Ngond wa 1
Diakasatu, 1 Ngond wa 1
Moses wading muntu mwin kwitudish nakash kupandakan antu awonsu ading pa mangand.—Kuch. 12:3.
Padingay Moses mu dijuku dia want wa Idjibit, kadingap muntu witudishina. Chakin kamu, wading muntu mwin kujiman swa mulong wamujipa muntu umwing wamanay anch wading muntu muyimp. Moses wamana anch Yehova wading ukatil yisal yend. Yehova wasutisha mivu 40 mulong wa kumukwash Moses ijika anch wading ukwet kuswir kwa kukudish mikadil yikwau kulik kwau kwikal ching utakamena chakwel ayitakela in Isarel; chawiy wafanyina kwikal muntu witudishina. Chakwel ikala muntu witudishina, ndiy wafanyina kwikal kand muntu wikepishina, uziyidina ni udutina. Wakudisha mikadil yiney yiwamp ni yawiy yamukwasha ikala kalam muwamp. (Kub. 2:11, 12; Mid. 7:21-30, 36) Nlel, antakel a majuku ni amakurump a yikumangen afanyidin kusal usu wa kwimburij chilakej cha Moses. Anch kayilimishinap, kafanyidinap kujiman swa. Anch ikepish, akwijik kurumbok kwau. (Mul. 7:9, 20) Afanyidin kuziyin wintakel wa Yehova nich kwikepish piur pa mutapu wa kupwish milong. Ni chisu chawonsu afanyidin kwakul nich kudut. (Jnsw. 15:1) Antakel a majuku nau atulam akata kusal mwamu amusangareshining Yehova, akasikeshining chisambu ni ashiling chilakej chiwamp cha kwikal antu itudishina. w19.02 8 par. 1; 10 par. 9-10
Diakanying, 2 Ngond wa 1
Ndiy wayovila riy.—Mar. 6:34.
Mulong wak Yesu wova riy ap ranaken mulong wa antu inay? Wamana anch antu inay “ading mudi amikoku akad kafung.” Pamwing ap Yesu wamana anch amwing pakach pau ading atuzwendj ni asalang midimu yikash mulong wa kuwanyish maswir ma majuku mau. Ni pamwing ap akwau ading akwet ushon mulong wa rufu ra antu akatinau. Anch mwawiy, Yesu wafanyina kutesh nawamp milong yau. Yesu warisha pamwing ap ni milong mudi yiney. Mulong Yesu wading ubangidin yovil ya antu akwau, chinech chamubachika kuyilej uruu wading ufanyidina kuyikasikesh. (Isay 61:1, 2) Yom ik twilejidina ku chilakej cha Yesu? Mudi Yesu, niyetu atunyingumukin kudi antu adia “mudi amikoku akad kafung.” Antu inay arishin ni milong yivud nakash. Pakwez etu tukwet yom yiswirikedinau—uruu wa Want. (Kuj. 14:6) Chawiy tukat kumwimburij mwant wetu ni tulejen rusangu ruwamp mulong tukat “kumwovil chimanamar riy, ni uburedina kand.” (Kus. 72:13) Tuyovidin antu riy ni tukatin kusal chom kanang mulong wa kuyikwash. w19.03 21 par. 6; 22 par. 7
Diakatan, 3 Ngond wa 1
Mushimanany [Yehova], ndiy ukata kutusendin yisend yetu pichuku pichuku.—Kus. 68:20.
Tukwet mayingishin mavud ma kumukat Yehova. Tumukatinap kwetu mulong kwau wa yom yiwamp yitwinkishinay tusangaredina dichuku diawonsu, pakwez mulong utufundishin kand uyakin piur pa amwinend ni piur pa yitongijok yend. (Yoh. 8:31, 32) Utwinkishin chikumangen cha win Kristu mulong wa kututakel ni kutukwash. Utukwashin kand kurish ni milong yetu ni utwinkishin ruchingej ra kushakam chikupu mwi ngand yiwanyidina mu machuku ma kurutu. (Kuj. 21:3, 4) Anch twatongijokin pa yom yawonsu yasalay kal Yehova mulong wa kumekesh anch utukatin, tukushiken ku kumukat. Ni anch twamukat Yehova, tukwikal ni wom uwamp. Tukwov wom wa kumunenganesh Muntu wasambela kal kutukat etu nakash. Anch wadandamen kuman mutapu utanidinamu mu umutakel wa Yehova, rukat rey mulong wendendiy ni mulong wa mbil jend rikukul. Chawiy kwikil chom ap chimwing chikutwishay kusal Satan chikutwisha kukukangesh kumusadin Yehova. Kusambish katat tong piur pa winyikel wa mivu kanan. Ukez katongijokin piur pa mupak wakwata wa kutambul dibatish ni kuman anch wading mupak upandikena kuwap! w19.03 6 par. 14; 7 par. 19
Diampos, 4 Ngond wa 1
Ov, nany ukutwisha kumuman mband wa kashinsh? Usey wend upandaken kujimb kwa mayal ma usey ukash.—Jnsw. 31:10.
