51 KAQ
132 KAQ CANCION Juknöllanam kananqa kantsik
Casakunqëkiqa Jehovä munanqannö katsun
“Llapantapis shumaq y ordenädu rurayë” (1 COR. 14:40).
¿IMATATAQ YACHAKUSHUN?
Casakuyta pensëkaq cristiänukunaqa, ¿imatataq rurayanman casakuyanqan junaq Jehovä munanqannö kanampaq? Tsëtam këchö yachakurishun.
1, 2. ¿Casakunqëki junaq imanö kanantataq Jehovä munan?
¿NOVIUKU o noviaku këkanki? ¿Casakuyänëkipaqnaku këkäyanki? Tsëqa, ¡kushishqachi këkäyanki! Peru kushishqa karpis, imëkata alistapakurchi ocupädu këkäyanki. Y yarpäyänëkim, Jehovä Diosnintsikqa casakuyanqëki junaqa kushishqa kayänëkita y casakurirpis kushishqa kawakuyänëkita munanqanta (Prov. 5:18; Cant. 3:11).
2 Tsëmi casakuyanqëki junaq Jehovä munanqannö kanampaq alli patsätsipakuyänëki. ¿Imanirtan Jehovä munanqannö kanman? Y ¿imatataq rurayankiman Jehovä munanqannö kanampaq? Tsëtam këchö yachakurishun. Tsënöllam këchö yachakunqantsik yanapamäshun, invitädu kashqa o consëjuta mañakamashqa shumaq consejanantsikpaq.
¿IMANIRTAN JEHOVÄ MUNANQANNÖ KANMAN?
3. Noviukuna casakuyänampaq patsätsipakurqa, ¿imatataq cuentachö katsiyänan?
3 Noviukuna, casakuyänëkipaq patsätsipakurqa, Bibliachö consëjukunatam cuentachö katsiyänëki. Casädu vïdataqa Jehovä Diosnintsikmi patsätsimurqan; pëmi Adantawan Ëvatapis casatsirqan (Gen. 1:28; 2:24). Tsëmi casakuyänëkipaq patsätsipakurqa, Diosnintsik ninqankunata mas puntaman churayänëki.
4. ¿Imanir mastan noviukunaqa casakuyanqan junaq Jehovä munanqannö kanampaq shumaq patsätsipakuyanman?
4 ¿Imanir mastan casakuyanqëki junaq Jehoväpa consëjunkunata puntaman churayankiman? Jehovä Diosnintsik Teytëkikuna y amïguykikuna kaptinmi (Heb. 12:9). Diosnintsik qamkunapaq tsënö këkaptinqa, manachi casakuyanqëki dia o juk diakunapis rurayanqëkikunawan llakitsita munayankitsu (Sal. 25:14). Jehovä Diosnintsikqa imëkatam qamkunapaq ruramushqa y maskunataran ruramunqa. Tsëta yarparmi casakuyanqëki junaq pë munanqannö kanampaq shumaq patsätsipakuyänëki (Sal. 116:12).
¿IMANÖTAN JEHOVÄ MUNANQANNÖ RURAYANKIMAN?
5. ¿Imanötan Bibliachö consëjukuna noviukunata yanapanman casakuyanqan junaqpaq imatapis shumaq patsätsiyänampaq?
5 Bibliachöqa manam juk lista kantsu casakuyanqan junaq imakunata rurayänampaq. Tsëmi casakoqkunaqa puëdiyanqanmannö, costumbrinkunamannö y gustayanqanmannö kanampaq patsätsipakuyta puëdiyan. Peru tsënö kaptimpis, casakoqkunapa markankunachö leykuna ninqantam cäsukuyänan (Mat. 22:21). Imanö kanampaq decidirnimpis Bibliachö consëjukunata cäsukurqa, Jehovä Diosnintsiktam respetëkäyanqa y pëqa alläpam kushikunqa. Rikärishun juk ishkë consëjukunata.
6. ¿Imanirtan noviukunaqa casakoqkunapaq ley ninqankunata cäsukuyanman? (Romänus 13:1, 2).
