INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quichua (Imbabura)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONGUNA
  • TANDANAJUICUNA
  • bt cap. 25 págs. 224-231
  • “Roma llactapa rey juzgahuachunmi munani”

Cai agllashca videoca nara tiapanllu.

Shuj jarcaimi tiapan, cunan horasca descargaitaca na ushapanguichu.

  • “Roma llactapa rey juzgahuachunmi munani”
  • Tucui ladocunapi Taita Diospa Gobiernomanda villachipashunchi
  • Subtitulocuna
  • Cai temamandallata parlajuj información
  • ‘Tribunal ñaupapi’ (Hechos 25:1-12)
  • ‘Ñucaman imata mandashcatami rurarcani’ (Hechos 25:13-26:23)
  • “Canga asha tiempopillami ñucataca cristiano tucuchun convincihuanguiman” (Hechos 26:24-32)
  • Jehovami ayudanga ama manllaichu
    Jehová Diospa Reinomandami Villajun 2020
  • Apóstol Pablotaca Roma llactamanmi aparca
    Bibliapica ¿imatata yachajuni?
  • ‘Jehová Diospa shimita villachinajujpimi ashtacacuna miranajurca’
    Tucui ladocunapi Taita Diospa Gobiernomanda villachipashunchi
Tucui ladocunapi Taita Diospa Gobiernomanda villachipashunchi
bt cap. 25 págs. 224-231

CAPÍTULO 25

“Roma llactapa rey juzgahuachunmi munani”

Pabloca Taita Diospa ali villaigucunata imashina difindina cashcatami ricuchirca

Hechos 25:1-26:32​manda japishcami can

1, 2. a) Pablohuanga ¿imata pasajun? b) Pablo nishcahuanga ¿imatata pensarita ushapanchi?

APÓSTOL Pablotaca Cesarea llactapimi vigilashpa charinajun. Judea llactaman tigramushca tiempomandapachami judío gentecunaca Pablotaca quimsa viajecunata huañuchingapaj munashcarca (Hech. 21:27-36; 23:10, 12-15, 27). Judiocuna huañuchingapapacha munajta, shinallata talvez llaquichinata cuenta japishpami Pabloca gobernador Festomanga cashna nin: “Ñucataca Roma llactapa rey juzgahuachunmi munani” (Hech. 25:11).

2 ¿Pablo nishcahuanga Jehová Diosca de acuerdochu carca? Chaitaca tucui cristianocunami yachangapaj munapanchi. ¿Imamandata shina nipanchi? Jehová Diosca Pablo Roma llactapa autoridadpaman rinataca de acuerdomi carca. Chaita yachanaca ñucanchipash difindirishpa ‘legalmente ali villaicunata villachingapaj autoridadcunahuan parlangapaj’ ri ushashcatami ricupanchi (Filip. 1:7).

‘Tribunal ñaupapi’ (Hechos 25:1-12)

3, 4. a) Judiocunaca ¿imamandata Pablotaca Jerusalenman pushachun mañanajurca? Pero ¿imata pasarca? b) ¿Imashinata Jehová Diosca ñucanchitapash ayudan?

3 Festo runaca Judea llactapa gobernador tucushca quimsa punlla jipami Jerusalenman rirca.a Chaipimi Festoca principal sacerdotecuna y autoridadta charij judiocuna Pablota juchachinajujta uyarca. Principal sacerdotecuna y autoridadta charij judiocunaca, gobernador Festo tucuilla judiocunahuan tranquilo ali causachun ayudana cashcataca alimi yacharca. Chaimandami sacerdotecuna y autoridadta charij judiocunaca Pablotaca Jerusalén llactapi juzgangapaj nishpa Cesarea llactamanda pushamuchun gobernador Festotaca mañarca. Paicunaca Pablota ñanbillata huañuchingapaj munaimandami shina mañanajurca. Pero Festoca paicunapa mañashcashna na rurashpami cashna nirca: “Cangunapuramanda autoridadta charijcunaca, ñucahuan [Cesareaman] urai ripashunchi. Y si chai runa ciertopacha imapash nalita rurashca cajpica, paita imacunamandalla culpanajushcata nihuaichilla” nircami (Hech. 25:5). Shinami Pabloca huañunamandaca cutin salvarirca.

