UK'OLB'AL WUJ PA INTERNET Watchtower
Watchtower
UK'OLB'AL WUJ PA INTERNET
quiché
'
  • '
  • ä
  • Ä
  • BIBLIA
  • E WUJ
  • E RIQB'AL IB'
  • km 3/15 e uxaq 3-6
  • Riqbʼal ibʼ rech utzijoxik ri utzij ri Dios che kojutoʼ

K'o ta video che wajun kʼutunem ri'.

Chakuyu' qamak, ri video ktziji' taj.

  • Riqbʼal ibʼ rech utzijoxik ri utzij ri Dios che kojutoʼ
  • Ri qachak che ri Dios 2015
  • K'utunem che kjunamatajik
  • Jujun taq pixabʼ rech utz kel ri riqbʼal ibʼ kbʼanik are chiʼ kojbʼe che utzijoxik utzij ri Dios
    Qachak xuqujeʼ qakʼaslemal ri oj cristianos: Wuj re chak (2021)
  • Riqbʼal ibʼ che kojkitoʼ che uloqʼoqʼexik qibʼ y che kibʼanik utz chak
    Rukʼ cholajil kqabʼan ri kraj ri Jehová
Ri qachak che ri Dios 2015
km 3/15 e uxaq 3-6

Riqbʼal ibʼ rech utzijoxik ri utzij ri Dios che kojutoʼ

1. ¿Jas kojutoʼ wi ri riqbʼal ibʼ rech utzijoxik ri utzij ri Dios?

1 Pa jun qʼij, Jesús xeʼumolij 70 chke ri rajtijoxelabʼ are chiʼ majaʼ keʼutaq bʼi che utzijoxik ri utzij ri Dios (Luc. 10:1-11). Xukubʼsaj kikʼuʼx chiʼ xunaʼtasaj chke che xaq ta kitukel xuqujeʼ ri kkʼamow kibʼe are ri «rajaw ri qʼatoj», Jehová. Xuqujeʼ, xuya pixabʼ chke che keʼutoʼ rech kekunik kkibʼan ri kichak xuqujeʼ xeʼutaq bʼi «pa kakabʼil». Kimik, ri riqbʼal ibʼ che kbʼan che utzijoxik ri utzij ri Dios xuqujeʼ kojutoʼ rech: kuya qachuqʼabʼ, kojutijoj xuqujeʼ kojusukʼumaj.

2. Pa ri ikʼ abril, ¿jampaʼ tiempo kuchʼij ri riqbʼal ibʼ rech utzijoxik ri utzij ri Dios?

2 Pa taq ri qʼij riʼ, ri riqbʼal ibʼ rech utzijoxik ri utzij ri Dios kuchʼij 10-15 minutos. Wajun tiempo riʼ kkoj che rilik jachin rukʼ kechakun wi ri e qachalal, kbʼix ri territorio xuqujeʼ kbʼan jun chʼawem. Are kʼu kumajij bʼi pa ri ikʼ abril, ri riqbʼal ibʼ riʼ xa chi 5-7 minutos kuchʼijo. Xuqujeʼ we kbʼanik are chiʼ bʼanom chi ri riqbʼal ibʼ re congregación, rajawaxik ta chi ronojel ri tiempo riʼ, rumal che ri qachalal kitom chi utzalaj taq pixabʼ rech ri Dios. Ri rumal che kkoj ta chi nim tiempo che ri riqbʼal ibʼ rech utzijoxik ri utzij ri Dios are keʼutoʼ ri qachalal rech kkikoj más tiempo che utzijoxik ri utzij ri Dios. Rech ri e precursores xuqujeʼ ri e qachalal che kimajim chi wajun chak riʼ are chiʼ majaʼ kbʼan ri riqbʼal ibʼ kubʼan chke che naj taj keʼuxlanik.

3. ¿Jas kbʼan che ri riqbʼal ibʼ rech utzijoxik ri utzij ri Dios?

