ri kiriqom kʼax (Hech. 10:38).
Chojchʼaw chrij ri xkʼulmataj pa ri junabʼ 29. Are chiʼ ri Jesús kʼateʼ xumaj ri uchak che ri Dios xbʼe rukʼ ri unan pa jun kʼulanem pa ri tinamit Caná. Ri María tajin ktobʼan che ujachik ri wa. Are kʼu xkʼis ri vino, rumal laʼ ri María aninaq xbʼe rukʼ ri Jesús y xubʼij che: «Man kʼo ta chi kʼu uwaʼl uva kkikojo» (Juan 2:1-3). ¿Y jas xubʼan ri Jesús? Xubʼan «utzalaj uwaʼl uva» che joron (Juan 2:9, 10). Ri Jesús xubʼan más milagros are chiʼ xumaj utzijoxik ri utzij ri Dios. Y sibʼalaj kʼi winaq xeʼutoʼo. Jun kʼutbʼal, jumul xuya kiwa e 5,000 achijabʼ y jumul chik chke e 4,000. Rukʼ ri kebʼ milagros che xubʼano weneʼ xeʼutzuq más che 27,000 winaq rumal che kʼo ixoqibʼ y akʼalabʼ chkixoʼl (Mat. 14:15-21; 15:32-38). Y xaq xiw ta xuya kiwa ri e winaq xaneʼ xuqujeʼ xeʼukunaj ri e yawabʼ che e kʼo chkixoʼl (Mat. 14:14; 15:30, 31). w23.04 2 párrs. 1, 2
Lunes 27 re enero
Rumal rech chi ri in, ri Ajawaxel ri a Dios at nuyuqem che ri aqʼabʼ; in nubʼim chawe: «Man kaxeʼj ta awibʼ, in katintoʼ» (Is. 41:13).
Are chiʼ kqariq jun nimalaj kʼax pa ri qakʼaslemal, weneʼ jujun taq mul kqanaʼo che kʼo ta qachuqʼabʼ y sibʼalaj kojbʼisonik. Weneʼ kqanaʼo junam rukʼ ri Elías, xaq xiw kqaj kojuxlanik y kojwarik (1 Rey. 19:5-7). Weneʼ kajwataj tobʼanik chqe rech kqaya ta kan upatanexik ri Jehová. Rumal laʼ ri Jehová kubʼij chqe che kojutoʼ na junam rukʼ ri kubʼij ri texto kamik. Are chiʼ ri qʼatal tzij David xuriq kʼi kʼax y xekʼojiʼ ukʼulel, xrilo che ri Jehová kʼo rukʼ, rumal laʼ xubʼij wariʼ: «Kintoʼtajisaj kʼu la rukʼ ri wikiʼaqʼabʼ la» (Sal. 18:35). Ri Jehová kuya qachuqʼabʼ are chiʼ keʼukoj ri nikʼaj chik che qatoʼik. Jun kʼutbʼal, are chiʼ ri David sibʼalaj kbʼisonik y ubʼanom kebʼ ukʼuʼx, are kʼu xopan ri Jonatán rukʼ y xuya uchuqʼabʼ (1 Sam. 23:16, 17). Y ri Jehová xukoj ri Eliseo che utoʼik ri Elías (1 Rey. 19:16, 21; 2 Rey. 2:2). w24.01 23, 24 párrs. 10-12
Martes 28 re enero
Areʼ kʼut ri Ajawaxel kyoʼw ri noʼj; ri chʼobʼonik ri etaʼmanik chuchiʼ keʼel wi uloq (Prov. 2:6).
Rumal che ri Jehová sibʼalaj ksipanik kuya utz taq jastaq chqe. Qas kqʼalajin ri ubʼantajik ri Jehová rukʼ wajun ixoq che kubʼij pa ri capítulo 9 re Proverbios che kukʼutunisaj ri qastzij nojibʼal. Wajun ixoq uyaʼom chi ronojel puwiʼ ri mesa, ri tiʼj y ri vino (Prov. 9:2). Xuqujeʼ, pa ri versículos 4 y 5, ri qastzij nojibʼal kubʼij wariʼ chke ri kʼo ta kinojibʼal: «Chixpetoq che utijik iwe ri nuwa». ¿Jasche rajawaxik kqakʼam ri sikʼinik kuya ri ixoq? Rumal che ri Jehová keʼuchajij y kuya kinojibʼal ri e ralkʼwal. Kraj taj che kqariq kʼax y kʼateʼ kqabʼisoj chi pa ronojel ri qakʼaslemal ri xqabʼano. Rumal laʼ, «ri Ajawaxel kuya ri utobʼanik xuqujeʼ kerilij ri kukʼam jun sukʼalaj kʼaslemal» (Prov. 2:7). We kqaxej qibʼ chuwach ri Jehová, kqanimaj riʼ ri upixabʼ y kqabʼan ri kqaj chuwach, jeriʼ kojkikot pa ronojel ri qakʼaslemal (Sant. 1:25). w23.06 23 párrs. 14, 15
Miércoles 29 re enero
Sukʼ ri Dios, man ksach ta pa ujolom ri chak ri ibʼanom (Heb. 6:10).