4 Chai llaquicunata aguantachunga Pablotaca ¿imata ayudarca? Pablotaca Jehová Diosmi Jesusta utilizashpa animarca. Jesusca Pablotaca “ama manllaichu” nishcarcami (Hech. 23:11). Cunan punllacunapipashmi ñucanchicunaca Pablo cuenda llaquicunata charipanchi. Chai tucui llaquicunamanda na salvashpapash Jehová Diosca chai llaquicunata aguantai ushachunmi ali yachaita y ushaita cushpa ayudan (2 Cor. 4:7).

5. Gobernador Festoca Pablotaca ¿imatata tapurca?

5 Huaquin punllacuna jipami Festo gobernadorca Cesarea llactapi cashpa juzgana asientopi tiarirca.b Tanto Pablo y Pablota juchachijcunapashmi Festopa ñaupapi carca. Yangamanda juchachinajujpimi Pabloca cashna nirca: “Ñucaca, judiocunapa Leypa contra, Taita Diospa templo huasipa contra, ni Roma llactapa reypa contrapash na imapash nalitaca rurashcanichu”. Pabloca imatapash nalitaca na rurashcachu carca. Chaimandami libre cana carca. Shinapash gobernador Festoca ¿imatata ruragrijurca? Festoca judiocunapa ñaupapi ali quidangapaj munashpami Pablotaca cashna tapurca: “Caicunamanda Jerusalenbi ñuca quiquinda juzgachunga ¿nachu Jerusalenman vichai ringapaj munangui?” (Hech. 25:6-9). Pero Jerusalenman cachashpaca judiocunallatami Pablotaca juzgagrinajurca. Gobernador Festo chaipi cajpipash judiocunaca Pablotaca huañuchinmanllatami carca. Gobernador Festoca alita ruranapa randica Poncio Pilatoshnallatami judiocunapa ñaupapi ali quidangapalla munajurca. Poncio Pilatoca Jesusta juzgajushpaca judiocunapa ñaupapi ali quidangapallami munarca (Juan 19:12-16). Cunan punllacunapipashmi huaquin juezcunaca politicocuna nishcata catishpa nali juzgan. Juezcuna Jehová Diospa organizacionba contra nali juzgajpica na yapata llaquirinachu capanchi.

6, 7. ¿Imamandata Pabloca Roma llactapa rey juzgahuachunmi munani nirca? Cunan punllacunapi cristianocunapash ¿imatata Pabloshna ruraita ushapanchi?

6 Pabloca gobernador Festo judiocunapa ñaupapi ali quidangapalla munashcata ricushpami paipa causai peligropi cashcata cuenta japirca. Chaimandami Pabloca romano caimanda paipa derechocunata respetachun munaimanda cashna nirca: “Roma llactapa reypa tribunal ñaupapimi shayajuni. Ñucataca caipimi juzgahuana can. Imashinami quiquinllata ña cuenta japipashcangui, ñucaca judiocunapa contraca imapash nalitaca na rurapashcanichu. [...] Ñucataca Roma llactapa rey juzgahuachunmi munani” nircami. Pablo shina nijpimi gobernador Festoca ‘Roma llactapa rey juzgahuachunmi munani ningui. Shinaca, Roma llactapa rey quiquindaca juzgachun’ nircami (Hech. 25:10-12). Ashtahuan autoridadta charijcuna juzgachun mañashpami Pabloca cunan punllacunapi cristianocuna imata rurai ushashcata ricuchirca. Autoridadta charijcuna ‘mandashcata ruraj tucushpalla ashtahuan nalita rurajpi’ y villachinata jarcajpica ñucanchicunapashmi ashtahuan autoridadcunata charijcunapaman rishpa difindirita ushapanchi (Sal. 94:20).c

7 Pabloca ishcai huatatami yangamanda prezo carca. Shinapimi Pabloca Roma llactapa autoridadcunapa ñaupapi paipa casomanda parlana oportunidadta charirca. Pero Roma llactaman nara rijpillatami shuj gobernadorca Pablota ricungapaj munarca.

