Jehovänö humildi kashun

1. ¿Jehovä Diosnintsikqa humildiku?

KË MUNDUCHÖQA mëtsikaq nunakunam alläpa poderösu y alläpa yachaq kayan. Tsë nunakunapaqqa, ¿nishwantsuraq humildi kayanqanta? Capazchi mana. Peru ¿Jehovä Diosnintsikqa humilditsuraq? Awmi, Llapanta Puëdeq këkarpis pëqa humildim (Sal. 113:5-8). ¿Imanötan humildi kanqanta musyantsik? Nunakunata kuyëpa tratanqanchömi. Tsëmi Jehovä Diosnintsik humildi kanqanta y noqantsikpis humildi kanantsikpaq këchö chuskullata yachakurishun. Tsënöllam yachakushun Jesuspis Teytannölla humildi kanqanta. Tsëkunata musyanqantsikmi yanapamäshun, Jehovä Diosnintsikpa mas amïgun kanantsikpaq y mas humildi kanantsikpaq.

JEHOVÄTAQA CONFIANZAM PARLAPÄRITA PUËDINTSIK

2. ¿Jehovä imanö kanqantataq nimantsik Salmus 62:8? (Rikäri fötuta).

² Orgullösu nunakunamanqa manam confiakuntsikllatsu. Tsëmi wakin nunakunaqa, imanö sientikuyanqanta orgullösu nunakunataqa willayantsu, hasta juntakëtapis mantsayanmi. Peru Jehovä Diosnintsikqa alläpa humildim. Tsëmi amïgun kanantsikpaq invitamantsik y imanö sientikunqantsikta y imata pensanqantsikta cuentanantsikpaq nimantsik (leyi Salmus 62:8). Imanömi juk kuyakoq Teyta wamran parlapanqanta shumaq wiyan, tsënöllam Diosnintsikpis, sirweqninkuna willayanqankunata shumaq wiyan. Tsëmi Palabran Bibliamampis qellqatsimushqa sirweqninkuna mañakuyanqanta wiyanqanta. Tsëwanmi cläru entiendintsik Diosnintsiktaqa confianzawan parlapëta puëdinqantsikta y llapan cuentanqantsikta wiyamanqantsikta (Jos. 10:12-14; 1 Sam. 1:10-18). Peru Diosnintsik tsënö kanqanta musyarpis, höraqa jutsasapa karmi parlapëta mantsashwan. Tsëqa, ¿imaraq yanapamäshun?

3. ¿Imanirtan següru këkanki mañakunëkita Jehovä Diosnintsik munanqanta?

³ Kuyamänata mana merecinqantsikta pensarpis, Diosnintsikmanqa mañakuyta puëdintsikmi. ¿Imanötan musyantsik kuyamanqantsikta? Juk ejempluta rikärishun: Jesusmi cuentakurqan wayimpita ëwakushqa jövinqa, imëka jutsata rurashqa karnin wayinman kutiptin familiatanö chaskiyänanta mana merecinqanta. Peru papäninqa, ¿imanötan chaskirqan? Ëwëkaqta rikëkurmi “cörripa ëwarqan, y waqurkur o makallarkurmi kuyëpa mutsar chaskirqan” (Lüc. 15:17-20). Jehovä Diosnintsikpis tsë kuyakoq papänömi. Pëqa humildi karmi, yarpachakuykaqkuna o jutsata rurayanqampita alläpa llakishqa këkaqkuna mañakuyaptin jinan höra wiyan (Lam. 3:55-57). Alläpa llakipäkoq y kuyakoq karmi “cörripa” shamoq cuenta jinan höra consolamantsik y perdonamantsik (Is. 57:15). Tsëmi anciänukunawan, Testïgu familiantsikkunawan y wawqintsikkunawan y panintsikkunawan yanapamantsik (Sant. 5:14, 15). Tsënöqa Jehovä Diosnintsik yanapamantsik amïgun kanantsikta munarmi.

4. ¿Imanirtan Jesustaqa nunakuna parlapëta mantsayaqtsu?