6 Autoridäkuna mandakuyanqanta cäsukuyë (Rom. 13:1, 2). Wakin nacionkunachöqa, autoridäkunam leykunata patsätsiyan casakoqkuna imakunata rurayänampaq. Tsëmi casakuyta munarqa, markëkikunachö autoridäkuna imakunata mañakuyanqanta alli musyayänëki. Y qamkunalla rurëta mana puëdirqa, anciänukunatam niyänëki yanapayäshunëkipaq.b
7. ¿Casakuyanqëki junaq imanö kanampaqtan alli segurakuyankiman?
7 Casakuyanqëki junaq shumaq kanampaq segurakuyë (1 Cor. 10:31, 32). Casakuyanqëki junaqqa manam Diosta mana adoraq nunakunapanötsu kanan, sinöqa Teyta Diosnintsik munanqannömi (Gäl. 5:19-26). Tsëpaqqa noviu kaqmi alli segurakunan tsë junaq shumaq y kushikuypaq kanampaq. Tsënö kananta munarmi wakinkunaqa discursunkuna kanampaq decidiyan. Discursaq wawqi kuyakuypa y respëtuwan yachatsikuptinqa, llapan invitädukunatam yanapanqa casädu vïdaqa Diosnintsikpa bendicionnin kanqanta entiendiyänampaq y respetayänampaq. Tsëmi wakinkunaqa, puëdikaptinqa discursunkuna Salonchö kanampaq decidiyan. Peru ¿imatataq rurayankiman discursuykikuna Salonchö kananta munarqa? Mëqan congregacionpa anciänunkunamampis tiempuwanmi juk cartata mandayänëki Salonta utilizäyänëkipaq mañakurnin.
8. Casakurir fiestata rurëta munarqa, ¿imatataq rurayanman Diosnintsik munanqannö kanampaq? (Romänus 13:13).
8 (Leyi Romänus 13:13) Casakurir fiestata rurëta munarqa, allim patsätsiyänëki Diosta mana sirweq nunakuna rurayanqannö mana rurayänëkipaq. Griëgu idiömachö ‘lluta portakuyänan fiestakuna’ nirqa entienditsikun, alläpa upyayanqampaq y alläpa paqasyaq müsicawan kayanqampaqmi (Biblia de estudiuchö Romänus 13:13 textupa nötanchö “fiestas descontroladas” neqta leyi). Y ima licortapis sirwikuyänëki kaptinqa, allim pensayänëki pipis alläpata mana upukurkunampaq.c Y müsica kanan kaptinqa, invitädukuna parlakur kayänampaqmi alläpa volümintaqa churayänëkitsu. Tsënöllam invitädukuna mana alli mana sientikuyänampaq, churayänëkipaq kaq müsicatapis y cancionkunatapis alliraq akrayänëki.
9. Casakuyanqan fiestachö imatapis rurayanqan alli yarqunampaqqa, ¿imatataq casakoqkuna alli segurakuyänan?
9 Wakinkuna casakuyanqanchöqa fötukunata y videukunatam churayan, o wakin familiankuna o amïgunkunam parlakuyan. Tsëkunata rurayanqanqa allim. Tsënö kaptimpis casakoqkunam alli segurakuyänan, tsë rikätsikayämunampaq kaqkuna o parlakayämunampaq kaqkuna Diosnintsik munanqannö kanampaq (Filip. 4:8). Kënömi pensayänëki: “Invitädükunaqa, ¿allitsuraq sientikuyanqa parlakayämunqanwan o imatapis rikätsikayämunqanwan? ¿Niyämunqankunawan y rurayämunqankunawan casädu vïdata respetayanqatsuraq? ¿Jehovä Diosnïta gustanqatsuraq?”. Casakuyänan fiestachö brömata rurayanqanqa allillam. Tsënö kaptimpis, manam penqakuypaq feyu brömakunataqa rurayänantsu (Efes. 5:3). Y parlakamunampaq kaq familiakuna o amïgukunaqa, casakushqakuna imakunata munayanqantam respetayänan.
10. ¿Imanirtan casakoqkunaqa gälakuyänampaqqa imatapis rurayanmantsu? (1 Juan 2:15-17).
