12 CALEB
Taita Diostaca tucui shunguhuanmi sirvishpa catirca
MÁS O MENOS Egipto llactamanda Moisés pacajushpa rishca tiempopimi shuj israelita esclavo cusahuarmica shuj huahuaguta charirca. Chai huahuaguca Caleb shutimi carca. Paica esclavo shina viñashca cashpapash jipamanga libremi quidarca. Caleb más o menos 40 huatacunata charijpimi israelitacuna ñana esclavocuna cachun Jehová Diosca Egipto llactamanda llujchichun Moisestaca cacharca. Calebca Jehová ninan poderta charishcata ricushpami ninanda manllarishca quidashcanga. Por ejemplo, Jehová 10 plagacunata cachamushcata, mar Rojota chaupishcata y paipa llactata Egipto llactamanda llujchishcatami ricurca.
Chai milagrocunaca Calebpa fetaca ninandami shinllichirca. Paica Jehová chai milagrocunata rurashcataca nunca na cungashcangachu. Huaquin quillacuna jipallami ashtaca israelitacuna Sinaí urcupi cashpa Jehovapi ñana crishpa contra tucurca. Shinapash Calebca Jehovataca tucui shunguhuanmi cazushpa catirca. Asha tiempo jipaca Moisesca Calebmanga Josuehuan y israelitacunata mandaj 10 jaricunahuan Jehová carasha nishca alpacunata chapangapaj rina importante asignaciondami curca.
Cai 12 jaricunaca na manllashpami Canaán llactaman rirca. Paicunaca 40 punllacunatami chai llactamanda, chai llactapa pushtucunamanda, gentecunamanda, micunacunamanda averiguashpa purirca. Huaquin frutacunata apashpami tigrarca. Por ejemplo, paicuna apashca racimo uvas jatun jatun cashcamandami ishcai jaricuna apashpa rina tucurca. Shinapash chapangapaj rishca 10 jaricuna israelitacunaman imata ricushcata parlanajujpica Calebca paicunata uyashpaca ninandami llaquirishcanga. Paicunaca ‘chai llactataca, israelitacunapurapica ninanda nalicachishpami parlanajurca’. Shinallata, “cananeocunaca yapa jatunmi can. Paicuna shinlli shinlli cashcamandami na mishai ushashun” nishpami quejarinajurca. Ashtahuangarin huaquin cananeocuna nefilimgunapa miraicuna cashcatami ninajurca. Shinapash nefilimgunaca ñami Ninan Manllanai Tamiapi huañushcarca. Shinaca paicunaca naliguta pensarishpami parlanajurca. Chaita uyashpaca tucui israelitacunami desanimarirca. Huaquingunacarin shuj mushuj pushajta agllashpami Egipto llactaman cutin tigrangapaj munanajurca.
Cutin Caleb y Josueca Jehovapi shinlli feta charishcatami ricuchirca. Paicunaca: “Chai llactapi causajcunatapash, na manllanachu canguichi. [...] Mandaj Diosca ñucanchihuanmi” can nishpami israelitacunataca animangapaj munarca. Shinapash na cazungapaj munaj israelitacuna chaita uyashpaca ashtahuanmi culirarca. Paicunaca Josué y Calebta rumicunahuan pigashpa huañuchingapapashmi munarca.
Jehová Diosca chaita ricushpaca ninandami llaquirishcanga. Israelitacunata Egipto jatun llactamanda llujchingapaj ninanda ayudashca cajpipash israelitacunaca Jehovapi ñana crinajurcachu. Shinapash Jehová Diosca Caleb y Josué runagucuna na manllashcata, shinlli feta charishcatami ricurca. Chaimandami: ‘Ñucata servij Caleb shuti runaca, paipaj shungupi shuj ali espirituta charishpami ñucata catishca’ nirca. Jehová Diosca paipi shinlli feta na ricuchishca israelitacuna desiertopi huañuna cashcatami nirca.a Chai israelitacunapuramandaca Josué, Caleb y asha israelitacunallami na huañushpa Jehová carasha nishca alpacunaman yaicugrinajurca.
Na cazungapaj munaj, culirashca israelitacunata apoyanapa randica, Calebca Jehová Diostami cazurca
Israelitacuna desiertopi causashca 40 huatacunapica Calebca shinlli feta charishcata, na manllashcatami ricuchishpa catirca. Paica Moisestaca tucui shunguhuanmi apoyarca. Shinallata Moisés huañushca jipaca Jehová Diosca río Jordán yacuta chimbashpa pai carasha nishca alpacunaman israelitacunata pushachunga Josuetami agllarca. Y Calebca paitapashmi tucui shunguhuan apoyarca. Ashtahuangarin Caleb ña mayorllagu cashpapash Canaán llactapica Diospa contracunahuanmi na manllashpa macanajurca.
