JEREMÏAS
1 Këchömi qellqarëkan Hilquïaspa tsurin Jeremïas* willakunqan. Hilquïasqa karqan sacerdötikuna täkuyanqan* Anatot+ markapitam. Tsë markaqa karqan Benjamin kastakuna kawayanqan markakunachömi. 2 Judächö trëci watapana Amonpa+ tsurin Josïas+ gobernëkaptinmi Teyta Jehoväqa Jeremïasta parlaparqan. 3 Tsënöllam Teyta Diosqa Jeremïasta parlaparqan, Josïaspa tsurin Jehoiaquim+ Judächö gobernanqampita Josïaspa juk kaq tsurin Sedequïas+ Judächö onci watapa gobernanqanyaq. Tsëqa karqan, Jerusalenpita nunakuna pitsqa kaq killachö+ juk nacionman apashqa kayanqan witsanyaqmi.
4 Teyta Jehoväqa kënö nirmi parlapämarqan:
5 “Mamëkipa pachanchö manaraq kamarnikim qamtaqa reqirqaqna,*+
y manaraq yuriptikim mëtsë nacionkunachö willakoqnï kanëkipaq akrarqaq”.+
6 Peru noqanam nirqä: “¡Llapanta Gobernaq Teyta Jehovä!
Noqaqa jövinllaran* kallä,+ manam alli parlëtapis yachätsu”.+
7 Tsënam Teyta Jehoväqa nimarqan:
“Ama ‘jövinllaraqmi kä’ nimëtsu.
Qamqa llapan mandanqaq nunakunamanmi ëwanëki,
y llapan mandanqaqtam pëkunata willanëki.+
8 Ama pëkuna imanö kayanqanta rikar mantsakëtsu.+
Noqa Jehovämi nï: ‘Salvanaqpaqmi qamwan këkäshaq’”.+
9 Tsëpitanam Teyta Jehoväqa shimïta yatëkamurqan.+ Y kënömi Teyta Jehovä nimarqan: “Imata willakunëkipaq kaqtam shimikiman churamurqö.+ 10 Kananmi mëtsë nacionpita nunakunata y gobiernukunata noqa ninqäkunata willanëkipaq akrarqoq. Tsënöllam jipinëkipaq y ishkitsinëkipaq, ushakätsinëkipaq y juchutsinëkipaq,* ruranëkipaq y plantanëkipaqpis akrarqoq”.+
11 Teyta Jehoväqa yapë parlapämarmi, “Jeremïas, ¿imatataq rikëkanki?” nimarqan. Tsënam noqaqa, “almendrupa rämantam rikëkä” nirqä.
12 Tsënam Teyta Jehoväqa nimarqan: “Allitam rikarqunki. Noqapis tsënöllam parlanqäta cumplinäpaq alkäbu alkäbum këkä”.
13 Tsëpitanam Teyta Jehoväqa yapë parlapämar, “¿imatataq rikëkanki?” nir tapumarqan. Noqanam nirqä: “Anchu shimiyoq manka puwëkaqtam* rikëkä, y shiminqa norti lädupitam sur läduman ishkinarëkan”. 14 Tsënam Teyta Jehoväqa nimarqan:
“Kë nacionpita nunakunamanqa norti lädupitam
imëka mana allikuna chämunqa.+
15 ‘Norti läduchö këkaq llapan familiakunatam qayëkätsimü,
tsë familiakuna shamurmi
Jerusalenman yëkuna punkunkunachö,+
entëru markapa murällankunachö
y Judä kinrë markakunachö+ gobernar täkuyänankunata churayanqa’ ninmi Teyta Jehovä.+
16 Noqata dejarayämanqampita,+
santukunapaq qarëkunata rupatsiyanqampita,+
makinkunawan rurayanqan santukunaman qonqurikuyanqampita+
y imëka mana allikunata rurayanqampitam pëkunata castigashaq.
17 Peru qamqa llapan mandanqäkunata
pëkunata ëwar willanëkipaqmi listu këkänëki.*
Ama pëkunata mantsëtsu.+
Mantsakaptikiqa pëkunapa puntanchö mas mantsakänëkitam permitishaq.
18 Judächö gobernaqkunapa y dirigeqkunapa,
sacerdötikunapa y kë nacionchö nunakunapa puntanchö,
alli murallashqa markanö, fiërrupita columnanö+
y cobripita murällanö kanëkipaqmi permitishaq.+
19 ‘Noqa qamwan karnin salvapteqmi,+
qampa contrëki pelyaqkunapis
venciyäshunkitsu’ nïmi noqa Jehovä”.
2 Teyta Jehoväqa parlapämarmi kënö nimarqan: 2 “Ëwar Jerusalenchö nunakuna wiyëkäyaptin kënö willakuy: ‘Teyta Jehovämi këta nin:
“Yarpämi jövinraq+ këkar
y noqawan casakuyänëkipaq këkar+ alläpa kuyayämanqëkita,
y mana muruyanqan chakrakunapa
y tsunyaq sitiupa qatiyämanqëkita.+
3 Qamkuna, Israel nunakunaqa noqa Jehoväpa rikënïchömi limpiu kayarqëki,+
y puntata yarqoq cosëchanömi kayarqëki”’.
‘Qamkunata mana alli tratayäshoqnikikunaqa culpayoqmi tikrayaq
y imëka mana allikunatam sufriyaq’ nïmi noqa Jehovä”.+
4 Jacobpa kastankuna y llapëki Israelchö familiakuna
Teyta Jehovä ninqanta wiyakuyë.
5 Teyta Jehoväqa këtam nin: “¿Ima mana allita ruranqäta rikartaq
unë kastëkikunaqa noqapita karupäkuriyarqan?+
6 Manam kënö niyarqantsu:
‘Teyta Jehoväta yanapëkamänapaq rogakushun.
Pëqa Egiptu nacionpitam salvamarqantsik.+
Y tsunyaq sitiupa,+ mana imapis kanqan sitiukunapa,+
uchkukuna kanqan sitiukunapa, tsaki patsapa,
ampirëkaq o tsakëkaq* sitiukunapa y mana ni pï purinqan
y mana ni pï kawanqan sitiukunapam pushamarqantsik’.
7 Tsëpitanam wayunqanta mikuyänëkipaq
y imëka allikunata mikuyänëkipaq
Peru qamkunaqa tsë markakunatam
rikënïpaq mana limpiuta tikratsiyarqunki,
y qamkunata entreganqä* herenciatam melanëpaqta tikratsiyarqunki.+
8 Manam sacerdötikunapis, ‘¿mëchötan Teyta Jehovä këkan?’+ nir tapukuyashqatsu.
Leypita yachatsikuyänampaq carguyoq kaqkunapis manam reqiyämashqatsu,
y mitsikoqtanö churanqäkunapis conträmi churakäyashqa.+
Willakoqkunapis Baalpa jutinchömi willakuyashqa,+
y imachöpis mana yanapakoq santukunatam adorar kayashqa.
9 ‘Tsëmi mana allikunata rurayanqëkipita juzgayashqëki,+ tsënöllam willkëkikunatapis
mana allikunata rurayanqampita juzgashaq’ nïmi noqa Jehovä.
10 ‘Peru Kitim+ kinrëchö sitiukunaman* tsimpayë
y Quedar+ markaman willakoqkunata mandayë,
imëllapis tsënö pasakunqanta o mana pasakunqanta musyayänëkipaq.
11 ¿Mëqan nacionllapis santunkunata cambiashqaku juk nacionchö adorayanqan mana väleq santukunata adorayänampaq?
Peru qamkunaqa sirwimaqnïkuna këkarmi
mana väleq santukunata adorayänëkipaq dejarayämarqunki.+
12 Ciëluchö këkaqkuna, alläpa mantsakashqa tsëta rikäyë,
y alläpa mantsakar karkaryäyë’ ninmi Teyta Jehovä.
13 Sirwimaqnïkunaqa ishkë mana allikunatam rurayashqa:
pëkunaqa kawëkaqta katseq yakuta apamoq këkaptïmi+
noqata dejayämashqa.
Y yakuta qocharätsita mana puëdeq pözukunatam uchkuyashqa’.*
14 ‘¿Imanirtan israelïtakunapa imëkankunata apakuyashqa?
¿Sirwipakoq kayaptin o patronnimpa wayinchö yurikoq esclävu kayaptinku?
15 Mallwa leonkunapis pëkunapa puntanchömi fuertipa büllëkäyan.+
Pëkunapa markankunataqa ushakätsiyashqam.
Awmi, markankunataqa ninawanmi ushakätsiyashqa
y manam ni pï nunapis kannatsu.
16 Nofpita*+ y Tahpanespita+ nunakunam markëkikunata ushakëkätsiyan.
17 ¿Manaku tsëkunataqa pasëkäyanki
noqa Jehovä Diosnikikunata
y alli kaq nänipa pushayäshoqnikikunata dejayämanqëkipita?+
19 Mana allikunata rurayanqëkim corregiyäshunkiman,
y mana alli portakuyanqëkim yachatsiyäshunkiman.
Yachakuyë y cuentata qokuyë, noqa Jehovä Diosnikikunata dejayämanqëkiqa alläpa mana alli kanqanta.+
Qamkunaqa manam ni ichikllapis respetayämarqunkitsu’+ ninmi Llapanta Gobernaq
y angelkunata mandaq Teyta Jehovä.
20 ‘Unënam sufritsiyäshunqëki yüguta+
y cadënakunata ushakätsirqö.
Peru qamkunaqa, “manam sirwiyashqëkitsu” niyämarqëkim.
Altu jirkakunachö y jatusaq montikunapa chakinchömi+
Tsëqa, ¿imanöpatan juk cläsi üvaspa tseqllipin tikrayarqunki?’.+
22 ‘Kachiwan* y mëtsika lejïawan* bañakuyaptikipis
rikënïchöqa imëpis culpayoqmi kayanki’+ nïmi noqa angelkunata mandaq Jehovä.
23 Tsënö këkarqa, ‘¿imanirtan limpiu këkäyanqëkita
y Baal santukunata mana adorayanqëkita niyanki?’.
Pampachö imanö portakuyanqëkiman
y imakunata rurayanqëkiman pensayë.
Qamkunaqa wakpa këpa cörrikachaq
mallwa china camëllunömi kayanki.
24 Awmi, tsunyaq sitiuchö päraq china ashnu calentar
orqu* ashnuta muskikachaqnömi kayanki.
¿Calentanqan tiempuqa piraq tsarëta* puëdinman?
Calentanqan tiempuqa,
orqu ashnukunapis rasmi o sasmi tariyanqa.
25 Ama alläpaqa cörrikachäyëtsu, sinöqa qala chaki y yakunëkarmi ushayanki.
Peru qamkunaqa kënömi niyämarqëki:
‘¡Ardëllanam* tsëkunataqa niyämanki!+
26 Suwakuykaqta tariyaptin ladronkuna penqakuychö ushayanqannömi
Israelpita nunakuna, gobernaqninkuna,
dirigeqninkuna, sacerdötinkuna
y willakoqninkunapis penqakuychö ushayashqa.+
27 Qamkunaqa qerutam,‘qammi papänïkuna kanki’+ niyanki.
Y rumitanam, ‘qammi wachayämarqunki’ niyanki.
Peru qamkunaqa ashiyämänëkipa rantinmi dejayämarqunki.+
Tsënö kaptimpis mana allikunata pasarqa,
‘¡shamur salvëkayämë!’+ niyämankim.
28 Kananqa, ¿mëchötan këkäyan rurayanqëki santukuna?+
Mä shamur mana allikunapita salvayäshuy.
Qamkuna adorayanqëki santukunaqa Judächö markakunanömi mëtsika kayan.+
29 ‘¿Imanirtan noqapita quejakur sïguiyanki?
¿Imanirtan llapëkipis noqapa conträ këkäyanki?’+ nïmi noqa Jehovä.
30 Ardëllam* qamkunapa tsurikikunata castigarqö.+
Pëkunaqa manam correginqäta shumaqtsu chaskikuyashqa.+
Qamkunaqa mantsëpaq leonnömi
willakoqkunata espädëkikunawan wanutsiyarqunki.+
31 Qamkuna, kanan witsan nunakuna noqa Jehovä ninqäta wiyakuyë.
¿Israel nunakunapaqqa tsunyaq sitiumanku
o ampirëkaq o tsakëkaq* sitiumanku tikrarqö?
¿Imanirtan sirwimaqnïkunaqa ‘Noqakunaqa librim kayä,
manam qamman kutiyämushaqtsu’ niyäman?+
32 ¿Juk shipash adornunkunata qonqëkunmantsuraq?
¿O juk novia pëchunman watakunqan fäjata* qonqëkunmantsuraq?
Peru sirwimaqnïkunaqa unënam qonqëkayämashqa.+
33 Qamkunaqa, yachëwan y alli pensëkurmi
wënëkikuna kayänampaq ollqukunata ashiyanki
y kikikikunam mana allikunata rurëta yachakuyarqunki.+
Amälas mana yëkushqa kayaptimpis,
entëru röpëkikunachömi yawarninkuna këkan.+
35 Peru qamkunaqa, ‘noqantsikqa culpannaqmi kantsik.
Manachi noqantsikwanqa cölerashqanatsu këkan’ niyankim.
‘Manam jutsata* rurayarqötsu’ niyanqëkipitam
kananqa juiciuman chätsiyashqëki.
36 ¿Imanirtan traicionakoq këta mana kaqllapaq churayanki?
37 Confiakuyanqëki kaqkunata noqa Jehovä mana yanapaptïmi, pëkunaqa yanapayäshuynikita puëdiyanqatsu.
Tsëmi qamkunaqa, makikikunata peqëkikunaman
o umëkikunaman churarkur penqakuychö ushayanki”.+
3 Nunakunaqa kënömi tapukuyan: “Juk nuna warmimpita divorciakuriptin y warmin juk ollqupana warmin kaptinqa, ¿tsë nuna warminwan amishtanmanraqtsuraq?”
Kë kinrë markakunaqa manam Teyta Diospa rikëninchö limpiunatsu kayan.+
“Qamkunaqa mëtsika wënëkikunawanmi oqllanakur kayarqunki.+
¿Tsënö këkarku kananqa noqaman kutiyämunkiman?” nïmi noqa Jehovä.
2 “Mana imapis kanqan taksha jirkakunata rikäyë.
¿Mëchötan violayäshurqunkitsu? Tsunyaq sitiupa pureq nunakunanömi*
pëkunata shuyarnin näni kuchunchö täkuyarqëki.
Qellëpaqrëkur jukwan jukwan kakuyaptiki*
y imëka mana allikunata rurayaptikim
kë kinrë markakunaqa rikënïchö limpiutsu këkäyan.+
3 Tsëmi tamyapis kantsu,+
y qepa tamyapis chämuntsu.
Jukwan jukwan kakurnin* qowëkita o runëkita* engañëkarpis
manam mantsakunkitsu ni ichikllapis penqakunkitsu.+
4 Tsëkunata rurëkarmi kananqa kënö rogakayämanki:
‘¡Kuyë Teytalläkuna, qammi jövin kayanqäpita qowäkunanö o runäkunanö* karqunki!+
5 ¿Mana allikunata rurayanqätatsuraq imëpis yarparëkanki
y noqakunawan cölerashqallatsuraq këkanki?’.
Tsënö nikarpis,
imëka mana allikunata rurarmi sïguiyanki”.+
6 Josïas+ gobernanqan witsanmi Teyta Jehovä kënö nimarqan: “‘¿Rikarqunkiku Israelpita engañakoq nunakuna imanö portakuyanqanta? Pëkunaqa jatusaq jirkakunaman ëwëkur y montikunapa chakinchömi jukwan jukwan kakuyan.*+ 7 Tsë imëka mana allikunata rurëkäyaptimpis, noqaqa noqaman kutiyämunampaqmi nirqä,+ peru manam kutiyämurqantsu. Y Judäpita nunakunapis paninkuna traicionakoq kanqantam rikäyarqan.+ 8 Tsëkunata rikarmi Israelpita traicionamaq nunakunata, jukwan jukwan kakuyanqampita+ divorciu papelnin entreguëkurqä.+ Peru traicionakoq nanan o ñañan Judäpita nunakunaqa, manam ichikllapis mantsakuyarqantsu, y pëkunapis jukwan jukwanmi kakuyarqan.*+ 9 Jukwan jukwan kakurpis* manam imapis qokuyashqatsu, y kë kinrë markakunatam rikënïpaq mana limpiuta tikratsiyashqa. Rumipita y qerupita santukunata adorarmi jukwan jukwan kakoq warminö kayashqa.+ 10 Tsëkunata rurëkarpis traicionakoq nanan o ñañan Judäpita nunakunaqa, manam llapan shonqunkunawantsu noqaman kutiyämurqan, sinöqa janan shonqullam tsëta rurayarqan’ nïmi noqa Jehovä”.
11 Tsëpitanam Teyta Jehoväqa nimarqan: “Israelpita traicionakoq nunakunam, Judäpita traicionakoq nunakunapita mas alli kayanqanta rikätsikuyashqa.+ 12 Ëwar norti läduchö kawaqkunata kë ninqäkunata willë:+
‘“Mana alli portakoq Israelpita nunakuna, noqaman kutiyämuy” ninmi Teyta Jehovä.+ Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: “Mana dejakoq karmi qamkunawanqa cölerashqanatsu kashaq, y mana allikunata rurayanqëkitaqa manam yarpäshaqnatsu.+ 13 Tsënö kanampaqqa, noqa Jehovä Diospa conträ churakäyanqëkita ama negayëtsu. Qamkunaqa montikunapa chakinchömi mana reqiyanqëki nunakunawan* imëpis oqllanakuyarqëki, y noqa ninqäkunataqa manam cäsukuyta munayarqëkitsu” ninmi Teyta Jehovä’”.
14 “Mana alli portakoq tsurikuna noqaman kutiyämuy” ninmi Teyta Jehovä. “Noqam patronnikikuna* tikrarqö. Cada markapita jukta y cada familiapita ishkëtam Sionman apayämushqëki.+ 15 Imatapis munanqänö ruraq+ mitsikoqkunatam qamkunaman churamushaq. Pëkunam yachaq kayänëkipaq y entiendikoq kayänëkipaq yanapayäshunki. 16 Tsë witsanqa, atska tsuriyoq karmi entëru nacionchö mëtsikaq kayanki, ninmi Teyta Jehovä.+ Y manam yapëqa, ‘¡Teyta Jehoväpa sagrädu cäjan!’ niyankinatsu. Manam tsë cäjata yarpäyankitsu ni tsëman pensayankitsu, y manam watukayankitsu ni yapë rurayänëkipaq parlayankitsu. 17 Tsë witsanqa, Jerusalen markatam Teyta Jehovä gobernar täkunan niyanki.+ Mëtsë nacionpita nunakuna Jerusalen markaman ëwarmi Teyta Jehoväpa jutinta alabayanqa.+ Y mana allita munaq shonqunkuna ninqantaqa manam rurayanqanatsu”.
18 “Tsë witsanqa, Judäpita nunakuna y Israelpita nunakunam lädu lädu juntu puriyanqa.+ Ishkankunam norti läduchö markakunapita unë kastëkikunata herenciatanö entreganqä markakunaman shayämunqa.+ 19 Noqaqa kënömi pensarqä: ‘¡Imanö kushishqam, tsurïkunawan juntu kayänëkipaq qamkunata akrarqä.* Y mëtsë nacionpita mas shumaq y munapëpaq markakunatam herenciatanö qamkunata entregarqä!’.*+ Mana imëpis dejarayämänëkipaq kaqta, y ‘¡Teytäkuna!’ nir qayayämänëkipaq kaqtam pensarqä. 20 ‘Peru qowanta o runanta* traicionar ëwakoq warminömi Israelpita nunakuna qamkunaqa traicionayämarqunki’+ ninmi Teyta Jehovä”.
21 Israelpita nunakunaqa imëka mana allikunata rurarmi
Jehovä Diosninkunata qonqëkuyashqa.
Tsëmi mana imapis kanqan taksha jirkakunachö pëkuna waqayanqan
y llakikur rogakuyanqan wiyakan.+
22 “Mana alli portakoq tsurïkuna, noqaman kutiyämuy+
y noqam jukläyana kayänëkipaq yanapayashqëki.
Y manam mana allikunata rurayankinatsu”. Noqakunam kënö niyäshaq:
“¡Jehovä Diosnïkuna kaptikim qamman shayämurqö, y këchömi këkäyä!+
23 Jirkakunachö büllata rurar santukunata adorarqa
kikïkunam engañakuyarqö.+
Rasumpa kaqchöqa, qamllam Jehovä Diosnïkuna kanki,
noqakuna Israel nunakunapa salvamaqnïkuna kanki.+
24 Peru jövin kayanqäpitam, unë kastäkuna alli trabajar tariyanqanta,+
üshankunata, wäkankunata, warmi y ollqu tsurinkunata,
tsë mana imapaqpis väleq santu ushakätsishqa.
Manam qam Jehovä Diosnïkuna niyämanqëkita cäsuyarqötsu.
Tsëmi mana allikunata rurayanqäpita penqakur uchpa jananman jitakäyäshaq
y imëka mana allikunapis noqakunaman chämutsun”.
4 Teyta Jehovämi këta nin:
“Israelpita nunakuna noqaman kutimurqa.
Awmi, noqaman kutimur melanëpaq santuykikunata rikënïpita ushakätsirqa
manam wakpa këpa pantakashqa puriyankimannatsu.+
2 Rasumpa kaqta parlar y allita rurar,
‘Teyta Jehovä imëpis kawanqannöllam’ nir jurayaptikiqa, mëtsë nacionpita nunakunam
noqapita bendicionta chaskiyanqa.
Noqa ruranqäpitam kushishqa parlayanqa”.+
3 Jerusalenpita y Judäpita nunakunatam Teyta Jehovä këta nin:
“Muruna chakrakunata trabajayë,
y amana kasha kasha chakrakunata murur kayënatsu.+
4 Qamkunawan, mana alli rurënikikunapita cöleraptïqa,+
cölerä ninanö kaptinmi
pillapis upitsita* puëdinqatsu.
Tsëmi Judäpita y Jerusalenpita nunakuna,
noqa Jehoväpa rikënïchö limpiu kayë
y shonquykikunata alliyätsiyë”.+
5 Tsëkunata Judächö y Jerusalenchö willakuyë,
y entëru nacionchö büllata rurayë y waqrata tocayë.+
Llapan kallpëkikunawan kënö niyë: “Llapëki juntakäyë,
y alli murallashqa markakunaman qeshpir ëwashun.+
6 Sionchö señalta jawiyë,* y següru sitiuta ashir sïguiyë”.
Teyta Diosmi këta nin: “Norti+ lädupitam imëka mana allikunata
y ushakëta qamkunaman chätsimushaq.
7 Mana alli qorakunapita* yarqur animalkuna tsareq* leonnömi+
mëtsë nacionkunata ushakätseqqa qamkunaman shamuykan.+ Pëqa shamuykan markëkikunata ushakätsinampaqmi.
Awmi, markëkikunaqa rumillanam quedanqa
y manam ni pï kawëkar quedanqatsu”.+
8 Teyta Jehoväqa noqantsikwanmi alläpa cölerashqa këkan.
Sacerdötikunapis alläpam mantsakäyanqa y willakoqkunapis upanömi quedayanqa”.+
10 Tsënam kënö nirqä: “¡Llapanta Gobernaq Teyta Jehovä! Espädawan wanutsiyänampaqna këkäyaptin, ‘yamëmi kayanki’+ nirqa, Jerusalenpita y Judäpita nunakunatam engañarqunki”.+
11 Tsë witsanmi Judäpita y Jerusalenpita nunakunata kënö niyanqa:
“Tsunyaq sitiuchö mana imapis kanqan taksha jirkakunapitam
achachaq vientu sirwimaqnïkunaman shamunqa.
Tsë vientuqa, manam imatapis apakunampaqtsu ni limpianampaqtsu shamunqa.
12 Tsë vientuqa noqa mandamuptïmi tsë sitiukunapita shamunqa.
Y kananqa pëkunata juzgar decidinqätam musyatsikushaq.
13 ¡Rikäyë! Chikiyäshoqnikikunaqa fuerti tamyanömi shamuykäyan,
y guërrapaq carrëtankunapis fuerti vientunömi shamuykäyan.+
Cawallunkunaqa pichak* volanqampitapis* mas rasmi o sasmi cörriyan.+
¡Allaw noqallantsik! ¿Piraq salvamäshun?
14 Jerusalenpita nunakuna, salvakuyänëkipaq+
shonquykikunachö mana alli munëkunata ushakätsiyë. ¿Imëyaqtan tsënö mana allikunata pensar kayanki?
15 Dan+ kastapita nunakunata ima pasanampaq kaqtam willakuykäyan,
y Efrainchö jirkakunapitam mana allikuna pasakunampaq kaqta willakuykäyan.
16 Mëtsë nacionpita nunakunata willayë, y Jerusalenpita nunakunata musyatsiyë”.
17 Conträ churakäyashqa karmi+
pampachö täpakoqkunanö llapan lädukunaman churakäyashqa”+ ninmi Teyta Jehovä.
18 “Imanö portakuyanqëkipita
y mana allikunata rurayanqëkipitam imëkata sufriyanki.+
Qamkunaqa imëkachöpis mana cäsukoqmi kayanki. Tsëmi feyupa castigashqa kayanki”.
19 ¡Allaw noqallä! ¡Imanöraq kalläshaq!
Shonqüchö llakikurmi alläpa nanatsikü.
Shonqüpis alläpam punpunyëkan,
y guërrachönö büllayanqanta*
y waqrata tocayanqanta wiyarmi
upällaqa kakushaqtsu.+
20 Imëka mana allikuna pasar
entëru nacionta ushakätsinqantam willakuyashqa.
21 ¿Imëyaqraq churayanqan señalta* rikäshaq?
¿Imëyaqraq waqrata tocayanqanta wiyashaq?+
22 “Sirwimaqnïkunaqa upa karmi cäsuyämantsu.+
Juiciunnaq y imatapis mana entiendeq tsurikunanömi kayan.
Mana allikunata rurayänampaqqa juiciunkunapis kanmi,*
peru alli kaqta rurayänampaqqa
manam juiciunkunapis kantsu”.
23 Patsata rikärinäpaqqa tsunyaqmi këkarqan y manam imapis karqantsu.+
Ciëluta rikaptïpis manam imapis aktsirqantsu.+
24 Jatusaq jirkakunapis karkaryëkäyarqanmi,
y taksha jirkakunapis kuyuykäyarqanmi.+
25 Wakpa këpa rikachakurpis manam ni pita rikarqätsu.
Pishqukunapis volarmi* ëwakuyashqa kayarqan.+
26 Shumaq huertanö këkaq patsapis tsunyaqllanam këkarqan,
y llapan markakunam ushakashqa këkäyarqan.+
Tsëkunataqa Teyta Jehovämi rurashqa.
Awmi, alläpa cölerarmi tsëkunata rurashqa.
27 Teyta Jehovämi këta nin: “Kë kinrëchö llapan markakunam tsunyaq quedanqa.+
Peru manam pasëpatsu* ushakätsishaq.
Tsënö kanampaqmi nirqö y tsënö kanampaqmi decidirqö,
y decidinqätaqa manam cambiashaqtsu, ninqänöllam rurashaq.+
29 Cawallun montashqa soldädukuna
y flëchakunata manejaq soldädukuna büllata rurayanqanta wiyarmi
markapita nunakunapis qeshpir ëwakuyan.+
Llapan markakunam tsunyëkar quedayashqa y manam ni pï tsëkunachö kawannatsu”.
30 Kanan ushakätsishqa këkarqa, ¿imataraq ruranki?
Unëqa puka röpawanmi vistikoq kanki.
Örupita adornukunatam churakoq kanki,
y nawikitapis yanatam pintaq kanki.
Ardëllam*+ imëkata rurar altsapäkurqëki.
Alläpa kuyayäshoqnikikunaqa dejariyäshurqunkim,
y ushakätsiyäshuynikitam munëkäyan.+
31 Sionpa warmi wamran, shütëta mana puëdinqanta y nanatsikuykaq warminö* nanatsikoqtam wiyarqö.
Awmi, punta wamran yuriptin
warmi nanatsikunqannö nanatsikuykaqtam wiyarqö.
Makinkunata pallarkurmi* kënö nikan:+
“¡Allaw noqallä! ¡Wanutsimëta munaqkunapa culpanmi kallpannaq këkä!”.
5 Alli kaqta ruraq+ y llapan shonqunkunawan
sirwimëta munaq nunakunata tariyänëkipaq
Jerusalenchö cällikunapa ëwayë,
wakpa këpa rikachakuyë y pläzakunachö ashiyë.
Jukllëllatapis tariyaptikiqa,
entëru markachö nunakunatam perdonëkushaq.
3 Teyta Jehovä, ¿manaku qamqa mana dejayashoqnikikunata ashinki?+
Castigarqëkim, peru manam pëkunataqa ichikllapis yanaparqantsu.
Rumi shonqu karmi* qamman kutiyämurqantsu.+
4 Kikïchömi kënö pensarqä: “Pëkunaqa waktsa y mana estudiashqam kayan.
Tsëmi Teyta Jehovä munanqanta mana musyar
y Teyta Diospa rikënimpaq ima alli kanqanta mana musyar upanö portakuyan.
5 Tsëmi nirqä carguyoq nunakunamanmi ëwashaq.
Capazchi pëkunaqa Teyta Jehovä imata munanqanta
y rikënimpaq ima alli kanqanta cuentachö katsiyan.+
Peru pëkunapis watashqatanö katseqninkunapitam rachirishqa kayarqan,
y manam yüguta apaqnötsu Teyta Diosta cäsukuyarqan”.
6 Pëkunaqa mëtsika jutsatam* rurayashqa,
y atska kutim traicionakoq kayashqa.
Tsëmi montikuna rurimpita leon pëkunaman shamunqa,
tsunyaq sitiuchö päraq löbum ushakätsinqa,
y leopardum markankunapa amänunchö shuyaranqa.
Markankunapita llapan yarqamoqkunatam wanutsinqa o wañutsinqa.+
7 ¿Imanöraq qamkunata perdonäman?
Qamkunapa tsurikikunaqa noqata dejaramarmi
santukunapa jutinchö imatapis rurayänampaq jurayan.+
Imatapis mana faltëkätsiptïmi
pëkunaqa traicionamar sïguiyarqan,
y juntakëkurmi qellëpaqrëkur jukwan jukwan kakoq* warmipa wayinman ëwayarqan.
8 Calentëkaq bestiata cawallukuna löcuyëpa ashiyanqannömi
qamkunapis ollqu tukurnin jukpa warmimpa qepanta ëwayarqunki.+
9 “¿Manatsuraq tsëkunata rurayanqëkipita qamkunata juzgäman?*
¿Y manatsuraq tsëkunata ruraq nacionta castigäman?”+ ninmi Teyta Jehovä.
10 “Ëwar üvas plantankunata ushakätsiyë,
peru ama llapantaqa.+
Tseqllikämoq kaqkunatapis ushakätsiyë.
Tsëkunaqa manam noqa Jehoväpatsu kayan.
11 Israelpita y Judäpita nunakunaqa
llapanchömi traicionayämashqa”+ ninmi Teyta Jehovä.
Manam, mana allikunapa pasashuntsu,
manam espädawan wanutsimäshuntsu ni mallaqëpita wanushuntsu’.+
13 Willakoqkunapis mana kaqllatam parlayan,
y manam Teyta Dios ninqantatsu willakuyan.
¡Tsënölla kikinkunatapis pasatsun!”.
14 Tsëmi angelkunata mandaq Jehovä Diosqa këta nin:
“Tsë nunakuna tsënö niyanqampitam
qam parlanqëkikunaqa ninanö kanqa,+
y pëkunanam yantanö kayanqa,
tsë ninaqa pëkunatam ushakätsinqa”.+
15 Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: “Israelpita nunakuna, noqa permitiptïmi
karu nacionpita nunakuna qamkunapa contrëkikuna shayämunqa.+
Tsë nacionqa unëpitanam kashqa.
Awmi, tsë nacionpita nunakunaqa unëpitanam kayashqa.
Pëkuna parlayanqan idiömataqa manam musyayankitsu,
tsëmi parlayaptimpis entiendiyankitsu.+
16 Flëcha churakuyänampis kicharëkaq sepultüranömi,
y llapankunapis alli pelyëta yachaq soldädukunam kayan.
17 Cosëchëkikunata y murukuynikikunata,+
ollqu y warmi tsurikikunata,
üshëkikunata y wäkëkikunata,
üvas plantëkikunata y hïgus plantëkikunata,
y confiakuyanqëki alli murallashqa markëkikunatapis soldädunkuna ushakätsiyanqa”.
18 Tsënö kaptimpis, Teyta Jehoväqa kënömi nin: “Tsë witsampis manam llapëkitatsu ushakätsiyashqëki.+ 19 Y pëkuna, ‘¿imanirtan Jehovä Diosnintsik këkunata ruramarquntsik?’ nir tapukuyaptinqa, kënömi contestanëki: ‘Markëkikunachö këkar Teyta Diosta dejar juk nacion nunakuna adorayanqan santukunata sirwiyanqëkinöllam, mana markëkikunachö këkarpis, juk nacion nunakunata sirwiyanki’”.+
20 Jacobpa kastankunata
y Judäpita nunakunata kënö niyë:
21 “Upa y juiciunnaq nunakuna+ këta wiyayë:
22 ‘¿Manaku noqata respetayämanki?
¿Manaku puntächö karkaryäyankiman?’ nïmi noqa Jehovä.
‘Noqam lamar mëyaqlla yarqamunampaq patsätsirqö,
tsënö kanampaqmi entëru kuchunman arënata churarqö.
Lamar yaku mëläya laqcheqsarpis manam tsëta pasantsu,
y mëläya büllarpis manam mas karuyaq chëta puëdintsu.+
23 Peru kë nunakunaqa chukru shonqu
y mana cäsukoq karmi noqata dejamar munayanqannö kawakuyan.+
24 Manam shonqunkunachö kënö niyantsu:
“Tamyata tiempunchö tamyatsimoq,
punta tamyata y qepa tamyata apamoq,
y cosëcha witsan kananta permiteq
Jehovä Diosnintsikta respetashun”.+
25 Jutsata* rurashqa karmi tsëkunataqa chaskiyankitsu,
y jutsata rurashqa karmi ima allitapis tariyankitsu.+
26 Atskaq sirwimaqnïkunam mana allikunata rurayan.
Pishquta tsareqkuna* rurayanqannömi
mana rikäyänanman churakëkur pitapis shuyaräyan.
Y nunakunata mana alliman chätsiyänampaqmi imëka trampakunata churayan.
27 Juk jaula mëtsika pishqukunawan junta këkanqannömi
wayinkunapis nunakunata engañar tariyanqanwan junta këkan,+
tsëkunawanmi rïcu y puëdeq tikrayashqa.
Manam papäninnaq kaqkunata defendiyantsu,+
y kikinkunapa bienninkunata ashirmi
waktsakunapaqpis justiciata rurayantsu’”.+
29 “¿Manatsuraq tsëkunata rurayanqampita pëkunata juzgäman?
¿Y manatsuraq tsëkunata ruraq nacionta castigäman?” ninmi Teyta Jehovä.
30 “Alläpa espantëpaq y mantsëpaqmi kë kinrë markakunachö pasakushqa:
31 willakoqkunapis mana rasumpa kaqtam willakuyan,+ y sacerdötikunapis carguyoq karmi
wakinkunapita provechakuyan.
Tsëta rurayanqanqa, sirwimaqnïkunata gustanmi.+
Peru, ¿imataraq rurayanki ushakë junaq chämuptin?”.
6 Benjaminpa kastankuna, Jerusalenpita karuchö següru sitiuta ashiyë.
Norti lädupitam qamkunaman imëka mana allikuna chämunqa.+
2 Sion markaqa shumaq y delicäda warminömi.+
Cada ünum mitsiyanqan üshakunata cuidayanqa.+
4 “¡Tsë markachö nunakunawan pelyaq ëwanapaq alistakushun!
¡Pullan junaq ëwar ushakätsishun!”.
“¡Allaw noqallantsik. Patsapis tardiyärinnam,
ichikllapa ichikllapam paqasyärinna!”.
5 “Aku paqaspa ëwarnin
alli murallashqa törrinkunata ushakätsishun”.+
6 Angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin:
“Qerukunata mutuyë, y Jerusalenpa murällan
janampa yëkuyänëkipaq tsakata rurayë.+
Imëka mana allikunata rurayanqampitam tsë markapita nunakunataqa castigayanqa.+
7 Imanömi pözuchö alaq yaku imëpis ushakantsu,
tsënöllam kë markapita nunakuna
mana allikunata rurayanqanqa imëpis ushakantsu.
Kë markachö nunakunaqa mana allikunata rurar y wakinkunata sufritsirmi imëpis këkäyan.+
Pëkunataqa qeshyëkaqta y llakishqa këkaqtam imëpis rikä.
8 Jerusalenpita nunakuna ninqäkunata cäsukuyë, sinöqa melanëpaq kayaptikim qamkunata dejariyashqëki.+
Markëkikunapis tsunyaqmi quedanqa, y manam ni pï tsë kinrëchö kawanqanatsu”.+
9 Angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin:
“Cosechayanqampita quedaq üvaskunata canastaman juntaqnö
Israelpita quedaq nunakunata juntayë. Üvas plantakunapa makikikunata pasatsir
llapan quedaq üvasta juntayanqëkinö pëkunata juntayë”.
10 “¿Pitaraq parlapäshaq? ¿Pitaraq consejar yanapashaq?
¿Piraq wiyamanqa?
¡Rikë! Pëkunaqa rinrinkuna tsapashqanö karmi ima ninqätapis cäsukuyantsu.+
¡Rikë, Teyta Jehovä! Ninqëkikunataqa mana kaqpaqmi churayan+
y manam wiyakuyta munayantsu.
11 Tsëmi Teyta Jehovä cölerashqa këkanqannölla
noqapis cölerashqa këkä”.+
“Juntarëkaq jövinkunata
y cällikunachö wamrakunata cölerashqa këkanqäta willë.+
Warmi ollquta, awkinkunata y mas awkinna kaqkunatapis
prësum apayanqa.+
12 Tsë nacionpita nunakunata podernïwan castigaptïmi,
wayinkunata, chakrankunata y warminkunatapis+
jukkunata entregayanqa” ninmi Teyta Jehovä.
13 “Ichikpis jatumpis jukkunata engañarmi imatapis tariyan,+
y willakoqkuna y sacerdötikunapis wakinkunatam engañayan.+
14 Pëkunaqa sirwimaqnïkunapa* herïdankunata* jananllapa jampeqnömi
yamë mana këkäyaptimpis,
‘¡Yamëmi këkantsik! ¡Allim këkantsik!’ nir engañayan.+
15 ¿Penqakuyanku imëka melanëpaqkunata rurayanqampita?
¡Pëkunaqa manam ichikllapis penqakuyantsu!
¡Manam penqakuy ima kanqantapis musyayantsu!+
Pëkunata castigaptïqa ishkirmi ushayanqa,
y wakinkunanöllam pëkunapis wanuyanqa o wañuyanqa” ninmi Teyta Jehovä.
16 Teyta Jehovämi këta nin:
“Nänikuna tinkunqanchö shëkur*
wakpa këpa rikachakuyë.
Unë kaq nänipaq y alli nänipaq tapukuyë,
tsëpa puriyë+ y yamë këtam tariyanki”.
Peru pëkunaqa, “manam tsë nänipa puriyäshaqtsu”+ niyanmi.
17 “‘¡Waqrata tocayanqanta wiyayë!’+
niyänampaqmi täpakoqkunata* churarqä”.+
Peru pëkunaqa, “manam wiyayäshaqtsu” niyarqanmi.+
18 “Qamkuna,
y mëtsë nacionpita nunakuna
pëkunata ima pasanampaq kaqta wiyayë.
19 ¡Wiyayämë entëru patsachö nunakuna! Kë kinrëchö nunakunaqa
manam ninqäkunata wiyakuyashqatsu,
y manam mandakunqäkunata* cäsukuyashqatsu.
Tsëmi imëka mana allikunata rurayanqampita
pëkunaman imëka mana allikunata chätsimushaq”.+
20 “¿Imapaqtan välin Säba* kinrëpita apayämunqëki yuraq inciensu,
y karu nacionpita apayämunqëki shumaq pukutaq o mushkoq cäña?
Qarëkunata rupatsiyämunqëkipis manam shonqüpaqnönatsu,
y apayämunqëki qarëkunapis manam kushitsimannatsu”.+
21 Tsëmi Teyta Jehoväqa këta nin:
“Sirwimaqnïkuna,
papäkuna y tsurinkuna,
vecïnunkuna y pëwan këkaqkuna
ishkir wanuyänampaqmi
imëkata churashaq”.+
22 Teyta Jehovämi këta nin: “¡Rikäyë! Norti lädupitam
juk grüpu nunakuna shayämunqa. Y patsapa mas karu kuchumpitam
juk nacionpita puëdeq nunakuna shayämunqa.+
23 Tsë nunakunaqa alläpa mana alli y mana llakipäkoqmi* kayan.
Flechakuyänanta y lanzankunata aparkurmi shayämunqa.
Lamar yakunö büllarmi cawallunkuna montashqa shayämunqa.+
Guërraman ëwaq soldädukunanö churakëkurmi
pelyëta yachaq alli soldädunö qamta
y Sion markata ushakätsiyäshunëkipaq shayämunqa”.
24 Tsëkuna pasakunampaq kaqta willakuyanqantam wiyarquntsik,
y makintsikpis kallpannaqmi quedarishqa.+
Wamran yuriptin juk warmi alläpa nanatsikur sufrinqannömi
noqantsikpis alläpa llakishqa këkantsik.+
25 Tsëmi mëtsëchö imëka mana allikuna pasakuykan,
y chikiyäshoqnikikunaqa espädanwanmi këkan.
Tsëqa, ama chakrakunapa ëwayëtsu
ni nänikunapa puriyëtsu.
26 Warmi tsurï cuenta, marka mayïkuna,
chukru tëlata+ janëkikunaman churakuyë
y uchpa jananchö wakman këman qarinpäyë o qoshpayë.*
Ushakätsimaqnintsikqa illaqpitam noqantsikman chämunqa.
Tsëmi jukllëlla wamrëkikuna+ wanuptin waqayanqëkinö alläpa llakikur waqayë.+
27 “Rikënïchö alli kayänampaq sirwimaqnïkunata yanapanëkipaqmi
öruta y plätata alliyätseq nunanö kanëkita permitirqö.*
Tsëmi sirwimaqnïkuna imanö këkäyanqanta y imanö portakuyanqanta alli rikänëki.
Shonqunkuna cobrinö y fiërrunö chukru kaptinmi,
imëka mana allikunata rurayan.
29 Alliyätsita munar imëkata rurayaptinmi
herramientankunapis rupar ushakan.
Peru ardëllam* tsë llapantaqa rurayan.+
Pëkunaqa mana alli nunakunam kayan y ninapitapis plömullam yarqun.+
30 Teyta Jehovä pëkunata mana chaskiptinmi
mana chaskiyanqan pläta nir nunakuna reqiyanqa”.+
7 Jeremïasta parlaparmi Teyta Jehoväqa kënö nirqan: 2 “Noqa Jehoväpa wayï punkuman ëwëkur tsëchö kënö willakuy: ‘Kë punkupa yëkur Teyta Jehoväpa puntanchö qonqurikoq Judäpita nunakuna, Teyta Jehovä ninqankunata wiyakuyë. 3 Israel nunakunapa Diosnin, angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: “Imanö portakuyanqëkita y mana alli rurëkunata dejaptikiqa, kë kinrëchö imëpis kawayänëkitam permitishaq.+ 4 Ama engañayäshuynikita munar niyäshunqëkiman confiakuyëtsu. Y ama kënö niyëtsu: ‘¡Këmi Teyta Jehoväpa templun, Jehovä Diospa templun! ¡Awmi, këqa Teyta Jehoväpa templunmi!’.+ 5 Imanö portakuyanqëkita y mana alli rurëkunata dejayaptiki, y pï nunapis nuna mayinwan problëmachö kaptin pëkunapaq justiciata ruraptiki,+ 6 y forastërukunata, papäninnaqkunata y viudakunata mana sufritsiyaptiki,+ kë kinrëchö culpannaq nunakunata mana wanutsiyaptiki y mana alliman chätsiyäshoqniki santukunata manana adorayaptikiqa,+ 7 kë kinrëchö imëpis kawayänëkitam permitishaq. Awmi, unë kastëkikunata entreganqä markakunachömi imëpis kawayanki”’”.
8 “Peru qamkunaqa engañayäshuynikita munar+ niyäshunqëkimanmi creiyanki, tsëqa manam imachöpis yanapayäshunkitsu. 9 Qamkunaqa suwakoqmi kayanki,+ nuna mayikikunatam wanutsiyanki, majëkikunatam jukwan engañayanki, mana cumpliyänëkipaqmi imatapis änikuyanki,+ Baal+ santupaqmi qarëkunata rupatsiyanki y mana reqiyanqëki santukunatam adorayanki. 10 Tsë imëka melanëpaqkunata rurëkarmi, qamkunaqa jutï apaq wayiman shamur y puntäman shamur, ‘salvashqam kashun’ niyanki. 11 ¿Jutïta apaq wayi, suwakoqkunapa machëninman tikrashqa kanqantaku qamkunaqa pensayanki?+ Kikïmi tsënö rurëkäyanqëkita rikarqö” ninmi Teyta Jehovä.