Antu awonsu adia mu dijuku akutwish kutaninamu anch muntu ni muntu wamekesh kujikitish. Chawiy, anch ambay a uruw akat kumekesh kujikitish umwing ni mukwau akutwish kwikal piswimp nakash. Chikutwish kand kuyiswapel kulikishijadin umwing ni mukwau piur pa kurumbok kwau. Ikundj ukata kumujikitish mukajend kakatap ching kwimen pa yom yiwamp yikatay kusal ap kulond pakwez ukat “kumushimek” kand. (Jnsw. 31: 28) Mband mwin manangu ni ndiy ufanyidin kumwijikish nfumwend yom ya pakampwil yisadina anch amujikitisha. En anvaj, mutapu ik ukutwishanya kuyifundish anen chakwel amekeshang kujikitish? Ijikany anch anen akat kwimburij yom ulondininganya ni usadininganya. Chawiy komb, ufanyidinany kwikal chilakej chiwamp kusutil ku kuyijikitish anen mulong wa yom yikusadidinanyau. Chikwau kand, yifundishany anen kujikitish chisu chikuyisadinau yom kanang kudi antu akwau. Yikwashany anen ijika anch kumekesh kujikitish kufanyidin kudiokal ku muchim ni ijika kand anch mazu mau makutwish kuyisangaresh antu akwau. w19.02 17-18 par. 14-15
Diarubing, 5 Ngond wa 1
‘Djat ni ku rufu ram nikudandamen kamu kulam kushinshaman kwam.’—Job 27:5.
Mazu minam mamekeshin anch Job wading ni mupak wa kulam kushinshaman kwend chikalap nchik yom yikushikena. Job kilikidinap ku yoziu ya Satan, niyetu tufanyidin kumwimburij. Chipul chalangwishay Satan pantaliken ni Job chikutadin mutapu ik? Chakin kamu ndiy walonda anch umukatinap kamu Yehova ni ukutwish kulik kumusadin mulong wa kwipandish amwiney, ni walonda anch kushinshaman kwey kudi kwau kwa makasu! (Job 2:4, 5; Kuj. 12:10) Mutapu ik wiyovila piur pa mazu minam? Makusadil kamu nayimp, ov, kimwawiyap? Chawiy tongijokin pa chom ech: Yehova ukuchingejidin nakash ni ukwinkishin mutapu wa kumekesh chiudia. Yehova ulikidil anch Satan apaka kushinshaman kwey. Yehova ukwet kashinsh anch ukudandamen kulam kushinshaman kwey ni chinech chikumekesh patok anch Satan udi mukamakasu. Ni ushidinamu anch ukukukwash chakwel usala mwamu. (Heb. 13:6) Dilau mud ik dia kwikal uchingejidinau kudi Mukaleng wa mangand mawonsu! Ov, waman kal kamu patok mulong wak kushinshaman kudi kwa usey nakash? Kutukwashin kumekesh patok makasu ma Satan ni kwishitwish dijin diwamp dia Tatukwetu ni kukwash mutapu wend wa kuyikel. w19.02 5 par. 9-10
Diakajikamu, 6 Ngond wa 1
Chisu chikeza kwez antu akez kukujipany, chad pakusalau mwamu, akutongijok anch, akat kumusadil Nzamb.—Yoh. 16:2.
Yesu wayileja atwimbuy end piur pa yakamish yafanyinau kurish nich. Kupwa, wayikasikesha kwimburij chilakej chend, ni wayileja anch ‘ikalany atakamena!’ (Yoh. 16:1-4a, 33) Mu kusut kwa mivu yivud, in kwilej a Yesu ading adandamedin kwimburij chilakej chend cha kwipan ni kumekesh kutakaman. Ap anch ading ij anch kusal mwamu kwading kufanyidin kuyiletin yakamish nakash, akwashijana umwing ni mukwau mu milong kushalijan. (Heb. 10:33, 34) Chilik chimwing nlel, twimburijin chilakej cha Yesu cha kutakaman. Chilakej, chitining kutakaman mulong wa kuyikwash akadivar netu azengodinau mulong wa ritiy rau. Yisu yimwing, akadivar netu akutwish kuyitek mu rukan pakad mulong. Anch yom mudi yiney yasadik, tufanyidin kusal yawonsu tukutwisha kusal mulong wa awiy kusutin kuyilondin. (Fil. 1:14; Heb. 13:19) Mutapu ukwau wa kumekesh kutakaman udi wa kudandamen kulejan ‘pakad wom.’ (Mid. 14:3) Mudi Yesu, tukwatin mupak wa kulejan rusangu ra Want ap anch antu akutwish kulik ap kutuzengol. w19.01 22-23 par. 8-9
Diakaad, 7 Ngond wa 1
Tutalijanany muntu ni mukwau chakwel tukwashijanany kumekesh rukat ni kusal yisalijok yiwamp. Kangal twalikany chaku cha kukumangan pamwing, mudi mukat kulikau antu amwing. Pakwez chifanyidin tupandakeshany kukasikeshijan muntu ni mukwau.—Heb. 10:24, 25.
Yom ik yimwing yikutwisha kukukwash upana yakul yikasikeshina ku yikumangan? Cha usey nakash chid anch ufanyidin kurijek chikumangan chin chawonsu. Anch warijek nawamp kurutu kwa chisu, ukwikal ni kashinsh ka kwakul nawamp. (Jnsw. 21:5) Yom ik yitina kusal mulong wa kurijek yikumangan nawamp? Kurutu kwa kusambish kurijek, mulembila Yehova chakwel akwinkish spiritu wend utumbila. (Luka 11:13; 1 Yoh. 5:14) Mu chisu chikemp, shinshikin dilejan diawonsu, shinshikin mutu wa mulong ujim, tumitu twa milong tukemp, yipich ni mishet. Piurijekina paragraf ni paragraf, tang maverse mawonsu madiamu anch chitwishikin. Tongijokin pa rusangu ni shinshikin nakash pa manans utongina kuya kwakul. Anch warijek nawamp, ukutaninamu nakash ni chikukuswapel kupan yakul yiwamp.—2 Kor. 9:6. w19.01 9 par. 6; 11-12 par. 13-15
Diakasatu, 8 Ngond wa 1
Fund rusangu riner rinakuleja kal.—Aba. 2:2.
