Chabombakeshay Kal Nzamb Wachinung Pikil Muntu Wachauril
“Awiy kadip aad, pakwez ikalang kal mujimbu umwing. Chawiy chabombakeshay kal Nzamb wachinung, pikil muntu wachauril.”—MATEU 19:6.
1, 2. Ov, mulong wak chidi chambaten nich Bibil ni uyakin anch ambay atijadina akutwish kwikal nich milong pa yisu yimwing?
TONGIN bil anch usotil kukandam motak uya weny ulemp. Ov, ukurish nich mar ma mu weny? Chikutwish kwikal cha usup kutongijokin mutapu windjing! Chilakej, ukutwish kurish nich rikind mukash, chikutwish kukushikij ku kukepishaku mau chakwel usambisha kuya pakemp-pakemp cha manangu. Chisu chimwing, motak ukutwish kufa mu chilik chimwing chawakad ey kutwish kurijek, chikutwish kukwit anch wimika kuns kwa njil ni usota wa kukukwash. Ov, yom yiney yikutwish kukushikij ku kulond anch warumbuka kusambish weny winou ni anch ufanyidin kusha motak? Bwat. Piuyila weny ulemp, ukuchingejin anch kwikal yikokujol ni ukusadil manangu chakwel uyipandikana.
2 Chilik chimwing ni uruw. Chitwishikinap kwiyep yikokujol, ni chikwikal cha usup kudi ambay a uruw kuchingejin mwom ching wa chisambu kusu. Mu 1 Korint 7:28, Bibil ulondil nich kashinsh anch angatan ni angachik akwikal nich “milong.” Ov, mulong wak? Chidi mulong, angatan ni angachik adi akayitil, ni tudi mu “machuku ma . . . yom yikash.” (2 Timote 3:1; Rom 3:23) Chawiy, ap ambay a uruw ashicha mu chisambu, amutekina Nzamb pa ndond ya kusambish akutwish kwikal nich milong pa yisu yimwing.
3. (a) Antu avud mu mangand amening nchik uruw? (b) Ov, mulong wak usadiningau in Kristu usu wa kulam ma uruw mau?
3 Mu mangand ma katat pakatau ambay a uruw kwikal nich milong, chisal chau cha kusambish chiding kujip uruw. Mu jingand jivud, chikasikening kuchind ma uruw mafila mulong wa kuvulijan kwau. Pakwez, in Kristu akin akat kuyipwish milong pa ndond pa kuyichin. Ov, mulong wak? Mulong amening uruw kwikal chipan chitumbila chidiokila kudi Yehova. Yesu walonda piur pa ambay atijadin anch: “Chabombakeshay kal Nzamb wachinung, pikil muntu wachauril.” (Mateu 19:6) Chakin kamu, chidingap chiswapela kushakam kwambatan nich ngikadil yiney. Chilakej, anamaku ni antu akwau—pamwing ni in kuyiyul atijadina—akad kwitiyij yijil ya Bibil chisu chivud akat kuyikasikesh antu atijadina kwaurik ap kulikijan pakad mayingishin ma Bibil.a Pakwez in Kristu ij anch chiwapidil nakash kurijek ni kuulam uruw pa ndond pa kuujip swa-swa. Chakin kamu, chidi cha usey anch tupwisha milong kwambatan nich njil ya Yehova kwisambishin kwin kamu—kangal kulondul yiyul ya antu indjing.—Jinswir 14:12.
Mutapu wa Kupwish Yikokujol
4, 5. (a) Milong ik yikutwisha kwikal mu uruw? (b) Ov, mulong wak yijil yidia mu Dizu dia Nzamb chakin kamu, yikat kusal pa chisu kukata kwikal milong mu uruw?
4 Uyakin udi anch uruw win wawonsu uswiridin kuubangin nakash chisu ni chisu mulong wa kupwish milong. Chisu chivud, chitwishikin kupwish tumilong tukemp-tukemp. Pakwez, mu uruw umwing, mukutwish kwikal milong yikash yikutwisha kunyikesh mufulandal wa urund wau. Pa yisu yiney, ukutwish kuswiriken kwit ukwash kudi amakurump in Kristu angatan akweta ukaliweny. Pakwez, mikadil yiney yimekeshinap anch uruw wey ukangeny. Yikasikeshidin kwau usey ujim wa kulamat ba ku yijil ya Bibil mu kusotijol mitapu ya kupwish milong.
