Setiembre

Jehová Diosmi Jesusman atiyta qorqan llapa ñak’ariykunata tukuchinanpaq. Wakin sasachakuykunataqa manan noqallanchisqa allichayta atisunmanchu, Jesusmi ichaqa atinqapuni. Chaytan rikuchirqan milagrokunata ruwaspa. Llapa runapas juchasapa kasqanchisraykun onqonchispas wañunchispas. Chay juchatan Jesusqa saphinmantapas t’irashanman jinata chinkachipunqa, payqa atiyniyoqmi chayta ruwananpaq (Mat. 9:​1-6; Rom. 5:​12, 18, 19). Jesuspa milagrokuna ruwasqanpin reparasunman imaymana onqoyniyoqkunata qhaliyachiy atisqanta, wañusqakunatapas kausarichiy atisqanta (Mat. 4:23; Juan 11:​43, 44). Chaymantapas Jesusqa atiyniyoqmi manchay wayrakunata thanichinanpaq, millay espiritukunatapas atipananpaq (Mar. 4:​37-39; Luc. 8:2). Kay pachapi kashaspa milagrokunata ruwasqanwanmi Jesusqa rikuchirqan Diospa gobiernonpi rey kaspa aswan jatun milagrokunata ruwananta. w23.04 3 párrs. 5-7

Sichus jatun iñiq t’aqapi kanki chayqa, yaqapaschá askha comentaqkuna kasqanrayku mana comentachisunkikumanchu. Chhayna kaqtinqa yaqapaschá piensarqanki amaña makiykita oqarinaykipaq, ichaqa ama pisikallpayaychu. Askha kutita comentanaykipaqmi preparakunayki. Manaña qallariy parrafokunapi kutichiyta atiwaqchu chaypas, wakin parrafokunapiqa kanqapunin kutichinaykipaq. Qhawaq qelqanchista preparakuspaqa manan juj parrafollapichu piensanayki, aswanpas llapa yachachikuypin piensanayki. Chayta ruwanki chayqa kallanqapunin imamantapas rimanaykipaq. Chaymantapas sasa parrafokunapi comentanaykipaqmi preparakuwaq. Chay parrafokuna sasa explicaytaq chayqa, pisi hermanokunallan makinkuta oqarinku. Ichaqa sichus mana ni jujtapas comentankichu chayqa, ¿imatan ruwawaq? Manaraq juñunakuy qallarishaqtinmi chay juñunakuyta apariq hermanoman willanayki mayqen tapuytachus kutichiyta munashanki chayta. w23.04 21, 22 párrs. 9, 10

Jehová Diosqa Josemanmi imaymana kamachikuykunata qorqan familianta pusarinanpaq. Joseqa kaq ratun kasukurqan (Mat. 1:20; 2:​13-15, 19-21). Jehová Diosta kasukuymi Josetaqa yanaparqan Mariata ima sasachakuykunamantapas cuidananpaq. Chayta rikuspachá Mariaqa astawan Joseta munakurqan respetarqan ima. Qosakuna, Bibliapin familiaykichista uywanaykichispaq yuyaychaykunata maskhanaykichis. Sasaña kanman chaypas chay yuyaychaykunata kasukunkichis chayqa esposaykichista munakusqaykichistan rikuchinkichis. Chhaynapin casado kausayniykichispas allin kanqa. Juj hermananchismi nin: “Qosayqa kallpachakullanpunin ima ruwaypipas Jehová Diosta kasukunanpaq, chayraykun paytaqa astawan respetani. Jinaspapas yachanin imatapas allinta ruwananta”, nispa. w23.05 21 párr. 5