3 Ri riqbʼal ibʼ rech utzijoxik ri utzij ri Dios rajawaxik kbʼanik rech ri qachalal kekunik keʼopanik. Kʼi congregaciones kilom che utz che ri jujun jupuq kkimulij kibʼ pa jalajoj lugar, rech weneʼ ri riqbʼal ibʼ xuqujeʼ ri territorio naqaj chke konojel. Rech kʼax ta kilik ri qachalal xuqujeʼ ri ajkʼamal taq bʼe rech kekun che kilik ri qachalal. Ri ajkʼamal taq bʼe rech ri congregación kkil ri qas utz chke ri qachalal. Are chiʼ majaʼ kkʼis ri riqbʼal ibʼ rukʼ ri chʼawem, konojel ri qachalal rajawaxik ketaʼm chik jachiʼ kebʼe wi xuqujeʼ jachin ri kachiʼl.

4. ¿Jasche sibʼalaj nim ubʼanik ri riqbʼal ibʼ re utzijoxik ri utzij ri Dios junam rukʼ ri nikʼaj chik?

4 Nim ubʼanik junam rukʼ ri nikʼaj chi riqbʼal ibʼ rech congregación. Pa wajun riqbʼal ibʼ riʼ xaq xiw kekʼojiʼ ri kebʼe che utzijoxik ri utzij ri Dios, rajawaxik taj che konojel ri congregación kekʼojik. Wariʼ kraj ta kubʼij che nim ta upatan chuwach ri nikʼaj chik. Junam rukʼ ri nikʼaj chik riqbʼal ibʼ, are usipanik ri Jehová che kojutoʼ rech kqakʼut loqʼoqʼenik che ri qachalal xuqujeʼ kqabʼan utz taq chak (Heb. 10:24, 25). Rumal laʼ ri keyaʼow wajun riqbʼal ibʼ riʼ rajawaxik kkitijoj kibʼ rech ri riqbʼal ibʼ kuya uqʼij ri Jehová xuqujeʼ keʼutoʼ ri e qachalal. We kekunik, ri qachalal che kebʼe che utzijoxik ri utzij ri Dios rajawaxik kkikoj kichuqʼabʼ rech kekʼojiʼ pa ri e riqbʼal ibʼ riʼ.

Ri riqbʼal ibʼ re utzijoxik ri utzij ri Dios kraj ta kubʼij che nim ta upatan chuwach ri nikʼaj chik

5. a) ¿Jas ri kubʼan ri ajkʼamal bʼe che kril ri kbʼan che utzijoxik ri utzij ri Dios che rilik ri kbʼan che ubʼanik ri riqbʼal ibʼ re utzijoxik ri utzij ri Dios? b) ¿Jas kkibʼan ri qachalal ixoqibʼ che ubʼanik ri riqbʼal ibʼ?

5 Ri kbʼanik rech kyaʼ wajun riqbʼal ibʼ. Rech jun qachalal qas kutijoj ribʼ che jun asignación, rajawaxik kbʼix che are chiʼ kraj na kʼi qʼij. Ri riqbʼal ibʼ rech utzijoxik ri utzij ri Dios junam rukʼ. Are chiʼ ri jupuq kkimulij kibʼ pa jalajoj lugar, ri ajkʼamal bʼe xuqujeʼ ri ktowik kkiya wajun riqbʼal ibʼ riʼ. Are kʼu we konojel ri qachalal kkimulij kibʼ xa pa jun lugar, ri ajkʼamal bʼe che kril ri kbʼan che utzijoxik ri utzij ri Dios kubʼij jachin ri kyaʼow wajun riqbʼal ibʼ riʼ. Jujun ajkʼamal bʼe kkiya jun programa chke keyaʼow ri riqbʼal ibʼ xuqujeʼ kkiya ri wuj pa ri tablero. Rumal che ri kbʼan pa wajun riqbʼal ibʼ riʼ are ri kkun ri qachalal che ubʼanik, ri ajkʼamal bʼe rajawaxik kukoj uchomanik che kichaʼik ri keyaʼow wajun riqbʼal ibʼ riʼ. We kʼo jun qʼij che kʼo ta jun ajkʼamal bʼe, jun ajtobʼanel o jun chi qachalal che ubʼanom uqasanjaʼ che kkunik kuya wajun riqbʼal ibʼ riʼ, ri ajkʼamal bʼe rajawaxik kubʼij che jun qachalal ixoq che kkunik kuya ri riqbʼal ibʼ. (Chawilaʼ ri kʼutunem «We jun qachalal ixoq kubʼan ri riqbʼal ibʼ».)

