ARTICOLO STUDIOSCHE 28
I dar le Devlestar anel amenghe miștimata
„Codo cai phirel ando ortomos daral le Iehovastar.” (PROV. 14:2)
GHILI 122 Te avas zurale, sea o timpo!
SO VA DICHAIAa
1, 2. Cadea sar o Lot, prin so pharimos nachen le creștini de aghies?
CANA dichas chichi de rimosarde moralo sile le manușa de aghies, daisaras te simțosaras-ame cadea sar o Lot. Vo „sas-lo zurales perado catar o phiraimos lajiavuno le manușengo nasul”, anda codoia că jianelas că amaro Dad cerisco urâl cado phiraimos neujo. (2 Pet. 2:7, 8) I dar le Devlestar hai leschi iubirea anda Leste ajutisarde le Lotos te așel dur catar o phiraimos imoralo le manușengo de pașa leste. Vi amen traisaras ando mașcar le manușengo cai ci sicaven pachiv caring le norme moralo le Iehovasche. Cu sea cadala, daisaras te așias uje moralo dacă încăras zurali amari iubirea anda o Del hai bariaras iech dar lași anda leste. (Prov. 14:2)
2 Caște ajutil-ame te cheras cadaia, pherdo iubirea o Iehova del-ame pesco vast hai zuriarel-ame prin o lil Proverbe. Sea le creștini, murșa hai jiuvlea, tărne hai phure, daștin te țârden miștimata anda le lașe sfaturi cai arachas-le ande cado lil.
I DAR LE DEVLESTAR FERIL-AME
Ca i buchi, trebul te las sama te na cheras amenghe amala nelașe hai te na jias cana sam acharde te cheras buchia neuje (Dich o paragrafo 3)
3. Cadea sar phenel-pe andel Proverbe 17:3, sostar trebul te ferisaras amaro ilo? (Dich vi le imagini.)
3 O mai baro motivo sostar trebul te ferisaras amaro ilo simbolico si că o Iehova dichel sea so si ande leste. Vo dichel mai but sar daștin te dichen le manușa, hai jianel con sam amen ciaces. (Citisar Proverbe 17:3.) Vo va iubila-ame cana pheras amari goghi lesche goghiaverimaia, cai îngărel viațate. (Ioan 4:14) Cadea, ci va mai așela than ande amari goghi anda i otrava spiritualo hai moralo cai avel catar o Satan hai leschi lumea. (1 Ioan 5:18, 19) Ando timpo so pașioas sea mai but le Iehovastar, amari pachiv hai iubirea anda leste va bariona. Anda codoia că ci camas te duchavas amare Dades va avela te urâsaras vi o gândo te cheras iech păcato. Cana sam zumade te cheras vareso nasul, va avela te pușias-ame: „Sar daștiv te duchavav jianglindoi Codoles cai sicadea manghe iech iubirea cadea de bari?”. (1 Ioan 4:9, 10)
4. Sar ajutisardea iecha pheia i dar le Iehovastar te na perel ando athaimos te cherel iech păcato?
4 I Martab, iech phei anda Croația cai sas-li zumadi te cherel imoralitatea, scriisardea: „Sas manghe pharo te gândisarav ujes hai te marav-ma contra o camnimos te bucuriv-ma catar i plăcerea le păcatoschi cai nachel sigo. Tha i dar le Iehovastar ferisardea-ma”. Sar ajutisardea-la i dar le Devlestar? I Marta gândisardea-pe so buchia nasul daștinas te aven dacă alosarelas te cherel iech păcato. Vi amen daisaras te cheras sa cadea. Te încăras ande amari goghi că i mai nasul buchi cai anel-la o păcato si te duchavas o ilo le Iehovasco hai te hasaras o baro privilegio te anas lesche închinarea anda sea o timpo. (Gen. 6:5, 6)
5. So sichioas andal buchia prin save nachlea o Leo?
5 Cana daras le Iehovastar, las sama te na beșas pașa codola savengo phiraimos si neujo. O Leo, cai beșel ando Congo, sichilea cadai buchi pe peschi morci. Ca ștar bărșa catar lesco bolimos, vo arăslea te avel amal manușența cai cherenas buchia nasul. O Leo pachiaia că, chichi timpo ci cherelas buchia nasul, ci păcătuilas contra o Iehova. Tha, na pala but timpo, lesche amala cărdel-les te piel but hai te cherel imoralitatea. Atunci astardea te gândil-pe ca so sicade-les lesche dada creștino hai ca i bucuria cai hasardea-la. So andea cadai buchi? Vo avilo goghiate. Le phure ajutisarde-les, vo avilea parpale co Iehova, hai aghies silo bucurime te slujil sar phuro hai pioniero specialo.
