‘Umukatining Mukwen Mudi Muwikatina Ey Amwiney’?
‘Ufanyidin kumukat mukwen mudi muwikatila ey amwiney.’—MATEU 22:39.
MIMINY: 25, 36
1, 2. Mutapu ik umekeshina Mifund usey wa rukat?
RUKAT udi mwikadil wa pakampwil wa Yehova Nzamb. (1 Yohan 4:16) Yesu Kristu, mudi chitang chend cha kusambish, wasutisha ma miliyon mavud ma mivu ni Tatukwend ni wileja kumwijik nawamp Yehova Nzamb wa rukat. (Kolosay 1:15) Yesu wamekesha rukat mudi riner mu mwom wend, padingay mwiur ni pansh. Chawiy lel, tukutwish kwikal nich kashinsh anch Yehova ni Yesu akuyikel nich rukat.
2 Pamwipulau Yesu kudi muntu umwing piur pa chijil chipandikena kujimb, Yesu walonda anch: “‘Ufanyidin kumukat Yehova Nzamb wey nich muchim wey wawonsu, ni mupim wey wawonsu, ni manangu mey mawonsu.’ Chinech chawiy chijil chipandakenamu yijil yawonsu. Chijil chakad chipandakena kujimb chawiy ech: ‘Ufanyidin kumukat mukwen mudi muwikatina ey amwiney.’”—Mateu 22:37-39.
3. Nany udia ‘mukwetu’?
3 Chidi cha usey kumekesh rukat kudi antu awonsu. Yesu walonda anch tufanyidin kumukat Yehova ni akwetu. Pakwez nany udia ‘mukwetu’? Anch twatijadin, mukwetu wa piswimp udi mukajetu ap nfumwetu. Akwetu udi kand akadivar nau anambaz a mu chikumangen chilik chimwing mudi antu tutanijadina nau mu mudimu wa kulejan. Ni antu tukata kusankanijan nau mu mudimu wa kulejan adi ni yau akwetu. Mu mutu wa mulong winou tukwilej mutapu tukutwisha kumekesh rukat kudi akwetu.
MUKATA MUNTU WATIJADINA NEND
4. Mutapu ik ukutwisha uruw kuwap ap anch tudi antu akad kuwanyin?
4 Yehova wamutanga Adam ni Eve ni wayiteka pamwing. Wawiy wading uruw wa kusambish. Nzamb wakata anch ashakama ni musangar mu uruw ni izwisha ngand ni anau. (Disambishil 1:27, 28) Pakwez, pamubwambwilau Yehova, uruw wau wayipa, ni chitil ni rufu yashika kudi etu awonsu. (Rom 5:12) Ap anch chidi mwamu, uruw ukutwish kuwap lel. Mu Bibil, Yehova Sakatang wa uruw wapana yiyul mulong wa amakuny ni amband.—Tang 2 Timote 3:16, 17.
5. Rukat rikwet usey ik mu uruw?
5 Bibil ulejen anch rukat rakin ni ruwamp ridi ra usey mulong wa kwikal mu urund usangareshina. Riner rawiy rukat rifanyidina mu uruw. Kambuy Paul warumburila piur pa rukat rakin palonday anch: “Rukat rikat kushimpish muchim, rudimukin kand. Rukat kirukwetap mukau, rukat kiribazinap, ap kwishimek. Rukat kirukwetap dichim, ap kwitong, kirukwovangap ujim swa. Rukat kirukumulaminangap muntu kuyip. Rukat kirukusangerangap mu kuyip, pakwez rikat kusanger mu uyakin. Rukat kirukubangangakup milong, rukat rikat kutukasikesh yisu yawonsu kulam ritiy retu, ni ruchingej retu, ni kushimpish kwetu kwa muchim. . . . Pakwez rukat rushiching chikupu.” (1 Korint 13:4-8) Anch twatongin pa mazu ma Paul ni kumasadin, tukutwish kwikal ni musangar mu uruw.
6, 7. (a) Chom ik chilondina Bibil piur pa kwikal mwant? (b) Mutapu ik ufanyidinay ikundj mwin Kristu kumulam mband?
