Ritiy Chom Ik?
OV, mutapu ik ukutwisha kurumburil ritiy? Antu amwing arimening anch ridi chilik chimwing nich kwitiyij kwa wimputames. Mwin kufund ni kabamb-a-nsangu wa mu Amerik H. L. Mencken walonda dichuku dimwing anch ritiy ridi: “Kwitiyij kwakad kwovakan piur pa kushiken kwa chom cha kutongin.”
Pakwez, Bibil, ulejen ritiy anch ridiap ra wimputames ap rakad kwovukan kurumburik. Dizu dia Nzamb dilondil anch: “Ritiy rawiy kushinshik kwa yom ya ruchingej, ni kwitiyil kwa yom yakad kumekan ku mes.”—Hebereu 11:1.
El tushinshikinany yakul ya yipul yiney yipwilingau antu pakatau kubudish yitongijok kushalijan piur pa ritiy:
• Kurumburil kwa Bibil kushalijadin mutapu ik nich yikatau kwisambin antu avud piur pa ritiy?
• Ov, mulong wak chidi cha usey anch twikal nich ritiy risambidinau mu Bibil?
• Ov, mutapu ik tukutwisha kushiken ku kwikal nich ritiy rikash?
Chizu cha Usey ni Uman Wakin
Pa chisu chafundau mukand wa in Hebereu udia mu Bibil, dizu dia Grek diakarumunau anch “kushinshik kwa yom” adinga ni kudisadil nakash-nakash. Adinga ni kudisadil nakash mu mikand ya winsak ni diadinga chizu cha kwez kutambul chom chidia kurutu. Chawiy lel, mukand umwing ulondin anch Hebereu 11:1 chitwishikin kumukarumun mu mutapu unou: “Ritiy ridi chizu cha yom ya kuchingejin.”
Anch waland chom kanang ku chapu chijikena nakash ni anch uchingedin kwez kuchitambul chisu chikwau, ufanyidin wikala nich ritiy ra mutapu winou. Faktir ukweta mu makas mey ndiy ukwinkishina diyingish dia kuchingejin mwamu chapu chinech kuwalandina chom chinech. Mulong faktir winou udi chizu chey, mudi uman ukweta mu makas anch ukez kutambul chom walandina. Chad anch washadish faktir ap anch wamudjibul kwey, ukushadish chom chilejena uman anch yey mwin chom chinech. Chawiy chimwing, antu akweta ritiy anch Nzamb ukez kuwanyish yakushilamu yend akwet chizu cha kwez kuwanyish kuchingejin kwau. Pakwez, kudi antu akad kwikal ni ritiy, ap in ashadisha kal ritiy rau, kakwetap chizu cha kwez kuman kuwanyin kwa yakushilamu ya Nzamb ku mutambu wau.—Yakob 1:5-8.
Dizu dia kaad didia mu Hebereu 11:1, diakarumunau “kwitiyil kwa yom,” dikwet chitongijok cha kumekesh uman wa chom pakampwil chom chidia chinyim nich chom chakin. Chilakej, chimekening anch muten wawiy unyingumukininga ku divu—ukat kulank kwingangel, wasut mwiur, waya wandam kurand. Pakwez, uman ulejenau in kwilej atutumbu ni in kwilej kupampish ulejen anch divu didiap muchim wa ditenchik dia muten. Anch wijik nawamp uyakin winou ni anch wawitiyij anch udi wakin, ukwikal nich ritiy anch divu diawiy dikata kunyingumuk ku muten—chikalap nchik yom yimena mes mey. Ritiy rey ridiap ra wimputames. Pakwez, rikwinkishin mutapu chakwel umana yom mudi muyidia chakin kamu, kichidiap mudi muyisotina kumekan kwikal.
Ritiy Rikash Rikwet Usey Ik?
Rawiy ritiy riner rikasikeshidinay Bibil—ritiy rikash rimedina pa uman wakin, ap anch ritin anch tutenchika yitiyij yetu. Ritiy mudi riner ridi ra kupandish mwom. Kambuy Paul wafunda anch: “[Pakad] ritiy muntu kakutwishap kumusangarish Nzamb, mulong muntu mwawonsu ukuseja piswimp kudi Nzamb ufanyidin kwitiy anch, Nzamb udiaku, ndiy ukat[a] kufutan kuwap kudi antu awonsu akata kumusurab.”—Hebereu 11:6, Manswik Masu.
Kuding yitak yivud chakwel anch muntu ikal nich ritiy rikash. Pakwez anch wasadil jinzau jinying ej jisambidinau mu mapaj malondwilaku am, ukutwish kwikal nich ritiy rikash.