RUSANGU RA MWOM
Kuyisanger Antu Akwau Kukat Kulet Yiyukish ya Chikupu
Am ni maku ni mpanyam, Pat, mu muvu wa 1948
“EGLIZ Anglican kafundishangap uyakin. Nasambisha kukimbin uyakin.” Kupwa kwa kudiokal mu Anglican, ngak wanleja anch, maku wasambishin kal kukimbin relijion wakin. Pakwez, kakatap kwambamb ni Atuman a Yehova ni wanleja anch, ang atuman a Yehova ez kwolikwetu mu Toronto, mu Kanada, nifanyidin kujingam. Pakwez, mwanchend a maku wasambisha kwilej nau Atuman mu muvu wa 1950 kupwa maku niyend wasambisha kwilej nau. Asambisha kwilejin ku chikumbu cha musanyam, kupwa ayibatisha.
Tatuku wading mukurump wa Egliz Unie wa Kanada, rubing ni rubung watutumang pamwing ni mwancham mband ni achetu akwau aad mulong wa kuya kukumangan ku mafundish matenchikau ku Egliz mulong wa an akemp, kupwa twayangang nend pa saa ya 11 mulong wa kuwanyish mijikit ya egliz. Kupwa kwa midi twayang pamwing ni maku ku Chot cha Want. Chading chituswapedin kuman kushalijan kwading pakach pa marelijon minam maad.
Pa chisu cha Chitentam cha pa mangand mawonsu chading ni mutu wa mulong La volonté divine pamwing ni dijuku dia Hutcheson mu muvu wa 1958
Maku walejana piur pa yom yilejay mu Bibil kud arund nend Bob ni Marion Hutcheson, ni mu kusut kwa chisu niyawiy ashikena kwikal Atuman a Yehova. Mu muvu wa 1958 Hutcheson ni mukajend ansenda chakwel nikumangan nau pamwing ni anau amakundj asatu ku Chitentam cha pa Mangand Mawonsu chasadika mu machuku chinan chading ni mutu wa mulong ulondina anch: La volonté divine mu musumb wa New York. Pitwachirika, najingunina anch chadingap chiyiswapedina kwinsend, pakwez chitentam chinech nachivurikang tupamp tuvud mu mwom wam.
AKADIVAR NAU ANAMBAZ AKWANSHA KUSAL YOM YIVUD MU MUDIMU WA YEHOVA
Pinading ni mivu dikum, twading tushich ku ferm, nakatang nakash kulam annam. Natonga anch chading cha usey kwilej shikol ya kuyok annam. Maku wamulejamu mukurump wa chikumangen. Mukurump winou wanvurisha mu mutapu uwamp anch tud mu “machuku ma kwisudiel” kupwa wanleja anch kwilej shikol ya iniversite mu mivu yivud kukutwish kwikal ni chibachikin chikash pa urund wam ni Yehova. (2 Tim. 3:1) Mud chibudikin, nakwata mupak wa kulik kuya kwilej ku iniversite.
Nadandamena kwiyipul yom nafanyina kusal kupwa kwa kutambul diplom. Kupwa nasambisha kwam kwipan mu mudimu wa kulejan pa rubing ni rubing, pakwez nadingap nisangaredina mudimu winou ni niyovap kamu mud nading chibol. Chawiy, tatuku ni mwanchend ading akad kwikal Atuman a Yehova akansikesha chakwel nisala mudimu chisu chawonsu ku sosiete mujim wading mu Toronto. Mwanchend a tatuku wanleja kwingikish ndond yijim kwinikwa, chawiy nitiya mudimu winiwa.
Mu Toronto, nasutisha chisu cham chivud mu kusal mudimu pamwing ni antu akad kwikal Atuman a Yehova akangeshang kukumangan ni kusal mudimu wa kulejan chisu chawonsu. Nading nishich ni ngakam ikundj wading wakad kwikal Kaman wa Yehova, kupwa wafa, chawiy nafanyina kukimb ndond yikwau ya kushakam.