6. ¿Jasche rajawaxik qas kutijoj ribʼ ri kbʼanow ri riqbʼal ibʼ?

6 Are chiʼ kyaʼ jun asignación chqe pa ri Kʼutunik rech kqetamaj ubʼixik rutzij ri Ajawaxel o pa ri Riqbʼal ibʼ rech uchak ri Ajawaxel, nim kqil wi xuqujeʼ kqakoj qachuqʼabʼ che ubʼanik. Kqaj taj che kʼateʼ pa ri bʼe kqachomaj wi bʼik ri kqabʼij. We kbʼix chqe che kqabʼan ri riqbʼal ibʼ re utzijoxik ri utzij ri Dios, rajawaxik nim kqil wi. Rumal che kimik ri riqbʼal ibʼ nim ta chi tiempo kkoj che, rajawaxik qas kqatijoj qibʼ rech kojkunik kqaya utz taq pixabʼ xuqujeʼ kojqʼax ta che ri tiempo. Ri utijoxik qibʼ xuqujeʼ kraj kubʼij che kqatzukuj ri territorio are chiʼ majaʼ kqabʼan ri riqbʼal ibʼ.

7. ¿Jas kbʼan pa ri riqbʼal ibʼ re utzijoxik ri utzij ri Dios?

7 Ri kbʼixik. Ri kbʼan pa jun lugar junam ta rukʼ ri kbʼan pa jun chik, rumal laʼ ri jikalaj pataninel ubʼanom ta jun wuj re ri riqbʼal ibʼ riʼ. Ri recuadro «Ri kbʼan pa ri riqbʼal ibʼ re utzijoxik ri utzij ri Dios», kubʼij chrij nikʼaj jastaq che kuya kbʼanik. Kʼi taq mul, pa ri riqbʼal ibʼ riʼ ktaʼ ri kkichomaj ri keʼopanik. Jujun taq mul, xuqujeʼ utz kyaʼ jun kʼutbʼal o kkʼut jun video re jw.org che kuya kqakoj pa ri qachak. Are chiʼ kutijoj ribʼ, ri kyaʼow ri riqbʼal ibʼ rajawaxik kuchomaj ri qas kuya kichuqʼabʼ xuqujeʼ qas kuya jun utz tijonik chke ri qachalal che kel che utzijoxik ri utzij ri Dios pa ri qʼij riʼ.

Are chiʼ kutijoj ribʼ, ri kyaʼow ri riqbʼal ibʼ rajawaxik kuchomaj ri qas kuya kichuqʼabʼ xuqujeʼ qas kuya jun utz tijonik chke ri qachalal che kel che utzijoxik ri utzij ri Dios pa ri qʼij riʼ

8. ¿Jas ri más utz kil pa ri riqbʼal ibʼ re utzijoxik ri utzij ri Dios pa taq sábados xuqujeʼ domingos?

8 Pa taq sábados, kʼi chke ri qachalal kkitzujuj ri wuj La Atalaya xuqujeʼ ¡Despertad! We kʼo ta ri revistas pa ri qachʼabʼal kuya kqakoj ri revista pa español pa ri territorio we e kʼo winaq che kechʼaw pa español, we kʼo ta jun congregación kilow wajun territorio riʼ. Are kʼu kʼi mul, are utz che xaq xiw kkoj ri wuj che kʼo pa qachʼabʼal. Kʼi chke ri kkitzijoj ri utzij ri Dios pa taq sábados kekun taj kkibʼan pa jun chi qʼij re ri samana, rumal che weneʼ qas ta chi knaʼtaj chke ri xkil pa ri kiqʼijilanik pa ri familia. Rumal laʼ, utz che ri qachalal che kbʼanow ri riqbʼal ibʼ kubʼij ri kbʼan che ukojik ri kʼutbʼal che kʼo pa ri kʼisbʼal uxaq ri wuj Ri Qachak che ri Dios. Jun chi jastaq che kuya kbʼanik are che kyaʼ jun kʼutbʼal che kukʼut ri ukʼojik ri revistas rukʼ jun noticia, o jun nimaqʼij o jun chi jastaq che kbʼan pa ri lugar che oj kʼo wi. Xuqujeʼ utz kbʼix ri kbʼanik chiʼ kojtzalij chi rukʼ ri winaq che xukʼam kan ri revista. We kʼo jun qachalal che ukojom chik ri revista rech ri ikʼ, utz kbʼix che, che kubʼij ri ubʼanom che ukojik o kubʼij jun utz jastaq che utz uriqom. Pa taq ri domingos utz je kbʼan rukʼ ri wuj che kkoj pa ri ikʼ. Pa taq ri riqbʼal ibʼ re utzijoxik ri utzij ri Dios xuqujeʼ utz kbʼix ri kbʼan che ukojik jujun taq wuj, jun kʼutbʼal ri wuj Utz jastaq xuqujeʼ ri wuj Chanimaj ri Ajawaxel o ri wuj Su qas kukʼut, che amaqʼel kqakojo xuqujeʼ kqakoj che kitijoxik ri winaq chrij ri Biblia.

