Mulong Wak Chidi Cha Usey—kulejan Ku Chikumbu Ni Chikumbu?
“Machuku mawonsu mu tempel ni pol awiy kalikap kulej ni kulejan rusangu ra Yesu mudi Kristu.”—MID. 5:42.
1, 2. (a) Atuman a Yehova ijiken mulong wa nkeu ik ja kulejan yikatau kusadil? (b) Yom ik tukushinshikina mu mutu wa mulong winou?
CHIJIKEN patok mu michid yivud yidia pa divu. Antu aad adjita nawamp ayil ku chikumbu ni amulej mwin chikumbu uruu wiswimp udiokila mu Bibil piur pa Want wa Nzamb. Anch muntu winou wasanger uruu winou, akutwish amulej mukand wisambidina Bibil ni akumwit ileja nend Bibil. Kupwa asut aya ku chikumbu chambakedinaku. Anch usadiling mudimu winou, ukutwish wavurik kapamp kamwing anch chisu ni chisu antu akat kukujinguninany anch udiany Atuman a Yehova ap kurutu kwin kamu ulondany. Chakin kamu, mudimu wa ku chis ni chis wikadil kal chijiken chetu chijim.
2 Tukat kusadil nkeu kushalijan chakwel tusala mudimu watwinkishay Yesu wa kulejan ni wa kwikadish in kwilej. (Mat. 28:19, 20) Tulejening pa yiku, pa mansang ma jinjil, ni jindond jikwau jidingau antu. (Mid. 17:17) Tukat kuyitazuk antu avud ku matelefon ni kuyifundin mikand. Tukat kuyilej antu tusankeninga mu mijikit yetu ya pichuku pichuku uyakin wa Bibil. Tukweting ni kapend kijikena ka Web, padia jinsangu ja Bibil mu jindim 300.a Nkeu jinej jawonsu jisongin yibudikin yiwamp. Pakwez, mu jindond jivud, mutapu wetu wa kusambish wa kulejan rusangu ruwamp udi kulejan ku chis ni chis. Wisu mufulandal wa mutapu winou wa kulejan? Mutapu ik washikena ku kuusadil nakash mwamu kudi antu a Nzamb a pa chirung chinech? Ni mulong wak kudi kwa usey katat?
Nkeu ya Atwimbuy
3. Yany ik yayinkishau atwimbuy piur pa kulejan kudi Yesu, ni yany yilejen ik piur pa mutapu wadinga ufanyidinau kulejan?
3 Nkeu ya kulejan ku chikumbu ni chikumbu kukwet mufulandal waku mu Mifund. Chisu chayitumay Yesu atwimbuy akalejan, ndiy wayileja anch: “Mu musumb ap ul wawonsu ukwandamanya, sotany antu awamp adiamu.” Ov, mutapu ik welau kuyisot antu awamp? Yesu wayileja aya ku yikumbu ya antu, ni walonda anch: “Anch wandamany mu chikumbu, yijingishany. Anch chikumbu chidi nawamp chisambu chen chikalamu.” Ov, kwisu kwelau bil kuchingedin muntu ukweza kuyisendin kwolikwend? Tushinshikinany mazu ma Yesu malondwilaku am: “Wawonsu wakad kwez kunakany en, ap kutesh dizu dien, chiukubudikanya mu chikumbu chinach, ap mu ul winou, kukumunany rufunfut ra ku yidjatil yen.” (Mat. 10:11-14) Yany yiney yovikeshin patok anch padingau antwimbuy “apalangana kuya mu mal, end alejan katumb kawamp,” awiy adinga afanyidina kwikal a kusambish kulondul antu ku yikumbu yau.—Luka 9:6.