Israelitacuna río Jordanda yalishca seis huatacuna jipaca Jehová carasha nishca alpacunamandaca ñami ashtaca pushtucunata mishashpa japishcarca. Chaimandami Calebca paipa familiahuan maipi causanata ña agllai ushagrijurca. Alpata ricungapaj rishca na shinlli feta charij 10 jaricunaca Hebrón llactamanda parlashpami: “Chai llactata jatun jatun soldadocuna cuidanajushcamandami na japi ushashun” nishcarca. Shinapash Calebca Hebrón llactatallata agllashpami chaipi causagrijurca. 85 huatacunata charishpapash Hebrón llactapi causai ushanataca seguromi carca. Chaimandami: “Mandaj Diosca ñucahuan cashcamandami, chai runacunataca Mandaj Dios nishcashnallata, chai pueblocunamanda llujchishpa cachai ushasha” nirca. Caleb nishcashnallatami macanajuipi mishashpa Hebrón llactapi causangapaj quidarca. Jipamanga Bibliapi nishcashnami gentecunaca “chai llactapica, cutinga na macanajushpa samarca”.
Ashtaca huatacuna huashamanmi Moisesca Calebmanga: ‘Ñucata Mandaj Taita Diosta, tucui shunguhuambachami catishpa cazushcangui’ nishcarca. Caleb huañungacaman Jehovata tucui shungu sirvishpa catishcataca seguromi caita ushapanchi. Y Jehová paraíso alpagupi causachun Calebta causachijpica seguromi Calebca Jehovata tucui shunguhuan cutin sirvishpa catinga.
Bibliapi ima nijta liipai
Números 13:1–14:12, 20-38
¿Imatata nipanguiman?
Calebca ¿imashinata na manllashcataca ricuchirca?
Ashtahuan informacionda mascapai
1. Jehová carasha nishca alpapica ¿Números 13:23pi nishcashnachu uvasca jatun jatunbacha carca? (w06 15/6 16 párrs. 1, 2).
2. ¿Caleb y Josué nishcashnachu Jehová Dios carasha nishca alpacunapica lechepash, mielpash ashtacapacha tiarca? (Núm. 14:8; w11 1/3 15). A
Institute of Archaeology/Hebrew University © Tel Rehov Excavations
Foto A: Israel llactapi tarishca, más o menos 3 mil huatacunata huashaman arcillahuan rurashca abejapa huasicuna.
3. Moisés Jehová Dios carasha nishca alpacunata chapachun 12 jaricunata cachajpica ¿israelitacunaca chai alpacunamandaca carupichu carca? (w04 15/10 17 párrs. 11, 12). B
Dibujo B
4. Caleb shinlli feta charishcamanda y na manllaj cashcamandaca Jehová Diosca ¿imashinata paita bendiciarca? (w06 1/10 18 párr. 11).
Imata yachajushcapi pensaripai
Calebca shinlli feta charishcata ricuchishpapash chaishuj israelitacunahuanmi desiertopi causana tucurca. Shinapash humilde cashcamandami Jehová Diospi confiashpa catirca. ¿Ima pasajpita Calebpa ejemplota catita ushapanchi?
‘Ashtaca’ gentecuna ima nishcata, ima rurashcata ama catingapaca Calebpa ejemploca ¿imashinata ayudaita ushan? (Éx. 23:2). C
Foto C
¿Imashinata Calebpa ejemplota catishpa na manllashcata ricuchita ushapangui?
Ima pasashcapi pensaripai
Cai historiaca Jehová Diosmandaca ¿imatata yachachihuan?
Cai historiaca Jehovapa voluntadhuan y Bibliapa temahuanga ¿imatata ricunata charin?
Caleb causarijpica ¿imatata paita tapungapaj munaiman?
Ashtahuan yachajupai
Caleb shinlli feta charishcamanda na manllashcata ricupai.
Calebca ña 85 huatacunata charishpaca: “Ñucaca tucui shunguhuanmi ñucapa Jehová Diostaca cazurcani” nircami. ¿Imamandata chaita nita usharca? (Jos. 14:8).
“Jehová Diostaca ¿tucui shunguhuanllu sirvijupangui?” (w93 15/5 26-29)
a Jehová Dios mandashca shimicunaca levitacunapi, 20 huatacunata nara charij israelitacunapica na pactarinachu carca (Núm. 14:29).