10 Manam gälakuyta munarqa imëkataraqqa rurayänëkitsu (leyi 1 Juan 2:15-17). Jehovä Diosnintsikqa alläpam kuyan alabayänampaq imëkatapis ruraq sirweqninkunata, y gälakuyänantaqa manam munantsu. Tsëmi casakoqkunaqa gälakuyänanrëkurqa o alabayänanta munarqa, atska qellëta gastayantsu. ¿Imanötan yanapayäshunkiman alläpata mana gastayanqëki? Noruëga nacionpita Mike jutiyoq wawqim kënö nin: “Manam pitapis dëbiyarqätsu, tsëmi precursor sïguiyarqä. Casakuyanqä junaq sencïllulla kashqa kaptimpis, alläpa shumaqmi karqan y kushishqam yarparäyä”. India nacionpita Tabïtha jutiyoq paninam kënö nin: “Sencïllulla kanampaq decidishqa kayaptïmi, imata rurayänäpaqpis fäcil-lla karqan y manam alläpaqa yarpachakuyarqänatsu”.
Më nacionchö kawarpis Testïgukunaqa, casakuyänan junaqta kushishqa yarpäyänampaqmi shumaq y sencïllulla kanampaq patsätsita puëdiyan. (Leyi 10 y 11 kaq pärrafukunata).
11. ¿Imanirtan casakoqkunaqa alli juiciuwan vistikuyanman y altsapäkuyanman? (Fötukunata rikäri).
11 ¿Decidiyarqunkinaku casakuyanqëki junaq imanö röpata vistikuyänëkipaq kaqta? Tsë junaqqa shumaqchi vistikuyta munayanki. Bibliachöqa willakun unë witsanchö noviukuna y noviakunapis shumaq vistikuyanqantam (Is. 61:10). Capazchi tsë junaqqa mas alli kaq röpata vistikuyanki, peru tsënö kaptimpis alli juiciuwanmi vistikuyänëki y altsapäkuyänëki (1 Tim. 2:9). Imanö röpata vistikurpis manam qamkunata alabayäshunëkipaqqa vistikuyänëkitsu, sinöqa Jehoväta alabayänampaqmi alli juiciuwan vistikuyänëki (1 Pëd. 3:3, 4).
12. ¿Imanirtan casakoqkunaqa alliraq musyapakuyänan ima costumbripis Biblia ninqannö o mana ninqannö kanqanta?
12 Ima costumbripis Biblia ninqampa contran kaptinqa, manam rurayänëkitsu (Apoc. 18:4). Jehoväta mana sirweq nunakunaqa, casakuskir alli kayänanta munarmi mana alli religionkunapa costumbrinkunata qatiyan, o alli suertiman creirmi imëka costumbrikunata rurayan. Peru Jehovä Diosnintsikqa tsë mana alli costumbrikunata mana ruranapaqmi nimantsik (2 Cor. 6:14-17). Tsëmi casakurninqa alliraq musyapakuyänëki tsë costumbri mëpita shamunqanta y Biblia ninqannö kanqanta o mana kanqanta. Tsëta alli musyarir-ran casakuyanqëkichö tsë costumbrikunata rurayänëkipaq o mana rurayänëkipaq kaqta decidiyanki.
13. ¿Casakoqkunaqa alli regälutaraqku shuyaräyanman?
13 ¿Markëkichöqa casakoqkunata imallatapis qarayanku? Capazchi invitädukunaqa qellëninkuna tinkunqanmannö casakoqkunata imallatapis qarayan, y tsëqa allim. Tsëmi Bibliachöqa nin qarakoqkunaqa kushishqa kayanqanta (Prov. 11:25; Hëch. 20:35). Peru casakoqkunaqa manam invitädunkunata wiyatsipäyänantsu alli regälutaraq munayanqanta. Musyanqantsiknöpis Jehoväpa sirweqninkunaqa kuyakoq karmi imallatapis qarakuntsik. Tsëmi voluntäninkunapita imallatapis qarayäshuptikiqa, ichiklla o sencïllulla kaptimpis kushishqa chaskikuyänëki y valorayänëki (2 Cor. 9:7).