6. Con si le dui jiuvlea simbolico anda save va avela te das duma mai dur?
6 Mai dur, va avela te dichas o capitolo 9 anda o lil Proverbe, cai citisaras anda o goghiaverimos hai o dilimos, sicade prin dui jiuvlea simbolico. (Dich vi Romani 5:14; Galateni 4:24.) Ando timpo so cheras cadaia, te na bâstras că i lumea le Satanoschi sili pherdi imoralitatea sexualo hai pornografia. (Ef. 4:19) Cadea că, amari viața încărel catar o fapto te bariaras mai dur iech dar sfânto hai te nașas catar o nasulimos. (Prov. 16:6) Cadea, savore anda amende, murșa hai jiuvlea, daisaras te țârdas miștimata andal sicaimata cai arachas-le ande cado capitolo. Le dui jiuvlea anda o lil Proverbe acharen pende „codolen bigoghiaco”, sau codolen cai ci silen prea but prinjianimos. Fiesavi jiuvli phenel lenghe te jian andre ande laco chăr hai te han. (Prov. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17) Tha le buchia cai întâmplol-pe fiesave jeneia cai jial lende sile zurales diferime.
TE NA JIAS CANA ACHAREL-AME O DILIMOS
„I jiuvli cai nai-la goghi” cherel iech acharimos cai îngărel ca buchia nasul (Dich o paragrafo 7)
7. Cadea sar phenel-pe andel Proverbe 9:13-18, ca so îngărel iech anda cadal acharimata? (Dich vi i imaginea.)
7 Te dichas o acharimos cai cherel-les ‘i jiuvli cai nai-la goghi’. (Citisar Proverbele 9:13-18.) Bi te avel lache lajiav, ‘voi del cingar’ caring codola cai ci silen prea but prinjianimos hai phenel lenghe te jian late hai te han ji cana ciailion. Tha so va avela lența? O verseto 18 phenel: „Code sile codola cai pașlion bi zuralimasco ando merimos”. Arachas dumes simbolico sar cadala vi andel capitolea de mai anglal anda o lil Proverbe. Sar exemplo, andel Proverbe 2:11-19 phenel-pe amenghe te las sama ca i jiuvli „bilajiavuni” hai ‘imoralo’. Anda late phenel-pe: „Laco chăr jial tele ando merimos”. Hai andel Proverbe 5:3-10 arachel-pe iech aver sfato anda iech aver jiuvli bilajiavuni, ‘saveache pânre jian tele caring o merimos’.
8. So trebul te alosaras?
8 Codola cai așunen o acharimos la ‘jiuvliaco cai nai-la goghi’ trebun te alosaren so te cheren: te camen sau nici te jian late. Vi amen sa cadea trebul te alosaras. So va avela te cheras cana choniva camel te țârdel-ame ande iech phiraimos imoralo sau cana angla amende aven imagini pornografico co televizori sau po interneto?
9, 10. Sostar trebul te duriaras amendar o phiraimos imoralo?
9 Si amen motivea zurale te duriaras amendar o phiraimos imoralo. ‘I jiuvli cai nai-la goghi’ phenel: „Le paia ciorde sile gule”. Tha so si cadal „paia ciorde”? I Biblia sicavel că le relații intimo de mașcar iech rrom hai leschi rromni sile sar o pai cai zuriarel. (Prov. 5:15-18) Le dui daștin te arachen plăcerea andel relații sexualo anda lenghi căsnicia. Tha „le paia ciorde” sile zurales diferime. Daștil te avel duma andal relații sexualo imoralo, cai ci sile mechle. O mai butivar cadala sile cărde garades, cadea sar iech cior ciorel garades. „Le paia ciorde” daștin te fan-pe zurales gule cana le jene saven silen cado phiraimos ci sile arachle. Tha chichi de but athaven-pe! O Iehova dichel sea le buchia. Chanci ci daștil te avel mai cărco sar te jianas că hasardeam lesco amalimos. Cadea că na-i chanci ‘gulo’ ande cadaia. (1 Cor. 6:9, 10)
10 Mai but, i imoralitatea sexualo daștil te anel lajiav, daștil te cherel ieche jenes te pachial că nai-lo lașio chancesche, daștil te cherel iecha jiuvlea te așel phari bi te camel hai daștil te îngărel iecha familia te rimosarel-pe. Cadea că, hachiarel-pe ciaces că si goghiaver te na jias andre ando ‘chăr’ la jiuvleaco cai nai-la goghi hai te șios-tu ca lachi meseili. O phiraimos imoralo îngărel le manușen te hasaren pengo amalimos le Iehovaia, tha na numai cadichi. But manușa imorali astaren nasfalimata cai mudaren-le de tărne. (Prov. 7:23, 26) O verseto 18 anda o capitolo 9 phenel: „Le manușa cai aven late sile ande le mai garade thana le Mormântosche”. Atunci sostar așunen but jene pala laco acharimos athaitorii, cai îngărel numai co nasulimos? (Prov. 9:13-18)
