Ov, Wijany Mutapu wa Kwambamb Nawamp?

BANK umwing mu Japon, watenchika kubambel kwa nfalang mu mivu yikemp yasutina, kubambel kwinoku kwadinga ni mutu wa mulong “Mukand wa Rukat wa Muntu Ukweta Mivu 60.” Ayikasikesha in Japon awanyisha kal mivu 50 ni 60 chakwel kuyimekeshin ambay nau a uruw “yovil yau ya rukat rakin”. Mwin kubambel umwing wamufundina mukajend anch: “Ukutwish kusip, pakwez nikwikal ni ushon anch nalik kukulej chom chinech, wamulej nich dizu piur anch anch: Nikujikitishin mulong witiyija twatijana.”

Mu yishankur yivud, ni yimwing ya kwingangel, yilikishin antu kulond patok mazu mamekeshina yovil ya rukat. Chikalap nchik mwamu, antu 15000 ni kusut akula ku kubambel kwinoku kwa mukand wa rukat. Kubambel kwinoku kwijikana kwawonsu ni asala kubambel kukwau, ni afunda mikand yimedina pa mikand yiney ya rukat. Chading chitina yovil yikash ya muchim, avud asota kumekesh mutapu wovilingau piur pa ambay nau a uruw akatinau. Pakwez, akwau alika kumekesh yovil yau ya rukat kud ambay nau a uruw. Mulong wak? Chimeken anch mulong usadila alika kumekesh yovil yau ya rukat kud ambay nau a uruw, chidi anch mulong chitin kusal usu ni kusadil ukaliweny chakwel kuyishikij antu akwau —mudi ambay nau a uruw — ajingunina mutapu akatau kwov.

Hitoshi Kato, wafunda buku umwing piur pa panshon, ulondina anch pakach pa ambay a uruw a amapal mu japon, yisal yivud ya kujip uruw ayisambisha kud amband mulong wa yovil ya runeng yikash yashala kal mivu ni mivu mu michim yau. Ndiy walonda anch: “Pakwez, chom chinech chikat kushiken mulong wa kuburen kumekesh yovil yau umwing ni mukwau chisu chikatau kurish ni milong yikash.”

Amband amwing akat kusot kujip uruw kupwa kwa anfumwau kutambul panshon, chisu chakad nfumwend kuchingejin. Ambay a uruw amwing akutwish kuburen kwisamb piur pa mutapu ukatay kwiyov umwing ni mukwau. Ikundj ni mband akutwish kupakish kumekesh yovil yau, pakwez akat kukangany kudandamen nich minsamb mu mutapu ukasikeshina. Pa ndond pa kukasikesh urund wau, akat kwiyandjik ayinau mu kupwitijan chisu ni chisu.

Mutapu ik ikundj ni mband ukutwishau kupwish kupwitijan kwau mu kwovijan ni kulejan yovil yau mu mutapu usangareshina? Ukutwish kusangar kwijik anch chiyul cha usey nakash chidiap mu mabuku ma yiyul mafundinau kud mwin kupan yiyul ya uruw, pakwez chidi mu Bibil—buku mukur ukwatinau nich usey kud antu mu yitot ya mivu.