Shuj tribunalpi sentenciata liinajujpimi huauquipanicunapash y abogadocunapash llaquilla ricunajun. Cutin na testigocunaca chai juiciota ganashcamandami cushilla ricunajun.

Cristianocunaca ashtahuan jatun autoridadcunapa ayudatami mascanchi.

‘Ñucaman imata mandashcatami rurarcani’ (Hechos 25:13-26:23)

8, 9. Rey Agripaca ¿imamandata Cesarea llactamanga rirca?

8 Pablo Roma llactapa rey juzgachunmi munani nishca huaquin punllacuna jipami, gobernador Festotaca rey Agripa y paipa pani Berenice visitarca.d Punda tiempopi Roma llactapica ashtahuan autoridadta charijcunaca mushuj gobernadorcunata visitana costumbretami charin carca. Rey Agripaca gobernador Festota visitashpaca amigo tucungapaj y política cosascunapi randimanda ayudaringapaj munaihuanmi shina visitarca (Hech. 25:13).

JEHOVÁ DIOSTA SIRVIJCUNACA JATUN AUTORIDADCUNAPAMANMI RISHCA

Testigos de Jehovacunaca Taita Diospa Gobiernomanda libremente predicai ushangapami huaquinbica jatun tribunalcunaman rina tucushca. Ishcai casocunata ricupashunchi.

28 de marzo de 1938​pica Tribunal Supremo de Estados Unidosca shuj shuj juezcunapa decisiongunatami anularca. Shinallata Georgia llactapi publicaciongunata saquishcamanda prezo churai tucushca huaquin testigo de Jehovacunatami libre saquirca. Chaimanda vichaimi testigo de Jehovacunaca libremente predicai ushangapaj shuj casocunatapash cai tribunalpi presentapashcanchi.g

Shinallata Grecia llactamanda Minos Kokkinakis shuti huauquipa casomandapash ricupashunchi. Paitaca 48 huatacunapillami “gentecunata shuj religionman cambiarichun obligajun” nishpa 60 viajeta prezo churarca. Paica 18 viajetami juiciopi carca. Ashtaca huatacunami prezo carca. Y Egeo marpi tiashca islacunapi causachunmi cacharca. 1986 huatapimi por última vez juicioman cacharca. Pero tribunal superior de Greciaca paica culpablemi can nishpami decidirca. Chaimi chai huauquica Tribunal Europeo de Derechos Humanospi paipa casota presentarca. 25 de mayo de 1993​pimi chai tribunalca, Grecia llactamanda gobiernoca cai huauquipa derechocunataca na respetashcata nirca.

Testigo de Jehovacunaca ashtaca casocunatami Tribunal Europeo de Derechos Humanospi presentapashcanchi. Y chai mayoría casocunapimi juezcunaca ñucanchipa parte tucushca. Testigo de Jehovacunallami cai tribunalpica ashtaca casocunata ganashcanchi.

Cai tribunalpi ganashca casocunaca na solo testigo de Jehovacunatallaca beneficianllu. Por ejemplo, Teologíata estudiaj Charles Haynes shuti runaca cashnami nirca: “Tucuicunallatami testigo de Jehovacunataca agradicina capanchi. Paicunata tacurijpipash, llactamanda llujchijpipash o macai tucujpipash Taita Diosta libremente sirvingapami tribunalcunapi luchashpa catinajun. Shina rurashcamandaca ñucanchicunapashmi beneficiarinchi. Paicuna tribunalcunapi juiciocunata ganajpica tucuicunallatami gananchi” nircami.

g 8 de enero de 2003 ¡Despertad! revistapi págs. 3-11​pi Tribunal Supremo de Estados Unidos, testigo de Jehovacunamanda imata nishcata ricupangui.

9 Gobernador Festoca Pablomandami rey Agripamanga parlarca. Chaimi rey Agripaca Pablota rijsingapaj munarca. Cayandi punllaca ishcandicunami tribunalmanga “ninanda jariyashca” yaicurca. Chaimi gentecunaca manllarishca ricunajurca. Pero Pablo nishcata uyashpami gentecunaca ashtahuan manllarishca quidagrinajurca (Hech. 25:22-27).