Kumupepil Abakuk kudi Yehova mulong wa kufund milong yend kutufundishin dilejan dia usey nakash. Tufanyidinap kwov wom wa kumulej Yehova milong yetu ap kwidjidjek tukweta. Pakwez, utulejin nich rukat kumulembil ni kumulej kamu patok mutapu twiyovila. (Kus. 50:15; 62:8) Abakuk wachingejina mudiay Yehova Tatukwend ni Murunend, ni wakwata mupak wa kumusejin piswimp nakash. Abakuk kiyakamishap kwend ching pa mulong wend ni kusal usu wa kuupwish amwinend. Pakwez, walembila piur pa mutapu wading wovilay ni piur pa yakamish yend. Chinech chidi chilakej chiwamp kudi etu. Yehova, Mwin Kutesh malembil utulejin kumekesh ruchingej retu mudiay ndiy kusutin kumulembil ni kumulej milong yetu. (Kus. 65:2) Anch twasal mwamu, tukuman mutapu wakwilay Yehova ku malembil metu. Tukuman mutapu utubwikatinay kwa rukat chisu chitwongojinay ni kututakel. (Kus. 73:23, 24) Ukutukwash kutesh mutapu umenay milong yetu, chikalap nchik milong turishina nich. Kumulembil Yehova wawiy kamu mutapu umwing wa kumekesh anch tumuchingejidin. w18.11 15-17 par. 2, 5-6
Diakanying, 9 Ngond wa 1
Antu awonsu atumbila adi pa mangand, awiy kamu antu a kashinsh akata kwinsangaresh.—Kus. 16:3.
David katondap ching antu akweta mivu yimwing nindiy mulong wa kwikal arund nend. Ukutwish kwijik dijin dia muntu wading murund wa piswimp wa David? Ukutwish kamu kutong piur pa Jonatan. Urund wading pakach pa David ni Jonatan udi urund uwamp nakash udia pakach pa urund ukutwisha kutan mu Bibil. Pakwez, ov, wij anch Jonatan wading umusutinamu David ku mivu 30? Chawiy mulong wak ading ni urund uwamp mwamu? Urund wau wading wimedin pa ritiy rau mudiay Nzamb. Ading kand alimishijadin umwing ni mukwau, ni ading ni mikadil yiwamp mudi kutakaman kwamekeshau chisu chayirishikishau akankuny a Nzamb. (1 Sam. 13:3; 14:13; 17:48-50; 18:1) Mudi David ni Jonathan, tukutwish niyetu kwikal nich ‘musangar nakash’ anch twikal nau arund amukatina Yehova ni akweta ritiy mudiay ndiy. Kiera, wamusadidina kal Nzamb mu mivu yivud ulondin anch, “nata urund nau antu a pa mangand mawonsu, antu a yaku ni yishankur kushalijan.” Anch niyey wasal mwamu ukuman amwiney mutapu utusadinay Bibil ni spiritu utumbila kwikal dijuku dimwing dia pa mangand mawonsu dia in kumwifukwil Nzamb. w18.12 23-24 par. 11-13
Diakatan, 10 Ngond wa 1
Ikundj mwawonsu ukumulika mukajend wakad chitil cha kusochik, chad wat mband windj, wasal kal chitil cha kusotan.—Mat. 19:9.
Mu dizu “masandj” mudi yitil mudi kusotan ap kusochik, windumb, kulalijan kwa ikundj ni mband akad kwatijan, utun, ap kulalijan kwa muntu ni nnam. Chilakej, anch ikundj watena kal wasal chitil cha masandj, mukajend ukutwish kukwat mupak wa kujip uruw ap bwat. Ijik anch Yesu kalondap anch ang ngachik ap ngatan wasal masandj, mbay wa uruw wakad mulong ufanyidin ching kujip uruw. Chilakej, mband ukutwish kukwat mupak wa kushakam ni nfumwend ap anch wasalang chitil cha masandj. Mulong wak? Ukutwish kudandamen kumukat nfumwend ni kumulikishin kwa kwikatin ni kusal usu wa kuwapish uruw wau. Chikwau, anch wakwat mupak wa kujip uruw ni walik kwachik kand, ukutwish kwikal ni milong yimwing. Chilakej, chikwikal nchik piur pa maswir mend ma ku mujimbu ni ma kulalijan? Ov, ukutwish kushakam amwinend? Kujip uruw kukwikal ni yibudikin ik padiau anend? (1 Kor. 7:14) Chakin, mbay wa uruw wakad mulong ukukwata mupak wa kujip uruw ukutwish kwikal ni milong yikash. w18.12 11-12 par. 10-11
Diampos, 11 Ngond wa 1
En umukatilanya Nzamb, kisany kuyip.—Kus. 97:10.
Yehova ukisining kuburen kutentam. (Isay 61:8) Chakin, wijing anch yisu yimwing chitukasikedining kusal yom yitentamina mulong tudi antu akad kuwanyin. Pakwez, ukatin anch tukis yom yiyimp, mudi mukisinay ndiy. Anch twatongijokin mulong wak Yehova ukisin yom yiyimp, chinech chikutukwash kwikal ni yitongijok yendendiy ni chikutwinkish usu wa kujijaman mulong wa kulik kusal yom yiyimp. Anch twilej kukis yom yidia yiyimp, chikutukwash kand kujingunin anch yom yimwing yidi yiyimp ap anch Bibil kalondinap kamu patok piur pa yom yiney. Chilakej, mwikadil umwing wijondila utazukinau anch lap dancing upalangen nakash mu mangand nlel. Antu amwing akat kutong anch kusal mwamu kushalijadin ni kulalijan, chawiy atongining anch chiyipinap kwau. Ov, wawiy kamu mutapu umenay Yehova yom yiney? Vurik anch Yehova ukisining milad yawonsu ya tuyimp. Chawiy el twipukany chom chin chawonsu chidia chiyimp mu kwilej kukudish mwikadil wa kwilam kusutin kukis yom yikisinay Yehova.—Rom 12:9. w18.11 29-30 par. 11-12
Diarubing, 12 Ngond wa 1
In kutentam akez kapand mulong wa ritiy rau.—Aba. 2:4.