CASAKUYANQËKI JUNAQ IMA PROBLËMAPIS MANA KANAMPAQ TIEMPULLAWANNA ALLI PATSÄTSIPAKUYË
14. Casakoqkunapaqqa, ¿imakunata decidiyänantan fäciltsu kanman?
14 Casakoqkunapaqqa capazchi fäciltsu kanman sencïllulla y Jehovä munanqannö kanampaq patsätsipakuyqa. Islas Salomon nacionpita Charlie jutiyoq wawqintsik pasanqanta rikärishun. Pëmi kënö nin: “Atska amïgükuna kayaptinmi, pikunata invitayänäpaq decidïqa fäciltsu karqan. Y markäkunachöqa llapankunam invitayänanta munayan”. Diez kaq pärrafuchö parlanqantsik Tabïtha jutiyoq paninam kënö nin: “Markächöqa, casakuyänampaqqa mëtsikaqtam invitayan. Cienllata invitayänäpaq decidishqa kayanqäta papänïkunata y mamänïkunata niyaptïqa manam gustayarqantsu, peru diakuna pasanqanmannömi entiendiyarqan”. Y India nacionpita Särah jutiyoq panintsiknam kënö nin: “Wakinkunaqa alabakuyta munarmi casakuyänampaq mëtsikata gastayan. Tsënöllam prïmükunapis y prïmäkunapis mëtsikata gastar casakuyarqan, tsëmi wakinkunaqa niyämarqan noqaqa pëkunapitapis mas shumaqraq ruranäpaq”. Qamkunapaqpis tsënö mana fäcil kaptinqa, ¿imakunaraq yanapayäshunkiman?
15. ¿Imanirtan noviuwan noviaqa Jehoväman seguïdu mañakuyanman?
15 Casakuyänëkipaq patsätsipakuyanqëkichö Jehovä yanapayäshunëkipaq seguïdu mañakuyë. Jehoväman imëpis mañakuyë alläpa mana yarpachakuyänëkipaq (Filip. 4:6, 7 y Biblia de estudiupa nötanchö “en cualquier situación” neqta leyi), imatapis alli decidiyänëkipaq, yarpachakurpis tranquïlu sientikuyänëkipaq y alli kaqta decidiyänëkipaq valienti kayänëkipaq (1 Pëd. 5:7). Jehovä yanapëkäyäshunqëkita rikarqa, pëmanmi maslla confiakuyanki. Tabïtha jutiyoq panim kënö nin: “Noqaqa alläpa yarpachakoq kä, imachöpis mana acuerdu karnin noviüwan y familiäkunawan llakitsinakuyänäpaq kaqta pensarmi. Tsëmi ima asuntupaqpis manaraq parlarnin Jehoväman mañakuyaq kayä. Y Jehoväqa tranquïlu kayänäpaqmi yanapayämarqan”.
16, 17. ¿Imanirtan casakoqkunaqa respëtuwan y cläru parlakuyta yachayänan?
16 Imatapis respëtuwan y cläru parlapänakuyë (Prov. 15:22). Casakoqkunapaqqa, höraqa imëkata decidiyänanqa manam fäciltsu. Decidiyänanmi imë junaq casakuyänampaq, ëkata gastayänampaq, pikunata invitayänampaq y maskunata. Tsëmi imatapis manaraq decidirnin Bibliachö consëjukunata y poqushqa cristiänukuna consejayäshunqëkikunata cuentachö katsiyänëki. Y pensayanqëkikunataqa kuyakuypa y respëtuwanmi niyänëki y manam shuyaräyänëkitsu niyanqëkinölla imapis rurakänanta. Papänikikuna, mamänikikuna o familiëkikuna imanö kananta munayanqanta niyäshuptikiqa, Biblia ninqampa contran mana kaptinqa pëkuna niyanqankunata rurayanqëkipis allim kanman. Alli pensashqaqa, casakuyanqëki junaqqa pëkunapaqpis kushikuypaqmi. Y niyanqankunata rurëta mana puëdirqa, respëtuwan y kuyakuywanmi imanir mana rurayanqëkita entienditsiyänëki (Col. 4:6). Entienditsiyänëkim tsë junaq kushishqa pasarita munayanqëkita y Jehovä munanqannö kananta munayanqëkita.
17 Y papänikikuna y mamänikikuna mana Testïgu kayaptinqa, imata decidiyanqëkita entienditsiyänëkiqa manam fäciltsu kanqa. Peru kuyakuywan y pacienciawan entienditsiyaptikiqa entiendiyanqam. India nacionpita wawqi Santhoshmi kënö nin: “Familiäkunaqa munayarqan casakuyanqä junaq hindü religionchö rurayanqan costumbrikunata rurayänätam. Tsëmi noqapaqpis y noviäpaqpis decidiyanqäta entienditsiyänäpaqqa fäciltsu karqan. Peru niyanqankuna Biblia ninqampa contran mana kaptinmi wakin wakintaqa rurayarqä. Tsëmi imata cocinatsiyänäpaq decidishqana këkarpis pëkuna munayanqanta cocinatsiyänäpaq cambiayarqä. Y tushuyta y cantëta mana gustayaptinmi tsëtapis rurayarqänatsu”.
