TEMA 6
Tucuipimi Jehovataca ali sirvina capanchi
“Huañungacamanmi, ñucaca ima pandatapash na rimasha” (JOB 27:5).
CÁNTICO 34 Alitami rurashpa catisha
CAITAMI YACHAJUPASHUNa
1. Cai quimsa Testigocunaca ¿imashinata Jehovata tucui shunguhuan sirvishcata ricuchirca?
CUNANGA cai quimsa Testigocunahuan ima pasashcapi pensaripashunchi. Shuj joven paniguca colegiopi cajpimi paipa profesorca nin, navidadpi, cumpleañospi o shuj fiestacunapi imagutapash ruraichi nishpa. Chai paniguca Jehovapa ñaupajpi chai fiestacuna nali cashcataca alimi yachan. Chaimi profesormanga chaicunataca na rurapashachu nishpa respetohuan nin. Cutin shuj joven huauqui villachijushpami paipa colegiomanda shuj cumbaman villachina tucun. Chai cumba testigo de Jehovacunamanda siempre burlarijta yachaimandami, chai huauquica manllai manllai villachi callarin. Cutin shuj cusaca trabajo pushtupimi can. Shina trabajajujpimi paipa jefe shamushpa nalicunata rurachun mandan. Shina mandajpipash chai huauquica masqui trabajomanda llujchichunbash chai mandashcataca na rurapashachu. Ñucaca Bibliapa mandashcatami cazuni. Jehová Diosca honrado cachunmi yachachin nirca (Rom. 13:1-4; Heb. 13:18).
2. Cai temapica ¿ima tapuicunatata yachajupashun?
2 Chai huauquipanicunamandaca ¿imatata yachajupanchi? Paicunaca na manllaj cashcata, honrado cashcatami yachajupanchi. Shinapash paicunaca tucuipi Jehovata ali sirvinatami ashtahuanbachaca munarca. Tucuicunallatami Jehovata tucui shunguhuan sirvingapaj, paipa mandashcacunata cazungapaj esforzaripanchi. Shina rurajpica Jehová Diosca ninandami cushijunga. Shinaca ñucanchicunapash Jehovata cushichingapaj munaimandami cashna tapuripanchi: Tucuipi Jehovata ali sirvina nishpaca ¿imatata ningapaj munan? Tucuipi Jehovata ali sirvinaca ¿imamandata minishtirishca can? Tucuipi Jehovata ali sirvinaca ¿imamandata cai tucurimui punllacunapica shinlli ricurin? nishpa.
TUCUIPI JEHOVATA ALI SIRVINA NISHPACA ¿IMATATA NINGAPAJ MUNAN?
3. a) Tucuipi Jehovata ali sirvina nishpaca ¿imatata ningapaj munan? b) Cai ejemplocunamandaca ¿imatata yachajupanchi?
3 Tucuipi Jehovata ali sirvina nishpaca Jehovatalla juyanata, paitalla tucui shunguhuan sirvinata, paipa mandashcacunata cazunatapashmi shina nin. Por ejemplo, Moisesman cushca leypi nishca shinaca israelitacunaca Jehovaman carangapami animalcunata huañuchishpa rupachina carca. Shinapash chai animalcunaca sanomi cana carca (Lev. 22:21, 22). Israelitacuna animalcunata apanajushpaca ñausa, imapash faqui, o irquilla animaltaca na apanachu carca. Jehová Diosca sano animalcunata cuchunmi munan carca (Mal. 1:6-9). Jehová Diosca ¿imamandata tucuipi paitalla ali sirvichun munan? Chaipaca shuj ejemplota ricupashunchi. Frutacunata randigrijushpaca ismushcata, cashtushcataimanga na randinchichu. Ashtahuangarin fucushca ali frutacunatami randipanchi. Shina cuendami Jehová Diosca paitalla juyachun, paitalla tucui shunguhuan sirvichun munan.
4. a) Tucuipi Jehovata ali sirvingapaca ¿jucha illaj canachu minishtirin? Intindichipai. b) Salmo 103:12-14pi nishca shinaca ¿imata rurachunda Jehová Diosca munan?