Hutcheson ni mukajend ansenda mulong wa kuya nau ku chitentam mu muvu wa 1958, ading mud anvajam. Antazuka kushakam kwol kwau ni ankwasha kukul mu spiritu. Ambatisha pamwing ni mwanau John mu muvu wa 1960. John wasambisha mudimu wa uchibol, chawiy chom chankasikesha kusambish kulejan nakash. Akadivar a mu chikumangen amana anch nikat kukul mu spiritu, chawiy antonda kuwanish chisend mud chikwetay Kalam wa Chikumangan Mudimu ni Mashakamin.a
MBAY WA URUW MUWAMP NI MUDIMU WA UCHIBOL
Dichuku dietu dia uruw mu muvu wa 1966
Mu muvu wa 1966, natijana ni Randi Berge, nambaz chibol wading ukatina kusadin kwi ndond kwadinga maswir. Kalam wetu wa munyingumuku watubangina ni kutukasikesh mulong wa kukwash chikumangen cha mu musumb wa Orillia, mu Ontario. Chawiy twabukina kwinikwa.
Pitwashika mu Orillia, nikala niyam pakad kulab chibol wa rawonsu mud Randi. Niyam nikala uzangurokina mud ndiy! Kapamp kamwing nakata kamu kusal mudimu wa uchibol, nikala ni musangar udiokiling kukusadin Bibil ni kumana mutapu uyikwashinay antu. Nikala ni musangar nakash wa kukwash ambay a uruw kuswimp yom yimwing mu mwom wau ni kwikal atushalapol a Yehova.
KUSWIMP KWA DIZU NI MUTAPU WA KUTONG
Pitwaya kutal mu Toronto, Twasankanijana ni Arnold MacNamara, wadinga pakach pa akadivar atakelang ku Betel. Wangipula anch tukukat kwikal ayibol a pakampwil. Kapamp kamwing namwakula anch: “inge tukatin kamu! Tukutwish kuya ndond jikwau pakwez ku Québec bwat!” Nading ni yitongijok mud ya antu akwau alondining anglais mu Kanada piur pa pronvins wa Québec mulong antu a mwinimwa alondining Franse. Pa chisu chinicha, antu ading akisin guvernema wa Kanada ni ading akatin anch provens wa Québec iyikela.
Arnold wakula anch, “Québec yawiy kusu ndond yimwing yituminau ayibol a pakampwil pa chisu chinech.” Kapamp kamwing nitiya kuya. Nading nij kal anch Randi wading ukatin kusadin kwinikwa. Mu kusut kwa machuku, najingunina anch yading mipak yiwamp nakash twakwata mu mwom wetu!
Kupwa kwa kukumangan ku shikol mwi mbing jitan mu Franse, am ni Randi ni ambay a uruw akwau aad twaya ku Rimouski, ndond yading mwa akilometre piswimp 540 ni musumb wa Montreal. Twading tuchid kal ni yom yivud ya kwilej, chinech chamekana patok chisu natanga yijikish ku chikumangan chimwing. Nalonda anch ku chitentam chikwezap, tukwikal ni kuswir kwa “atutum avud adiokila mu Otrish” pa ndond pa “atutum adiokila mu Ostrali.”
“Chikumbu chijim” mu Rimouski
Mu Rimouski, etu awonsu anying twibomba pamwing ni anambaz ajik adinga ni mushiku pamwing kand ni Huberdeaus ni anend ayangadim aad. Dijuku dia Huberdeaus arijeka chikumbu chijim mulong wa ayibol, chading ni tupalikany sambwad ni achifutinang. Uvud wa antu adingamu wading wa 12 ap 14. Mulong twading ayibol a pakampwil, am ni Randi twabudikang pamanch mulong wa kuya mu kulejan, kupwa kwa midi, ni urel, twakatang kuya mu mudimu wa kulejan ni muntu mukwau—ap anch kwading mashik urel.
Twikala arund a piswimp nakash nau ayibol inay ashinshamena ni ikala mud dijuku dietu. Yisu yivud twotanga kasu pamwing ap kwisuk yakudia pamwing. Mukadivar umwing pakach petu wading mwin kuwang, chawiy diampos urel twawangang ni kuja.
Mu Rimouski antu avud asangera kwilej Bibil! Mu mivu yitan kwau, twasangera mutapu wayau in kwilej a Bibil amwing kurutu ni kushik ku dibatish, twamana kand mutapu wajimba chikumangen, chikala nau in kulejan 35.