4. Ndond ik yisambidinau mu Bibil piur pa kulejan ku chikumbu ni chikumbu?
4 Bibil ulondil patok anch atwimbuy alejananga ku chikumbu ni chikumbu. Chilakej, Midimu 5:42 wisambidin piur pau anch: “Machuku mawonsu mu tempel ni pol awiy kalikap kulejan ni kurumburil rusangu ra Yesu mudi Kristu.” Pa kusut kwa mivu 20, kambuy Paul wayivurisha amapal adinga mu chikumangen cha Efes anch: “Mudi munalika kwov wom wa kunilejany en chom chadinga chiwamp, nading ni kunilejany patok ni ku yikumbu.” Ov, Paul wadinga ni kuyendil amakurump inay kurutu ikala in ritiy? Inge wayendilanga, mulong wayileja anch, mu yom yayilejay, “mwakukarumukin kudi Nzamb, ni ritiy kudi Nsalejetu Yesu Kristu.” (Mid. 20:20, 21) Parumburilay Midimu 20:20, buku Robertson’s Word Pictures in the New Testament ulondil anch: “Chifanyidin kwijik anch kwiwejin kwinoku kwa in kulejan alejena kudiokil ku chikumbu ni chikumbu.”
Chisak cha Atubol cha Katat
5. Mutapu ik wisambidinau mudimu wa kulejan mu uprofet wa Yowel?
5 Mudimu wa kulejan wasadika mu mivu chitot ya kusambish wadinga kwau nsambishil ya mudimu ujim usadikina pa machuku metu manam. Muprofet Yowel wafanikesha mudimu wa kulejan usadilau in Kristu azizidilau many nich chipupu chiletinau atupwapu, mu atupwapu inay mudi atubol. (Yow. 1:4) Chiyilau mudi chisak cha amasalay, atubol apandaken yikangesh, andamin mu yikumbu, ni adil yawonsu yidia mwi njil musutidinau. (Tang Yowel 2:2, 7-9.) Chifanikesh chisangareshina mudi ik cha kujijaman ni kusal muchifanyidina kwa antu a Nzamb mulong wa kuwanyish mudimu wa kulejan mu yirung ya katat! Cha kusambish mulad usadidilau in Kristu azizidilau many ni ambay nau “amikoku akwau” mulong wa kuwanyish yalonda uprofet udi mudimu wa ku chikumbu ni chikumbu. (Yoh. 10:16) Mutapu ik etu, Atuman a Yehova, twashikena mu kwimburij milad ya kulejan ya atwimbuy?
6. Mu muvu wa 1922, kukasikesh ik kwadinga mulong wa kulejan ku chikumbu ni chikumbu, pakwez mutapu ik wasalau antu amwing?
6 Kusambishin mu muvu wa 1919 kuya kurutu, chisend cha mwin Kristu umwing ni umwing cha kupan uman achikasikeshidin nakash. Chilakej, mutu wa mulong walonda anch “Kusal Mudimu Kudi kwa Usey” udia mu Chinong cha Kalam cha Kafumpul 15, 1922 (Inglish), wayivurisha in Kristu azizidilau many usey wa “kuyitwadil antu uruu ufundilau ni kuyilej ku yis yau, ni kuyilej uman anch want wa mwiur udi piswimp.” Yom yisambinau ayipalangesha mu Bulletin (ujimbwilau katat anch Mudimu Wetu wa Want). Chikalap nchik mwamu, antu adinga ni kulejan ku chikumbu ni chikumbu adinga akemp kwisambishil. Amwing adinga ni kwikanyek. Adinga ni kulangwish yikangesh kushalijan, pakwez mulong ujim wadinga anch adinga ni kwiyov mudi kuyishirishin pansh kuya kulejan ku chikumbu ni chikumbu. Mudi mwadinga ni kukasikeshin nakash pa mudimu wa kulejan, avud mukach mwa antu inay adiokala pakemp-pakemp mu dirijek dia Yehova.
