BIBLIOTEK Udia pa Kapend
BIBLIOTEK
UDIA PA KAPEND
Uruund
  • BIBIL
  • MIKAND
  • YIKUMANGAN
  • w06 1/3 p. 4 ​-​ p. 7 par. 11
  • Manans Majim ma Buku wa Ester

Kwikil video ukimbina

Video winou umukimbinap amboku nawamp.

  • Manans Majim ma Buku wa Ester
  • Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2006
  • Tumitu twa milong
  • Yom Yifanakena
  • CHIMUFANYIDIN MWANT MWAD ASALA MUD CHAPAKACH
  • (Ester 1:1–5:14)
  • KULONDULIJAN KWA YISWIMPIJOL
  • (Ester 6:1–10:3)
  • Yehova Ukez Kulet “Dipandish ni Kukamunin”
  • Ester Wapandish kal Anamakwend
    Malejan ukutwisha kwilej mu Bibil
Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2006
w06 1/3 p. 4 ​-​ p. 7 par. 11

Dizu dia Yehova Didi Diom

Manans Majim ma Buku wa Ester

RUTONG rikuwanyin nawamp. Rutong ra kuyinongish in Yuda rikusadik nawamp. Dichuku dimwing diatondau, in Yuda awonsu adinga mu teritwar wa want, utandina kudiokal ku Inde djat ku Etiopi, akez kuyinongish. Mwamu mwatonginay mwin kutenchik chom chinech. Pakwez, chom chimwing chijim, chaburena mu manangu mend. Nzamb wa mwiur ukutwish kuyikol antu itondilay amwinend ku mwikadil wa mwom ukash ap wisu. Dipandish adisambidin mu mukand wa Ester.

Amufunda kud mukurump mwin Yuda utazukinau anch Mordekay, mukand wa Ester wisambidin chirung cha mivu 18 ya winyikel wa Asuwerus Mwant mwin Peris, ap anch Xerxes I. Kushimunin kwa rusangu riner kulejen mutapu ukatay Yehova kuyipandish antu end kudiokal ku jintong jiyimp ja akankuny nau, ap anch atushalapol end apalangena mwawonsu muyila want. Ilel, ronganyin riner ridi rikasikeshina ritiy ra antu a Yehova, amusadidila mudimu utumbila mu jingand 235. Chikwau kand, antu isambidinau mu buku wa Ester adi yilakej yetwetu kwimburij ni yikwau yitufanyidina kwipuk. Chakin kamu, “dizu dia Nzamb didi diom, ni usu.”—Hebereu 4:12.

CHIMUFANYIDIN MWANT MWAD ASALA MUD CHAPAKACH

(Ester 1:1–5:14)

Mu muvu wend wa kasatu wa kuyikel (493 K.C.C.), Mwant Asuwerus wasal musambu wa want. Mwant mwad Vasiti, wijikana mulong wa wintas wa chifu chend, wamurumbukina nakash mwant ni amumwanga pa mwaz wend. Chawiy chamutondau mband mwin Yuda Hadasa pakach pa atujik awonsu a ntas a mwi ngand chakwel amuswinkana. Nich umutakel wa musanyend Mordekay, wajindjika kwijikan kwend mud mwin Yuda ni wasadila dijin diend dia in Peris, Ester.

Mu kusut kwa chisu, Haman ikundj mwin kwibaz amutumbisha ni kumutek pa ndond ya nswan-mulapu. Haman wova ujim nakash palikay Mordekay ‘kumwasin manungun pansh ni kumwifukwil,’ chawiy chatenchikay kuyinongish in Yuda awonsu adinga mu teritwar wa Want wa in Peris. (Ester 3:2) Haman wa mulembijeka Asuwerus amwitiyija ni watwish kumusal mwant ateka mbil chakwel awanisha kujipan kwinoku. Mordekay wadjal ‘ansak, wipan maut.’ (Ester 4:1) Chimufanyidin katat Ester kupak chakwel kukarumun mwikadil. Wamuladikija mwant ni nswan-mulapu wend ku musambu ching wa awiy kusu. Pakumangenau nich musangar, Ester wayit kand kwez dichuku dia kaad mulong wa musambu ukwau. Haman wasangar. Pakwez, wading wovil ujim nakash mulong kulik kumwinkish katumb kwa Mordekay. Haman watenchika chakwel amujipa Mordekay kurutu kwa dichuku dia musambu.