Mu Québec, twatambula diyiy diwamp nakash dia in kulejan. Twamana mutapu watukwashay Yehova mu mudimu wa kulejan ni kuwanyish maswir metu. Chikwau kand, twakata antu ading alondina dizu dia Franse, ni twakata dizu diau, ni yaku yau—yawiy yom yatukwasha kukatang mashakamin ma antu akwau.—2 Kor. 6:13.
Pakad kuchingejin, biro wa mutiy watwita chakwel tuya ku musumb wa Tracadie, wading ushad wa kwingangel kwa Nouveau-Brunswick. Chinech chasala anch chitukasikena mulong twading twafutang kal nfalang ja chikumbu chikwau ni natana mudimu wa kufundish ku shikol mu chisu chikemp. Chikwau kand, in kwilej etu a Bibil ading achid in kulejan asu ni twading tukat kutung Chot cha Want.
Twalembilang kwinsudien kwa rubing rawonsu mulong wa chisend chetu chisu cha kushemunikin mu Tracadie, kwading kushalijan pakach pa Rimouski ni Tracadie. Pakwez twitiya mulong Yehova ndiy wakata anch tuya kwinikwa. Twamupaka Yehova ni twimenap mutapu watukwashay kurish ni yikokujol twadinga nich. (Mal. 3:10) Mulong, Randi wading ukasiken mu spiritu, wading ni muchim wa kwipan, ni mulong wading muntu ukweta maswimbu, yom yiney yawonsu yatukwasha kushemunik.
Mukurump umwing wadinga mu chikumangen chetu chisu wading Robert Ross. Ndiy ni mukajend Linda ading ayibol, pavalau mwanau akwata mupak wa kushakam mu chikumangen chinicha. Ap anch ading alidin mwanau, pakwez atukasikesha ni atwaka ni chirungul, ni ading ni mushiku mu mudimu wa kulejan.
YIYUKISH YIDIOKILA KU KUSADIN KWI NDOND KUDIA MASWIR
Pa chisu twaya mu munyingumuku wa kusambish pa chirung cha mashik
Kupwa kwa kusal mivu yaad mud ayibol mu Tracadie, atwinka kand chisend chikwau chakad kuchingejin—atuleja anch tukusal mu munyingumuku. Twasala mu munyingumuku mwadinga mulondinau dizu dia Anglais mu mivu sambwad, kupwa twaya mu munyingumuku wa Franse mu Québec. Kalam wetu wa distrik mu Québec, Léonce Crépeault, Wanjikitisha mulong wa diskur nasala. Pakwez yisu yivud wiyipulang anch, “Mutapu ik chiyiswapedila kusal mwamu?”b Kwimbangin kwinoku kwankwasha kuwapish mutapu wam wa kufundish, ni kufundish mu mutapu uswapela ni wovikena.
Chisend chimwing navurikang nakash chading chisend changinkishau mu 1978 ku chitentam cha pa mangand mawonsu chadinga ni mutu wa mulong anch “La foi victorieuse” mu Montreal, mu Kanada. Nasala ku departema utadina milong ya kwimpish. Twafanyina kudish antu 80 000, asala ditenchik disu mulong wa kudish kand antu inay. Yom yawonsu yading yisu: yamu ya mudimu, yom ya kwisuk, ni mutapu wa kwisuk yom yiney. Twading ni makongelater majim 20, yisu yimwing masalangap kwau nawamp. Dichuku dia kusambish dia chitentam, twatwishap kushakam ndond yafanyina kusadikin chitentam mulong kwading ndundu. Ni twafanyina kwakish fur pamanch nakash mulong wa kwisuk ya kudia ya pa midi! Twading twaziyang kal, pakwez nileja yom yivud piur pa ambay nam a mudimu, ading aswila, ni in kwisotin ading ni maswimbu. Ni katat tudandamedin kwikal nau mu urund wa piswimp. Wading musangar nakash wa kusutishin chitentam mu Québec, provens mwakangeshau mudimu wetu mu muvu wa 1940 djat mu muvu wa 1950!
Nakwasha kurijek chitentam pamwing ni Randi mu Montreal mu muvu wa 1985
Nileja yom yivud kusutil ambay nam atulam a munyingumuku ku yitentam yijim yasadikina ku Montreal. Dichuku dimwing, David Splane, usadina katat ku Chisak Chitakedila, ndiy wading ntakel wa chitentam. Kupwa kwa chitentam, AnIeja chakwel nimuswinkana ndiy. Chawiy David wankwasha nakash.