10, 11. Pabloca rey Agripataca ¿imamandata agradicirca? Pabloca paipa punda causaimandaca ¿imatata nirca?

10 Pabloca rey Agripataca paipa ñaupapi paipa casomanda parlai ushashcamandami agradicishpa respetohuan parlarca. Shinallata reytaca quiquinga judiocunapa costumbrecunata y judiocunapura imamanda contrarinajujcunatapash alimi yachapangui nircami. Chai jipami Pabloca paipa punda causaimanda parlashpa cashna nirca: “Ñucanchi religionbica fariseocunami chaishuj judiocunatapash yali ashtahuan leycunata charin” carcanchi nircami (Hech. 26:5). Pabloca fariseo cashca tiempopica Mesías shamunataca crinmi carca. Y cunanbi ña cristiano caimandaca Pabloca judiocuna shuyanajushca Mesiasca Jesús cashcatami na manllashpa nirca. Shinallata Pabloca paita juchachinajuj judiocunashnallata Mesías shamunamanda Taita Dios prometishcapi crishcamandami juzgai tucujuni nircami. Chaita uyashpami rey Agripaca Pablo imata ninata ashtahuan uyangapaj munarca.e

11 Pabloca Jesusta catijcunata imashina tratashcata yarishpami cashna nirca: “Nazaret llactamanda Jesuspa shutita predicajcunataca imashinapash tucuchishapacha yashpami purin carcani. [...] Paicunataca nimamanda na ricunayachishpami, shuj shuj llactacunaman rishpa llaquichircani” nircami (Hech. 26:9-11). Pablota uyajujcunamandaca taucacunami Pablo cabalta parlajushcata yachashcanga (Gál. 1:13, 23). Pablo imata nishcata uyashpami rey Agripaca “¿imamandashi Pabloca shinapacha cambiarca?” nishpami pensarijushcanga.

12, 13. a) Pabloca pai imashina cristiano tucushcata villangapaca ¿imatata nirca? b) Pabloca ¿imashinata paillata llaquichirijurca?

12 Pablo ima nita uyashpami rey Agripaca Pablo imamanda cambiashcata yachaj chayashcanga. Apóstol Pabloca nircami: ‘Importante sacerdotecuna autorizacionda cushpa cachajpimi, Damasco llactaman rijurcani. Pero ña chaupi punlla tucujujtami, jahua cielomandaca inditapash yali shuj micha, punchapamba brillamurca. [...] Chaimi gulpicuna alpaman shitarircanchi. Chaipimi hebreo shimipi cashna nijta uyarcani: “Saulo, Saulo ¿imamandata ñucataca catiriashpa llaquichihuajungui? ¿Imashpata shina rurashpa quiquinllata llaquichirijungui?”. Shina nijpimi ñucaca nircani: “¿Quiquinga pita capanguiyari?”. Shina nijpimi paica cashna nihuarca: “Ñucaca Jesusmi cani. Ñucatami quiquinga catiriashpa llaquichihuajungui”’ nircami (Hech. 26:12-15).f

13 Bibliapica Jesús nara ricurijpica apóstol Pabloca paillatami ‘llaquichirijurca’ ninmi. Pabloca shuj animal cuendami caspi puntapi filo filo fierrota jaitashpa paillata chugririj cuenda portarijurca. Pabloca Taita Diospa voluntadta na ruraimandami Taita Diospa ñaupapica nali ricurirca. Pero Pablo Damasco llactaman rijujpimi Jesusca paiman ricurishpa pai cambiachun ayudarca. Porque Pabloca ali shunguta charishpapash na ali yachaimandami nalita rurajurca (Juan 16:1, 2).

14, 15. Pabloca ¿ima cambiocunatalla rurashcatata villarca?