Babiloniamanta lloqsimuq judío runakunaqa Jehová Diospa “ch’uya llaqtanmi” kananku karqan (Deut. 7:6). Judío runakunaqa yaqa llapankun Babiloniapi nacerqanku, chaymi paykunaqa Babilonia runakuna jina imatapas ruwaqku piensaqku ima. Ñaupaq kutipi Israelman kutimuq wakin judío runakunaq wawankunaqa manan hebreo simita rimayta yacharqankuchu, chayta rikuspan kamachikuq Nehemiasqa anchata admirakurqan (Deut. 6:​6, 7; Neh. 13:​23, 24). Diospa siminqa hebreo rimaypin kasharqan, manataq chay wawakuna chay simita rimarqankuchu chayqa, ¿imaynapitaq Diospa siminmanta yachankuman karqan? ¿Imaynapitaq Diostapas yupaychankuman karqan? (Esd. 10:​3, 44). Chay judío runakunaqa imaymanapin cambiananku karqan. Israelpi tiyaspaqa facil-llatan chay ruwaytaqa atinkuman karqan chaypi jujmanta Dios yupaychayta qallarikusqanrayku (Neh. 8:​8, 9). w23.05 15 párrs. 6, 7

Munashanchisña astawan Diosta serviyta chaypas mayninpiqa kanqapunin ima sasachakuykunapas (Ecl. 9:11). Jinaspapas ima llakipipas tarikuspan pisikallpayasunman, jinaspa manaña kusisqachu Diosta servisunman (Prov. 24:10). Chaymantapas juchasapa kasqanchisraykun imallapipas pantarusunman, jinaspa imachus ruway munasqanchisman manaña aypayta atisunmanchu (Rom. 7:23). Otaq yaqapaschá sayk’usqa kaspa pisikallpayasunman (Mat. 26:43). Ima sasachakuykunapiña tarikuspapas Jehová Diosta servinanchispaq kallpachakusun chayqa, Jehová Diosta munakusqanchista, paypa munasqanman jina imatapas ruwayta munasqanchistan rikuchisun. Chhayna kallpachakusqanchista rikuspaqa anchatan Jehová Diosqa kusikun. w23.05 30 párrs. 14, 15

Sichus precursor kanki chayqa, yachankin jujkunata imayna yanapayta, qolqeykitapas manan comuntachu gastanki (Filip. 4:​11-13). Precursor auxiliar kaytaqmi yanapasunki precursor regular kapunaykipaq, jinan fácil kanqa Diospa llaqtanpi ima ruwaypipas yanapakunaykipaq. Llapa qhari hermanokunan kallpachakunanku iñiq t’aqapi umalliq kanankupaq. Chaypaqqa Jehová Diospa llapa kamachikuyninkunatan kasukunanku. Bibliaq nisqan jina, “pipas iñiqkuna qhawariq kayta munashan chayqa, ancha allin ruwaytan munashan” (1 Tim. 3:1). Ichaqa, umalliq kanapaqqa ñaupaqtaqa yanapakuq qharin kana. Yanapakuq qharikunaqa imaymanapin umalliqkunata yanapanku. Umalliqkunapas yanapakuq qharikunapas juch’uyaykukuspan hermanokunata yanapanku, tukuy sonqomantataqmi Jehová Diosmantapas willanku. w23.12 28 párrs. 14-16

Josiasqa wayna kasqanmantapachan Jehová Diostaqa maskharqan. Payqa allintan Diosninta reqsiyta munasharqan, paypa munaynintataqmi ruwayta munasharqanpas. Ichaqa manan facilchu karqan rey kayqa, paypa tiemponpiqa yaqa llapa runakunan falso dioskunata adorasharqanku. Josiasqa manaraq iskay chunka watanpi kashaspan Diospa llaqtanmanta falso dioskunata chinkachiyta qallarirqan (2 Crón. 34:​1, 2). Waynallaraq sipasllaraq kashanki chaypas, atiwaqmi Josías jina kayta. ¿Imatan chaypaq ruwawaq? Jehová Diostan maskhanayki, yachanaykin imayna Diossi chayta; chaymi kallpachasunki payman entregakunaykipaq (Mar. 12:30). w23.09 11 párrs. 12, 13