Yakul ku Yipul Yipwilau Piur pa Mifund:

1:3-5—Ov, musambu wasala machuku 180? Mufund ulondilap anch musambu wasala machuku minam mawonsu pakwez anch mwant walejana kuwap kwa mapit ni uyaj wa want ni kujimb kwa katumb kend mu machuku 180. palemp ap mwant wasadila chishiken chinech chilemp mulong wa kulejan uyaj wa want wend chakwel kuyishimokish ni kuyitiyijish amakurump end ukaliweny wend wa kuwanish chitenchikinay. Pa chinech, mufund wa 3 ni wa 5 yisambidin musambu wa machuku 7 wasadika kwisudiel kwa musambu wa machuku 180.

1:8—Mu mutapu ik ‘kwadingap kumushindil muntu ap umwing pa chisu cha kuna kukwatijan nich chijil’? Pa chisu chinicha, Mwant Asuwerus wasala chom chishalijadina nich chaku cha in Peris cha kwishindil umwing ni mukwau kuna mu chilik kanang ku misambu mud yiney. “Ana maar mavud ap makemp mud mwasotau,” mud mulondila referans umwing.

1:10-12—Ov, mulong wak Mwant Mwad Vasiti walika kwez kudiay mwant? Angang-a-Bibil amwing atongin anch mwant mwad walika kuziyil mulong kasotap “kwiswingish amwinend kurutu kwa angez a mwant atunway.” Ap pamwing mwant mwad winou ntas ku chifu kadingap mwin kuziyil. Ap anch Bibil kalondilap chamubachika, amakundj in manangu a pa dichuku dinidia atonga anch kumubwambwil ikundj kwadinga kamu mulong ukash wa kurish nich ni anch chilakej chiyimp cha Vasiti chikutwish chayisamburikin amband awonsu adia mu materitwar ma Peris.  

2:14-17—Ov, Ester wadinga mband wa kuns wenday mwant? Chakul chidi anch bwat. Rusangu rilondil anch amband amuletinau mwant pamanch ayichirisha ku chikumbu cha kaad kudiay ntung wadinga nich chisend cha, ‘kalam wa amband a kuns’ a mwant. Amband asutisha uchuku ni mwant ikala akajend a kuns, ap anch akajend a kaad. Pakwez, Ester kamutwalap ku chikumbu cha amband a kuns kwinyim kwa kumanijan ni mwant. Pamuletau Ester kurutu kwenday Asuwerus, “Mwant wamukata Ester kupandakan amband akwau awonsu. Ndiy watapa dilau ni ranaken kupandakan ayangadim akwau awonsu.” (Ester 2:17) Mutapu ik witapinay “dilau ni ranaken” kudiay Asuwerus? Mutapu wawiy umwing kand witapinay dilau dia akwau. “Chawiy Ester wamusangaresha mwant Hege, mwamu mwatapay dilau.” (Ester 2:8, 9) Hege wamusangera nakash piur pa yamanay—chifu chend cha ufun ni ngikadil yend yiwamp. Chakin kamu, “Ester watapa dilau kurutu kwa awonsu amumana.” (Ester 2:15) Chawiy chimwing, mwant washimoka pa yamanay mudiay Ester ni chawiy wamukata nakash.  

3:2; 5:9—Ov, mulong wak Mordekay walika kumwasin Haman manungun pansh? Chadingap kurumbuk kud in Isarel kwitiyij mwaz wa piur wa muntu mujim utumbila kusutil ku kumwasin manungun pansh. Pakwez, ku mutambu wa Haman, kwadinga yivud yikwachikinaku. Haman wading mwin Agag, chimeken kamu anch mwin Amalek, ni Yehova walonda anch chifanyidin kuyinongish in Amalek shutit. (Kuvurik Yijil 25:19) Kudiay Mordekay, kumwasin Haman manungun wadinga mulong wa kushinshaman kud Yehova. Chawiy nich rilemb walika, kulejan anch ndiy wadinga mwin Yuda.—Ester 3:3, 4.

Malejan kud Etu:

2:10, 20; 4:12-16. Ester witiyija umutakel ni chiyul cha mwin kumwifukwil Yehova ukudila. Tukwikal in manangu ‘kuyiziyil awiy adia in kututakel ni kwitudish.’—Hebereu 13:17.

2:11; 4:5. Kitufanyidinap ching ‘kutal dis, pa milong yetu ayinetu pakwez kand kubangin pa milong ya antu akwau.’—Filip 2:4.

2:15. Ester wamekesha kwikepish ni kwilam pa kulik kwit yileng yikwau ya usang ni yidjal ya ufun kupandakanamu yamwinkishau kud Hege. Wadinga “untu uwamp ujingamina mu muchim, kwiwapish kwa muchim wa kwitudish ni kalimish” kwawiy kwitapinay Ester dilau dia mwant.—1 Pita 3:4.

