Jesuspa Chaquita Catishpa Causashunchi Yachachishunchi tandanajuipi yachajungapaj hojapa referenciacuna
7-13 DE OCTUBRE
BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA | SANTIAGO 3-5
“Taita Diospa ali yachaita charishcata ricuchipashunchi”
cl-S 221, 222 párrs. 9, 10
‘Taita Diospa ali yachaica’ ¿imashinata ñucanchi causaipi ayudan?
9 ‘Taita Diospa ali yachaica ima mapapash illajmi can’. Griego shimipi “ima mapapash illaj” nishpaca ali causanata, ali shunguta charinata, ali yuyaicunata charinatami ningapaj munan. Shungu ucupi imapash nali munaicunata, nali yuyaicunata charishpaca, ‘Taita Diospa ali yachaitaca’ na chari ushashcatami Bibliapica yachachin (Proverbios 2:10; Mateo 15:19, 20). Shinapash juchayu cashpapash ñucanchi ali shunguta charingapaj esforzarishpaca ‘nalimanda anchurishpa alitami rurashun’ (Salmo 37:27; Proverbios 3:7). Taita Diospa ali yachaica pundapica ima mapapash illajmi can. Chaimandami minishtirishca can. Shinaca ñucanchi causaipi imatapash nalicunata rurashpa, espiritualmentepash nali cashpaca ¿imashinata Taita Diospa ali yachaitaca ricuchishun?
10 ‘Taita Diospa ali yachaica casilla ali causaitami caran’. Taita Diospa ali yachaica casilla ali causaita charichunmi ayudan. Chaica Diospa espíritu santo granota fucuchinshna fucuchishca cualidadmi can (Gálatas 5:22). Chai cualidadmi Jehová Diosta sirvijcunahuan ‘casilla aliguta causachun, shujllashna causachun’ ayudan (Efesios 4:3). Chaimandami imapash problemacuna tiajpi uchalla ñucanchi huauquipanicunahuan ali cangapaj esforzarishun. ¿Imamandata huauquipanicunahuan ali cangapaj esforzarina capanchi? Bibliapica ninmi: “Casilla aligutami causana canguichi. Shina causajpica, casilla ali causaita, juyarishpa causanata caraj Taita Diosmi cangunahuan canga” nishpa (2 Corintios 13:11). Shinaca casilla ali causaiguta charingapaj esforzarishpaca, Jehová Diospa ñaupajpica alimi ricurishun. Shinallata ñucanchi huauquipanicunata ali tratashpapashmi Jehovapa ñaupapi ali ricurishun. ¿Imashinata ñucanchi ruraicunahuan casilla ali causaita ricuchita ushapanchi? Shuj ejemplota ricupashunchi.
cl-S 223 párr. 12
‘Taita Diospa ali yachaica’ ¿imashinata ñucanchi causaipi ayudan?
12 ‘Taita Diospa ali yachaica ali shungu canatami yarichijun’. Ali shungu nishpaca ¿imata ningapaj munan? Huaquin estudiashcacunaca Santiago 3:17pi nishca shimita traducinaca na facilchu can ninmi. Shuj Bibliacunapica ali shungu shimitaca “llaquina”, “na ñapash fiñarina”, “alita rurana” nishpami traducishca. Cutin Traducción del Nuevo Mundo Bibliapica ali shungu nishca shimita intindichingapami shuj notapi “imagutapash aliman chasquina” nishpa churashca. Taita Diospa ali yachaitaca ¿imashinata ñucanchi causaipi ricuchinajupanchi?
cl-S 224, 225 párrs. 14, 15
‘Taita Diospa ali yachaica’ ¿imashinata ñucanchi causaipi ayudan?