11. Sostar si i pornografia cadea de nasul?
11 Iech athaimos zurales prinjiando si i pornografia. Codola cai peren ande cado athaimos pachian că na-i chanci nasul dacă dichen buchia pornografico, tha cadaia na-i ciaces. I pornografia cherel but nasul, rimosarel le manușen hai si zurales pharo te meches-tu latar. Le imagini imoralo meliaren i goghi, așen code but timpo hai chosen-pe zurales phares. Mai but, i pornografia ci ‘mudarel’ le camnimata nasul, tha cherel-le te thabon vi mai zurales. (Col. 3:5; Iac. 1:14, 15) But jene cai dichen buchia pornografico arăsăn te cheren imoralitatea sexualo.
12. Sar sicavas că camas te așias dur catar le imagini cai astaren camnimata sexualo ande amende?
12 So trebulas te cheras cana pe amaro televizorii sau telefono apăril iech imaginea pornografico? Trebul te las sigo amare iacha latar hai te na mai dichas-la. Ande codol momentea, avelas mișto te anas ande amari goghi că i mai cuci buchi cai si amen si amaro amalimos le Iehovaia. Tha vi le imagini anda save pachaial-pe că nai-le pornografico daștin te astaren camnimata sexualo ande amende. Sostar trebulas te duriaras-le amendar? Anda codoia că ci camas te cheras nici o mai țâno paso caring iech adultero ande amaro ilo. (Mat. 5:28, 29) Ita so pușimos șiol pesche iech phuro de congregație anda Thailanda po anav David: „Daștil-pe că le imagini ci sile pornografico, tha va avela bucurime o Iehova dacă dichav-le mai dur? Cadaia ajutil-ma te phiravav-ma goghiaver”.
13. So va ajutila-ame te phiravas-ame goghiaver?
13 I lași dar te na cheras vareso cai holiarel le Iehovas, va ajutila-ame te phiravas-ame goghiaver. I dar sfânto si „o începuto”, sau i baza, le goghiaverimaschi. (Prov. 9:10) Cado sicaimos silo sicado ande le dintune versetea anda o capitolo 9 andal Proverbe, cai citisaras anda i coaver jiuvli simbolico, cai reprezentil „o ciacio goghiaverimos”.
TE JIAS CANA ACHAREL-AME „O CIACIO GOGHIAVERIMOS”
14. So acharimos arachas andel Proverbe 9:1-6?
14 Citisar Proverbe 9:1-6. Le versetea sicaven iech acharimos cai avel catar Codo cai cărdea-ame, cai silo o mai goghiaver, hai Codo castar avel o ciacio goghiaverimos. (Prov. 2:6; Rom. 16:27) Cade del-pe duma anda iech baro chăr saves siles efta stâlpi. Cadaia sicavel că o Iehova silo vastuno hai că primil anda sea o ilo sea codolen cai camen te len-pe pala o goghiaverimos le Devlesco ande penghi viața.
15. So acharel-ame o Del te cheras?
15 Catar i jiuvli cai reprezntil „o ciacio goghiaverimos”, sichioas că o Iehova si iech Del vastuno, cai del-ame but lașe buchia. Andi Biblia sicavel-pe că i jiuvli simbolico pregătil atento o mas hai i mol, hai șiol i meseili ande laco chăr. (Prov. 9:2) Hai, cadea sar sicavel-pe andel versetea 4 hai 5, voi phenel codolenghe bigoghiaco: „Aven, han anda mânro manro!”. Sostar trebul te jias ando chăr la jiuvleaco cai reprezentil o ciacio goghiaverimos hai te beșas ca lachi meseili? O Iehova camel ca lesche șiave te aven goghiaver hai ferime. Vo ci camel te sichioas pe amari morci so te cheras andi viața, te nachas prin buchia cai duchaven-ame hai cai mechen amenghe iech gusto cărco. Anda codoia, „vo șiol de iech rig o goghiaverimos practico anda codola orta”. (Prov. 2:7) Cana si amen iech dar lași caring o Iehova, va avela te camas te avas cuci ande lesche iacha. Va avela te așunas catar lesco sfato goghiaver hai va avaia bucurime te las-ame pala leste. (Iac. 1:25)