Manapaschá Tesalónica llaqtapi kaq umalliqkunaqa allin experienciayoqraqchu karqanku; chaywanpas respetanan karqan paykunataqa. Noqanchispas manchay ñak’ariy chayamunankamaqa astawanraqmi umalliqkunapi confiananchis. Imaña kaqtinpas allinkuna ruwasqankupin yuyayninchista churananchis, manataqmi imachallapipas pantasqankupichu. Chaymantapas Jehová Diosmi Cristowan chay umalliqkunata pusachishan, chaypi iman piensarinanchis. Cascoqa soldadokunaq umantan waqaychaq, chhaynatan Diospa gobiernonta suyakusqanchispas yuyayninchista waqaychan. Chaymi yanapawasun kay pachapi kaqkunata mana munapayananchispaq (Filip. 3:8). Chay suyakusqanchisqa sonqonchista iman tiyaykachinqa, manataqmi nishutaqa imamantapas llakikusunchu. w23.06 11, 12 párrs. 11, 12

Imaymana razonkunan kan qhelli ruwaykunamanta karunchakunapaqqa. Mana yuyayniyoq warmiqa “suwasqa unuqa misk’illañan” nispan nin (Prov. 9:17). Bibliapiqa casarasqa warmi-qhari puñuytan tupanachin ch’akiyta thasnuq unuwan (Prov. 5:​15-18). Casarasqa warmi-qharikunaqa libren kashanku kuska puñuspanku sumaqta pasarinankupaq. “Suwasqa unun” ichaqa, otaq mana casarasqa kashaspa warmiwanpas qhariwanpas kaymi ichaqa mana allinchu. Chayta ruwaqkunaqa Diospa kamachikuyninkuna contrapin ruwashanku. Chaymantapas qhelli juchata ruwaqkunaqa pakallapin chayta ruwanku, imaynan suwapas pakallapi suwakun jinata. Chay “unuta suwakuyqa” yaqapaschá paykunapaqqa misk’i jina kanman, ichaqa engañakushankun. ¿Imarayku? Kamaqninchis Jehová Diosqa rikushanmi llapa ima ruwasqankutapas. May llakipunin paymanta t’aqakuyqa, ajenjo jinaraqmi chayqa jayan (1 Cor. 6:​9, 10). w23.06 22 párrs. 7-9

Diosmanta ima mañakusqaykipas kaq simikunalla kapushan ¿chayrí? Diosmanta willaypas manaña gustapushasunkichu ¿chayrí? ¿Imatan ruwawaq chhaynakunapi tarikuspa? Manan piensanaykichu Diosmi espiritunta qechupuwan nispaqa. Juchasapa kasqanchisraykun mayninpiqa chaykuna pasanman. Ganasniykichus pisiyapushan chayqa apóstol Pabloq ejemplonpi piensay. Payqa tukuy atisqantan kallpachakuq Jesusta qatikunanpaq. Mayninpi ganasnin pisiyaqña chaypas kallpachakuqpunin Diospa munayninta ruwananpaq. Pablo jina ama sonqoykiq pisikallpayasqanwan pusachikuychu. Aswanpas tukuy atisqaykita kallpachakuy manaña ganasniyki kanchu chaypas allin kaqllatapuni ruwanaykipaq. Chayta ruwanki chayqa, tiempowanqa manañan nishutachu sonqoyki pisipanqa (1 Cor. 9:16). w24.03 11, 12 párrs. 12, 13

Noqanchisqa llapa hermanonchiskunatan munakunanchis. Sumaqtan chaskinanchis, llapan iñiqmasinchiskunawanmi reqsinakunanchis (2 Cor. 6:​11-13). ¿Iman yanapawasunman llapanchis munanakunanchispaq? Iñiqkunaq allinkuna ruwasqankupin yuyayninchista churananchis. ¿Imaynatan rikuchisunman jujkuna munakusqanchista? Jehová Dios jina paykunata qhawarispan. Manchay ñak’ariy tiempopiqa munanakunanchispunin kanqa, munanakullaqtinchismi Jehová Diosqa pakaykuwasun. Chaypaq piensasun imatachus Jehová Dios ñaupa tiempo llaqtanta nirqan chaypi. Babilonia runakuna paykunaman phawaykunanña kashaqtinmi paykunata nirqan: “Llaqtalláy, phaway ukhu wasiykikunaman jaykuy, jaykuspataq punkuykita wisq’akamuy, chaypi juj ratu pakakamuy, phiñakuy thasnunankama pakakamuy”, nispa (Isa. 26:20). Manchay ñak’ariy chayamuqtinpas yaqapaschá noqanchispas chaypi nisqanman jina ruwananchis kanqa. w23.07 6, 7 párrs. 14-16