9. Are chiʼ kqajach jun wuj, ¿jas utz kbʼix pa ri riqbʼal ibʼ re utzijoxik ri utzij ri Dios pa taq sábados xuqujeʼ domingos?

9 Are chiʼ kqajach jun wuj, pa taq sábados xuqujeʼ domingos kekunik kkil ri kbʼan che ukojik ri revistas rukʼ ri wuj che tajin kjachik o jun alaj wuj, o ri kbʼanik are chiʼ jun winaq kraj kretaʼmaj más chrij ri Biblia. Jun chik che utz kbʼanik are che kbʼix ri utzilal kuya ujachik ri e wuj.

10, 11. ¿Jasche rajawaxik che ri qachalal kechoman chrij ri riqbʼal ibʼ are chiʼ majaʼ kmajixik?

10 Ri kkibʼan ri qachalal che utijoxik kibʼ. Rech utz kel ri riqbʼal ibʼ xuqujeʼ rajawaxik che ri qachalal keʼopanik. We nabʼe kitijoj iwibʼ che utzijoxik ri utzij ri Dios —weneʼ pa ri qʼijilanik pa ri familia— kixkunik kkiya utz taq tzij pa ri riqbʼal ib’. Rech qas kojkunik kqabʼan ri qachak, rajawaxik kqakʼam ri wuj che kajwataj chqe are chiʼ majaʼ kumaj ri riqbʼal ibʼ. Wariʼ kubʼano che chanim kojopan pa ri territorio.

11 Sibʼalaj rajawaxik che kqakoj qachuqʼabʼ rech kojopan kebʼ oxibʼ minutos are chiʼ majaʼ kmaj ri riqbʼal ibʼ, junam rukʼ ri kqabʼano are chiʼ kojbʼe pa ri riqbʼal ibʼ re ri congregación. We kojbʼeyetajik, xaq xiw ta kqasach kichomanik ri e qachalal, weneʼ kqakʼex ri uchomam chi ri qachalal che kubʼano. ¿Jas kraj kubʼij waʼ? Ri qachalal che kbʼanow ri riqbʼal ibʼ kchoman chrij kʼi jastaq are chiʼ kril ri jupuq. Jun kʼutbʼal, we kʼi ta ri e kʼo pa ri riqbʼal ibʼ, weneʼ keʼutaq bʼi pa jun territorio che rajawaxik kkʼisik. We ri territorio naj kʼo wi weneʼ kubʼij chke ri qachalal che kʼo ta kichʼichʼ kebʼe kukʼ ri kʼo kichʼichʼ. Xuqujeʼ we kepe pa jun territorio xibʼibʼal, weneʼ kubʼij chke jujun qachalal achijabʼ che kekanaj naqaj chke jupuq qachalal ixoqibʼ o kechakun kukʼ. We kʼo jun qachalal che yawabʼ, weneʼ kutaq ta bʼi pa jun bʼe che paqalik o pa taq ja che kʼo gradas. O weneʼ kubʼij chke ri qachalal che qas kekun chi che ri chak kechakun kukʼ ri kʼateʼ xkimajij. Are kʼu we matam kojopanik, kubʼano che ri qachalal jumul chik krilo jachin rukʼ kojchakun wi xuqujeʼ kukʼex ri uchomam kubʼano. Qastzij wi, kʼo jujun mul kojbʼeyetaj rumal jun jastaq rajawaxik xqabʼano. Are kʼu, we amaqʼel chi kqabʼano, weneʼ rajawaxik kojchoman chrij che weneʼ xa nim ta kqil wi ri riqbʼal ibʼ re utzijoxik ri utzij ri Dios o rajawaxik kqasukʼumaj ri qatiempo.