12 “‘Kananqa jutï alabashqa kanampaq Silö+ markachö akranqä sitiuman ëwayë.+ Y sirwimaq israelïtakuna mana allikunata rurayanqanrëkur imata ruranqäta rikäyë.+ 13 Peru qamkunaqa tsëkunata rurarmi sïguiyarqunki. Kutin kutin qamkunata parlapëkaptïpis, manam cäsuyamarqunkitsu’+ ninmi Teyta Jehovä. ‘Qamkunata qayaptïpis* manam cäsuyamarqunkitsu.+ 14 Silö markata ruranqänöllam confiakuyanqëki+ jutïta apaq wayiwan,+ y qamkunata y unë kastëkikunata entreganqä markakunawampis rurashaq.+ 15 Efrain kinrëchö israelïta mayikikunata rikënïpita qarqunqänöllam, qamkunatapis rikënïpita qarquyashqëki’.+
16 Qamqa ama kë nunakunapaq mañakamëtsu. Pëkunapaq mañakamaptikiqa y pëkunapa favornin rogakamaptikiqa+ manam wiyashqëkitsu.+ 17 ¿Manaku Judä kinrë markakunachö y Jerusalenpa cällinkunachö pëkunata rurayanqanta rikanki? 18 Wamrakunam yantata ashiyan, papäkunanam ninata tsaritsiyan, y warmikunanam Ciëluchö Reina*+ niyanqan santupaq tantata masayan. Y cöleratsiyämänampaqmi mas santukunapaq vïnu qarëkunata jichayan.+ 19 ‘Peru ¿noqapa conträku* tsë llapanta rurëkäyan? Tsë llapantaqa kikinkuna penqakuychö ushayänampaqmi rurëkayan’+ ninmi Teyta Jehovä. 20 Llapanta Gobernaq Teyta Jehovämi kënö nin: ‘¡Rikë! Alläpa cölerarmi kë kinrë sitiukunata,+ nunakunata, animalkunata, chakrakunachö montikunata y chakrachö imëka murukuykunata ushakätsishaq. Cöleraqa ninanömi kanqa, y manam upinqatsu’.*+
21 Israel nunakunapa Diosnin, angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: ‘Qarëkunata apayämunqëki jananman rupatsina qarëkunata apayämuy, tsë llapan ëtsata kikikikuna mikuyë.+ 22 Unë kastëkikunata Egiptupita jipimurqä, manam rupatsishqa qarëkunapaq ni wakin qarëkunapaq pëkunata parlaparqätsu ni tsëkunata apayämunampaq mandarqätsu.+ 23 Peru këtam sï qamkunata nirqä:* “Llapan ninqäkunata cäsukuyaptikiqa, noqam Diosnikikuna kashaq y qamkunam sirwimaqnïkuna kayanki.+ Mandakunqänölla imatapis rurayaptikiqa, llapan rurayanqëkim alli yarqunqa”’.+ 24 Peru pëkunaqa manam ninqäkunata cäsukuyarqantsu.+ Tsëpa rantinqa, kikinkuna munayanqannömi* imatapis rurayarqan, y kutin kutinmi mana alli shonqunkuna ninqanta rurayarqan.+ Y mas alli nuna kayänampa rantinmi mas peor tikrayarqan. 25 Unë kastëkikuna Egiptupita yarqayämunqampita kananyaqmi tsënö rurëkäyanki.+ Tsëmi sirwimaqnï willakoqkunata qamkunaman mandamurqä, tsëtaqa cada junaq y kutin kutinmi rurarqä.+ 26 Peru chukru shonqu karmi wiyamëta munayarqëkitsu y manam ninqäkunata cäsukuyarqëkitsu.+ Y unë kastëkikunapita mas peormi portakuyarqëki.
27 Kë llapan ninqäkunata pëkunata willaptikipis+ manam wiyayäshunkitsu, y qayaptikipis manam cäsuyäshunkitsu. 28 Pëkunapaqmi kënö ninki: ‘Kë nacion nunakunaqa, manam Jehovä Diosninkuna ninqanta cäsukuyashqatsu, y manam correginqanta chaskikuyashqatsu. Teyta Diosta mana dejëpa sirweqkunaqa manam kannatsu, y manam tsëpaqqa parlayannatsu’.+
29 Largu aqtsëkita* rutur jitari, y mana imapis kanqan taksha jirkakunachö llakikur cantë. Noqa Jehoväqa cöleratsiyämashqa kayaptinmi, kanan witsan nunakunata rikëtapis munänatsu y ichikllachönam pëkunata dejarishaq. 30 ‘Judäpita nunakunaqa rikënïchömi imëka mana allikunata rurayashqa y jutïta apaq wayiman melanëpaq santukunata churarmi, tsë wayita rikënïpaq mana limpiuta tikratsiyashqa’+ ninmi Teyta Jehovä. 31 ‘Warmi y ollqu tsurikikunata ninachö rupatsiyänëkipaqmi,+ Hinon* pampanchö+ këkaq Töfet sitiuchö santukunata adorayänëkipaq sagrädu sitiukunata rurayarqunki. Tsëta rurayänëkipaqqa manam noqa mandakurqätsu, tsëmanqa manam ni ichikllapis pensarqätsu’.+
32 ‘Tsëmi ichikllachöna tsëkunataqa, Töfet o Hinon* pampa nirnatsu reqiyanki, sinöqa Nunakunata Wanutsiyanqan uran nirnam reqiyanki. Sitiupis manana kanqanyaqmi, entëru Töfet kinrëchö wanushqakunata pampayanki’ ninmi Teyta Jehovä.+ 33 ‘Kë kinrëpita nunakunapa ayankunaqa, ëtsa mikoq jatusaq pishqukunapaq y ëtsa mikoq animalkunapaqmi kanqa. Manam tsë animalkunata pillapis wajanqatsu.+ 34 Entëru nacion ushakashqa kaptinmi, Judä markakunachö y Jerusalenpa cällinkunachöqa kushikur büllayanqanatsu,+ y noviuwan novian parlayanqampis manam wiyakanqanatsu’”.+
8 Teyta Jehovämi këta nin: “Tsë witsanqa Judächö gobernaqkunapa, dirigeqkunapa, sacerdötikunapa, willakoqkunapa y Jerusalenpita nunakunapa tullunkunatam sepultürakunapita jipiyanki. 2 Intipa o rupaypa, killapa y ciëluchö kaqkunapa rikëninchömi mashtaräyanqa. Tsëkunatam pëkunaqa kuyayarqan, sirwiyarqan, qatiyarqan, ashiyarqan y puntankunaman qonqurikuykur adorayarqan.+ Pëkunataqa manam juntayanqatsu ni pampayanqatsu, animalkunapa ismaninnömi wakchö këchö jitaräyanqa”.+
3 “Juk nacionman apashqa kayanqanchö, kë mana allita ruraq nunakunapita kawëkar quedaqkunaqa, kawëta munayänampa rantinmi wanuyta munayanqa” ninmi angelkunata mandaq Teyta Jehovä.
4 “Pëkunatam kënö ninëki: ‘Teyta Jehovämi këta nin:
“¿Pï nunallapis ishkirqa manatsuraq yapë sharkunqa?
¿Pillapis qepaman kutikuptinqa manatsuraq wakinkunapis tsënölla rurayanqa?
5 ¿Imanirtan Jerusalenpita nunakunaqa
traicionakoq këta dejayantsu?+
Pëkunaqa imëpis engañakurllam këkäyan, y manam dejëta munayantsu.
6 Pëkuna imanö parlayanqantam alkäbu wiyarqö, peru manam allitatsu parlayan.
Mana allikunata rurayanqampitaqa manam arrepentikuyantsu
y manam, ‘¿imatataq rurëkantsik?’+ nir tapukuyantsu.
Guërraman cörreq cawallukunanömi wakinkuna rurayanqanllata kutin kutin rurayan.
7 Cigüëñapis musyanmi ima tiempuchö juk sitiuman ëwanampaq kaqta.
Tsënöllam kullkush, vencëju y tordu* pishqukunapis
pärayanqan sitiuman ima tiempuchö kutiyänampaq kaqta musyayan.
Peru sirwimaqnïkunaqa manam musyayantsu noqa Jehovä pëkunata imë juzganäpaq kaqta”’.+
8 ‘¿Tsënö këkarku qamkunaqa, “yachaqmi kayä
y Teyta Jehoväpa leyninkunatam* katsiyä” niyanki? Rasumpa kaqchöqa, leyta qellqaqkunapis*
mana rasumpa kaqta qellqayänanllapaqmi lapicërunkunata utilizäyashqa.+
9 Yachaq nunakunapis penqakuychömi ushayashqa.+
Alläpam mantsakäyanqa, y trampakunamanmi ishkiyanqa.
¡Rikäyë! Pëkunaqa noqa Jehovä ninqätam
mana kaqpaq churayashqa, ¿tsëtsuraq yachaq kayanman?
10 Ichikpis jatumpis jukkunata engañarmi imatapis tariyan,+
willakoqkuna y sacerdötikunapis wakinkunatam engañayan.+
Tsëmi warminkunatapis
y chakrankunatapis jukkunatana entregashaq.+
11 Pëkunaqa sirwimaqnïkunapa herïdankunata* jananllapa jampeqnömi
yamë mana këkäyaptimpis,
“¡Yamëmi këkantsik! ¡Allim këkantsik!”+ nir engañayan.
12 ¿Penqakuyanku imëka melanëpaqkunata rurayanqampita?
¡Pëkunaqa manam ichikllapis penqakuyantsu!
¡Manam penqakuy ima kanqantapis musyayantsu!+
Pëkunata castigaptïqa ishkirmi ushayanqa
y wakinkunanöllam pëkunapis wanuyanqa o wañuyanqa’+ ninmi Teyta Jehovä.
13 ‘Juntëkurqa llapankunatam ushakätsishaq.
Üvas plantachöpis manam üvas quedanqatsu
y hïgus plantachöpis manam hïgus quedanqatsu, y raprankunapis tsakirmi ushakärinqa.
Tsënömi pëkunapis llapan entreganqäta oqrayanqa’ ninmi Teyta Jehovä”.
14 “¿Imatataq këchö rurëkantsik?
Juntakäshun, y murallashqa markakunaman yëkur tsëchö ushakäshun.+
y ushakätsimäshunmi.
15 Yamë këta shuyashqapis mana allikunallam chämushqa.
Jampishqa këtam shuyarqantsik, peru alläpa mantsakashqam usharquntsik.+
16 Dan kinrëchömi cawallunkuna büllayanqan wiyakan.
Padrïllu cawallunkuna büllayaptinqa entëru patsam kuyun.
Chikeqninkuna charqa entëru nacionta,
tsëchö llapan kaqkunatam ushakätsiyan.
Awmi, kikin markata y tsë markachö kawaq nunakunatapis llapantam ushakätsiyan”.
17 “¡Rikäyë! Qamkunamanmi venënuyoq y wanutsikoq culebrakunata mandëkämü.
Tsë culebrakunataqa manam ima rurëta puëdiyankitsu,
y kanirmi ushayäshunki” ninmi Teyta Jehovä.
18 Llakikuynïtaqa manam ni imapis ushakätsintsu,
y shonqüchöpis alläpam nanatsikü.
19 Karu nacionchö këkaq warmi tsurï cuenta marka mayïkuna
rogakur mañakuyanqanmi kënö wiyakan:
“¿Manaku Sionchö Teyta Jehovä këkan? ¿Manaku tsëchö gobernaqnin këkan?”.
“¿Imanirtan rurayanqëki santukunata
y juk nacion nunakuna adorayanqan santukunata
adorar cöleratsiyämarqunki?”.
20 “Cosëcha tiempu y usya tiempupis pasarishqanam,
peru noqantsikqa manam salvashqatsu karquntsik”.
21 Warmi tsurï cuenta marka mayïkuna+
imëkapa pasayanqanta rikarmi alläpa llakishqa këkä.
Awmi, alläpa mantsakashqam këkä.
22 ¿Manaku Galaadchöqa+ ima balsamullapis* kan?
¿Manaku tsëchö doctorkuna* kan?+
¿Imanirtan tsurï cuenta marka mayïkunata jampiyashqaraqtsu?+
9 ¡Imanöllaraq peqä o umä weqiwan junta këkaq pözunö këkunman,+
y nawïpana tsë pözupita weqi yarqamunman!
Tsëqa paqasta junaqtachi
wanushqa marka mayïkunapaq waqäman.
2 ¡Imanöllaraq tsunyaq sitiuchö posäda kapamanman!
3 Marka mayïkunaqa flechayänantanömi parlayänampaq qallunkunata alistayan.+
Entëru nacionchömi rasumpa kaqta parlayänampa rantin mana rasumpa kaqllata parlayan.
“Noqa ninqäkunata mana cäsukurmi
qatinallaman imëka mana allikunata rurayan”+ ninmi Teyta Jehovä.
4 “Wawqikikuna traicionakoq kayaptin,+
y marka mayikikuna tumpakoq kayaptinmi+
marka mayikikunapita cuidakuyänëki,
y wawqikikunamampis confiakuyänëkitsu.
5 Llapankunam nuna mayinkunata engañayan,
y manam mëqampis rasumpa kaqta parlantsu.+
Qallunkunatapis ulikuyllatam o llullakuyllatam yachatsiyashqa,
y imëka mana allikunata rurarmi kallpannaqna këkäyan.
6 Engañakoq nunakunawanmi kawayan, y mana rasumpa kaqta parlarmi
reqimëtapis munayarqantsu” ninmi Teyta Jehovä.
7 Tsëmi angelkunata mandaq Teyta Jehovä këta nin:
“¿Ima mastaraq ruräman sirwimaqnï nunakunawan?
Pëkunataqa limpiu kayänampaqmi yanapashaq y imëkapa pasayänantam permitishaq.+
8 Nunakunata wanutseq flëchanömi qallunkunaqa imëpis mana rasumpa kaqllata parlan.
Shimillapaqa yamë kawayänëkipaqmi nuna mayikikunata niyanki,
peru shonquykikunachöqa mana allikunata rurayänëkipaqmi yarpëkäyanki”.
9 “¿Manatsuraq tsëkunata rurayanqampita pëkunata juzgäman?” ninmi Teyta Jehovä.
“¿Manatsuraq tsëkunata ruraq nacionta castigäman?+
10 Jirkakunata y tsunyaq sitiuchö qewakunata,
nina ushakätsishqa kaptin, mana ni pï tsëkunapa pasaptin
y üshakuna waqayanqan manana tsëchö wiyakuptinmi,
jirkakunapaq llakikur waqashaq, y tsunyaq sitiuchö qewapaq llakikur cantashaq.
Pishqukuna y animalkunapis qeshpirmi ëwakuyashqa. Awmi, llapankunam ëwakuyashqa.+
11 Jerusalen markaqa rumillanam quedanqa,+ tsëchöqa chacalkunallanam* pärayanqa.+
Judä kinrëchö markakunapis tsunyaqmi quedayanqa, y manam ni pï tsëkunachö kawanqanatsu.+
12 ¿Pitan alli yachaq tsëkunata entiendinampaq?
¿Pitataq tsëkunata willakunampaq noqa Jehovä musyatsirqö?
¿Imanirtan kë kinrë markakunaqa tsënö ushayashqa?
¿Imanirtan tsunyaq sitiunö ninawan ushakätsishqa këkan
y ni pillapis tsëchö kawantsu?”.
13 Tsëpitanam Teyta Jehoväqa këta nirqan: “Tsënöqa pasashqa entreganqä leykunata* mana kaqpaq churashqa kayaptin y ninqäkunata mana cäsukushqa kayaptinmi. 14 Pëkunaqa kutin kutinmi shonqunkuna munanqanta rurayashqa.+ Y papäninkuna yachatsiyanqannöllam Baal santukunata adorayashqa.+ 15 Tsëmi noqa, Israelpa Diosnin y angelkunata mandaq Jehovä, këta nï: ‘Rikë, kë nunakuna ajenjuta mikuyänanta y venënuyoq yakuta upuyänantam permitishaq.+ 16 Pëkuna y unë awilunkuna mana reqiyanqan nacionkunaman apayänantam permitishaq.+ Y chikeqninkuna qepankunata ëwar ushakätsiyänantam permitishaq’.+
17 Noqa, angelkunata mandaq Jehovämi këta nï:
18 Pëkuna jinan höra shamur llakikur cantayämunampaq.
Tsëta rikar noqantsikpis waqanapaq
y nawintsikpita yakunöraq weqi yarqamunampaq.+
19 Sionchö nunakuna kënö nir waqayanqanmi wiyakashqa:+
“Nacionnintsikta dejëkur ëwakushqam wayintsikkunatapis ushakätsiyashqa.
20 Qamkunapis warmikuna, noqa Jehovä ninqäkunata wiyakuyë,
y shumaq chaskikuyë.
Warmi wamrëkikunata llakikur waqayänampaq yachatsiyë,
y jukniki juknikikuna llakikur cantayanqan cancionta yachatsinakuyë.+
21 Cällikunachö wamrakunata y pläzakunachö jövinkunata apakunampaqmi
wanuyqa o wañuyqa chikimaqnintsik cuenta
ventänantsikkunapa yëkamushqa
y alli rurashqa törrintsikkunayaq chämushqa’.+
22 Kënö willakuy, ‘Teyta Jehovämi këta nin:
“Nunakunapa ayankunaqa,
animalkunapa ismaninnömi chakrakunachö jitaräyanqa.
Trïguta segaq nuna tersu tersu churanqan trïgutanömi ni pï juntanqatsu”’”.+
23 Teyta Jehovämi këta nin:
“Ama yachaq nunakuna yachaq tukuyätsuntsu,+
ni puëdeq nunakuna puëdeq tukuyätsuntsu,
ni ama rïcu nunakunapis imëkayoq kayanqampita alabakuyätsuntsu”.+
24 “Pï nunapis alabakuyta munarqa këpita alabakutsun:
noqapita imatapis alli entiendinqampita+ y noqata alli reqimanqampita.
Tsënölla alabakutsun noqa Jehovä alläpa kuyakoq,
alli kaqta ruraq+ y imëpis rasumpa kaqllata parlanqäta musyanqampita.
Tsëkunaqa noqata alläpam gustaman”+ ninmi Teyta Jehovä.
25 “¡Rikë! Ichikllachönam ishpakuyänampa puntanchö señalashqa kayanqanta nikar, mana señalashqa kaqkunata noqa Jehovä castigashaq.+ 26 Awmi, mëtsë nacionpita nunakuna y Israelpita nunakunaqa, manam shonqunkunachö limpiutsu kayan.+ Tsëmi Egiptupita,+ Judäpita,+ Edompita,+ Ammonpita,+ Moabpita+ nunakunata, y tsunyaq sitiuchö kawaq llapllankuna* rutushqa nunakunata+ castigashaq”.
10 Israelpita nunakuna, Teyta Jehovä niyäshunqëkita wiyakuyë. 2 Teyta Jehovämi këta nin:
“Ama juk nacion nunakunanöqa portakuyëtsu.+
Ciëluchö imëka espantëpaqkunata rikar
juk nacionkunapita nunakuna mantsakäyaptimpis ama qamkunaqa espantakuyëtsu.+
3 Nunakunapa costumbrinkunaqa manam imapaqpis välintsu.
Pëkunaqa qeruta mutuskirmi imëka rurëta yachaq nunaman apayan,
y pënam herramientanwan santunkuna rurapun.+
4 Tsëpitanam plätawan y öruwan+ adornayan,
y mana ishkinampaqmi martilluwan y clävukunawan alli segurayan.+
5 Tsë santukunaqa pepinïlluta muruyanqan chakrachö,
pishqukunata mantsakätsinampaq churayanqannömi kayan,
y manam parlëtapis puëdiyantsu.+ Purita mana puëdiyaptinmi aparishqa puritsiyan.+
Ama mantsayëtsu, tsëkunaqa manam ni ima allita ni ima mana allita rurëta puëdiyantsu”.+
6 Qamnöqa manam ni pï kantsu.+ Qamqa alläpa puëdeqmi kanki,
jutikiqa Jehovämi y alläpa poderösum kanki.
7 Nacionkunapa gobernaqnin këkaptikiqa,
¿manatsuraq respetayäshunkiman?+
Awmi, tsënömi kanman. Mëtsë nacionkunachö y gobiernukunachöpis
manam qamnö yachaqqa ni pï kantsu.+
8 Llapankunam mana cäsukoq y upa kayan.+
Qerupita santukuna niyanqanqa manam ni imapaqpis välintsu.*+
9 Tarsispitam+ plätata apayämun y Ufaz sitiupitam öruta apayämun.
Tsë santukunataqa, imëka rurë yachaq nuna y öruwan trabajaq nunallam rurashqa.
Azul hïlupita y granäti millwapita rurashqa röpawanmi vistitsiyan.
Tsë santukunataqa imëkatapis alli rurë yachaq nunallam rurashqa.
10 Jehovä Diosllam rasumpa kaq Diosqa.
Pëqa imëpis kawëkaq Dios+ y imëpis Gobernaqmi+ kanqa.
Pë cöleraptinqa patsapis kuyurinmi,+
y mëtsë nacionpita nunakunapis manam tsarakuyta puëdiyantsu.
11 *Kënö nirmi qamkunaqa willakuyänëki:
“Santukunaqa manam ciëluta ni patsata rurayashqatsu.
Tsëmi patsapita y ciëlupa jawampita* llapankuna ushakäyanqa”.+
12 Teyta Diosqa poderninwanmi patsata kamashqa.
Alläpa yachaq karmi muruna chakrakunatapis sitiunman churashqa,+
y imatapis alli entiendirmi ciëlukunata mashtashqa.+
13 Pë parlanqanta wiyarqa,
ciëluchö yakupis wakman këmanmi kuyun.+
Pëqa patsapa entëru kuchumpita pukutë witsänantam permitin.+
14 Llapan nunakunapis mana imata musyaqnö y upanömi portakuyan.
Metalta tsulluratsir rurayanqan santukunaqa manam kawëkäyantsu,+
y manam imapaqpis väliyantsu.+ Tsëmi öruwan trabajaqkunapis,
rurayanqan santukunapita penqakuyanqa.
15 Tsë santukunaqa manam imapaqpis väliyantsu, y ruraqninkunapis penqakuychömi ushayan.+
Teyta Dios tsë santukunata juzganqan junaqqa, llapankunam ushakäyanqa.
16 Jacobpa kastankunapa herencian cuenta
Teyta Diosqa manam tsë santukunanötsu. Pëqa llapantam kamashqa,
y Israelpita nunakunam tukrun cuenta y herencian kayan.+
Pëpa jutinqa angelkunata mandaq Jehovämi.+
17 Warmi, qepikita aptë.
Chikishoqnikiqa entëru läduykichönam këkan.
18 Teyta Jehovämi këta nin:
“Kananmi kë kinrëchö kawaq nunakunata markankunapita qarqushaq,*+
y imëka mana allikunapa pasayänantam permitishaq”.
19 ¡Allaw noqallä! ¡Imëka mana allikunam pasamashqa!+
Herïdäpaqpis manam jampi kantsu.
Tsëmi kënö nirqä: “Këmi noqapa nanënïqa tsë nanëtam alli aguantanä.
Llapan tsurïkunatam apakuyashqa, manam jukllëllapis kannatsu.+
Carpäta armanampaq y tëlankunata mashtanampaqpis, manam ni pï kannatsu.
Upanö portakuyaptinmi cargunchö këkaq üshakunapis
wakpa këpa ëwakuyashqa”.+
22 ¡Wiyayë! ¡Juk noticiatam chätsiyämushqa! Norti läduchö nunakunam büllata rurar këkäyan.+
Y Judä kinrëchö markakunata tsunyaq sitiuman tikratsiyänampaq
y chacalkuna* pärayänan sitiuman tikratsiyänampaqshi mëtsika soldädukuna shamuykäyan.+
23 Teyta Jehovä, noqaqa allim musyä nunakunaqa kikinkunallapita imanö kawayänampaq kaqta mana musyayanqanta.
Awmi, purikaq nunakunaqa manam imanö kawayanqanllatapis alli dirigita puëdiyantsu.+
24 Teyta Jehovä, alli kaqta rurar corregïkallämë.
Peru ama cöleranqëki höraqa,+ mana ushakätsimänëkipaq.+
25 Mana kaqpaq churayäshoqniki nacionkunapita nunakunawan,+
y jutikita mana alabaq familiakunawan alläpa cölerakuy.
Pëkunaqa Jacobpa kastankunata ushakätseqmi shayämushqa,+
y llapankunata ushakätsirmi+
markankunatapis tsunyëkaqta dejayashqa.+
11 Jeremïastam Teyta Jehovä kënö nirqan: 2 “¡Sirwimaq nunakuna, acuerduta rurar ninqäkunata yarpäyë!
Judäpita y Jerusalenpita nunakunata tsëkunata willë,* 3 y kënö nï: ‘Israelpa Diosnin Teyta Jehovämi këta nin: “Kë acuerdu ninqanta mana cäsukoq nunaqa, maldicishqam kanqa.+ 4 Tsë acuerduchö ninqantaqa, hiërruta tsullutsiyänan+ hornuchönö Egiptu+ nacionchö këkäyanqampita pushamurmi, unë kastëkikunata kënö nir mandarqä: ‘Ninqäkunata cäsukuyaptiki y llapan mandakunqäkunata rurayaptikiqa, sirwimaqnïkunam kayanki y noqanam Diosnikikuna kashaq.+ 5 Tsëtaqa rurarqä, lichipis, mielpis mëtsika kanqan+ markakunata entreganäpaq* unë kastëkikunata jurar äninqäta cumplinäpaqmi, tsëtam kanan rikëkäyanki’”’”.
Tsënam noqaqa, “tsënö kallätsun* Teyta Jehovä” nirqä.
6 Tsënam Teyta Jehoväqa kënö nimarqan: “Judä markakunachö y Jerusalenpa cällinkunachö, kë llapan ninqäkunata willakuy: ‘Kë acuerduchö ninqankunata wiyakuyë y tsëkunata cäsukuyë. 7 Unë kastëkikunata Egiptupita jipimunqäpita kananyaqmi, “ninqäkunata wiyakuyë” nir kutin kutin pëkunata nirqö.+ 8 Peru pëkunaqa manam wiyayämarqantsu ni cäsuyämarqantsu. Tsëpa rantinqa, kutin kutinmi mana alli shonqunkuna ninqanta rurayarqan.+ Pëkunaqa manam mandakunqäkunata cäsukuyta munayarqantsu. Tsëmi tsë acuerduchö ninqannö pëkunata castigashaq’”.
9 Tsëpitanam Teyta Jehoväqa kënö nimarqan: “Judäpita y Jerusalenpita nunakunaqa, conträ kayänampaqmi yachatsinakuyashqa. 10 Pëkunaqa unë kastankunanöllam mandakunqäkunata cäsukuyta munayantsu,+ y imëkata rurarmi santukunata adorayashqa.+ Tsëkunata rurarmi, Israelpita y Judäpita nunakunaqa, unë kastankunawan ruranqä acuerduta cumpliyashqatsu.+ 11 Tsëmi noqa Jehovä këta nï: ‘Imëka mana allikunatam qamkunaman chätsimushaq,+ y tsëkunapitaqa manam salvakuyta puëdiyankitsu. Y yanapëkunäpaq* rogakayämaptikipis, manam qamkunata yanapayashqëkitsu.+ 12 Tsëmi Judäpita y Jerusalenpita nunakunaqa, qarëkunata rupatsir adorayanqan santukunaman yanapëkunampaq rogakoq ëwayanqa.+ Peru tsë santukunaqa, manam sufrikäyanqampita ni imanöpapis salvëta puëdiyanqatsu. 13 Qamkuna adorayanqëki santukunaqa, Judächö markakunanömi mëtsika kayan. Y mana imapaqpis väleq Baal+ santupaq rurayanqëki altarkunapis, Jerusalenpa cällinkunanömi mëtsika kayan’.
14 Imëka mana allikunapa pasarnin, yanapëkunäpaq rogayämaptinqa manam pëkunata yanapashaqtsu. Tsëmi qampis Jeremïas, ama pëkunata yanapëkunäpaq mañakamëtsu.+ Pëkunapaq mañakamaptiki y pëkunapa favornin rogakamaptikiqa manam wiyashqëkitsu.
15 Kikinkunapita atskaq mana allikunata rurëkäyaptinqa,
¿ima derëchuwantaq kuyë sirwimaqnïkuna* wayïchö këkäyan?
Imëka mana allikuna qamkunaman chämuptinqa,
¿templuchö rurayanqëki qarëkunatsuraq salvayäshunki? ¿Tsëta rurayanqëkipitatsuraq kushikuyanki?
16 Unë witsanqa mëtsika rämayoq olïvus planta nirmi noqa Jehovä qamkunata reqirqä,*
y rikënïpaqqa shumaq y mëtsikata wayoq plantanömi kayarqëki.
Peru kananqa chikiyäshoqnikikunam rämëkikunata pakiyämushqa
y büllata rurëkäyaptikim ushakätsiyäshunëkipaq ninata tsaritsiyashqa.
17 Israelpita y Judäpita nunakuna, qamkunaqa imëka mana allikunatam rurayarqunki y Baal santupaq qarëkunata rupatsirmi alläpa cöleratsiyämarqunki.+ Tsëmi qamkunata plantaq noqa angelkunata mandaq Jehovä, imëka mana allikuna qamkunaman chämunampaq willakurqö”.+
18 Tsëkunata musyanäpaqmi qam Teyta Jehovä tsëkunata willamarqunki,
y pëkuna rurëkäyanqantam rikätsimarqunki.
19 Noqaqa, pishtayänampaq apayanqan üshanömi karqä,
y manam musyarqätsu conträ kënö parlayanqanta:+
“Jutinta mana imëpis yarpäyänampaq,
tsë plantata y wayunqanta
kawëkaqkuna këkäyanqan patsapita ushakätsishun”.
20 Peru angelkunata mandaq Teyta Jehoväqa, allita rurarmi pitapis juzgan.
Pëqa nunakuna imata pensayanqanta y shonqunkunachö ima kanqantam* alli musyan.+
Juiciuchö defendimänëkipaqmi qamman confiakamü.
Pëkunata imanö castiganëkipaq kaqta musyëkatsillämë.
21 Teyta Jehovämi, wanutsishuynikita munaq Anatotpita+ nunakunapaq nin, pëkunaqa kënömi niyan: “Mana wanutsiyänaqta munarqa, ama Jehoväpa jutinchö willakuytsu”.+ 22 Tsëmi Teyta Dios pëkunapaq kënö nin. Awmi, angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: “Pëkunata castigaptïmi jövinkunata espädawan wanutsiyanqa,+ y warmi y ollqu tsurinkunanam mallaqëpita wanuyanqa.+ 23 Anatotpita+ nunakunata castiganqä wataqa, pëkunamanmi imëka mana allikunata chätsimushaq, y pëkunapitaqa manam ni jukllëllapis kawëkar quedanqatsu”.
12 Teyta Jehovä, pitapis juzganëkipaq y ima problëmapitapis qamta parlapteqqa,
qamqa imëpis alli kaqllatam ruranki.+
Tsëqa, ¿imanirtan mana allita ruraqkunaqa imatapis rurayanqanchö alli yarqupakuyan?+
¿Y imanirtan traicionakoqkunaqa imëpis tranquïlulla kawakuyan?
2 Pëkunataqa plantatanömi plantarqëki, y watsinkuna o matsunkuna* alli patsakäriptin
y jatunyarkurqa, allim wayuyashqa. Pëkunaqa parlayanqanllachömi yarpäyäshunki,
peru pensëninkunachöqa manam ni ichikllapis yarpäyäshunkitsu.+
3 Peru noqataqa Teyta Jehovä,+ imëpis rikëkämankim,
y imanö kanqätapis allim musyanki.
Shonqüta rikarpis qamllapaq kanqantam rikarqunki.+
Pëkunataqa pishtayänampaq kaq üshakunatanö wanutsiyänan junaqyaq raki.
4 ¿Imëyaqraq patsachö kaqkuna
y pampakunachö plantakunapis tsakir ushakäyanqa?+
Patsachö kawaq nunakuna mana allita rurayaptinmi,
tsëchö animalkuna y pishqukunapis ushakäyashqa.
Pëkunaqa, “Teyta Diosqa manam ima pasamänantsikpaq kaqta musyantsu” niyanmi.
5 Nuna mayikikunallawan cörrikar pishipashqa* usharqa,
¿imanöraq cawallukuna cörriyanqan carrërachö cörrita puëdiyankiman?+
Yamë kawakuyanqan markakunachö següru sientikurpis,
¿imanöraq sientikuyankiman Jordan mayu* kinrë mana alli qorakuna* rurinchö?
6 Papänikikunapa familian këkarmi
wawqikikunapis traicionayäshurqunki.+
Qamkunapa contrëkikunam imëkata nir büllayashqa.
Tsëmi allikunata parlapäyäshuptikipis,
pëkunamanqa confiakuyänëkitsu.
7 “Wayïta+ y herenciä+ kaqkunatam dejarqö,
y kuyanqä kaqkunatam chikeqninkunapa makinman entregarqö.+
8 Herenciä kaqkunam montikuna rurinchö leonnö tikrayashqa
y noqapa conträmi büllayashqa.
Tsëmi pëkunata chikirqö.
9 Herenciä kaqkunaqa, ëtsata mikoq tukuy color plümayoq jatusaq pishqunömi tikrayashqa.
Y wakin ëtsata mikoq jatusaq pishqukunam
maqëta munar entëru lädunchö këkäyan.+
Pampachö animalkuna llapëki juntakëkur mikoq shayämuy.+
Awmi, kuyë markäkunatam tsunyaq sitiutanö dejayashqa.
11 Entëru naciontam ushakätsiyashqa,
y tsunyaq sitiumanmi tikratsiyashqa.+
12 Noqa Jehoväpa espädäqa juk kuchupita juk kuchuyaqmi
kë nacionpita nunakunata ushakëkätsin.+ Tsëmi pëkunata ushakätseqkunaqa
mëtsë nänipa* tsunyaq sitiupa shayämushqa, y manam ni mëqampis yamëtsu kayanqa.
13 Trïguta mururpis kashallatam cosechayan,+
y envänum kallpankunata ushayan.
Noqa Jehovä pëkunawan alläpa cölerakuptïmi
pëkunaqa cosechayanqampita alläpa penqakuyanqa”.
14 Sirweqnin israelïtakunata herenciatanö entreganqan markakunata ushakätsita munaq,+ juk nacionpita mana alli nunakunapaqmi Teyta Jehovä këta nin: “Kë kinrë markakunapitam pëkunata qarqushaq,+ tsënöllam Judäpita nunakunatapis pëkunapita qarqushaq. 15 Peru markankunapita qarqurnimpis yapëmi pëkunata llakipäshaq,* y cada ünutam markankunaman y herenciankunaman kutitsimushaq”.
16 “Tsë nacionpita nunakuna sirwishoqnikikunanölla imatapis rurayaptinqa, y Baalpa jutinchö sirwimaqnïkunata jurayänampaq yachatsiyanqannölla ‘Teyta Jehovä rasumpa kawanqannöllam’ nir jutïchö jurayaptinqa, sirwishoqnikikunawan juntu kawayänantam permitishaq. 17 Peru mana cäsumëta munayaptinqa, tsë nacionpita nunakunatam qarqur ushakätsishaq” ninmi Teyta Jehovä.+
13 Teyta Jehovämi këta nimarqan: “Lïnupita wachukuta rantir tseqllëkiman watakuy, peru ama yakuwanqa oqütsitsu”. 2 Tsëmi Teyta Jehovä nimanqannölla, wachukuta rantïkur tseqlläman watakurqä. 3 Teyta Jehoväqa, yapë parlapämarmi kënö nimarqan: 4 “Tseqllëkichö këkaq rantinqëki wachukuta aparkur Eufratis mayuman* ëwë y qaqachö uchkuman pakëkuy”. 5 Tsëmi Teyta Jehovä nimanqannölla, Eufratis mayuman* ëwar tsë mayupa lädunman tsë wachukuta pakëkurqä.
6 Tsëpita atska junaq pasariptinnam, Teyta Jehoväqa kënö nimarqan: “Eufratis mayuman* ëwar pakänëkipaq mandanqaq wachukuta ashimuy”. 7 Tsëmi Eufratis mayuman* ëwar pampanqä sitiupita tsë wachukuta jipirqä. Tsë wachukuqa malograshqa karmi imapaqpis sirwirqannatsu.
8 Tsënam Teyta Jehoväqa kënö nimarqan: 9 “Noqa Jehovämi këta nï: ‘Judäpita nunakuna orgullösu kayanqan y Jerusalenpita nunakuna alläpa orgullösu kayanqanqa, tsë wachukunömi ushayanqa.+ 10 Tsë mana alli nunakunaqa manam ninqäkunata cäsukuyantsu,+ y kutin kutinmi shonqunkuna ninqanta rurayan.+ Santukunapaqmi imëkata rurayan y tsëkunata adorarmi puntankunaman qonqurikuyan. Tsëmi tsë wachukunö ushayanqa y manam imapaqpis sirwiyanqanatsu’. 11 ‘Juk nuna wachukuta tseqllanchö wachukuranqannömi, noqapis Israelpita y Judäpita nunakunata imëpis läduchö katsirqö. Tsëtaqa rurarqä, sirwimaqnïkuna kayänampaq,+ y pëkunarëkur reqishqa,+ alabashqa y respetashqa kanäpaqmi. Peru pëkunaqa manam cäsuyämarqantsu’ nïmi noqa Jehovä.+
12 “Pëkunataqa kënöpis ninëkim: ‘Israelpa Diosnin Teyta Jehovämi këta nin: “Llapan jatun järrakunamanmi vïnuta winayan”’. Tsënam pëkunaqa, ‘¿manaku noqakunaqa musyayä llapan jatun järrakunaman vïnuta juntayanqanta?’ nir contestayäshunki. 13 Tsënam kënö ninëki: ‘Teyta Jehovämi këta nin: “Kë nacionpita nunakunata, David gobernar täkunampita gobernaqkunata, sacerdötikunata, willakoqkunata y Jerusalenpita llapan nunakunatam machayanqanyaq vïnuta qarashaq.+ 14 Papä kaqkunata y tsuri kaqkunatam takanakatsishaq. Y mana llakipar* y mana ankupar pëkunata ushakätsinätaqa,+ manam imapis michämanqatsu” ninmi Teyta Jehovä’.+
15 Wiyakuyë y shumaq cäsukuyë.
Noqa Jehovämi tsëkunataqa nikä. Tsëmi ama allish tukuyëtsu.
16 Manaraq ampita o tsakëta* apamuptï,
y paqasyaraptin jirkakunachö manaraq ishkir
noqa Jehovä Diosnikikunata alabayämë.
Qamkunaqa aktsitam shuyaräyanki,
peru noqaqa ampitam o tsakëtam apamushaq.
Awmi, aktsitam yana pukutëman tikratsishaq.+
17 Y orgullösu karnin mana cäsumëta munayaptikiqa,
mana ni pï rikämanqanchömi waqashaq.
Üsha cuenta sirwimaqnïkunata juk nacionman apakuyaptinmi,+
noqa Jehoväqa pëkunapaq alläpa waqashaq, y nawïkunapis weqillanam kanqa.+
18 Gobernaqta y gobernaqpa mamanta këta nï:+ ‘Shumaq corönëkikunam patsaman ishkinqa.
Tsëmi respetashqa täkunëkikunaman täkuyänëkipa rantin, mas jawallachöna täkuyë’.
19 Sur läduchö markakunapa punkunkunaqa wichqashqam këkan y manam ni pï kichëta puëdintsu.
Judäpita llapan nunakunatam juk nacionman apakuyashqa. Awmi, llapan nunakunatam apakuyashqa.+
20 Norti lädupita shamuykaqkunata alli rikäyë.+
¿Mëchötan këkan carguykikunaman churayämunqan shumaq üshakuna?+
21 ¿Ima niyankiraq unëpitana alli amïguykikuna sufritsiyäshurniki castigayäshuptiki?+
¿Manatsuraq juk warmi wamran yurinampaqna këkaptin
nanatsikur sufrinqannö qamkunapis sufriyanki?+
22 Y shonquykikunachö, ‘¿imanirtan këkunaqa pasëkämantsik?’+ nir pensarqa këta yarpäyë:
imëka mana allikunata rurayanqëkipitam faldëkikunata jipitsiyäshurqunki+
y atakëkikunachö* alläpa nanatsikuykäyanki.
23 ¿Puëdinmantsuraq Etiopïapita* warmi qaran ima rikoq kanqanta cambiëta?
¿O leopardupis puëdinmantsuraq muru muru kanqanta cambiëta?+
Tsënö kaptinqa, mana alli rurëkunata yachakushqa këkarpis, alli kaqta rurëta puëdiyankimanchi.
24 Tsëmi tsunyaq sitiupita vientu päjata apakunqannö mëtsëman apashqa kayänëkita permitishaq.+
25 Noqata qonqëkayämanqëkipita+ y mana rasumpa kaqkunaman confiakuyanqëkipitam+
noqapita tsëkunata chaskiyanki” ninmi Teyta Jehovä.
26 “Tsëmi faldëkita cärëkiyaq qarirkamuptï
qalapächuta rikäyäshunki.+
27 Tsënöllam qowëkita o runëkita* jukwan jukwan engañanqëkita,+
calentëkaq bestianö oqllanakuyta munanqëkita
y jukwan jukwan melanëpaqkunata ruranqëkitapis rikäyanqa.+
Taksha jirkakunachö y pampakunachöpis
melanëpaq portakuyanqëkitam rikarqö.
¡Allaw Jerusalenpita nunakuna! ¿Imëyaqraq rikënïchö limpiutsu kayanki?”.+
14 Usya tiempupaqmi Jeremïasta Teyta Jehovä kënö nirqan:+
2 Entëru Judäpis llakipëpaqmi* këkan,+ y punkunkunapis malograrmi ushakëkan.
Alläpa llakipëpaqmi patsaman ishkir ushayan,
y Jerusalenchö nunakuna llakikur büllayanqanmi wiyakan.
3 Patronkunapis sirweqninkunatam
yakuta asheq mandayan.
Peru pözukunachö mana yaku kaptinmi jinëlla kutiyan.
Tsëmi llakishqa y penqakur
peqankunata o umankunata tsapakuyan.
4 Mana tamya kaptinmi+ chakrakunapis partikar ushashqa këkäyan.
Tsëmi murukoqkunapis
espantashqa peqankunata o umankunata tsapakuyan.
5 Mana qewa kaptinmi china luychupis
tsëllaraq yurishqa wawanta dejar ëwakun.
6 Chukaru ashnukunapis mana imapis kanqan taksha jirkakunachömi
chacalkunanö* jäkalyar këkäyan.
Qewa mana kaptinmi mallaqëwan nawinkunapis rikannatsu.+
7 Jutsata* rurayanqä culpayoq kayanqäta rikätsikuptimpis,
Teyta Jehovä jutikiman yarparnin yanapëkayämë.+
Imëka mana allikunata rurarmi+
qampa rikënikichö jutsata rurayarqö.
8 Teyta Diosllä, Israelpita nunakunaqa qammanmi confiakayämun,
y mana allikunapa pasarnimpis salvëkunëkitam shuyaräyan.+
Tsëqa, ¿imanirtan juk nacionpita forastëru nunanö
y viajar ëwarnin mëchöpis juk paqaslla quedakoq nunanö pëkunapaq kanki?
9 ¿Imanirtan imatapis mana rurëta puëdeq nunanö
y puëdeq karnimpis, pitapis mana salvëta puëdeq nunanö kanki?
Ama dejayämëtsu.
10 Kë markapita nunakunatam Teyta Jehovä këta nin: “Qamkunataqa wakpa këpa purikachëmi gustayäshunki,+ y manam juk sitiullachöqa quedakuyankitsu.+ Tsëmi noqa Jehoväqa qamkuna rurayanqëkiwan kushishqatsu këkä.+ Y kananqa mana allikunata rurar jutsata* rurayanqëkipitam castigayashqëki”.+
11 Tsëpitanam Teyta Jehoväqa kënö nimarqan: “Ama mañakamëtsu kë nunakuna imatapis rurayanqan alli yarqunampaq.+ 12 Pëkuna ayunayaptimpis, manam noqaman rogakayämunqanta wiyätsu.+ Y rupatsina qarëkunata y gränupita rurashqa qarëkunata apayämuptimpis, manam pëkunata chaskitsu.+ Tsëmi espädawan ushakätsiyänanta y mallaqëpita y qeshyakunawan wanuyänanta permitishaq”.+
13 Tsënam noqaqa kënö nirqä: “¡Llapanta Gobernaq Teyta Jehovä! Willakoqkunaqa pëkunatam kënö nikäyan: ‘Qamkunaqa manam mallaqäyankitsu ni espädawan wanutsiyäshunkitsu. Tsëpa rantinqa, kë kinrë markakunachö yamë kawayänëkitam permitishaq’”.+
14 Tsënam Teyta Jehoväqa kënö nimarqan: “Willakoqkunaqa mana rasumpa kaqtam jutïchö willakuykäyan.+ Pëkunataqa manam noqa mandarqötsu, y manam imatapis nirqötsu.+ Pëkuna willakuyanqan revelacionkunaqa manam rasumpatsu, y ima pasakunampaq kaqta niyanqampis, manam imapaqpis välintsu. Pëkunaqa shonqunkunachö yarpäyanqanllatam willakuyan.+ 15 Tsë willakoqkunaqa noqa mana mandëkaptïmi, kë nacionpita nunakunata, ‘manam espädawan wanuyankitsu ni mallaqëta pasayankitsu’ nir jutïchö nikäyan. Tsëmi noqa Jehovä pëkunapaq këta nï: ‘Tsë willakoqkunataqa espädawanmi ushakätsiyanqa y mallaqëpitam wanuyanqa.+ 16 Tsë willakoqkuna willakuyanqanta wiyëkaq nunakunapis, espädawan wanutsiyaptin y mallaqëpita wanurmi, Jerusalenpa cällinkunachö wakchö këchö jitaräyanqa. Y manam ni pï kikinkunata, warminkunata ni warmi ni ollqu tsurinkunata pampayanqatsu.+ Mana allikunata rurayanqampitam, tsë imëka mana allikuna pëkunaman chämunanta permitishaq’.+
17 Kë ninqäkunata pëkunata willë:
‘Sirwimaqnïkunataqa alläpa feyupam maqayashqa,+
y herïdankunapis grävim këkan.
Tsëmi paqasta junaqta waqashaq,+ y nawïpis weqillanam kanqa.
18 Pampaman yarqurpis,
espädawan wanutsiyanqan nunakunallatam rikä,+
y markaman yëkurpis, mallaqar qeshyëkaq nunakunallatam rikä.+
Willakoqkunata y sacerdötikunatapis,
mana reqiyanqan markakunamanmi apëkäyan’”.+
19 ¿Judäpita llapan nunakunataku dejarqunki?
¿Sionpita nunakunataku chikirqunki?+ ¿Imanirtan tsëläya castigayämarqunki?
Kananqa manam noqakunapaq jampipis kannatsu.+
Yamë këtam shuyaräyarqä, peru manam ima alli pasakushqatsu.
Jampishqa këtam shuyaräyarqä, peru mas mantsakashqam këkäyä.+
20 Teyta Jehovä, qampa rikënikichömi jutsata* rurayarqö.
Awmi, kikïkuna y unë kastäkunapis
qampa rikënikichömi mana allikunata rurayarqö.+
21 Jutikiman yarpar ama dejayämëtsu,+
y ama shumaq gobernar täkunëkita mana kaqpaq churëtsu.
Noqakunawan ruranqëki acuerduta yarpëkuy y ama ushakätsillëtsu.+
22 ¿Juk nacion nunakuna adorayanqan
mëqan santullapis tamyatsimuyta puëdinmantsuraq?
¿O ciëlupis kikinllapita tamyatsimuyta puëdinmantsuraq?
Jehovä Dioslläkuna, qamllam tsë rurëtaqa puëdinki.+
Awmi, qamllam tsë llapantaqa rurëta puëdinki. Tsëmi qamllaman confiakayämü.