Kushilamu kwinoku kudi kwa usey nakash mulong kambuy Paul ujimbwil kushilamu kwinoku tupamp tusatu mu mikand yend! (Rom 1:17; Gal. 3:11; Heb. 10:38) Tukutwish kwikal nich kashinsh anch chikalap nchik milong turishina nich, tukuman kuwanyin kwa kushilamu kwa Yehova anch twamuchingejin ndiy. Yehova ukatin anch tushinshikin pa ruchingej retu mulong wa machuku ma kurutu. Mukand wa Abakuk ukwet malejan mawamp mulong wa antu awonsu ashicha mu machuku minam ma nsudien. Yehova ushidinamu mwom wa chikupu kudi muntu win mwawonsu utentamina umuchingejidina ndiy. Chawiy el tudandamen kukasikesh ruchingej retu mudiay Nzamb chikalap nchik milong ni yakamish turishina nich. Yom yamulejau Abakuk kudi Yehova yitwinkishin kashinsh anch Ukutukwash ni kutupandish. Utulejin anch tumuchingejin ni tuchingel nich kushimpish muchim chisu chatekinay kal chakwel Want wend uyikel pa divu. Pa chisu chinicha, divu dikwizul nau antu in chisambu ni akweta musangar amwifukwidila Yehova.—Mat. 5:5; Heb. 10:36-39. w18.11 19-20 par. 15-17
Diakajikamu, 13 Ngond wa 1
[Kudandamen] kwendil mu uyakin.—3 Yoh. 4.
Pa chirung cha Yesu, antu amwing itiya uyakin kadandamenap kwendilamu. Chilakej, kupwa kwa Yesu kusal chilay ni kudish antu avud, antu inay amulondula ushad ukwau wa karung ka Galalia. Pakwez kupwa Yesu walonda chom chimwing chayisala nayimp anch: “Anch kiudilanyap mujimbu wa Mwan a muntu ni kuna mash mend, kiukwikalanyap nich mwom wakin.” Pa ndond pa kumwipul Yesu chakwel arumburil chirumburikina mazu minam, awiy alonda anch: ‘Mazu minam masalen nyimp nakash. Ov, nany ukutwisha kumatesh?’ Mudi chibudikin, “in kumulondul Yesu avud alika, [kakatap] kand kuya nend ap kusu pakemp.” (Yoh. 6:53-66) Cha ushon, nlel antu amwing akat kulik uyakin. Mulong wak? Amwing ipwakala mulong wa chom kanang chalonday ap chasalay mukadivar wijikena nawamp. Akwau kakatap chiyul chidiokila mu Bibil chayinkishau kudi muntu kanang ap kand mulong kadingap kwovijadina ni muntu kanang mu chikumangen. w18.11 10 par. 3-5
Diakaad, 14 Ngond wa 1
Mwin kutakel [wen udi] ching kusu umwing, ndiy kamu Kristu.—Mat. 23:10.
Kristu udandamedin kwikal Ntakel wa chikumangen cha win Kristu nlel. Chawiy anch dirijek diasal kuswimp kuwakad kov kurumburik ap kuwakad kutesh, tongijokin pa mutapu Kristu wayitakelay antu a Nzamb pakur. Chikalap nchik pa chirung cha Joshua ap cha atwimbuy, Kristu wayinkisha chisu chawonsu wintakel wa manangu chakwel achidij antu a Nzamb, akasikesh ritiy rau, ni ayikwasha kwikal mu umwing. (Heb. 13:8) Nlel, ‘kashalapol ushinshamena ni kubabal’ utwinkishin wintakel tukweta nich kuswir pa chisu tuukweta nich kuswir. (Mat. 24:45) Anch twaman mutapu ututakedinau kudi Kristu, tukutesh nawamp anch ukatin kutukwash kulam ritiy retu rikash. Kristu utukwashin kand nlel kushinshikin nakash pa mudimu wetu wa kulejan, udia mudimu wa usey nakash usadikina nlel pa divu.—Mar. 13:10. w18.10 19-20 par. 13-16
Diakasatu, 15 Ngond wa 1
‘Endany nawamp ku kutazuk kwakutazukanau nich kwikepish kwawonsu.’—Efes 4:1, 2.
Chilakej chiwamp cha kumekesh mwikadil wa kwilam chisu chitusarumwinau chidi mu mukand wa 2 Samwel 16:5-13. Shimey, mwanamakwend a Mwant Saul, wamusaala ni kumurishikish David nau antu end. David wafanyina kumukangesh Shimey, pakwez nich kushimpish muchim, wajijamena masaal mamusaalau. Mutapu ik wasalay David chakwel ilama? David wafunda Kuseng wa kasatu chisu chading chisadinay mwanend Abisalom usu wa kumujip. Pa chisu chinech pawiy pamurishikishau David kudiay Shimey, pakwez David watana usu wa kushal uninetina. Mutapu ik? Mu Kuseng 3:4, tutangin mazu ma David anch: “Nikat kumudidil [Yehova] kwinkwash, ndiy ukat kwingakul.” Anch atusadin nayimp, tufanyidin kulembil mudi mwasalay David. Mwamu Yehova ukutwinkish spiritu wend utumbila chakwel tutwish kujijaman. Ov, ukutwish kwikal mwin kwilam nakash ap mwin kulikishin anch muntu wakusadin nayimp? Ov, ukwet kashinsh anch Yehova ubangidin mar mey ni ukukukwash ni kukuyukish? w18.09 7 par. 16-17
Diakanying, 16 Ngond wa 1
‘Tudi ambay a mudimu a Nzamb.’—1 Kor. 3:9.