12. We amaqʼel xa jun qachalal kqaj kqachilaj, ¿jas rajawaxik kqabʼano?

12 Ri qachalal kekunik kkibʼij jachin kkaj kkachilaj o kkeyej che ri qachalal kubʼij jachin ri kkachilaj. Are kʼu we amaqʼel xaq xiw jun qachalal kqaj kqachilaj, ¡utz riʼ we keqachilaj nikʼaj chik rech kqetaʼmaj kiwach! (2 Cor. 6:11-13.) Utz riʼ che jujun taq mul kqachilaj jun qachalal che majaʼ kʼi tiempo kubʼan wajun chak riʼ rech kqatoʼ rech kux jun utz ajtij (1 Cor. 10:24; 1 Tim. 4:13, 15). Pa ri riqbʼal ibʼ, chqatatabʼej ri kyaʼ ubʼixik chqe xuqujeʼ ri kqamajij wi utzijoxik ri utzij ri Dios. Are chiʼ kkʼisik, chqakojoʼ qachuqʼabʼ rech kqabʼan ri xubʼij ri qachalal xuqujeʼ chanim kojbʼe pa ri territorio.

13. We qonojel kqakoj qachuqʼabʼ rech kqabʼan ri rajawaxik kqabʼano, ¿jas tobʼanik kuya ri riqbʼal ibʼ re utzijoxik ri utzij ri Dios chqe?

13 Ri e 70 ajtijoxelabʼ che xeʼutaq ri Jesús che utzijoxik ri utzij ri Dios «rukʼ kikotemal» xetzalij loq (Luc. 10:17). Qastzij wi, rumal che Jesús xtzijon kukʼ ri ajtijoxelabʼ xubʼano che utz xel ri kichak. Ri riqbʼal ibʼ re utzijoxik ri utzij ri Dios junam rukʼ ri xubʼan ri Jesús. We qonojel kqakoj qachuqʼabʼ che ubʼanik ri rajawaxik kqabʼano, ri riqbʼal ibʼ riʼ kuya qachuqʼabʼ, kojutijoj xuqujeʼ kojutoʼ rech «kaqʼalajisax ri utzalaj taq tzij chkiwach konojel nimaʼq taq tinimit» (Mat. 24:14).

We jun qachalal ixoq kubʼan ri riqbʼal ibʼ

Ri qachalal ixoq rajawaxik kuchʼuq ri ujolom, kʼi taq mul, xuqujeʼ ktʼuyik. Kubʼan ri riqbʼal ibʼ junam rukʼ ri kubʼan jun qachalal achi. Pa neʼ kukʼut taj che tajin kuya kʼutunem, kkunik kumajij rilik jun kʼutunem kukʼ ri qachalal. We kubʼij che jun chi qachalal ixoq kubʼan ri chʼawem, ri qachalal riʼ rajawaxik kuchʼuq ri ujolom. We kopan jun qachalal achi che ubʼanom chi ri uqasanjaʼ are chiʼ ri qachalal ixoq tajin kubʼan ri riqbʼal ibʼ, rajawaxik kubʼij che ri qachalal achi che kukʼis ri riqbʼal ibʼ. Are ri ajkʼamal bʼe che kril ri kbʼan che utzijoxik ri utzij ri Dios kilowik che kbʼan ta jastaq che keʼuya ri qachalal pa kʼixbʼal xuqujeʼ kubʼij ri rajawaxik kbʼanik rech kkʼulmataj ta wariʼ. Jun kʼutbʼal weneʼ kʼo jumul che jun alaj ala che ubʼanom chi uqasanjaʼ kopan pa ri riqbʼal ibʼ riʼ are chiʼ jun qachalal ixoq kbʼanow ri riqbʼal ibʼ. We ri ajkʼamal taq bʼe kkibʼij che majaʼ kkun che ubʼanik ri riqbʼal ibʼ are kʼu kkunik kubʼan ri chʼawem, ri ajkʼamal bʼe rajawaxik ktzijon rukʼ ri qachalal ixoq rech kubʼan ri riqbʼal ibʼ xuqujeʼ rukʼ ri alaj ala rech kubʼan ri chʼawem. Xuqujeʼ we kʼo jumul kʼo jun qachalal achi che ubʼanom chi ri uqasanjaʼ che yaʼom ta che, che kubʼan ri riqbʼal ibʼ o ri chʼawem rumal jujun jastaq che ri ajkʼamal taq bʼe ketaʼm. Rajawaxik taj che ri ajkʼamal taq bʼe kkibʼij ronojel ri jastaq che ri qachalal ixoq xaq xiw kkibʼij che, che are areʼ kbʼanow ri riqbʼal ibʼ xuqujeʼ ri chʼawem pa neʼ kʼo ri qachalal achi pa ri riqbʼal ibʼ. Xuqujeʼ ri ajkʼamal taq bʼe kkibʼij che ri qachalal achi ri qʼij che are jun qachalal ixoq ri kbʼanow ri riqbʼal ibʼ re utzijoxik ri utzij ri Dios.