⁴ Jesuspis Teytannö humildim. Tsëmi kë Patsachö kanqan witsanqa, nunakuna confianzawan parlapäyaq y imëkatapis tapupäyaq (Mar. 4:10, 11). Y Jesus tapuptimpis, mana mantsakuypam parlakuyaq (Mat. 16:13-16). Imata pantarpis, Jesus alläpa alli kanqanta, llakipäkoq kanqanta y pacienciakoq kanqanta musyarmi cölerakunanta pensayaqtsu (Mat. 17:24-27). Qateqninkunapis, Jesus Teytannö kashqa kaptinmi Jehovä Diosnintsikta mas alli reqiyarqan (Juan 14:9). Allim entiendiyarqan Jehoväqa mandakoq religiösukunanö mana kanqanta. Mandakoq religiösukunaqa pitapis llutam tratayaq, orgullösum kayaq y manam llakipäyaqtsu. Peru Jehovä Diosnintsiktaqa, humildi kaptinmi mana mantsakuypa parlapëta puëdiyaq.

5. ¿Imanö kanapaqtan humildi kanqantsik yanapamantsik?

⁵ ¿Imatataq Jehoväpita yachakuntsik? Pipis confianzawan parlapämänapaqqa humildim kanantsik. Tsëmi pantayanqantaqa yarparänantsiktsu, ni manam envidiösutsu ni orgullösutsu kanantsik, ni manam ofendimanqantsiktapis yarparänantsiktsu. Tsëpa rantinqa, pacienciakoq, perdonakoq y alli nunam kanantsik (Col. 3:12-14). Y masqa anciänukunam yachanëpaq kayänan. Peru wawqi panikuna imallapitapis confianzawan parlapäriyänampaqqa pëkunawanmi juntu kayänan. Tsëmi anciänukunaqa wayinkunallapita reunionta wiyakuyänampa rantin, reunionkunaman ëwayan. Y wawqi panikunawan yachatsikuyänampaqmi kallpachakuyan. Tsënöpam wawqi panikunaqa maslla reqiparnin imapaq yarpachakurpis confianzawan parlapärita puëdiyan.

JEHOVÄQA DECIDISHQANA KËKARPIS ROGAKUYAPTINQA CAMBIANMI

6, 7. ¿Sirweqninkuna rogakuyaptin Jehovä Diosnintsik decidinqankunata cambianku? Ejemplukunawan willakaramuy.

⁶ Orgullösukunaqa alläpa yachaq kayanqanta pensarmi, imapis pëkuna munayanqannölla rurakänanta munayan. Peru Jehovä Diosnintsikqa alläpa yachaq karpis, humildim y rogakuyaptinqa decidinqankunatapis cambiarinmi. Pensarishun Miriamta pasanqanllaman. Juk kutim, Miriamwan Aaronqa Diosnintsik akrashqa këkaptin Moisespaq mana allita parlayarqan. Tsëmi Jehovä Diosnintsikqa alläpa cölerakurqan y mana respetakoq kanqampitam Miriamta leprawan castiguëkurqan. Tsënam Aaronqa, yanapëkunampaq Moisesta rogarqan y Moisesnam Jehoväta rogarqan Miriamta alliyëkatsinampaq. ¿Y Jehovä Diosnintsikqa alliyätsirqanku? Awmi. Pëqa humildi karmi Moises mañakunqanta wiyarnin Miriamta alliyäratsirqan (Nüm. 12:1-15). Juk orgullösu nunaqa manam tsëta ruranmantsu karqan.

⁷ Kananqa juk masta rikärishun Jehovä Diosnintsik humildi kanqanta. Gobernanti Ezequïasmi alläpa qeshyëkarqan, tsëmi Jehovä Diosnintsikqa willakoqninta mandarqan wanunampaq kaqta willanampaq. Y willariptinmi Ezequïasqa alläpa waqarnin Diosnintsikman rogakurqan alliyëkatsinampaq. ¿Imatataq Jehovä Dios rurarqan? Alläpa llakipäkoq karmi alliyäratsirqan, y 15 wata masraq kawanantam permitirqan (2 Rëy. 20:1, 5, 6). Rikärinqantsiknömi Jehovä Diosnintsikqa humildi y kuyakoq karnin, rogakuyaptinqa decidinqantapis cambiarin.