14 Pabloca ashtaca cambiocunatami rurarca. Chaimi Pabloca rey Agripataca cashna nirca: ‘Ñucaca jahua cielomanda Jesús ricurishpa ñucaman imata mandashcatami rurarcani. Primeroca Damasco llacta gentecunapamanmi rircani. Chai jipaca Jerusalén llactapi gentecunapamanmi rircani. Judea llacta enteropi gentecunapamanbash y na judío gentecunapamanbashmi rircani. Chai gulpi gentecunamanga arripintirichi, Taita Diosman tigraichi, canguna arripintirishcataca ruraicunahuanmi ricuchina canguichi nishpami villachircani’ nircami (Hech. 26:19, 20). Pabloca Jesús ricurishpa paiman imata mandashcataca tucuitami rurajurca. Pablo shina rurashcamandaca ¿imata pasarca? Ashtaca gentecunami arripintirishpa nalita ruranata saquishpa Jesuspa discipulocuna tucurca. Chaimi chai gentecunaca llactapa leycunata cazushpa shujcunahuanbash tranquilo causanajurca.

15 Shinapash judiocunapaca chai gentecuna tranquilo ali causanajujta ricunaca na importanllu carca. Chaimi Pabloca cashna nirca: “Chaimi judiocunaca Taita Diospa templo huasipi japishpa ñucataca huañuchingapaj munahuarca. Pero Taita Dios ayudajpimi, cunan punllacamanga rucu gentecunaman cashpa, huahuacunaman cashpapash villachishpa catijushcani” nircami (Hech. 26:21, 22).

16. Autoridadcunapa ñaupapi parlana tucujpica ¿imashinata Pablopa ejemplota yaria causanaca ayudanga?

16 Pipash ñucanchipa ‘crishcacunamanda imatapash tapujpica, paicunapa tapuita contestangapami siempre listo cana capanchi’ (1 Ped. 3:15). Imashinami apóstol Pabloca rey Agripapa ñaupapi y gobernador Festopa ñaupapi parlarca, shinallatami ñucanchicunapash juezcunapa ñaupapi cashpa o jatun autoridadcunapa ñaupapi cashpaca parlana capanchi. Bibliata yachajuna ñucanchita y shuj gentecunatapash imashina ali causaita charichun ayudashcatami parlana capanchi. Shinami talvez gentecunaca ñucanchimandaca imapash nalitaca na pensanga.

“Canga asha tiempopillami ñucataca cristiano tucuchun convincihuanguiman” (Hechos 26:24-32)

17. Pablo nishcata uyashpaca ¿imatata gobernador Festoca rurarca? Cunan punllacunapi gentecunapash ñucanchicunamandaca ¿imatata nin?

17 Apóstol Pablo ima nishcata uyashpami tanto rey Agripa y gobernador Festoca manllarishpa quidarca. Ima pasashcata ricupashunchi, Bibliapica cashnami: “Pablo shina nishpa difindirijujpillatami, gobernador Festoca cashna nishpa caparirca: ‘Pablo, canga locomi tucujungui. Yapata estudiaimandami juizu illa tucujungui’” nircami (Hech. 26:24). Cunan punllacunapi gentecunapash shinallatami manllarin. Paicunaca Bibliata yachachishpa purijcunaca juizu illa tucushcacunami can nishpami pensarin. Shinallata cai mundopi estudiashca gentecunaca shamuj punllacunapi huañushcacuna causarinataca na crinllu.

18. Apóstol Pabloca ¿imatata gobernador Festotaca nirca? Chai jipaca ¿imatata rey Agripaca nirca?

18 Pabloca gobernador Festotaca ¿imatata nirca? Pablo nircami: “Gobernador Festo, quiquindaca respetapanimi. Pero ñucaca na loco tucujupanichu. Aliguta pensarishpa, cierto cashcatallami parlajupani. Cai tucui cosascunataca rey Agripaca alimi yachan. Chaimi paipa ñaupapica tranquilo, na manllashpa parlajupani” nirca. Shina nishca jipami Pabloca rey Agripataca cashna tapurca: “Profetacunapa escribishcacuna imata nijtaca ¿cripanguichu? Quiquin crijtaca alimi yachapani” nircami. Chaimi rey Agripaca: “Canga asha tiempopillami ñucataca cristiano tucuchun convincihuanguiman” nirca (Hech. 26:25-28). Rey Agripa cierto o na cierto nijushcataca na ali yachapanchichu. Pero Pabloca rey Agripataca pensachishpami saquishcanga.