Ri kbʼan pa ri riqbʼal ibʼ re utzijoxik ri utzij ri Dios:

  • Jujun kʼutbʼal esam pa ri wuj Ri Qachak che ri Dios.

  • Jun video rech jw.org che utz kkoj che utzijoxik ri utzij ri Dios.

  • Jun utz pixabʼ che kojutoʼ che ubʼixik ri nabʼe taq tzij, rech kojutoʼ rech kojkunik kojtzalij chi kukʼ ri winaq o ri kqabʼan che ubʼixik chke ri winaq chrij ri kuchuj che kuya kkiya chiʼ kkikʼam ri qawuj.

  • Jun texto rech ri Biblia che kuya qachuqʼabʼ o kukʼut ri kqabʼan che utzijoxik ri utzij ri Dios.

  • Jun utz bʼantajik che kʼulmatajinaq pa ri qaterritorio o che esam pa ri qawuj.

  • Jujun taq jastaq che nim ubʼanik rech jun kʼutunem rech ri wuj Ri Qachak che ri Dios.

  • Jun kʼutunem che ilom kan pa ri Riqbʼal ibʼ rech uchak ri Ajawaxel che kʼa majaʼ kʼi qʼij ilom.

  • Jun kʼutunem rech ri wuj La Atalaya che kchʼaw chrij ri utzijoxik ri utzij ri Dios.

  • Etaʼmanik che esam pa ri wuj Benefíciese xuqujeʼ «Ven, sé mi seguidor» che kchʼaw chrij ri utzijoxik ri utzij ri Dios.

  • Ri kbʼan che ukojik jw.org pa ri qachak che ri Dios.

  • Ri ubʼanik ri Traducción del Nuevo Mundo che utz che utzijoxik ri utzij ri Dios, we kʼo chi pa qachʼabʼal.

  • Ri kbʼan che umajixik tzijonem rukʼ jun winaq che kukoj taj che kʼo Dios, jun evolucionista, jun hindú, jun budista xuqujeʼ nikʼaj chik.

  • Ri kbʼan che tzijonem are chiʼ ri winaq kkaj kkiqʼatej uwach ri qatzij.

  • Ri kqabʼan che utoʼik ri qachiʼl rech kubʼan más utz che ri uchak.

  • Ri kqabʼano are chiʼ kqariq jun winaq che kchʼaw ta pa ri qachʼabʼal.

  • Ri kbʼan che kitzukuxik ri winaq che kechʼaw pa jun chi chʼabʼal, ri kbʼan che utzijoxik ri utzij ri Dios pa teléfono, jachiʼ keʼokʼow wi kʼi winaq, ri kbʼan che kisolixik chi jumul ri winaq o uyaʼik jun etaʼmanik chrij ri Biblia.

  • Knaʼtasaxik che rajawaxik kqachajij qibʼ, che xa ta jun ri qachomanik xuqujeʼ are kqil ri utz taq jastaq, ukʼutik utz taq bʼantajik xuqujeʼ nikʼaj chik.

    E wuj pa quiché (1993-2025)
    Uk'isik sesión
    Umajixik sesión
    • quiché
    • Chataqa b'ik
    • Ri qas utz kawilo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ri kta' chawe rech kakojo
    • Keta'max ta ri xatz'ib'aj
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Umajixik sesión
    Chataqa b'ik