8. ¿Jesusqa Ley ninqanta cumplitsinanrëkurku nunakunata yanapëta dejareq? Ejemplukunawan willakaramuy (Marcus 3:1-6).

⁸ Jesuspis Teytannöllam. Tsëmi kë Patsachö kanqan witsanqa pitapis obligaqtsu Ley ninqanta cumpliyänampaq, tsëpa rantinqa llapankunatam yanapëta procuraq. Këllaman pensarishun: juk kutim juk nunata säbadupa alliyäratsirqan. Tsëta rikarmi mandakoq religiösukunaqa Leyta mana cumplikanqanta pensarnin alläpa cölerakuyarqan (leyi Marcus 3:1-6). Kanampis Jesusqa tsënöllam Jehoväpa sirweqninkunataqa yanapëkan. Këllaman pensarishun: juk wawqi o juk pani jutsata rurariptinqa, cambiananta munarmi pacienciawan yanapan (Apoc. 2:2-5).

9. ¿Imakunachötan Jehovänö pensanantsik y imatapis ruranantsik? (Fötukunata rikäri).

⁹ ¿Imatataq Jehoväpita yachakuntsik? Humildim kanantsik y imatapis Jehovänö pensëta y rurëtam yachakunantsik (Sant. 3:17). Kuyakoq y alläpa mana exigikoq papäkuna y mamäkunaqa, manam wamrankunata permitiyantsu munëninkunata rurayänanta, tsënö kaptimpis manam rurëta puëdiyanqampita mastaqa exigiyantsu. Tsëta entiendinapaqqa juk shumaq ejempluta tarintsik Genesis 33:12 a 14 textuta leyirmi. Tsëchömi willakun wamrankunapaq Jacob alläpa yarpachakunqanta. Pënöllam alläpa mana exigikoq y humildi papäkuna y mamäkunaqa wamrankunata jukkunatawan igualatsiyantsu. Y anciänukunapis manam imapis pensayanqannölla kananta shuyaräyantsu. Tsëmi niyanqankunallata välitsiyänampa rantin, wakin anciänukuna niyanqankunata valorayan y Biblia ninqankunapa contran mana kaptinqa kushishqam yanapakuyan (1 Tim. 3:2, 3). Peru mana anciänu karpis, llapantsikmi wakinkuna pensayanqankunata respetanantsik (Rom. 14:1). Llapantsikmi kë consëjuta cäsukuntsik: “Llapankuna musyayätsun pensayanqëkillachö mana tsarakuyanqëkita” (Filip. 4:5).

JEHOVÄQA PACIENCIAKOQMI

10. ¿Imanötan musyantsik Diosnintsik pacienciakoq kanqanta?

¹⁰ Capazchi cuentata qokurquntsik, orgullösu nunakunaqa raslla cölerakuyanqanta, imapis raslla rurakänanta munayanqanta o shuyarëta mana gustayanqanta. Peru Jehovä Diosnintsikqa manam tsënötsu. Pënö pacienciakoqqa manam ni pï kantsu. Pensarishun Noëpa tiempunchö pasakunqanman. Tsë tiempuchömi Jehoväqa nirqan 120 watakuna pasariptinraq mana alli nunakunata ushakätsinampaq kaqta (Gen. 6:3). Tsë tiempuchömi Noëpa wamrankunaqa winayarqan. Tsëmi Noëqa familianwan arcata rurayarqan. Y tsëpita tiempu pasariptinnam Jehoväqa Sodöma y Gomörra markakunata ushakätsinampaq decidirqan. Tsëmi imanir ushakätsita munanqampaq Abrahan tapupaptin, Jehoväqa pacienciawan wiyarqan. Juk orgullösu nunaqa capazchi Abrahanta kënö ninman karqan: “¿Rurëta mana yachanqätaku pensanki?”. Peru Jehoväqa manam tsënötsu nirqan. Pëqa humildi karmi Abrahan tapupaptin pacienciawan wiyarqan (Gen. 18:20-33).