16. Sar ajutisardea i dar le Devlestar le phrales Alain te alosarel goghiaver hai cai îngărdea cadaia?
16 Te dichas sar ajutisardea i dar le Devlestar le phrales Alain te alosarel goghiaver. Vo silo phuro de congregație hai sicavel ca iech școala. Ita so phenel o Alain: „But anda mânre colegi dichenas filmea pornografico, hai phenenas că sichion anda lende”. Tha vo ci mechlea-pe athado. O Alain mai phenel: „Anda codoia că darav le Devlestar, ci camlem te dichav filmea cadalendar. Sa cadea, phendem mânre colegenghe vi sostar ci cherav cadaia”. Vo lea-pe pala o sfato cai avel catar „o ciacio goghiaverimos” te ‘jial angle po drom le prinjianimasco’. (Prov. 9:6) O lașio phiraimos le phralesco Alain hai o fapto că ci mechlea-pe athado, cărdea ca acana chichiva anda lesche colegi te sichion i Biblia hai te jian ca le întruniri.
I jiuvli cai reprezentil „o ciacio goghiaverimos” cherel iech acharimos cai îngărel ca i viața (Dich le paragrafea 17, 18)
17, 18. So miștimata si codolen cai așunen catar o acharimos la jiuvleaco cai reprezentil „o ciacio goghiaverimos” hai so ajucărel-le ando viitorii? (Dich vi i imaginea.)
17 Prin cadal dui jiuvlea simbolico, o Iehova sicavel amenghe sar daștil te avel amen iech șucar viitorii. Codola cai așunen catar o acharimos la jiuvleaco ‘cai nai-la goghi hai sila iech baro mui’ încăren penghi goghi ca le camnimata „gule” savendar bucurin-pe garades. Von train anda o ghies de aghies hai ci gândin-pe co viitorii. Von va arăsăna „ande le mai garade thana le Mormântosche”. (Prov. 9:13, 17, 18)
18 Tha chichi de diferime așen le buchia anda codola cai așunen catar o acharimos la jiuvleaco cai reprezentil „o ciacio goghiaverimos”! Le manușa cai jian late chăre bucurin-pe aghies catar iech meseili mișto pregătime hai sastevesti, pe savi si șiute but feluri lașe habena. (Is. 65:13) Prin o profeto Isaia, o Iehova phenel: „Așunen-ma atento hai han so si lașio, hai va avela te bucurin tumen catar but haben!”. (Is. 55:1, 2) Cadea, amen sichioas te iubisaras so iubil o Iehova hai te urâsaras so urâl vo. (Ps. 97:10) Sa cadea, sam zurales voime te acharas vi averen te prinjianen „o ciacio goghiaverimos” hai te țârden miștimata anda leste. Si sar cana ‘das cingar andal thana uce le forosche: «Codo cai ci prinjianel but te avel cade!»’. Le miștimata cai si amen hai vi codolen cai așunen amaro acharimos ci încăren numai anda țâra timpo. Von den-ame i șucar speranța te traisaras veșnico ando timpo so ‘jias angle po drom le prinjianimasco’. (Prov. 9:3, 4, 6)
19. Cadea sar sicavel-pe ando Eclesiasto 12:13, 14, so trebulas te avas hotărâme te cheras? (Dich vi o chenarii „So miștimata anel amenghe i dar le Devlestar?”.)
19 Citisar Eclesiasto 12:13, 14. Camas ca i dar le Devlestar te feril mai dur tumaro ilo hai te ajutil tumen te așen uje angla o Del ande cadala phare ghiesa de palal. I dar lași va cherela-ame ca vi mai dur te acharas chichi mai bute manușen te roden „o ciacio goghiaverimos” hai te țârden miștimata anda leste.
GHILI 127 ‘So manuș trebul te avav’
a Le creștini trebun te sichion te bariaren iech dar lași caring o Del. Cadai dar feril amaro ilo hai ajutil-ame te așias dur catar i imoralitatea sexualo hai i pornografia. Ande cado articolo, va avela te dichas o capitolo 9 anda o lil Proverbe, cai sicavel prin dui jiuvlea simbolico i bari diferența mașcar o goghiaverimos hai o dilimos. Le sfaturi cai arachas-le ande cado capitolo va anena amenghe miștimata acana hai ando viitorii.
b Chichiva anava sas-le parude.