7. Maswir ik madingaku mu mivu ya 1950?
7 Mu makum ma mivu yalondulaku, mudimu wa kulejan waya kurutu nakash. Pakwez, cheza kwijikan anch, kwadinga kuswir kwa kuyifumb antu akwau mu mudimu wa kulejan ku chikumbu ni chikumbu. Tushinshikinany yom mutapu yasadika mu États-Unis mudi chilakej. Kwisambishin kwa mivu ya 1950, Atuman 28 pa chitot adinga mwi ngand yiney adinga ni kusal mudimu wa kulejan ching kusu wa kupan maladikij ap kwiman mu jinjil nich magazet. Atuman 40 pa chitot adinga ni kulejan pa chipatu, adinga ni kusutish angond pakad kulejan ap kapamp kamwing. Ov, chom ik chadinga chifanyidina kusal chakwel kuyikwash in awonsu adinga ipana chakwel alejana ku chikumbu ni chikumbu?
8, 9. Program ik wa kuyifumb wasambisha mu muvu wa 1953, ni kwikadil kal yibudikin ik?
8 Ku chitentam cha mangand chasadika mu New York City mu muvu wa 1953, asina nakash pa mudimu wa ku chikumbu ni chikumbu. Mukadivar Nathan H. Knorr walonda anch mudimu wa kusambish wa atulam awonsu in Kristu ufanyidin kwikal wa kumukwash Kaman ni Kaman chakwel ikal kashalapol wakad kujing usadila mudimu wa ku chikumbu ni chikumbu. Ndiy walonda anch: “Muntu ni muntu, ufanyidin kutwish kulejan rusangu ruwamp ku chikumbu ni chikumbu.” Chawiy chasambishau program wa pa mangand mawonsu mulong wa kushiken ku rutong riner. Antu adinga kandikal asambish kulejan ku chikumbu ni chikumbu ayifumba mutapu wa kuyisejin antu ku yis yau, kutongijokin nau pa Bibil, ni kwakul ku yipul yau.
9 Yibudikin ya program winou wa kuyifumb yadinga yijim. Mu kusut kwa mivu dikum kusu, uvud wa in kulejan mu mangand mawonsu wiwejinaku tupamp 100 pa chitot, uvud wa kuchirikinamu wikala wa 126 pa chitot, ni uvud wa malejan ma Bibil wikala wa 150 pa chitot. Nlel, piswimp mamiliyon sabwad ma in kulejan Want alejen rusangu ruwamp pa mangand mawonsu. Kuvulijan kwinoku kudi uman wa chiyukish cha Yehova piur pa usu usadilau antu end mu mudimu wa ku chikumbu ni chikumbu.—Isay 60:22.
Kuyitek Antu Chijingidij cha Dipandish
10, 11. (a) Chishimushimu ik chamanay Ezekiel, mudi muchifundilau mu Ezekiel shapitre wa 9? (b) Mutapu ik uwanyidina chishimushimu chinech nlel?
10 Usey wa mudimu wa ku chikumbu ni chikumbu ukutwish wameken mu chishimushim chamanay profet Ezekiel. Mu chishimushim chinech, Ezekiel wayimana amakundj musamban akwet mat mu makas mau pamwing ni ikundj wa sambwad udjita maswin ma ndand muwamp ukwet mulond mudia wink wa mwin kufund. Amwela ikundj wa sambwad “yang mu musumb wawonsu . . . ukateka chijingidij pa mpal ya muntu ni muntu ukweta ushon ni kwakam mulong wa yom yitakanena yisadilau mu musumb winou.” Kupwa kwa mudimu winou wa kutek chijingidij, amakundj musamban alondula nich mat ma kujipan nich ni ayinkisha mbil ya kuyijip antu in awonsu akad kwikal ni chijingidij.—Tang Ezekiel 9:1-6.
11 Tuteshin anch mu kuwanyin kwa uprofet winou, ikundj “wading udjit maswin ma ndand muwamp” uyifanikeshin atushal a in Kristu azizidilau many. Kusutil ku mudimu wa kulejan ni wa kuyikadish in kwilej, chisak chizizidilau many chitekin chijingidij cha chifanikesh padi antu adia mukach mwa “amikoku akwau.” (Yoh. 10:16) Chijingidij chinech chom ik? Udi uman, mudi muchimekena pampal, amikoku inay ipana kal, in kwilej a Yesu Kristu ababatishau kal ni anch wandjal kal untu usu wa Ukristu. (Efes 4:20-24) Antu inay adia mudi amikoku ikala kal diyind dimwing pamwing nau in Kristu azizidilau many ni ayikwashin mu mudimu umwing wa usey wa kuyitek antu akwau yijingidij.—Kubur. 22:17.