11. 2 Pëdru 3:9 ninqannö, ¿imanirtan Jehoväqa kanan witsampis nunakunata pacienciawan shuyarëkan?

¹¹ Jehovä Diosnintsikqa kanampis pacienciakoqmi. Tsëmi mana alli nunakunata ushakätsinampaqqa dispuninqan tiemputaraq shuyarëkan. ¿Imanirtan Jehoväqa nunakunawan alläpa pacienciakoq? Manam munantsu ni pï nunapis ushakänanta, tsëpa rantinqa ‘llapankuna arrepentikuyänantam munan’; tsëmi pacienciawan shuyarëkan (leyi 2 Pëdru 3:9). Y Jehoväqa, ¿envänuku pacienciawan shuyarëkan? Manam. Mëtsika millon nunakunam Jehoväpita yachakuyashqa, y mëtsika millonraq yachakuyänantam shuyarëkantsik. Peru Jehovä Diosnintsikqa pacienciakoq karpis, manam nunakunata permitinqatsu imëyaqpis mana allikunata rurarnin kakuyänanta. Tsëpa rantinqa, dispuninqan tiempuchömi ushakätsinqa (Hab. 2:3).

12. ¿Imanötan musyantsik Jesuspis Jehovänölla pacienciakoq kanqanta?

¹² Jesuspis Teytannö pacienciakoqmi. Tsëmi Jehovänölla mëtsika watakunapa pacienciakoq këkan. Pëqa clärum rikashqa, Diosnintsikpaq y nunakunapaqpis Satanas ulikunqanta o llullakunqanta (Gen. 3:4, 5; Job 1:11; Apoc. 12:10). Tsënöllam rikashqa nunakuna alläpa sufriyanqanta. Nunakuna sufriyanqanta rikarqa, ¡“Diablu ruranqankunata” mëraq ushakäratsita munan! (1 Juan 3:8). Peru ¿imanirtan Diosnintsik mandanantaraq pacienciawan shuyarëkan? Humildi karmi. Jesusqa allim musyan imë ushakätsinampaq kaqta Jehovälla decidinqanta (Hëch. 1:7).

13. ¿Imëtan Jesusqa apostolninkunata pacienciawan tratarqan, y imanirtan tsënö tratarqan?

¹³ Kë Patsachö këkarpis, Jesusqa apostolninkunata pacienciawanmi tratarqan. Apostolninkunaqa mas autoridäyoq këta munarmi kutin kutin discutiyarqan. Tsëta rikëkarpis, Jesusqa manam cölerakurqantsu ni qayaparqantsu, tsëpa rantinqa pacienciawanmi yanaparqan (Lüc. 9:46; 22:24-27). Jesusqa confiakurqanmi, apostolninkuna tiempuwanqa cambiukunata rurayänampaq kaqta. Noqantsikpis apostolkunanöllam, alli musyëkarnin kutin kutin pantantsik, peru Jesusqa humildi karmi pacienciawan tratamantsik y yanapamantsik. Tsënö kanqampitam alläpa agradecikuntsik.

14. ¿Imaraq yanapamäshun pacienciakoq kanapaq?

¹⁴ ¿Imatataq Jehoväpita yachakuntsik? Pacienciakoq këtam. Tsëpaqqa “Cristu pensanqannömi” pensanantsik (1 Cor. 2:16). Y Cristu pensanqannö pensanapaqqa, Mateu, Marcus, Lücas y Juan librukunatam leyinantsik. Tsëpitanam, Jesus ruranqankuna Jehovä munanqannö kanqanta entiendinapaq alli pensanantsik. Tsënöllam Jesusnö pacienciakoq kanapaqqa, Jehoväman mañakunantsik. Jesuspita yachakurninqa, Jehovänömi pacienciakoq kashun. Tsënöpam kikintsikwan y wawqintsikkunawan y panintsikkunawampis pacienciakoq kashun (Mat. 18:26-30, 35).