5 Chidiay Sakatang wa muntu ni Nsambishil ya ditenchik dia uruw, Yehova wij nawamp kumupandakanamu muntu ap wisu chituswiridina mulong wa kwikal nich urund uwamp mu uruw. Chad chipul chidi ech, Ov, tukwitiyij chiyul chidia mu Dizu diend ni kuchiziyil? Chakin kamu tukutaninamu anch twachitiyij ni kuchiziyil. Yehova wayileja antu end a pakur: “Anch en wadiany in kutesh malejan mam, ing yiyukish yam yelang kwikal kudi en mudi wit wakad kuumang mem! Kupandakan kwelang kwikal kudi en mudi mambek makata kwezang ku chikum cha karung.” (Isay 48:18) Kulamat ku umutakel udia mu Bibil kukutwish kusal uruw ushala chikupu. Tushinshikinany bil chakusambish chiyul chiyinkishinau angatan mu Bibil.
‘Dandamenany Kuyikat Akajen’
6. Chiyul ik chiyinkishinau angatan mu Bibil?
6 Mu mukand wayifundinau in Efes kudiay kambuy Paul mudi umutakel uwamp mulong wa angatan. Paul wafunda anch: “Amakundj, yikatany akajen mudi Kristu chakatay chikumbu cha Nzamb ni kwipaniku amwinend. Chawiy mwamu amakundj ni yau ayikata akajau mudi mijimbu yau ayinau. Wawonsu umukatila mukajend ndiy wikatil amwinend. Mulong kwikiling muntu ukisiling mujimbu wend amwinend; pakwez ukat kuudish ni kuulam mudi mukat kulamay Kristu chikumbu cha Nzamb; Chawiy ni yenen kand muntu ni muntu amukata mukajend mudi mwikatilay amwinend.”—Efes 5:25, 28, 29, 33.
7. (a) Chom ik chifanyidina kwikal chikunku chijim cha mufulandal wa uruw wa Ukristu? (b) Mutapu ik ukutwishau angatan kudandamen kuyikat akajau?
7 Paul kisambinap mulong umwing ni umwing ukutwisha kwikalaku pakach pa ngatan ni ngachik. Pakwez, ndiy wasina pa diloz dia musul wa milong ni kwisambin chikutwisha kwikal chikunku chijim cha mufulandal wa uruw wa in Kristu—rukat. Chakin kamu, mu maverse madia kwiur oku ajimbwilamu rukat tupamp musamban. Talany kand anch, Paul uyilejin angatan anch: ‘Dandamenany kuyikat akajen.’ Pakad kwidjidjek, Paul wadinga wij anch mudi kudinga kukat kwa kusambish chiswapeling kand kushal mu rukat chikupu. Pakampwil kand mu chirung chinech cha “machuku ma kwisudiel,” mulong antu avud adi “in kwikat ayinau” ni ‘akad muchim wa kwovijan.’ (2 Timote 3:1-3) Ngikadil yiney yiyimp yikat kuyipish ma uruw mavud ilel, pakwez ngatan mukarukat kakulikinap ngikadil yiyimp ya mangand yikal chibachikin cha yitongijok ni yisal yend.—Rom 12:2.
Mutapu ik Ukutwisha Kubangin Maswir ma Mukajey?
8, 9. Mu jinjil ik mukutwishay ngatan mwin Kristu kumubangin mukajend?