Yaqapaschá tapukusunman: “¿Imaynatan noqata jujkuna qhawariwanku, sumaq sonqota, entiendekuqta jinachu? Icha, ¿mana uyakuq, mana kasukuq tercota jinachu?”, nispa. Llamp’u sonqochus, entiendekuqchus, jujkunatapas uyariqchus kasun chayqa, Jehová Diosmanmi Jesusmanmi rijch’akusun. Qonqaypaschá imapas pasawasunman, chhaynapi tarikuspaqa manapaschá imanakuytapas atisunmanchu (Ecl. 9:11). Jehová Diospa llaqtanpi cambiokuna kasqanpas yaqapaschá llakichiwasunman. Ichaqa, ¿iman yanapawasunman ama chaykunawan pisipananchispaq? 1) Chay cambiokunamanmi usqhaylla yachakunanchis; 2) manan chay sasachakuyllapichu yuyayninchis kanan; 3) allin kaqkunapin piensananchis; 4) jujkunata yanapaypin yuyayninchis kanan. w23.07 21, 22 párrs. 7, 8

Danieltaqa waynallaraq kashaqtinmi Babiloniaman presota aparqanku. Chaypiqa allinpaqmi payta qhawarirqanku. Allintan repararqanku imaynas Danielqa qhali, allin rijch’ayniyoq wayna, allin familiamanta karqan chayta (1 Sam. 16:7). Jinan paytaqa ajllarqanku Babiloniapi reypa palacionpi servinanpaq, chaypi llank’ananpaq jinan yachachisqa kanan karqan (Dan. 1:​3, 4, 6). Jehová Diosqa munakurqanmi Danieltaqa, ichaqa manan munay rijch’ayniyoq kasqanraykuchu, aswanpas imayna runachus imayna sonqoyoqchus kasqanraykun. Paymanta rimashaspa Noemanta Jobmantawan rimarqan. Chay runakunaqa wañukapunanku p’unchaykaman Jehová Diosta servirqanku, paykuna chaupipin churarqan Danielta (Gén. 5:32; 6:​9, 10; Job 42:​16, 17; Ezeq 14:14). Danielqa unaytan kausarqan, Jehová Diosqa tukuy tiempon paytaqa munakurqan (Dan. 10:​11, 19). w23.08 2 párrs. 1, 2

Allinta qhawaspapunin juj wasitaqa rantikusunman. Chhaynatan ruwana Bibliata leespapas estudiaspapas. Manan comuntachu jawan ukhunta leenanchis (Heb. 5:12). Bibliaq willasqanta allinta entiendenapaqqa reparananchismi imaynas juj texto juj kaq textowan tupan chayta. Chaymantapas manan imapipas creeyllachu creenanchis, aswanmi allinta yachananchis imaraykus chaypi creenchis chayta. Apóstol Pablopas llapa iñiqkunatan kallpacharqan “cheqaq kaqpa anchonta, largonta, altonta, ukhuntapas allintapuni entiendenankupaq”, chhaynapi iñiyninkupi “allin saphichasqa allin teqsichasqa” kanankupaq (Efes. 3:​14-19). Noqanchispas chaytan ruwananchis, allintan Diospa simin qelqata t’aqwinanchis. w23.10 18 párrs. 1-3

Bibliapiqa askha ejemplokunan kashan pacienciakuq runakunamantaqa. Jujninmi David, paytaqa chikuchallaraq kashaqtinmi ajllarqanku Israelpi rey kananpaq, ichaqa askha watatan suyakunan karqan rey kananpaqqa. Simeonwan Anawanpas allin ejemplon kallankutaq, paykunapas unaymi suyakurqanku Mesías chayamunanta (Luc. 2:​25, 36-38). Paykunamanta yachashaspa tapukuy: “¿Iman kay runata yanaparqan pacienciakuq kananpaq? ¿Ima allinkunatan tarirqan pacienciakuq kasqanmanta? ¿Noqapas pay jina kaymanchu?”, nispa. Mana pacienciakuq runakunamantapas imaymanatan yachasunman (1 Sam. 13:​8-14). Paykunamanta yachashaspa tapukusunman: “¿Imaraykun mana pacienciakuq karanku? ¿Ima mana allinkunapin rikukurqanku mana pacienciakuq kasqankumanta?”, nispa. w23.08 25 párr. 15