Chisu tulejena, tufanyidin chisu chawonsu kuyisadin antu a mu teritwar wetu mu mutapu uwamp ni wa kalimish. Mulong wa kusal mwamu, tufanyidin kamu kuyijik nawamp. Vurik anch chisu tuyila kulejan ku chis ni chis, antu kachingejidinap anch tukwez mulong katutazukangap. Chawiy chidi cha usey nakash anch tuyendila pa chisu chikatinau kwambamb nau. (Mat. 7:12) Chilakej, ov, antu a mu teritwar wey akatining kulal chisu chilemp kwinsudiel kwa rubing? Pamwing ap ukutwish kusambish mudimu wa kulejan mu balibal, pa ndond padia antu avud ap kuyichirikin antu wija kamu anch adiaku ni akatin kwambamb ney. Antu avud akwatiken nakash, chawiy chiwapin kukepish mambamb metu, nakash anch tudi kwinsambishin. (1 Kor. 9:20-23) Anch antu aman anch twij anch akwatiken, akutwish kukat kwambamb niyetwetu chisu chikwau pitukweza kand kuyital. Anch twamekesh mikadil yidiokila ku spiritu wa Nzamb, tukwikal chakin kamu ‘ambay a mudimu pamwing ni Nzamb.’ Yehova ukutwish kutusadin mulong wa kumukwash muntu kanang kwilej uyakin!—1 Kor. 3:6, 7, 9. w18.09 31-32 par. 15-17
Diakatan, 17 Ngond wa 1
Ayuk kwau itudishila, mulong awiy akez kuswan ngand.—Mat. 5:5.
Kwikal antu itudishina kutukwashin mutapu ik kwikal ni musangar? Antu avud adi in chibud ni in chisum, yom yikata kushikij ku milong yivud. Pakwez anch ilej uyakin, akat kuswimp ni kudjal ‘wuntu usu.’ Katat amekeshin “riy, ni kudimuk, ni kwishikumwish, ni kuwap, ni kushimpish kwa muchim.” (Kol. 3:9-12) Mudi yibudikin, akwet chisambu, urund uwamp nau antu akwau ni akwet musangar. Chikwau kand, Dizu dia Nzamb dikanin anch akez “kaswan ngand.” (Kus. 37:8-10, 29) Yom ik yakimbay Yesu kurumburil palonday anch antu itudishina akez “kuswan ngand”? Azizidilau many akez kuswan ngand pakuyikelau ngand mudi ant ni in kupesh. (Kuj. 20:6) Mamiliyon ma antu akad kwikal ni ruchingej ra kuya mwiur akuswan ngand pakushakamau chikupu pa divu. Akwikal antu awanyidina ni akwikal ni chisambu ni musangar. w18.09 17 par. 8-9
Diampos, 18 Ngond wa 1
Muntu mwawonsu ufanyidin kuswakal kutesh.—Jak. 1:19.
Yehova udi mwin kutesh muwamp. (Dis. 18:32; Jos. 10:14) Chilakej, tang mambamb madia mu Kubudik 32:11-14. Ap anch kadingap kakweta kuswir kwa chitongijok cha Moses, Yehova witiya anch Moses alonda mutapu wiyovilay. Ov, ukutwish kumutesh muntu warumbuka pakur ni kwitiyij chitongijok chend nich kushimpish muchim? Chakin, Yehova ukat kutesh nich kushimpish muchim antu awonsu akata kumulembil nich ritiy. Iyipula anch: ‘Anch Yehova udi wikepishina mu chilik cha kutwish kuyitesh antu mudi mwamuteshay Aburaham, Rachel, Moses, Joshua, Manowa, Elija ni Ezekias, ov, niyam nikutwishap kusal usu wa kumwimburij? Nikutwish kuyilimish akadivar nam awonsu mu kutesh ni kusadin yitongijok yau anch chiswapel? Ov, kudi muntu mu chikumangen cham ap mu dijuku diam nikutwisha kubangin nakash? Yom ik nifanyidina kusal pa mulong winou?’—Dis. 30:6; Ank. 13:9; 1 Ant 17:22; 2 Jsng. 30:20. w18.09 6-7 par. 14-15
Diarubing, 19 Ngond wa 1
Mwin kupan akez kamujimbish. Mwin kukwashan ni yend akez kamukwash.—Jnsw. 11:25.
Anch antu tudia nau piswimp akat kwitongin kwau ayinau, chinech chikutwish kukasikan kudandamen kwikal mwin kupan. Pakwez Yesu watuvurisha anch yijil yaad yijim nakash yidi ya kumukat Yehova nich muchim, mwom, manangu ni usu wetu wawonsu ni kumukat mutej netu mudi ayinetu. (Mar. 12:28-31) Twilej kal mu mutu wa mulong winou anch antu amukatina Yehova akat kumwimburij ndiy. Yehova ni Yesu adi in kupan. Atukasikeshin kwimburij yilakej yau mulong ij anch chinech chikutuletin kamu musangar. Anch tudi in kupan mu yom tusadina mulong wa Nzamb ni mulong wa amutej netu, tukumutumbish Yehova ni tukutaninamu ayinetu ni antu akwau niyau akutaninamu. Chakin kamu, wasadin kal usu nakash wa kwikal mwin kupan ni kuyikwash antu akwau, pakampwil akadivar nau anambaz ney. (Gal. 6:10) Anch wadandamen kusal mwamu, antu akukujikitish ni akukukat ni ukwikal ni musangar. w18.08 20 par. 19-20
Diakajikamu, 20 Ngond wa 1
Kangal warumburishany yiumenanya ni mes.—Yoh. 7:24.