8 Anch udi ngatan mwin Kristu, mutapu ik ukutwisha kurishish yovil ya choy ni kumumekeshin mukajey rukat rakin? Mu mazu mend kudi in Efesus madia kwiur oku, Paul ujimbwil yom yaad yiufanyidina kusal—kumulam mband nawamp, ni kumukat mudi muukatininga mujimbu wey. Ov, mutapu ik ukutwisha kumulam mukajey? Njil yimwing yidi ya yom ya ku mujimbu—bangin maswir ma ku mujimbu ma mukajey. Paul wamufundila Timoteu anch: “Pakwez anch muntu walik kuyidimukin aend ni a mu chikumbu chend amwinend, ndiy waritun kal ritiy, wayipandikana akad kwitiy mu kuyip kwend.”—1 Timote 5:8.
9 Pakwez, kudi yivud ya kusal kupandakanamu kwau kulet yakudia, masun, ni chikumbu. Ov, mulong wak? Mulong ngatan ukutwish kwikal umusadidil nawamp mukajend piur pa maswir ma ku mujimbu pakwez kukangany kumuwanyishin maswir ma yovil ni ma mu spiritu. Kumuwanyishin maswir mend mu mutapu winou kudi kwa usey nakash. Chakin, amakundj avud in Kristu akwatiken nakash nich milong ya chikumangen. Pakwez kwikal nich yisend yijim ya chikumangen kurumburikinap anch ngatan ukutwish kudiburil kuwanish yisend yend yamwinkishau kudi Nzamb mudi mutu wa dijuku. (1 Timote 3:5, 12) Parumburilay piur pa mulong winou, mivu kanang kurutu jurnal winou ulondin anch: “Kwambatan nich yitinay Bibil, chitwishikin kulond anch ‘ukafung usambishidining ku chikumbu.’ Anch mukurump wadiburil dijuku diend, ukutwish kushadish chisend chend.”b Choviken patok, anch chidi cha kushindil kumuwanyishin mukajey maswir mend—ma ku mujimbu, ma mu manangu ni, mapandakenamu, usey ma mu spiritu.
Chirumburikin Ik Kumukat Nakash Mukajey?
10. Mutapu ik ukutwishay ngatan kumukat nakash mukajend?
10 Anch wamukat nakash mukajey, ukumulam nawamp mulong umukatin. Kudi jinjil jivud mu ukutwisha kusal mwamu. Cha kusambish, sutish chisu chiwanyidina mu kushakam nend pamwing. Anch wa mudiburil mukajey pa mulong winou, rukat rend mudi ey rikutwish kusambish kukep. Shinshikin kand anch, chiutongina anch chawiy chiswiridinay mukajey piur pa chisu ni kumubangin chikutwish pamwing ap kulik kwikal chiswiridinay. Udiap kwau kusu mulong wa kulond ku kan anch umukatin nakash mukajey. Mukajey ufanyidin kwiyov anch umukatin nakash. Paul wafunda anch: “Kangal muntu isotil yom yend amwinend, pakwez asota kuwap kwa mukwau.” (1 Korint 10:24) Chiudia ngatan mukarukat, ufanyidin kushinshikin anch wij maswir ma katat ma mukajey.—Filip 2:4.
11. Urund wa ngatan ni Nzamb ni chikumangen ukwachikin nchik mu mutapu umusadidilay mukajend?
11 Njil yikwau ya kumekeshin anch umukatin nakash mukajey yidi kumusadil nich ranaken, ku mazu ni ku yisal. (Jinswir 12:18) Paul wayifundina in Kolosay anch: “Amakundj, yikatany akajen, kangal uyizazilangany.” (Kolosay 3:19) Kukwatijan ni buku umwing, chikunku cha nsudiel cha mazu ma Paul chitwishikin kumalond kand mudi anch “kangal wamusal mudi mwilomb” ap anch “kangal wamusal mudi musuk.” Ngatan mwin kuswej—chikala kuns ap pakach pa antu—chakin kamu kamekeshinap anch umukatin nakash mukajend. Kusutil ku kumusadil mukajend nich chisum, ukutwish kuyipish urund wend ni Nzamb. Kambuy Pita wayifundina angatan anch: “Ni yen amakundj kand chawiy chimwing, sokany nau akajen mudi mudia ronganyin, panangany kalimish kudi amband mudi chiwijany anch awiy anipandiken en kuziy, mudi chidiau kand ni yau answan nen a ranaken ra kupand; chawiy kulembil kwen kukukanganyip.”c—1 Pita 3:7.