Apóstol Pedroqa junt’aq sonqo runan karqan. Manan imaraykupas Jesusta saqerqanchu. Chaytan rikuchirqan juj kuti wakin discipulokuna Jesusta saqepuqtinku (Juan 6:68). Chay runakunaqa manan allintachu entienderqanku Jesuspa nisqanta chaymi ripurqanku. Pedron ichaqa nirqan: “Qanpa rimasqaykikunaqa wiñay kausay simikunan”, nispa. Jesusqa allintan yacharqan Pedropas wakin apostolkunapas manchakusqankurayku ripunankuta. Chaywanpas Jesusqa yacharqanmi Pedroqa jatarispa ñaupaqllaman purinanta (Luc. 22:​31, 32). Jesusqa allintan yacharqan “sonqoqa munallanpuni, cuerpon ichaqa mana kallpayoq” kasqanta (Mar. 14:38). Chaymi Jesusqa kinsa kutitaña Pedro negarqan chaypas, munakushallarqan paytaqa. Kausarimpuspapas sapallanmanmi Jesusqa rijurirqan (Mar. 16:7; Luc. 24:34; 1 Cor. 15:5). Chayqa allintachá Pedrotaqa kallpacharqan iñiypi ama pisipananpaq. w23.09 22 párrs. 9, 10

Pipas Jehová Diospi tukuy sonqo iñin tukuy sonqo confian chayqa, llapa juchankunan perdonasqa pampachasqa kapun. Diosqa manañan chaykunataqa yuyanñachu (Sal. 32:​1, 2) Paykunataqa iñisqankuraykun Diosqa chaninta mana juchayoqta jina qhawaripun. Abrahanpas Davidpas juj runakunapas juchasapa runakunan karqanku. Chaywanpas iñisqankuraykun Diosqa paykunata mana juchayoqta jina qhawarirqan, chaymantapas Diosta mana serviq runakunawan tupanachisqaqa chaninmi paykunaqa karqanku (Efes. 2:12). Roma llaqtapi iñiqkunaman apóstol Pabloq apachisqan cartapin sut’ita rikukun imaynas Diospa amigon kanapaqqa tukuy sonqo paypi iñina chayta. Chaytan ruwarqanku Abrahanpas Davidpas, noqanchispas chaytan ruwananchis. w23.12 3 párrs. 6, 7

Llapanchispas atisunmanmi Jehová Diosman sacrificiokuna jaywaytaqa. Chaytan ruwasunman: tiemponchiswan, kallpanchiswan, kaqninchiswan paypa gobiernonta apoyaspa. Diosman allin kaqta qosun chayqa, llaqtanpi kasqanchismanta agradecido kasqanchistan rikuchisun (Heb. 10:​22-25). Jehová Diosmantaqa mañakunanchispunin, Diospa gobiernonta rimashanallanchispunin, juñunakuykunamanpas rishanallanchismi, jujkunawanpas kallpachanakushananchismi. Diospa angelninmi nin: “¡Diosllatapuni yupaychay!”, nispa. Iskay kutitan payqa chayta nishan, chaywanmi rikuchishan chay ruwayqa ancha allinpuni kasqanta (Apo. 19:10; 22:9). w23.10 29 párrs. 17, 18