18. ¿Imata rurayanqantan casakoqkunata yanapanqa llapampis alli yarqunampaq? (1 Corintius 14:40; fötuta rikäri).
18 Llapantapis listuta katsiyë. Tiempuwan shumaq patsätsipakurqa, casakuyanqëki junaqqa manam alläpaqa yarpachakuyankinatsu (leyi 1 Corintius 14:40). Taiwanpita juk wawqim kënö nin: “Casakuyänäpaq juk ishkë junaq pishikaptinmi, llapan yanapayämaqkunawan juntakäyarqä rurëkäyanqä imanö quedëkanqanta musyayänäpaq y ensayayänäpaq”. Invitäduykikunata respetarnin llapantapis höranchö rurëta procurayë.
Tiempuwan shumaq patsätsiyaptinqa, casakuyanqan junaqqa shumaqmi yarqunqa. (Leyi 18 kaq pärrafuta).
19. ¿Imata rurayanqanraq casakoqkunata yanapanqa casakuyanqan junaq llapampis alli yarqunampaq?
19 Tiempullawanna alli alistapakurqa, casakuyanqëki junaq ima pasakuptimpis fäcil-llam arreglëta puëdiyanki (Prov. 22:3). Këllaman pensarishun: wakin markakunachöqa mana invitädu këkarmi casakuyanqan fiestaman nunakuna ëwayan. Casakunqëkiman tsënö chärayämuptinqa, ¿imataraq rurankiman? Imata rurayänëkipaq kaqtaqa manaraq casakurmi pensayänëki. Y mana Testïgu familiëkikuna ëwayänan kaptinqa, allim entienditsiyänëki casakuyanqëkichö ima costumbrikunata mana rurayanqëkita. Tsëpaqqa leyiyë jw.org päginachö “¿Cómo son las bodas de los testigos de Jehová?” neqta. Y allim kanman, casakuyanqëki junaq llapanta rikänampaq juk poqushqa cristiänuta niyanqëki (Juan 2:8). Y clärum niyänëki imakunata rurananta munayanqëkita y imakunata mana munayanqëkita. Tsëta musyarqa shumaqmi yanapayäshunki y kushishqam casakuyanqëki junaqta pasariyanki.
20. ¿Imatataq casakoqkuna cuentachö katsiyanman?
20 Casakuyänëkipaq imëkakunata patsätsipakuyänëkipaq kaqman pensarqa alläpachi yarpachakuyanki. Peru yarpäyänëkim casakuyanqëki junaqqa juk dialla karinampaq kaqta, y tsë junaqpitam Jehovä Diosnintsikta juntu sirwir qallëkuyanki. Tsëmi llapampis alli yarqunampaq y sencïllulla kanampaq shumaq patsätsiyänëki y Jehovämanmi confiakuyänëki. Pë ninqannö rurarqa, imëpis kushishqam yarpäyanki y kënömi niyanki: “Casakunqantsik junaqqa alläpa shumaqmi karqan, tsëtaqa manam imëpis qonqashaqtsu” (Sal. 37:3, 4).
107 KAQ CANCION Jehovänö kuyakoq kashun
a MASLLA ENTIENDINAPAQ: Wakin markakunachöqa, casakoqkunaqa Diospa puntanchömi äninakuyan imëpis mana dejanakuyänampaq. Y tsëpitanam fiestankunata rurayan o manapis. Tsënö markakunachö mana kawaq cristiänukunapis casakuyanqan junaqqa Diospa consëjunkunatam cuentaman churayänan.
b Kë asuntupita masllata musyëta munarqa, 2006 wata 15 de octubrichö yarqamoq La Atalaya revistachö “Bodas honorables a la vista de Dios y los hombres” neqta leyi.
c Rikäri jw.org päginachö ¿Invitädukunata alcoholta qarämanku? neq videuta.