15 Tsënam Teyta Jehoväqa kënö nimarqan: “Moiseswan Samuel puntäman shamur pëkunapaq rogakayämaptimpis,+ manam pëkunata yanapämantsu.* Pëkunataqa manam rikëtapis munänatsu. Mëtapis ëwakuyätsun. 2 ‘¿Imatan pasayämanqa?’ nir tapuyäshuptikiqa, kënömi ninëki: ‘Teyta Jehovämi këta nin:
“Wakinnikikunam qeshyakunawan wanuyanki o wañuyanki,
wakinnikitanam espädawan wanutsiyäshunki,+
wakinnikikunaqa mallaqëpitam wanuyanki,
y wakinnikikunanam juk nacionman apashqa kayanki”’.+
3 Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: ‘Kë chuskun mana allikunatam qamkunaman chätsimushaq:+ espädawanmi wanutsiyäshunki, allqukunam ayëkikunata qarachäyanqa, quedaqkunatanam ëtsa mikoq jatusaq pishqukuna y ëtsa mikoq animalkuna mikur ushayäshunki.+ 4 Qamkunata tsënö pasayäshunqëkita rikarmi, mëtsë nacionpita nunakunapis alläpa mantsakäyanqa.+ Tsë llapantaqa pasayanki, Judächö gobernaq Ezequïaspa tsurin Manases, Jerusalenchö mana allikunata ruranqampitam.+
5 Jerusalenpita nunakuna, ¿piraq llakipäyäshunki?*
¿Piraq qamkunata yanapayäshunki?
¿Piraq imanö këkäyanqëkita tapuyäshoqniki shamunqa?’.
6 ‘Qamkunaqa dejayämarqunkim’+ ninmi Teyta Jehovä.
‘Kutin kutinmi tumakuskir ëwakuyarqunki.+
7 Päjata vientu apakunampaq gränuta jitayanqannömi qamkunata jitayashqëki,
y mëtsëman apashqa kayänëkitam permitishaq.
Tsurikikunatam ushakätsishaq,+ y imanö kawayanqëkita mana dejayanqëkipitam,
sirwimaqkuna kayaptikipis ushakätsiyashqëki.+
8 Viuda quedaqkunapis, lamar kuchunchö arënapitapis masmi kayanqa.
Pullan junaqmi ushakätsikoqta mandamushaq qamkunata, mama kaqkunata y jövinllaraq ollqukunata ushakätsiyäshunëkipaq.
Illaqpitam imanö këtapis puëdiyankitsu, y alläpam mantsakäyanki.
9 Qanchis wamrayoq warmim desmayëkan, y manam jamaninta jitëta puëdintsu.
Junaqllaraq këkaptinmi, pëpaqqa paqasnöna kanqa,
tsëmi llakishqa y penqakushqa ushanqa.
Wallkallana kawëkar quedaqkunatapis,
chikeqninkuna espädawan ushakätsiyänantam permitishaq’ nïmi noqa Jehovä”.+
10 Mamallä, ¿imapaqraq wachamarqëki?
Entëru nacionchö nunakunam noqawan pelyayan y discutiyan.
Manam pitapis prestarqötsu y manam prestayämänampaq mañakurqötsu.
Tsënö kaptimpis, pïmëmi maldiciyäman.+
11 Teyta Jehovämi kënö nimarqan:
“Llakikuypa y mana allikunapa pasanqëki tiempuqa noqam yanapashqëki,
y chikishoqnikikunatam qampa favorniki parlapäshaq.
12 ¿Pillaqa pakita puëdinmantsuraq
norti lädupita apayämunqan fiërruta o cobrita?
13 Markëkikunachö imëka mana allikunata rurayanqëkipitam, mana imatapis chaskirlla,
llapan kapuyäshunqëkita y väleq cösasnikikunata chikeqnikikuna apakuyänanta permitishaq.+
14 Mana reqiyanqëki markakunaman apayäshunëkipaqmi
chikiyäshoqnikikunapa makinman entregayashqëki.+
Cöleräqa qamkunapa contrëkim
ninanöraq rawranqa o lunyanqa”.+
15 Teyta Jehovä, qamqa musyankim llapan pasëkanqäta.
Ama qonqëkamëtsu ni dejaramëtsu.
Noqata rurayämanqampita chikimaqkunata castiguëkullë,+
y ama pacienciawan shuyaranqëkiyaq wanunäta o wañunäta permitïkullëtsu.
Yarpëkullë kë llapanta qamrëkur ruranqäta.+
16 Angelkunata mandaq Teyta Jehovä, noqataqa qampa jutikipam reqiyäman.
Qam nimanqëkitaqa mikuytanömi mikukurkurqö,+
tsë nimanqëkikunam shonqüta alläpa kushitsishqa.
17 Kushikuyllata asheqkunawanqa manam jamakütsu, y manam pëkunawanqa kushikur kätsu.+
Pëkuna rurayanqanta rikarmi noqapis alläpa cölerashqa këkä,
y qampa autoridänikichö karmi japallä sientikü.+
18 ¿Imanirtan alläpa nanatsikü
y herïdäpaqpis jampi kantsu?
Manam herïdaqa alliyantsu.
¿Mana confiakuypaq tsakishqa pözunöku noqapaq tikranki?
19 Tsëmi Teyta Jehovä këta nin: “Noqaman kutiyämuptikiqa
alliyäyänëkipaqmi yanapayashqëki,
y rikënïchömi allina kayanki.
Väleq kaqkunata mana väleq kaqkunapita rakirqa,
jutïchö willakoqkunam kayanki.
Pëkunam qamman shayämunqa,
peru qamqa manam pëkunaman ëwankitsu”.
20 “Sirwimaqkunapa puntanchö cobripita murällanö kanëkitam permitishaq.+
Yanapanaqpaq y salvanaqpaqmi qamwan këkäshaq.
Tsëmi qampa contrëki pelyarpis
venciyäshunkitsu”+ nïmi noqa Jehovä.
21 “Mana alli nunakunapita
y wakinkunata sufritseq nunakunapitam salvashqëki”.
16 Tsëpitanam Teyta Jehoväqa yapë parlapämar kënö nimarqan: 2 “Ama kë sitiuchöqa warmiki ashitsu, y ama warmipis ni ollqupis tsurikikuna katsuntsu. 3 Kë nacionchö warmi y ollqu wamrakunapaq, wamrayoq tikraq warmikunapaq y tsurikunayoq tikraq ollqukunapaqmi Teyta Jehovä këta nin: 4 ‘Wanutsikoq qeshyakunawanmi ushakäyanqa,+ y manam pillapis pëkunapaq waqanqatsu ni pëkunata pampanqatsu.+ Tsëpa rantinqa, animalkunapa ismaninnömi wakchö këchö jitaräyanqa. Espädawan wanutsiyanqankunata y mallaqëpita wanoqkunatanam,+ ëtsa mikoq pishqukuna y ëtsa mikoq animalkuna mikuyanqa’.
5 Teyta Jehovämi këta nin: ‘Sirwimaqnïkunatam yamë kayänampaq yanaparqä,
peru kananqa manam pëkunata kuyashaqnatsu ni llakipäshaqnatsu,*+
y manam yamë kayänampaq yanapashaqnatsu’.
Teyta Jehoväqa këtapis ninmi: ‘Tsëmi ama wanupakushqa nunapa wayinman yëkuytsu,
y ama tsëchö waqëtsu ni wanupakushqakunata llakipëtsu.+
6 Ichikpis jatumpis kë kinrë markakunachömi wanuyanqa o wañuyanqa,
y manam ni pï pëkunata pampanqatsu ni pëkunapaq waqanqatsu.
Y manam ni pï pëkunapaq llakikur
qaranta roqukunqatsu ni aqtsanta rutukunqatsu.*
7 Manam pillapis wanupakushqakunata
shoqar mikuynin qaranqatsu,
y manam papäninta o mamäninta
wanupakushqata shoqarpis vïnuta qarayanqatsu.
8 Fiestata rurëkäyanqan wayimanqa ama yëkuytsu
y ama tsëchö këkaq nunakunawan mikunëkipaq ni upunëkipaq jamakuytsu’.
9 Noqa Israelpa Diosnin angelkunata mandaq Jehovämi këta nï: ‘Qamkuna kawëkäyaptiki y qamkuna rikëkäyaptikim, kë kinrëchöqa kushikur büllayanqanatsu, y noviuwan novia parlayanqampis manam wiyakanqanatsu’.+
10 Tsë llapan ninqäkunata willaptikinam, sirwimaqnïkunaqa kënö tapuyäshunki: ‘¿Imanirtan Teyta Jehovä nishqa tsë imëka mana allikunata noqantsikman chätsimunampaq? ¿Ima mana allita o ima jutsatataq* Jehovä Diosnintsikpa rikëninchö rurarquntsik?’.+ 11 Tsënam qamqa kënö contestanëki: ‘“Tsënöqa kanqa, unë kastëkikuna noqata dejaramar+ imëkata rurar santukunata adorashqa kayaptin, y pëkunapa puntanman qonqurikushqa kayaptinmi.+ Awmi, pëkunaqa noqatam dejayämarqan, y manam mandakunqäkunata cäsukuyarqantsu,+ ninmi Teyta Jehovä. 12 Y qamkunaqa unë kastëkikunapita mas peormi portakuyarqunki,+ y noqata cäsuyämänëkipa rantinmi, kutin kutin mana alli shonquykikuna munanqanta rurayanki.+ 13 Tsëmi kë kawëkäyanqëki markakunapita, qamkuna ni unë kastëkikuna mana reqiyanqan markakunaman apayäshunki.+ Y noqa qamkunata mana yanapaptïmi,* paqasta junaqta santukunata adorayanki”’.+
14 ‘Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: “¡Ichikllachönam israelïtakunata Egiptu nacionpita salvamoq Teyta Jehovä imëpis kawanqannöllam!”+ nir parlayanqanatsu. 15 Tsëpa rantinqa, “¡norti lädupita y mëtsëman apayanqampita israelïtakunata kutitsimoq Teyta Jehovä imëpis kawanqannöllam!” nirnam parlayanqa. Awmi, unë kastankunata entreganqä markakunamanmi pëkunata kutitsimushaq’.+
16 Teyta Jehovämi këta nin: ‘Qamkunamanmi mëtsika nunakunata mandamushaq,
y pëkunaqa pescädu tsareqnömi* qamkunata tsariyäshunki.
Tsëpitanam yapë mëtsika nunakunata qamkunaman mandamushaq,
y pëkunaqa chukaru animalta tsareqnömi,
jirkakunachö, taksha jirkakunachö, qaqakuna rurinchö y mëchöpis këkäyanqëkichö ashiyäshunki.
17 Noqaqa llapan rurayanqantam rikëkä.
Manam noqapitaqa pakakuyta puëdiyantsu, y mana allikunata rurarpis
manam rikënïpita pakëta puëdiyantsu.
18 Pëkunaqa herenciä cuenta markakunatam imëka melanëpaq santukunawan juntatsiyashqa.+
Y akranqä markakunatam, kawëninnaq melanëpaq santukunawan mana limpiuta tikratsiyashqa.
Tsëmi puntataqa mana allikunata rurayanqampita y jutsata* rurayanqampita pëkunata feyupa castigashaq’”.+
19 Teyta Jehovä, qammi kallpa kanki y qammi kallpayoqta tikratsimanki.
Llakikunqä tiempupis, qammi qeshpir ëwanäpaq següru sitiunö kanki.+
Qamman shamurmi mëtsë nacionpita nunakuna kënö niyanqa:
“Unë kastäkunaqa mana imapaqpis väleq, mana imapaqpis sirweq
y mana imachöpis yanapakoq santukunatam adorayarqan”.+
20 ¿Nunakunaqa puëdiyanmantsuraq diosninkuna rurëta?
Tsënö kaptimpis, manam rurayanqankunaqa rasumpa diostsu kayan.+
21 “Tsëmi kananqa, kallpayoq
y puëdeq kanqäta musyatsishaq,
y jutï Jehovä kanqantam musyayanqa”.
17 “Judäpita nunakuna jutsata* rurayanqanqa,
fiërrupita y diamantipita herramientanwanmi*
shonqunkunachö y altarninkunapa waqranchö qellqarëkan.
2 Tsëyaqmi tsurikikunaqa, santukunapaq rurayanqëki altarkunata,
Tsëkunataqa rurayarqunki, mëtsika rämayoq montipa o qerupa lädunchö, jatusaq jirkakunapa jananchö+
3 y pampakunachö këkaq jirkakunachömi. Markëkikunachö imëka mana allikunata rurayanqëkipitam,+
llapan kapuyäshunqëkita, väleq cösasnikikunata
y santukunata adorayänëki sitiukunata chikiyäshoqnikikunapa makinman entregashaq.+
4 Kikikikuna munarmi herenciatanö entreganqä markakunatapis dejayanki.+
Alläpa cöleratsiyämaptikim mana reqiyanqëki markakunachö
chikiyäshoqnikikunata sirwiyänëkita permitishaq.+
Y ninanöraq këkaq cöleräqa manam imëpis pasarinqatsu”.+
5 Teyta Jehovämi këta nin:
“Noqa Jehoväta dejaramar nuna mayinman confiakoq
y nuna mayimpa kallpanman+ confiakoq nunaqa*
maldicishqam kanqa.+
6 Y tsunyaq sitiuchö japallan këkaq plantanömi kanqa.
Ima alli pasakuptimpis manam rikanqatsu,
sinöqa mana imapis kanqan tsunyaq sitiukunachö y mëtsika kachi kaptin
mana ni pï kawëta puëdinqan sitiukunachömi imëpis kawanqa.
7 Peru noqa Jehoväman confiakoq nunaqa.*
Awmi, noqa Jehoväman llapan shonqunwan confiakoq nunaqa mëtsika bendiciontam chaskinqa.+
8 Y yaku kuchunchö plantarëkaq plantanömi kanqa.
Watsimpis o matsumpis* mëtsëpam yaku këkanqanyaq ëwanqa.
Mëtsika achachëpis manam imananqatsu,
y imëpis mëtsika rämayoqmi kanqa.+
Usya witsampis manam llakipëpaqtsu* këkanqa,
sinöqa imëpis wayuykanqallam.
9 Nunapa shonqunqa imapitapis mas traicionakoqmi* y imatapis rasmi o sasmi munarin.*+
Tsëqa, ¿piraq reqita puëdinman?
Tsëtaqa rurä, imanö portakuyanqanta
y imakunata rurayanqanta rikëkur pëkunapaq imatapis ruranäpaqmi.+
Tsë tarinqankunataqa kallpanllachöraq këkarmi oqranqa,
y tsëchömi upa kanqan cläru musyakanqa”.
12 Qallanampitam Teyta Diospa shumaq gobernar täkunanqa respetashqa kashqa,
y tsëqa noqantsik këkanqantsik sagrädu sitium.+
13 Israel nunakuna confiakuyanqan Teyta Jehovä,
llapan dejayäshoqnikikunam penqakuychö quedayanqa.+
14 Qammi Teyta Jehovä, alabanqä Dios kanki.
Jampimaptikiqa jampishqam kashaq,
y salvamaptikiqa salvashqam kashaq.+
15 Wakinkunaqa,
“¿imanirtan Teyta Jehovä ninqankuna cumplikantsu?+
¡Juklla cumplikätsun ari!” niyämanmi.
16 Peru noqaqa, juk mitsikoqnömi qepëkichö purita dejarqätsu,
y manam ushakë junaq chämunanta shuyararqätsu.
Qamqa allim musyanki imakunata willakunqäta,
y tsë llapantaqa rikënikichömi rurarqö.
17 ¡Ama mantsakätsillämëtsu!
Qamqa llakikuy tiempuchömi següru sitiunö noqapaq kanki.
18 Qatikachämaqkuna penqakuychö ushayaptimpis,+
ama noqataqa penqakätsiyämätsuntsu.
Pëkuna mantsakätsishqa kayaptimpis,
ama noqataqa mantsakätsiyämätsuntsu.
Ushakë junaq pëkunaman chänanta permitïkullë,+
llapankunata ushakätsi.
19 Tsënam Teyta Jehoväqa kënö nimarqan: “Judächö gobernaqkuna yëkuyanqan y yarquyanqan, markapa tsurinkuna nir reqiyanqan punkunman ëwar tsëman churakë. Tsënölla Jerusalenchö wakin punkukunamampis churakë.+ 20 Y pëkunata kënö nï: ‘Qamkuna, kë punkukunapa yëkoqkuna, Judächö gobernaqkuna y Judäpita y Jerusalenpita nunakuna, Teyta Jehovä ninqanta wiyakuyë. 21 Teyta Jehovämi këta nin: “Cuidädu kayë, Jerusalenman imatapis yëkatsita munarqa, säbadu junaqchö mana yëkatsiyänëkipaq.+ 22 Ama säbadu junaqchöqa wayikikunapita imatapis jipiyankitsu,+ y ama imachöpis trabajayankitsu. Unë kastëkikunata mandanqänölla säbadu junaqpaq mandakunqäta respetayë.+ 23 Peru unë kastëkikunaqa, manam ninqäkunata wiyakuyarqantsu ni cäsukuyarqantsu. Awmi, kutin kutinmi cäsukuyta munayarqantsu, y manam correginqäta chaskikuyarqantsu”’.+
24 ‘Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: “Tsënö kaptimpis, llapan mandakunqäkunata cäsukuyaptiki, y säbadu junaqchö kë markapa punkunkunapa imatapis mana yëkatsiyämuptiki y säbadu junaqpaq mandakunqäta respetar imachöpis mana trabajayaptikiqa,+ 25 David gobernar täkunqampita gobernaqkuna y dirigeqkunam,+ carrëtankunachö y cawallunkuna montashqa kë markapa punkunkunapa yëkayämunqa. Awmi, gobernaqkuna, dirigeqkuna y Judäpita y Jerusalenpita nunakunam,+ kë markaman yëkayämunqa. Peru kë markachöqa imëpis nunakuna kanqam. 26 Y Judä kinrëpita, Jerusalenpa amänumpita, Benjamin kinrëpita,+ Sefelä kinrëpita,*+ jirkakunapita y sur läduchö Nëgueb kinrëpitam nunakuna shayämunqa. Y rupatsina qarëkunata,+ gränupita rurashqa qarëkunata,+ yuraq inciensuta, agradecikur apayämunqan qarëkunata y mas qarëkunatam noqa Jehoväpa wayïman apayämunqa.+
27 Peru ninqäkunata mana cäsukuyaptiki, säbadu junaqpaq mandakunqäta mana respetayaptiki y säbadu junaqchö Jerusalenpa punkunkunapa imatapis yëkatsiyämuptikiqa, tsë punkukunatam ninawan ushakätsishaq. Tsë ninaqa Jerusalenpa alli murallashqa törrinkunatam ushakätsinqa,+ y manam imapis upitsinqatsu”’”.*+
18 Teyta Jehovämi Jeremïasta kënö nirqan: 2 “Mituwan imëkata ruraq nunapa wayinman ëwë,+ tsëchömi parlapashqëki”.
3 Tsënam mituwan imëkata ruraq nunapa wayinman ëwarqä, y mankata rurëkaqtam tarirqä. 4 Y rurëkanqan manka mana alli yarquptinmi, mituwan trabajaq nunaqa, tsë mitullawan juk mankatana munanqannö rurarqan.
5 Tsënam Teyta Jehoväqa parlapämar kënö nimarqan: 6 “‘Israelpita nunakuna, ¿manaku mituwan imëkata ruraq nuna ruranqannölla noqapis qamkunawan rurëta puëdï? Awmi, mituwan imëkata ruraq nuna mituwan munanqanta ruranqannöllam, noqapis qamkunawan munanqäta ruranäpaq derëchuyoq kä+ nïmi noqa Jehovä. 7 Juk nacionpita nunakunata o juk gobiernuta këkanqampita jipinäpaq o ushakätsinäpaq parlaptïqa,+ 8 y ushakätsinäpaq niptï, tsë nacionpita nunakuna mana allikuna rurëta dejayaptinqa, pëkunapaq decidinqäta cambiarmi, pensanqänönatsu pëkunaman mana allikunata chätsimushaq.+ 9 Peru juk nacionpita nunakunata o juk gobiernuta, plantaq cuenta alli patsakätsinäpaq parlaptïqa, 10 tsë nacionpita nunakuna rikënïchö imëka mana allikunata rurayaptin, y ninqäkunata mana cäsukuyaptinqa, pëkunapaq pensëkanqäta cambiarmi, pëkunapaq rurëta munanqäkunata rurashaqnatsu’.
11 Kananqa, Judäpita y Jerusalenpita nunakunata kënö nïkullë: ‘Teyta Jehovämi këta nin: “Qamkunata imanö castiganäpaq,* y qamkunaman imëka mana allikunata chätsimunäpaqmi pensëkä. Tsëmi qamkunata rogä* mana alli rurëkunata dejayänëkipaq, y imanö portakuyanqëkita y imanö kawayanqëkita cambiayänëkipaq”’”.+
12 Peru pëkunaqa kënömi niyämarqan: “¡Tsëkunataqa ardëllanam* niyämanki!+ Noqakunaqa pensayanqämannö y mana wiyakoq shonqükuna niyämanqannömi imatapis rurar sïguiyäshaq”.+
13 Tsëmi Teyta Jehoväqa këta nin:
“Israelpita nunakunaqa, alläpa mana allitam rurayashqa.
Mëtsë nacionkunachö tapukuyë,
¿mëqanllapis tsënö rurayanqanta wiyashqaku?+
14 ¿Lïbanu kinrë qaqakunachö rashta imëyaqpis ushakashqaku?
¿Karupita shamoq alaq yaku imëyaqpis tsakishqaku?
15 Peru sirwimaqnïkunaqa noqata qonqëkamarmi,+
mana imapaqpis väleq santukunapaq qarëkunata rupatsiyan.+
Tsëkunata rurarmi wakin nunakunatapis jutsa* rurëman chätsiyan.
Tsëmi unë kaq alli nänipa ëwayänampa rantin+ uchku uchku nänikunapa y näni mana kanqampa puriyan.
Tsëpa pasaqkunapis, peqankunata o umankunata kuyutsirmi mantsakashqa rikaräyanqa.+
17 Inti o rupay yarqamunan lädupita shamoq vientu päjata apanqannömi,
chikeqnikikunapa puntanta wakpa këpa ëwayanki.
Y imëka mana allikunapa pasayanqëki junaqqa, qamkunata rikänäpa rantinmi tumar ëwakushaq”.+
18 Tsënam pëkunaqa kënö niyarqan: “Sacerdötintsikkuna yachatsimanqantsik,* yachaq nunakuna consejamanqantsik y willakoqkuna nimanqantsikkunaqa, manam imëpis ushakanqatsu. Tsëqa Jeremïaspa contran imatapis ruranapaq parlashun,+ y ama pë nimanqantsikta cäsushuntsu”.
19 Teyta Jehovä, wiyëkallämë,
y chikimaqnïkuna noqapaq nikäyanqantapis wiyëkullë.
20 ¿Pillapis allita ruraptinqa, mana allita rurartsuraq agradecikushwan?
Pëkunaqa noqata jitarkayämänampaqmi juk uchkuta rurayashqa.+
Yarpëkullë, pëkunawan cölerashqa këkaptiki,
ëka kuti pëkunapa favornin qamwan parlaq shamunqäta.
21 Tsëqa tsurinkuna mallaqëpita wanuyänanta, y espädawan wanutsiyänanta permitïkullë.+
Tsënölla warminkunapa wamrankunapis wanuyätsun
y viuda quedayätsun.+
Qowankunapis o runankunapis* wanutsikoq qeshyawan ushakäyätsun,
y jövin wamrankunatapis espädawan guërrachö wanutsiyätsun.+
22 Pëkunaqa jitarkayämänampaqmi pözuta rurayashqa,
y purinqä nänimanmi trampakunata churayashqa.
Tsëmi mantsakar büllayänampaq
suwakoqkuna wayinkunaman yëkuyänanta permitïkullë.+
23 Peru qamqa Teyta Jehovä,
wanutsimëta munar imëkata rurëkäyanqantam alli musyanki.+
Tsëmi mana allikunata rurayanqampita perdonëkuytsu,
y rikënikichö jutsata* rurayanqanta qonqëkuytsu.
19 Teyta Jehovämi këta nirqan: “Mituwan imëkata ruraq nunaman ëwar ichikllan cantaruta ranti,+ y markachö wakin dirigeqkunata y sacerdötikunapita wakin dirigeqkunata pusharkur 2 Hinon pampaman* ëwë.+ Tsë pampaqa, Mituwan Imëkata Ruraq Nunapa Punkun niyanqampa yëkunanchömi këkan. Kë ninqaqkunata tsëchö willakuy. 3 Kënömi willakunëki: ‘Judächö gobernaqkuna y Jerusalenpita nunakuna, Teyta Jehovä ninqanta wiyayë. Israelpa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin:
“Kë kinrë markakunamanmi imëka mana allikunata chätsimushaq, y tsëta wiyaqkunaqa alläpam mantsakäyanqa. 4 Tsëtaqa rurashaq dejarayämashqa kayaptin,+ y kë kinrë markakunata mana reqipaqtanö tikratsishqa kayaptinmi.+ Pëkunaqa kikinkuna, unë kastankuna y Judächö gobernaqkuna mana reqiyanqan santukunapaqmi qarëkunata rupëkätsiyan. Y kë kinrë markakunachöpis wanutsiyanqan culpannaq nunakunapa yawarninllanam këkan.+ 5 Warmi y ollqu tsurinkunata Baal+ santupaq ninachö rupatsiyänampaqmi, sagrädu sitiukunata rurayashqa. Tsëta rurayänampaqqa manam noqa mandakurqätsu, y manam tsëmanqa ni ichikllapis pensarqätsu”’.+
6 ‘Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: “Ichikllachönam tsë sitiukunataqa, Töfet o Hinon pampa nirnatsu reqiyanqa, sinöqa Nunakunata Wanutsiyanqan uran nirnam reqiyanqa.+ 7 Tsë sitiuchömi Judäpita y Jerusalenpita nunakuna rurëta munëkäyanqan mana alli yarqunanta, y wanutsita munaq nunakuna y chikeqninkuna espädawan wanutsiyänanta permitishaq. Pëkunapa ayankunaqa, ëtsa mikoq jatusaq pishqukunapaq y ëtsa mikoq animalkunapaqmi kanqa.+ 8 Markankunata ushakätsirmi pëkunapita imëpis burlakuyänanta permitishaq, y llapan tsëpa pasaqkunam mantsakashqa rikaräyanqa. Y imëka mana allikunata pasayanqampitam burlakuyanqa.+ 9 Wanutsiyäshuynikita munaqkuna y chikiyäshoqnikikuna entëru markëkikunaman churakäyaptinmi, mana imanö këta puëdir, wamrëkikunapa ëtsanta mikuyanki y kikikikunapura mikunakuyanki”’.+
10 Tsëpitana, qamwan ëwëkaq nunakuna rikëkäyaptin ichikllan cantaruta pakiskir 11 kënö nï: ‘Angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: “Imanömi mituwan imëkata ruraq nuna ruranqan ichiklla cantaruta pakiriptin, pillapis altsëta puëdinnatsu. Tsënömi noqapis kë markata y kë markapita nunakunata ushakätsishaq, y sitiupis manana kanqanyaqmi, entëru Töfet kinrëchö wanushqakunata pampayanqa”’.+
12 Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: ‘Töfet kinrënö quedanampaqmi, kë markata y kë markachö kawaq nunakunatapis tsë cantarutanöllam pasanqa. 13 Jerusalenchö llapan wayikunapis y Judächö gobernaqkunapa wayinkunapis, Töfet+ sitiunömi rikënïchö limpiunatsu kayanqa. Awmi, ciëluchö kaqkunapaq qarëkunata rupatsiyänampaq,*+ y santukunapaq vïnu qarëta jichayänampaq utilizäyanqan wayikunapis, manam rikënïchö limpiutsu kayanqa’”.+
14 Teyta Jehovä Töfetchö willakunampaq mandanqampita kutimurmi, Jeremïasqa Teyta Jehoväpa wayi patiuman ëwëkur llapan nunakunata kënö nirqan: 15 “Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: ‘Chukru shonqu kar ninqäkunata mana cäsukuyaptinmi, kë markakunaman y tsëchö kawaq nunakunaman, willakunqänölla imëka mana allikunata chätsimushaq’”.+
20 Imerpa tsurin sacerdöti Pasjurmi, Jeremïas llapan willakuykanqanta wiyëkarqan. Pasjurqa, Teyta Jehoväpa wayinta rikaqkunata mandaqmi karqan. 2 Tsënam Pasjurqa Jeremïasta maqakacharkur, uchkukunayoq tablaman* chakinta, makinta y peqanta o umanta amutsirqan.+ Tsëtaqa rurarqan, Teyta Jehoväpa wayinchö Benjaminpa Jana Punkun nir reqiyanqanchömi. 3 Waränin junaq Jeremïasta Pasjur libri dejariptinnam, Jeremïasqa kënö nirqan:
“Teyta Jehovämi jutikita cambiashqa. Mananam Pasjurnatsu jutiki kanqa, sinöqa Mëtsëpita Mantsakëta Apamoq nirnam reqiyäshunki.+ 4 Teyta Jehovämi këta nin: ‘Pasashunqëkita rikarmi, qam y amïguykikunapis alläpa mantsakäyanki. Rikëkaptikim amïguykikunata chikishoqnikikuna espädawan wanutsiyanqa,+ y Judächö llapan nunakunatam Babiloniachö gobernaqpa makinman entregashaq. Pëqa wakintam espädawan wanutsinqa, y wakintanam Babiloniaman apakunqa.+ 5 Y kë markachö imëkakunata, imëka kapuyäshunqëkita, väleq cösasnikikunata y Judächö gobernaqkunapa imëkankunatam chikiyäshoqnikikunata entregashaq.+ Pëkunaqa imëkëkikunata duëñutsakurmi Babiloniaman apakuyanqa.+ 6 Qamtapis Pasjur, wayikichö kawaqkunatawanmi Babiloniaman apayäshunki. Mana rasumpa kaqta willakunqëkipitam, wanuyaptikiqa qamta y amïguykikunatapis Babiloniachö pampayäshunki’”.+
7 Juknöpa pensëkaptïmi Teyta Jehovä,
qamnö pensanäpaq imëkata rurarqunki.
Noqapita mas kallpayoq këkanqëkita rikätsikurmi vencimarqunki.+
Kananqa entëru junaqmi noqapita asikuyan,
llapan nunakunam noqapita burlakuyan.+
8 Imatapis parlarqa, “¡nunakunatam sufritsiyan y ushakätsiyan!” nirmi fuertipa willakunä.
Teyta Jehovä nimanqampita willakuptïmi nunakunaqa insultayäman
y entëru junaq noqapita burlakuyan.+
Peru nimanqëkikunaqa
tullü rurinchö rupëkaq ninanömi shonqüchö karqan,
y manam aguantëta ni upälla këta puëdirqätsu.+
10 Noqapaq mana allikunata parlayanqanta wiyarmi
alläpa mantsakarqä.+
Pëkunaqa, “pëpa contran churakäshun.
Llapantsik contran parlashun” nirmi imëpis këkäyan.
Noqawan yamë këta asheqkunapis, ima mana allitapis ruranäta munarmi kënö nir këkäyan:+
“Imallachöpis pantariptinqa tsëta provecharmi pëpita vengakushun”.
11 Peru Teyta Jehoväqa, alläpa puëdeq y mantsëpaq soldädunömi noqawan këkarqan.+
Tsëmi mana allita ruramëta munaqkunapis, ishkir ushayanqa y manam venciyämanqatsu.+
Imapis munayanqannö mana yarquptinmi penqakuychö ushayanqa.
Penqakuychö ushayanqanqa, manam imëpis qonqashqatsu kanqa.+
12 Peru qamqa angelkunata mandaq Teyta Jehovä, allita ruraq nunakuna rurëkäyanqantam rikëkanki.
Imata pensayanqanta y shonqunkunachö imanö kayanqantam* musyanki.+
Juiciuchö defendimänëkipaqmi qamman confiakamü.+
Pëkunata imanö castiganëkipaq kaqta rikänäta permitïkullë.+
13 ¡Teyta Jehoväpaq cantayë! ¡Teyta Jehoväta alabayë!
Pëqa mana alli nunapa makimpitam waktsakunata salvashqa.
14 ¡Ojalä yurïmantsu karqan!
¡Ojalä mamänï wachamanmantsu karqan!+
15 Papänïta kushitsir,
“¡ollqu tsurikim yurishqa!” nir
willaq nunapis maldicishqa katsun.
16 Teyta Jehovä mana llakipashpa* ushakätsinqan markakunanö tsë nuna katsun.
Patsa warë büllayanqanta wiyatsun
y pullan junaqna guërrapaq willakuyanqanta wiyatsun.
17 ¿Imanirtan mamäpa pachanllachöraq këkaptï wanutsiyämarqantsu?
Tsëqa mamäpa pachanchi sepultürä kanman karqan,
y mamäpa pachanchöchi imëpis këkäman karqan.+
21 Malkïaspa tsurin Pasjurta+ y Maasëyapa tsurin sacerdöti Sofonïasta,+ Jeremïasman gobernaq Sedequïas+ mandanqan junaqmi, Teyta Jehoväqa Jeremïasta parlaparqan. Sedequïasqa kënö tapuyänampaqmi Jeremïasman mandarqan: 2 “Babiloniachö gobernaq Nabucodonosormi noqakunawan guërrata ruraq shamuykan.+ Tsëmi ima pasayämänampaq kaqta, Teyta Jehoväta jutïkunachö tapuykullë. Capaz Teyta Jehoväqa noqakunata yanapayämarnï, imëka espantëpaqkunata rurar pëkunata markankunaman kutitsinman”.+
3 Jeremïasnam kënö nirqan: “Gobernaq Sedequïasta kënö niyë: 4 ‘Israel nunakunapa Diosnin Teyta Jehovämi këta nin: “Babiloniachö gobernaqpita+ y entëru markëkikunachö këkaq soldädukunapita defendikuyänëkipaq aptarëkäyanqëki espädakunawan y lanzakunawan ushakätsiyäshunëkitam permitishaq. Y kë markapa chowpinmanmi* juntayashqëki.* 5 Qamkunawan cölerakurmi, awmi qamkunawan alläpa cölerakurmi,+ kallpayoq y puëdeq rikräwan qamkunawan pelyashaq.+ 6 Y kë markachö nunakunata y animalkunatam ushakätsishaq. Awmi, alläpa feyu qeshyawanmi llapankunata wanutsishaq”’.+
7 ‘Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: “Tsëpitanam Judächö gobernaq Sedequïasta, sirweqninkunata, kë markachö nunakunata, espädawan mana wanutsiyanqankunata, qeshyawan y mallaqëpita mana wanoqkunata, Babiloniachö gobernaq Nabucodonosorpa makinman y chikeqninkunapa y wanutsita munaqkunapa makinman entregashaq.+ Y Babiloniachö gobernaqqa, manam pëkunata llakipanqatsu.* Awmi, mana llakipar mana ankuparmi llapankunata espädawan ushakätsinqa”’.+
8 Kë markachö nunakunata kënö nï: ‘Teyta Jehovämi këta nin: “Kananmi qamkunata nikä, imata rurar kawayänëkipaq kaqta y imata rurar wanuyänëkipaq kaqta. Qamkunam imata rurayänëkipaqpis akrayänëki. 9 Kë markachö quedakoqkunataqa espädawanmi wanutsiyäshunki, y mallaqëpita y qeshyawanmi wanuyanki. Peru markëkikunapita yarqurnin entëru markëkikunachö këkaq Caldëapita soldädukunaman entregakurqa, kawarmi sïguiyanki, y wanur ushakäyänëkipitam salvakuyanki”’.+
10 ‘Teyta Jehoväqa këtapis ninmi: “Kë markachö nunakunaman allikunata apamunäpa rantin, imëka mana allikunata apamunäpaqmi decidirqö.+ Y Babiloniachö gobernaqpa+ makinmanmi entregashaq, y pëqa ninawanmi ushakätsinqa”.+
11 Judächö gobernaqpa wayinchö kaqkuna, Teyta Jehovä ninqanta wiyayë. 12 Davidpa kastankuna, Teyta Jehoväqa këtam nin:
“Qamkuna mana allikunata rurayaptikiqa,+
qamkunawanmi alläpa cölerakushaq.
Cöleräqa ninanömi kanqa,+ y manam ni pï nunapis upitsita* puëdinqatsu.
Tsëmi cada junaq alli kaqta rurayë, y engañakoqkuna mana engañayänampaq
nuna mayikikunata yanapayë”’.+
13 ‘Pampachö* kawaq nunakuna, awmi, jatun qaqa jananchö wayiyoq nunakuna,
qamkunamanmi imëka mana allikunata chätsimushaq’ nïmi noqa Jehovä.
‘Qamkunaqa, “¿piraq noqantsikwan pelyaq urämunqa?
¿Piraq wayintsikman yëkamunqa?” niyankim.
14 Rurayanqëkimannömi qamkunata castigayashqëki.+
Montikikunata y lädunkunachö kaqkunatapis,
ninawanmi ushakätsishaq’+
nïmi noqa Jehovä”.
22 Teyta Jehovämi këta nin: “Judächö gobernaqpa wayinman* ëwar kë ninqaqkunata willë. 2 Kënömi ninëki: ‘Davidpa gobernar täkunampita Judächö gobernaq, sirwishoqnikikuna y kë markapita llapan nunakuna. Awmi, llapëki kë punkupa yëkoqkuna, Teyta Jehovä ninqanta wiyayë. 3 Teyta Jehovämi këta nin: “Imëpis alli kaqta rurayë y rasumpa kaqllata parlayë. Engañakoqkuna mana engañayänampaq nuna mayikikunata yanapayë. Ama forastërukunata mana alli tratayëtsu, y ama papäninnaq kaqkunata ni viudakunata sufritsiyëtsu+ ni kë kinrëchö culpannaq nunakunata wanutsiyëtsu.+ 4 Qamkuna llapan ninqäkunata cumpliyaptikiqa, David gobernar täkunampita gobernaqkunam,+ carrëtankunachö y cawallunkuna montashqa, kë wayipa punkunkunapa yëkayämunqa. Awmi, gobernaqkuna, sirweqninkuna y kë markapita nunakunam yëkayämunqa”’.+
5 ‘Ninqäkunata qamkuna mana cäsukuyaptikiqa, kë wayitam tsunyaq sitiuman tikratsishaq. Tsëtaqa kikïpa jutïchömi qamkunata willëkä’*+ ninmi Teyta Jehovä.
6 Judächö gobernaqpa wayinchö kaqkunapaqmi
Teyta Jehovä këta nin: ‘Qamkunaqa Galaad kinrënö
y Lïbanuchö jirkakunanömi noqapaq kayanki.
Peru tsunyaq sitiumanmi tikratsiyashqëki,
y markëkikunachöpis manam ni pï kawanqanatsu.+
7 Espädankunawan y lanzankunawan ushakätsiyäshunëkipaqmi
imëka ushakätseq nunakunata qamkunaman mandamushaq.+
Pëkunaqa mas alli kaq cedruykikunata muturmi
ninachö ushakätsiyanqa.+
8 Kë markapa pasarmi mëtsë nacionpita nunakuna, “¿imanirtan Teyta Jehoväqa kë reqishqa markata tsënö rurashqa?”+ nir parlayanqa. 9 Tsëpitam kënö ninakuyanqa: “Tsënöqa ushayashqa, Jehovä Diosninkunawan rurayanqan acuerduta mana cumplishqa kar, y santukunapa puntanman qonqurikur imëka mana allikunata rurashqa karmi”’.+
10 Ama wanushqakunapaq waqayëtsu ni llakikuyëtsu.
Juk nacionman apashqa kaqkunapaq llakikur waqayë.
Pëkunaqa manam yuriyanqan markakunaman kutiyämunqanatsu.
11 Josïaspa+ tsurin Salumtaqa,*+ papänimpa rantin Judächö gobernëkaptinmi, juk nacionman apakuyashqa. Pëpaqmi Teyta Jehoväqa këta nin: ‘Manam imëpis kutimunqanatsu. 12 Pëqa apayanqan nacionchömi wanunqa o wañunqa, y manam yapëqa kë kinrë markakunata rikanqanatsu’.+
13 Allaw nuna mayinkunata mana allita rurar wayinta
y jana kaq cuartunkunata ruraq nuna.
Pëqa debaldillam nuna mayinkunata trabajatsin,
y manam trabajayanqampita pagantsu.+
14 Y kënömi nin: ‘Jatun wayitam ruratsishaq,
y jana kaq cuartunkunaqa jatunmi kanqa.
Ventänankunam churatsishaq, y wayipa entëru perqanman
cedrupita tablakunata laqatsirmi pukawan pintatsishaq’.
15 ¿Mëtsika cedru qeruwan wayikita rurartsuraq mas watakuna gobernanki?
Papänikipis mikurqanmi y upurqanmi.
Peru imëpis allillata ruraptin y rasun kaqllata parlaptinmi,+
llapan ruranqampis allilla yarqurqan.
16 Papänikiqa waktsakunapaq y sufrikaqkunapaqmi justiciata rurarqan.
Tsëmi imata ruranqampis allilla yarqurqan.
‘¿Manaku tsëkunataqa noqata alli reqimar rurarqan?’ ninmi Teyta Jehovä.
17 ‘Peru qamqa imëkayoq këta munarmi,
nuna mayikita engañar ushanki, culpannaq nunakunatam wanutsinki
y wakinkunata engañarmi imëkankunawan quedakunki’.
18 Tsëmi Judächö gobernaq Josïaspa tsurin Jehoiaquimpaq+
Teyta Jehovä këta nin: ‘Nunakunaqa, “¡allaw wawqillä! ¡Allaw panillä!
¡Allaw patronllä! ¡Allaw gobernayämaq nuna!”
nirmi wanushqakunapaq llakikuyan.
Peru Jehoiaquimpaqqa manam tsënötsu llakikuyanqa.
20 Löcuyëpa kuyayäshoqniki wënëkikunam ushakäyashqa.+
21 Següru sientikuyanqëki witsanmi qamkunawan parlarqä.
Peru qamkunaqa, ‘manam cäsuyashqëkitsu’+ niyämarqëkim.
Tsënömi jövin kayanqëkipita portakuyarqunki,
y manam ninqäkunata cäsukuyarqunkitsu.+
22 Vientu shamurmi mitsikoqkunata apakunqa+
y löcuyëpa kuyayäshoqnikikunatam juk nacionman apayanqa.
Tsënö imëka mana allikunata pasarmi penqakuychö y allqutsashqa ushanki.
23 Qamqa Lïbanuchömi cedrukuna+ rurinchö kawanki.+
Tsënö kaptimpis, imëka mana allikunata sufrirqa
y imëka mana allikunapa pasarqa, wamran yurinampaqna këkaptin
warmi nanatsikur sufrinqannömi alläpa sufrinki”.+
24 “Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: ‘Judächö gobernaq Jehoiaquimpa+ tsurin Conïas,*+ noqa rasumpa kawanqänöllam, derëcha makïchö sellakuna sortijanö kaptikipis, këkanqëkipitam jipishqëki. 25 Pëkunata alläpa mantsëkaptikim, wanutsishuynikita munaq nunakunapa, Babiloniachö gobernaq Nabucodonosorpa y Caldëapita nunakunapa makinman entregashqëki.+ 26 Noqa permitiptïmi, qamta y mamëkitapis yuriyanqëki markapita juk nacionman apayäshunki, tsëchömi wanuyanki. 27 Kë kinrë markakunaman imëkanöpa kutimuyta munarpis, manam imëpis kutiyämunqanatsu.+
28 ¿Conïasqa pakishqa
y mana ni pï munanqan mankanöku këkan?
¿Imanirtan pëta y kastankunatapis,
mana reqiyanqan markakunaman qarquyashqa?’.+
29 Entëru patsachö* kawaq nunakuna,* Teyta Jehovä ninqanta wiyakuyë.
30 Teyta Jehovämi këta nin: ‘Kë nunapa tsurinkunaqa,
manam David gobernar täkunanchö täkuyanqatsu,
y manam yapëqa Judächö gobernayanqatsu.
Tsëmi kë nunapaqqa, tsurinnaq nunanö kanqanta
y imanö kawanqanchö mana alli yarqupakunqanta nir qellqayë’”.+
23 “¡Allaw cargüchö këkaq üshakunata wakpa këpa qarqoq y ushakätseq mitsikoqkuna!” ninmi Teyta Jehovä.+
2 Üsha cuenta sirweqninkunata cargunkunachö katseqkunapaqmi Israelpa Diosnin Teyta Jehovä këta nin: “Qamkunaqa üshä cuenta sirwimaqnïkunatam wakpa këpa qarquyarqunki, y cuidayänëkipa rantinmi mëtsëman chätsiyarqunki.+
Tsëmi mana allikunata rurayanqëkipita qamkunata castigayashqëki” ninmi Teyta Jehovä.
3 “Tsëpitanam noqa permitiptï mëtsëman apashqa kayanqampita üshä cuenta sirwimaqnïkunata+ qewakuna këkanqanman kutitsimushaq.+ Pëkunaqa mirarninmi atska kayanqa.+ 4 Alli mitsikoqnö nunakunapa cargunmanmi, üshatanö cuidayänampaq churashaq.+ Manam mantsakäyanqanatsu ni imapis mantsakätsinqatsu, y manam ni mëqampis faltanqatsu” ninmi Teyta Jehovä.
5 Teyta Jehovämi këta nin: “Rikäyë, ichikllachönam Davidpa juk kastanta* gobernanampaq churashaq,+ y pëqa imëpis allillata rurarmi gobernanqa.+ Pëqa imatapis allim entiendinqa, justiciatam ruranqa y entëru patsachömi alli kaqllata ruranqa.+ 6 Pë kawanqan witsanqa Judäpita nunakunam salvashqa kayanqa+ y Israelpita nunakunapis segürum kawakuyanqa.+ Noqantsikpaqqa, ‘Jehovämi justiciata ruran’ nirmi reqishqa kanqa”.+
7 “Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: ‘¡Ichikllachönam israelïtakunata Egiptu nacionpita salvamoq Teyta Jehovä imëpis kawanqannöllam!’ nir parlayanqanatsu.+ 8 Tsëpa rantinqa ‘¡norti lädupita y mëtsëman apayanqampita israelïtakunata kutitsimoq Teyta Jehovä imëpis kawanqannölla!’ nirnam parlayanqa. Y pëkunaqa kikinkunapa markankunachömi kawayanqa”.+
9 Teyta Diospa willakoqninkunatam këta nï:
Shonqüchömi alläpa llakikuykä.
Llapan tullükunam karkaryëkäyan.
Teyta Jehovärëkur
y ninqankunarëkurmi machashqanö këkä.
Awmi, vïnuwan machashqa nunanömi këkä.
10 Kë markachöqa nunankunata y warminkunata jukwan engañarmi kayan,+
y maldicishqa karmi kë kinrë markakunaqa llakipëpaq* kayan.+
Tsunyaq sitiuchö qewakunapis tsakishqam këkan.+
Imëka mana allikunatam rurayan y cargunkunapita provechakurmi wakinkunata sufritsiyan.
11 “Noqapita willakoqkuna y sacerdötikunapis manam rikënïchö limpiutsu këkäyan,*+
y wayïchöpis mana allikunata rurayanqantam rikarqö”+ ninmi Teyta Jehovä.