4 Juchayu caimandaca cutin cutinmi pandaripanchi. Chaimi cashna tapuripanchi: “Tucuipi Jehovata ali sirvingapaca ¿jucha illaj canachu minishtirin?” nishpa. Na, na minishtirinllu. Chaipaca ishcai yuyaicunata ricupashunchi. Punda yuyai, Jehová Diosca ñucanchi pandarishcatallaca na ricujunllu. Bibliapica ninmi: ‘Mandaj Jatun Dioslla, juchacunata can ricujujpica ¿pita causajuita ushangayari?’ nishpa (Sal. 130:3). Jehová Diosca ñucanchicuna juchayu cajtaca alimi yachan. Chaimandami ñucanchicuna imapi pandarijpipash Jehová Diosca perdonanlla (Sal. 86:5). Cati yuyai, Jehová Diosca ñucanchicuna ima usharishcagutalla rurajtaca alimi yachan. Chaimi ñucanchi na rurai ushashcataca na mañan (Salmo 103:12-14, liingui). Shinaca tucuipi Jehovata ali sirvingapaca ¿imatata rurana capanchi?
5. Tucuipi Jehovata ali sirvingapaca ¿imata minishtirin?
5 Tucuipi Jehovata ali sirvingapaca juyaimi minishtirin. Chaimi Jehová Diostalla juyashpa, paitalla sirvishpa causana capanchi. Shinaca llaquicunata charishpapash Jehovata juyashpaca tucuipimi paitalla sirvishpa catishun (1 Crón. 28:9; Mat. 22:37). Párrafo 1pi parlashca quimsa huauquipanicunapi pensaripashunchi. Chai joven paniguca colegiopi cushilla yalingapami munan. Cutin joven huauquica villachijushpa pingai tucungapaca na munanllu. Cutin chai cusaca trabajo illaj quedangapaca na munanllu. Shinaca ¿imamandata shina rurarca? Paicunaca Jehovapa mandashcacunata cazungapaj, Jehovata cushichingapaj munaimandami shina rurarca. Shinallata Jehovata juyaimandami chai huauquipanicunaca paicunapa munaicunata huashaman saquishpa, Jehová munashcashna ali decidirca. Shinami paicunaca Jehovata tucuipi ali sirvinajushcata ricuchin.
TUCUIPI JEHOVATA ALI SIRVINACA ¿IMAMANDATA MINISHTIRISHCAPACHA CAN?
6. a) Tucuipi Jehovata ali sirvinaca ¿imamandata minishtirishca can? b) Adanbash, Evapash Satanaspa lado tucushpaca ¿imatata ricuchirca?
6 Cada uno tucuipi Jehovata ali sirvinaca minishtirishcapachami can. ¿Imamandata shina nipanchi? Satanasca Jehovatapash, gentecunatapash yangata llullashpami juchachirca. Jardín de Edenbica shuj nali angelmi Satanás tucurca. Satanás shutica “contra” nisha ninmi. Satanasca Jehová Diosmandaca llullashpami cashna nirca, paica nali mandaj, gentecunata na llaquij, llullajmi can nishpa. Shinami Jehová Diostaca nalipi quedachirca. Adanbash, Evapash Satanaspa lado tucushpami Jehovata na cazushpa paipa contra tucurca (Gén. 3:1-6). Adanbash, Evapash jardín de Edenbi causanajushpaca Jehovata ashtahuan juyashpami catina carca. Paicunaca Jehová Diosta juyashpapash na tucui shunguhuan juyaimandami Satanaspa lado tucurca. Job runagupa punllacunapica Satanasca llullashpami cutin cashna nirca, gentecunaca ciertopacha juyaimandaca Jehovataca na sirvinajunllu nishpa.
7. Job 1:8-11pi nishca shinaca Jehová Diosca ¿imamandata Jobtaca juyarca? Cutin Satanasca ¿imatata Jobmandaca pensan carca?
7 Israelitacuna Egiptopi causajuj tiempopillatami Jobpash causarca. Chai tiempopica Jobmi tucuipi Jehovata ali sirvin carca. Ñucanchishnallatami Jobpash juchayu carca. Chaimandami paica tauca viajeta pandarirca. Tucuipi Jehovata ali sirvijujpimi Jehová Diosca Jobtaca ninanda juyarca. Punda tiempomandallatami Diabloca yangata juchachishpa cashna nirca, gentecunaca Diosta juyaimandaca na sirvinajunllu nishpa. Shina nijpimi Jehová Diosca cashna nirca, Job imashna causajta ricui nishpa. Job runaguca paipa causaihuanmi Diablo llulla cashcata ricuchirca. Chaimi Diabloca nirca, ñuca llaquichichun saquihuai nishpa. Jehová Diosca Jobpi confiaimandami cashna nirca, shina cashpaca llaquichilla nishpa (Job 1:8-11, liingui).