14 ‘Taita Diospa ali yachaica juyaita [uchalla cazunatami, NM ] yarichijun’. Uchalla cazuna shimica cai versopilla Escrituras Griegas Cristianas o Mushuj Testamento libropica shuj shimimanmi traducin. Caimanda parlashpami shuj jarica cashna nirca: “Uchalla cazuna shimitaca soldadocunata yachachingapami utilizan” nishpa. Uchalla cazunaca “aliguta intindishpa crinata”, “ñapash cazunatapashmi” ningapaj munan. Pipash Taita Diospa ali yachaita cazushpaca paipa mandashcacunata aliguman chasquishcatami ricuchin. Ima cambiocuna tiajpipash na paicunapa yuyashcata catinllu. Chaipa randica Bibliapi imata nijta ricushpa, intindishpami uchalla cazun. ¿Gentecunaca ñuca cazuj caimandachu rijsihuan?
“Llaquinata, imatapash aliguta ruranatami yarichimun”
15 “Llaquinata, imatapash aliguta ruranatami yarichimun”. Taita Diospa ali yachaica ‘ninanda llaquinatami’ ricuchin. Chaimandami ninanda llaquinaca minishtirishcapacha can. Llaquinataca ‘imatapash aliguta ruranahuanmi’ chimbapuran. Bibliapica llaquina nishpaca gentecunamanda preocuparishpa imagupipash siempre ayudanatami ningapaj munan. Shinallata shujcunata ayudangapaj munaimanda siempre alitalla rurangapaj esforzarinatami ningapaj munan. Shuj libropica llaquina nishpaca “gentecunata imashina sufrijujta ricushpa, paicuna imashina sintirijta intindishpa ayudanatami llaquina nishpa yachachin”. Taita Diospa ali yachaica shujcunata juyachun, respetohuan tratachun, llaquishpa tratachunbashmi yachachin. Shinaca ¿imashinata shujcunata llaquishcata ricuchi ushapanchi?
cl-S 226 párrs. 18, 19
‘Taita Diospa ali yachaica’ ¿imashinata ñucanchi causaipi ayudan?
18 ‘Na ñavita ricushpalla chasquina’. Gentecuna shuj shuj llactacunamanda cashpapash na ñavita ricushpa tratachunmi Taita Diospa ali yachaica ayudan. Shinaca Taita Diospa ali yachaita charishpaca tucuicunatami igual tratashun (Santiago 2:9). Pipash estudiashca caimandalla, culquita charimandalla o congregacionbi responsabilidadta charishcamandallaca, alica na tratanachu capanchi. Shinallata congregacionmanda shuj huauqui o shuj pani pobrella caimandallaca na ladoman saquinachu capanchi. Jehová Diosca paicunata juyanmi, ñucanchipashmi paicunataca juyana capanchi.
19 ‘Na mishqui shimi jayaj shungucuna tucushpa’. Griego teatrocunapi actorcunamanda parlashpami mishqui shimi jayaj shungucuna nishpa parlan carca. Punda tiempopica, teatrocunapi trabajaj griego gentecunapash, romano gentecunapashmi jatun mascaracunata churajun carca. Chaimandami Griego shimipi “mishqui shimi jayaj shungucuna” nishpaca imatapash alishnalla rurashpa, shujcunata umachij gentecunamanda parlangapaj utilizan carca. Shinapash Taita Diospa ali yachaita charijcunaca na nij tucushpallachu ñucanchi huauquipanicunata tratangapaj munapanchi. Chaipa randica ñucanchi huauquipanicunataca shungumanda ali tratashpa, juyangapami esforzarina capanchi.
Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi
Satanaspa trampacunata rijsipashunchi
4 Apóstol Pedroca nircami, Diabloca ‘león huacashpa muyuriajunshnami’ can nishpa. Juanga nircami, Diabloca ‘culebra’, ‘dragonmi’ can nishpa (1 Ped. 5:8; Apoc. 12:9). Shinapash Satanastaca na yapata manllanachu capanchi. Paica tucui podertaca na charinllu (Santiago 4:7, liingui). Satanaspa trampacunata mishachunga Jehovapash, Jesuspash, ali angelcunapashmi ñucanchitaca ayudanga. Cai quimsa tapuicunatami yachajuna capanchi: ¿Satanasca tucui podertachu charin? Satanasca ¿imashinata gentecunata pandachingapaj munan? ¿Satanasca tucuitachu rurai ushan? Cai tapuicunamandaca alipacha yuyaicunatami yachajupashun.
w97-S 15/11 20 párr. 8
Taita Diospi crinami ama ñapash fiñarichun, Jehová Diosta cutin cutin mañachunmi ayudan.