6 Yehova watonda nany ufanyidina kwikal mwant wa dijuku. Paul warumburila anch: “Nikatil en wijikany nawamp anch, Kristu ndiy Mwant wa muntu mwawonsu, chad ikundj ndiy mwant wa mband, chawiy Nzamb ndiy Mwant wa Kristu.” (1 Korint 11:3) Yehova uchingejin anch ikundj ikal mwant ukweta rukat, kafanyidinap kwikal muntu muyimp ap mwin chisum. Yesu udi Mwant muwamp ni wakad choy. Mudi chibudikin, ulimishin ukaleng wa Nzamb wa rukat, Walonda anch: “Am nimukatil Tatuku.” (Yohan 14:31) Yesu kelap kwiyov mwamu anch Yehova wading mwin chisum.
7 Ap anch ikundj udi mwant wa mband, Bibil umulejin anch ufanyidin kumulimish. (1 Pita 3:7) Mutapu ik ukutwishay ikundj kusal mwamu? Ukutwish kubangin maswir ma mband ni kulimish yom yikatinay. Bibil ulondin anch: ‘Amakundj, yikatany akajen mudi mwakatay Kristu chikumbu cha Nzamb ni wipana amwinend mulong wa chikumbu chinech.’ (Efes 5:25) Mwaning, wapana mwom wend mulong wa in kwilejend. Anch ikundj udi mwant wa rukat mudi Yesu, chikumuswapel mband kumukat, kumuziyil ni kulondul mipak yend.—Tang Titus 2:3-5.
YIKATA AKADIVAR NI ANAMBAZ NEY
8. Mutapu ik tufanyidina kwiyov piur pa akadivar ni anambaz netu?
8 Lel, ma miliyon ma antu adia pa divu amwifukwidin Nzamb. Adi akadivar nau anambaz netu. Mutapu ik tufanyidina kwiyov piur pau? Bibil ulondin anch: “Chifanyidin etu kusal nawamp kudi antu awonsu, pakwez kupandakan kudi anamakwetu in ritiy.” (Galatia 6:10; tang Rom 12:10.) Kambuy Pita wafunda anch ‘kuziyil kwetu ku uyakin’ kufanyidin kumeken ku ‘rukat rakin ra win Kristu.’ Pita wayileja kand in Kristu anch: “Kupandakan yom yawonsu, dandamenany nich rukat.”—1 Pita 1:22; 4:8.
9, 10. Mulong wak antu a Nzamb adi mu uumwing?
9 Dirijek dietu pa mangand mawonsu didi dia pakampwil. Mulong wak? Mulong tukwet rukat rakin ni rikurikina kudi akadivar ni anambaz netu. Chipandikena kamu, mulong tumukatin Yehova ni tuziyidin ku yijil yend, utukwashin nich dikand dipandikena pa mangand mawonsu, mwiku wend utumbila. Mwiku wa Nzamb utukwashin kwikal mu uumwing ni akadivar a pa mangand mawonsu.—Tang 1 Yohan 4:20, 21.
10 Paul walonda piur pa kwikal nich rukat ra win Kristu pafunday anch: “Chawiy djalany riy, ni kudimuk, ni kwishikumwish, ni kuwap, ni kushimpish kwa muchim. Kwashijanany akasikena ni aziyila, anch muntu ukwet mulong ni mukwau chifanyidin kulikishijadin umwing ni mukwau, mudi mwakulikishinanyau en kudi Nsalejetu. Niyen salany kand mwamu. Pa yom yiney yawonsu anzukeshanyap rukat, rawiy mwoj wa kukukasany mu umwing uwanyidina.” (Kolosay 3:12-14) Musangar mud ik tukweta anch rukat, ‘mwoj watukasa mu uumwing uwanyidina,’ ridi pakach petu chikalap nchik ndond tudiokila!