8. Satanasca ¿imashinata Jobtaca llaquichirca?
8 Satanasca millai, huañuchijmi can. Satanasca Jobpa tucui charishca cosascunata, paipa sirvijcunatapashmi tucuchirca. Gentecunapa ñaupapipashmi Jobtaca nalipi quedachirca. Shinallata Satanasca Jobpa juyashca chunga churicunata, ushicunatami huañuchirca. Chai jipaca Jobtaca chaqui pundamanda uma pundacamanmi caracha millai ungüihuan llaquichirca. Jobpa huarmipash chaicunata ricushpami Jobtaca cashna nirca: “Taita Diosta nalicachishpa rimashpa, huañushpachari ali canguiman” nishpa. Jobca huañungapaj munashpapash Jehovataca na saquircachu. Chaita ricushpami Satanasca quimsa cumbacunahuan Jobtaca llaquichirca. Chai quimsa cumbacunaca Jobta visitangapami rirca. Shinapash Jobta cushichinapa randica tacurishpa, paimanda nali rimarca. Paicunaca Jobtaca nircami, Taita Diosmi candaca llaquichijun. Paita tucuipi ali sirvijushcata o na sirvijushcataca na ricujunllu. Can imatapash nalita ruraimandami shina llaqui apajungui nishpa (Job 1:13-22; 2:7-11; 15:4, 5; 22:3-6; 25:4-6).
9. Ashtaca llaquicunata charishpapash ¿imatata Jobca rurarca?
9 Ashtaca llaquicunata charishpapash ¿imatata Jobca rurarca? Jobca juchayumi carca. Chaimi Jobca culirashpa chai quimsa nali cumbacunata shinllita rimarca. Na pensarishpa yangata parlaimandami Jehovatapash yali alita rurajmi cani nishpa pensarirca. Chaita nina nali cashcataca jipamanmi paica cuenta japirca (Job 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5). Shinapash ashtaca llaquicunata charishpapash Jobca Jehová Diosmandaca na caruyarcachu. Chai quimsa nali cumbacunapa nishcacunatapash na crircachu. Chaimandami Jobca cashna nirca: “Cangunataca, ima juchachinapash illajmi canguichi ninaca, ima horaspash ama chayachun. Ashtahuangarin huañungacamanmi, ñucaca ima pandatapash na rimasha” nishpa (Job 27:5). Llaquicunata charishpapash tucuipi Jehovata ali sirvingapaj munashcata ricuchingapami Jobca chai shimicunata nirca. Jobca Jehovata sirvinataca na saquircachu. Ñucanchicunapashmi shinallata rurana capanchi.
10. Cunanbipash ¿imatata Satanasca ñucanchicunamandapash nin?
10 Cunanbipash ¿imatata Satanasca ñucanchicunamandapash nin? Satanasca cashna nishpami ñucanchita juchachin, Jehovata na tucui shunguhuan juyanllu, paicunapa causaita salvangapaj munaimandaca Jehovata sirvinata saquingallami nishpa (Job 2:4, 5; Apoc. 12:10). Chaita uyashpaca ¿imashinata sintiripanchi? Chaita uyashpaca llaquillami sintiripanchi. Shinapash caipi pensaripashunchi: Jehová Diosca ñucanchipica confianmi. Chaimi Jehová Diosca Satanás ñucanchita llaquichichun saquin. Chai llaquicunata aguantashpaca tucuipi Jehovata ali sirvijushcata, Satanás llulla cashcatami ricuchishun. Chai llaquicunata aguantachunga Jehová Diosllatami ayudasha nin (Heb. 13:6). Jehová Dios ñucanchipi confiajta yachashpaca ninandami cushijupanchi. Imashinami ricupanchi, tucuipi Jehovata ali sirvinaca minishtirishcapachami can. Shina rurashpaca Satanás llulla cashcata, Jehová Dios ali cashcata, pai ali mandaj cashcatami ricuchipanchi. Shinaca tucuipi Jehovata ali sirvingapaca ¿imatata rurana capanchi?