Twawanyishin mivu 36 mu mudimu wa munyingumuku mu 2011, Kupwa antazuka mulong wa kusal mud mwin kufumban ku Shikol ya Amakurump a Chikumangen. Twalalang pa ma ulal kushalijan 75, chinech chatwita kwipan nakash. Kwinsudien kwa rubing ni rubing amakurump asangarang nakash mulong imenap ayinau mutapu Chisak Chitakedila chawanyisha maswir ma mu spiritu ma amakurump.
Kupwa, Antazuka kand kwikal mwin kufumban ku Shikol ya In Kulejan a Want. Ansand a shikol aziyang nakash mulong program wading ni yom yivud ya kutang: kushakam mu shikol mwa asaa sambwad pa dichuku, kurijek madevwar mau mwa asaa asatu pa dichuku urel, ni kurijek kand madevwar makwau manying ap matan pa rubing ni rubing. Am pamwing ni mwin Kufumban mukwau twayikasikesha ansand a shikol anch kakutwishap kusal yom yiney yawonsu pakad ukwash wa Yehova. Nivurikin mutapu wasangarau ansand a shikol kusal yom yiney mulong amuchingejina Yehova, asala yom yitonginau anch kakutwishap kuyisal.
KUYISANGER ANTU AKWAU KUKAT KULET YIYUKISH YA CHIKUPU
Mutapu wayibanginay maku in kwilej a Bibil kwayikwasha kuya kurutu ni kwamukwasha kand tatuku kwilej uyakin. Machuku masatu kurutu afa, twashimwoka mulong twakumangana nend mulong wa kutesh diskur ku Chot cha Want, wasala mivu makum maad ni musamban mu kwezang ku yikumangan. Tatukwam kamubatishap, pakwez amakurump anleja anch ndiy washikang wa kusambish ku yikumangan rubing rawonsu.
Maku wikala chilakej chiwamp nakash kud am ni ampanyam. Ampanyam awonsu asatu akat kumusadin Yehova nich kushinshaman. Aad pakach pau asadidin ku mabiro ma mitiy—umwing ud ku biro wa mutiy mu Portigal ni mukwau mu Hayiti.
Am ni Randi tusadin katat mud ayibol a pakampwil mu musumb wa Hamilton, mu Ontario. Chisu twading mu mudimu wa munyingumuku, twasangerang kuyitwalaku ambay netu mu kuyichirikin antu ni mu kutakel malejan ma Bibil. Pakwez katat tukwet musangar pa kuman mutapu uyilau in kwilej etu a Bibil kurutu. Ni patukata kuta urund nau akadivar nau anambaz mu chikumangen chetu chisu, chikat kutukasikesh pa kuman mutapu urishinau nich yirung yikash ni yiwamp.
Anch navurik kwinyim, twasangera nakash mutapu watubanginau antu avud nakash. Ku mutambu wetu, twasala usu wa “kuyibangin nakash” antu akwau, kuyikasikesh kumusadin Yehova nich usu wau wawonsu. (2 Kor. 7:6, 7) Chilakej, mu dijuku dimwing, maku, mwan ikundj, ni mwan mband ading awonsu mu mudimu wa chisu chawonsu. Namwipula ikundj anch kandikal atongap kusal mudimu wa uchibol. Wakula anch uyikwashin ayibol asatu adia mu dijuku diend. Chawiy namwipula anch, “Ov, ey ukutwish kuyikwash nawamp nakash kusutamu Yehova?” Namukasikesha niyend kusanger mudimu wading usadinau antu a mu dijuku diend. Kupwa kwa angond musamban niyend wikala chibol.
Am ni Randi tudandamedin “kuyilej ansand akumusadina Yehova machuku ma kurutu” piur pa “midimu yisangareshina nakash” ya kumusadin Yehova, ni tuchingejidin anch akusanger kumusadin nakash Yehova mud mutapu twamusadidina niyetu.—Kus. 71:17, 18.
a Now known as the Life and Ministry Meeting overseer.
b Ukutwish kutang rusangu ra mwom ra Léonce Crépeault mu Chinong cha Kalam cha Ngond wa 2, 2020, paj. 26-30.