12 “Tsëmi ampirëkaq o tsakëkaq*+ y lutska nänipa purikaqnö këkäyan,
y tanqëkuyaptinllam ishkir ushayanqa.
Pëkunata castiganä wataqa,
imëka mana allikunatam pëkunapaq chätsimushaq” ninmi Teyta Jehovä.
13 “Samariachö+ willakoqkunapis melanëpaqkunatam rurëkäyan.
Pëkunaqa Baalpa jutinchö willakurmi sirwimaqnï
israelïtakunata mana allikunaman chätsiyan.
14 Tsënöllam Jerusalenpita willakoqkunapis imëka melanëpaqkunata rurëkäyan.
Pëkunaqa warminkunatam jukkunawan engañayan.+
Imëpis ulikurmi o llullakurmi këkäyan,+ mana allita ruraqkunatam yanapayan,
y mana allikunata rurayanqampitam arrepentikuyantsu.
Tsëmi noqapaqqa, llapankunapis Sodömapita nunakunanö kayan,+
tsëchö kawaqkunanam Gomörrapita nunakunanö kayan”.+
15 Tsëmi angelkunata mandaq Teyta Jehoväqa pëpita willakoqkunapaq këta nin:
“Jerusalenchö willakoqkunaqa kë entëru nacionchö
nunakunatam noqapa conträ churayashqa. Tsëmi ajenjuta mikuyänanta
y venënuyoq yakuta upuyänanta permitishaq”.+
16 Angelkunata mandaq Teyta Jehoväqa këtapis ninmi:
“Ama willakoqkuna niyäshunqëkita cäsuyëtsu,+
pëkunaqa engañayäshunëkipaqmi imëkata nikäyan.
Pëkuna willakuyanqan revelacionkunaqa manam noqa Jehoväpitatsu shamun.+
Pëkunaqa shonqunkunachö pensayanqantam parlëkäyan.+
17 Mana respetamaqkunatam kutin kutin kënö nikäyan:
‘Teyta Jehovämi këta nishqa: “Qamkunaqa imëpis yamëmi kayanki”’.+
Y mana wiyakoq shonqunkuna ninqanta ruraqkunatanam kutin kutin kënö nikäyan:
‘Qamkunamanqa manam ima mana allipis chämunqatsu’.+
18 ¿Pitan noqa Jehovä ninqäkunata wiyanampaq
y rikänampaq alli amïgükunachö kashqa?
¿Pitan noqa ninqäkunata alkäbu wiyashqa?
19 ¡Rikäyë! Noqa Jehoväpa cöleraqa shukukuy vientunömi shamunqa,
y mana allita ruraq nunakunapa peqankunamanmi o umankunamanmi chämunqa.+
20 Shonqüchö munanqäta cumplinqäyaqmi
noqa Jehoväpa cöleräqa pasanqatsu
y ushanan junaqkunachöran qamkunaqa tsëkunata alli entiendiyanki.
21 Tsë willakoqkunaqa noqa mana mandëkaptïmi cörripa shayämushqa,
y pëkunawan mana parlëkaptïmi pëkunaqa willakur këkayan.+
22 Peru tsë willakoqkuna alli amïgükuna karqa,
ninqäkunata cäsukuyänampaq, mana alli rurëkunata dejayänampaq
y mana alli portakuyanqanta dejayänampaqchi sirwimaqnïkunata niyanman karqan”.+
23 “Amänüchö pasakunqanta y karuchö pasakunqantapis noqaqa musyëkämi” ninmi Teyta Jehovä.
24 “¿Pï nunapis noqapita ratakuyta o tsinkakuyta* puëdinmantsuraq?”+ ninmi Teyta Jehovä.
“¿Manaku noqaqa ciëluchö kaqkunata y patsachö kaqkunatapis rikëkä?”+ ninmi Teyta Jehovä.
25 “Jutïchö willakoqkuna nunakunata engañar ‘¡Këtam suëñurqö! ¡Këtam suëñurqö!’ nikäyanqantam wiyarqö.+ 26 ¿Imëyaqraq kë willakoqkuna mana rasumpa kaqta willakur këkäyanqa? Pëkunaqa shonqunkuna ninqanta parlarmi nunakunata engañar këkäyan.+ 27 Pëkunaqa suëñuyanqanta cuentanakurmi sirwimaqnïkunata jutïta qonqatsiyan. Tsënöllam unë kastankunapis Baalta adorar jutïta qonqëkuyarqan.+ 28 Imatapis suëñur willakoqkunaqa suëñuyanqanta willakuyätsun. Y noqa ninqäta willakoqkunaqa ninqätanölla imatapis willakuyätsun”.
“¿Päjawan trïguqa imallachöpis igualku kayan?” ninmi Teyta Jehovä.
29 “¿Manaku noqa ninqäkunaqa ninanö+ y qaqata pakiyänampaq combanö?” ninmi Teyta Jehovä.+
30 “Tsëmi willakoqnïkuna willakuyanqanta tumaratsir juknöpa willakoqkunata castigashaq” ninmi Teyta Jehovä.+
31 “Tsënöllam ‘¡pëmi këta nin!’ neq willakoqkunatapis castigashaq” ninmi Teyta Jehovä.+
32 “Tsënöllam suëñuyanqanta nir mana rasumpa kaqta willakoqkunata, sirwimaqnïkunata engañar mana alliman chätseqkunata y mana cäbeqkunata willakoqkunatapis castigashaq”+ ninmi Teyta Jehovä.
“Noqa mana mandashqa kaptïmi pëkuna willakuyanqanqa sirwimaqnïkunata imachöpis yanapanqatsu”+ ninmi Teyta Jehovä.
33 “Mëqan nunapis, willakoqpis o sacerdötipis ‘¿Imatan Teyta Jehoväpaqqa lasaq qepinö?’ nir tapuyäshuptikiqa kënömi ninëki ‘“¡Qamkunam noqapaqqa lasaq qepinö kayanki! Tsëmi qamkunata dejariyashqëki”+ ninmi Teyta Jehovä’. 34 Mëqan willakoqpis, sacerdötipis o nunapis ‘¡kë willakunqëkim Jehoväpita lasaq qepinö!’ niptinqa. Tsë nunata y familiantam castigashaq. 35 Qamkunaqa nuna mayikikunata y wawqikikunatam kutin kutin kënö nikäyanki: ‘¿Imatan Jehovä nishqa? ¿Imatataq Jehovä nimarquntsik?’. 36 Qamkunaqa kawëkaq Diosnintsik angelkunata mandaq Teyta Jehovä mana ninqankunatam willakuykäyanki. Tsë willakuyanqëkiqa lasaq qepinömi. Tsëmi ama Jehovä ninqankuna lasaq qepinö kanqanta niyënatsu.
37 Willakoqtam kënö ninëki: ‘¿Ima nintan Teyta Jehovä? ¿Y ima nishurqunkitan Teyta Jehovä?’. 38 “Kë ninqëkikunaqa Teyta Jehoväpita lasaq qepinömi” nir sïguiyaptikiqa, Teyta Jehovämi këta nin: “Ama ‘Jehovä ninqankunaqa lasaq qepinömi’ niyëtsu nikaptïmi ‘qamkunaqa Jehovä ninqankunaqa lasaq qepinömi’ nir këkäyanki”. 39 Tsëmi qamkunata y unë kastëkikunata entreganqa markakunatapis rikënïpita karuman churashaq. 40 Y qamkuna penqakatsishqa y allqutsashqa kayänëkitam permitishaq. Tsëtaqa manam imëpis qonqayankitsu”’”.+
24 Judä nacionchö gobernaq Jehoiaquimpa+ tsurin Jeconïasta,*+ Judächö dirigeqkunata, imëkata rurë yachaqkunata y herrërukunata Babiloniachö gobernaq Nabucodonosor Jerusalenpita nacionninman apanqan witsanmi,+ Teyta Jehoväpa templun frentinchö ishkë canastachö hïguskunata rikarqä. Tsëtaqa kikin Teyta Jehovämi rikätsimarqan. 2 Juk kaq canastachöqa punta poqoq hïguskunanömi mikukuyllapaq hïguskuna karqan. Juknin kaq canastachöqa melanëpaq y mikuytapis mana munëpaqmi hïguskuna karqan.
3 Tsëpitanam Teyta Jehoväqa “Jeremïas ¿imatataq rikëkanki?” nir tapumarqan. Y noqanam nirqä: “Hïguskunatam rikëkä. Wakinqa mikukuyta munëllapaqmi kayan, y wakinnam melanëpaq y mikuytapis mana munëpaq kayan”.+
4 Tsëpitanam Teyta Jehoväqa kënö nimarqan: 5 “Israel nunakunapa Diosnin noqa Jehovämi këta nï: ‘Noqa permitiptï Caldëapita nunakuna nacionninkunaman apakuyanqan Judäpita nunakunatam tsë alli kaq hïgustanö rikäshaq. 6 Bienninkunapaqmi pëkunata cuidashaq, y kë markakunamanmi kutitsimushaq.+ Alli kawakuyänampaqmi yanapashaq y manam ushakätsishaqnatsu. Imatapis plantaqnömi cuidashaq y manam markankunapita qarqushaqnatsu.+ 7 Noqa Jehovä kanqäta musyayänampaqmi+ shonqunkunachö reqimëta munayänanta permitishaq. Y llapan shonqunkunawan noqaman kutiyämuptinmi pëkunapa Diosninkuna kashaq+ y pëkunanam sirwimaqnïkuna kayanqa.+
8 Peru melanëpaq y mana mikuytapis munëpaq hïguskunapaqmi+ Teyta Jehovä këta nin: “Judächö gobernaq Sedequïasta, dirigeqkunata,+ kë nacionchö quedakoq Jerusalenpita nunakunata y Egiptu nacionchö kawëkaq nunakunatam tsë mana alli hïguskunatanö rikäshaq.+ 9 Pëkunaman imëka mana allikunata apamunqäta rikarmi mëtsë nacionpita nunakunapis alläpa mantsakäyanqa.+ Nunakunaqa pëkunatam insultayanqa, pëkunapitam burlakuyanqa, mëtsëman apayanqanchömi maldicir ushayanqa,+ pëkunapaq parlarqa mana allichö ushayanqanllatam imëpis parlayanqa.+ 10 Pëkunata y unë kastankunata entreganqä markakunachö ushakäyanqanyaqmi espädawan wanutsiyänanta+ y mallaqëpita y qeshyawan wanuyänanta permitishaq”’”.+
25 Josïaspa tsurin Jehoiaquim+ Judächö chusku watapa gobernëkaptin, y Babiloniachö gobernaq Nabucodonosor juk watapa gobernëkaptinmi, Judächö nunakuna imanö kayänampaq kaqta Teyta Dios Jeremïasta parlaparqan. 2 Judäpita y Jerusalenpita llapan nunakunapaqmi, Teyta Diospa willakoqnin Jeremïas këta nirqan:
3 “Amonpa tsurin Josïas+ Judächö trëci watapa gobernanqampita kananyaqmi, veintitres watapa, Teyta Jehovä ninqankunata qamkunata willayarqoq.* Peru qamkunaqa manam cäsukuyta munayarqunkitsu.+ 4 Teyta Jehoväqa kutin kutinmi qamkunaman willakoqninkunata mandamurqan. Peru qamkunaqa manam pëkuna niyanqanta chaskikuyarqunkitsu ni cäsukuyarqunkitsu.+ 5 Pëkunaqa kënömi niyäshurqëki: ‘Mana alli rurëkunata y mana alli portakuyta dejayänëkipaqmi qamkunata rogayaq.+ Tsëta rurarqa, qamkunata y unë kastëkikunata Teyta Jehovä entregayäshunqëki markakunachömi atska tiempupa kawayanki. 6 Ama imëkata rurar santukunata adorayëtsu ni tsëkunapa puntanman qonqurikuyëtsu. Santukunata rurar Teyta Diosta cöleratsiyaptikiqa, imëka mana allikunatam qamkunaman chätsimunqa’.
7 ‘Qamkunaqa noqata cäsuyämänëkipa rantinmi, santukunata rurar cöleratsiyämarqunki. Tsëmi imëka mana allikunata qamkunaman chätsimushaq’+ ninmi Teyta Jehovä.
8 Tsëmi angelkunata mandaq Teyta Jehoväqa këta nin: ‘“Ninqäkunata mana cäsukushqa kayaptikim, 9 norti läduchö këkaq llapan familiakunata qayatsimushaq noqa Jehovä.+ Awmi, Babiloniachö gobernaq sirwimaqnï Nabucodonosortam qayatsimushaq.+ Pëkunaqa kë kinrë markakunata,+ tsëchö nunakunata, y amänun nacionkunachö nunakunatam ushakätsiyanqa.+ Y qamkunata ushakätsinqäta y markëkikuna tsunyaq quedanqanta rikarmi, mëtsë nacionpita nunakuna alläpa mantsakäyanqa, y qamkunapita burlakurmi wichyayanqa. 10 Mananam kushikur büllayanqanatsu,+ y manam noviuwan novian parlayanqampis+ ni maki mulinuwan aqayanqampis wiyakanqanatsu. Y mananam aktsinkunapis aktsinqanatsu. 11 Kë kinrë markakunaqa, rumillana y llakipëpaqmi* quedanqa. Y kë kinrë nacionkunapita nunakunaqa, setenta watapam Babiloniachö gobernaqta sirwir kayanqa”’.+
12 Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: ‘Peru setenta watakuna cumpliriptinqa,+ Babiloniachö gobernaqta y tsë nacionpita nunakunatam, mana allikunata rurayanqampita castigashaq.+ Y Caldëapita nunakunapa markankunaqa imëyaqpis tsunyaq sitium kanqa.+ 13 Kë libruchö willakunqannölla, sirwimaqnï Jeremïas tsë nacionkunapaq willakunqannölla y kikï ninqänöllam, tsë nacionpita nunakunata castigashaq. 14 Mana allikunata rurayanqampita y sirwimaqnïkunata mana alli tratayanqampitam castigashaq,+ y mëtsë nacionpita nunakunapa y puëdeq gobernaqkunapa+ esclävunkunam kayanqa’”.+
15 Israel nunakunapa Diosnin Jehovämi kënö nimashqa: “Cöleräwan junta këkaq cöpata makïpita aparkur, mandanqaq nacionpita nunakunata tsë cöpapita uputsi. 16 Tsë cöpapita upurqa, chikeqninkuna espädawan wanutsita munayaptinmi, ishkikachar ushayanqa y löcunö portakuyanqa”.+
17 Tsëmi Teyta Jehoväpa makinchö këkaq cöpata aparkur, Jehovä mandamanqan nacionpita nunakunata uputsirqä.+ 18 Puntataqa Jerusalenpita y Judäpita nunakunata,+ gobernaqninkunata y dirigeqninkunatam uputsishaq. Tsëtaqa rurashaq, kanannölla markankunata tsunyaq sitiuman tikranampaq, mëtsë nacionpita nunakuna rikarnin mantsakäyänampaq, pëkunapita burlakur wichyayänampaq y mëtsëchö maldicishqa kayänampaqmi.+ 19 Tsëpitanam Egiptuchö gobernaq faraonta, sirweqninkunata, dirigeqninkunata, llapan gobernanqan nunakunata,+ 20 Egiptuchö juk nacion nunakunata, Uz kinrëchö gobernaqkunata, Filistëa markakunachö gobernaqkunata,+ awmi Asquelon markachö gobernaqta,+ Gäza markachö gobernaqta, Ecron markachö gobernaqta y Asdodchö quedaq nunakunata gobernaqtam uputsishaq. 21 Tsënöllam Edompita,+ Moabpita+ y Ammonpita+ nunakunata; 22 Tïru kinrëchö gobernaqkunata, Sidon+ kinrëchö gobernaqkunata, islachö këkaq markakunachö gobernaqkunata; 23 Dedanpita,+ Temäpita, Buzpita nunakunata, llapllankunata* rutukoq nunakunata;+ 24 Arabiapita nunakunata gobernaqkunata,+ tsunyaq sitiuchö mëtsë nacionpita nunakunata gobernaqkunata; 25 Zimrï kinrëchö gobernaqkunata, Elam+ kinrëchö gobernaqkunata, Mediapita nunakunata gobernaqkunata;+ 26 amänuchö o karuchö norti läduchö gobernaqkunata y entëru patsachö gobernaqkunatam qatinallaman uputsishaq. Tsëpitanam Sesacchö*+ gobernaqta uputsishaq.
27 Pëkunatam kënö ninëki: ‘Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: “Chikiyäshoqnikikuna espädawan ushakätsiyäshunëkitam permitishaq. Tsëmi machayanqëkiyaq y shonquykikuna jitanqanyaq o tikranqanyaq upuyë, y sharkuyta mana puëdiyanqëkiyaq ishkir kayë”’.+ 28 Pëkunata makyanqëki cöpapita mana upuyta munayaptinqa, këtam ninëki: ‘Angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: “¡Tsë cöpapitaqa upuyänëkim! 29 Rikäyë, ¿jutïta apaq markata imëkawan castiguëkaptïtsuraq+ qamkunaqa castigashqatsu kayanki?”’.+
‘Entëru patsachö nunakunata espädawan ushakätsiyänantam permitishaq. Tsëmi qamkunapis castigashqa kayanki’ ninmi angelkunata mandaq Teyta Jehovä.
30 Y kë ninqaqkunatam kënö nir willakunëki:
‘Täkunä sagrädu sitiupitam, noqa Jehoväqa leonnö fuertipa büllashaq,
y sagrädu markächö kawaqkunatam juzgashaq.
Üvasta vïnupaq jarur cantayanqannöllam noqa Diospis entëru patsachö nunakunata vencinqäpita kushikur cantashaq’.
31 ‘Noqa Jehoväqa llapan nacionchö nunakunatam juzgashaq.
Tsëmi büllanqäqa entëru patsapa kuchunyaq wiyakanqa.
Kikïmi entëru patsachö nunakunata juzgashaq+
y mana alli ruraqkunata espädawan wanutsiyänantam permitishaq’
ninmi Teyta Jehovä.
32 Angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin:
‘¡Rikäyë! Mëtsë nacionkunamanmi imëka mana allikuna chëkämun.+
Y imëka mana allikunam patsapa mas karu kuchunkunapita shamunqa.+
33 Noqa Jehovä wanutsinqä kaqkunaqa, patsapa juk kuchumpita juknin kuchunyaqmi jitaräyanqa. Manam ni pï pëkunapaq llakikunqatsu ni pëkunata pampanqatsu. Pëkunaqa animalkunapa ismaninnömi patsachö jitaräyanqa’.
34 Qamkuna mitsikoqnö kaqkuna,
waqayë y llakikur qayëkachäyë.
Qamkuna, reqishqa üshanö kaqkuna,
llakikur uchpa jananman jitakäyë.
Wanutsiyäshunëki y mëtsëman apayäshunëki junaqmi chämushqa,
y alläpa cuestaq järra jeqarnin ushakanqannömi ushakäyanki.
35 Mitsikoqnö kaqkuna y reqishqa üshanö kaqkunaqa
manam mëman qeshpita puëdiyanqatsu.
36 ¡Wiyayë! Teyta Jehovä qewakunata ushakätsishqa kaptinmi,
mitsikoqnö kaqkuna y reqishqa
üshanö kaqkuna büllayanqan wiyakëkan.
37 Teyta Jehovä alläpa cöleraptinmi
yamë kawayanqan markakunapis tsunyaq sitiuman tikrashqa.
38 Cölerashqa mallwa leon machënimpita yarqamoqnömi,+
Teyta Diospis täkunampita cölerar yarqamushqa.
Tsëmi pëkunapa markankunaqa alläpa penqakuypaq ushashqa
y mëtsikaqtam chikeqninkuna espädawan wanutsiyashqa”.
26 Josïaspa tsurin Jehoiaquim+ Judächö gobernar qallanqan witsanmi, Teyta Jehoväqa Jeremïasta parlapar kënö nirqan: 2 “Teyta Jehovämi këta nin: ‘Noqa Jehoväpa wayï patiüman churakëkur, noqa Jehoväta adoramaq* wayïman shamoq Judäpita llapan nunakunata, llapan ninqaqkunata willë. Awmi, llapan ninqaqkunata mana qonqashpa willë. 3 Capaz ninqëkikunata cäsukur mana alli rurëkunata dejayanman. Tsëqa pëkunata ruranäpaq pensanqäta cambiarmi, mana allikunata rurayanqampita, imëka mana allikunata pëkunaman chätsimushaqnatsu.+ 4 Pëkunatam kënö ninëki: “Teyta Jehovämi këta nin: ‘Ninqäkunata mana wiyakuyaptiki, y qamkunata mandanqäkunata* mana cäsukuyaptikiqa, 5 y mana cäsukuykäyaptikipis, qamkunaman kutin kutin mandamunqä willakoqnïkuna niyäshunqëkita mana cäsukuyaptikiqa,+ 6 Silö+ markata dejanqänömi kë wayitapis dejashaq. Y mëtsë nacionpita nunakunam, pitapis maldicir kë markanölla ushanampaq kaqta niyanqa’”’”.+
7 Teyta Jehoväpa wayinchö Jeremïas tsënö willakunqantaqa, sacerdötikuna, willakoqkuna y markachö llapan nunakunam wiyayarqan.+ 8 Teyta Jehovä ninqanta llapan nunakunata Jeremïas willar ushaskiptinnam, sacerdötikuna, willakoqkuna y markachö llapan nunakunaqa, Jeremïasta tsarïkur* kënö niyarqan: “Kananmi wanutsiyashqëki. 9 ¿Imanirtan, ‘kë wayitaqa Silö markatanömi dejarishaq, y kë markapis tsunyaq sitium tikranqa y manam ni pï tsëchö kawanqanatsu’ nir Teyta Jehoväpa jutinchö willakurqunki?”. Tsënö nirmi Teyta Jehoväpa templunchö llapan nunakunaqa, Jeremïaspa lädunman churanakuyarqan.
10 Tsëkunata musyëkurmi Judächö gobernaqkunaqa, gobernaqpa wayimpita* Teyta Jehoväpa wayinman ëwayarqan. Y Teyta Jehoväpa wayinchö Mushoq Punku niyanqampa yëkunanchömi täkuriyarqan.+ 11 Tsënam sacerdötikuna y willakoqkunaqa, dirigeqkunata y markachö nunakunata kënö niyarqan: “Qamkuna wiyayanqëkinöpis, kë nunaqa kë marka ushakänampaq kaqtam willakushqa,+ tsëmi wanunan o wañunan”.+
12 Tsënam Jeremïasqa dirigeqkunata y tsë markachö nunakunata nirqan: “Kikin Teyta Jehovämi, kë wayita y kë markata ima pasanampaq kaqta, qamkuna wiyayanqëkinölla willakunäpaq mandamashqa.+ 13 Tsëmi imanö portakuyanqëkita cambiayänëki, mana alli rurëkunata dejayänëki y Jehovä Diosnikikuna niyäshunqëkita cäsukuyänëki. Tsëta rurayaptikiqa, decidinqanta cambiarmi, Teyta Jehoväqa qamkunaman imëka mana allikunata chätsimunqanatsu.+ 14 Noqaqa qamkunapa makikikunachömi këkä, y qamkunapaq mas alli kanqannö noqawan rurayë. 15 Peru këtam alli musyayänëkita munä. Qamkunata llapan willayanqaqkunaqa,* Teyta Jehovä nimanqanllam kashqa. Tsëmi noqata wanutsimarqa qamkuna, kë marka y kë markachö nunakunapis, culpannaq nunata wanutsiyanqëkipita culpayoq kayanki”.
16 Tsënam dirigeqkuna y nunakunaqa, sacerdötikunata y willakoqkunata niyarqan: “Kë nunaqa Jehovä Diosnintsikpa jutinchömi parlapämarquntsik, tsëmi pëtaqa wanutsiyänantsu”.
17 Tsënöllam tsë nacionpita wakin dirigeqkunapis, sharkur* tsëchö këkaqkunata kënö niyarqan: 18 “Judächö Ezequïas+ gobernanqan witsanmi, Morëset markapita Miquëas,+ Judä kinrëchö nunakunata kënö nirqan: ‘Angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin:
“Siontaqa chakratanömi yapyayanqa.*
Jerusalenpis qoturëkaq rumillanam quedanqa.+
Teyta Diospa wayin* kanqan jirkachöpis montikunallanam kanqa”’.*+
19 ¿Tsërëkurku Judächö gobernaq Ezequïas, y Judächö nunakuna wanutsita o wañutsita munayarqan? Ezequïasqa llapan shonqunwanmi Jehoväta respetarqan, y Jehovä Diosmanmi rogakurqan. Tsëmi Teyta Jehoväqa decidinqanta cambiar, pensanqannötsu pëkunaman imëka mana allikunata chätsimurqan.+ Peru pensëkanqantsikta rurashqaqa, imëka mana allikunam noqantsikman chämunqa.
20 Tsënöllam Quiryat-Jearimpita+ Semäyapa tsurin Urïyapis, Teyta Jehoväpa jutinchö willakurqan. Pëpis Jeremïasnöllam kë markata y kë nacionchö nunakunata, ima pasanampaq kaqta willakurqan. 21 Y gobernaq Jehoiaquim,+ pelyëta yachaq puëdeq soldädunkuna y dirigeqninkunam, Urïya willakuykanqanta musyariyarqan. Tsëmi gobernaq Jehoiaquimqa wanutsita munarqan.+ Tsëta musyëkurmi Urïyaqa, alläpa mantsakar Egiptuman qeshpir ëwakurqan. 22 Tsënam gobernaq Jehoiaquimqa, Acborpa tsurin Elnatanta+ y mas nunakunata, Egiptuman mandarqan. 23 Pëkunaqa Urïyata Egiptupita kutiskatsimurmi gobernaq Jehoiaquimman apayarqan, y pëqa espädawan wanuskatsirmi,+ waktsakunata pampayänan panteonman jitëkurqan”.
24 Safanpa+ tsurin Ahicammi+ Jeremïasta yanaparqan y wanutsita munaq nunakunapa makimpitam salvarqan.+
27 Josïaspa tsurin Jehoiaquim Judächö gobernar qallanqan witsanmi, Teyta Jehoväqa Jeremïasta parlarparqan. 2 “Teyta Jehovämi këta nimashqa: ‘Yügukunata y kuyuntankunata o labräsankunata rurarkur matankëkiman churakuy. 3 Y Judächö gobernaq Sedequïasta rikaq Jerusalenman shamoq nunakunawan, Edom+ kinrëchö gobernaqman, Moab+ kinrëchö gobernaqman, Ammonpita+ nunakunata gobernaqman, Tïruchö+ gobernaqman y Sidonchö+ gobernaqman tsë yügukunata apatsi. 4 Y patronninkunata kënö niyänampaq mandë:
“Israel nunakunapa Diosnin, angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin, y këtam patronnikikunata niyänëki: 5 ‘Noqam alläpa puëdeq kar puëdeq rikräwan, entëru patsata, nunakunata y patsachö llapan animalkunata kamarqö. Y entreguëta munanqä nunatam* entregarqö.+ 6 Kananqa, Babiloniachö gobernaq sirwimaqnï Nabucodonosorpa+ cargunmanmi kë entëru nacionkunata churarqö. Y pëta sirwiyänampaqmi chukaru animalkunatapis cargunman churarqö. 7 Y nacionninkuna dominanqan tiempu ushanqanyaqmi, mëtsë nacionpita nunakuna pëta, tsurinta y willkanta sirwiyanqa.+ Tsëpitanam mëtsika nacionkunapa y puëdeq gobernaqkunapa esclävunkuna kayanqa’.+
8 ‘Y mëqan nacionpis o gobiernupis, Babiloniachö gobernaq Nabucodonosorta sirwita mana munaptin y yügushqanö mandädunman mana churakaptinqa, Babiloniachö gobernaq pëkunata ushakätsinqanyaqmi, espädawan ushakätsiyänanta, y mallaqëpita y qeshyawan wanuyänanta permitishaq’+ ninmi Teyta Jehovä.
9 ‘Tsëqa ama willakoqkunata, suerti qateqkunata, suëñukuna imapaq kanqanta musyaqkunata, magia ruraqkunata y brüjukuna niyäshunqëkita wiyayëtsu. Pëkunaqa kutin kutinmi nikäyäshunki: “Qamkunaqa manam Babiloniachö gobernaqta sirwiyankitsu”. 10 Pëkunaqa mana rasumpa kaqtam willakuykäyan. Tsëmi pëkunata cäsuyaptikiqa, markëkikunapita karuman apayäshunki, mëtsëchö ushayanki y wanurmi ushakäyanki.
11 Peru yügushqanö Babiloniachö gobernaqpa mandädunman churakaq nunakunaqa, noqa permitiptïmi markankunachö quedakuyanqa. Y murupakurmi markankunachö kawayanqa’ ninmi Teyta Jehovä’”’”.
12 Tsënöllam Judächö gobernaq Sedequïastapis+ nirqä: “Yügushqanö Babiloniachö gobernaqpa mandädunman churakë, y pëta y nacionninchö nunakunata sirwi. Tsëqa imëpis kawëkankim.+ 13 ¿Imanirtan qampis y gobernanqëki nunakunapis, espädawan ushakäyankiman,+ y mallaqëpita+ y qeshyawan+ wanuyankiman? ¿Imanirtan Babiloniachö gobernaqta mana sirweqkunapaq, Teyta Jehovä ninqannölla qamkunatapis pasayäshunkiman? 14 Ama willakoqkuna niyäshunqëkita wiyayëtsu. Pëkunaqa mana rasumpa kaqta parlarmi nikäyäshunki:+ ‘Qamkunaqa manam Babiloniachö gobernaqta sirwiyankitsu’.+
15 ‘Tsë willakoqkunaqa, noqa mana mandëkaptïmi jutïchö tsëkunata willakuykäyan. Tsëmi pëkunata cäsurqa, qamkuna y tsëkunata willayäshoqnikikunapis mëtsëman apashqa kayanki, y wanurmi ushakäyanki’ ninmi Teyta Jehovä”.+
16 Sacerdötikunata y markachö nunakunatam nirqä: “Teyta Jehovämi këta nin: ‘Ama willakoqkuna niyäshunqëkita wiyayëtsu. Pëkunaqa kutin kutinmi, mana rasumpa kaqta nikäyäshunki:+ “¡Rikäyë! Ichikllachönam Teyta Jehoväpa wayimpita apakuyanqan kaqkunata Babiloniapita kutitsimunqa”.+ 17 Tsëmi ama pëkunata wiyayëtsu. Tsëpa rantinqa, imëpis kawëkäyänëkipaq Babiloniachö gobernaqta sirwiyë.+ ¿Imanirtan kë markaqa rumillana quedanman? 18 Peru rasumpa willakoqkuna karqa y noqa Jehovä ninqäkunata willakurqa, noqa Jehoväpa wayïchö, Judächö gobernaqpa wayinchö* y Jerusalenchö quedaqkunata Babiloniaman mana apakuyänampaq, noqa angelkunata mandaq Teyta Jehoväman rogakayämutsun’.
19 Angelkunata mandaq Teyta Jehoväqa, kë markachö quedaq templupa columnankunapaq,+ Lamar niyanqan+ cobripita lavatoriupaq, carrëtakunapaq+ y wakin utilizäyanqan kaqkunapaqmi parlarqan. 20 Judächö gobernaq Jehoiaquimpa tsurin Jeconïasta, y Judäpita y Jerusalenpita reqishqa nunakunata Babiloniaman aparpis, manam tsëkunataqa Babiloniachö gobernaq Nabucodonosor Babiloniaman apakurqantsu.+ 21 Awmi, noqa Jehoväpa wayïchö, Judächö gobernaqpa wayinchö y Jerusalenchö quedaq kaqkunapaqmi, noqa Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovä këta nï: 22 “Tsëkunataqa Babiloniamanmi apakuyanqa.+ Y pëkunata yarpar kë kinrë markankunaman kutitsimunqä junaqyaqmi, tsë nacionchö kayanqa” tsëtam nï noqa Jehovä’”.+
28 Tsë watallam, Judächö Sedequïas+ chusku watapa manaraq gobernaptin, pitsqa kaq killachö, sacerdötikuna y wakin nunakunapa puntanchö, Gabaonpita+ Azurpa tsurin willakoq Hananïas, Teyta Jehoväpa wayinchö kënö nimarqan: 2 “Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: ‘Babiloniachö gobernaqpa mandädunchö yügushqanö kayanqëkipitam salvayashqëki.+ 3 Y Babiloniachö gobernaq Nabucodonosor, noqa Jehoväpa wayïpita llapan apakunqantam, këpita ishkë watallatana Babiloniapita kutitsimushaq’”.+ 4 “‘Babiloniachö gobernaqpa mandädunchö yügushqanö kayanqampita salvarmi, Judächö gobernaq Jehoiaquimpa+ tsurin Jeconïasta+ y Babiloniaman apayanqan Judäpita nunakunata,+ markankunaman kutitsimushaq’ ninmi Teyta Jehovä”.
5 Tsëpitanam Teyta Jehoväpa wayinchö këkaq sacerdötikunapa y wakin nunakunapa puntanchö, willakoq Hananïasta Jeremïas parlaparqan. 6 Kënömi nirqan: “¡Tsënö kallätsun!* ¡Teyta Jehovä tsënö rurëkutsun! Qam ninqëkinölla Teyta Jehoväpa wayimpita, Babiloniaman apayanqankunata y tsëchö këkaq nunakunata Teyta Jehovä kutitsimutsun. 7 Tsënö kaptimpis, qam wiyëkaptiki y kë nunakuna wiyëkäyaptin willakunqäta wiyëkullë. 8 Qampis y noqapis manaraq willakoq kashqam, unë witsan willakoqkunaqa, mëtsë nacion nunakuna y puëdeq gobiernukuna, guërrachö kayänampaq kaqta, y imëka mana allikunawan y qeshyawan sufriyänampaq kaqta willakuyarqan. 9 Mëqan willakoqpis yamë këpaq willakuptinqa, tsë willakunqan cumplikaptinllam, tsë willakoqta Teyta Jehovä mandamunqanqa musyakanqa”.
10 Tsë höram willakoq Hananïasqa, Jeremïas puritsinqan yüguta, matankampita jipir ishkëman pakirqan.+ 11 Tsëpitanam Hananïasqa, llapan nunakunapa puntanchö kënö nirqan: “Teyta Jehovämi këta nin: ‘Tsënöllam këpita ishkë watallachöna, Babiloniachö gobernaqpa mandädunchö yügushqanö kayanqëkipita salvayashqëki. Y mëtsë nacionpita nunakuna yügutanö apayanqantam ushakätsishaq’”.+ Tsënö niptinnam Jeremïasqa ëwakurqan.
12 Jeremïas matankanchö puritsinqan yüguta, willakoq Hananïas pakinqampita ichik tiempullatam, Teyta Jehoväqa Jeremïasta kënö nirqan: 13 “Hananïasman ëwar këta nï: ‘Teyta Jehovämi këta nin: “Pakinqëki qerupita yügupa+ rantinmi fiërrupita yüguta ruranëki”. 14 Israel nunakunapa Diosnin Teyta Jehovämi këta nin: “Babiloniachö gobernaq Nabucodonosorta sirwiyänampaqmi, ninqänölla mëtsë nacionpita nunakunapa matankanman fiërrupita yüguta churashaq.+ Y chukaru animalkunatapis Babiloniachö gobernaqpa cargunmanmi churashaq”’”.+
15 Tsëpitanam Jeremïasqa willakoq Hananïasta+ nirqan: “¡Hananïas, kë ninqäta wiyarallämë! Qamtaqa manam Teyta Jehovätsu mandamushurqunki. Qamqa mana pasakunampaq kaqmanmi, kë markapita nunakunata confiakatsirqunki.+ 16 Tsëmi Teyta Jehovä këta nin: ‘¡Rikë! Kë patsapitam ushakätsishqëki. Noqa Jehoväpa conträ nunakunata churakätsinqëkipitam kë wata wanunki’”.+
17 Willakoq Hananïasqa, tsë watallam qanchis kaq killachö wanurqan.
29 Babiloniachö gobernaq Nabucodonosor nacionninman apanqan wakin dirigeqkunaman, sacerdötikunaman, willakoqkunaman y nunakunamanmi, willakoq Jeremïasqa Jerusalenpita cartata apatsirqan. 2 Tsëtaqa qellqarqan, gobernaq Jeconïasta,+ mamanta,+ palaciuchö carguyoq nunakunata, Judächö y Jerusalenchö dirigeqkunata, imëka rurë yachaq nunakunata y herrërukunata,* Jerusalenpita Babiloniaman apashqa kayanqanchömi.+ 3 Tsë cartataqa, Safanpa+ tsurin Elasäwan y Hilquïaspa tsurin Guemarïaswanmi apatsirqan. Pëkunataqa Judächö gobernaq Sedequïasmi,+ Babiloniachö gobernaq Nabucodonosorwan parlaq mandashqa karqan. Tsë cartachömi kënö nirqan:
4 “Jerusalen nunakunata Babiloniaman apayänanta permiteq, Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: 5 ‘Kawayänëkipaq wayikikuna rurayë y mikuyänëkipaq früta plantakunata plantayë. 6 Tsurikikuna kanampaq warmikikuna ashiyë. Tsënölla wamrëkikunatapis casatsiyë. Pëkunapis warmi y ollqu wamrayoq kayänampaq. Wallkayar mana ushakäyänëkipaq, këkäyanqëki nacionchö mëtsika tikrayë. 7 Apayäshunqëki nacionchö yamë kë kanampaq, noqa Jehoväman mañakayämuy. Tsë nacionchö yamë kë kaptinqa, qamkunapis yamëmi kayanki.+ 8 Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: “Ama willakoqkuna ni suerti qateqkuna engañayäshunëkita dejayëtsu,+ y ama suëñuyanqanta willakoqkunata cäsuyëtsu. 9 ‘Pëkunaqa noqa mana mandëkaptïmi, mana rasumpa kaqkunata jutïchö willakuykäyan’+ ninmi Teyta Jehovä”’”.
10 “Teyta Jehoväqa këtapis ninmi: ‘Babiloniaman apashqa kayanqëkipita setenta wata cumpliriptinmi qamkunata yarpäyashqëki,+ y qamkunata äninqänöllam* kë kinrë markakunaman kutitsiyämushqëki’.+
11 Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: ‘Noqaqa allim musyä qamkunapaq munanqäta. Noqaqa mana allikunapa pasayänëkipa rantin yamë kayänëkita,+ imapis mas allina kanampaq kaqman confiakuyänëkita y shamoq tiempuchö shumaq kawakuyänëkitam munä.+ 12 Qamkunaqa noqamanmi qayakayämunki y llapan shonquykikunawanmi noqaman mañakayämunki y noqaqa wiyayashqëkim’.+
13 ‘Llapan shonquykikunawan ashimarmi,+ qamkunaqa imëpis tariyämanki.+ 14 Awmi, tsënö ashiyämaptikiqa, tariyämänëkitam permitishaq’+ ninmi Teyta Jehovä. ‘Noqa permitiptï mëtsë nacionman y mëtsë sitiuman apayäshunqëkipitam, markëkikunaman kutitsiyämushqëki’+ ninmi Teyta Jehovä.
15 Peru qamkunaqa, ‘Babilonia nacionchömi Teyta Jehoväqa willakoqnintsikkuna churamushqa’ niyarqunkim.
16 Qamkunatawan juk nacionman mana apayanqan kë markachö marka mayikikunapaq y David gobernar täkunampita gobernaqpaqmi,+ Teyta Jehovä këta nin: 17 ‘Awmi, angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: “Noqa permitiptïmi espädawan wanutsiyanqa, y mallaqëpita y qeshyakunawanmi wanuyanqa.+ Y mikuytapis mana munëpaq ismushqa* mana alli hïgusnömi kayanqa”’.+
18 ‘Noqa permitiptï espädawan ushakätsiyanqanta,+ y mallaqëpita y qeshyawan wanuyanqanta musyarmi, mëtsë nacionpita nunakunapis alläpa mantsakäyanqa.+ Y noqa permitiptïmi, mëtsëman apayanqanchöpis pëkunapita burlakur wichyayanqa,+ maldiciyanqa, insultayanqa y pasanqampita alläpa mantsakäyanqa.+ 19 Tsëkunataqa pasayanqa, sirwimaqnï willakoqkunata kutin kutin pëkunaman mandëkaptïpis, niyanqankunata mana cäsukushqa karmi’+ ninmi Teyta Jehovä.
‘Tsënö kaptimpis, qamkunaqa manam cäsukuyta munayarqunkitsu’+ ninmi Teyta Jehovä.
20 Tsëmi noqa permitiptï Jerusalenpita Babiloniaman apashqa nunakuna, noqa Jehovä ninqäkunata wiyakuyë. 21 Coläyapa tsurin Acab y Maasëyapa tsurin Sedequïasqa, mana rasumpa kaqtam jutïchö willakuykäyan.+ Tsëmi, noqa Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovä pëkunapaq këta nï: ‘Babiloniachö gobernaq Nabucodonosorpa makinmanmi entregayashqëki y pëqa rikarëkäyäptikim wanutsiyäshunki. 22 Judäpita Babiloniaman apashqa nunakunam, pitapis maldicir pëkunata pasanqampaq parlayanqa. Y kënömi niyanqa: “¡Sedequïaswan y Acabwan ruranqannölla, qamkunawampis Teyta Jehovä ruratsun! ¡Pëkunataqa Babiloniachö gobernaqmi ninachö rupatsirqan!”. 23 Pëkunaqa jukpa warminkunawan oqllanakur, y noqa mana mandëkaptï jutïchö mana rasumpa kaqta parlarmi,+ Israelchö penqakuypaq portakuyashqa.+
“Tsë llapantaqa kikï rikashqa karmi musyä”+ ninmi Teyta Jehovä’”.
24 “Nehelampita Semäyatanam+ kënö ninëki: 25 ‘Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: “Qamqa Jerusalenchö nunakunaman, Maasëyapa tsurin sacerdöti Sofonïasman+ y llapan sacerdötikunamanmi jutikichö cartakurqunki. Tsë cartakunachömi kënö nirqunki: 26 ‘Sacerdöti Jehoiadapa rantin Teyta Jehoväpa wayinta rikänëkipaq, y löcunö portakoq willakoqkunapa chakinta, makinta y peqanta o umanta uchkuyoq tablaman* amutsinëkipaqmi, Teyta Jehoväqa sacerdöti kanëkipaq churashurqunki.+ 27 Tsëqa, ¿imanirtan Anatotpita+ Jeremïasta imatapis nirqunkitsu? Pëqa qamkunapa puntëkikunachömi Diospa willakoqninnö portakuykan.+ 28 Pëqa Babiloniachö këkaqkunatapis kënömi niyämashqa: “¡Atska tiempuran këchö kayanki! Tsëmi kawayänëkipaq wayikunata rurayë, y mikuyänëkipaq früta plantakunata plantayë...”’”’”.+
29 Diospa willakoqnin Jeremïas wiyëkaptin, sacerdöti Sofonïas+ tsë cartata leyir ushariptinnam, 30 Teyta Jehoväqa Jeremïasta kënö nirqan: 31 “Babiloniachö këkaqkunaman kënö qellqë: ‘Nehelampita Semäyapaqmi Teyta Jehovä këta nin: “Semäyaqa noqa mana mandëkaptïmi, mana rasumpa kaqman confiakuyänëkita munar, mana rasumpa kaqta willayäshurqunki.+ 32 Tsëmi Teyta Jehovä këta nin: ‘Nehelampita Semäyata y pëpita yureqkunatam castigashaq. Noqa Jehoväpa conträ nunakunata churakätsishqa kaptinmi, ni mëqan familiampis kë markachö kawëkar quedanqatsu. Y manam sirwimaqnïkunapaq allikunata ruranqätapis rikäyanqatsu’ ninmi Teyta Jehovä”’”.
30 Jeremïastam Teyta Jehovä këta nirqan: 2 “Israel nunakunapa Diosnin Teyta Jehovämi këta nin: ‘Llapan ninqaqkunata juk libruman qellqë. 3 “¡Rikäyë!” ninmi Teyta Jehovä. “Ichikllachönam Israelpita y Judäpita+ sirwimaqnïkunata, juk nacionman apayanqampita, unë kastankunata entreganqä markakunaman kutitsimushaq, y yapëmi tsë markakunapa duëñun kayanqa” ninmi Teyta Jehovä’”.+
4 Israelpita y Judäpita nunakunatam Teyta Jehoväqa këta nirqan.
5 Awmi, Teyta Jehovämi këta nin:
“Mantsakar fuertipa büllayanqantam qamkunaqa wiyayarqunki.
Nunakunaqa alläpa mantsakashqam këkäyan y manam yamë kë kantsu”.
6 “Tapukuyë, ¿juk ollqu qeshyaq këta puëdinmantsuraq?
Tsëqa, ¿imanirtan wamran yurinampaqna këkaq warminö,
puëdeq ollqukunapis pachankuna yatakushqa këkäyan?+
¿Imanirtan cärankunapis yuraqpüru këkan?
7 Tsë junaqqa alläpa mantsëpaqmi kanqa,+
y manam tsënöqa imëpis kanqatsu.
Tsë tiempuqa imëka mana allikunapa pasarpis,
Jacobpa kastankunaqa salvashqam kayanqa”.
8 Angelkunata mandaq Teyta Jehoväqa këtapis ninmi: “Tsë junaqqa matankankunachö puritsiyanqan yügutam pakishaq, y kuyuntankunatapis o labräsankunatapis rachirishaqmi. Y manam yapëqa, juk nacion nunakunapa* esclävun kayanqanatsu. 9 Pëkunaqa noqa Jehovä Diosninkunata, y noqa churanqä gobernaq Davidtam sirwiyanqa”.+
10 “Qamkunaqa, sirwimaqnï Jacobpa kastankuna,
ama imatapis mantsayëtsu. Israelpita nunakuna, ama alläpa mantsakäyëtsu.+
Karu sitiuman y juk nacionman apashqa kayanqëkipitam qamkunata salvayashqëki.+
Y qamkuna, Jacobpa kastankunaqa, markëkikunaman kutimurmi
yamë y tranquïluna kawakuyanki,
y manam ni pï mantsakätsiyäshunkitsu”+ ninmi Teyta Jehovä.
11 Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi:
“Noqaqa qamkunata salvanäpaqmi* qamkunawan këkä.
Noqa permitiptï nacionninkunaman apayäshoqniki nunakunatam ushakätsishaq,+
peru qamkunataqa manam ushakätsiyashqëkitsu.+
Tsënö kaptimpis, qamkunatapis castigayashqëkim y wanayanqëkimannömi* corregiyashqëki”.+
12 Teyta Jehoväqa këtam nin:
“Pasëkäyanqëkipaqqa manam jampi kantsu,+
y herïdëkikunaqa manam imëpis alliyanqatsu.
13 Qamkunataqa manam ni pï defendiyäshunkitsu,
y qerikikunapaqpis manam jampi kannatsu.
Qamkunaqa manam imëpis alliyäyankinatsu.