Jesusmi nirqan: “Yaqa llapa runakunaq munakuyninmi chiriyapunqa”, nispa (Mat. 24:12). Chaywanqa Jesusqa manan qatikuqninkunaq munakuynin chiriyapunanmantachu rimasharqan, aswanmi kay pacha runakunaq munakuynin chiriyapunanmanta rimasharqan. Chaymi cuidakunanchis ama paykuna jina kananchispaq. Iñiqmasinchiskunata cheqaqtapunichus munakunchis icha manachus chayta yachananchispaqqa, allintan piensananchis imatas ruwanchis ima problemapas kaqtin chaypi (2 Cor. 8:8). Apóstol Pedron nirqan: “Astawanqa tukuy sonqowan munanakuychis. Munakuyqa askha juchakunatan pampachan”, nispa (1 Ped. 4:8). Yaqapaschá mayqen hermanopas hermanapas noqanchis contra imatapas ruwanman, ofiendewasunman; chaypin rikukunqa payta cheqaqtapunichus munakunchis icha manachus chayta. w23.11 10 párrs. 12, 13

Sichus wakin hermanokunallaman rikuchisunman munakuyninchista chayqa, manan Jesustaqa kasukushasunmanchu (Juan 13:23; 20:2). Llapa iñiqmasikunatan munakunanchis, familianchista jinan sumaqta rikunanchis (1 Ped. 2:17). Apóstol Pedron nirqan: “Wayqe-panantin jina ch’uya sonqowan kausananchis”, nispa (1 Ped. 1:22). ¿Iman pasawanchis mayqen hermanopas ofiendewaqtinchis? Mayninqa kaqtan imatapas ruwayta munanchis. Ichaqa chhayna kayqa manan Jehová Diosmanqa gustanchu; chaytaqa allintan Jesusqa Pedromanpas yachachirqan (Juan 18:​10, 11). Chaymi Pedroqa qelqarqan: “Amapuni mana allinmantaqa mana allinllawantaq kutichiychischu, amallataq k’amisuqniykichistapas k’amiychischu. Aswanpas bendicionta paykunamanqa qoychis”, nispa (1 Ped. 3:9). Tukuy sonqo munakuq kanki chayqa, k’irisuqniyki iñiqmasitapas munakunkin. w23.09 29 párrs. 9-11

Wawakunaqa ratullan wiñarunku. Chayqa ñawita ch’illmiruy jinallan. Iñiyninchispi wiñaymi ichaqa mana chhaynachu (1 Cor. 13:11; Heb. 6:1). Iñiyninchispi allin poqosqa cristiano kanapaqqa Jehová Dioswanmi allin amigontin kananchis. Chaymantapas santo espirituntan necesitanchis allin kaqkunata noqanchispi rikuchinanchispaq, allin ruwaykunata yachananchispaq, juj ruwaykunata allinta ruwananchispaqpas (Prov. 1:5). Jehová Diosmi qharitapas warmitapas kamarqan (Gén. 1:27). Ichaqa qharikunaqa jujniraymi kanku warmikunamanta cuerponkupi jujkunapipas. Chayraykun Jehová Diosqa qharikunamanpas warmikunamanpas jujniray llank’ayta qon, chayta junt’anankupaqqa allin kaqkunatan paykunapi rikuchinanku, juj ruwaykunatapas yachanankun (Gén. 2:18). w23.12 18 párrs. 1, 2

Jesusqa munarqanmi jujkunapas Jehová Diospa sutinta yachanankuta. Ichaqa chay tiempopi religionpi wakin umalliqkunan niqku: “Diospa sutinqa ch’uyan, chaymi mana rimananchischu”, nispa. Chay piensasqankuqa manan Bibliaq nisqanman jinachu karqan. Chaymi Jesusqa tukuy tiempo taytanpa sutinta jatunchaq. Juj kutinmi Jesusqa Gerasa llaqtapi supaykunaq junt’aykusqan runata qhaliyachirqan. Chayta rikuspan runakunaqa Jesusta nirqanku chaymanta ripunanpaq (Mar. 5:​16, 17). Ichaqa Jesusqa munarqantaq runakuna taytanpa sutinta yachanankuta chayqa manaraq ripushaspan chay runata nirqan Jehová Dios paypaq imachus ruwapusqanta jujkunaman willananpaq (Mar. 5:19). Noqanchispas llapa runakunamanmi Jehová Diospa sutinta yachachimunanchis, chay ruwananchistan Jesusqa munan (Mat. 24:14; 28:20). w24.02 10 párr. 10