Kudi Yehova, ulombu wa chikat, wan a ngand, kabil ap dizu yikwetap usey. Chisu chawonsu tukudandamena kumwov Nzamb wom ni kusal yom yiwamp, tukwikal antu itiyinay ndiy. (Gal. 3:26-28; Kuj. 7:9, 10) Wij kamu chom chinech kudiosh pakur. Pakwez chidi nchik anch wapamina mwi ngand ap mu dijuku mwading chaku cha kasolikany? Ap anch ukutwish kutong anch ukwetap kasolikany, ov, chiswapel kudandamen kwikal ni yovil yimwing ya kasolikany? Ap kupwa kwa Pita kuyikwash antu akwau kuman anch Nzamb kakwetap kasolikany, pakwez wadandamena kumekesh kasolikany. (Gal. 2:11-14) Chawiy mutapu ik tukutwisha kumuziyin Yesu ni kulik kuyirumburish antu akwau kusutin mutapu udiau? Mulong wa kujingunin anch tukwet kasolikany, tufanyidin kwishinshikin ayinetu. Tufanyidin kufanakesh mwikadil wetu ni yom twilejina mu Dizu dia Nzamb. (Kus. 119:105) Tukutwish kand kumwipul murund anch umen yisalijok ya kasolikany mudi etu, yitwakad kutwish kuman ayinetu. (Gal. 2:11, 14) Tukutwish kwikal ni yovil yiney kushik mu chilik cha kukangany kujingunin anch tuyikwet! w18.08 10-11 par. 5-6
Diakaad, 21 Ngond wa 1
Munyikan kutok kwen kurutu kwa antu.—Mat. 5:16, TMK.
Iyipula anch: ‘Antu akwau akutwish kuman anch nishinshamen kamu kudi Yehova? Ov, nikweting musangar wa kuyilej antu akwau anch nidi Kaman wa Yehova?’ Tong mutapu ukwovay Yehova ushon anch tukwet usany wa kuyilej antu akwau anch tudi endendiy. (Kus. 119:46; Mar. 8:38) Cha ushon, Atuman amwing imburijin ‘spiritu wa mangand.’ Mudi chibudikin, kashalijadinap kamu nakash nau antu akad kumwifukwil Yehova. (1 Kor. 2:12) ‘Spiritu wa mangand’ ukat kuyibachik antu kwimen pa maku ma kwitongin. (Efes 2:3) Chilakej, chikalap nchik yiyul yawonsu tutambwila, antu amwing atondin kudjal mu mutapu wakad kuwanyin. Akat kudjal masun malamatina nakash ni miswimp ap mamekeshina mujimbu, ni akat kumadjal ap ku yikumangan ya win Kristu. Ap akat kukidish nsuk mu mutapu wakad kuwanyin. (1 Tim. 2:9, 10) Mudi chibudikin, chiyikasikedin antu akwau kuyijingunin anch adi Atuman a Yehova ap bwat.—Jak. 4:4. w18.07 23-24 par. 11-12
Diakasatu, 22 Ngond wa 1
En awonsu udiany akadivar.—Mat. 23:8.
Choviken kamu anch tudi etu awonsu akadivar mulong etu awonsu tudi an a Adam. (Mid. 17:26) Yesu warumburila anch in kwilejend adi kand akadivar nau anambaz mulong awonsu amwij Yehova mudi Tatukwau wa mwiur. (Mat. 12:50) Ni awonsu ikala mu dijuku dia Nzamb ni ikala mu uumwing kusutin rukat ni ritiy. Chawiy chasala anch atwimbuy ayitazuka in Kristu akwau anch akadivar nau anambaz nau mu mikand yatumau ku yikumangen. (Rom 1:13; 1 Pita 2:17; 1 Yoh. 3:13) Kupwa kwa Yesu kuyilej in kwilejend anch afanyidin kuyiman antu akwau mudi akadivar ni anambaz, wakasikeshina anch afanyidin kwikal in kwikepish. (Mat. 23:11, 12) Chisu chimwing chibud chayaurila atwimbuy. Ni pa chirung cha Yesu, antu ading ni chibud nakash mulong wa ulombu wau wa chikit. In Yuda avud atonga anch ading awamp nakash mulong ading an a Aburaham. Pakwez Yohan Mubatish wayileja anch: ‘Nzamb ukutwish kukarumun mayal minam kwikal antu a majuku ma Aburaham.’—Luka 3:8. w18.06 11 par. 8-9
Diakanying, 23 Ngond wa 1
Muntu ukata kulam kan kend udi mwin ronganyin.—Jnsw. 17:27.
Anch chom kanang ap muntu watujimesh tupamp ni tupamp, ov, tukat kutongijok kurutu kwa kulond? Tukat kusop yovil yetu? (Jnsw. 10:19; Mat. 5:22) Anch antu akwau atusarumun, tufanyidin kwilej ‘kusha ujim pa ndond yau,’ kwawiy kulond anch kumushil Yehova chisu cha kumekesh ujim wend. (Rom 12:17-21) Ov, chinech chirumburikin ik? Pa ndond pa kujiman, tukat kumuchingel Yehova nich kushimpish muchim chakwel asala chom kampand piur pa mulong wetu anch waman anch chidi cha usey. Anch twasal usu wa kufundakesh pa ndond pa kumutal Yehova, tukutwish kumuburen kalimish. Ov, tukat kulondul nich kushinshaman mbil ja katat jitwinkishinay Yehova? Tufanyidinap kwetu kudandamen kusal yom mudi mutapu twayisalang pakur mulong wa kwel anch twijididin kal kusal mwamu. Pakwez, tufanyidin kwikal aswapela kulondul mbil jisu jitwinkishinay Yehova kusutin dirijek diend. (Heb. 13:17) Chikwau kand, tufanyidin kubabal chakwel kangal “[twapandakesh] pa yom yifundilau.” (1 Kor. 4:6) Anch twalondul nawamp mbil ja Yehova, tudandamedin kumutal ndiy. w18.07 13-14 par. 17-18
Diakatan, 24 Ngond wa 1
Tuyany kurutu.—Heb. 6:1.