14 Imëka mana allikunata rurayanqëkipita
y mëtsika jutsata* rurayanqëkipitam
chikiyäshoqniki nunakunanö mana llakipashpa* qamkunata castigarqö.*+
15 Imëka mana allikunata rurayanqëkipita
y mëtsika jutsata* rurayanqëkipitam+ qamkunataqa tsënö castigarqö.*
Tsëqa, ¿imanirtan mana allikunata pasayanqëkipita quejakuyanki?
Nanatsikuyanqëkipaqqa manam jampi kantsu.
16 Ushakätsiyäshuynikita munaqkunaqa, kikinkunam ushakäyanqa,+
y llapan chikiyäshoqnikikunatapis, juk nacionmanmi apayanqa.+
Suwapäyäshoqniki nunakunataqa, kikinkunatapis suwapäyanqam.
Imëkëkikunata apakoq nunakunapataqa, imëkankunatam apakuyanqa”.+
17 “Qamkunataqa, ‘mana ni pï ashinqan Sionpita nunakuna’+
nirmi mana kaqpaq churayäshurqunki.
Tsënö kaptimpis, alliyäyänëkipaqmi yanapayashqëki y herïdëkikunatam jampimushaq”+ ninmi Teyta Jehovä.
18 Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi:
Yapëmi taksha jirka jananchö markankuna rurayanqa,+
y fuerti törrinkunatapis yapëmi sitiunkunachö rurayanqa.
19 Pëkunaqa agradecikurmi cantayanqa y kushishqam kayanqa.+
Manam wallkaqllatsu kayanqa,+
noqa permitiptïmi mëtsika kayanqa.
Tsëmi mana kaqpaqqa churayanqanatsu.+
20 Pëkunapa tsurinkunaqa unënömi imëkayoq kayanqa,
y noqapa rikënïchömi puëdeq nacion tikrayanqa.+
Y llapan sufritseqninkunatam castigashaq.+
21 Marka mayinkunam puëdeq dirigeqninkuna kanqa,
y gobernaqninkunapis pëkunapitam kanqa.
Y noqaman witimunanta permitiptïmi noqaman witimunqa.
Tsënö mana kaptinqa, ¿piraq valienti kanman noqaman witimunampaq?” ninmi Teyta Jehovä.
22 “Qamkunam sirwimaqnïkuna kayanki+ y noqam Diosnikikuna kashaq”.+
23 ¡Rikäyë! Teyta Jehoväpa cöleranqa shukukuy vientunö,+ y imëkakunata ushakätseq vientunömi shamunqa.
Y mana allita ruraq nunakunapa peqankunamanmi o umankunamanmi chämunqa.
24 Shonqunchö munanqanta cumplinqanyaqqa,+
manam Teyta Jehoväpa cöleran pasanqatsu
y ushanan junaqkunachöran qamkunaqa tsëkunata alli entiendiyanki.+
31 Teyta Jehovämi këta nin: “Tsë witsanqa, Israelchö llapan kastakunapa Diosninmi kashaq, y pëkunanam sirwimaqnïkuna kayanqa”.+
2 Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi:
“Israelpita nunakuna yamë kawakuyänan sitiuman ëwëkäyaptinmi
espädawan mana wanutsiyanqan nunakunata tsunyaq sitiuchö yanaparqä”.
3 Karupita shamurmi Teyta Jehoväqa kënö nirqan:
“Qamkunataqa imëpis kuyarqömi.*
Tsëmi qamkunata alläpa kuyar, noqaman witiyämunëkita permitirqä.+
4 Yapë nacion kayänëkipaqmi unënölla yanapayashqëki.+
Yapëmi panderëtakunata aptarkur
kushikur tushoq yarquyanki.+
6 Ichikllachönam Efrain kinrë jirkakunachö täpakoqkunaqa fuertipa kënö niyanqa:
‘¡Jehovä Diosnintsik këkanqan Sion jirkaman ëwashun!’”.+
7 Teyta Jehovämi këta nin:
“Jacobpa kastankuna, kushikur büllayë. Awmi, alläpa kushikuyë.
Qamkunaqa mëtsë nacionpitapis mas puntachömi këkäyanki.+
Mëtsëchö willakuyë y alabamar kënö niyë:
‘Teyta Jehovä, Israelpita kawëkar quedaq sirwishoqnikikunata salvëkullë’.+
8 Norti kinrëpita+ y patsapa mas karu kuchunkunapitam pëkunata kutitsimushaq.+
Wiskukuna o qaprakuna, cöjukuna,+ qeshyaq këkaq warmikuna
y wamrankuna yurinampaqna këkaq warmikunam
juntu kutiyämunqa.
Tsë llapan kutimoqkunaqa mëtsikaqmi kayanqa.+
9 Llapankunam waqarëkar kutiyämunqa,+
y noqaman rogakayämuptinmi pëkunata pushashaq.
Mana ishkiyänampaqmi, pampa nänillapa yaku kanqanman pushashaq.+
Tsëtaqa rurashaq, Israel nunakunapa papänin kar
y Efrainpita nunakuna mayor kaq tsurï kayaptinmi”.+
10 Mëtsë nacionpita nunakuna, Teyta Jehovä ninqanta wiyayë.
Karuchö këkaq islakunachö këkunata willakuyë:+
“Israelpita nunakunata mëtsëman apayänanta permiteqmi, pëkunata yapë juntanqa.
Y mitsikoq nuna üshankunata cuidanqannömi Israel nunakunata imëkapita cuidanqa.+
11 Teyta Jehoväqa Jacobpa kastankunatam
pëkunapita mas puëdeq nunakunapita salvanqa.+
12 Shamurmi Sion jirka jananchö kushikur büllayanqa.+
Gränunkuna, vïnunkuna+ y aceitinkuna kanqampita,
üshankuna y wäkankuna wawayoq+ kayanqampitam kushikuyanqa.
Awmi, Teyta Jehovä pëkunapaq imëkata ruranqampitam* alläpa kushikuyanqa.
13 “Tsë witsanqa shipashkuna, jövinkuna y edäna kaqkunapis,+
llapëkim juntu kushikur tushuyanki.
Llakikuyänëkipa rantinmi kushishqana kayanki.+
Awmi, qamkunata shoqaptïmi* nanatsikuyänëkipa rantin kushishqana kayanki.+
14 Noqa permitiptïmi sacerdötikuna mikuyänampaqpis mëtsika kanqa,
y pëkunapaq imëkata ruraptïmi sirwimaqnïkunapis alläpa kushikuyanqa”+ ninmi Teyta Jehovä.
15 “Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi:
‘Ramä+ markachömi llakikur y nanatsikur waqanqan wiyakan.
Awmi, Raquelmi wamrankunapaq waqëkan.+
Wamrankuna pëwan manana kayaptinmi+
shoqayänantapis munantsu’”.
16 Teyta Jehovämi këta nin:
“‘Ruranqëkipitam bendicionta chaskinki.
Amana waqënatsu ni weqikita ramënatsu o jichënatsu.
Pëkunaqa chikeqninkuna apayanqan kinrëpitam kutiyämunqa’ ninmi Teyta Jehovä.+
17 ‘Shamoq tiempuchöqa allikunam pasashunki.+
Awmi, wamrëkikunam markankunaman kutiyämunqa’ ninmi Teyta Jehovä”.+
18 “Efrain kinrëpita nunakuna,
kënö nir llakikur waqayanqantam wiyarqö:
‘Manaraq manshuyätsiyanqan mallwa törutanömi corregiyämarqunki.
Qam Teyta Jehovämi Diosnïkuna kanki.
Qam kutitsiyämaptikiqa, yapëmi kutiyämushaq.
19 Mana allikunata rurayanqäpita llakikurmi+ qamman kutiyämurqä,
y mana allita rurëkäyanqäta entiendiratsiyämaptikiqa
llakikurmi chankäkunachö maqakuyarqä.
Jövin kar imëka mana allikunata rurayanqäpitam llakishqa y penqakushqa këkäyä’”.+
20 “Efrainpita nunakunaqa shumaq y kuyë tsurïmi kayan.+
Tsëmi pëkunapaq imëkata nirpis, pëkunataqa imëpis qonqëkushaqtsu.
Pëkunaman yarpaptïqa shonqüpis nanaskinmi.+
Tsëmi pëkunataqa imëpis llakipäshaq”* ninmi Teyta Jehovä.+
Kutikayämuy Israelpita nunakuna,
markëkikunaman kutikayämuy.
22 Traicionakoq warmi wamranö kaqkuna, ¿imëyaqraq imata rurayänëkipaq kaqta musyayankitsu?
Noqa Jehoväqa mana imëpis ruranqätam rurashaq:
juk warmim qowanwan o runanwan* alli këta munar imëkata ruranqa”.
23 Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: “Juk nacionman apayanqan nunakunata kutitsimuptïmi, pëkunaqa Judä kinrë markakunachö y kikinkunapa markankunachö yapë kënö niyanqa: ‘Nunakuna justiciata tariyänan+ sagrädu jirka,+ Teyta Jehovä bendicïkushuy’. 24 Judä markakunachö kawaqkunapis, chakrachö trabajaqkunapis y mitsikoqkunapis, tranquïlu sitiukunachömi kawayanqa, y imata rurarpis yamëmi trabajayanqa.+ 25 Pishipëkaqkunatam jamatsishaq, y kallpannaq këkaqkunatam kallpayoq kayänampaq yanapashaq”.+
26 Tsë höram riyarkamur o rikcharkamur wakpa këpa rikachakurqä y allim punushqa karqä.
27 “Rikäyë, ichikllachönam Israelpita y Judäpita nunakuna mëtsikaq kayänanta permitishaq. Tsënöllam animalninkunatapis miratsishaq” ninmi Teyta Jehovä.+
28 Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: “Pëkunata qarqunäpaq, ishkitsinäpaq, juchutsinäpaq,* ushakätsinäpaq y imëka mana allikunata ruranäpaq+ alkäbu këkanqänöllam, kanampis pëkunata yapë sharkatsinäpaq y plantanäpaq listu këkäshaq.+ 29 Tsë tiempuqa manam kënö niyanqanatsu: ‘Papäninkuna pochqoq üvasta mikuykäyaptinmi, tsurinkunapa shiminchö tsë pochqunqan quedashqa’.+ 30 Tsëpa rantinqa, pï nunapis mana allita rurarqa, kikinmi wanunqa. Y pï nunapis pochqoq üvasta mikuptinqa, kikimpa shiminmi puchquykar quedanqa”.
31 Teyta Jehoväqa kënömi nin: “Rikäyë, ichikllachönam Israelpita y Judäpita nunakunawan, yapë juk acuerduta rurashaq”.+ 32 Teyta Jehoväqa këtapis ninmi: “Tsë acuerduqa, manam unë kastankunawan Egiptupita+ salvamur ruranqä acuerdunötsu kanqa. ‘Pëkunaqa patronninkuna* këkaptïmi, pëkunawan ruranqä acuerduta cumpliyarqantsu’”.+
33 “Tsë junaqkuna pasariptinqa, Israelpita nunakunawanmi kë acuerduta rurashaq. Pëkunapa peqankunamanmi o umankunamanmi mandakunqäkunata churashaq,+ y shonqunkunamanmi qellqashaq.+ Noqam Diosninkuna kashaq, y pëkunam sirwimaqnïkuna kayanqa” ninmi Teyta Jehovä.+
34 “Ichikpis jatumpis+ alli reqiyämaptinmi, nuna mayinkunata ni marka mayinkunata, ‘Teyta Jehoväta reqiyë’+ niyanqanatsu. Noqaqa mana allikunata rurayanqantam perdonashaq y jutsankunataqa* mananam mas yarpäshaqnatsu”+ ninmi Teyta Jehovä.
35 Teyta Jehovämi intita o rupayta junaqpa aktsinampaq rurashqa.
Killata y estrëllakunatam paqaspa aktsinampaq patsätsishqa,*
y lamar laqcheqsänanta y büllanantam permitin.
Pëpa jutinqa, angelkunata mandaq Teyta Jehovämi.
Pëmi këta nin:+
36 “‘Tsë kamanqäkunapaq dispuninqäkuna mana cumplikaptinllam,
Israelpa kastankunaqa, rikënïpaq akranqä nacionnatsu kayanqa’+ ninmi Teyta Jehovä”.
37 Teyta Jehoväqa këtapis ninmi: “‘Pï nunapis ciëlukunata medita puëdiptinlla y patsapa cimientunkunata ashita puëdiptinllachi, imëka mana allikunata rurayanqampita, Israelpita nunakunata dejëküman’ ninmi Teyta Jehovä”.+
38 Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: “Rikäyë, ichikllachönam Hananel Törri+ niyanqampita, Esquïna Punku+ niyanqanyaq, kë markata noqa Jehoväpaq yapë rurayanqa.+ 39 Medina cordelqa,+ Gareb taksha jirkayaqmi chanqa, tsëpitanam Goä sitiupa tumamunqa. 40 Ayakunata y wirallana uchpata jitayänan uran,* y llapan murukuyänan ladërakunapis Cedron pampayaq,+ y inti o rupay yarqamunan läduchö Cawallukunapa Punkun+ niyanqanyaqmi, Teyta Jehoväpaq sagrädu kanqa.+ Y kë markataqa, manam imëpis juchutsiyanqanatsu* ni ushakätsiyanqanatsu”.
32 Judächö Sedequïas chunka watapana gobernëkaptin, y Nabucodonosor+ dieciöchu watapana gobernëkaptinmi, Teyta Jehovä Jeremïasta parlaparqan. 2 Tsë witsanqa Babiloniachö gobernaqpa soldädunkunam, Jerusalenpa entëru lädunkunachö këkäyarqan. Jeremïasnam Soldädukunapa Patiun+ niyanqanchö prësurëkarqan. Tsë patiuqa, Judächö gobernaqpa palaciunchömi* karqan. 3 Tsëchöqa këkarqan, Judächö gobernaq kënö nir prësutsishqa+ kaptinmi: “¿Imanirtan tsëkunata willakur purinki? Qamqa kënömi ninki: ‘Teyta Jehovämi këta nin: “Babiloniachö gobernaqpa makinmanmi kë markata entregashaq. Pëqa kë markatam duëñutsakunqa.+ 4 Judächö gobernaq Sedequïaspis, manam Babilonia soldädukunapita salvakunqatsu. Pëtapis Babiloniachö gobernaqpa makinmanmi entregashaq, y pëqa nawinman rikëkurmi cära cära parlapanqa”’.+ 5 ‘Babiloniachö gobernaqqa nacionninmanmi Sedequïasta apanqa, y pëwan imata ruranäpaq kaqta decidinqäyaqmi Sedequïasqa tsëchö kanqa. Qamkunaqa Babilonia soldädukunawanmi pelyar sïguiyanki, peru manam vencita puëdiyankitsu’ ninmi Teyta Jehovä”.+
6 Jeremïasmi nirqan: “Teyta Jehovämi kënö parlapämashqa: 7 ‘Tiyuyki Salumpa tsurin Hanamelmi qamman shamur kënö nishunki: “Anatot+ markachö chakräta rantikushqëki. Qammi puntataqa derëchuyoq kanki tsë chakrata yapë rantinëkipaq”’”.+
8 Teyta Jehovä nimanqannöllam, tiyüpa* tsurin Hanamelqa Soldädukunapa Patiun niyanqanman shamur kënö nimarqan: “Benjaminpa kastankuna kawayanqan Anatot markachö chakräta rantikuykushqëki. Tsë chakrawan quedakunëkipaq, y tsë chakrata yapë rantinëkipaqqa qammi derëchuyoq kanki. Tsëmi rantinëkipaq rogakullaq”. Tsë höram cuentata qokurqä, tsë llapanqa Teyta Jehovä nishqa kaptin pasëkanqanta.
9 Tsënam tiyüpa tsurin Hanamelpa Anatotchö këkaq chakranta rantirqä. Y diecisiëti yuraq pläta qellëtam pagarqä.*+ 10 Tsëpitanam rantinqä chakrapa escritüranta*+ ruraskatsir sellatsirqä y testïgukunata qayatsirqä.+ Y paganqä qellëtam balanzachö pesapurqä. 11 Tsëpitanam imëpis rurayanqannö y ley mandakunqannö, sellanqä escritürata* y mana sellanqä escritürata, 12 Mahsëyapa willkan y Nerïaspa tsurin+ Baructa entregarqä.+ Tsëtaqa rurarqä, rantinqä chakrapa escritüranta firmaq testïgukunapa, Soldädukunapa Patiun+ niyanqanchö këkaq judïukunapa y tiyüpa tsurin Hanamelpa rikëninchömi.
13 Tsëpitanam pëkuna wiyëkäyaptin Baructa kënö nirqä: 14 “Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: ‘Chakrapa sellashqa escritüranta* y mana sellashqa escritürantapis, atska tiempu pasaptimpis mana malogranampaq, mitupita järra rurinman winarkuy’. 15 Tsëtaqa ruranëki, Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovä këta nishqa kaptinmi: ‘Kë nacionchöqa yapëmi wayikunata, chakrakunata y üvas chakrakunata rantiyanqa’”.+
16 Rantinqä chakrapa escritüranta* Nerïaspa tsurin Baructa entregaskirnam, Teyta Jehoväman kënö mañakurqä: 17 “Llapanta Gobernaq Teyta Jehovä, qamqa alläpa puëdeq karmi+ puëdeq rikrëkiwan, ciëluta y patsatapis kamarqunki. Qampaqqa manam ni ima difïcil kantsu. 18 Qamqa mëtsikaqtam kuyanqëkita rikätsinki. Tsënö karpis, papäninkuna jutsata* rurayanqampita, tsurinkuna sufriyänantam permitinki.+ Qammi alläpa puëdeq, poderösu y rasumpa kaq Dios kanki. Y jutikiqa angelkunata mandaq Jehovämi. 19 Qamqa pitapis shumaqmi consejanki, y llapan ruranqëkichömi puëdeq kanqëkita rikätsikunki.+ Rurayanqanmannö y portakuyanqanmannö nunakunapaq+ imatapis ruranëkipaqmi, qamqa imakunata rurëkäyanqanta rikëkanki.+ 20 Egiptu nacionchö ruranqëki milagrukunata y señalkunataqa, kananyaqmi yarpäyan. Tsëkunata ruranqëkipitam kananyaqpis Israelchö y mëtsëchöpis reqiyäshunki.+ 21 Qamqa alläpa puëdeq karmi puëdeq makikiwan, imëka señalkunata, milagrukunata y imëka espantëpaqkunata rurar, sirwishoqniki Israel nunakunata Egiptupita salvamurqëki.+
22 Tiempu pasaskiptinnam, unë kastankunata+ jurar äninqëkinölla, kanan këkäyanqan lichipis mielpis mëtsika kanqan markakunata entregarqëki.+ 23 Pëkunaqa tsë markakunaman yëkurmi duëñun tikrayarqan. Peru pëkunaqa manam ninqëkikunata cäsukuyarqantsu ni mandakunqëkinötsu kawayarqan. Tsëmi mandakunqëkikunata mana cäsukushqa kayaptin, pëkunaman imëka mana allikunata chätsimurqunki.+ 24 ¡Rikë! Kë markaman yëkayämunampaqmi,+ mëtsika nunakuna tsakankunata aparkur shayämushqa. Espädawan+ ushakätsiyaptin, y mallaqëpita y qeshyawan wanurmi,+ kë markapita nunakunaqa Caldëapita soldädukunapa makinchö ushayanqa. Rikanqëkinöpis, llapanmi ninqëkinölla cumplikashqa. 25 Peru qamqa, Llapanta Gobernaq Teyta Jehovä, kë marka Caldëapita soldädukunapa makinchö ushanan këkaptinmi, ‘qellënikiwan tsë chakrata ranti y testïgukunata qayatsi’ nimarqunki”.
26 Tsënam Teyta Jehoväqa Jeremïasta kënö nirqan: 27 “Noqaqa llapan nunakunapa Diosnin Jehovämi kä. Y noqapaqqa manam imapis difïcil ruranan kantsu. 28 Tsëmi noqa Jehovä këta nï: ‘Caldëapita soldädukunapa y Babiloniachö gobernaq Nabucodonosorpa makinmanmi, kë markata entregashaq, y pëmi kë markapa duëñun kanqa.+ 29 Kë markapita nunakunawan pelyëkaq Caldëapita soldädukunaqa, kë markaman yëkamurmi ninawan ushakätsiyanqa.+ Tsënöllam noqata cöleratsimar Baal santupaq qarëkunata rupatsiyänampaq,* y mas santukunapaq vïnu qarëta jichayänampaq utilizäyanqan wayikunatapis ninawan ushakätsiyanqa’.+
30 ‘Israelpita y Judäpita nunakunaqa, jövin kayanqampitam rikënïchö+ imëka mana allikunata rurayashqa. Awmi, Israelpita nunakunaqa imëkata rurayanqanwanmi, imëpis cöleratsiyäman’ ninmi Teyta Jehovä. 31 ‘Kë markata rurayanqampitam, këchö nunakunaqa alläpa cöleratsiyämashqa.+ Tsëmi rikënïpita qarquyänan.+ 32 Tsënöqa kanqa, Israelpita y Judäpita nunakuna, noqata cöleratsimar imëka mana allikunata ruranqampitam. Awmi, pëkuna, gobernaqninkuna,+ dirigeqkuna,+ sacerdötikuna, willakoqninkuna+ y Judäpita y Jerusalenpita nunakunaqa imëka mana allikunatam rurayashqa. 33 Noqaqa kutin kutinmi pëkunata yachatsita munarqä,+ peru pëkunaqa ashiyämänampa rantinmi noqata dejarayämarqan. Y manam ninqäkunata cäsukuyarqantsu ni correginqäta chaskikuyarqantsu.+ 34 Jutïta apaq wayiman melanëpaq santunkunata churarmi, rikënïpaq limpiunatsu kayan.+ 35 Mölek santupaq+ warmi y ollqu wamrankunata ninachö rupatsiyänampaqmi,* Hinon pampa*+ kinrëchö Baal santupaq sagrädu sitiukunata rurayashqa. Tsëta rurayänampaqqa, manam noqa mandakurqätsu.+ Tsë melanëpaqta rurayänampaq mandarnin, Judäpita nunakunata jutsa* rurëman chätsitaqa, manam ni ichikllapis pensarqätsu’.
36 Kë markachö nunakunapaqmi qamkunaqa niyanki, Babiloniachö gobernaq espädawan ushakätsinampaq kaqta, y mallaqëpita y qeshyawan wanuyänampaq kaqta. Tsënö kaptimpis, noqa Israelpa Diosnin Jehovämi, tsë nunakunapaq këta nï: 37 ‘Pëkunawan cölerar, awmi, pëkunawan alläpa cölerarmi,+ noqaqa mëtsë nacionkunaman apayänanta permitirqä. Peru mëtsëchö kayanqampitam, kë kinrë markakunaman kutitsimushaq. Y këchömi següru kawayanqa.+ 38 Pëkunam sirwimaqnïkuna kayanqa, y noqam Diosninkuna kashaq.+ 39 Kikinkuna y tsëpita tsurinkunapis+ alli kayänampaqmi, noqata respetayämänampaq, shonqunkunata y imanö portakuyanqanta cambiayänampaq yanapashaq.+ 40 Pëkunawanmi imëpis mana ushakaq acuerduta rurashaq.+ Pëkunapaqqa imëpis alli kaqtam rurashaq.+ Y noqata mana dejayämänampaqmi, llapan shonqunkunawan respetayämänampaq yanapashaq.+ 41 Alläpa kushishqam pëkunapaq imëka allikunata rurashaq,+ y llapan shonqüwan y llapan kallpäwanmi, kë kinrë markakunachö alli patsakäyänampaq yanapashaq’”.+
42 “Noqa Jehovämi këta nï: ‘Kë kinrëchö nunakunaman imëka mana allikunata chätsimunqänöllam, pëkunata äninqänölla, imëka allikunata pëkunaman chätsimushaq.+ 43 “Kë kinrëqa tsunyaqmi quedashqa,+ y manam nunapis ni animalkunapis kantsu. Y llapampis, Caldëa nunakunapa makinchömi ushashqa” nikäyaptikim, kë kinrë markakunachöqa yapë chakrakunata rantiyanqa’.
44 ‘Mëtsëman apashqa kayanqampita kutitsimuptïmi, nunakunaqa qellëninkunawan chakrakunata rantiyanqa y tsëkunata registratsiyanqa, y rantiyanqan chakrampa escritürantam* sellatsiyanqa. Y Benjaminpa kastankuna+ kawayanqan kinrëman, Jerusalenpa amänunkunaman, Judächö markakunaman,+ jirkakunachö markakunaman, Sefelä kinrëchö markakunaman*+ y Nëgueb kinrëchö markakunamanmi,* testïgukunata qayatsiyanqa’+ ninmi Teyta Jehovä”.
33 Soldädukunapa Patiun niyanqanchö prësurëkaptinmi, Teyta Jehoväqa Jeremïasta yapë parlapar kënö nirqan:+ 2 “Noqa Jehovämi patsata kamarqö. Awmi, noqa Jehovämi patsata rurarqö, y këkanqanman alli patsätsirqö. Noqapa jutïqa Jehovämi. Noqam këta nikaq: 3 ‘Noqata qayamaptikiqa wiyashqëkim, y qam mana musyanqëki, imëka espantëpaqkunata y mana entiendipaqkunatam musyatsishqëki’”.+
4 “Kë markachö wayikunata y Judächö gobernaqkunapa wayinkunata ushakätseq nunakunapaqmi, Israel nunakunapa Diosnin Jehoväqa parlarqan. Tsë nunakunaqa, markankunaman mana yëkuyänampaq y espädawan ushakätsiyänampita+ defendikurmi, tsë wayikunata ushakätsiyarqan. 5 Tsënöllam Caldëapita soldädukunawan pelyaq ëwëkaq nunakunapaq, y alläpa cölerar wanutsinqan nunakunapa ayanwan junta këkaq wayikunapaqpis parlarqan. Tsë nunakuna alläpa mana alli kayaptinmi, pëqa kë markata dejaskirqan. Pëkunapaqmi Teyta Diosqa këta nin: 6 ‘Pëkunata jampirmi alli saloryoq+ kayänampaq yanapashaq. Awmi, pëkunata alliyäyänampaq yanaparmi, imëpis yamë y següru kawakuyänanta permitishaq.+ 7 Juk nacionman apayanqampitam, Judäpita y Jerusalenpita nunakunata kutitsimushaq,+ y unënöllam nacion kayänanta permitishaq.+ 8 Rikënïchö imëka jutsata*+ rurayanqampitam limpiuyätsishaq. Jutsata rurar culpayoq kayanqampita, y rikënïpaq imëka mana allikunata rurayanqampitam perdonashaq.+ 9 Kë markapa jutinta wiyarqa, alläpam kushikushaq. Y kë markachö nunakunapaq imëka ruranqäta musyarqa, mëtsë nacionpita nunakunam noqapaq allita parlayanqa y alabayämanqa. Pëkunapaq imëka allikunata ruranqäta,+ y yamë kawakuyänanta permitinqäta musyarmi,+ mëtsë nacionpita nunakuna alläpa mantsakar karkaryäyanqa’”.+
10 “Teyta Jehovämi këta nin: ‘Qamkunaqa kë kinrë markakunapaqmi niyanki tsunyaq këkanqanta, y nunapis ni animalkunapis mana kanqanta. Awmi, Judächö markakuna y Jerusalenchö cällikuna tsunyaq këkanqanta, nunapis y animalninkunapis mana kanqantam niyanki. 11 Tsënö kaptimpis yapëmi wiyayanki, nunakuna alläpa kushikur+ büllayanqanta, noviuwan novian parlayanqanta y kënö niyanqanta: “¡Alläpa alli kanqampita,+ angelkunata mandaq Teyta Jehoväta agradecikuyë! ¡Teyta Jehoväqa alläpa kuyakoqmi imëpis këkan!”’.+
‘Unënö kayänampaqmi, juk nacionman apashqakunata kë kinrë markakunaman kutitsimushaq. Tsëmi noqata agradecikamar, noqa Jehoväpa wayïman+ qarëkunata apayämunqa’ ninmi Teyta Jehovä”.
12 “Angelkunata mandaq Teyta Jehoväqa këtapis ninmi: ‘Mitsikoqkuna üshankunata jamatsiyänampaqmi, nunapis y animalpis mana kanqan tsunyaq sitiuchöpis y kë kinrë markakunachöpis yapë qewa kanqa’.+
13 ‘Tsënöllam jirkakuna kinrë markakunachö, Sefelä kinrë markakunachö, Nëgueb kinrë markakunachö, Benjaminpa kastankuna kawayanqan markakunachö, Jerusalenpa amänunchö+ y Judäpa markankunachöpis,+ mitsikoqkunaqa rikrankuna jawampa* pasaq üshankunata yapë yupayanqa’ ninmi Teyta Jehovä”.
14 “Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: ‘Rikäyë, ichikllachönam Israelpita y Judä nacionpita nunakunata, imëka allikunata ruranäpaq äninqäta cumplishaq.+ 15 Tsë junaqkuna y tsë witsanmi, Davidpa kastampita juk alli nuna+ yurinanta permitishaq. Pëqa entëru patsachömi justiciata ruranqa, y alli kaqllata ruranqa.+ 16 Tsë witsanqa Judäpita nunakunatam salvayanqa+ y Jerusalenpita nunakunam següru kawayanqa.+ Y noqantsikpaqqa Jehovämi Justiciata Ruranqa nirmi reqishqa kayanqa’”.+
17 “Teyta Jehoväqa këtam nin: ‘Israel nunakunataqa, Davidpa kastankunam imëpis gobernayanqa.+ 18 Tsënöllam rupatsina qarëkunata, gränupita rurashqa qarëkunata y wakin qarëkunatapis, Levïpa kastan sacerdötikunalla noqapaq rupatsiyämunqa’”.
19 Teyta Jehoväqa Jeremïasta yapë parlaparmi kënö nirqan: 20 “Teyta Jehovämi këta nin: ‘Junaqpis paqaspis tiempunchö chämunampaq, junaqwan y paqaswan ruranqä acuerduta, pï nunapis ushakätsita puëdiptinllam,+ 21 gobernar täkunqampita+ tsurinkuna gobernayänampaq sirwimaqnï Davidwan+ ruranqä acuerduta ushakätsishaq. Tsënö pasakuptinllam, Levïpa kastan sacerdötikunawan sirwiyänampaq ruranqä acuerdutapis ushakätsishaq.+ 22 Imanömi ciëluchö estrëllakunata* y lamar kuchunchö arënata, mëtsika kaptin ni pï yupëta puëdintsu, tsënöllam sirwimaqnï Davidpa kastankuna y sirwikämaq Levïpa kastankunapis mëtsika kayanqa’”.
23 Teyta Jehoväqa yapëmi Jeremïasta parlapar kënö nirqan: 24 “¿Manaku wiyarqunki kë nunakuna nikäyanqanta? Pëkunaqa, ‘Teyta Jehoväqa akranqan ishkë familiakunatam dejarishqa’ nikäyanmi. Pëkunaqa manam sirwimaqnïkunata respetayantsu, y manam naciontanötsu rikäyan.
25 Tsëmi noqa Jehoväqa këta nï: ‘Junaqwan y paqaswan acuerduta ruranqänölla,+ y ciëlupaq y patsapaq leykunata churanqänöllam,*+ 26 Jacobpa kastankunata y sirwimaqnï Davidpa kastankunataqa, manam imëpis dejashaqtsu. Tsëmi Abrahanpa, Isaacpa y Jacobpa kastankunataqa, Davidpa kastankunalla imëpis gobernayanqa. Tsënöqa kanqa, juk nacionman apayanqampita kutitsimur+ pëkunata llakipaptïmi’”.*+
34 Babiloniachö gobernaq Nabucodonosor, soldädunkuna, gobernanqan markakunachö y wakin markachö nunakuna, Jerusalenpita y amänun markachö nunakunawan pelyëkäyaptinmi, Jeremïasta parlapar Teyta Jehovä kënö nirqan:+
2 “Israel nunakunapa Diosnin Teyta Jehovämi këta nin: ‘Judächö gobernaq Sedequïasman ëwar këta nï:+ “Teyta Jehovämi këta nin: ‘Kë markataqa Babiloniachö gobernaqpa makinmanmi entregashaq, y pëqa ninawanmi ushakätsinqa.+ 3 Qamtapis pëmanmi prësu apayäshunki, y manam makimpitaqa salvakunkitsu.+ Babiloniachö gobernaqpa nawintam rikanki, pëqa cärëkichömi parlapäshunki y Babiloniamanmi apashunki’.+ 4 Tsënö kaptimpis Judächö gobernaq Sedequïas, Teyta Jehovä kënö ninqanta wiyë: ‘Teyta Jehoväqa qampaqmi kënö nin: “Manam espädawantsu wanutsiyäshunki. 5 Tsëpa rantinqa, awkinyarmi wanunki.+ Y qampa puntëkita wanoq gobernaqkunapaq rurayanqannöllam, qamta pampayäshunqëki junaqpis inciensuta rupatsiyämunqa. Llakikurmi, ‘¡allaw patronnintsik!’ niyanqa. Y, ‘kikïmi tsënö pasakunampaq kaqtaqa nikä’ ninmi Teyta Jehovä”’”’”.
6 Tsënam willakoq Jeremïasqa, Teyta Dios llapan ninqanta, Jerusalenchö këkaq Judächö gobernaq Sedequïasta nirqan. 7 Tsëtaqa rurarqan Babiloniapita soldädukuna, Jerusalenpita, Lakispita+ y Azecäpita+ nunakunawan pelyëkäyaptinmi. Judächö alli murallashqa markakunapitaqa,+ tsë markakunallanam ushakätsishqaraqtsu kayarqan.
8 Judächö gobernaq Sedequïas y Jerusalenchö llapan nunakuna, esclävukunata libri dejayänampaq parlar ushariyaptinmi, Teyta Jehoväqa Jeremïasta parlaparqan.+ 9 Tsë acuerdutaqa rurayarqan, warmi o ollqu kayaptimpis, hebreu esclävukunata libri dejayänampaqmi. Tsënöpa judïu mayinkunata esclävutanö mana katsiyänampaq. 10 Llapan dirigeqkuna y tsëchö llapan nunakunam rurayanqan acuerduta cumpliyarqan, tsë acuerduta cumplirmi, warmi y ollqu esclävunkunatapis libri dejayarqan, y manam esclävutanö katsiyarqannatsu. Awmi, rurayanqan acuerduta cäsukurmi esclävunkunata libri dejayarqan. 11 Tsënö kaptimpis, tiempu pasariptinqa libri dejayanqan esclävunkunata kutitsimurmi, yapë esclävunkuna kayänampaq obligayarqan. 12 Tsëmi Teyta Jehoväqa Jeremïasta yapë parlaparqan y Teyta Jehoväqa kënömi nirqan:
13 “Israel nunakunapa Diosnin Teyta Jehovämi këta nin: ‘Egiptu nacionchö esclävu kayanqampita+ unë kastëkikunata salvamurmi, pëkunawan kënö nir acuerduta rurarqä:+ 14 “Cada qanchis watam, esclävuykikuna kanampaq rantiyanqëki hebreu mayikikunata libri dejayänëki. Joqta watallam qamkunata sirwiyäshunëki, tsëpitaqa librim dejayänëki”.+ Peru unë kastëkikunaqa manam cäsuyämarqantsu y manam ninqäkunata wiyakuyarqantsu. 15 Tsëllaran* qamkunapis imanö kayanqëkita cambiayarqunki y judïu mayikikunata libri dejarmi rikënïchö alli kaqta rurayarqunki, rikënïchömi jutïta apaq wayichö acuerduta rurayarqunki. 16 Peru tsëpitaqa, esclävuykikuna munayanqanta ëwakuyänampaq libri dejaskirmi, yapë esclävuykikuna kayänampaq obligayarqunki, tsëta rurarmi jutïta respetayarqunkitsu’.+
17 Tsëmi Teyta Jehoväqa kënö nin: ‘Qamkunaqa mana cäsumarmi, wawqikikunata ni marka mayikikunata libri dejayarqunkitsu’.+ Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: ‘Tsëmi kananqa espädawan ushakätsiyäshunëkipaq, qeshyawan y mallaqëpita+ wanuyänëkipaq libri dejayashqëki. Qamkunata pasayäshunqëkita rikarmi, mëtsë nacionpita nunakuna alläpa mantsakäyanqa.+ 18 Mallwa törupa ëtsanta ishkëman roqurmi pullannimpa pasar rikënïchö rurayanqan acuerduta mana cumpleq nunakunataqa, kënö pasanqa.+ 19 Awmi, mallwa törupa ëtsan pullampa pasaq Judächö dirigeqkunata, Jerusalenchö dirigeqkunata, gobernaqpa palaciunchö carguyoq nunakunata, sacerdötikunata y llapan nunakunatam kë pasanqa: 20 chikeqninkunapa y wanutsita munaq nunakunapa makinmanmi entregashaq, pëkunapa ayankunaqa, ëtsata mikoq jatusaq pishqukunapaq y ëtsa mikoq animalkunapaqmi kanqa.+ 21 Tsënöllam Judächö gobernaq Sedequïasta y dirigeqninkunatapis, chikeqninkunapa, wanutsita munaq nunakunapa y markankunaman kutikuykaq+ Babiloniachö+ gobernaqpa soldädunkunapa makinman entregashaq’.
22 ‘Noqa mandaptïmi, tsë soldädukunaqa kë markaman kutiyämunqa, y kë markaman yëkurmi ninawan ushakätsiyanqa.+ Noqa permitiptïmi Judächö markakunaqa tsunyaq quedayanqa, manam ni pï tsëchö kawanqatsu’ ninmi Teyta Jehovä”.+
35 Josïaspa tsurin Jehoiaquim+ Judächö gobernanqan witsanmi, Jeremïasta Teyta Jehovä kënö parlaparqan: 2 “Recabpa kastankunawan+ parlaq ëwë, y noqa Jehoväpa wayïchö mikuyänan cuartuman pushë, tsëchö vïnunkuna qarë”.
3 Tsënam Habazinïaspa willkan y Jeremïaspa tsurin Jaazanïasta, wawqinkunata, tsurinkunata y Recabpa wakin kastankunata, 4 Teyta Jehoväpa wayinman pusharqä. Hananpa tsurinkuna mikuyanqan cuartumanmi aparqä. Hananqa, Dios Yayata sirweq Igdalïaspa tsurinmi karqan. Tsë cuartuqa dirigeqkuna mikuyänan cuartu lädunchömi karqan, y dirigeqkuna mikuyänan cuartunam, punkuta täpakoq Salumpa tsurin Maasëyapa mikunan cuartu jananchö karqan. 5 Tsëpitanam Recabpa kastankunapa puntanman, vïnuyoq väsukunata y cöpakunata churarqä, y “kë vïnuta upuyë” nirqä.
6 Peru pëkunaqa kënömi niyämarqan: “Manam vïnuta upuyäshaqtsu, unë awilükuna Recabpa+ tsurin Jehonadabmi* kënö mandayämarqan: ‘Ama imëpis qamkuna ni tsurikikuna vïnuta upuyankitsu. 7 Ama wayikunata rurayankitsu ni murukuyankitsu, y ama üvas plantakunata plantayankitsu ni üvas chakrakunata rantiyankitsu. Tsëpa rantinqa, carpakunallachö* kawayanki. Tsëta rurarqa, forastërunö këkäyanqëki markakunachömi mëtsika watapa täkuyanki’.* 8 Tsëmi unë awilükuna Recabpa tsurin Jehonadab niyämanqanta cäsukur, noqakuna ni warmïkuna, ni ollqu ni warmi tsurïkunapis vïnuta upuyätsu. 9 Manam noqakunapaq wayikunata rurayätsu ni üvas chakräkunapis kantsu, y manam mas chakräkuna ni ima murükunapis kantsu. 10 Kananyaqpis carpakunallachömi* kawayä y unë kastäkuna Jehonadab* llapan mandayämanqantam cäsukuyä. 11 Peru Babiloniachö gobernaq Nabucodonosor, kë nacionchö nunakunata ushakätseq shamuptinmi+ kënö niyarqä: ‘Caldëapita y Siriapita soldädukuna mana ushakätsimänapaq, Jerusalenman qeshpir ëwakushun’. Tsënöpam kananqa Jerusalenchö këkäyä”.
12 Teyta Jehoväqa yapëmi Jeremïasta kënö nirqan: 13 “Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: ‘Judäpita y Jerusalenpita nunakunaman ëwar kënö nï: “¿Manaku qamkunataqa kutin kutin ninqäkunata wiyakuyänëkipaq nirqö?*+ ninmi Teyta Jehovä. 14 Recabpa turin Jehonadabqa, Recabpa kastankunatam vïnuta mana upuyänampaq mandarqan, y pëkunaqa llapan ninqanta cäsukurmi kananyaqpis vïnuta upuyashqatsu, tsënömi unë kastankuna ninqanta cäsukuyashqa.+ Peru qamkunaqa kutin kutin parlapëkaptïmi,* ni ichikllapis cäsuyämarqunkitsu.+ 15 Y kutin kutinmi sirwimaqnï willakoqkunata,+ qamkunata kënö niyäshunëkipaq mandamurqä: ‘¡Roguëkuyashqëki, ama mana allikunata rurayënatsu,+ tsëpa rantinqa alli kaqtana rurayë! Ama imëkata rurar santukunata adorayënatsu. Tsëta rurarqa, qamkunata y unë kastëkikunata entreganqä markakunachömi, atska tiempupa kawayanki’.+ Peru qamkunaqa manam cäsukuyarqëkitsu ni ninqäkunata wiyakuyarqëkitsu. 16 Recabpa tsurin Jehonadabpa kastankunaqa, unë kastankuna+ llapan mandanqankunatam cäsukuyan. Peru kë nunakunaqa, manam ni ichikllapis cäsuyämantsu”’”.
17 “Tsëmi Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovä këta nin: ‘Parlapaptï mana cäsumashqa kayaptin, y qayaptï mana wiyamashqa kayaptinmi,+ Judäpita y Jerusalenpita nunakunaman, pëkunata puntallapitana willanqänölla, imëka mana allikunata chätsishaq’”.+
18 Tsëpitanam Recabpa kastankunata Jeremïas kënö nirqan: “Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: ‘Unë kastëkikuna Jehonadab llapan mandayäshunqëkita cäsukushqa kayaptiki, y pë niyäshunqëkinölla llapantapis rurashqa kayaptikim, 19 noqa Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Jehovä këta nï: “Recabpa tsurin Jehonadabpa* kastankunaqa, imëpis sirwimarmi rikënïchö këkäyanqa”’”.
36 Josïaspa tsurin Jehoiaquim+ Judächö chusku watapana gobernëkaptinmi, Jeremïasta parlapar Teyta Jehovä kënö nirqan: 2 “Josïas gobernanqan witsanchö parlapar qallanqäpita kananyaq, Israelpita, Judäpita+ y mëtsë nacionpita nunakunapaq+ llapan parlanqäkunata rölluman qellqë.+ 3 Capaz imëka mana allikunata pëkunaman chätsimunäpaq kaqta musyar, Judäpita nunakuna mana alli rurëkunata dejayanman. Tsëqa mana allikunata rurayanqampita, y jutsata* rurayanqampitachi perdonëküman”.+
4 Tsënam Jeremïasqa Nerïaspa tsurin Baructa+ qayëkatsir, Teyta Jehovä llapan ninqankunata dictarqan. Y Barucnam rölluman qellqarqan.+ 5 Tsëpitanam Jeremïasqa Baructa nirqan: “Noqaqa manam Teyta Jehoväpa wayinman yëkuyta puëdïtsu. 6 Tsëmi Teyta Jehovä nimaptin llapan dictanqaqkunata, Teyta Diospa wayinman ëwëkur röllupita fuertipa leyinëki. Judä kinrëpita shamoq llapan nunakuna wiyayänampaqmi, Teyta Jehoväpa wayinman ayunaq shayämunqan junaq leyinëki. 7 Teyta Jehoväqa alläpa cöleratsiyaptinmi, pëkunata castiganampaq nishqa. Peru capaz pëkunaqa Teyta Jehoväman rogakuyanqa y mana alli rurëkunata dejayanqa”.
8 Tsënam Nerïaspa tsurin Barucqa, willakoq Jeremïas llapan mandanqanta rurarqan. Y Teyta Jehoväpa wayinman ëwëkurmi, rölluchö* qellqarëkaq Teyta Jehovä ninqankunata llapankunapaq fuertipa leyirqan.+
9 Josïaspa tsurin Jehoiaquim+ pitsqa watapana Judächö gobernëkaptin, isqun kaq killachömi, Jerusalenpita nunakunata y Judächö markakunapita Jerusalenman shamoq nunakunata, Teyta Jehoväpa puntanchö ayunayänampaq mandayarqan.+ 10 Tsëpitanam Barucqa Jeremïas dictaptin rölluman* qellqanqanta, Teyta Jehoväpa wayinchö fuertipa leyirqan. Diospa Palabranta copiaq Safanpa+ tsurin Guemarïaspa+ mikuna cuartunchömi, llapankunapaq fuertipa leyirqan. Tsë cuartuqa karqan jana kaq patiuchö, y Teyta Jehoväpa wayinchö Mushoq Punku niyanqampa yëkunanchömi.+
11 Guemarïaspa tsurin y Safanpa willkan Micäya, Teyta Jehovä rölluchö* llapan ninqanta wiyaskirqa, 12 gobernaqpa palaciunchö* secretariupa cuartunmanmi ëwarqan. Tsëchöqa secretariu Elisamä,+ Semäyapa tsurin Delayä, Acborpa+ tsurin Elnatan,+ Safanpa tsurin Guemarïas, Hananïaspa tsurin Sedequïas y wakin dirigeqkunam këkäyarqan. 13 Llapan nunakunata Baruc rölluchö* ninqanta leyipaptin, llapan wiyanqantam Micäyaqa tsëchö këkaqkunata willarqan.
14 Tsëpitanam llapan dirigeqkuna, Netanïaspa tsurin Jehudïta, Baructa kënö ninampaq mandayarqan: “Llapankuna wiyëkäyaptin leyinqëki rölluta aparkur shamuy”. Nerïaspa tsurin Barucqa tsë rölluta aparkurmi pëkuna këkäyanqanman ëwarqan. Netanïasqa Semalïaspa tsurinmi karqan. Semalïasnam Cusïpa tsurin karqan. 15 Tsënam dirigeqkunaqa Baructa niyarqan: “Täkarallämuy, y noqakunapaqpis tsë rölluta leyïkallämuy”. Tsënam Barucqa pëkunapaq leyirqan.
16 Tsë rölluchö ninqanta wiyëkurnam jukninkuna jukninkuna mantsakashqa rikaränakuyarqan, y Baructam, “tsë rölluchö ninqantaqa gobernaqtapis musyatsinantsikmi” niyarqan. 17 Baructam kënö tapuyarqan: “Niyämë, ¿pitan tsëchö ninqëkita qellqanëkipaq nishurqunki? ¿Pëku dictashurqunki?”. 18 Barucnam, “awmi, pë dictamanqantam kë rölluman* qellqarqö” nirqan. 19 Y dirigeqkunanam Baructa niyarqan: “Qam y Jeremïas, mana ni pï tariyäshunëki sitiuman qeshpir ëwakuyë”.+
20 Tsëpitanam dirigeqkunaqa, secretariu Elisamäpa cuartunchö* rölluta dejëkur, gobernaqta rikaq patiuman ëwayarqan. Y llapan wiyayanqantam gobernaqta willayarqan.