8 Shuj huauquimanda o shuj panimanda nalicachishpa rimanaca juchami can (Santiago 4:11, 12). Shinapash huaquin huauquipanicunaca shujcunamanda yali alita rurani nishpa pensarimanda o shujcunamanda yali ricuringapaj munashpami, shuj huauquipanicunamanda nalicachishpa rimashca (Salmo 50:20; Proverbios 3:29). Griego shimipi ‘caishujmanda chaishujmanda nalicachirishpa rimarina’ nishpaca, imatapash mirachishpa, o llullashpa shuj huauquita o panita juzganatami ningapaj munan. Chaita rurashpaca ¿imamandata ‘Dios mandashcata nalicachishpa fiñashpa, chai mandashcatapash nalipi churanajunchiman’? Chaipaca escribacuna, fariseocuna imata ruran cashcata ricupashunchi. Paicunaca ‘Taita Dios mandashcata yangapi churashpami’ paicuna munashcashna shujcunataca juzgan carca (Marcos 7:1-13). Shinallatami Jehovapa ñaupapi ali ricurij huauquita o panita juzgashpaca ‘Taita Dios mandashcata nalicachishpa’ juchatami ruranajunchiman. Shinaca shuj huauquimanda o panimanda nalicachishpa rimashpaca paicunata juyashcataca na ricuchinajunchimanllu (Romanos 13:8-10).
14-20 DE OCTUBRE
BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA | 1 PEDRO 1, 2
‘Jucha illajcunashna causana canguichi’
Jehová Diosca paipa Churipa causaita cushpami ñucanchita salvashca
5 Ñucanchicunapash ¿imashinata Jehová Diospa shutita alicachishcata ricuchinchi? Ñucanchi rurashcacunahuan. Jehová Diosca ñucanchicunapash jucha illajcunashna cachunmi munan (1 Pedro 1:15, 16, liingui). Chaimandami Jehová Diostalla adoranchi, tucui shunguhuan paita cazunchi. Shujcuna catiriashpa llaquichijpipash Jehová Dios yachachishca shina causangapami esforzarinchi. Jehová Diosta cazushpaca Jehovatami jatunyachinchi (Mateo 5:14-16). Shinallata Jehová Diospa leycuna ali cashcata, Diablo llullajushcatami ricuchinchi. Shinapash Adán y Evapa huahuacuna caimandaca tucuicunallatami huaquinbica pandarinchi. Pandarishpapash Jehová Diospa shutita ama mapayachingapami, tucui shunguhuan arripintirishpa nali ruraita saquingapaj esforzarinchi (Salmo 79:9).
Diversiongunataca ali ricushpa agllapashunchi
6 Jehová Diosca mandanmi: ‘Ñucaca, jucha illajmi cani. Cangunapash, jucha illajmi causana canguichi’ nishpa (1 Pedro 1:14-16; 2 Pedro 3:11). Alita rurashpa, aliguta adorajpillami Jehová Diosca ñucanchicuna paita adorachun saquinman (Deuteronomio 15:21). Ali adorangapaca, Jehová Dios millanayachishca cosascunata na rurashpami jarihuan huarmihuan mapayanacunamandapash, macanajuicunamandapash, imapash brujería cosascunamandapash caruyana capanchi (Romanos 6:12-14; 8:13). Chashna cosascunata ricuchij o rurachij diversiongunata agllajpica, nalicachishpami Jehová Diosca ricunga. Ashtahuangarin, Jehovata ali adoraitaca na ushashunllu. Jehovapash paita adorachunga na munangachu. Paipa amigo cashpa catitapash na ushashunllu.
Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi
w08-S 15/11 21 párr. 10
Santiago, Pedro librocunapa valishca yuyaicuna
1:10-12. Angelcunaca, ungido huauquipanicunamanda parlashca profeciacuna imashina pactarinata ricungapami ninanda munanajurca. Chai profeciacunataca punda tiempomanda profetacunami escribishca carca. Shinapash Jehová Dios punda congregacionda callarichijpimi chai profeciacuna imashina pactarijta angelcunaca yachai usharca (Efe. 3:10). Ñucanchipash angelcunashnami ‘Taita Dios imata yarijujta’ o Taita Diospa yachachishcacunata yachangapaj esforzarina capanchi (1 Cor. 2:10).
it-2-S 1075 párr. 1
Alipacha “Michij” o Superintendente
Alipacha “Michij” o Superintendente. Isaías 53:6manda parlashpami apóstol Pedroca 1 Pedro 2:25pica cashna nirca: “Cangunaca, chingashca llamacunashnami carcanguichi” nishpa. Shinapash caitapashmi nin: “Ashtahuangarin cunanga cangunata Michij, cangunapaj almatapash alichishpa Charijujpajmanmi tigrashcanguichi” nishpa. Apóstol Pedro Michij nishpaca Jehová Diosmandami parlajurca. ¿Imamandata shina nipanchi? Apóstol Pedro cai shimicunataca Jesusta ali catijcunamanmi nijurca. Paicunaca pundapi chingashca llamagucunashna cashpapash, cunanga Jesusmandami cutin alipacha Michij Jehová Diospaman tigrashca carca (Sl 23:1; 80:1; Jer 23:3; Eze 34:12). Jehová Diosmi superintendente can. Shuj superintendenteca imagupash imashina cajtami ricuriajun (Sl 17:3). Imashina cajta ricuriana (gr. e·pi·sko·pḗ) nishpaca huaquinbica juzganatami ningapaj munan. Por ejemplo, apostolcunapa punllacunapica Jerusalenmanda gentecuna “Dios llaquishpa quishpichingapaj shamushcata imatapash na yarishcamandami” juzgai tucurca [gr. e·pi·sko·pḗs] (Lu 19:44). Shinallata imashina cajta ricuriana nishpaca, bendiciai tucunatapashmi ningapaj munan. Por ejemplo, Jehová Diosca, paita ‘punchapambagumi cangui’ nijcunamanga ninanda bendicianga [gr. e·pi·sko·pḗs] (1Pe 2:12).
21-27 DE OCTUBRE
BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA | 1 PEDRO 3-5
“Tucuilla tucurina punllami ña chayamujun”
‘Aliguta yariashpa rijchariashnami Diostaca mañajunalla canguichi’
PUNDA velashpa trabajadorca nircami, tuta entero pacarijushpaca madrugado tucujuj horascunami ninanda puñunayan nishpa. Ashtaca gentecunapash nishcami, madrugado tucujuj horascuna rijcharia canaca shinllipachami can nishpa. Diablopa nali mundopash shuj yana yana tuta cuendami can. Shinapash ñallami tucuringa (Rom. 13:12). Chaimandami ‘aliguta yarishpa, rijcharia’ ña pacarijujpi cuenda Taita Diostaca mañariajuna canchi (1 Ped. 4:7).
w99-S 15/4 22 párr. 3
¿Imashinata nali munaicunata, nali yuyaicunata mishaita ushapanchi?