TUCUIPI JEHOVATA ALI SIRVINGAPACA ¿IMATATA CUNANBICA RURANA CAPANCHI?
11. Jobmandaca ¿imatata yachajupanchi?
11 Cai “tucurimui punllacunapica” Satanasca ashtahuanmi Jehovata sirvijcunataca llaquichijushca (2 Tim. 3:1). Shinaca tucuipi Jehovata ali sirvingapaca ¿imatata rurana capanchi? Job runaguca nara llaquicunata charishpallatami tucuipi Jehovata ali sirvijushcata ricuchirca. Cunanga Job imata rurashcata ricupashunchi. Shinallata Job runagushna imata rurana cashcatapash yachajupashunchi.
Tucuipi Jehovata ali sirvishpa catingapaca ¿imatata rurana capanchi? (Párrafo 12ta ricupangui).b
12. a) Job 26:7, 8, 14pi nishca shinaca Jobca ¿imashinata Jehovata juyanata, respetanata yachajurca? b) Ñucanchicunapash Jehovata juyachun, respetachunga ¿imata ayudanga?
12 Jehovapa rurashcacunata ricushpami Jobca ashtahuan paita juyarca. Jobca Jehovapa rurashcacunata ricungapami tiempoguta llujchirca (Job 26:7, 8, 14, liingui). Alpamanda, jahua cielomanda, fuyucunamanda, shuj cosascunamanda tucui tucuitaca Jobca na yachai usharcachu. Shina nali yachashpapash Jehovapa rurashcacunataca ninandami alicachirca. Shinallata Jehovapa yachachishcacunatami ninanda alicachirca. Chaimi Jobca cashna nirca, ‘Paipa mandashcamandaca ima horaspash na anchurircanichu’ nishpa (Job 23:12). Jobca Jehovata respetaimandami paita ninanda juyarca, paita cushichingapapash munarca. Shinallata Jobca tucuipi Jehovata ali sirvingapami esforzarirca. Jobshnami Jehovapa rurashcacunata ricungapaj tiempoguta llujchina capanchi. Cunanbi gentecunaca Jobpa tiempomandaca ashtacatami yachan. Ashtahuanbash Biblia enterota charimandami Jehovata rijsi ushashcanchi. Bibliata ashtahuan yachajunami Jehovata ashtahuan respetachun, alicachichunbash ayudan. Shina rurashpaca Jehovata ashtahuan juyashun, paita cazungapaj munashun, tucuipi paitalla ali sirvishun (Job 28:28).
Tucuipi Jehovata ali sirvishpa catingapaca, pornografiata na ricunachu capanchi. (Párrafo 13ta ricupangui).c
13, 14. a) Job 31:1pi nishca shinaca Jobca ¿imashinata cazushcata ricuchirca? b) Jobmandaca ¿imatata yachajupanchi?
13 Jobca paipa tucui causaipimi Jehovata cazurca. Tucuipi Jehovata ali sirvingapaj munashpaca Jehovata cazuna cashcataca Jobca alimi yacharca. Shinaca Jehovata cazushpaca, tucuipi Jehovatalla sirvishpa catingapami munashun. Jobca paipa causaipimi siempre cazungapaj munarca. Por ejemplo, paica shuj huarmicunataca respetohuanmi tratan carca (Job 31:1, liingui). Jobca cazadomi carca. Paica shuj huarmicunata nali munaihuan ricujuna nali cashcataca alimi yacharca. Cunanbica nali mundopi causanajuimandami, lluchulla huarmicunata o lluchulla jaricunata telepi o imapipash jaicata ricunlla. Ama ricungapaca ¿imatata rurashun? Shinaca Job cuendami nalicuna ricurijpica uchashpa cambiana capanchi. Shinallata cazarashcacunaca Jobshnami shuj huarmita o shuj jarita munashpaca na ricujunachu can (Mat. 5:28). Shinaca cada punlla tucuipi Jehovata sirvingapaca nalicunata ama ricungapaj o nalicunapi ama pensarijungapami esforzarina capanchi.