12. Chom ik chikutwishay kwilej ngatan mwin Kristu ku mutapu Yesu wasadilay chikumangen cha Ukristu?
12 Kangal waman anch kumukat mukajey kudi kwau kwa kapamp kamwing. Sal iyova anch udandamedin kumukat nakash. Yesu wayishila angatan in Kristu chilakej mu mutapu wasadilay chikumangen cha Ukristu. Wadinga witudishin, muwamp, ni mwin kulikishin—ap pa chisu chamekeshau in kwilej end ngikadil yiyimp. Chawiy Yesu wayela anch: “Ezany kwen kudi am, . . . mulong yam nitudishila ni kwikepishil mu muchim; ni en ukez kutanany kwipimish mipim yen.” (Mateu 11:28, 29) Anch wa mwimburij Yesu, ngatan mwin Kristu ukumusadil mukajend mu mutapu umwing wasadilay Yesu chikumangen. Ikundj umukatina chakin kamu mukajend, ukumekeshin ku mazu ni ku yisal, ukez kwikal musul wa kwipimish kwakin kwa mukajend.
Angachik Ashicha Kukwatijan Nich Yijil ya Bibil
13. Yijil ik yidia mu Bibil yikutwisha kuyikwash amband?
13 Bibil ukwet kand yijil yikutwisha kuyikwash amband. Efes 5:22-24, 33 ulondil anch, “Amband ikepishany ayinen kudi [anfumwen] mudi kudi Mwant. Mulong ikundj ndiy mutu wa mband, mudi chidiay Kristu mutu wa chikumbu cha Nzamb, mujimbu wend, ndiy amwinend udi Mupandish wau. Pakwez mudi chikumbu cha Nzamb muchikepishila kudi Kristu, chawiy ni yau amband asala mwamu kudi [anfumwau] mu yom yawonsu. . . . Ni mband [amulimisha nfumwend].”
14. Ov, mulong wak chijil cha Bibil cha kuziyil chiyipipeshinap amband?
14 Talany kukasikeshin kwatekay Paul pa kuziyil ni kalimish. Amuvurishin mband kumuziyil nfumwend. Chom chinech chidi mu kwovijan nich ditenchik dia Nzamb. Chitang chawonsu chidia mwom mwiur ni pa divu chikat kuziyil kudi muntu kanang. Ap Yesu umuziyidil Yehova Nzamb. (1 Korint 11:3) Inge, ngatan usadidila umutu wend mu mutapu uwamp ukez kusal anch chimuswapela mukajend kumuziyil.
15. Yisu yimwing ya yiyul yiyinkishinau amband yidia mu Bibil?
15 Paul walonda kand anch mband ufanyidin ‘kumulimish nakash nfumwend.’ Mband mwin Kristu ufanyidin kumekesh “muchim wa kwitudish,” kafanyidinap kumusarumunang nfumwend nich chibeng ap kusot want ipend. (1 Pita 3:4) Mband umwovila Nzamb wom usadining midimu yikash mulong wa kuwap kwa dijuku diend ni ukumuletin mutu wend kalimish. (Titus 2:4, 5) Ukusal usu wa kulond nawamp ni nfumwend ni kakusalap yom ya kwel anch antu akwau alika kumulimish. Mband ukusal kand usu ukash chakwel anch yiyul ya nfumwend yisadika.—Jinswir 14:1.
16. Chom ik chikutwishau amband in Kristu kwilejin ku chilakej cha Sara ni Rebeka?
16 Kwikal nich muchim wa kwitudish chirumburikinap anch mband mwin Kristu kakwetap cha kulond ap anch yitong yend yidi ya chamwamu. Amband a pakur adinga amwovila Nzamb wom, mudi Sara ni Rebeka, ikala a kusambish kubudish yitong yau piur pa milong, ni rusangu ra Bibil rilejen anch Yehova witiyija yisal yau. (Disambishil 21:8-12; 27:46–28:4) Amband in Kristu niyawiy akutwish kwijikish yovil yau. Pakwez, afanyidin kusal mwamu nich kalimish, chidiap nich kuzazimok. Akez chakin kamu kutan anch minsamb yiney yikez kwikal yisangareshina ni yisadila.