21 Tsënam gobernaqqa, tsë rölluta apamunampaq Jehudïta+ mandarqan. Y secretariu Jehudïqa, Elisamäpa cuartumpita tsë rölluta apamurmi, gobernaqpaq y pëwan këkaq dirigeqkunapaq leyipurqan. 22 Isqun kaq killam* karqan, y gobernaqqa tamya tiempu täkunan* wayinchömi, nina frentinchö qoñükur këkarqan. 23 Jehudï kima o chusku fïlakunata leyikaptinnam, gobernaqqa secretariukuna utilizäyanqan cuchilluwan, tsë leyinqan partita roqureq y ninaman jitëkoq, tsënömi ichikllapa ichikllapa llapan rölluta ninachö ushakätsirqan. 24 Tsë rölluchö ninqanta wiyëkarpis, manam ni gobernaqpis ni mëqan sirweqninkunapis ichikllapis mantsakäyarqantsu, y manam röpankunatapis llakikur rachiyarqantsu. 25 Elnatan,+ Delayä+ y Guemarïas,+ tsë rölluta ninachö mana ushakätsinampaq roguëkäyaptimpis, gobernaqqa manam cäsurqantsu. 26 Tsëpa rantinqa, gobernaqpa tsurin Jerahmeelta, Azrielpa tsurin Seräyata y Abdeelpa tsurin Selemïastam, Baructa y Diospa willakoqnin Jeremïasta prësuyänampaq mandarqan. Peru Teyta Jehoväqa, manam tariyänanta permitirqantsu.+
27 Jeremïas dictaptin Baruc qellqanqan rölluta gobernaq ninachö ushakätsinqanchömi, Teyta Jehoväqa Jeremïasta yapë parlapar kënö nirqan:+ 28 “Juk mushoq rölluta ashï, y Judächö gobernaq Jehoiaquim ninachö ushakätsinqan rölluchö llapan ninqantanölla, tsë rölluman qellqë.+ 29 Y Judächö gobernaq Jehoiaquimpaqmi kënö qellqanëki: ‘Teyta Jehovämi këta nin: “Qamqa rölluta ninachö ushakätsirmi kënö nirqëki ‘¿Imanirtan tsë rölluman qellqarqëki, Babiloniachö gobernaq shamunampaq kaqta, kë nacionta ushakätsinampaq kaqta, y kë kinrëchö nunakunata y animalkunatapis ushakätsinampaq kaqta?’.+ 30 Tsëmi Judächö gobernaq Jehoiaquimpaq Teyta Jehovä këta nin: ‘Manam mëqan kastampis David gobernar täkunqampita+ gobernanqatsu. Ayampis paqasta junaqtam, alalëchö y achachëchö jitaräkunqa.+ 31 Mana allikunata rurayanqampitam, kikinta, kastankunata y sirweqninkunatapis castigashaq. Tsënöllam Jerusalenpita y Judäpita nunakunamampis, puntallapitana willanqänölla, imëka mana allikunata chätsimushaq.+ Pëkunaqa kutin kutin tsëkunapita willëkaptïpis, manam cäsukuyta munayashqatsu’”’”.+
32 Tsëpitanam Jeremïasqa juk rölluta ashïkur, Nerïaspa+ tsurin secretariu Baructa entregarqan, y pënam Jeremïas llapan dictanqanta tsëman qellqarqan. Awmi, Judächö gobernaq Jehoiaquim ninachö ushakätsinqan rölluchö*+ llapan ninqantam, tsë rölluman yapë qellqarqan. Tsë röllumanqa, Teyta Dios mas ninqankunatapis qellqatsirqanmi.
37 Tsëpitaqa Jehoiaquimpa tsurin Conïaspa*+ rantinmi, Josïaspa tsurin Sedequïasna+ gobernaq karqan. Pëtaqa Judächö gobernanampaqmi, Babiloniachö gobernaq Nabucodonosor churashqa karqan.+ 2 Peru Sedequïas, pëta sirweqkuna y tsë kinrë markachö nunakunaqa, manam Teyta Jehoväpa willakoqnin Jeremïas ninqankunata cäsukuyarqantsu.
3 Tsëpitanam gobernaq Sedequïasqa, Selemïaspa tsurin Jehucalta+ y sacerdöti Maasëyapa tsurin Sofonïasta,+ Diospa willakoqnin Jeremïasta kënö niyänampaq mandarqan: “Noqantsikpaq Jehovä Diosnintsikman mañakuykullë”. 4 Tsë witsanqa manaraq prësu karmi, Jeremïasqa libri purikarqan.*+ 5 Egiptuchö gobernaqpa soldädunkuna Egiptupita+ yarqushqa kayanqanta musyaskirmi, Jerusalenpa entëru lädunchö këkaq Caldëapita soldädukunaqa Jerusalenpita ëwakuyarqan.+ 6 Tsënam Teyta Jehoväqa Jeremïasta parlapar kënö nirqan: 7 “Israel nunakunapa Diosnin Teyta Jehovämi këta nin: ‘Noqaman mandayämushoqniki Judächö gobernaqtam kënö niyänëki: “Rikäyë, qamkunata yanapayäshunëkipaq shamuykaq Egiptuchö gobernaqpa soldädunkunaqa, nacionninkuna Egiptumanmi kutikuyanqa.+ 8 Caldëapita soldädukuna kutimurmi, kë markapita nunakunawan pelyayanqa. Y yëkamurmi, kë markatapis ninawan ushakätsiyanqa”.+ 9 Teyta Jehovämi këta nin: “Caldëapita soldädukunaqa manam ëwakuyanqatsu. Tsëmi, ‘Caldëapita soldädukunaqa ëwakuyanqam, y manam noqantsikta ushakätsimaqnintsik kutiyämunqatsu’ nir engañakuyëtsu. 10 Qamkunawan pelyëkaq Caldëapita llapan soldädukunata ushakätsiyaptiki, y herïdu këkaq soldädukunalla kawëkar quedayaptimpis, tsë kawëkar quedaqkunam carpankunapita* yarquskir, kë entëru markata ninawan ushakätsiyanqa”’”.+
11 Egiptuchö gobernaqpa soldädunkuna shamuykäyanqanta musyëkurmi, Caldëapita soldädukuna Jerusalenpita ëwakuyanqanchö,+ 12 Jeremïasqa marka mayinkunachö tocanqan herenciata chaskinampaq, Jerusalenpita Benjamin kinrëman+ ëwarqan. 13 Peru Benjamin Punku niyanqanman chëkuptinqa, Hananïaspa willkan y Selemïaspa tsurin soldädukunata mandaq Irïyam, rikrapita aptarkur Jeremïasta, “¡qamqa Caldëapita soldädukunatam yanapëkanki!” nirqan. 14 Tsënam Jeremïasqa, “¡tsëqa manam rasuntsu! ¡Noqaqa manam Caldëapita soldädukunata yanapëkätsu!” nirqan. Peru Irïyaqa manam Jeremïas ninqanta creirqantsu, tsëmi Jeremïasta prësuskir dirigeqkunaman aparqan. 15 Y dirigeqkunaqa Jeremïaswan alläpa cölerarmi,+ maqëkatsir secretariu Jehonatanpa wayinman prësutsiyarqan.+ Tsë witsanqa, pëpa wayinmi carcel karqan. 16 Jeremïastaqa calabözu rurinchö cuartukunamanmi prësuyarqan, y atska junaqmi tsëchö karqan.
17 Tsëpitanam gobernaq Sedequïasqa, Jeremïasta wayinman* apëkatsir,+ “¿imallataqa Teyta Jehovä nishurqunkiku?” nir pakëllapa tapurqan. Tsënam Jeremïasqa, “¡awmi!” nirqan. Y kënöpis nirqanmi: “¡Babiloniachö gobernaqpa makinchömi ushanki!”.+
18 Jeremïasqa gobernaq Sedequïasta kënöpis nirqanmi: “¿Qamta, sirwishoqnikikunata y markapita nunakunata, ima mana allita rurashqa kaptïtaq prësurëkätsiyämanki? 19 ¿Mëchötan këkäyan, ‘Babiloniachö gobernaqqa manam qamkunata ni kë nacionta ushakätseq shamunqatsu’ neq willakoqnikikuna?+ 20 Kananqa señorllä gobernaq, kë rogakunqäta wiyëkullë y mañakunqäta rurëkullë. Amana secretariu Jehonatanpa+ wayinman kutitsimënatsu, kutitsimaptikiqa tsëchömi ushakäshaq”.+ 21 Tsëmi gobernaq Sedequïasqa, Soldädukunapa Patiun+ niyanqanman Jeremïasta apayänampaq y tsëchö prësu katsiyänampaq mandakurqan. Y tanta ruraqkuna kawayanqan cällipita+ tantata rantïkurmi, cada junaq jukta qarayaq. Tsëtaqa rurayarqan, tsë markachö tanta manana kanqanyaqmi.+ Y Jeremïasqa, Soldädukunapa Patiun niyanqanchömi prësu quedakurqan.
38 Matanpa tsurin Sefatïas, Pasjurpa+ tsurin Guedalïas, Selemïaspa tsurin Jucal+ y Malkïyapa tsurin Pasjurmi, markachö nunakunata Jeremïas kënö nikanqanta wiyayarqan: 2 “Teyta Jehovämi këta nin: ‘Kë markachö quedakoqkunataqa espädawanmi ushakätsiyäshunki, y mallaqëkipita y qeshyawanmi wanuyanki.+ Peru Caldëapita soldädukunaman entregakurqa, kawarmi sïguiyanki y wanur ushakäyänëkipitam salvakuyanki’.+ 3 Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: ‘Babiloniachö gobernaqpa soldädunkunapa makinmanmi kë markata entregashaq, y Babiloniachö gobernaqqa kë markatam duëñutsakunqa’”.+
4 Dirigeqkunam gobernaqta kënö niyarqan: “Kë nunata wanutsiyänampaq mandakuy.+ Kë nunaqa kë markachö quedaq soldädukunata y llapan nunakunatam willakunqanwan mantsakëkätsin. Pëqa manam kë markachö yamë kë kananta munantsu, sinöqa imëka mana allikuna pasakunantam munan”. 5 Tsënam gobernaq Sedequïasqa nirqan: “Rikäyë, makikikunachömi këkan. Pëwan imata rurëta munayaptikipis, noqaqa manam michäkuyta puëdïtsu”.
6 Tsënam pëkunaqa, Soldädukunapa Patiun+ niyanqanchö këkaq gobernaqpa tsurin Malkïyapa pözunman, Jeremïasta waskawan kacharpuyarqan. Tsë pözu rurinchöqa leqitallam karqan, y manam yaku karqantsu. Tsëmi Jeremïasqa tsë leqitachö hundikar qallëkurqan.
7 Gobernaqpa palaciunchö* carguyoq* Etiopïapita Ëbed-Mëlecmi,+ Jeremïasta pözuman jitarkushqa kayanqanta musyaskirqan. Y gobernaqqa, Benjamin Punku niyanqanchömi tëkarqan.+ 8 Tsënam Ëbed-Mëlecqa, gobernaqpa palaciumpita yarqëkamur gobernaqta kënö nirqan: 9 “¡Señorllä gobernaq, tsë nunakunaqa alläpa mana allitam, Diospa willakoqnin Jeremïaswan rurayashqa! Pëkunaqa pözumanmi jitarkuyashqa y entëru markachö tanta manana kaptinmi, tsëchöqa mallaqëpita wanunqa”.+
10 Tsënam gobernaqqa, Etiopïapita Ëbed-Mëlecta kënö nir mandarqan: “Treinta nunakunata pusharkur, pözuchö manaraq wanuptin, Diospa willakoqnin Jeremïasta jipimoq ëwë”. 11 Tsënam Ëbed-Mëlecqa, tsë nunakunata pusharkur gobernaqpa wayinman ëwarqan, y imëka väleqkuna churayänan cuartu jawampitam,*+ makwa ratashkunata y taksha tëlakunata apayarqan. Tsë ratashkunata waskawan watëkurmi, pözuchö këkaq Jeremïasman bajatsiyarqan. 12 Tsëpitanam Etiopïapita Ëbed-Mëlecqa Jeremïasta, “waska mana nanatsishunëkipaq, rikrëki rurinman tsë ratashkunata y taksha tëlakunata churakuy” nirqan. Y Jeremïasqa tsënömi rurarqan, 13 pëkunaqa waskawan sutarmi pözupita jipiyämurqan. Tsëpitaqa Soldädukunapa Patiun niyanqanllachönam Jeremïas prësurarqan.+
14 Tsëpitanam gobernaq Sedequïasqa, Teyta Jehoväpa wayinchö, kima kaq yëkunaman Jeremïasta qayëkatsir, “qamtam jukta tapuynikita munä, y rasumpa kaqta nimänëkitam munä” nirqan. 15 Tsënam Jeremïasqa Sedequïasta kënö nirqan: “Rasumpa kaqta nipteqqa wanutsimankim y qamta consejapteqpis manam cäsumankitsu”. 16 Tsënam Sedequïasqa Jeremïasta kënö nirqan: “Kawanantsikta permiteq Teyta Jehovä imëpis kawanqannöllam, qamtaqa manam wanutsishqëkitsu ni wanutsishuynikita munaq nunakunapa makinman entregashqëkitsu”.
17 Tsënam Jeremïasqa Sedequïasta nirqan: “Israel nunakunapa Diosnin, angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: ‘Babiloniachö gobernaqpa dirigeqninkunaman entregakurqa kawarmi sïguinki, y manam kë markata ninawan ushakätsiyanqatsu, qampis y familiëkipis manam wanuyankitsu.+ 18 Peru Babiloniachö gobernaqpa dirigeqninkunaman mana entregakuptikiqa, kë entëru markam Caldëa nunakunapa makinchö ushanqa, pëkunaqa ninawanmi ushakätsiyanqa+ y qampis manam pëkunapita salvakunkitsu’”.+
19 Tsënam gobernaq Sedequïasqa Jeremïasta nirqan: “Caldëapita soldädukunata yanapaq judïukunatam alläpa mantsä. Caldëa nunakunapa makinman entregayämaptinqa, capazchi pëkunaqa alläpa mana alli tratayämanqa”. 20 Peru Jeremïasqa kënömi nirqan: “Manam pëkunapa makinman entregayäshunkitsu. Tsëmi rogakoq, Teyta Jehovä nishunqëkita wiyakunëkipaq y ninqaqkunata ruranëkipaq. Tsëta rurarqa, allim kanki y kawarmi sïguinki. 21 Peru mana entregakuptikiqa, Teyta Jehovämi këkuna pasanampaq kaqta nin: 22 Judächö gobernaqpa palaciunchö quedaq warmikunatam, Babiloniachö gobernaqpa dirigeqninkunaman apayanqa+ y tsë warmikunaqa kënö nirmi ëwayanqa:
‘Confiakuyanqëki nunakunam engañayäshurqunki y venciyäshurqunki.+
Pëkunapa culpanmi chakikikunapis leqitaman hundikashqa,
y kananqa tumaskirmi ëwakuyashqa’.
23 Llapan warmikikunata y tsurikikunatam Caldëa soldädukunata entregayanqa, qampis manam pëkunapa makimpita salvakunkitsu, sinöqa Babiloniachö gobernaqmi+ prësu apashunki y qampa culpëkim kë markäta ninawan ushakätsiyanqa”.+
24 Tsëpitanam Sedequïasqa Jeremïasta kënö nirqan: “Wanuyta o wañuyta mana munarqa, ama kë nimanqëkita pitapis willankitsu. 25 Dirigeqkuna qamwan parlanqäta musyëkur qamman shamur, ‘gobernaqta ninqëkita willëkayämë, ama noqakunapita imatapis pakëtsu y manam wanutsiyashqëkitsu,+ ¿y gobernaqqa imatataq nishurqunki?’ nir tapuyäshuptikiqa, 26 pëkunata kënö ninki: ‘Jehonatanpa wayinman kutitsiyämaptin tsëchö mana wanunapaqmi, tsëman mana kutitsiyämänampaq gobernaqta rogakurqö’”.+
27 Tiempu pasariptinnam dirigeqkunaqa Jeremïasta rikaq ëwayarqan y tapupäyarqan. Jeremïasqa gobernaq ninqanllatam nirqan. Y dirigeqkunaqa parlayanqanta mana wiyashqa karmi, masqa tapupäyarqannatsu. 28 Caldëa soldädukuna Jerusalenman yëkuyanqan witsanyaqmi, Jeremïasqa Soldädukunapa Patiun+ niyanqanchö prësurëkarqan. Awmi, Jerusalenman yëkuyanqan junaqpis tsëchömi këkarqan.+
39 Sedequïas Judächö isqun watapana gobernëkaptin, chunka kaq killam, Babiloniata gobernaq Nabucodonosorqa, llapan soldädunkunawan Jerusalenman shayämurqan, y entëru lädunkunamanmi churakäyarqan.+
2 Sedequïas onci watapana gobernëkaptin, chusku kaq killa y isqun kaq junaqmi, murällankunata uchkur Jerusalenman yëkuyarqan.+ 3 Y Babiloniachö gobernaqpa llapan dirigeqninkuna markaman yëkurmi, Pullan Punku+ niyanqanchö täkuriyarqan. Tsëchöqa këkäyarqan, samgar carguyoq Nergal-Sarëzer, rabsaris carguyoq Nëbu-Sarsekim* y rabmag carguyoq* Nergal-Sarëzer y Babiloniachö gobernaqpa wakin dirigeqninkunam.
4 Tsëta rikëkurqa, Judächö gobernaq Sedequïas y llapan soldädukunam, gobernaqpa huertan kaqpa markapita qeshpir+ paqaspa ëwakuyarqan. Y ishkë murällakuna këkanqan punkupa yarqurmi, Arabäman ëwaq nänipa ëwakuyarqan.+ 5 Tsënö kaptimpis Caldëapita soldädukunaqa qepankunata ëwarmi, Jericö kinrë tsunyaq pampakunachö gobernaq Sedequïasta taripäyarqan,+ y prësurmi Babiloniachö gobernaq Nabucodonosorman apayarqan. Pëqa Hamat kinrëchö+ Riblä markachömi+ këkarqan. Tsëchömi Sedequïasta juzgar ima pasanampaq kaqta nirqan. 6 Tsë Riblä markallachömi Babiloniachö gobernaqqa, Sedequïas rikëkaptin llapan tsurinkunata wanutsiyänampaq mandakurqan. Tsënöllam Babiloniachö gobernaqqa, Judächö carguyoq nunakunata wanutsiyänampaq mandakurqan.+ 7 Sedequïastam wiskuyäratsir o qaprayäratsir y cobripita cadënawan watarkur Babiloniaman aparqan.+
8 Tsëpitanam Caldëapita soldädukunaqa, gobernaqpa wayinta* y nunakunapa wayinta ninawan ushakätsiyarqan.+ Tsënöllam Jerusalenpa murällankunatapis ushakätsiyarqan.+ 9 Soldädukunata mandaq Nebuzaradanqa,+ markachö quedaqkunata, pëkunaman qaqaqkunata y wakin quedaq nunakunatam, Babiloniaman aparqan.
10 Peru soldädukunata mandaq Nebuzaradanqa, waktsa kaqkunata y imannaq kaqkunatam, Judä kinrë markakunachö dejarqan. Tsë junaqmi, üvas chakrankuna y murukuyänampaq mas chakrankuna rikätsirqan.+
11 Babiloniachö gobernaq Nabucodonosorqa, soldädukunata mandaq Nebuzaradantam Jeremïaspaq kënö mandarqan: 12 “Jeremïasta asheq ëwë, y pëta cuidë. Ama imanankitsu, y llapan mañashunqëkita entreganki”.+
13 Tsënam soldädukunata mandaq Nebuzaradan, rabsaris carguyoq* Nebusazban, rabmag carguyoq* Nergal-Sarëzer y Babiloniachö gobernaqpa mandakoq nunankunaqa, 14 Soldädukunapa Patiun+ niyanqampita Jeremïasta jipiskatsimur, Safanpa willkan+ y Ahicampa tsurin+ Guedalïasta entregayarqan,+ y pëqa wayinmanmi apakurqan. Tsënömi Jeremïasqa tsë markachö nunakunawan kawarqan.
15 Soldädukunapa Patiunchö+ prësu këkaptinmi, Teyta Jehoväqa Jeremïasta parlapar kënö nirqan: 16 “Etiopïapita Ëbed-Mëlecman+ ëwar këta nï: ‘Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: “Puntallapitana willakunqänömi kë markamanqa, imëka mana allikunata chätsimushaq, y allikunataqa manam apamushaqtsu, y ninqäkuna cumplikanqan junaqtaqa qampis rikankim”’.
17 ‘Peru tsë junaqqa noqam salvashqëki, y manam mantsanqëki nunakunapa makinchö ushankitsu’ ninmi Teyta Jehovä.
18 ‘Awmi, noqa salvapteqmi espädawan wanutsiyäshunkitsu, y noqaman confiakamushqa karmi, wanutsiyäshunëkipita salvakunki’+ ninmi Teyta Jehovä”.
40 Soldädukunata mandaq Nebuzaradan,+ Ramä markachö+ Jeremïasta libri dejanqanchömi, Teyta Jehoväqa Jeremïasta parlaparqan. Babiloniaman apëkäyanqan Judäpita y Jerusalenpita nunakunatawan juntum, Jeremïastapis cadenashqata apashqa karqan. 2 Tsëpitanam soldädukunata mandaqqa, Jeremïasta juk läduman apëkur kënö nirqan: “Jehovä Diosnikiqa, kë kinrë markakunata tsënö pasanampaq kaqtaqa willakushqanam karqan. 3 Jehoväpa rikëninchö jutsata* rurayanqëkipita y ninqankunata mana cäsukushqa kayaptikim, Jehoväqa ninqannölla kë imëka mana allikunata qamkunaman chätsimushqa. Awmi, tsërëkurmi këkunata pasëkäyanki.+ 4 Kanampitaqa manam cadenarankinatsu. Qampaq allinö kaptinqa Babiloniata ëwakushun, y noqam cuidashqëki. Peru Babiloniata mana ëwëta munarqa, ama shamuytsu. ¡Rikë! Kë entëru nacionmi libri këkan, munanqëki markachö täkunëkipaq”.*+
5 Jeremïas manaraq ëwakuptinmi Nebuzaradanqa kënö nirqan: “Safanpa willkan+ y Ahicampa tsurin+ Guedalïas këkanqanman kutikuy.+ Babiloniachö gobernaqqa, pëpa cargunmanmi Judächö markakunata churashqa. Y pë këkanqanchö marka mayikikunawan quedakuy, sinöqa munanqëki markaman ëwar tsëchö quedakuy”.
Tsënö nïkurmi soldädukunata mandaqqa, vïvirisnin y juk qarënin entreguëkur libri ëwakunanta dejarqan. 6 Tsëmi Jeremïasqa, Mizpächö+ këkaq Ahicampa tsurin Guedalïas kaqman ëwarqan y tsë nacionchö quedaq nunakunawanmi juntu täkurqan.*
7 Tsëpita tiemputanam, entëru nacionchö këkaq soldädukunata mandaqkuna y llapan soldädunkunaqa, Babiloniachö gobernaq, Ahicampa tsurin Guedalïaspa cargunman entëru nacionta churashqa kanqanta musyariyarqan. Tsënöllam waktsa kayaptin, Babiloniaman mana apayanqan ollqukunata, warmikunata y wamrakunatapis, pëpa cargunman churashqa kanqanta musyaskiyarqan.+ 8 Tsëmi Netanïaspa tsurin Ismael,+ Carëahpa tsurinkuna Johanan+ y Jonatan, Tanhümetpa tsurin Seräya, netofatïta Efäipa tsurinkuna, maacatïta nunapa tsurin Jezanïas+ y pëkunapa cargunchö soldädukuna, Mizpächö+ këkaq Guedalïas kaqman ëwayarqan. Y pëkunawanmi soldädunkunapis ëwayarqan. 9 Tsënam Safanpa willkan y Ahicampa tsurin Guedalïasqa, pëkunata y soldädunkunata jurar änirnin kënö nirqan: “Ama mantsayëtsu Caldëa nunakunapa sirweqnin këta. Babiloniachö gobernaqta sirwir kë nacionchö kawakuyë, y allim kawakuyanki.+ 10 Noqaqa Caldëapita nunakuna shayämuptin qamkunapa jutikikunachö parlapänäpaqmi, Mizpächö quedakushaq. Peru qamkunaqa vïnuta, usya witsanchö cosechayanqëki frütata y aceititam guardayänëki y këkäyanqëki markakunachömi quedakuyänëki”.+
11 Wakin judïukuna Judächö quedakuyänampaq, y pëkunata Safanpa willkan y Ahicampa tsurin Guedalïaspa cargunman Babiloniachö gobernaq churashqa kanqantam, Ammonpita, Moabpita, Edompita y wakin nacionkunachö këkaq judïukunapis musyariyarqan. 12 Tsëmi llapan judïukuna, mëtsë sitiuman qeshpir ëwakuyanqampita, Judä kinrë markakunaman kutiyämurqan. Awmi, Mizpächö këkaq Guedalïas kaqmanmi shayämurqan. Mëtsika vïnuta y usya tiempu cosechayanqan frütakunatam juntayarqan.
13 Carëahpa tsurin Johanan y entëru nacionchö këkaq soldädukunata mandaqkunaqa, Mizpächö këkaq Guedalïas kaqman ëwarmi 14 kënö niyarqan: “¿Manaku musyanki Ammonpita nunakunata+ gobernaq Baalis, Netanïaspa tsurin Ismaelta wanutsishunëkipaq mandamunqanta?”.+ Tsënö nikäyaptimpis Ahicampa tsurin Guedalïasqa, manam pëkuna niyanqanta creirqantsu.
15 Tsënam Carëahpa tsurin Johananqa, Mizpächö Guedalïasta pakëllapa kënö nirqan: “Netanïaspa tsurin Ismaelta wanutseqmi ëwëta munä, y manam ni pï musyanqatsu. ¿Imanirtan qamta wanutsishunkiman? ¿Imanirtan qamman qaqämoq Judäpita nunakuna rakikar ushayanman? ¿Imanirtan Judäpita quedaq nunakuna ushakäyanman?”. 16 Peru Ahicampa tsurin Guedalïasqa,+ Carëahpa tsurin Johanantam nirqan: “Ama tsëta rurëtsu. Ismaelpaq nikanqëkiqa manam rasumpatsu”.
41 Qanchis kaq killam, Elisamäpa+ willkan y Netanïaspa tsurin Ismaelqa, chunka nunakunata pusharkur, Mizpächö+ këkaq Ahicampa tsurin Guedalïas kaqman ëwayarqan. Pëqa gobernaqkunapa kastan, y gobernaqpa palaciunchö alli carguyoq nunam karqan. Mizpächö llapankuna juntu mikuykäyaptinmi, 2 Netanïaspa tsurin Ismael y pëwan ëwaq chunka nunakuna sharkur,* Safanpa willkan y Ahicampa tsurin Guedalïasta espädawan wanuykatsiyarqan. Tsënömi entëru nacionta rikänampaq Babiloniachö gobernaq churanqan nunata, Ismael wanutsirqan. 3 Tsënöllam Ismaelqa, Guedalïaswan Mizpächö këkaq judïukunata y Caldëapita soldädukunatapis wanutsirqan.
4 Waräninqa* Guedalïasta wanutsiyanqanta manaraq ni pï musyaptinmi, 5 Siquempita,+ Silöpita+ y Samariapita+ ochenta ollqukuna shayämurqan. Pëkunaqa shaprankuna* rutushqa, röpankuna rachishqa y qarankuna roqushqam shayämurqan.+ Teyta Jehoväpa wayinman apayänampaqmi, yuraq inciensuta y gränupita rurashqa qarëkunata apayämurqan.+ 6 Tsënam Mizpächö këkaq Netanïaspa tsurin Ismaelqa, waqarëkar pëkunawan tinkoq ëwarqan. Pëkunawan tinkuskirnam, “Ahicampa tsurin Guedalïasta rikaq shayämuy” nirqan. 7 Peru tsë nunakuna markaman yëkuriyaptinllam, Netanïaspa tsurin Ismael y pëwan këkaq nunakunaqa, tsë nunakunata wanuykatsir jatun pözuman jitarkuyarqan.
8 Tsënö kaptimpis, chunka nunakunaqa Ismaeltam niyarqan: “Ama wanutsiyämëtsu. Noqakunaqa chakrakunachömi, trïguta, cebädata, aceitita y mielta pakëkur dejayämurqö”. Tsënö niyaptinmi pëkunataqa wakinkunatanö wanutsiyarqantsu. 9 Tsëpitanam Ismaelqa, tsë nunakunapa ayankunata jatun pözuman jitarkurqan. Tsë pözutaqa Israelchö gobernaq Baasäwan+ pelyëkarmi, gobernaq Asä rurarqan. Tsë pözumanmi Netanïaspa tsurin Ismaelqa, wanutsinqan nunakunapa ayanta jitëkurqan.
10 Tsëpitanam Ismaelqa Mizpächö+ quedaq nunakunata, y gobernaqpa warmi tsurinkunatapis prësu aparqan. Pëkunataqa soldädukunata dirigeq Nebuzaradanmi, Ahicampa tsurin Guedalïaspa+ cargunman churashqa karqan. Tsë nunakunata prësu aparkurmi Netanïaspa tsurin Ismaelqa, Ammonpita nunakuna kawayanqan markakunapa pasaq nänipa ëwëkarqan.+
11 Carëahpa tsurin Johanan+ y pëwan këkaq soldädukunata mandaqkuna, Netanïaspa tsurin Ismael tsë alläpa mana allita ruranqanta musyëkurqa, 12 llapan soldädunkunawanmi, Netanïaspa tsurin Ismaelwan pelyaq ëwayarqan. Y Gabaonchö mëtsika yaku kanqanchömi* taripäyarqan.
13 Carëahpa tsurin Johananta y pëwan ëwëkaq soldädukunata mandaqkunata rikëkurqa, Ismael prësu apëkanqan nunakunaqa alläpam kushikuyarqan. 14 Tsëpitanam Mizpäpita+ Ismael prësu apëkanqan nunakunaqa, Carëahpa tsurin Johananwan kutikuyarqan. 15 Peru Netanïaspa tsurin Ismael y pëwan këkaq puwaq nunakunaqa, Ammonpita nunakuna kawayanqan kinrëpam, Johananpita qeshpir ëwakuyarqan.
16 Netanïaspa tsurin Ismael Ahicampa tsurin Guedalïasta+ wanuskatsir, Mizpäpita apanqan nunakunatam, Carëahpa tsurin Johanan y pëwan këkaq soldädukunata mandaqkunaqa, pëkunawanna apayarqan. Awmi, Gabaonpita nunakunata, soldädukunata, warmikunata, wamrakunata y palaciuchö carguyoq nunakunatam, pëkunawan apayarqan. 17 Tsëpita ëwakurnam, Belenpa amänunchö+ këkaq Kimhampa posädanchö quedakuyarqan. Tsëtaqa rurayarqan, tsëpa ëwar Egiptuman chëta munarmi.+ 18 Netanïaspa tsurin Ismael Ahicampa tsurin Guedalïasta wanutsishqa kaptinmi, Caldëa soldädukunata mantsar Egiptuman ëwëta munayarqan. Ahicampa tsurin Guedalïastaqa, Babiloniachö gobernaqmi entëru nacionta rikänampaq churashqa karqan.+
42 Tsëpitanam soldädukunata dirigeqkuna, Carëahpa tsurin Johanan,+ Hosäyapa tsurin Jezanïas y llapan nunakuna, ichikpis jatumpis, Jeremïasman ëwayarqan. 2 Y Diospa willakoqnin Jeremïastam kënö niyarqan: “Rogakuyanqaqta wiyëkullë, noqakunapaq y Judächö quedaq nunakunapaq, Jehovä Diosnikiman mañakuykullë. Rikanqëkinöpis mëtsika kashqa karpis, kananqa wallkaqllanam kayä.+ 3 Y Jehovä Diosniki mëpa ëwayänäpaq kaqta y imata rurayänäpaq kaqta nïkayämätsun”.
4 Diospa willakoqnin Jeremïasnam, “qamkuna niyämanqëkinömi Jehovä Diosman mañakushaq, y imatapis mana pakashpam Jehovä Dios llapan nimanqanta willayashqëki” nirqan.
5 Tsënam pëkunaqa Jeremïasta kënö niyarqan: “Jehovä Dios qamwan niyämanqannö mana rurayaptïqa, confiakuypaq y rasumpa kaqta parlaq testïgu kanqanta rikätsikur, Teyta Jehovä castiguëkayämätsun. 6 Jehovä Diosman mañakunëkipaq mandashqa karnikim, allita o mana allita niyämaptimpis, pë llapan niyämanqankunata cäsukuyäshaq. Tsënömi Jehovä Diosnintsik niyämanqankunata cäsukuyaptï, imata rurayanqäpis alli yarqunqa”.
7 Tsëpita chunka junaq pasariptinmi, Teyta Jehoväqa Jeremïasta parlaparqan. 8 Tsënam Jeremïasqa Carëahpa tsurin Johananta, pëwan këkaq soldädukunata mandaqkunata y llapan nunakunata, ichiktapis jatuntapis qayatsirqan.+ 9 Y pëkunatam kënö nirqan: “Qamkunaqa Israelpa Diosnin Teyta Jehoväta qamkunapaq rogakunäpaqmi niyämarqëki, y pëqa këtam nin: 10 ‘Kë nacionchö quedakuyaptikiqa, qamkunata ushakätsinäpa rantinmi alli kawakuyänëkipaq yanapayashqëki. Markëkikunapita qamkunata qarqunäpa rantinmi, imatapis plantaqnö shumaq cuidayashqëki, y imëka mana allikunata qamkunaman chätsimunqäpitam mana alli sientikushaq’.*+ 11 Teyta Jehoväqa këtapis ninmi: ‘Qamkunaqa Babiloniachö gobernaqtam mantsayanki, peru ama pëta mantsayëtsu.+
Qamkunata yanapanäpaqmi* qamkunawan këkäshaq. Y noqam pëpa makinpita salvayashqëki. Tsëqa ama pëta mantsayëtsu. 12 Noqa qamkunata llakipaptïmi*+ Babiloniachö gobernaqpis qamkunata llakipäyäshunki. Y nacionnikikunaman kutiyänëkitam permitinqa.
13 Peru qamkuna, “manam, manam kë nacionchö quedakuyäshaqtsu” niyaptikiqa, y Jehovä Diosnikikuna niyäshunqëkita mana cäsukur, 14 “manam kë nacionchö quedakuyäshaqtsu, sinöqa Egiptu naciontam ëwakuyäshaq.+ Tsëchöqa manam guërrakunata rikäyäshaqtsu ni waqrata tocayanqanta wiyayäshaqtsu ni mallaqäyäshaqtsu, y tsëchömi kawayäshaq” niyaptikiqa, 15 Judächö quedaq nunakuna, noqa Jehovä ninqäkunata wiyakuyë. Noqa Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Jehovämi këta nï: “Imëkanöpa Egiptu nacionta ëwëta munayaptiki, y tsëchö kawëta munayaptikiqa,* 16 espädawan wanutsiyäshunëkita mantsëkäyaptikim, Egiptu nacionchö espädawan wanutsiyäshunki. Y mallaqëta mantsëkäyaptikim, Egiptu nacionchö mallaqëpita wanuyanki.+ 17 Egiptuman imëkanöpa ëwaqkunataqa espädawanmi ushakätsiyanqa. Mallaqëwan y qeshyawanmi wanuyanqa. Manam mëqampis kawëkar quedanqatsu, y manam pëkunaman imëka mana allikunata apamunqäpita salvakuyanqatsu”’.
18 Noqa Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Jehovämi këta nï: ‘Jerusalenpita nunakunawan alläpa cölerashqa këkanqäta rikätsikunqänöllam,+ Egiptuman ëwaqkunawan alläpa cölerashqa këkanqätapis rikätsikushaq. Qamkunata pasayäshunqëkita rikarmi, mëtsë nacionpita nunakuna alläpa mantsakäyanqa. Pïmëmi maldiciyäshunki y insultayäshunki y qamkunapitam burlakuyanqa.+ Manam yapëqa kë kinrë markakunata rikäyankitsu’.
19 Judächö quedaq nunakuna, Teyta Jehoväqa Egiptuman mana ëwayänëkipaqmi niyäshurqunki. Kananmi qamkunata cläru niyarqoq,* ninqäkunata mana cäsukurqa 20 wanuyänëkipaq kaqta. Qamkunaqa Teyta Jehoväta tapunäpaqmi kënö niyämarqëki: ‘Noqakunapaq Jehovä Diosnintsikman mañakuykullë y Jehovä Diosnintsik nishunqëkita willëkayämë. Noqakunaqa pë ninqankunatam rurayäshaq’.+ 21 Y kananmi Jehovä Dios ninqankunata qamkunata willayarqoq,* peru qamkunaqa manam cäsukuyankitsu ni rurayänëkipaq niyäshunqëkita rurayankitsu.+ 22 Tsëmi ëwëta munayanqëki nacionchö espädawan ushakätsiyäshunki y mallaqëpita y qeshyawanmi wanuyanki”.+
43 Jeremïasqa Jehovä Diosninkuna llapan ninqantam llapan nunakunata willarqan. Awmi, Jehovä Diosninkuna llapan ninqantam pëkunata willarqan. Y willar ushariptinnam, 2 Hosäyapa tsurin Azarïas, Carëahpa tsurin Johanan,+ y wakin allish tukoq nunakunaqa Jeremïasta kënö niyarqan: “Jehovä Diosnïkunaqa manam, ‘ama Egiptuman kawaq ëwayëtsu’ nishurqunkitsu. Qamqa mana rasumpa kaqtam nikäyämanki. 3 Nerïaspa tsurin Barucmi+ tsënö niyämänëkipaqqa nishurqunki. Pëqa Caldëa nunakunapa makinchö ushayänäta, pëkuna wanutsiyämänanta y Babiloniaman apayämänantam munan”.+
4 Tsënö nirmi, Carëahpa tsurin Johanan, soldädukunata mandaqkuna y llapan nunakuna, Jehovä ninqankunata cäsukuyarqantsu, y manam Judä kinrë markakunachö quedakuyarqantsu. 5 Tsëpa rantinqa, Carëahpa tsurin Johanan y soldädukunata mandaqkunaqa, mëtsëman qeshpir ëwakuyanqampita Judä kinrëman kutimoq nunakunata pusharkurmi, Egiptuta ëwakuyarqan.+ 6 Awmi, soldädukunata mandaq Nebuzaradan,+ Safanpa+ willkan y Ahicampa+ tsurin Guedalïaspa+ cargunchö dejanqan ollqukunata, warmikunata, wamrakunata, gobernaqpa warmi tsurinkunata y llapan nunakunata aparkurmi ëwakuyarqan. Tsënöllam Diospa willakoqnin Jeremïasta y Nerïaspa tsurin Baructapis apakuyarqan. 7 Teyta Jehovä ninqanta mana cäsukurmi, Egiptuchö këkaq Tahpanhes markayaq chäyarqan.+
8 Tahpanhes markachö këkaptinnam, Teyta Jehoväqa Jeremïasta parlapar kënö nirqan: 9 “Tahpanhes markachö, Egiptuchö gobernaqpa wayin frentinman ëwar, Judäpita nunakuna rikëkäyaptin, ladrïllupita pïsunchö jatusaq ruminkunata mezclawan tsaparkuy. 10 Tsëpitana pëkunata kënö nï: ‘Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: “Babiloniachö gobernaq sirwimaqnï Nabucodonosortam qayatsimushaq+ y tsapatsinqä rumikuna jananchö gobernar täkunanta churanantam permitishaq. Tsë rumikuna jananchömi, alläpa shumaq carpanta* armanqa.+ 11 Babiloniachö gobernaq shamurqa, Egiptuchö nunakunawanmi pelyanqa.+ Wakin nunakunam wanutsikoq qeshyawan wanuyanqa, wakintanam juk nacionman apayanqa, y wakintanam espädawan ushakätsiyanqa.+ 12 Pëqa Egiptuchö adorayanqan santukunapa templuntam ninawan ushakätsinqa.+ Wakin santunkunatapis ninawanmi ushakätsinqa, y wakintanam nacionninman apakunqa. Mitsikoq nuna aqshunanta* fäcil-lla aqshukunqannömi, Babiloniachö gobernaqpis, Egiptupita nunakunata fäcil-lla venciskir kushishqa* ëwakunqa. 13 Egiptu nacionchö këkaq Bet-Sëmes* markachö llapan columnakunatam ushakätsinqa. Egiptuchö adorayanqan santukunapa templunkunatam, ninawan ushakätsinqa”’”.
44 Egiptu nacionchö këkaq Migdol,+ Tahpanhes,+ Nof+ y Patros+ kinrëchö këkaq judïukunapaqmi, Teyta Dios Jeremïasta parlapar kënö nirqan:+ 2 “Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: ‘Qamkunaqa rikäyarqunkim Jerusalenman+ y Judä kinrëchö markakunaman, imëka mana allikunata apamunqäta. Tsëmi, tsë kinrëkunaqa tsunyaq këkäyan y ni pï tsëchö kawantsu.+ 3 Tsëtaqa rurarqä, noqata cöleratsimar, qamkuna y unë kastëkikuna mana reqiyanqëki santukunapaq qarëkunata rupatsishqa kayaptiki,+ y imëkata rurar tsëkunata adorashqa kayaptikim.+ 4 Noqaqa kutin kutinmi sirwimaqnï willakoqkunata, qamkunata kënö niyäshunëkipaq mandamurqä: “Chikinqä melanëpaq rurëkunata manana rurayänëkipaqmi qamkunata rogä”.*+ 5 Peru qamkunaqa manam wiyakuyarqëkitsu ni cäsukuyarqëkitsu, y manam mana alli rurëkunata dejayarqëkitsu, sinöqa santukunapaqmi qarëkunata rupatsir sïguiyarqëki.+ 6 Tsëmi qamkunawan alläpa cölerakur, Judä kinrë markakunaman y Jerusalenpa cällinkunaman, imëka mana allikunata chätsimurqä. Tsëmi kanan rikäyanqëkinöpis, ushakashqa y tsunyaq sitiu këkan’.+
7 Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehoväqa këtapis ninmi: ‘¿Imanirtan imëka mana allikuna pasayäshunëkipaq kikikikuna ashiyanki? Qamkunapa culpëkikunam Judächö ollqukuna, warmikuna, wamrakuna y llullukunapis wanuyanqa o wañuyanqa, y manam mëqëkipis kawëkar quedayankitsu. 8 ¿Imanirtan kanan kawëkäyanqëki Egiptu nacionchö adorayanqan santukunapaq qarëkunata rupatsir cöleratsiyämanki? Tsëta rurayanqëkipitam qamkunaqa wanuyanki, y mëtsë nacionpita nunakunam qamkunata maldiciyäshunki y insultayäshunki.+ 9 ¿Qonqayarqunkinaku unë kastëkikuna, Judächö gobernaqkuna+ y warminkuna,+ qamkuna y warmikikuna,+ Judä kinrë markakunachö y Jerusalenpa cällinkunachö, imëka mana allikunata rurayanqëkita? 10 Qamkunaqa kananyaqmi arrepentikuyarqunkitsu* ni respetayämarqunkitsu,+ manam qamkunata y unë kastëkikunata entreganqä leynïkunata ni mandakunqäkunatapis cäsukuyarqunkitsu’.+
11 Tsëmi Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehoväqa këta nin: ‘Qamkunamanmi imëka mana allikunata chätsimushaq, y Judä kinrë markakunatam ushakätsishaq. 12 Imëkanöpa Egiptuman ëwëta munaq Judächö quedaq nunakunataqa, tsë nacionchö ushakätsiyänantam permitishaq.+ Espädawanmi ushakätsiyäshunki y mallaqëpitam wanuyanki. Awmi, ichiktapis jatuntapis espädawanmi ushakätsiyäshunki, y mallaqëpitam wanuyanki. Qamkunata pasayäshunqëkita rikarmi, mëtsë nacionpita nunakuna alläpa mantsakäyanqa, pïmëmi maldiciyäshunki y insultayäshunki y qamkunapitam burlakuyanqa.+ 13 Jerusalenpita nunakunata castiganqänömi, Egiptu nacionchö kawëkaq nunakunatapis castigashaq. Y espädawanmi ushakätsiyanqa, y mallaqëpita y qeshyawanmi wanuyanqa.+ 14 Egiptu nacionchö kawaq Judäpita quedaqkunapis, manam salvakuyanqatsu ni kawëkar quedayanqatsu. Y manam yapëqa Judä kinrëman kutiyanqatsu. Kutimuyta munarpis manam llapantsu kutiyämunqa, sinöqa juk ishkë salvakoqkunallam’”.
15 Jeremïas tsënö niptinnam, warminkuna santukunapaq qarëkunata rupatsiyanqanta musyaq ollqukuna, santukunapaq qarëkunata rupatseq mëtsika warmikuna y Egiptuchö këkaq+ Patros kinrëchö kawaq nunakuna,+ Jeremïasta kënö contestayarqan: 16 “Teyta Jehoväpa jutinchö niyämanqëkitaqa, manam cäsukuyäshaqtsu. 17 Tsëpa rantinqa, parlayanqätam rurayäshaq. Awmi, Ciëluchö Reina* niyanqan santupaqmi qarëkunata rupatsiyäshaq, tsë qarëkunamanmi vïnuta jichayäshaq.+ Tsëtam noqakuna, unë kastäkuna, gobernaqnïkuna y dirigimaqnïkunapis, Judä kinrë markakunachö y Jerusalenpa cällinkunachö rurayarqä. Tsëtaqa rurayarqä, tantäkuna y imëkäkuna mëtsika kaptinmi, y imëka mana allikunata manaraq pasarmi. 18 Ciëluchö Reina niyanqan santupaq qarëkunata manana rupatsiyanqäpita, tsë qarëkunaman vïnuta manana jichayanqäpitam, imëkäkuna pishishqa, y marka mayïkunatapis espädawanmi ushakätsiyashqa y mallaqëpitam wanuyashqa”.
19 Tsë warmikunaqa kënöpis niyarqanmi: “Noqakunaqa qowäkuna o runäkuna* musyëkäyaptinmi, Ciëluchö Reina niyanqan santupaq qarëkunata rupatsiyarqö y tsë jananmanmi vïnuta jichayarqö. Tsënöllam santu rikoq wawakunata rurayanqätapis y tsëman vïnuta jichayanqätapis qowäkuna musyayan”.