Paneʼ qas ta chi kojkunik kqapatanij más ri Jehová, are kʼu nim kril ri chuqʼabʼ che kqakoj che upatanexik. ¿Jasche kqabʼij? Rumal ri xubʼij ri Jehová che ri Zacarías. Xubʼij che che kkibʼan jun corona rukʼ ri oro y ri plata che xkitaq bʼi ri judíos che e kʼo pa Babilonia (Zac. 6:11). Ri «corona» riʼ are jun «naʼtabʼal» re sipanik (Zac. 6:14). Rumal laʼ qas qetaʼm che ri Jehová ksach ta pa ujolom ronojel ri kqabʼan che upatanixik paneʼ kqariq kʼax. Rumal che oj kʼo chi pa ri kʼisbʼal taq qʼij kqariq na más kʼi kʼax (2 Tim. 3:1, 13). Are kʼu kqaya taj che ri bʼis kubʼano che kubʼan kebʼ qakʼuʼx. Chnaʼtaj chqe ri xubʼij ri Jehová chke ri upatanelabʼ pa taq ri uqʼij ri Ageo: «In kʼu kʼo iwukʼ [...]. Mixeʼj iwibʼ» (Ageo 2:4, 5). Ri oj xuqujeʼ kojtoʼ na rumal ri Jehová we kqakoj qachuqʼabʼ che upatanexik. w23.11 19 párrs. 20, 21
Jueves 30 re enero
In kʼu aj mak (Luc. 5:8).
Ri Dios xkun ta riʼ xubʼano che mat xtzʼibʼax kan pa ri Biblia ronojel ri xsach wi ri apóstol Pedro, are kʼu xtzʼibʼaxik rech kʼo kqetaʼmaj chrij (2 Tim. 3:16, 17). Are chiʼ kqetaʼmaj chrij ri Pedro che kʼi xsach wi, kqilo che ri Dios kreyeʼj taj che mat kʼo kojsach wi. Ri kraj are che kqakoj qachuqʼabʼ che upatanexik. ¿Jasche rajawaxik amaqʼel kqakoj qachuqʼabʼ? Rumal che weneʼ kqachomaj che xojkunik xqaya kan jun itzel jastaq are kʼu weneʼ jujun mul kojqaj chi chupam. Kqakoj qachuqʼabʼ rech are kqabʼan ri kqaj chuwach ri Jehová. Qonojel kqabʼij tzij o kqabʼan jastaq che kqachomaj ta na tekʼuriʼ kubʼan kʼax chqe. We kqakoj qachuqʼabʼ ri Jehová kojutoʼ na (1 Ped. 5:10). Ri xubʼan ri Jesús che rilik ri Pedro paneʼ kʼi xsach wi kukubʼsaj qakʼuʼx, kubʼano che kqaya ta kan upatanexik ri Jehová. w23.09 20, 21 párrs. 2, 3
Viernes 31 re enero
Wajaw, we ta lal kʼo waral, ma ta xkam riʼ ri nuxibʼal (Juan 11:21).
Ri Jesús kkunik kukunaj ri Lázaro junam rukʼ ri xubʼij ri Marta pa ri texto re kimik, are kʼu uchomam chi ubʼanik jun jastaq. Rumal laʼ xubʼij che ri Marta: «Kkʼastaj na ri axibʼal». Y xubʼij chi che: «In riʼ ri kʼastajibʼal xuqujeʼ ri kʼaslemal» (Juan 11:23, 25). Wariʼ kukʼutu che ri Dios uyaʼom uchuqʼabʼ ri Jesús rech kkunik keʼukʼasuj ri winaq pa ri kamikal. Rumal che xaq xiw e ukʼastajisam jun alaj ali y jun ala che xa jubʼiqʼ xewar pa ri kamikal, ¿la kkun riʼ che ukʼasuxik ri Lázaro che kajibʼ qʼij chik kaminaq y chu chik? (Luc. 7:11-15; 8:49-55). Xqebʼ chi ri María rukʼ ri Jesús y xubʼij chi wariʼ che: «Wajaw, we ta lal kʼo waral, ma ta xkam riʼ ri nuxibʼal» (Juan 11:32). Konojel sibʼalaj kebʼisonik y keʼoqʼik, rumal laʼ are chiʼ ri Jesús xerilo sibʼalaj xbʼisonik y xoqʼ kukʼ. Ri areʼ xuchʼobʼ ri qʼoxom che tajin kkinaʼo, rumal laʼ xeʼutoʼo. w23.04 10, 11 párrs. 12, 13