Usey wa Kushilamu
17, 18. Mu jinjil ik mukutwishau angatan ni angachik kujijaman ku yoziu ya Satan ya kusot kujip uruw?
17 Uruw udi kushilamu kwa chikupu. Chawiy lel, ngatan ni ngachik afanyidin kwikal nich impu yakin ya kusal anch uruw upandakana. Kuburen kwa kwambamb patok kukutwish kusal anch milong yishala yakad kupwish ni yikala yikash. Chisu chivud, ambay atijadina anch alik kwambamb pa chisu kudinga milong, kukat kuyiletin rukuny. Amband amwing akat kusot ap mutapu wa kujip uruw, pamwing ap nich kukudish rukat ni muntu wa pol pa uruw wau. Yesu wababeshana anch: “Wawonsu ukutala padiay mband ni kumwovil upwepu, ndiy wasotan kal mu muchim wend.”—Mateu 5:28.
18 Kambuy Paul wayiyula in Kristu awonsu, kumwing ni in Kristu atena anch: “Anch ukwov ujim kangal wasal chitil; kangal muten wandam ni ujim wey; ap kangal wamushil Satan ndond.” (Efes 4:26, 27) Mukankuny wetu mujim, Satan, usadil usu wa kusadil kupwitijan kukutwisha kulank pakach pa in Kristu. Kangal wamushilany ndond akupandakanany! Piyikata milong kulank, kimbany, yilondila Bibil piur pa yitong ya Yehova pa milong yiney, nich kusadil mikand yimedina pa Bibil. Isambinany milong yen mu chisambu ni mu mutapu wakin. Sotany kwijik yiburedina piur pa yiwija piur pa yijil ya Yehova ni yiusadilanya. (Yakob 1:22-25) Piur pa uruw wen, kwatany mupak wa kudandamen kwend ni Nzamb mudi antu atijadina, ni kangal wamushilany muntu ap chom kanang chaurila chabombakeshay kal Nzamb wachinung!—Mika 6:8.
[Mazu madia kwishin kwa paj]
a Tal mushet “Kujip Uruw ni Kwaurik” mu Réveillez-vous ! wa Kasan 8, 2002, pa paj wa 10 (Français), wapalengeshau Atuman a Yehova.
b Tal Chinong cha Kalam, cha Français, cha Ndol-Mem 15, 1989, pa paj wa 12.
c Chakwel kuwanyish ngikadil yitinau mulong wa kwikal nich yisend mu chikumangen cha Ukristu, ikundj kafanyidinap kwikal “mwin matend”—charumburik anch, mwin kuyibul akwau yinkany ku mujimbu ap mu mazu. Chawiy, mutu wa mulong udia mu Chinong cha Kalam cha Français, cha Mwinses 1, 1990, pa paj wa 25 ulondil anch: “Ikundj kawanyishinap yitinau anch usadidil chisal cha winzamb kwindjing pakwez udi mwin chisum ku chikumbu chend.”—1 Timote 3:2-5, 12.
Ov, Uvurikin?
• Ov, mulong wak ap ma uruw ma in Kristu makutwish kwikal nich milong?
• Mutapu ik ukutwishay ngatan kumulam mukajend ni kumekesh anch umukatin nakash?
• Chom ik chikutwishay mband kusal mulong wa kumekesh anch umulimishin nakash nfumwend?
• Mutapu ik ukutwishau ngatan ni ngachik kukasikesh kushilamu kwau?
[Chipich chidia pa paj wa 24]
Ngatan ufanyidin kumulam nawamp mukajend, kichidiap kusu ku mujimbu pakwez ni mu spiritu
[Chipich chidia pa paj wa 25]
Ikundj umukatina nakash mukajend udi musul wa dikasikesh wa mband
[Chipich chidia pa paj wa 26]
Amband in Kristu akat kwijikish yovil yau mu mutapu wa kalimish