20 Tsënam Jeremïasqa, tsëchö këkaq ollqukunata, warminkunata y pëwan parlëkaq llapan nunakunata kënö nirqan: 21 “Qamkuna, unë kastëkikuna, gobernaqnikikuna, dirigeqnikikuna y llapan nunakuna, Judä kinrëchö y Jerusalenpa cällinkunachö+ santukunapaq qarëkunata rupatsiyanqëkitaqa, Teyta Jehoväqa manam qonqashqatsu, kananyaqmi yarparëkan. 22 Qamkuna imëka mana allikunata y melanëpaqkunata rurayanqëkita manana aguantarmi, Teyta Jehoväqa kawayanqëki markakunata ushakätsishqa. Tsëmi kanan rikäyanqëkinöpis, tsë markakunachö ni pï kannatsu. Y pasayäshunqëkita rikarmi, mëtsë nacionpita nunakuna alläpa mantsakäyanqa, y pïmëmi maldiciyäshunki.+ 23 Qamkunaqa Jehovä niyäshunqëkikunata mana cäsukur, y leyninkunata, mandayäshunqëkita y yarpätsiyäshunqëkita mana cäsukurmi, santukunapaq qarëkunata rupatsir, Jehoväpa rikëninchö jutsata* rurayarqunki. Tsëmi kanan rikäyanqëkinöpis, qamkunaman imëka mana allikuna chämushqa”.+
24 Jeremïasqa tsëchö këkaq nunakunata y llapan warmikunataqa, kënöpis nirqanmi: “Egiptuchö këkaq Judäpita nunakuna, Teyta Jehovä ninqankunata wiyayë. 25 Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: ‘Qamkuna y warmikikunaqa, niyanqëkinöllam rurayarqunki. Qamkunaqa kënömi niyarqëki: “Ciëluchö Reina niyanqan santupaq qarëkunata rupatsiyänäpaq y tsë qarëkunaman vïnuta jichayänäpaq+ änikuyanqätaqa, änikuyanqänöllam cumpliyäshaq”. Awmi, qamkuna warmikuna, änikuyanqëkitam niyanqëkinölla cumpliyanki’.
26 Tsëmi Egiptuchö kawëkaq Judäpita nunakuna, Teyta Jehovä kënö ninqanta wiyayë. Teyta Jehovämi këta nin: ‘“Alläpa respetashqa jutïchö jurarmi nï, Egiptuchö kawëkaq Judäpita nunakunata+ imatapis jurar jutïchö jurayänampaq, manana permitinäpaq kaqta. Awmi, pëkunaqa manam, ‘¡Llapanta Gobernaq Teyta Jehovä rasumpa kawanqannöllam!’ nir jurayanqanatsu.+ 27 Pëkunapaq allikunata ruranäpa rantinmi, pëkunaman imëka mana allikunata chätsimunäpaq altantu këkäshaq.+ Y Egiptuchö kawëkaq Judäpita nunakunataqa, espädawanmi ushakätsiyanqa, y mallaqëpita wanurmi llapankuna ushakäyanqa.+ 28 Y juk ishkëllam espädapita salvakur, Egiptu nacionpita Judä kinrëman kutiyämunqa.+ ¡Tsëchömi Egiptu nacionman shamoq Judäpita quedaq nunakunaqa musyayanqa, pëkuna niyanqankuna o noqa ninqäkuna cumplikanqanta!”’”.
29 “Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: ‘Qamkunataqa, këkäyanqëki sitiuchö imëka mana allikunawan castiganäpaq kaqtam nirqö. Tsënö ninqäta cumplinqätaqa, imëka pasakunqankunam rikätsikun. 30 Noqa Jehovämi këta nï: “Judächö gobernaq Sedequïasta, chikeqnimpa y wanutsita munaq Babiloniachö gobernaq Nabucodonosorpa makinman entreganqänöllam, Egiptuchö gobernaq faraon Hofrätapis, chikeqninkunapa y wanutsita munaqkunapa makinkunaman entregashaq”’”.+
45 Josïaspa tsurin Jehoiaquim+ chusku watapana Judächö gobernëkaptinmi, Nerïaspa tsurin Barucqa,+ Jeremïas llapan dictanqanta rölluman* qellqëkarqan.+ Tsë kutim Jeremïasqa, Baructa kënö nirqan:
2 “Qam Barucpaqmi, Israel nunakunapa Diosnin Teyta Jehovä këta nin: 3 ‘Qamqa kënömi nirqëki: “¡Allaw noqallä! Shonqüchö nanatsikuykaptïmi, Jehoväqa masraq llakitsimashqa. Tsëmi mëläya waqarpis, yamë këta tarïtsu”’.
4 Tsëmi Baructa kënö ninëki: ‘Teyta Jehovämi këta nin: “¡Rikë! Entëru nacionchömi, ruranqäta ushakätsishaq y plantanqäta jipishaq.+ 5 Tsënö këkaptinmi, qamqa imëka allikunata ashir* këkanki. Ama tsëkunata ashinatsu”’.
“Kë kinrëchö nunakunamanmi, imëka mana allikunata chätsimushaq.+ Peru qamta yanapaptïmi,* mëman ëwaptikipis qamtaqa wanutsiyäshunkitsu’ ninmi Teyta Jehovä”.+
46 Tsëpitanam Teyta Jehoväqa, mëtsë nacionkunapaq willakoqnin Jeremïasta parlaparqan.+ 2 Josïaspa tsurin Jehoiaquim+ Judächö chusku watapana gobernëkaptinmi, Babiloniachö gobernaq Nabucodonosorqa, Eufratis mayupa* amänunchö këkaq, Egiptuchö gobernaq+ Neköpa soldädunkunata+ Carquemis markachö ushakätsirqan. Y Egiptu nacionpita nunakunapaqmi Teyta Dios këta nin:
3 “Ichiktapis* jatuntapis
escüduykikunata alistarkur guërraman ëwayë.
4 Cawalluta montashqa pureq soldädukuna, cawalluykikunata sillarkur montayë.
Cascuykikunata cascukurkur pelyayänëkipaq listu këkäyë.
Lanzëkikunata afilayë, y guërrapaq chalëkuykikunata chalëkukuyë.
5 ‘¿Imanirtan pëkunaqa alläpa mantsakashqa këkäyan? Qeshpirmi ëwakuykäyan.
Pelyëta yachaq, puëdeq soldädunkunatapis venciyashqam.
Alläpa mantsakarmi, qepamampis mana rikëpa qeshpir ëwakuyashqa.
Mëtsëchömi alläpa mantsakashqa këkäyan’ ninmi Teyta Jehovä.
6 ‘Alli cörreqkunapis y alli pelyëta yachaq puëdeq soldädukunapis,
manam qeshpir ëwakuyta puëdiyantsu.
Norti läduchö këkaq Eufratis mayupa* kuchunchömi, ishkir ushayashqa’.+
7 ¿Pitan Nïlu mayunö*
y laqcheqyëkaq mayunö shamuykan?
Y kënömi niyan: ‘Ëwarmi entëru markaman juntashun
y kikin markata y tsëchö nunakunatam ushakätsishun’.
9 Cawallunkuna montashqa soldädukuna, guërraman witsäyë.
Carrëta manejaqkuna, ras o sas cörriyë.
Cus y Put nunakuna, qamkunaqa escüdutam alli manejëta yachayanki.+
Lud nunakuna,+ qamkunaqa flechakuna alistëta+ y alli manejëtam yachayanki.
Llapëki pelyëta yachaq, puëdeq soldädukuna, guërraman ëwayë.
10 Tsë junaqmi noqa Llapanta Gobernaq angelkunata mandaq Jehoväqa, chikimaqnïkunapita vengakushaq. Awmi, noqa Llapanta Gobernaq angelkunata mandaq Jehoväqa, Eufratis mayupa* amänun norti läduchö mëtsikaqta wanutsiyänampaqmi, imëkata alistarqö. Y mëtsika nunakunata wanutsishqa karmi, espädäpis tsë nunakunapa yawarninllana kanqa.+
11 Shipash wamranö Egiptupita nunakuna,
balsamuta asheq Galaad kinrëman ëwayë.+
12 Pelyëta yachaq puëdeq soldäduykikunapis,
soldädu mayinkunawan tanqanakurmi ishkir ushayashqa.
Tsënö penqakuychö ushayanqëkitaqa, mëtsëchömi musyayashqa.+
Y fuertipa büllayanqëkiqa, entëru patsachömi wiyakashqa”.
13 Babiloniachö gobernaq Nabucodonosor Egiptu nacionchö nunakunawan pelyaq shamunqampaq parlarmi, Teyta Jehoväqa willakoqnin Jeremïasta këkunata nirqan:+
14 “Egiptuchö willakuyë, y Migdolchö+ musyatsikuyë.
Tsënölla Nof y Tahpanhes+ markakunachöpis willakuyë.
Kënö niyë: ‘Espädawanmi lädunkunachö këkaqkunata ushakätsiyanqa.
Tsëmi alistakur sitiuykikunaman churakäyë.
15 ¿Imanirtan puëdeq soldäduykikunata ushakätsiyashqa?
Teyta Jehovä ushakätsishqa kaptinmi,
pëkunaqa tsarakuyta puëdiyashqatsu.
16 Mëtsikaqmi ishkir ushëkäyan.
Y kikinkunapuram kënö ninakuyan:
“Espädawan mana ushakätsimänapaq,
aku, markantsikman y nacionnintsikman kutikushun”’.
17 Tsëchömi kënö niyashqa,
‘Egiptuchö gobernaq faraonqa shimillam,
y manam alli tiemputa provechashqatsu’.+
18 ‘Noqa rasumpa kawanqänöllam, ninmi angelkunata mandaq Gobernaq Jehovä.
Egiptuchö nunakunata ushakätseqqa, jirkakuna chowpinchö* Tabor jirkanö+
y lamar kuchunchö Carmëlu jirkanömi+ shamunqa.
Tsë markata pasanqanta rikarmi, mëtsë nacionpita nunakuna alläpa mantsakäyanqa.
Tsëmi Egiptuchö kawaq warmi wamra, juk nacionman apashqa kanëkipaq alistakuy.
20 Egiptupita nunakunaqa, kuyëllapaq ternëranömi kayan.
Peru norti lädupita shamoq chuspikunam kanir ushayanqa.
21 Nacionninkunachö këkaq minkakuyanqan soldädukunapis,
mallwa torunömi wira* kayan.
Peru pëkunapis tumaskirmi, qeshpir ëwakuyashqa.
Castigashqa kayänan tiempu chämushqa kaptin,
y imëka mana allikuna pëkunaman chashqa kaptinmi, alli tsarakuyta puëdiyantsu’.+
22 ‘Pëkunaqa qeruta mutuykaq* nunakunanömi,
hächankunata aparkur pëpa qepanta ëwayanqa.
Y pë büllanqanqa, lätëpa pureq venënuyoq culebra büllanqannömi wiyakanqa.
23 Mana yupëtapis puëdipaq mëtsika chukllushkunanö* karmi,
mana ni pï yëkuyta puëdikaptin,
montinkunaman yëkuykur qerunkunata mutur ushayanqa’ ninmi Teyta Jehovä.
24 ‘Egiptupa warmi wamrannö kaqmi penqakuychö ushanqa,
y norti lädupita nunakunapa makinmanmi entregashqa kanqa’.+
25 Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: ‘Nö markapita*+ nunakuna adorayanqan Amon+ santuta, Egiptuchö gobernaqta, Egiptupita nunakunata, santunkunata+ y gobernaqninkunatam, awmi, Egiptuchö gobernaqta y llapan pëman confiakoqkunatam castigashaq’.+
26 ‘Wanutsita munaqkunapa makinmanmi entregashaq. Awmi, Babiloniachö gobernaq Nabucodonosorpa+ y sirweqninkunapa makinmanmi entregashaq. Peru tsëpita tiemputaqa, unënöllam nunakuna tsëchö kawayanqa’ ninmi Teyta Jehovä.+
27 ‘Peru qamkuna, sirwimaqnï Jacobpa kastankunaqa, ama imatapis mantsayëtsu.
Y qamkuna Israel nunakunaqa, ama mantsakäyëtsu.+
Karu sitiuman y juk nacionman apayäshunqëkipitam,
qamkunata y kastëkikunata salvayashqëki.+
Qamkuna Jacobpa kastankunaqa, markëkikunaman kutimurmi, yamë y tranquïluna kawakuyanki.
Manam ni pï mantsakätsiyäshunkitsu.+
28 Tsëmi sirwimaqnï Jacobpa kastankuna, ama imatapis mantsayëtsu,
noqam qamkunawan këkä.
Noqa permitiptï nacionninkunaman apayäshoqniki nunakunatam ushakätsishaq.+
Peru qamkunataqa, manam ushakätsiyashqëkitsu.+
Tsënö kaptimpis, qamkunatapis castigayashqëkim,
y wanayanqëkimannömi* corregiyashqëki’+ ninmi Teyta Jehovä”.
47 Egiptuchö gobernaq Gäza markapita nunakunawan manaraq pelyaq ëwaptinmi, Teyta Jehoväqa Filistëapita+ nunakunapaq willakoqnin Jeremïasta parlaparqan. 2 Teyta Jehovämi këta nin:
“¡Rikë! Norti lädupitam mëtsika yaku shamunqa,
y mayu* mirar* wakpa këpa ëwakunqannömi
entëru nacionman y tsëchö kaqkunaman juntarinqa.
Awmi, mëtsë markakunaman y tsë markakunachö kawaqkunamanmi yaku juntanqa.
Tsëta rikarmi ollqukunapis fuertipa qayaräyanqa, y entëru nacionchö nunakunapis waqayanqa.
3 Cawallukuna cörrikäyanqanta,
guërrapaq carrëtakuna büllayanqanta
y carrëtakunapa ruëdankuna fuertipa büllanqanta wiyarmi,
papäkunapis mantsakar kallpannaq quedayanqa,
y manam tsurinkunata asheq kutiyanqatsu.
4 Tsënöqa kanqa, Filistëapita nunakuna+ ushakäyänan junaq ichikllachöna chämuptinmi.
Tsë junaqqa, Tïrupita,+ Sidonpita+ y pëta yanapaq nunakunam ushakäyanqa.
5 Gäza markapita nunakunaqa, llakikur y penqakurmi aqtsankunata pasëpa* rutukuyashqa,
y Asquelon markapita nunakunapis upällatsishqam kayashqa.+
6 ¡Jehoväpa espädan!+
¿Imëyaqraq tranquïlutsu kanki?
Churaränëkiman kutir tsëchö quedakuy,
y ama büllata rurënatsu.
7 Noqa Jehovä mandëkaptïqa,
¿imanöraq tranquïlu quedakunman?
Noqaqa Asquelonpita nunakunawan,
y lamar kuchunchö+ nunakunawan pelyanampaqmi mandarqö”.
48 Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi, Moabpita+ nunakunapaq këta nin:
“¡Ushakätsishqa kayaptinmi Nëbu markaqa+ llakipëpaq* këkan!
Tsënöllam Quiryatäim+ markaman yëkur duëñutsakuyashqa, y tsëchö nunakunaqa penqakuychömi ushayashqa.
Següru sitiunkunata ushakätsishqa kayaptinmi penqakuychö quedayashqa.+
2 Moab kinrëpaqqa manam ni pï allita parlannatsu,
y Hesbon+ markachömi ushakätsiyänampaq kënö parlayashqa:
‘Shayämuy, manana nacion kanampaq ushakätsishun’.
Madmenpita nunakuna upälla kayë.
Qamkunatapis espädawanmi ushakätsiyäshunki.
3 Imëka mana allikuna pëkunaman chashqa kaptin y markankunata ushakätsishqa kayaptinmi
Horonäimchö fuertipa büllayanqan wiyakan.+
4 Moab kinrëta ushakätsishqa kayaptinmi
wamrakunapis fuertipa waqëkäyan.
5 Luhit sitiuman ëwarpis waqarëkarmi witsäyanqa.
Horonäim urëchöpis imëka mana allikunata pasayanqampita llakikur waqayanqanmi wiyakan.+
6 ¡Mana wanutsiyäshunëkipaq cörripa qeshpir ëwakuyë!
Tsunyaq sitiuchö enebrunömi kayanëki.
7 Ruranqëkikunaman y väleq cösasnikikunaman confiakushqa kaptikim
qampitapis duëñutsakuyanqa.
Kemos+ santukunata, sacerdötinkunata
y dirigeqkunatapis juk nacionmanmi apayanqa.
8 Ushakätsikoqqa llapan markakunaman yëkurmi duëñutsakunqa,
y manam ni mëqampis salvakunqatsu.+
Pampata* y jirkachö pampakunatapis
Teyta Jehovä ninqannöllam ushakätsinqa.
9 Markankunata ushakätsiyaptinmi Moabpita nunakunaqa qeshpir ëwakuyanqa.
Tsëmi mëpa ëwëta musyayänampaq näniman señalkunata churayë.
Ushakätsiyanqan markankunachö ni pï mana kawaptinmi+
mëtsë nacionpita nunakunapis mantsakashqa rikaräyanqa.
10 ¡Teyta Jehovä mandanqanta qelanëkar* cumpleqqa, maldicishqam kanqa!
¡Pitapis espädawan mana wanutsita munaq nunapis maldicishqam kanqa!
11 Jövin kayanqampitam
Moabpita nunakunaqa tranquïlu kawakuyashqa.
Pëkunaqa imachöpis winaräkoq vïnunömi kayashqa.
Jukman jukman mana winayanqan vïnutanömi
pëkunatapis juk nacionman apayashqatsu.
Tsëmi gustumpis y imanö pukutanqampis o mushkunqampis cambiashqatsu.
12 Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi: ‘Ichikllachönam tsë vïnuta jichaskiyänampaq nunakunata mandamushaq. Y vïnuta jicharmi vïnu winayanqanta jinëllata dejayanqa. Tsëpitam jatun cantarunkunata pakir ushakätsiyanqa. 13 Betelchö santukunaman confiakuyanqampita+ israelïtakuna penqakuyanqannöllam, Moabpita nunakunapis Kemos santuman confiakuyanqampita penqakuyanqa.
14 ¿Imanöpatan qamkunaqa, “guërraman ëwayänampaq listu këkaq pelyëta yachaq puëdeq soldädukunam kayä” niyanki?’.+
15 ‘Moab kinrëtaqa ushakätsiyashqam,
tsë kinrë markakunatapis yëkurmi duëñutsakuyashqa.+
Y mas alli kaq jövinkunatapis wanutsiyashqam o wañutsiyashqam’+
ninmi angelkunata mandaq Jehovä jutiyoq Gobernaq.+
16 Ichikllachönam Moabpita nunakunaqa, imëka mana allikunata pasayanqa,
y ichikllachönam alläpa mana allichö ushayanqa.+
17 Jutinta musyaqkuna y amänunchö kawaqkunaqa,
pëkunatam llakipäyänëki.*
Y kënömi niyänëki: ‘¡Rikäyë, puëdeq y shumaq tukrum pakikärishqa!’.
18 Dibon markachö+ kawaq warmi wamra,
këkanqëkipita bajamur patsaman jamakuy.
Moab kinrëta ushakätseqqa, qammanmi shamuykan,
y alli murallashqa markëkikunatam ushakätsinqa.+
19 Aroer markapita nunakuna,+ näni kuchunman ëwar rikäyë
y qeshpir ëwakuykaq ollqukunata y warmikunata, ‘¿imatan pasakushqa?’ nir tapuyë.
20 Moabpita nunakunaqa penqakatsishqam kayashqa, y alläpa mantsakashqam këkäyan.
Tsëqa waqayë y fuertipa qayëkachäyë,
y Moabta ushakätsiyanqanta Arnon+ kinrëchö willakuyë.
21 Teyta Diosqa pampa jirkatam+ juzganqa. Tsënöllam Holon, Jähaz,+ Mefaat,+ 22 Dibon,+ Nëbu,+ Bet-Diblatäim, 23 Quiryatäim,+ Bet-Gamul, Bet-Meon,+ 24 Queriyot+ y Bozrä markakunatapis juzganqa. Tsënöllam Moab kinrëchö markakunatapis, karuchö o amänuchö kayaptimpis juzganqa.
25 ‘Moabpa kallpantam ushakätsiyashqa,
y rikrantam pakiyashqa’ ninmi Teyta Jehovä.
26 ‘Moabpita+ nunakunata machatsiyë. Pëkunaqa Teyta Jehoväpitam mas puëdeq tukuyashqa,+
y shonqunkuna jitanqan o tikratsinqan jananchömi wakman këman qarimpar o qoshpar* këkäyan.
Tsëmi pëkunapita burlakuyan.
27 ¿Manaku qamkunaqa Israel nunakunapita burlakuyarqëki?+
¿Manaku suwakuykaqta tarïkur, peqëkikunata o umëkikunata kuyutsir,
pëkunapaq mana allita parlayarqëki?
28 Moabpita nunakuna, markakunapita ëwakur qaqakunachö kawayë
y qaqakunachö qeshunta ruraq palumanö kayë’”.
29 “Moabpita nunakuna orgullösu y allish tukoq kayanqantam wiyayarqö.
Awmi, pëkunaqa allish tukoq, orgullösu, nuna tukoq y alläpa puëdeq tukoqmi kayan”.+
30 “‘Musyämi pëkunaqa ras o sas cölerakoq kayanqanta.
Tsënö kaptimpis alabakur parlayanqanqa, manam cumplikanqatsu.
Pëkunaqa manam imatapis rurayanqatsu’ ninmi Teyta Jehovä.
31 ‘Tsëmi Moab kinrëpaq waqashaq,
y Moabpita nunakunapaq llakikur büllashaq.
Tsënöllam Quir-Hëres+ markapita nunakunapaqpis llakikur waqashaq.
Tseqllipikikunaqa lamartapis tsimpayashqam.
Awmi, lamaryaq y Jazer markayaqmi chäyashqa.
Usya witsanchö cosechayanqëki frütakunaman
y üvaskunamanmi ushakätsikoq urämunqa.+
33 Huertakunachöpis y Moab+ kinrëchöpis
manam kushishqanatsu kayanqa.
Üvasta jaruyanqanchöpis manam vïnuta rurayanqanatsu,
y manam büllata rurar üvasta jaruyanqanatsu.
Awmi, manam kushikurnatsu büllata rurayanqa’”.+
34 “‘Hesbon+ markachö büllayanqanmi Elealë+ kinrëyaq wiyakan,
y fuertipa büllayanqanqa Jähaz+ markayaqmi wiyakan.
Tsënöllam Zoar markachö büllayanqampis Horonäim+ sitiuyaq y Eglat-Selisiyä sitiuyaq wiyakan.
Nimrimchö yakupis tsakirmi ushakanqa.+
35 Moab kinrëpita nunakunaqa, santukunata adorayänan sitiumanmi qarëkunata apayan,
y santukunapaqmi qarëkunata rupatsiyan.
Tsëmi pëkunata ushakätsishaq’ ninmi Teyta Jehovä.
36 ‘Tsëmi ayata pampayaptin flauta waqanqannöraq+ Moabpita nunakunapaq y Quir-Heres markapita nunakunapaq
llapan shonqüwan waqashaq.*
Tsënöqa kanqa, imëka tariyanqankuna ushakaptinmi.
38 “‘Manana sirweq mankatanö
Moab kinrëta ushakätsishqa kaptïmi,
Moabpita nunakunaqa wayinkuna jananchö
y llapan pläzakunachö waqar këkäyan’
ninmi Teyta Jehovä.
39 ‘¡Alläpa llakipëpaqmi* këkan! ¡Pëpaq waqayë!
¡Moabpita nunakunaqa penqakatsishqam ëwakuyashqa!
Moab kinrë imanö ushanqanta rikarmi amänunchö kawaq nunakunaqa alläpa mantsakäyan,
y pïmëmi Moab nunakunapita burlakuyan’”.
40 “Teyta Jehoväqa kënöpis ninmi:
41 Mëtsë markamanmi yëkuyanqa
y alli murallashqa markakunatam duëñutsakuyanqa.
Tsë junaqqa, wamran yuriptin warmi sufrinqannömi
Moabpita pelyëta yachaq puëdeq soldädukunapis sufriyanqa’”.
42 “‘Noqa Jehoväpita mas puëdeq tukushqa kayaptinmi,+
Moabpita nunakunata ushakätsishaq, y manam nacionnatsu kayanqa.+
43 Moabpita nunakuna, qamkunaqa alläpam mantsakäyanki.
Uchkumanmi jeqayanki y trampachömi ushayanki’ ninmi Teyta Jehovä.
44 ‘Alläpa mantsakar qeshpir ëwakoqkunam uchkuman jeqayanqa,
y uchkupita yarqamoqkunapis trampamanmi ishkiyanqa.
Tsënöqa kanqa, Moabpita nunakuna castigashqa kayänan junaq chämunanta permitiptïmi’ ninmi Teyta Jehovä.
45 ‘Hesbon y Sehon markapita nina yarqurmi+
Moabpita nunakunapa urkunta
y mana alli nunakunapa peqanta o umanta ushakätsinqa.+
Tsëmi salvakuyta munar
Hesbon markaman qeshpir ëwaqkunatapis yanapayanqatsu’.
46 ‘¡Allaw Moabpita nunakuna!
Kemos+ santuta adoraqkunaqa llapanmi ushakäyashqa.
Warmi y ollqu wamrëkikunatapis
juk nacionmanmi apakuyashqa.+
47 Tsënö kaptimpis ushanan junaqkunachöqa, juk nacionman apashqa kayanqampitam Moabpita nunakunata juntamushaq’ ninmi Teyta Jehovä.
‘Këchömi ushan Moabpita nunakunata ima pasanampaq kaqta Jeremïas willakunqan’”.+
49 Ammonpita+ nunakunapaqmi Teyta Jehovä këta nin:
“¿Manaku Israelpaqa tsurinkuna kan? ¿O manaku pëpita yureqkuna kan?
¿Imanirtan Malcam santuta adoraqkunaqa, Israel nunakunapa markankunachö kawayan?”.
Rabä markaqa ushakashqam quedanqa,
y amänunchö markakunatam ninawan ushakätsiyanqa’ ninmi Teyta Jehovä.
‘Y jukkuna duëñutsakuyanqan markakunam, yapë israelïtakunapa kanqa’+ ninmi Teyta Jehovä.
3 ‘¡Hai markata ushakätsishqa kayaptin
Hesbon markapita nunakuna waqayë!
Rabä markapa amänunchö kawaq nunakuna llakikur büllayë,
y chukru tëlata janëkikunaman churakuyë.
Malcam santuta, sacerdötinkunata y dirigeqninkunatam juk nacionman apakuyanqa.
Tsëmi rumipita üsha corralkuna këkanqanchö wakman këman waqar cörrikachäyë.+
4 Traicionakoq warmi wamranö kaqkuna,
¿imanirtan alli regashqa pampayoq* kayanqëkipita gälakuyanki?
Qamkunaqa väleq cösasnikikunaman confiakurmi,
“¿pitan noqantsikwan pelyaq shamunqa?” niyanki’”.
5 “‘Imëka mana allikunatam qamkunaman chätsimushaq, y amänuykikunachö këkaqkunapitam shamunqa.
Wakpa këpam qeshpir ëwakuyanki.
Qeshpir ëwakoqkunataqa, manam ni pï juntayäshunkitsu’
ninmi Llapanta Gobernaq angelkunata mandaq Teyta Jehovä”.
6 “‘Peru tsëpitaqa mëtsëman apashqa kayanqampitam
Ammonpita nunakunata juntamushaq’ ninmi Teyta Jehovä”.
7 Edompita nunakunapaqnam angelkunata mandaq Teyta Jehovä këta nin:
“Teman kinrëchöqa manam yachaq nunakuna kannatsu.+
Imatapis alli entiendeqkunapis, manam shumaqnatsu consejakuyan.
Y yachaq kayanqampis, manam imapaq sirwinnatsu.
8 Castiganä junaq chämuptinmi
Esaüpa kastankunaman imëka mana allikunata chätsimushaq.
Tsëqa Dedanpita nunakuna,+ tumarir qeshpir ëwakuyë,
y mas rurichö këkaq sitiukunaman ëwar tsëchö kawayë.
9 Üvasta cosechaqkuna shamurqa,
¿manatsuraq imallatapis dejayanman qepankunata shamoqkuna pallapakuyänampaq?
Ladronkuna paqaspa shamurpis,
munayanqanllatachi apakuyanman.+
10 Tsënö kaptimpis, noqaqa imannaqtam Esaüpa kastankunata dejashaq.
Manana qeshpir ëwakuyänampaqmi,
qeshpir ëwakur më sitiuman ëwayanqanta musyatsikushaq.
Tsurinkunata, kastankunata y vecïnunkunatam ushakätsiyanqa,+
tsënöllam kikinkunatapis ushakätsiyanqa.+
11 Papäninnaq kaqkunata makïchö dejëkuy.
Pëkunataqa noqam cuidashaq,
y viudakunapis noqamanmi confiakayämunqa”.
12 Teyta Jehovämi këta nin: “¡Rikë! Cöleräwan junta këkaq cöpata, mana upuyänampaq kaqkunapis, upuyänan këkaptinqa, ¿manatsuraq qamkunanäqa masraq castigashqa kayanki? Tsë cöpapitaqa, qamkunapis upuyänëkim. Castiganäpitaqa* qamkunapis manam salvakuyankitsu”.+
13 “Bozrä markaqa tsunyaq sitium tikranqa, tsë kinrë markakunapis, imëpis ushakashqam kayanqa.+ Tsëta rikarmi, mëtsë nacionpita nunakuna alläpa mantsakäyanqa,+ y pïmëmi, tsë kinrëpita nunakunata insultayanqa y maldiciyanqa. Tsënöqa kanqa kikïpa jutïchö, tsënö kanampaq jurashqa kaptïmi” ninmi Teyta Jehovä.
14 Teyta Jehovämi parlapämashqa,
y mëtsë nacionpita nunakunata kënö ninampaqmi willakoqninta mandashqa:
“Pelyaq ëwayänëkipaq alistakuyë, y llapëki juntakëkur
Edom kinrëpita nunakunawan pelyayë”.+
15 “¡Rikë! Mëtsë nacionkunapa rikëninchömi
mana kaqlla kayanki, y pïmëmi despreciayäshunki.+
16 Qamkunaqa qaqakunachö
y mas altu taksha jirkachömi kawayanki.
Pïmëta mantsakätsishqa kar y shonquykikunachö allish tukurmi
kikikikunaman confiakuyarqëki.
Pichakkunanö* qeshuykikunata altuchö rurayaptikipis
tsëpitam bajatsiyämushqëki” ninmi Teyta Jehovä.
17 “Edom kinrëta pasanqanta rikarmi, mëtsëpita nunakuna alläpa mantsakäyanqa.+ Y llapan tsëpa pasaqkunam mantsakashqa rikaräyanqa, y imëka mana allikunata pasayanqanta rikarmi, burlakur wichyayanqa. 18 Sodöma, Gomörra y amänunchö markakuna+ ushakäyaptin, mana ni pï tsëkunachö kawanqannöllam, kë kinrë markakunachöpis ni pï kawanqatsu, y manam ni juk nunapis kanqatsu”+ ninmi Teyta Jehovä.
19 “¡Rikäyë! Jordan kinrëchö mana alli plantakunapita yarqamur, animalkuna següru kawakuyanqan sitiukunaman ëwaq leonnömi,+ juk nuna shamunqa. Peru juk rätullachömi, kë kinrë markakunapita qeshpir ëwakunanta permitishaq. Tsë kinrë markakunata rikänampaqmi, akranqä nunata churashaq. Tsëkunata ruraptïqa, ¿piraq noqanö kanman? ¿Piraq noqawan discutinman? ¿Mëqan mitsikoqraq noqapa conträ kanman?+ 20 Tsëmi Edompita nunakuna y Temanpita+ nunakuna, noqa Jehovä qamkunapaq decidinqäta wiyayë:
Üshëkikunapa wawankunatam qaracharkur apakuyanqa.
Mana allikunata rurayanqëkipitam kawayanqëki markakunatapis tsunyaq sitiutanö dejanqa.+
21 Ishkir ushakäyaptikim entëru patsapis kuyurishqa.
¡Mëtsëchömi büllata ruranqan wiyakan!
Y büllayanqanqa, Puka lamaryaqmi+ wiyakan.
Tsë junaqqa wamran yuriptin warmi sufrinqannömi,
Edompita pelyëta yachaq puëdeq soldädukunapis sufriyanqa”.
23 Damascupita+ nunakunapaqnam këta nin:
“Mana alli noticiakunata wiyayanqampitam
Hamat+ y Arpad markakunapita nunakunaqa, penqakatsishqa kayashqa.
Shonqunkunapis mantsakashqam këkan,
y wakman këman laqcheqyëkaq lamar yakunömi tranquïlutsu këkäyan.
24 Damascupita nunakunaqa kallpannaqmi* këkäyan.
Tumëkur qeshpir ëwakuyänampaq këkarmi
alläpa mantsakar ima rurëtapis puëdiyantsu.
Wamran yurinampaqna këkaq warminömi sufrir y nanatsikur këkäyan.
25 ¿Imanöpatan alabëpaq markata
y nunakuna kushishqa kawayanqan markataqa dejayashqatsu?
26 Jövinkunatam pläzankunachö ushakätsiyanqa,
tsë junaqqa llapan soldädukunatam wanutsiyanqa o wañutsiyanqa” ninmi angelkunata mandaq Teyta Jehovä.
27 “Damascu markapa murällankunatam ninawan tsaritsishaq,
tsë nina ëwarmi Ben-Hadadpa+ alli murallashqa törrinkunatapis ushakätsinqa”.
28 Babiloniachö gobernaq Nabucodonosor duëñutsakunqan Quedar+ markapaq y Hazor kinrëchö markakunapaqmi, Teyta Jehovä këta nin:
“Quedar kinrëman witsäyë
y inti o rupay yarqamunan läduchö täkoq* nunakunata ushakätsiyë.
29 Carpankunata* y üshankunatam apakuyanqa.
Awmi, carpankunapa tëlankunata y imëkankunatam apakuyanqa.
Tsënöllam camëllunkunatapis apakuyanqa, y fuertipam kënö büllayanqa:
‘¡Mëtsëchömi imëka mantsakëpaq pasakuykan!’”.
30 “¡Hazorpita nunakuna, qeshpir karuta ëwakuyë!
Mas rurichö këkaq sitiukunaman ëwar tsëchö kawakuyë.
Babiloniachö gobernaq Nabucodonosorqa, qamkunawan pelyaq shamunampaqmi imëkata patsätsishqa.
Puntallapitanam imëkata alistashqa” ninmi Teyta Jehovä.
31 “¡Yamë y següru kawakoq nunakunawan pelyaq ëwayë!
Markankunapaqa manam punkunkuna ni trancankuna kantsu,
y wakinkunapita karuchömi kawakuyan” ninmi Teyta Jehovä.
32 “Guërrachö venciyäshurnikim camëlluykikunata
y mëtsika animalnikikunata apakuyanqa.
Llapllankunata* rutukoqkunataqa,+ mëtsëman apayänantam permitishaq,
y mëtsëpitam imëka mana allikunata pëkunaman chätsimushaq” ninmi Teyta Jehovä.
Manam ni pï tsëchö kawanqanatsu”.
34 Judächö Sedequïas+ gobernar qallanqan witsanmi, Teyta Jehoväqa Elampita+ nunakunata pasanampaq kaqta parlapar, willakoqnin Jeremïasta kënö nirqan: 35 “Angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin: ‘Elampita+ nunakunapa flechakuyänanta pakirmi, puëdeq kayanqanta ushakätsishaq. 36 Elampita nunakunamanmi, patsapa chuskun lädupita vientuta apamushaq, y mëtsëman apayänantam permitishaq. Tsënömi Elampita nunakunataqa mëtsë nacionman apayanqa’”.
37 “Chikeqninkunapa y wanutsita munaqkunapa puntanchö, Elampita nunakuna alläpa mantsakäyänantam permitishaq. Pëkunawan alläpa cölerakurmi, imëka mana allikunata pëkunaman chätsimushaq. Y llapankunata espädawan ushakätsiyänantam permitishaq” ninmi Teyta Jehovä.
38 “Elamchömi+ gobernar täkunäta churashaq, y gobernaqninta y dirigeqninkunatam ushakätsishaq” ninmi Teyta Jehovä.
39 “Peru ushanan junaqkunachöqa, juk nacionman apayanqampitam, Elampita nunakunata juntamushaq” ninmi Teyta Jehovä.
50 Babiloniapita+ y Caldëapita nunakunapaq parlaparmi, Teyta Jehoväqa willakoqnin Jeremïasta kënö nirqan:
2 “Mëtsë nacionkunachö këta musyatsikuyë.
Señalta jawiyë* y pïmëta willakuyë.
Ama imatapis pakäyëtsu.
Merodac santupis alläpa mantsakashqam këkan.
Llapan santunkunam penqakuychö ushayashqa,
y melanëpaq santunkunam alläpa mantsakashqa këkäyan’.
3 Norti läduchö nacionpita nunakunam,
pëkunawan pelyaq shamuykäyan.+
Markankunatapis mantsakëpaqtam dejayanqa,
y manam ni pï tsëchö kawanqatsu.
Nunapis y animalpis qeshpirmi ëwakuyashqa”.
4 Teyta Jehoväqa këtapis ninmi: “Tsë junaqkuna y tsë tiempuqa, Israelpita y Judäpita nunakunam waqarëkar shayämunqa.+ Y ishkankuna juntum,+ noqa Jehovä Diosninkunata ashiyämanqa.+ 5 Sion këkanqan läduman rikëkurmi,+ Sionman ëwaq nänipaq tapukuyanqa. Y kënömi niyanqa: ‘Shayämuy Teyta Jehoväwan mana imëpis ushakaq acuerduta rurashun.+ Tsë acuerdutaqa manam imëpis qonqayanqatsu’. 6 Sirwimaqnïkunaqa oqrakashqa üshakunanömi këkäyan,+ y kikin mitseqninkunam oqrakätsiyashqa.+ Jirkakunaman pushëkurmi, mëtsë jirkakunapa y taksha jirkakunapa lluta puritsiyashqa. Tsëmi pëkunaqa qonqayashqana mëchö jamayanqantapis. 7 Chikeqninkuna tarïkurqa ushakätsiyashqam,+ y kënömi niyaq: ‘Manam noqantsiktsu culpayoq kantsik. Kikinkunam Jehoväpa rikëninchö jutsata* rurayashqa. Awmi, pëkunaqa, unë kastankuna confiakuyanqan alli kaqta ruraq Jehovä Diospa rikëninchömi jutsata rurayashqa’”.
8 “¡Babiloniapita qeshpir ëwakuyë!
Caldëa nunakunapa markankunapita yarqukuyë,+
y wakin animalkunapa puntanta ëwaq orqu* üshakunanö kayë.
9 Babiloniachö nunakunawan pelyaq ëwayänampaqmi
norti läduchö këkaq puëdeq nacionkunata mandëkä.+
Pëkunaqa guërraman ëwaqnö shamurmi
Babiloniaman yëkuyanqa.
Pelyëta yachaq puëdeq soldädukunanö
flëchankunata munayanqanman chätsirmi
papä kaqkunatapis tsurinnaqta dejayan.+
10 Caldëa nunakunapa imëkankunatam apakuyanqa,+
y imëkankunata apakoqkunaqa kushishqam kayanqa”+ ninmi Teyta Jehovä.
Qewachö ternëranömi wakman këman saltakachäyarqëki,
y padrïllu cawallunömi büllata rurayarqëki.
12 Mamëkikunaqa penqakuychömi quedashqa,+
y wachayäshoqnikiqa llakikuychömi ushashqa.
¡Rikäyë! Wakin nacionkunapitapis mana kaqllam këkan,
y yakunnaq tsunyaq sitiumanmi tikrashqa.+
13 Noqa Jehovä pëwan cölerashqa kaptïmi tsëchöqa ni pï kawanqanatsu,+
y imëpis tsunyaq sitiullam kanqa.+
Babiloniapa llapan pasaqkunam mantsakashqa rikaräyanqa,
y imëka mana allikunata pasanqampitam burlakur wichyayanqa.+
Tsëmi llapëki flechakuna alistëta yachaqkuna, mëtsë lädupa pëkunawan pelyaq ëwayë.
Flëchëkikunata mana llakipar,* pëkunata flëchar ushayë.+
15 Mëtsë lädupa pëkunawan pelyaq ëwar
guërrachö këkaqnö büllayë.
Pëqa pëwan pelyëkaqkunamannam entregakushqa.
Portakuyanqanmannö noqa Jehovä castigashqa kaptïmi,+
columnankunapis y murällankunapis ushakashqa këkan.+
Pëpita vengakur, wakinkunata ruranqannölla kikintapis rurayë.+
16 Babiloniachö murukoqta y cosëcha tiempuchö ösi utilizaqta ushakätsiyë.+
Espädawan mana llakipar* wanutsiyänanta mantsarmi, pïmëpis markankunata kutikuyanqa.
Awmi, täkuyanqan* kinrëtam qeshpir ëwakuyanqa.+
17 Israelpita nunakunaqa, leonkunata mantsar+ wakpa këpa ëwakoq üshakunanömi+ mëtsëchö ushayashqa. Puntataqa Asiriachö gobernaqmi, mikoq cuenta imëkata rurashqa.+ Tsëpitanam Babiloniachö gobernaq Nabucodonosorna, tullunkunata jaqcheq cuenta imëkata rurashqa.+ 18 Tsëmi noqa Israel nunakunapa Diosnin, angelkunata mandaq Jehovä këta nï: ‘Asiriachö gobernaqta castiganqänöllam, Babiloniachö gobernaqta y nacionnintapis castigashaq.+ 19 Üshä cuenta Israelpita nunakunatam qewankunaman kutitsimushaq,+ y Carmëlu kinrëchö y Basan+ kinrëchömi pärayanqa, Efrain+ kinrë jirkakunachö y Galaad+ kinrëchömi, pacha junta mikuyanqa’”.
20 “Tsë junaqkunaqa y tsë tiempuqa,
kawëkar quedaqkunatam perdonashaq.+
Tsëmi Israelpita nunakuna mana allikunata rurayanqanta,
y Judäpita nunakuna jutsata* rurayanqanta ashirpis,
manam tariyanqatsu” ninmi Teyta Jehovä.
21 “Meratäim kinrëpita nunakunawan, y Pecodpita+ nunakunawan pelyaq ëwayë.
Llapankunata wanutsir ushakätsiyë” ninmi Teyta Jehovä.
“Qamkunata mandanqänölla llapanta rurayë.
22 Entëru nacionchömi guërrachö büllayanqan wiyakan,
y imëka mana allikunam pasakuykan,
23 ¡Mëtsë nacionkunata ushakätseq combam feyupa pakir ushakashqa!+
¡Babiloniata pasanqanta rikarmi mëtsë nacionpita nunakuna alläpa mantsakäyanqa!+
24 Babiloniapita nunakuna, qamkunapaq churanqä trampamanmi
mana cuentata qokushpa,
kikillëkikuna ishkiyarqunki.
Noqa Jehoväpa conträ kayaptikim ashiyäshurniki prësuyäshurqunki.+
25 Noqa Llapanta Gobernaq angelkunata mandaq Teyta Jehoväqa,
Caldëapita nunakunapa nacionninchömi trabäjuta rurashaq.
Tsëmi noqa Jehoväqa alläpa cölerashqa karnin,
churaränan sitiupita imëka armakunata jipikämü.+
Gränuta montonaqnö, pëkunapa ayankunata montonayë.
Pëkunataqa llapanta ushakätsiyë,+
y ama ni pï kawëkar quedatsuntsu.
27 Mallwa törunö kaq nunakunata ushakätsiyë.+
Llapankunata wanutsiyë. ¡Allaw tsë nunakuna!
¡Castïguta chaskiyänan junaqmi,
pëkunaman chämushqa!
28 Babiloniapita qeshpir ëwakoqkuna büllayanqanmi wiyakan.
Pëkunaqa templüta ushakätsiyanqampita,+
Babilonia nunakunata noqa Jehovä castiguëkanqäta
Sionchö willakuyänampaqmi qeshpir ëwakuykäyan.
29 Babiloniapita nunakunaqa allish tukurmi
Israel nunakunapa Limpiu Diosnin+ Jehoväpa contran kayashqa.
Tsëmi Babiloniapita nunakunawan pelyayänampaq,
flechakuna alistëta yachaq nunakunata qayatsiyë.+
Babiloniapa entëru lädunman churakäyë,
y ama ni pï qeshpir ëwakunanta dejayëtsu.+
Wakinkunata rurayanqannölla kikinkunatapis rurayë.+
30 Tsëmi jövinkunatapis pläzankunachö wanutsiyanqa o wañutsiyanqa,+
tsë junaqmi llapan soldädunkunatapis ushakätsiyanqa” ninmi Teyta Jehovä.
31 Llapanta Gobernaq angelkunata mandaq Teyta Jehoväqa këtam nin:
“Babiloniapita allish tukoq nunakuna,+ ¡rikäyë! Qamkunapa contrëkikunam këkä.+
Ichikllachönam juzgashqa kayanëki junaq chämunqa. Awmi, ichikllachönam castigashqa kayanëki tiempu chämunqa.
32 Allish tukoq nunakuna, trompizarmi ishkir ushayanki,
y manam ni pï sharkatsiyäshunkitsu.+
Markëkikunatam ninawan tsaritsishaq, tsë nina ëwarmi
llapan amänuykikunachö kaqkunata ushakätsinqa”.
33 Angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin:
“Israelpita y Judäpita nunakunataqa,
nacionninkunaman apaqkunam alläpa sufrikätsiyan.+
Y nacionninkunachö katseqkunaqa, manam libri dejëta munayantsu.+
34 Peru Yapë Ranteqninkunaqa alläpa puëdeqmi.+
Pëpa jutinqa angelkunata mandaq Jehovämi.+
Pëmi yamëna+ kawakuyänampaq pëkunata defendinqa,+
y Babiloniapita nunakunamanmi
imëka mana allikunata chätsimunqa”.+
35 Teyta Jehoväqa këtapis ninmi: “Espädankunawan shamurmi Caldëapita y Babiloniapita nunakunata,
dirigeqninkunata y tsëchö musyaq nunakunata ushakätsiyanqa.+
36 Espädankunawan shamurmi willakoq tukoqkunata,* y upanö portakoqkunata ushakätsiyanqa.
Y espädankunawan shamur pelyëta yachaq puëdeq soldädunkunata ushakätsiyaptinmi,
alläpa mantsakashqa quedayanqa.+
37 Espädankunawan shamurmi cawallunkunata, guërrapaq carrëtankunata
y tsë kinrëchö mëtsë nacionpita nunakunata ushakätsiyanqa.
Tsëmi tsë nunakunaqa, warmikunanö kallpannaq tikrayanqa.+
Y espädankunawan shamurmi, väleq cösasninkunata y imëkankunata apakuyanqa.+
38 Pëkunaman shamurmi yakunkunatapis tsakitsiyanqa.+
Tsënöqa kanqa, tsë kinrëchö mëtsika santukuna kaptinmi,+
y mantsakëpaq revelacionkunata chaskirmi, pëkunaqa löcunö portakuyan.