11. Yom ik yimekeshina dirijek dia Nzamb?
11 Rukat rakin ni uumwing wa atushalapol a Yehova yikat kuyimekesh mudi antu adia mu relijon wakin. Yesu walonda anch: “Ku chinech kwawiy kukwijikinau antu awonsu anch en udiany in kwilej amam anch wakatijanany.” (Yohan 13:34, 35) Ni kambuy Yohan wafund anch: “Mwamu tukutwish kujingunin patok an a Nzamb ni an a Sakudimban. Muntu mwawonsu wakad kusal yom yitentamina kadiap mwan a Nzamb, chawiy chimwing kand, ni muntu mwawonsu wakad kumukat mwanamakwend. Riner rawiy rusangu riwateshanya kal kudiokal ku disambishil anch: ‘Chifanyidin tukatijanangany muntu ni mukwau.’ (1 Yohan 3:10, 11) Rukat ni uumwing yikat kuyimekesh Atuman a Yehova mudi in kwilej a Kristu akin, antu asadidinay Nzamb mulong wa kulejan rusangu ruwamp ra Want pa mangand mawonsu.—Mateu 24:14.
KUKUMANGEJ ‘CHISAK CHIPANDAKENA KUJIMB’
12, 13. Chom ik chasadinau antu a mu ‘chisak chipandakena kujimb’ lel, ni yom ik yikuyishikena piswimp ap?
12 Atushalapol a Yehova avud a nlel adi a mu ‘chisak chapandakena kujimb’ adiokila mwi ndond kushalijan ja pa mangand, ni apanin ukwash wau ku Want. Inay “Adi antu adiokila mu mar makash mapandakena. Awiy atutin kal ankandj au ni kuyitokish mu mash ma Mwan a Mukoku” pa kumekesh ritiy mu difut dia cha kupesh cha Yesu. Antu a mu ‘chisak chipandikena kujimb’ inay amukatin Yehova ni Mwanend, ni akat kumwifukwil Yehova “muten ni uchuku.”—Kujingunik 7:9, 14, 15.
13 Piswimp ap Nzamb ukushesh mangand mayimp minam chisu cha “mar mapandakena.” (Mateu 24:21, TMK; tang Jeremiy 25:32, 33.) Pakwez Yehova ukez kuyilam ni kuyitakel atushalapolend kushik ni mwi ngand yisu mulong uyikatin. Mudi mwakanay kwasutin kal mivu piswimp ni 2 000 anch: “Ndiy ukez kayikusol mansoj mawonsu ku mes mau. Kukez kikalap kand rufu, ap madil, ap kwishikokin, ap kusansan.” Utongin mutapu ukushakama mu Paradis muburedina uyimp, mar, ni rufu?—Kujingunik 21:4.
14. Uvud ik udiau antu a mu chisak chipandakena kujimb?
14 Mu muvu wa 1914, pasambisha machuku ma nsudiel, kwading atushalapol akemp a Nzamb. Mulong wa rukat ra antu akwau ni ku ukwash wa mwiku utumbila wa Nzamb, akadivar nau anambaz inay azizidilau many alejana rusangu ruwamp ra Want chikalap nchik mar madingaku. Kwikala yibudikin ik? Lel asambishin kal kukumangej chisak chipandikena kujimb cha antu akweta ruchingej ra kushakam chikupu pa divu. Kudi Atuman 8 000 000 ni kusut ni kudi yikumangen 115 400 pa mangand mawonsu, ni uvud winou udandamedin kuya kurutu. Chilakej, mu 2014 Atuman asu 275 500 ni kusut atambula dibatish. Kwawiy kulond anch rubing ni rubing antu 5 300 atambula dibatish.
15. Mutapu ik uteshinau antu rusangu ruwamp?
15 Chishimokishin kuman mutapu uteshinau antu rusangu ruwamp ra Want. Lel mikand yetu yidiaku katat mu mazu 700 ni kusut. Chinong cha Kalam achipalangeshin nakash pa mangand mawonsu. Chipandakenamu, akat kubudish ma kopi 52 000 000, ni gazet winou amupalangeshin mu mazu 247 ngond mwawonsu. Chom Ik Chakin Kamu Chifundishinay Bibil? mukand wetu wa kwilej nich Bibil, amukarumuna mu mzu 250 ni kusut. Lel, amubudishin kal ma kopi 200 000 000.
16. Mulong wak dirijek dia Yehova didandamedin kuya kurutu?
16 Dirijek dietu didanamedin kuya kurutu mulong tukwet ritiy kudi Nzamb ni twitiyijin Bibil mudi Dizu dia Nzamb. (1 Tesalonik 2:13) Tudandamedin kusanger yiyukish ya Yehova ap anch Satan utukisin ni utupompatin.—2 Korint 4:4.