Apóstol Pedro nishca consejotaca yariami causana capanchi. Paica nircami: “Ashtahuangarin ima tiashcapash, tucuilla tucurina punllami ña chayamujun. Shinamandami aliguta yariashpa rijcharianshna, Diosta mañanajunalla canguichi. Tucuimanda yalica, caishuj chaishuj ninanda juyarishpami causana canguichi. Chai juyaimi, ashtaca juchacunataca pacashpa anchuchinga” nishpa (1 Pedro 4:7, 8). Shujcunapa pandarishcacunatalla ricuimanda o ñucanchipa pandarishcacunapilla pensarimandami asha asha espiritualmente ñana ali caita ushapanchi. Satanasca chaitaca alimi yachan. Satanasca huauquipanicunapura contra tucuchunmi imacunatapash ruran. “Diablo imatapash nalita yarichijuchunga, napacha saquinachu canguichi”. Chaimandami huauquipanicuna pandarijpipash juyaihuan tratangapaj esforzarina capanchi (Efesios 4:25-27).
Mingachinaca ¿minishtirishcachu can?
2 Apóstol Pedroca caitapashmi nirca: ‘Caishuj chaishuj mingachirina canguichi’ nishpa (1 Ped. 4:9). Griego shimipi “mingachirina” nishpaca “na rijsishca gentecunata ali tratanatami” shina nijun. Shinapash apóstol Pedroca nircami, ‘Caishujhuan chaishujhuanmi’ mingachirina canguichi nishpa. Shina nishpaca rijsicunahuan, amigocunahuan mingachirina cashcatami nijurca. Apóstol Pedropa shimicunaca ¿imashinata huauquipanicunataca ayudagrijurca?
3 Chai huauquipanicuna tandanajushca cachunmi ayudagrijurca. Cunanga ñucanchipi pensaripashunchi. Shuj pani o shuj huauqui paicunapa huasiman ñucanchita invitajpica ¿nachu cushilla, ali yalircanchi? Shinallata shuj huauquita o shuj panita ñucanchi huasiman invitashpaca ¿nachu ali amigo tucushcanchi? Ñucanchi huauquipanicunata invitashpaca paicunataca ashtahuanmi ali rijsishun. Apóstol Pedropa tiempopica, llaquicuna ashtahuan miraimandami huauquipanicuna tandanajushca canaca minishtirishcapacha carca. Shinallata ñucanchipash ‘tucurimui punllacunapi’ causanajuimandami huauquipanicunahuan tandanajushca canaca minishtirishcapacha can (2 Tim. 3:1).
Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi
¿Imamandata ali causaiguta charingapaj esforzarina capanchi? (1 Ped. 3:16.)
14 Ñucanchipa ali causaihuan ricuchishunchi. Na Testigo familiacunahuan aliguman parlana tranquilo ali causachun ayudashpapash, ñucanchipa ali causaihuanmi ashtahuanbachaca ayudanchi (1 Pedro 3:1, 2, 16, liingui). Shuj ali causaita charijpimi, testigocuna cusahuarmipura ali causajta, huahuacunata aliguta viñachijta, cushilla causajtapash gentecunaca ricunga. Ñucanchi familiapuramanda nipi na Testigo tucujpipash Jehovata tucuipi cazuimandaca cushillami sintirina capanchi.
w08-S 15/11 21 párr. 8
Santiago, Pedro librocunapa valishca yuyaicuna
4:6. ‘Huañushcacunamanbash’ ali villaicunata villachishca nishpaca ¿picunamandata parlajun? Ali villaicunata nara uyashpa ‘Diosta na cazushpa, juchata rurashpa huañushcashna’ gentecunamandami parlajun. Paicunaca espiritualmentemi huañushca carca (Efes. 2:1). Ali villaicunata uyashpa cazujcunaca espiritualmentemi causai callarirca.