39 Tsëmi tsë kinrëchöqa, tsunyaq sitiuchö päraq animalkuna,
awllaq animalkuna y avestruzkunallana pärayanqa.+
Tsë kinrëchöqa manam ni pï kawanqanatsu,
y imëyaqpis tsunyaq sitiullanam kanqa”.+
40 Teyta Jehovämi këta nin: “Sodöma, Gomörra+ y amänunchö markakunata+ ushakätsiptï, tsëchö ni pï mana kawanqannömi, tsë kinrë markakunachöpis mana ni pï kawanqanatsu.+
41 ¡Rikäyë! Norti lädupita y patsapa mas karu kuchumpitam,+
puëdeq nacionpita nunakuna y puëdeq gobernaqkuna,+
qamkunaman shayämunqa.
42 Flechakuyänanwan y lanzankunawanmi shamuykäyan.+
Pëkunaqa alläpa mana allim kayan, y manam ichikllapis llakipäyäshunkitsu.*+
Cawallunkuna montashqa shayämuptinqa, lamar büllanqannömi wiyakan.+
Guërraman ëwaqnömi llapankuna juntu,
qamkuna Babiloniapita nunakunawan pelyaq shamuykäyan.+
Y wamran yuriptin warmi sufrinqannömi,
pëpis alläpa sufrinqa.
44 ¡Rikäyë! Jordan kinrëchö mana alli plantakunapita yarqamur, animalkuna següru kawakuyanqan sitiukunaman ëwaq leonnömi, juk nuna shamunqa. Peru juk rätullachömi, kë kinrë markakunapita qeshpir ëwakunanta permitishaq. Tsë kinrë markakunata rikänampaqmi, akranqä nunata churashaq.+ Tsëkunata ruraptïqa, ¿piraq noqanö kanman? ¿Piraq noqawan discutinman? ¿Mëqan mitsikoqraq noqapa conträ kanman?+ 45 Tsëqa Babiloniapita y Caldëapita nunakuna, noqa Jehovä qamkunapaq decidinqäta wiyayë:+
Üshëkikunapa wawankunatam qaracharkur apakunqa, y mana allikunata rurayanqëkipitam
kawayanqëki markakunatapis tsunyaq sitiutanö dejanqa.+
46 Babiloniata duëñutsakushqa kayaptinmi entëru patsapis kuyushqa,
y büllayanqanqa mëtsë nacionkunayaqmi wiyakan”.+
51 Teyta Jehovämi këta nin:
2 Päjata vientu apakunqannö Babiloniapita nunakunata mëtsëman chätsiyänampaqmi
nunakunata mandamushaq, y entëru markakunatam jinëllata dejayanqa.
Imëka mana allikunata pasayänan junaqmi mëtsëpita pëkunaman shayämunqa.+
3 Babiloniapita flëchaqkunaqa, manam flechakuyänanta alistayanqatsu,
y soldädunkunapis,
manam guërrapaq chalëcunkunata chalëcukuyanqatsu.
Llapan soldädunkunata ushakätsiyë, y ama jövinkunatapis llakipäyëtsu.*+
4 Babiloniapa cällinkunachö wanoqpaq tuktsïkuyaptinmi,
Caldëa nunakunapa markankunachö ayankuna jitaräyanqa.+
5 Noqa angelkunata mandaq Jehoväqa,+ manam Israelpita ni Judäpita nunakunata dejarqötsu.
Tsënö kaptimpis, pëkuna* këkäyanqan markakunaqa,
noqa Israel nunakunapa Limpiu Diosnimpa rikënïchömi mëtsika culpayoq këkan.
6 Babiloniapita nunakunata rurayanqanmannö
Jehovä castiganan junaqmi chämushqa.+
Awmi, pëkunataqa rurayanqanmannömi castiganqa.
Tsëmi salvakuyänëkipaq y pëkuna mana allikunata rurayanqampita
mana wanuyänëkipaq Babiloniapita qeshpir ëwakuyë.+
7 Babiloniaqa örupita cöpanö Jehoväpa makinchö karmi,
mëtsë nacionpita nunakunata machatsishqa.
Nanënimpaq balsamuta ashiyë, capaz tsëwan alliyanman”.
9 “Imëkata rurarmi Babiloniapita nunakunata jampita munarquntsik,
peru manam alliyätsita puëdirquntsiktsu.
Dejëkur cada ünu markantsikman kutikushun.+
Pëkuna mana allita rurayanqanqa pukutënömi ciëluyaq chashqa.+
10 Teyta Jehoväqa noqantsikpaqmi justiciata rurashqa.+
Tsëmi Sionman ëwar noqantsikpaq Teyta Jehovä ruranqankunapita parlashun”.+
Tsënömi Teyta Jehoväqa templunta ushakätsiyanqampita Babiloniapita nunakunata castiganqa.
Tsëmi flëchëkikunata afilayë+ y redondu escüduykikunata alistayë.*
12 Teyta Jehoväqa, Babiloniapita nunakunapaq parlanqantam cumplinqa,
tsëpaqmi imëkata patsätsishqa.
Babiloniapa murällankuna frentinman señalta churayë.*+
Alli defendiyänampaq mas soldädukunata churayë, y täpakoqkunata täpakuyänan sitiuman mandayë.
Soldädukunatapis mëman churakäyänampaq niyë”.+
13 “Mëtsika yaku jananchö kawaq+ mëtsika väleq cösaskunayoq warmi,+
ushakänëki junaqmi chämushqa,
y manam ima mastapis ganankinatsu.+
14 Angelkunata mandaq Teyta Jehovämi jutinchö jurar kënö nishqa:
15 Teyta Diosqa poderninwanmi patsata kamashqa.
Alläpa yachaq karmi murukuna chakrakunatapis sitiunman churashqa,+
y imatapis alli entiendirmi ciëlukunata mashtashqa.+
16 Pë parlanqanta wiyarqa,
ciëluchö yakupis wakman këmanmi kuyun.
Pëqa patsapa entëru kuchumpita pukutë witsänantam permitin.
17 Llapan nunakunapis, mana imata musyaqnö y upanömi portakuyan.
Metalta tsulluratsir rurayanqan santunkunaqa,
manam kawayantsu,+ y manam imapaqpis väliyantsu.
Tsëmi öruwan trabajaqkunapis rurayanqan santukunapita penqakuyanqa.+
18 Tsë santukunaqa, manam imapaqpis väliyantsu,*+ y ruraqninkunapis penqakuychömi ushayan.
Teyta Dios tsë santukunata castiganan junaqqa, llapankunam ushakäyanqa.
19 Jacobpa kastankunapa herencian cuenta Teyta Diosqa, manam tsë santukunanötsu.
Pëqa llapantam kamashqa, Israelpita nunakunam tukrun cuenta
y herencian kayan.+
Pëpa jutinqa angelkunata mandaq Jehovämi”.+
20 “Qamqa guërrachö utilizäyanqan wirukuna qerunö
y guërrapaq armanömi makïchö kanki.
Qamwanmi mëtsë nacionkunata y gobernaqkunata ushakätsishaq.
21 Qamwanmi cawallukunata, cawallun montashqa soldädukunata,
guërrapaq carrëtakunata y manejaqninkunata ushakätsishaq.
22 Qamwanmi ollqukunata y warmikunata,
edäna kaqkunata y jövin kaqkunata,
ollqu wamrakunata y warmi wamrakunatapis ushakätsishaq.
23 Qamwanmi mitsikoqkunata y üshankunata,
murukoqkunata y yuntankunata, gobernadorkunata
y jukpa cargunchö autoridäkunata ushakätsishaq.
24 Tsënöllam qamkuna rikëkäyaptiki Sionchö imëka mana allikunata rurayanqampita,
Babiloniapita y Caldëapita nunakunata portakuyanqanmannö castigashaq”+ ninmi Teyta Jehovä.
25 “Mëtsë nacionkunata ushakätseq+ jirka, qampa contrëkim këkä.+
Podernïwanmi kuchpakar ëwanëkipaq
qaqakuna janampita jitarkamushqëki,
y rupashqa jirkamanmi tikratsishqëki” ninmi Teyta Jehovä.
26 “Imëpis tsunyaq sitiullana kaptikim, qampitaqa maestra rumita
ni cimientupaq rumita jipiyanqanatsu”+ ninmi Teyta Jehovä.
Mëtsë nacionkunata pëkunawan pelyaq ëwayänampaq akrayë,
y pëkunawan pelyaq ëwayänampaq Ararat+ kinrëpita, Minï kinrëpita y Askenaz+ kinrëpita nunakunata qayatsiyë.
Mas soldädukunata juntamunampaq soldädukunata mandaqta churayë,
y cawallukunapis mëtsika chukllushkunanö* shayämutsun.
28 Pëkunawan pelyaq ëwayänampaq mëtsë nacionkunata,
Mediapita gobernaqkunata,+ gobernadorkunata,
jukpa cargunchö autoridäkunata y gobernayanqan markakunata akrayë.
29 Babiloniapita nunakunata, pensanqannölla Teyta Jehovä ruraptinqa,
patsapis kuyurinqam y karkaryärinqam.
Babiloniachöqa manam ni pï kawanqanatsu, y tsë nacionta pasanqanta rikarmi
mëtsë nacionpita nunakunapis alläpa mantsakäyanqa.+
30 Babiloniapita pelyëta yachaq
puëdeq soldädukunapis manam pelyëkäyannatsu.
Kallpankuna ushakashqa+ kaptinmi alli murallashqa markankunachö tëkäyan,
y warmikunanömi kallpannaq këkäyan.+
Tsë kinrëchö wayikunatapis ninawanmi ushakätsiyashqa,
y trancankunatapis pakirmi ushayashqa.+
31 Mëtsë lädupa nacionninta duëñutsakushqa kayanqanta
Babiloniachö gobernaqta willayänampaqmi,
qatinallaman noticiata apaqkuna y willakoqkuna ëwëkäyan.+
32 Tsënöllam mayuta* tsimpayänan sitiukunapita duëñutsakuyanqanta,+
totörapita barcukunata ninawan ushakätsiyanqanta
y soldädukunapis alläpa mantsakashqa këkäyanqanta willayänampaq ëwëkäyan”.
33 Israel nunakunapa Diosnin angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin:
“Babiloniaqa ëranömi,
y ichikllachönam cosëcha tiempuqa qallarinqa.
Tsëmi kananllana chukru kanampaq jarutsiyë”.
34 “Babiloniachö gobernaq Nabucodonosormi ushakätsimashqa.+
Tsëmi alläpa mantsakar ima rurëtapis musyätsu.
Jinëlla tazontanömi dejamashqa,
y jatun culebranömi mikukarkamashqa.+
Mas alli cösasnïkunawanmi pachanta juntatsishqa,
y yakuwanmi waqtaman jitamashqa.
35 ‘Noqata sufritsiyämanqannölla, Babiloniapita nunakunatapis sufritsiyätsun’+ ninmi Sionpita nuna.
‘Noqapa yawarnïpita, Caldëapita nunakuna culpayoq kayätsun’ ninmi Jerusalenpita nuna”.
36 Tsëmi Teyta Jehovä këta nin:
“Qamta defendirnikim+
rurashunqëkinölla, pëtapis castigashaq,+
y lamarninta y pözunkunatam tsakitsishaq.+
37 Babiloniaqa qoturëkaq rumillanam quedanqa,+
tsë kinrëchöqa chacalkunallanam* pärayanqa,+ manam ni pï kawanqanatsu.+
Tsëta rikarmi mëtsë nacionpita nunakuna
alläpa mantsakäyanqa y burlakur wichyayanqa.
38 Llapankuna juntum mallwa leonkunanö büllayanqa,
y llullu leonkunanömi waqayanqa”.
39 “Imatapis löcuyëpa munayanqan höram,
kushikuyänampaq+ y punukar manana sharkayämunampaq,
mëtsika mikuyta qarashaq y pëkunata machatsishaq”+
ninmi Teyta Jehovä.
40 “Mallwa üshakunata, carnërukunata
y cabrakunata wanutsiyänampaq apayanqannömi pëkunata apamushaq”.
41 “¡Rikäyë, imanömi Sesacman*+ yëkuyashqa!
¡Mëtsëchö alabayanqan markakunatam duëñutsakuyashqa!+
¡Babilonia imanö ushanqanta rikarmi mëtsë nacionpita nunakuna alläpa mantsakäyanqa!
42 Lamarnömi mëtsika nunakuna Babiloniaman shamuykäyan,
y lamar yakunömi entëru Babiloniaman juntariyashqa.
43 Markankunaqa mantsakëpaq, yakunnaq y tsunyaq sitium quedashqa.
Tsë kinrëchöqa manam ni pï kawanqanatsu, tsëpaqa manam ni pï pasanqanatsu.+
44 Babiloniapita nunakuna adorayanqan
Bel santutam+ castigashaq, y llapan mikunqantam aqtutsimushaq.+
Babiloniapa murällankuna ushakashqa kaptinmi
mëtsë nacionpita nunakunapis, tsë santuta adoraq ëwayanqanatsu.+
45 ¡Kuyë sirwimaqnïkuna, Babiloniapita yarqukuyë!+
Noqa Jehoväqa pëwanmi alläpa cölerashqa këkä,+ ¡tsëmi salvakuyänëkipaq, qeshpir ëwakuyë!+
46 Kë nacionchö noticiakunata wiyarqa,
ama mantsakäyankitsu ni yarpachakuyankitsu.
Cada watam entëru nacionchö mana allikunata rurayanqampaq,
y juk gobernaq juk gobernaqpa contran churakanqampaq noticiakunata wiyayanki.
47 Tsëmi ichikllachöna Babiloniachö adorayanqan santukunata ushakätsishaq.
48 Norti lädupitam Babiloniata ushakätseqkuna shayämunqa.+
Tsëta rikarmi ciëlupis, patsapis
y tsëkunachö kaqkunapis kushikur büllayanqa”+ ninmi Teyta Jehovä.
49 “Babiloniaqa manam Israelpita nunakunallatatsu ushakätsishqa,+
sinöqa mëtsë nacionpita nunakunatapis ushakätsishqam.
50 Qeshpir ëwakoqkuna, espädawan mana wanutsiyäshunëkipaq, ëwakur sïguiyë.
Karuchö këkarpis, ama noqa Jehoväta qonqëkayämëtsu
y Jerusalenta imëpis shonquykikunachö yarpäyë”.+
51 “Insultamanqantsikta wiyarmi penqakatsishqa usharquntsik.
Teyta Jehoväpa wayinchö sagrädu sitiukunamanmi,
juk nacionpita nunakuna* shayämushqa, tsëmi alläpa penqakuychö usharquntsik”.+
52 “Tsëmi ichikllachöna,
tsë nacionchö adorayanqan santukunata ushakätsiyanqa
y entëru nacionchömi llakikur waqayanqa”+ ninmi Teyta Jehovä.
53 “Babilonia ciëluyaq chaptimpis+ y jatusaq murällankunata segurayaptimpis,
ushakätsiyänampaq mandamunqäkunaqa chäyämunqam”+
ninmi Teyta Jehovä.
54 “¡Wiyayë! Babiloniachömi bülla wiyakan.+
Awmi, imëka mana allikuna pasakuptinmi Caldeukunapa markankunachö bülla wiyakan.+
55 Tsënöqa pasëkan, noqa Jehovä Babiloniata ushakätsiptïmi.
Noqaqa fuertipa büllayanqantam ushakätsishaq.
Chikeqninkuna büllayanqanqa, lamar yaku bunrurunqannömi wiyakanqa
y büllayanqanqa mëtsëyaqmi wiyakan.
56 Noqa Jehovä Diosqa, justiciata rurarmi castïguta apamushaq+
Tsëmi ushakätsikoqqa Babiloniaman shamunqa
y pelyëta yachaq puëdeq soldädunkunatam prësu apanqa+
y flechakuyänantam pakir ushakätsinqa.
57 Babiloniachö dirigeqkunata, yachaq nunakunata, gobernadorkunata,
jukpa cargunchö autoridäkunata y pelyëta yachaq puëdeq soldädukunatam machatsishaq,+
y punukarqa, manam imëpis sharkayämunqanatsu”+
ninmi angelkunata mandaq Jehovä jutiyoq Gobernaq.
58 Angelkunata mandaq Teyta Jehovämi këta nin:
“Babiloniapa murällanqa, anchu karnimpis ushakanqam,+
y punkunkuna altu kayaptimpis ninawanmi ushakätsiyanqa.
Mëtsë markapita nunakunapis ardëllam* trabajayanqa,
y mëtsë nacionpita nunakunapis, ninachö ushakänampaq+ kaqllachömi
kallpankunata ushayanqa”.
59 Judächö chusku watapana gobernëkarmi, Sedequïasqa Seräyawan Babiloniata ëwarqan. Seräyaqa Nerïaspa+ tsurinmi karqan, Nerïasnam Mahsëyapa tsurin karqa. Tsë witsanmi Diospa willakoqnin Jeremïasqa, Seräyata këkunata mandarqan. Seräyaqa gobernaqpa palaciunchö carguyoq nunam karqan. 60 Babiloniaman imëka mana allikuna chänampaq kaqtam, Jeremïasqa juk libruman qellqarqan. Awmi, këchö qellqarëkanqannömi, Babiloniata llapan pasanampaq kaqta qellqarqan. 61 Jeremïasqa kënöpis Seräyata nirqanmi: “Babiloniaman chëkurlla, këchö llapan qellqarëkanqanta fuertipa leyinki. 62 Tsëpita kënö ninki: ‘Teyta Jehovä, qamqa kë nacion ushakänampaq kaqta, y kë kinrëchö animalpis ni nunapis manana kawanampaq kaqta, y imëpis tsunyaq sitiullana kanampaq kaqtam nirqëki’.+ 63 Leyir ushaskirna, rumin watarkur Eufratis mayu* pullanman jitarkunki. 64 Tsëpitana kënö ninki: ‘Tsënöllam Babilonia markapis hundikanqa, tsë markaman imëka mana allikunata chätsimushqa kaptïmi, yapëqa unënö kanqanatsu.+ Babiloniapita nunakunapis kallpannaqmi ushayanqa’”.+
Këchömi Jeremïas parlanqan ushan.
52 Sedequïasqa+ veintiun watayoq këkarmi gobernar qallarqan. Y Jerusalen markachömi onci watapa gobernarqan. Mamäninqa Libnä markapita Jeremïaspa tsurin Hamutal+ jutiyoq warmim karqan. 2 Pëpis Jehoiaquim+ ruranqannöllam, Jehovä Diosta mana cäsukur imëka mana allikunata rurarqan. 3 Jerusalenpita y Judäpita nunakunawan alläpa cölerarmi, Teyta Jehoväqa imëka mana allikunapa pasayänanta permitir rikënimpita qarqurqan.+ Sedequïasqa, Babiloniachö gobernaqpa contranmi churakarqan.+ 4 Sedequïas isqun watapa gobernëkaptinmi, chunka kaq killapa chunka junaqninchö, Babiloniata gobernaq Nabucodonosor soldädunkunawan ëwarqan Jerusalen markata atacanampaq. Chëkurnam tsë markapa murällan waqtampa altu perqakunata rurayarqan.+ 5 Y Sedequïas onci watapa gobernanqan witsanyaqmi, Jerusalenpa entëru lädunkunachö quedakuyarqan.
6 Chusku killa isqun kaq junaqchö,+ entëru markachö alläpa mallaqë kaptinmi, entëru nacionchö nunakuna mikuyänampaq ni ima karqantsu.+ 7 Tsënam llapan soldädukunaqa, Caldëapita soldädukuna markapa entëru lädunchö këkäyaptin, markapa murällanta uchkurir gobernaqpa huertan kaqpa markapita qeshpir paqaspa ëwakuyarqan. Y ishkë murällakuna këkanqan punkupa yarqurmi, Arabäman ëwaq nänipa ëwakuyarqan.+ 8 Caldeu soldädukuna musyëkurnam qatipar ëwar Jericöpa tsunyaq sitiunchö taripäyarqan. Tsënam Sedequïaspa+ soldädunkunaqa mantsakar wakpa këpa ëwakuyarqan. 9 Tsëpitanam Sedequïasta prësur Babiloniachö gobernaqman apayarqan. Pëqa Hamat kinrëchö Riblä markachömi këkarqan. Tsëchömi Sedequïasta juzgar ima pasanampaq kaqta nirqan. 10 Tsë Riblä markallachömi, Babiloniachö gobernaqqa, Sedequïas rikëkaptin llapan tsurinkunata wanutsiyänampaq mandakurqan. Tsënöllam Babiloniachö gobernaqqa Judächö carguyoq nunakunata wanutsiyänampaq mandakurqan. 11 Tsëpitanam Babiloniachö gobernaqqa, Sedequïasta+ wiskuyätsir o qaprayätsir y cobripita cadënawan watarkur Babiloniaman aparqan. Tsëchömi wanunqanyaq prësurätsirqan.
12 Nabucodonosor Babiloniachö diecinuëvi watapana gobernëkaptinmi, pitsqa killapa chunka kaq junaqchö, soldädukunata mandaq Nebuzaradan Jerusalenman yëkurqan. Pëqa Babiloniachö gobernaqpa yanapaqninmi karqan.+ 13 Nebuzaradanqa Teyta Jehoväpa wayinta,+ gobernaqpa wayinta,* Jerusalenchö llapan wayikunata y llapan jatusaq wayikunatam ninawan ushakätsirqan. 14 Y soldädukunata mandaq Nebuzaradanwan këkaq llapan caldeu soldädunkunam markapa entëru murällankunata ushakätsiyarqan.+
15 Soldädukunata mandaq Nebuzaradanqa, mana kaqpaq churayanqan wakin nunakunata, markachö quedaq wakin nunakunata, nacionninta traicionar Babiloniata gobernaqta yanapaq nunakunata y imëka rurëta yachaq wakin nunakunatam, Babiloniaman aparqan.+ 16 Peru soldädukunata mandaq Nebuzaradanqa, tsë nacionchö wakin mas waktsa kaqkunatam, üvas plantakunata cuidayänampaq y chakrakunachö obligädu trabajayänampaq nacionninkunachö dejarqan.+
17 Caldëapita soldädukunaqa, Teyta Jehoväpa wayinchö cobripita columnakunata,+ carrëtakunata+ y Jehoväpa wayinchö këkaq Lamar niyanqan cobripita jatun lavatoriutam+ pakir ushayarqan. Y llapan cobritam Babiloniaman apakuyarqan.+ 18 Tsënöllam baldikunata, lampakunata, mëchata upitsina* pinzakunata, tazonkunata,+ cöpakunata+ y templuchö utilizäyanqan cobripita wakin cösaskunatapis apakuyarqan. 19 Tsënöllam soldädukunata mandaqqa, imatapis winakuyänanta,+ carbonta puritsiyänanta, tazonkunata, baldikunata, candelabrukunata,+ cöpakunata y tazonkunatapis apakurqan. Tsëkunaqa alli kaq örupita y alli kaq plätapitam kayarqan.+ 20 Tsënö kaptimpis, Teyta Jehoväpa wayimpaq gobernaq Salomon ruratsinqan ishkë columnakunachö, Lamar niyanqan jatun lavatoriuchö, tsë lavatoriuta tsaraq cobripita döci törukunachö+ y carrëtakunachö këkaq cobritaqa, mëtsika kaptinmi pesëta puëdiyarqantsu.
21 Cada columnapa altunqa puwaq metrupitapis masmi karqan,* y titanta o tetanta* medina cordelwan tumëpa mediyaptinqa, pitsqa metrupitapis masmi karqan.*+ Tsë columnapa kuchumpita chowpinchö uchkuyaqqa, qanchis centïmetrupitapis masmi medirqan.* 22 Y cobripita jatun adornunkunapa altunqa, ishkë metrupita masmi medirqan.+ Tsë adornupa jawanchö* ëwaq mällapis, y granäda früta niraq adornukunapis cobripitam karqan. Juknin kaq columnapis punta kaqnöllam karqan, y granäda früta niraq adornunkunapis igual-llam karqan. 23 Tsë entëru mällachöqa, cien granäda früta+ niraq adornukunam karqan, peru tsëkunapitaqa noventa y seisllam rikakoq.
24 Tsënöllam soldädukunata mandaqqa, mandakoq sacerdöti Seräyata,+ yanapaqnin sacerdöti Sofonïasta+ y punkuchö täpakoq kima nunakunata+ prësu apakurqan. 25 Tsënöllam prësu aparqan soldädukunapa mandaqnin cortichö trabajaq nunata, gobernantipa qanchis yanapaqninkunata, sesenta ollqukunata y soldädukunapa mandaqnimpa secretariunta. Tsë secretarium soldädu kayänampaq nunakunata qayatseq. 26 Tsë llapan nunakunatam soldädukunapa mandaqnin Nebuzaradanqa, Babiloniachö gobernaqman aparqan. Tsë gobernantiqa Riblä markachömi këkarqan. 27 Babiloniachö gobernaqqa, Hamat kinrëchö Riblä+ markachömi llapankunata wanutsirqan. Tsënömi Judäpita nunakunataqa, markankunapita juk nacionman apakuyarqan.+
28 Babiloniachö qanchis watapana gobernëkarmi, Nabucodonosorqa, tres mil veintitres judïu nunakunata nacionninman aparqan.+
29 Nabucodonosor+ dieciöchu watapana Babiloniachö gobernëkaptinnam, Jerusalenpita ochocientus treinta y dos nunakunata Babiloniaman apayarqan.
30 Y Nabucodonosor veintitres watapana Babiloniachö gobernëkaptinnam, soldädukunata mandaq Nebuzaradanqa, Judäpita setecientus cuarenta y cincu nunakunata+ Babiloniaman aparqan.
Babiloniaman llapan apayanqan nunakunaqa cuatru mil seiscientusmi kayarqan.
31 Judächö gobernaq Joaquinta+ Babiloniaman apayanqampita treinta y siëti wata cumpliriptinmi, döci kaq killa veinticincu junaqchö, Evil-Merodac Babiloniachö gobernaq tikrarqan. Y prësu këkanqampita jipiskirmi, Judächö gobernaq Joaquinta libri dejarqan.+ 32 Babiloniachö gobernaqqa alläpa allim Joaquinwan karqan, Babiloniachö këkaq wakin gobernaqkunapitapis mas allim tratarqan. 33 Tsëpitanam Joaquinqa prësu kanqan röpanta cambiakur, gobernaqwan juntu wayinchö wanukunqan junaqyaq mikurqan. 34 Y Babiloniachö gobernaqqa, wanunqanyaq o wañunqanyaq cada junaq mikuynin qarayänampaqmi mandakurqan.
Tsëqa capazchi, ‘Jehovä reqishqata tikratsin’ ninan.
Kënöpis niyanmi: täräyanqan; pärayanqan.
O “akrarqaqna”.
O “wamrallaran”.
Kënöpis niyanmi: laqmatsinëkipaq.
Kënöpis niyanmi: timpuykaqtam.
Hebreu idiömachöqa “tseqllëkitam alli watanëki” ninmi.
Kënöpis niyanmi: tutapëkaq.
Kënöpis niyanmi: pushayämurqaq.
Kënöpis niyanmi: entregayanqaq.
O “Islachö këkaq markakunaman”.
O capazchi “qaqachö rurayashqa”.
O “Menfispita”.
Tsënö nirqa, Nïlu mayupita rakikaq mayupaqmi parlëkan.
Kënöpis niyanmi: riupita.
O “oqllanakuyarqunki”.
Kënöpis niyanmi: plantayanqaq.
Hebreu idiömachöqa “Söda niyanqampaqmi” parlëkan.
O “atska jabonwan”.
Kënöpis niyanmi: mächu.
Kënöpis niyanmi: achkuyta.
Kënöpis niyanmi: Yaptallanam.
Kënöpis niyanmi: Yaptallam.
Kënöpis niyanmi: tutapëkaq.
O “casakurnin watakunqan cintakunata”.
O “faldëkikunachöpis”.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
Hebreu idiömachöqa “Arabiapita nunakunanömi” ninmi.
O “oqllanakuyaptiki”.
O “oqllanakurnin”.
Kënöpis niyanmi: ollquykita.
Kënöpis niyanmi: ollqükunanö.
O “oqllanakuyan”.
O “oqllanakuyarqan”.
O “oqllanakurpis”.
O “juk nacionchö adorayanqan santukunawan”.
O capazchi “qowëkikuna o runëkikuna”.
Kënöpis niyanmi: akrayarqaq.
Kënöpis niyanmi: entregayarqaq.
Kënöpis niyanmi: ollqunta.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
Kënöpis niyanmi: wañutsita.
Kënöpis niyanmi: shakutsiyë.
Kënöpis niyanmi: jachakunapita.
Kënöpis niyanmi: achkoq.
O “pëchuykikunata kutakuyë”.
O “shonqunkunapis”.
Kënöpis niyanmi: anka; pichaka.
Kënöpis niyanmi: pärinqampitapis; vuëlanqampitapis.
O “rikapakoqkuna”.
O capazchi “guërrachö këkaqnö büllayanqanta”.
Kënöpis niyanmi: toldükunata.
O “señalpaq churayanqan postita”.
O “yachaqmi kayan”.
Kënöpis niyanmi: pärirmi; vuëlarmi.
Kënöpis niyanmi: jankat-tsu.
Kënöpis niyanmi: ankupëpaq; kuyapëpaq.
Kënöpis niyanmi: tutapaskinqam.
Kënöpis niyanmi: jachakuna.
Kënöpis niyanmi: Yaptallam.
O capazchi “qeshyëkaq warminö”.
Kënöpis niyanmi: joqarkurmi.
Kënöpis niyanmi: yaptallam.
Hebreu idiömachöqa “Qaqapitapis masmi cärankunata chukruyätsiyarqan” ninmi.
Kënöpis niyanmi: pecädutam.
O “oqllanakoq”.
Kënöpis niyanmi: juzgayaqman.
O capazchi “Diosqa manam kantsu”.
Kënöpis niyanmi: Pecäduta.
Kënöpis niyanmi: achkoqkuna.
Kënöpis niyanmi: Wera wera.
Kënöpis niyanmi: llampum.
Kënöpis niyanmi: toldunkuna.
Hebreu idiömachöqa “markäpa warmi wawan” ninmi.
O “pakikuyanqanta”.
Kënöpis niyanmi: ichïkur.
O “cuidakoqkunata”.
O “yachatsinqäkunata”.
O “Sëba”.
Kënöpis niyanmi: ankupäkoqmi; kuyapäkoqmi.
Kënöpis niyanmi: kuchpakäyë.
Tsënö nirqa, Jeremïaspaqmi parlëkan.
Kënöpis niyanmi: acusar.
Kënöpis niyanmi: yaptallam.
Kënöpis niyanmi: qayëkayapteqpis.
Tsënö nirqa, Teyta Diosta dejareq israelïtakuna adorayanqan santupaqmi parlëkan. Capazchi nunakunaqa, wamrayoq kayänampaq tsë santu yanapanqanta pensayaq.
O “noqata qallapayämänampaqku o cöleratsiyämänampaqku”.
Kënöpis niyanmi: wañunqatsu.
Kënöpis niyanmi: niyarqaq.
O “pensayanqannömi”.
O “Teyta Diosllatana sirwinëkipaq änikunqëkita rikätsikoq aqtsëkita”.
O “Hinonpa Tsurinkuna”. Rikäri “Bibliachö palabrakunata entiendinapaq” neqchö “Gehëna” neqta.
O “Hinonpa Tsurinkuna”. Rikäri “Bibliachö palabrakunata entiendinapaq” neqchö “Gehëna” neqta.
O capazchi “grülla”.
O “mandakunqankunatam”.
O “secretariukunapis”.
O “pakikuyanqanta”.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
O “nanëta calmaratseq balsamullapis”.
O “jampikoq nuna”.
O “oqllanakoq”.
Tsë animalqa atoq niraqmi.
O “mandakunqäkunata”.
Kënöpis niyanmi: Jankatmi.
Kënöpis niyanmi: llipllinkuna.
O “manam rasumpa kaqtsu”.
Kë 11 kaq versïculuchö ninqantaqa arameu idiömachömi qellqayarqan.
Kënöpis niyanmi: qopimpita.
O capazchi “kichan”.
O “warakaqnö qarqushaq”.
Kënöpis niyanmi: Toldütam.
Tsë animalqa atoq niraqmi.
Tsënö nirqa, capazchi Jeremïasta mandëkan.
Kënöpis niyanmi: entregayänaqpaq.
O “amen”.
Kënöpis niyanmi: yanapëkuyänaqpaq.
O “kuyanqä warmi”.
Kënöpis niyanmi: reqiyarqaq.
O “imanö sientikuyanqantam”.
Kënöpis niyanmi: jawankuna; chapankuna; sipinkuna.
Kënöpis niyanmi: utishqa; shaykushqa.
Kënöpis niyanmi: riu.
Kënöpis niyanmi: jachakuna.
O “nunakuna imëpis puriyanqan nänikunapa”.
Kënöpis niyanmi: ankupäshaq; kuyapäshaq.
Kënöpis niyanmi: riuman.
Kënöpis niyanmi: riuman.
Kënöpis niyanmi: riuman.
Kënöpis niyanmi: riuman.
Kënöpis niyanmi: ankupar; kuyapar.
Kënöpis niyanmi: tutapëta.
Kënöpis niyanmi: witsuykikunachö.
O “cusïta”.
Kënöpis niyanmi: ollquykita.
Kënöpis niyanmi: ankupëpaqmi; kuyapëpaqmi.
Tsë animalqa atoq niraqmi.
Kënöpis niyanmi: Pecäduta.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
O “pëkunawan këkäshaqnatsu”.
Kënöpis niyanmi: ankupäyäshunki; kuyapäyäshunki.
Kënöpis niyanmi: ankupäyashqëkinatsu; kuyapäyashqëkinatsu. O “qamkunapaq decidinqäta cambiashaqnatsu”.
Kënöpis niyanmi: ankupäshaqnatsu; kuyapäshaqnatsu.
Tsëkunataqa, Diosta mana adoraq nunakunam llakikur rurayaq, y capazchi Diosta dejareq israelïtakunapis tsëkunata rurëkäyarqan.
Kënöpis niyanmi: pecädutataq.
Kënöpis niyanmi: yanapayaqteqmi.
Kënöpis niyanmi: achkoqnömi.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
Hebreu idiömachöqa “cincelwanmi” ninmi.
Rikäri “Bibliachö palabrakunata entiendinapaq” neqta.
O “kallpayoq nunaqa”.
O “kallpayoq nunaqa”.
Kënöpis niyanmi: Jawampis; Chapampis; Sipimpis.
Kënöpis niyanmi: ankupëpaqtsu; kuyapëpaqtsu.
O “engañakoqmi”.
O capazchi “tsëpaqqa jampipis kannatsu”.
O “imanö sientikuyanqanta”. Hebreu idiömachöqa “riñonninkunata” ninmi.
O “mana allita rurar”.
O “Jehoväpa contran churakaqkunaqa”.
Hebreu idiömachöqa “allpachömi qellqashqa kayanqa” ninmi.
O “urachö këkaq markakunapita”.
Kënöpis niyanmi: wañutsinqatsu.
Kënöpis niyanmi: castigayänaqpaq.
Kënöpis niyanmi: rogayaq.
Kënöpis niyanmi: yaptallanam.
Kënöpis niyanmi: pecädu.
O “mandamanqantsik”.
Kënöpis niyanmi: Ollqunkunapis.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
O “Hinonpa Tsurinkuna”. Rikäri “Bibliachö palabrakunata entiendinapaq” neqchö “Gehëna” neqta.
Tsëtaqa wayinkuna jananchömi rurayaq.
O “cëpuman”.
O “imanö sientikuyanqantam”.
Kënöpis niyanmi: ankupashpa; kuyapashpa.
Kënöpis niyanmi: pullanninmanmi.
O capazchi “pëkunata juntashaq”.
Kënöpis niyanmi: ankupanqatsu; kuyapanqatsu.
Kënöpis niyanmi: wañutsita.
O “Ruri pampachö”.
O “palaciunman”.
Kënöpis niyanmi: willëkäyaq.
Pëtaqa Jehoacaz nirpis reqiyaqmi.
Pëtaqa Joaquin o Jeconïas nirpis reqiyaqmi.
O “nacionchö”.
Hebreu idiömachöqa “patsa, patsa, patsa” ninmi.
Hebreu idiömachöqa “tseqllipinta” ninmi.
Kënöpis niyanmi: ankupëpaq; kuyapëpaq.
O “conträmi churakäyashqa”.
Kënöpis niyanmi: tutapëkaq.
Kënöpis niyanmi: illarïta; pakakuyta.
Pëtaqa Joaquin y Conïas nirpis reqiyaqmi.
Kënöpis niyanmi: willarqö.
Kënöpis niyanmi: ankupëpaqmi; kuyapëpaqmi.
Kënöpis niyanmi: llipllinkunata.
Capazchi tsënö nirqa, “Babelpaq o Babiloniapaq parlëkan”.
O “puntäman qonqurikoq”.
Kënöpis niyanmi: mandayanqaqkunata. O “yachatsinqäkunata”.
Kënöpis niyanmi: achkuykur.
O “palaciumpita”.
Kënöpis niyanmi: willanqäkunaqa.
Kënöpis niyanmi: ichirkur.
Kënöpis niyanmi: jaruyanqa.
O “templun”.
O “montillanam quedarinqa”.
Hebreu idiömachöqa “rikënïpaq allillata ruraq nunata” ninmi.
O “palaciunchö”.
O “¡Amen!”.
O capazchi “murällata rurar trabajaqkunata”.
Kënöpis niyanmi: äniyanqaqnöllam.
O capazchi “pashtashqa”.
O “cëpuman”.
O “mana reqiyanqëki nunakunapa”.
Kënöpis niyanmi: salvayänaqpaqmi.
Kënöpis niyanmi: necesitäyanqëkimannömi.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
Kënöpis niyanmi: ankupashpa; kuyapashpa.
Kënöpis niyanmi: castigayarqoq.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
Kënöpis niyanmi: castigayarqoq.
Kënöpis niyanmi: ankuparmi; kuyaparmi.
Kënöpis niyanmi: kuyayarqoqmi.
O “pëkunawan alli kanqampitam”.
Kënöpis niyanmi: shoqayapteqmi.
Kënöpis niyanmi: ankupäshaq; kuyapäshaq.
Kënöpis niyanmi: ollqunwan.
Kënöpis niyanmi: laqmatsinäpaq.
O capazchi “nunankuna”.
Kënöpis niyanmi: pecädunkunataqa.
O “mandashqa”.
O “ruri pampa”.
Kënöpis niyanmi: laqmatsiyanqanatsu.
O “wayinchömi”.
O “papänïpa wawqimpa”.
Hebreu idiömachöqa “7 siclus y 10 yuraq pläta qellë” ninmi. 1 sicluqa 11,4 grämusmi karqan. Rikäri “Masllata musyanapaq” neqchö B14 kaqta.
Kënöpis niyanmi: tïtulunta; papelninta.
Kënöpis niyanmi: tïtulunta; papelninta.
Kënöpis niyanmi: tïtulunta; papelninta.
Kënöpis niyanmi: tïtulunta; papelninta.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
Tsëtaqa wayinkuna jananchömi rurayaq.
O “ninapa pasatsiyänampaqmi”.
O “Hinonpa Tsurinkuna”. Rikäri “Bibliachö palabrakunata entiendinapaq” neqchö “Gehëna” neqta.
Kënöpis niyanmi: pecädu.
Kënöpis niyanmi: tïtuluntam; papelnintam.
O “urachö këkaq markakunaman”.
O “sur läduchö markakunamanmi”.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
Kënöpis niyanmi: qopimpa.
Hebreu idiömachöqa “ciëluchö soldädukunata” ninmi.
O “imëkata mandakunqänöllam”.
Kënöpis niyanmi: ankupaptïmi; kuyapaptïmi.
Hebreu idiömachöqa “Kanan” ninmi.
Hebreu idiömachöqa “Jonadab” ninmi. Tsëqa, wallka letrallachö “Jehonadab” ninanmi.
Kënöpis niyanmi: toldukunallachö.
Kënöpis niyanmi: täräyanki; pärayanki.
Kënöpis niyanmi: toldukunallachömi.
Hebreu idiömachöqa “Jonadab” ninmi. Tsëqa, wallka letrallachö “Jehonadab” ninanmi.
Kënöpis niyanmi: niyarqoq.
Kënöpis niyanmi: parlapëkäyapteqmi.
Hebreu idiömachöqa “Jonadab” ninmi. Tsëqa, wallka letrallachö “Jehonadab” ninanmi.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
O “libruchö”.
O “libruman”.
O “libruchö”.
O “wayinchö”.
O “libruchö”.
O “libruman”.
O “oficïnanchö”.
Tsëqa karqan, noviembri pullan killapita diciembri pullan killayaqmi.
Kënöpis niyanmi: täränan; päranan.
O “libruchö”.
Pëtaqa, Joaquin y Jeconïas nirpis reqiyaqmi.
O “nunakunachö libri purikarqan”.
Kënöpis niyanmi: toldunkunapita.
O “palaciunman”.
O “wayinchö”.
O “eunücu”.
Kënöpis niyanmi: qopimpitam.
Hebreu idiömachöqa “Nergal-Sarëzer, Samgar-Nëbu, Sarsekim, Rabsaris” ninanmi.
O “magiata ruraq o estrëllakunata rikëkur willakoq mas reqishqa nuna”.
O “palaciunta”.
O “palaciuchö carguyoq reqishqa nuna”.
O “magiata ruraq o estrëllakunata rikëkur willakoq mas reqishqa nuna”.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
Kënöpis niyanmi: täränëkipaq; päranëkipaq.
Kënöpis niyanmi: tärarqan; pärarqan.
Kënöpis niyanmi: ichirkur.
O “Ishkë kaq junaqqa”.
Kënöpis niyanmi: shaprunkuna.
O capazchi “jatun pözuchömi”.
O “llakikushaq”.
Kënöpis niyanmi: yanapayänaqpaqmi.
Kënöpis niyanmi: ankupäyapteqmi; kuyapaptïmi.
O “juk tiempupa tsëchö kawëta munayaptikiqa”.
Kënöpis niyanmi: nirqö.
Kënöpis niyanmi: willarqö.
Kënöpis niyanmi: toldunta.
Kënöpis niyanmi: ashqunanta.
Hebreu idiömachöqa “yamë” ninmi.
O “Intipa o Rupaypa Wayin o Templun”. Tsënö nirqa, Heliöpolis markapaqmi parlëkan.
Kënöpis niyanmi: rogayaq.
O “llakikuyarqunkitsu”.
Tsënö nirqa, Teyta Diosta dejareq israelïtakuna adorayanqan santupaqmi parlëkan. Capazchi nunakunaqa, wamrayoq kayänampaq tsë santu yanapanqanta pensayaq.
Kënöpis niyanmi: ollqükuna.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
O “libruman”.
O “shuyarar”.
Kënöpis niyanmi: yanapapteqmi.
Kënöpis niyanmi: riupa.
O “Broqueltapis”. Tsëtaqa flechaqkunam utilizäyaq.
Kënöpis niyanmi: riupa.
Kënöpis niyanmi: riunö.
Kënöpis niyanmi: riunöraq.
Kënöpis niyanmi: riupa.
Kënöpis niyanmi: Yaptallam.
Kënöpis niyanmi: pullanninchö.
O capazchi “tsunyaq quedanqa”.
Kënöpis niyanmi: wera.
O “yantata juntëkaq”.
Kënöpis niyanmi: churqapikunanö.
Tsënö nirqa, Tëbas markapaqmi parlëkan.
Kënöpis niyanmi: necesitäyanqëkimannömi.
Kënöpis niyanmi: riu.
O “atskayar”.
Tsënö nirqa, Crëta islapaqmi parlëkan.
Kënöpis niyanmi: jankat.
O “Ruri pampachö”.
Kënöpis niyanmi: ankupëpaq; kuyapëpaq.
O “Ruri pampata”.
O “mana munëkar”.
Kënöpis niyanmi: ankupäyänëki; kuyapäyänëki.
Kënöpis niyanmi: kuchpakar.
O “llakikushaq”.
Kënöpis niyanmi: shaprunkunata.
Kënöpis niyanmi: ankupëpaqmi; kuyapëpaqmi.
Kënöpis niyanmi: ankanömi; pichakanömi.
Rikäri “Bibliachö palabrakunata entiendinapaq” neqta.
O capazchi “guërrachö këkaqnö büllayänanta”.
O “ruri pampayoq”.
Kënöpis niyanmi: Castigayänaqpitaqa.
Kënöpis niyanmi: Ankakunanö; Pichakakunanö.
Kënöpis niyanmi: ankanömi; pichakanömi.
O “gänasninnaqmi”.
Kënöpis niyanmi: täraq; päraq.
Kënöpis niyanmi: Toldunkunata.
Kënöpis niyanmi: Llipllinkunata.
Tsë animalqa atoq niraqmi.
O “señalpaq postita jawiyë”.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
Kënöpis niyanmi: mächu.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
Kënöpis niyanmi: ankupar; kuyapar.
Kënöpis niyanmi: ankupar; kuyapar.
Kënöpis niyanmi: täräyanqan; pärayanqan.
Kënöpis niyanmi: pecäduta.
O “mana cäbeqkunata parlaqkunata”.
Kënöpis niyanmi: ankupäyäshunkitsu; kuyapäyäshunkitsu.
Tsënö nirqa, capazchi Caldëapaq parlëkan.
Kënöpis niyanmi: ankupäyëtsu; kuyapäyëtsu.
Tsënö nirqa, Caldëapita nunakunapa markankunapaqmi parlëkan.
O capazchi “flëcha churakuyänëkiman flëchakunata churayë”.
O “señalpaq postita jawiyë”.
Kënöpis niyanmi: churqapitanömi.
O capazchi “kichan”.
O “sirwiyantsu”.
O “señalpaq postita jawiyë”.
Kënöpis niyanmi: churqapikunanö.
Kënöpis niyanmi: riuta.
Tsë animalqa atoq niraqmi.
Tsënö nirqa, capazchi Babelpaq o Babiloniapaq parlëkan.
Kënöpis niyanmi: ichirëkar.
O “mana reqiyanqan nunakuna”.
Kënöpis niyanmi: yaptallam.
Kënöpis niyanmi: riu.
O “palaciunta”.
Kënöpis niyanmi: wañutsina.
Hebreu idiömachöqa “18 cödus” ninmi. 1 cöduqa 44,5 centïmetrusmi karqan. Rikäri “Masllata musyanapaq” neqchö B14 kaqta.
Kënöpis niyanmi: rakunta.
Hebreu idiömachöqa “12 cödus” ninmi. 1 cöduqa 44,5 centïmetrusmi karqan. Rikäri “Masllata musyanapaq” neqchö B14 kaqta.
Hebreu idiömachöqa “4 dëdu” ninmi. 1 dëduqa 1,85 centïmetrusmi karqan. Rikäri “Masllata musyanapaq” neqchö B14 kaqta.
Kënöpis niyanmi: qopinchö.