DANDAMEN KUYIKAT ANTU AKWAU
17, 18. Chom ik chitwitinay Yehova kusal piur pa antu akad kumwifukwil?
17 Antu akat kwitiyang malejan metu mu mitapu kushalijan. Antu amwing akat kututeshang ap anch akwau akisin uruu wetu. Chom ik chitwitinay Yehova kusal piur pa antu akad kumwifukwil? Chikwetap mulong chikalap nchik mutapu wakwikalau antu ku uruu wetu, tulondwil chiyul cha mu Bibil. Bibil ulondin anch: “Lik kulond kwen kwikala ni ranaken machuku mawonsu, kutadila mudi mungu, chakwel wijikany mwa kwakwil nawamp kudi muntu ni mukwau.” (Kolosay 4:6, TMK) Yisu yawonsu tulondina piur pa yitiyij yetu, tufanyidin kusal mwamu nich “kwitudish ni kalimish” mulong tuyikatin akwetu.—1 Pita 3:15, TMK.
18 Ap anch antu ajiman ap alik kwau uruu wetu, tuyimekeshidin rukat ni kwimburij chilakej cha Yesu. “Pamusaalau masaal, ndiy kayichirishinap. Pamumeshau mar, ndiy kayifunyinap amumesha mar, pakwez ndiy wamuchingeja Nzamb Nkalansambu utentamina.” Yesu wamuchingejina Yehova. (1 Pita 2:23) Chawiy, Yisu yawonsu, tumekeshin kwikepish ni kusadin chiyul chilondina anch: “Kangal wafundakeshany kuyip ku kuyip, ap masaal ku masaal, pakwez yiyukishany akusadilanya nayimp.”—1 Pita 3:8, 9.
19. Mutapu ik tufanyidina kuyiman akankuny netu?
19 Kwikepish kukat kutukwash kuziyil ku chiyul cha usey chapanay Yesu. Walonda anch: “En akulejanya kal anch: ‘Mukata ukukatila ey, mukisa ukukisina ey.’ Pakwez katat nakulejany kal anch, yikatany akankuny nen, yilembidilany akata kukuzengolany en. Mwamu ukez kwikalany an a Tatukwen udia mwiur. Mulong ndiy ukat kupan muten watangay kuyimunyikin antu ayimp ni antu awamp kwakad kasolikany. Ukat kunakish kand ruvul kunakin kudi antu in kusal nawamp ni in kusal nayimp.” (Mateu 5:43-45) Mudi atushalapol a Nzamb, tufanyidin kuyikat akankuny netu chikalap nchik mutapu utumenau.
20. Mutapu ik twija anch rukat ra antu kudi Nzamb ni kudi ayinau rikwizul pa mangand mawonsu? (Tal chipich cha kwinsambishil.)
20 Yisu yawonsu, tufanyidin kumekesh anch tumukatin Yehova ni antu akwau. Ap anch antu atukis ni alik uruu wetu, tuyikwashin antu adia mu maswir. Kambuy Paul wafunda anch: “Kangal wikalany nich chikal cha muntu, ching kusu chikal cha kukatijan, chirumburikin anch, chifanyidin kukatijan muntu ni mukwau. Muntu mwawonsu ukata kumukat mukwau wawanyisha kal Yijil ya Moses. Yijil yilondil anch: “Kangal wimik dis, kangal wajipan, kangal wiy, kangal wov ris ku chom cha mukwen.” Yijil yiney ni yikwau kand yikutwish kuwanyin kwikal chijil chimwing anch: “Yikatany akwen mudi muwikatilanya ayinen.” Muntu mwawonsu umukatila mukwau kakumusalap nayimp, mulong rukat rikat kuwanyish Yijil yawonsu ya Moses.” (Rom 13:8-10) Mu mangand minam mayimp maurikina, makweta chisum ni mayikedinau kudi Satan, atushalapol a Nzamb akat kuyimekeshin antu akwau rukat rakin. (1 Yohan 5:19) Kupwa kwa Yehova kumujiyish Satan, ayilembil end ni mangand minam mayimp, rukat rikwizul pa mangand mawonsu. Kukwikal yiyukish mud ik pa mangand chisu chikumukatau Yehova kudi antu awonsu ni kukatijan ayinau!