12. Chishimushimu cha Ezekiel piur pa kutek chijingidij pa jimpal chikasikeshidin mutapu ik usey wa kudandamen kuyisot antu adia mudi amikoku?
12 Chishimushimu chamanay Ezekiel chikasikeshidin diyingish dimwing dilejena mulong wak kuya kwetu kuyisot antu akweta “ushon ni kwakam” kudi kwa swa-swa. Mudimu winou ukwatin ku mwom. Piswimpap kamu, amasalay in kujipan a mwiur a Yehova, afanikeshinau nich amakundj musamban akweta mat, akez kuyijip antu akad kwikal ni chijingidij cha chifanikesh. Piur pa dirumburish dined diezinaku, kambuy Paul wafunda anch Mwant Yesu, pakwezay ni “angel end a usu, . . . ukufundakesh kudi awiy akad kumwijik Nzamb, ni kudi awiy akad kuziyil katumb kawamp ka Nsalejetu Yesu.” (2 Tes. 1:7, 8) Shinshikinany anch antu inay akez kuyirumburish kulondulijan nich mutapu ukwikalau ku rusangu ruwamp. Chawiy lel, kulejan uruu wa Nzamb kufanyidin kudandamen djat ni kwinsudiel. (Kubur. 14:6, 7) Mudimu winou udi chisend chijim kudi atushalapol ipana kal a Yehova.—Tang Ezekiel 3:17-19.
13. (a) Kambuy Paul wiyova anch ukwet chisend ik, ni mulong wak? (b) Wiyovil anch chisend ik ukweta pantaliken nau antu adia mu teritwar wen?
13 Kambuy Paul wiyova anch ukwet chisend cha kuyilej antu akwau rusangu ruwamp. Chawiy chafunday anch: “Am nidi mwin chikal cha in Grek ni cha in mangand makwau, ni cha in ronganyin ni antu ayisup. Chawiy chipandikena kudi am kwirijek kulejan katumb kawamp kudi en kand udiany mu Rome.” (Rome 1:14, 15) Mulong wa kupandakan kwa ranaken ramwovilau, Paul wiyova mudi ukwet dibaz chakwel ayikwasha antu akwau niyawiy atanyinamu mu riy ra Nzamb mudi kamu mwatanyinayamu niyend. (1 Tim. 1:12-16) Chadinga mudi anch ukwet dibaz dia muntu ni muntu wasankanijanay nend, dibaz diadinga difanyidina kudifut ching kusu kusutil ku kumulej muntu winou rusangu ruwamp. Ov, wiyovil anch diawiy dibaz ukweta dia antu adia mu teritwar wen?—Tang Midimu 20:26, 27.
14. Ov, disu diyingish dietu dia kusambish ditubachikininga tulejan patok ni ku chikumbu ni chikumbu?
14 Mudi chidia cha usey nakash kulam mwom wa muntu, kudi usey ujim nakash wa kulejan ku chikumbu ni chikumbu. Mu uprofet udia mu Malakiy 1:11, Yehova ulondil anch: “Antu awonsu, kudiokal ku mutambu wa ngand djat ni ku mutambu ukwau, akat kwinlimish am. Akat kwinlambul diseng dia malash, ni yakupesh yiwamp. Awonsu akat kwinlimish ching am!” Mu kuwanyin kwa uprofet winou, atushalapol ipana kal a Yehova akat kushiman dijin diend patok pa mangand mawonsu mudi muwanyishinau mudimu wau. (Kus. 109:30; Mat. 24:14) Kumwinkishang Yehova “yakupesh ya kushiman” diawiy diyingish dietu dia kusambish ditubachikininga tulejan patok ni ku chikumbu ni chikumbu.—Heb. 13:15.