Mulong tudandamedin kwikal in Kristu aswila, tukat kukwat mbil nich usey nakash kamu. Yijil akat kuyisadin mu milong ya pakampwil, pakwez mbil akat kujisadin mu milong yivud yishalijadina. Chilakej, mwan mukemp kakutwishap kwijik ubaj udiaku wa kwikal ni arund ayimp, chawiy anvajend afanyidin kumutekin mbil mulong wa kumuking. (1 Kor. 15:33) Pakwez payilay mwan winou mu kupam, ukwilej mutapu wa kutongijokin pa mbil ja Bibil. Mbil jinej jikumukwash kutond arund awamp. (1 Kor. 13:11; 14:20) Anch twadandamen kutongin pa mbil ja Bibil, kom ketu kakudandamen kwikal kand kawamp. Tukwov nawamp yom yisotinay Nzamb anch tusala mu chom chin chawonsu. Tukwet yom yawonsu tuswirikedina mulong wa kukwat mipak yimusangareshina Yehova. Mu Bibil mudi yijil ni mbil yitukwashina kwikal “[a]wanyidina ni kwikal kand nich ukash wa kusal midimu yawonsu yiwamp.”—2 Tim. 3:16, 17. w18.06 18-20 par. 14, 16-17
Diampos, 25 Ngond wa 1
Ov, mukwetu win nany?—Luka 10:29.
Rusangu ra Yesu ramekesha anch mwin Samaria wafanyina kuyifundish in Yuda chirumburikina kuyikat amutej nau. (Luka 10:25-37) Kurutu Yesu aya mwiur, wayileja in kwilejend kulejan rusangu ruwamp mu “Yudea mwawonsu ni Samaria, ni kusudiedila mangand.” (Mid. 1:8) Mulong wa kusal mwamu, in kwilej a Yesu afanyina kupandakan chibud chau ni kasolikany. Yesu walonda yisu yivud piur pa mikadil yiwamp yadingau nich angendj, ni chinech chayitenchika in kwilejend kulejan kudi antu a michid yawonsu. Chilakej, wamubaza mukurump umwing wa amasalay wadinga mweny wamekesha ritiy rijim. (Mat. 8:5-10) Mu ul wend wa chivadik Nazaret, Yesu warumburila mutapu wayikwashay Yehova aeny, mudi mwadiamufu wa mu Fenisiy mu ul wa Sarepita ni Naman mwin Siria wading muyej wa mak. (Luka 4:25-27) Yesu wamuleja kand mband mwin Samaria ni wasala machuku maad mu musumb wa Samaria mulong antu ading asangaredin uruu wend.—Yoh. 4:21-24, 40. w18.06 11-12 par. 10-11
Diarubing, 26 Ngond wa 1
Djalany yom yawonsu yikat kupanay Nzamb ya kurish nich njit, chakwel ukwimanany dang pakurish ni yom yawonsu yitenchikinay [Djabul].—Efes 6:11.
Kambuy Paul wayifanikesha in Kristu ni amasalay. Tudi mwi njit ni akankuny adi kwaku! Pakwez njit jetu jidiap nau antu, jidi pantaliken ni Satan nau ayilembil. Arishin kal njit nakash mu tunan twa mivu ni akwet ukaliweny nakash mu kurish. Chawiy chikutwish kumekan anch tukutwishap kupandakan ap kuwin njit jinej, nakash anch tudi ansand. Ov, ansand akutwish kuwin njit pantaliken nau akankuny inay a usu? Inge, akutwish, ni akat kuwin! Mulong wak? Mulong akat kutambul usu udiokila kudi Yehova. Chikwau kand, mudi amasalay afumbinau nawamp, akat “[kudjal] yom yawonsu yikat kupanay Nzamb ya kurish nich njit” chakwel ikala arijekinau mulong wa kurish njit. (Efes 6:10-12) Pasadinay Paul chilakej chinech, chimeken anch wading utongin piur pa yom ya kurish nich njit yadjalangau amasalay a mu Rom.—Mid. 28:16. w18.05 21-22 par. 1-2
Diakajikamu, 27 Ngond wa 1
Tatukwetu udia mwiur, dijin diey aditumbish.—Mat. 6:9.
Diyingishin dia usey nakash tukata kulejen didi mulong tukatin kumutumbish Yehova ni kutumbish dijin diend. (Yoh. 15:1, 8) Kwikil chom ap chimwing tukutwisha kusal chakwel ditumba nakash. Chawiy, mutapu ik tukata kutumbish dijin dia Nzamb chisu tulejena? Tal yom yalonday muprofet Isay: ‘Yehova wa yisak ya amasalay—Ndiy kusu ufanyidinanya kuman anch udi utumbila.’ (Isay 8:13) Tukat kutumbish dijin dia Nzamb, Yehova, anch twadiman anch didi dijim nakash kusutamu majin mawonsu ni chisu tuyikwashina antu akwau kwijik anch didi ditumbila. Chilakej, anch twayifundish antu akwau uyakin piur pa mikadil yipandakena kuwap ya Yehova ni chitongijok chend piur pa antu mulong wa kushakam chikupu mu Paradis, tukat kuyikwash kuman anch yom yawonsu yiyimp yalonday Satan piur pa Yehova yidi ya makasu. (Dis. 3:1-5) Tukat kutumbish kand dijin dia Nzamb anch twayikwash antu kwijik anch Yehova ndiy uwanyidina “kutambul uyaj, ni katumb, ni ukash.”—Kuj. 4:11. w18.05 10 par. 3-4
Diakaad, 28 Ngond wa 1
Chidi chiwamp kumujikitish [Yehova]. . . . Mulong Ey, A [Yehova], wangovisha musangar ni midimu yey, nikat kuwang mulong wa midimu ya makas mey.—Kus. 92:1, 4, TMK.