19. Gobernador Festo y rey Agripaca ¿imata cuenta japirca?

19 Chai jipaca rey Agripa y gobernador Festoca ishcandimi shayarirca. Shinami chai tribunalpi cajcunataca tandanajui tucurishcata ricuchirca. “Paicuna ña llujshinajushpaca paicunapurami cashna nirinajurca: ‘Cai runaca imapash nalitaca na rurashcachu. Huañunata o carcelpi canataca na miricinllu’”. Rey Agripaca Festotaca nircami: “Roma llactapa reymi ñucataca juzgachun munani na nishca cashpaca, cai runaca ñami libre llujshinman carca” (Hech. 26:31, 32). Ishcandillatami Pablo na culpata charishcata cuenta japirca. Chai punllamandapachami cristianocunataca talvez ali tratai callarishcanga.

20. ¿Pablo paipa crishcacunamanda parlashcaca yangachu quidarca?

20 Cai ashtaca autoridadta charijcunamandaca pipash na cristianoca tucurcachu. Shinaca ¿apóstol Pablo paipa crishcacunamanda parlashcaca yangachu quidarca? Na, na yangaca quidarcachu. Porque paipa crishcacunataca Judea llactamanda ‘gobernadorcunapa y reycunapa’ ñaupapimi villachina oportunidadta charirca. Shinami Roma llactapi gobernantecunapash Taita Diosmanda ali villaicunata uyana oportunidadta charirca (Luc. 21:12, 13). Shinallata Pablo llaquicunata charishpapash Taita Diosta na saquishpa sirvishcata ricushpami shuj huauquipanicunapash ninanda animarishcanga (Filip. 1:12-14).

21. Llaquichingapaj catiriajpipash o shuj llaquicunata charishpapash ¿imamandata predicashpa catina capanchi?

21 Cunan punllacunapipashmi ñucanchita llaquichingapaj catinajujpipash o shuj llaquicunata charishpapash villachishpa catipanchi. Talvez nunca na predicai ushashca jatun autoridadcunamanbashmi predicaita ushapashun. Shinallata ñucanchita llaquichijpipash aguantashpa Taita Diosta sirvishpa catijta ricushpami ñucanchi huauquipanicunapash na manllashpa Diospa Gobiernomanda villachishpa catita ushanga.

PORCIO FESTO SHUTI GOBERNADOR

Bibliapa Hechos libropi y Flavio Josefo runapa librocunapillami gobernador Porcio Festomandaca parlan. Huata 58​pimi Porcio Festo runaca, Félix runapa randi Judea llactapa gobernador tucurca. Gobernador Porcio Festoca ishcai o quimsa huatacunatalla gobernajushpami huañurca.

Gobernador Porcio Festo.

Félix runapa randica Festo runami gobernador tucurca. Y Festo runapa randica Albino runami gobernador tucurca. Chai ishcandi gobernadorcunamandaca solo Festo runami Judea llactataca ali mandarca. Festo runa gobernai callarijpica ashtaca shuacunami Judea llactapica tiarca. Festo runamanda parlashpaca Josefo runaca cashnami nirca: “Llactata huaglichi gentecunatami castigarca, shinallata shuacunatapash japishpami carcelpi churarca” nircami. Festo mandajuj tiempopimi judiocunaca rey Agripa templopi imacunatalla ruranajujta ama ricuchun shuj jatun pircata shayachirca. Chaimi Festoca chai pircata urmachichun mandarca. Shinapash judiocunaca paicunapa casota rey Neronba ñaupapi presentangapami Festotaca permisota mañarca. Chaimi Festoca permisota curca.

Imashinami ricupanchi gobernador Festoca nali gentecunata y gobiernopa contra shayarij gentecunataca shinllitami castigan carca. Pero judiocunapa ñaupapi ali cangapaj munashpami apóstol Pablotaca injustamente tratarca.