Yishiken Yikash Yidia Kurutu
15. (a) Mutapu ik wajimbishau in Isarel mudimu wau padingau ni kunyingumuku musumb wa Yeriko pa dichuku dia sambwad? (b) Chilejen ik piur pa mudimu wa kulejan?
15 Yom ik yikusadika kurutu oku piur pa mudimu wa kulejan? Tushinshikinany chilakej cha mutapu wa uwombau musumb wa Yeriko, kufundinau mu Yoshua. Vurikany anch kurutu kamu Nzamb aushesha musumb wa Yeriko, in Isarel ayileja aunyingumuka musumb kapamp kamwing pa dichiku mu machuku musamban. Pakwez, pa dichiku dia sambwad, kwadinga cha kusal chipandakenamu mu mudimu wau. Yehova wamuleja Yoshua anch: “Ukez kunyingumukany musumb tupamp sambwad, oku in kupesh abul lel jimpuny. Pakubulau misengu ya amikoku bulee, . . . antu awonsu akez kuyingil nich yibobobu yikash. Rubumbu ra musumb rikez kuwa pansh.” (Yosh. 6:2-5) Chitwishikin anch mwamu chikeza kwikal kand pantaliken nich mujikit wetu wa kulejan. Pakad kwikanyek, pichikeza kuwanyin chisu cha kushesh ditenchik dia yom dia katat, tukez kuman uman ujim wa dijin dia Nzamb ni Want wend mu rusangu ra mangand manam.
16, 17. (a) Chom ik chikeza kuwanyin kurutu “mar makash” meza? (b) Chom ik tukushinshikina mu mutu wa mulong ulondwilaku ou?
16 Chisu chikez kuwanyin piukeza kwikal uruu tulejeninga mudi “kuyingil nich yibobobu yikash.” Mu buku wa Kuburik, mauruu ma usu amafanikeshin mudi “mayal majim ma ruvul.”b Ni Kuburik 16:21 ulondil anch: “Chipupu chin chasweja kukasikan.” Mudimu wa kulejan ku chikumbu ni chikumbu mwamu kand ukeza kwikal pa kulejan mauruu ma dirumburish dia nsudiel. Pakwez ching twikal bil nich kashinsh anch “mar makash” mapwa kal, dijin dia Yehova dikez kwijikan kwawonsu ni kwawonsu kupandakanamu muchidinga mu rusangu rawonsu ra muntu.—Kubur. 7:14; Ezek. 38:23.
17 Mudi mutuchingedina yishiken yikash yikusadika kurutu oku, elany tudandamen nich mushiku kulejan rusangu ruwamp ra Want. Yikangesh ik turishininga nich mu mudimu wa ku chikumbu ni chikumbu pitukata kuusal, mutapu ik tukutwisha kuyipandakan? Yawiy yipul tukushinshikina mu mutu wa mulong ulondwilaku ou.
[Mazu madia kwishin kwa paj]
a Adres wa Web udi www.watchtower.org.
b Anch isambidin piur pa dizu talent dia Grek, komb diyal ni diyal diawa diadinga dilimin 20 kg.
Ov, Ukwakul Nchik?
• Diyingish ik dia Mifund ditukweta ditubachikininga kuya kulejan ku chikumbu ni chikumbu?
• Mutapu ik wakasikeshidinau mudimu wa kulejan ku chikumbu ni chikumbu mu yisu yetu ya katat?
• Ov, mulong wak atushalapol ipana kal a Yehova, akwet chisend cha kulejan?
• Yishiken ik yikash yidia kurutu oku?
[Chipich chidia pa paj wa 4]
Ov, wiyovil anch ukwet chisend cha kuyilej antu akwau, mudi mwiyovay kambul Paul?
[Chipich chidia pa paj wa 5]
Mukadivar Knorr, mu muvu wa 1953