¡May munaypunin Jehová Diospa llaqtanpi kayqa! Kay tukukuy tiempokunapi sasaña kausay kashan chaypas, Jehová Diospa yanapayninwanmi noqanchisqa jujlla kashanchis (Sal. 133:1). Chaymantapas Jehová Diosqa yanapawanchismi familiapipas sumaqta kausananchispaq (Efes. 5:​33–6:1). Payqa yanapawallanchistaqmi ama imamantapas nishuta llakikunanchispaq, kusisqa kausananchispaqpas. Chaywanpas Diosta servisqanchispi ama pisipananchispaqqa kallpachakunanchismi kanqa. ¿Imarayku? Yaqapaschá mayqen hermanopas ofendewasunman. Yaqapaschá esposapas otaq esposopas sientechiwasunman. Yaqapaschá mana valeqpaq jina qhawarikusunman. Chaykunan Dios serviyninchispi pisikallpayachiwasunman. w24.03 14 párrs. 1, 2

Wakin hermanokunan Diosta astawan servinankupaq cambiokunata ruwarqanku. Wakinqa yaqapaschá Diospa Gobiernonmanta Willanapaq Escuelaman rirqanku, wakintaq maypichus yanapanata munashanku chay llaqtakunaman astakurqanku. Qanpas, ¿atiwaqchu chay ruwayta? ¡Atinki chayqa ruway! Jesusta qatikuqkunaqa imaymanatan ruwashanku Diosta astawan servinankupaq (Hech. 16:9). Ichaqa, ¿manachus atiwaqraq chayri? Manan chayraykuchu pisipaq qhawarikunayki, Diospaqqa tukukuykama aguantaymi imamantapas aswan allinqa (Mat. 10:22). Jehová Diosqa munan atisqaykiman jina imatapas ruwanaykitan, chaywanmi payqa kusikunqa. Chaykunatachus ruwanki chayqa bautizakusqayki qhepamanpas qatikushallankin Jesustaqa (Sal. 26:1). w24.03 11 párr. 11

Sichus arrepientekusun chayqa, Jehová Diosqa perdonawasunmi (Sal. 86:5). Jehová Diosqa manan runakuna jinachu mana contentakuq, aswanmi payqa atinallanchista imatapas mañawanchis. Sichus tukuy atisqanchista paypaq llank’ashanchis chayqa, pisitaña askhataña ruwashanchis chaypas valoranmi payqa chayta. Pabloqa tukuy kallpanwanmi Jehová Diospaq llank’arqan. Tiempowanmi ichaqa manaña ñaupaqpi jinañachu imatapas ruwarqan. ¿Saqepuranchu Jehová Dios payta? Manan. Pabloqa atisqanman jinan ruwashallarqan imachus ruwananta, Jehová Diospas bendecillarqanpunin paytaqa (Hech. 28:​30, 31). Noqanchispas manapaschá tukuy munasqanchistachu Jehová Diosman qoyta atisunchis. Ichaqa, imayna sonqowanmi paypaq llank’ashanchis, chaytan payqa valoran. w24.03 27 párrs. 7, 9

Jesusqa kay pachapi kashaspaqa sapa kutillanmi Diosmanta mañakuq, chay ruwasqanmi noqanchispaq ejemplo karqan. Jesusmanqa askha runakunan asuykuqku, chaymi tiemponqa mana kaqchu mijunallanpaqpas, chaywanpas tiempotan orqorqan Diosmanta mañakunanpaq (Mar. 6:​31, 45, 46). Jesusqa tutallataraq jatarispan ch’in ladoman rispa Diosmanta mañakuq. Juj kutinpas discipulonkunata ajllananpaqmi tutantin Diosmanta mañakurqan (Luc. 6:​12, 13). Wañupunan patapiña kashaspapas askha kutitan Diosmanta mañakurqan (Mat. 26:​39, 42, 44). Imaymana ruwanayoqña kanchis chaypas Jesús jinan tiempota t’aqananchis Jehová Diosmanta mañakunanchispaq. Yaqapaschá Jesús jina tutallamanta sayarispa otaq tutapi Diosmanta mañakusunman. Chayta ruwaspan Jehová Diosta “gracias” nishanchis mañakuyta atisqanchismanta. w23.05 3 párrs. 4, 5