Diyingishin dia usey nakash dia kwitekin mipak ya mu spiritu didi mulong wa kumujikitish Yehova mulong wa rukat rend ni mulong wa yom yatusadinay. Tong piur pa yom yawonsu yakwinkishau kal kudi Yehova mudi mwom, ritiy, Bibil, chikumangen ni ruchingej ra kushakam chikupu mu Paradis. Anch witekin mipak ya mu spiritu, umekeshin kudi Yehova anch ujikitishin mulong wa yom yiney yawonsu ni anch usadin anch wikala nend piswimp. Diyingishin diakaad dia kwitekin mipak ya mu spiritu didi anch ang wasal usu wa kuyiwanyish, usadin mudimu uwamp mulong wa Yehova. Ni chinech chikukusejish piswimp ni ndiy. Kambuy Paul washilamu anch: “Nzamb utentamin, ndiy kakutwishap kuvuramen yisalijok yen ap rukat ruumekeshinanya [mulong wa] dijin diend.” (Heb. 6:10) Ap an akemp nakash akutwish kwitekin mipak ya mu spiritu. Ov, utongin piur pa mipak yimwing ukutwisha ey kwitekin ni kusambish kusal usu wa kuyiwanyish?—Fil. 1:10, 11. w18.04 28 par. 5-6
Diakasatu, 29 Ngond wa 1
‘Kwawonsu kudia spiritu wa Yehova, kwawiy kwinikwa kudia want ipau.’—2 Kor. 3:17.
In Kristu a kusambish ading ashich mu Want wa Rom, mwading antu ading ibazina mulong wa yijil, mutapu wa dirumburish ni want ipau wadingau nich. Pakwez, want winou wa usu wading nau asuk mulong wa kusal mudimu ukash. Mu chisu chimwing, muntu umwing pa antu asatu wading musuk mu Want wa Rom. Chakin kamu, usuk ni want ipau yading milong ya usey nakash kudi antu a mwinshin, pamwing nau in Kristu. Kambuy Paul wafunda yisu yivud piur pa want ipau. Pakwez kasalap usu wa kurijek milong ya mangand, mudi mwading musadinau antu avud a pa chisu chinicha. Pakwez, Paul nau in Kristu akwau asala usu wa kuyilej antu akwau rusangu ruwamp piur pa Want wa Nzamb ni kuyikwash kwijik usey ukweta yakupesh ya difut ya Yesu Kristu. Paul wayileja in Kristu akwau ndond yikutwishau kutan Musul wa want ipau wakin. w18.04 9-10 par. 1-2
Diakanying, 30 Ngond wa 1
‘Simon, Simon, tal! Satan witin chakwel akupepany en awonsu mudi tidiku. Pakwez am nalembilang mulong weyey, chakwel ritiy rey kangal rafa; chad ey, anch wachirik, yikasikesha akadivar ney.’—Luka 22:31, 32
Uchuku kurutu kwa kufa, Yesu wamuleja kambuy Pita mazu madia kwiur oku. Pita wading pakach pa antu atakela chikumangen cha win Kristu cha kusambish. (Gal. 2:9) Wayikasikesha akadivar nend kusutin yisal yend ya kutakaman pa chisu cha Pentekot ni kupwa kwa Pentekot. Kupwa kwa kusal mu mivu yivud, wayifundina akadivar nend anch: “[Am nakufundilany kal] mukand winou wiswimp . . . nisotil kukukasikeshany ni kukulejany uman wamam anch, riner rawiy ranaken rakin ra Nzamb. Imanany dang mu ranaken riner.” (1 Pita 5:12) Mikand ya Pita yayikasikesha in Kristu a pa chisu chend. Ni yikat kudandamen kutukasikesh niyetu nlel pituchingedina kuwanyin kwa kushilamu kwa Yehova.—2 Pita 3:13. w18.04 18 par. 12-13
Diakatan, 31 Ngond wa 1
Muntu mwawonsu ukata kwonganyin yijil yiwanyidina yikata kupan want ipau. Chad anch wadandamen kusal mwamu . . . akez kumuyukish ku yom yawonsu yikez kusalay.—Jak. 1:25.
Antu a ndond yin yawonsu akatin kwikal ni want ipau. Mulong wa kwikal ni want ipau winou, antu akat kulik kusal yom yiyilejinau kudi antakel ni akat kutombuk. Ov, akat kwikal ni yom yikatinau kwikal nich? Bwat. Yisu yivud, yibudikin yikat kwikal yiyimp ni antu akat kufa. Mwant Salomon walonda anch: ‘Muntu ukat kumuyikel mukwau mulong wa kumumesh mar.’ (Mul. 8:9) Mu mufund wa nlel, Jakobu utulejin yom tufanyidina kamu kusal mulong wa kwikal ni musangar. Yijil yiwanyidina yidiokil kudi Yehova, ni wij yom yiwamp tukweta nich kuswir mulong wa kwikal ni musangar ni kuzangijal. Yehova wamwinkisha Adam ni Ev want ipau wakin ni yom yin yawonsu yadingau nich kuswir mulong wa kwikal ni musangar. w18.04 3-4 par. 1-3