28 DE OCTUBRE–3 DE NOVIEMBRE
BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA | 2 PEDRO 1-3
“Jehová Diospa punlla chayamunata yaria causapashunchi”
w06-S 15/12 27 párr. 11
Jehová Diosca ‘uchami imatapash alita ruranga’
11 Jesusca nircami, Jehová Diosca ‘uchami imatapash alita ruranga’ nishpa. ¿Imamandata Jesusca shina nirca? Bibliapica Jehová Dios na ñapash culiran cashcata, pacienciata charin cashcatami yachachin. Shinapash Jehová Diosca pai señalashca punllapimi uchalla nalicunata tucuchinga (Lucas 18:7, 8; 2 Pedro 3:9, 10, NM ). Por ejemplo, Noepa tiempopica Jatun Manllanai Tamiahuanmi uchalla nali gentecunata tucuchirca. Shinallata Lot runagupa punllacunapipashmi jahua pachamanda ninata tamiachimushpa tucuilla nali gentecunata tucuchirca. “Chashnallatami Runa Aichayu tucushca [Jesús] tigramui punllapipash tucunga” (Lucas 17:27-30). Shinami nali gentecunaca “ñapash tucuchij” tucunga (1 Tesalonicenses 5:2, 3, NM ). Chaimandami Jehová Dios, Satanaspa nali mundotaca pai agllashca punllapipacha tucuchinata seguro capanchi.
w06-S 15/12 19 párr. 18
“Jehová Diospa Jatun Punllaca ñami chayamujun”
18 Apóstol Pedroca, “Taita Dios shamuna punlla ucha chayamuchun yashpami, chapariana canguichi” nishpami consejarca. Ñucanchica ‘Taita Diostalla tucui shunguhuan yariashpa, paipajlla causashpami’ Taita Dios shamuna punllata chapariashpa causajushcataca ricuchinchi (2 Pedro 3:11, 12). Shinaca espiritual cosascunapi ocupado cashpami ‘Taita Dios shamuna punllata’ cushilla shuyanajushcata ricuchinchi. Griego shimipi ‘ucha chayamuchun yashpa’ nishca shimitaca “imatapash ucha ruranatami” ningapaj munan. Jehová Diospa punlla ucha chayachunga na imatapash rurai ushanchichu. Shinapash ñucanchi causaipi Jehová Diosta pundapi churashpaca, Jehovapa punlla ucha chayajushcatami cuenta japita ushapashun (1 Corintios 15:58).
Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi
w08-S 15/11 22 párr. 2
Santiago, Pedro librocunapa valishca yuyaicuna
1:19. Cai textopi ‘luzero’ nishpaca ¿imatata ningapaj munan? Chai luzeroca ¿imahorata punchayachi callarirca? Ña punchayachijushcataca ¿imashinata yachapanchi? Jesús jahua cielopi Rey shina mandai callarishcamandami Jesustaca “Lucero” nin (Apoc. 22:16). Jesusca 1914 huatapi cielopi Rey shina mandai callarishpami, shuj mushuj causaigu tiagrin nishpa villachirca. Apóstol Pedroca Jesús punchapamba tucujta ricushpaca, Jesús jahua cielopi cashpa punchapamba tucunatapash, ashtaca ushaita charinatapashmi ricuita usharca. Shinami Jehová Dios nishca profeciacuna ciertopacha pactarin cashcata ricuchijurca (Mar. 9:1-3). Jehová Dios nishca profeciacunata aliguta intindingapaj esforzarishpaca, chai “Lucero” ña punchayachijushcatami ali intindishun.
w08-S 15/11 22 párr. 4
Santiago, Pedro librocunapa valishca yuyaicuna
3:17. ‘Pundata ña yachashca’ nishpaca ¿imatata apóstol Pedroca ningapaj munarca? ‘Pundata ña yachashca’ nishpaca shamuj punllacunapi imacunalla pasanata yachashcatami apóstol Pedroca ricuchijurca. Chaitaca Jehová Diosmi paipa espíritu santohuan apóstol Pedromanbash, Bibliata escribij huaquin jaricunamanbash shamuj punllacunapi ima pasanata yachachun villarca. Shinapash Jehová Diosca tucui tucuitaca na villarcachu. Chaimandami Jesusta punda catijcunaca shamuj punllacunapi imacunalla pasanataca na tucuita yacharca. Na tucui tucuita yachashpapash paicunaca, shamuj punllacunapi imacunalla pasai ushashcataca yaipimi charirca.