Griego rimaypin chay versiculopi willashan imaynas Jehová Diosqa ajllasqa hermanokunata anchatapuni munakun chayta, imaynas chay munakuyninqa mayu jinaraq chayta. Chay hermanokunaqa allintan yachanku “Diospa munakusqan” kasqankuta (Jud. 1). Paykunapas apóstol Juan jinan ninku: “Maytan Tayta Diosqa munakuwanchis, chaychá “Diospa wawankuna” nisqapas kanchis”, nispa (1 Juan 3:1). Ichaqa Jehová Diosqa manan ajllasqa hermanokunallatachu munakun, llapa kamachinkunatan munakun. ¿Imaynatan chayta rikuchirqan? Juchamanta wañuymantawan librawasqachispin. Chay munakuyninqa manan piqpa munakuyninmanpas igualakunmanchu (Juan 3:16; Rom. 5:8). w24.01 28 párrs. 9, 10

Kay textopin willawanchis imatawansi David ruwarqan wañuy patapi tarikushaspa chayta. Payqa yuyaymanarqanmi imatas Jehová Dios jamuq tiempopi ruwanqa chaypi. Chaymantapas payqa yacharqanmi Jehová Dios tiempollanpi wañuymanta salvananta. Jehová Diosmi Davidman prometerqan Saulpa rantinpi rey kananpaq (1 Sam. 16:​1, 13). Davidqa seguron kasharqan Diospa nisqan junt’akunanmanta. ¿Imatan noqanchisman Jehová Dios prometewarqanchis? Payqa prometewarqanchis pisi tiempollamanta llapa llakikuykuna chinkapunantan (Isa. 25:​7-9). Jehová Diosqa atiyniyoqmi wañupuqkunata kausarichinanpaq, onqoykunata chinkachinanpaqpas. Chhaynaqa junt’anqapunin promesantaqa (1 Juan 4:4). w24.01 6 párrs. 12, 13

¿Iman yanaparqasunki Bibliapi yachasqayki cheqaq kasqanmanta seguro kanaykipaq? Ñaupaqtaqa Jehová Diostachá reqsiyta qallarirqanki, jinaspa payta Papaykita jina rikurqanki, chaymantataq respetayta munakuyta ima qallarirqanki. Pisi-pisimantachá astawan paypi iñirqanki, chaytaq kallpacharqasunki juchaykikunamanta pesapakunaykipaq. Chaymantapas Jehová Diospa cheqnisqan ruwaykunatachá saqepurqanki, jinaspa paypa munayninman jina kausayta qallarirqanki. Maytachá kusikurqanki Diosqa juchaykita perdonapusqanta yachaspapas (Sal. 32:2). Jinaspapas juñunakuykunamanchá riyta qallarirqanki, Bibliapi yachasqaykitataq jujkunaman willayta qallarirqanki. Kunanqa ñataq bautizasqaña kashanki chayqa, wiñay kausayman apaq ñannintan purishanki; manachá munawaqchu chay ñanmanta lloqsiytaqa (Mat. 7:​13, 14). Qaqata sayasun, tukuy sonqo Jehová Diosta munakusun, payllatataq kasukusunpas. w23.07 17 párr. 14; 19 párr. 19

Diospa munayninta ruwananchispaq promesa ruwasqanchispi yuyaymanasun chayqa, manan faciltachu ima tentacionmanpas urmasunchis. Diosman entregasqa kasqanchispi piensasun chayqa, manan asipayasunmanchu ni pujllapayasunmanchu mayqen casarasqa iñiqmasitapas. Diosman entregakushaspan chaykuna ruwaytaqa “mana” niranchisña. Faciltan karunchakusun “millay runakunaq purinan” ñanmantapas (Prov. 4:​14, 15). Jesusqa tukuy ima ruwasqanpin munarqan Diospa sonqon kusichiyta, pay jinan noqanchispas kananchis. Manapunin munasunmanchu Diospa cheqnisqan ruwaykuna ruwaytaqa (Mat. 4:10; Juan 8:29). Jehová Diosqa yanapawasunpunin chaypaq. w24.03 9, 10 párrs. 8-10