Tucuipi Jehovata ali sirvishpa catingapaca, culquita o ashtaca cosascunata charinataca na ansiarinachu capanchi. (Párrafo 14ta ricupangui)d
14 Jobmandaca ¿imatata ashtahuan yachajupanchi? Paica paipa charishca culquipi, pai charishca cosascunapica na confiarcachu. Chaimi paica cashna nirca, chai cosascunapi confiashca cashpaca “llaquichi tucuimanmi carcani” nishpa (Job 31:24, 25, 28). Cunanbi gentecunaca ashtaca culquita, ashtaca cosascunata charina munaillami causan. Ñucanchicunaca Bibliapi mandashcata yachajuimandami culquita charinamanda, ashtaca cosascunata charinamandaca na ansiarishpa causapanchi. Shinami tucuipi Jehovata sirvishpa cati ushapanchi (Prov. 30:8, 9; Mat. 6:19-21).
Tucuipi Jehovata ali sirvishpa catingapaca, paraíso alpaguta chasquinatami yarina causana capanchi. (Párrafo 15ta ricupangui)e
15. a) Tucuipi Jehovata ali sirvishpa catichunga ¿imata Jobtaca ayudarca? b) Tucuipi Jehovata sirvishpa catichunga ¿imata ñucanchicunatapash ayudanga?
15 Jobca Jehová Dios cusha nishcapimi siempre pensarirca. Tucuipi Jehovata ali sirvijushcata o na sirvijushcata Jehová yachashcataca Jobca alimi yacharca (Job 31:6). Chai llaquicunata charishca jahua shuj punlla chai llaquicunata Jehová Dios ayudanataca Jobca alimi yacharca. Chaita yachanami Jobtaca tucuipi Jehovata sirvishpa catichun ayudarianga. Shina sirvijushcataca Jehová Diosca alimi ricujurca. Jehová Diosca chaita ricushpami Jobmanga ashtaca bendiciongunata curca (Job 42:12-17; Sant. 5:11). Shamuj punllacunapicarin ashtahuanmi bendiciongunata chasquinga. Caimandaca ¿imatata yachajupanchi? ¿Tucuipi Jehovata ali sirvijuimanda Jehová Dios bendicianataca tucui shunguhuanllu cripanchi? Jehová Diosca na cambiashcachu (Mal. 3:6). Paraíso alpaguta cunataca tucui shunguhuanmi crina capanchi. Shinami tucuipi Jehovata ali sirvishpa cati ushapashun (1 Tes. 5:8, 9).
16. Ñucanchicunapash ¿imatata rurana capanchi?
16 Tucuipi Jehovata ali sirvishpa catingapami esforzarina capanchi. Tal vez na ushashachu yanguipashchari. Shinapash caita yarina capanchi, mundo enteropica ashtaca huauquipanicunami Jehovata ali sirvingapaj esforzarinajun. Shinaca na ñucanchilla capanchichu. Shinallata punda tiempopi Jehovata ali sirvijcunashnami cashun. Paicunaca huañuchingapaj munajpipash Jehová Diosta ali sirvinataca na saquircachu (Heb. 11:36-38; 12:1). Tucuicunallata Jobpa ejemplota catina capanchi. Jobca nircami: “Huañungacamanmi, ñucaca ima pandatapash na rimasha” nishpa. Shinaca tucuipi Jehovata ali sirvingapaj esforzarishpaca Jehovatami jatunyachipashun.
CÁNTICO 124 Jehová Diospallami causanchi
a Tucuipi Jehovata ali sirvina nishpaca ¿imatata ningapaj munan? Tucuipi Jehovata ali sirvinaca ¿imamandata minishtirishca can? Shina sirvinaca ¿imamandata cada unopallata ali can? Bibliapimi cai tapuicunamandaca yachajupashun. Chaita yachajunami ñucanchicunapash tucuipi Jehovata ali sirvishpa catichun ayudanga. Shina rurashpaca ñucanchillatami ashtaca bendiciongunata charishun. Chaitami cai temapica yachajupashun.
b CAI DIBUJOPICA: Jobmi paipa huahuacunaman Jehovapa rurashcacunamanda parlajujta ricuchin.
c CAI FOTOPICA: Shuj huauquica trabajopi cumbacuna pornografiata ricuchun atichinajujpipash na ricushcata ricuchin.
d CAI FOTOPICA: Shuj huauquica shuj jatun televisionda randichun atichijpipash, paicachai televisionda na ministimanda, randingapapash culquita na charimandami na randishcata ricuchin.
e CAI FOTOPICA: Shuj huauquica paraíso alpaguta chasquinata yuyaipi charingapami tiempoguta llujchishcata ricuchin.