JEHOVÄQA HUMILDIKUNATA VALORANMI

15. Jehovä Diosnintsikqa, ¿imatataq ruran humildikunata valorarnin? Ejemplukunawan willakaramuy (Salmus 138:6).

¹⁵ (Leyi Salmus 138:6). Humildikunata Diosnintsik valoranqanta musyarninqa alläpam kushikuntsik. Pensarishun unë witsanchö humildi nunakunata imanö valoranqanta. Bibliata leyishqa karpis capazchi wakinkunapa jutinkunataqa yarpantsiktsu, peru Jehoväqa tsë nunakunata alläpam valorarqan; tsëmi jutinkunata Bibliaman qellqatsirqan. Pensarishun Dëboraman. Pëqa 125 watakunapanömi Isaacpa y Jacobpa familiankunata sirwirqan. Manam alläpaqa musyantsiktsu Dëbora imanö kanqanta, peru Jehoväqa alläpa kuyayanqanta musyayänampaqmi Moisesta mandarqan jutinta Palabranman qellqanampaq (Gen. 24:59; 35:8, nöta). Davidtapis üsha mitseq këkaptinmi, Israelchö gobernanti kanampaq akrarqan (2 Sam. 22:1, 36). Tsënöllam Belenchö mitsikoqkunatapis, juk angelwan willatsirqan Jesus yurikushqa kanqanta. Diosnintsikqa tsë humildi mitsikoqkunatam puntata musyatsirqan Jesus yurishqa kanqanta (Lüc. 2:8-11). Y Josëwan Marïa Jesusta templuman apayanqan junaqnam, edäna këkäyaptimpis, Simontawan Änata permitirqan Jesusta reqiyänanta (Lüc. 2:25-30, 36-38). Yachakurinqantsiknöpis, Jehovä Diosnintsikqa alläpa poderösu këkarpis, “humildikunataqa” valoranmi y cuidanmi.

16. ¿Imanötan musyantsik Jesuspis Teytannölla humildikunata alläpa valoranqanta?

¹⁶ Jesuspis Teytan Jehovänömi humildikunata valoran. Tsëmi alläpa mana estudiashqa nunakunatapis Diospa Gobiernumpita yachatsirqan (Hëch. 4:13; Mat. 11:25). Tsënöllam qeshyëkaqkunatapis alliyätsirqan. Tsëtaqa rurarqan pëkunata alläpa valorarmi (Lüc. 5:13). Y wanutsiyänampaq prësuyanqan paqasmi, imëka sirwipakoqnö apostolninkunapa chakinkunata yakuwan awipurqan (Juan 13:5). Y ciëluta manaraq kutikurmi qateqninkunata y noqantsiktapis nimarquntsik juk shumaq trabäjuta ruranantsikpaq. ¿Ima trabäjuta? Shamoq tiempuchö mana wanuypana kawakuyta lograyänampaq nunakunata yachatsinantsikpaq (Mat. 28:19, 20).

17. ¿Imakunatataq rurantsik Jehovä Diosnintsiknöpis humildikunata valorarnin? (Fötuta rikäri).

¹⁷ ¿Imatataq Jehoväpita yachakuntsik? Humildikunata valorëtam. Tsëmi ima costumbriyoq kayaptin, më markapita kayaptin, ima color kayaptin, estudiashqa o mana estudiashqa kayaptimpis llapankunata Diosnintsikpita yachatsintsik. Wawqintsikkunata y panintsikkunatapis alläpam valorantsik. Tsëmi carguyoq kanqantsikpita o imatapis rurëta yachanqantsikpitaqa, pëkunapita mas alli kanqantsikta pensantsiktsu (Filip. 2:3). Jehovä Diosnintsikqa alläpam kushikun, humildi kashqa y nuna mayintsikkunata valorarnin imëkata rurashqa (Sof. 3:12; Rom. 12:10).

18. ¿Imanirtan qamqa Jehovänö humildi këta munanki?

¹⁸ Jehovä Diosnintsiknö humildi kanantsikpaq kallpachakushqaqa jukkunapis confianzawanmi parlapäramäshun, manam shuyaräshuntsu ninqantsiknölla rurayänanta, pacienciakoqmi kashun y humildikunatam valorashun. Humildi kanapaq maslla kallpachakushqaqa, Jehovä Diosnintsikpis masllam kuyamäshun (Is. 43:4).