HERODES AGRIPA II

Hechos libropa capítulo 25​pi Agripamanda parlashpaca Herodes Agripa II shuti runamandami parlajun. Paimi Herodespa familiamanda último rey carca. Paipa bisabueloca Herodes el Grande shuti runami carca. Y paipa taitaca Herodes Agripa I shuti runami carca. Cai runami 14 huatacuna huashamanga Jerusalenbi congregacionda llaquichishcarca (Hech. 12:1).

Rey Herodes Agripa II.

Huata 44​pi Herodes Agripa I huañujpica, paipa churi Agripaca 17 huatacunatami charirca y Roma llactapimi carca. Roma llactapi rey Claudiopa palaciopimi Agripaca estudiarca. Claudiopa consejerocunaca Agripa paipa taitapa cuenda gobernador tucungapaj yapa jovenmi can yarcami. Chaimi Roma llactamanda shuj personata gobernador cachun churarca. Agripaca Roma llactapi cashpapash judiocunapa derechocunata difindin cashcatami Flavio Josefo shuti runaca nirca.

Más o menos huata 50​pimi rey Claudioca Calcis llactapi rey cachunmi Agripataca churarca. Y huata 53​pica Iturea, Traconítide y Abilene llactacunapipashmi mandachun churarca. Shinallata Agripataca Jerusalenbi templota ricuchunbashmi encargarca. Chaimi Agripaca principal sacerdotecunata nombrana autoridadta charirca. Chai jipaca rey Neronga Galilea y Perea llactacunapi mandachunmi Agripataca churarca. Neronga Claudiopa randimi rey carca. Pablota rijsishca horasca rey Agripaca paipa panindimi Cesarea llactapi carca. Paipa panica Berenice shutimi carca. Paica Cilicia llactamanda reyhuanmi cazarashca carca. Shinapash paipa cusata jichushpami rishcarca (Hech. 25:13).

Huata 66​pica Agripaca Roma llactapa contra shayarishca judiocunata jarcangapaj munashpapash na usharcachu. Chaimi chai judiocunaca Agripata atacangapaj munarca. Chaimandami Agripaca romanocunapa parte tucurca. Romanocuna chai judiocunata tucuchishca jipami rey Vespasianoca shuj llactacunapipash mandachun Agripataca churarca.

a “Porcio Festo shuti gobernador” nishca recuadrota ricupangui.

b ‘Juzgana asiento’ nishpaca shuj altolla pushtupi churashca juezpa asientomandami parlajun. Shina altolla pushtupi caimandami autoridadta charishcata y imata decidijpipash chai decisionda pactachinapacha cashcata ricuchijurca. Pilato runaca shina altolla pushtupi tiajuj shuj asientopi tiarishpami Jesustaca juzgarca.

c “Jehová Diosta sirvijcunaca jatun autoridadcunapamanmi rishca” nishca recuadrota ricupangui.

d “Herodes Agripa II” nishca recuadrota ricupangui.

e Apóstol Pabloca cristiano tucushpaca Jesús shamuna Mesías cashcataca tucui shungumi crirca. Cutin judiocunaca Jesús shamuna Mesías cashcataca na crinllu carca. Chaimandami judiocunaca Pabloca pandacunatami yachachin nin carca (Hech. 21:21, 27, 28).

f “Chaupi punlla” shimimanda parlashpami Bibliata estudiaj shuj runaca cashna nirca: “Shuj ladoman rij gentecunaca chaupi punlla ninanda rupajuimandami maipipash samashpa quidan carca. Solo uchalla chayangapaj munashpallami chaupi punlla purin carca. Chaita ricushpami Pabloca cristianocunata uchalla tucuchingapaj munajushcata yachapanchi” nin.

    Quichua Imbabura publicacionguna (1993-2026)
    Llujshingapaj
    Caipi yaicupai
    • Quichua (Imbabura)
    • Cai informacionda shujcunaman cachangapaj
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • ¿Imashinata utilizana can?
    • Quiquinba datocunataca alimi cuidashun
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Caipi yaicupai
    Cai informacionda shujcunaman cachangapaj