2:21-23. Ester ni Mordekay adinga yilakej yiwamp ya “kuziyil kudi akata kuyikel piur.”—Rom 13:1.

3:4. Yisu yimwing, chiding cha manangu kushakam zoong pakad kwiyijikish anch tudi anany, mud mwasalay Ester piur pend amwinend. Pakwez, anch chikal pa kumekesh ku mutambu kutudia pa mulong ujim, mud pa ukaleng wa Yehova ni pa kushinshaman kwetu, kitufanyidinap kwov wom wa kwiyijikish anch tudi Atuman a Yehova.

4:3. Piturishina nich yoziu, tufanyidin kukarumukin kud Yehova mu malembil chakwel kumwit usu ni manangu.

4:6-8. Mordekay wakimba kupwish mpung yatenchikay Haman mu mutapu ukwatijadina nich mbil.—Filip 1:7.

4:14. Ruchingej ra Mordekay mudiay Yehova radinga chilakej chijim.

4:16. Nich kumuchingejin nakash Yehova, nich kushinshaman ni kuhamuk Ester warisha nich mwikadil wela kumujipeshish. Chidi cha usey ujim anch twileja kwikamen padiay Yehova ni kulik kwichingejin ayinetu.

5:6-8. Chakwel kwitapil dilau dia Asuwerus, Ester wamuladikija ku musambu wa kaad. Wasala nich kubabal, mud mutukutwisha niyetu kusal.—Jinswir 14:15.

KULONDULIJAN KWA YISWIMPIJOL

(Ester 6:1–10:3)

Mud yishiken yakad kujingunik, yom yakarumuka. Haman amukudika pa mutond watekay mulong wa kumukudik Mordekay, ni muntu wasotau kujip wikal nswan-mulapu! Ov, chikalap nchik pa mulong wa kuyinongish kamu in Yuda? Pa mulong winou kwading kufanyidin kwikal kukarumuk kushimokishena nakash.

Ester ushinshamena ulondil kand. Chatekay mwom wend mu chak, waya kurutu kwa mwant ni kwit chakwel kuman mutapu wa kukangesh mpung ya Haman. Asuwerus wading wij chiswiridinay kusal. Chawiy pashika dichuku diau dia kuyijip, kadingap in Yuda, pakwez in asota kuyisal nayimp awiy ajipau. Mordekay wapana mbil ya kusal Musambu wa Purim (musambu wa dipandish dia in Yuda kwi mpung ya kuyinongish ya Haman) pa muvu ni muvu mulong wa kuvurik dipandish dined dijim. Mordekay muntu wa kaad umulondwila Mwant Asuwerus, ‘wayisadila antu end kuwap ni kulond nich chisambu kud ayend awonsu.’—Ester 10:3.

Yakul ku Yipul Yipwilau Piur pa Mifund:

7:4—Ov, mutapu ik kuyinongish in Yuda kwela “kumunenganesh mwant”? Kusutil ku kulejan patok nich nkeu kuyilandish in Yuda mud aswik, Ester wakasikeshina mulong wa kumunenganesh mwant ku kuyinongish kwau. Yikunku ya argent 10000 yashilayimu Haman kiyadingap ya ukwash ku dipit dia mwant kupandakanamu dipit dielay kutan Haman anch wayilandisha in Yuda mud aswik. Anch mpung ya kuyijip yawanyina chela kand kurumburik kushadik kwa mwant mwad.  

7:8—Ov, mulong wak amakurump a ku rupang amubwika Haman diswin pa mes? Chom chinech chadinga chilejen kwov usany ap anch rufu ramutan kal. Kukwatijan nich referans umwing, “antu a pakur yisu yimwing ading nikubwik mitu ya antu akujipau.”

8:17—Mu mutapu ik ‘an a ngand avud waswimpa chakwel kwikal in Yuda’? Chimeken patok anch in Peris avud aswimpa ikal in Yuda, patongau anch mbil yisu yading chijingidij cha kwitapin dilau dia Nzamb pad in Yuda. Chijil chawiy chimwing chisadila kand mu kuwanyin kwa uprofet udia mu buku wa Zakariy. Ulondil anch: “Antu dikum a michid yikwau akez kez kudi mwin Yuda umwing kumulej anch: ‘Tusotil kubombakan ni yeyey, mulong tuteshil anch, Nzamb udi ni yeyey.’”—Zakariy 8:23.

9:10, 15, 16—Ap anch chijil chayinkisha mbil ya kubuu yom yawonsu, ov mulong wak in Yuda alika kusal mwamu? Kulik kwau kukwetap chinshilend mulong rutong rau radinga ra kukamunin mwom wau, radingap ra kwipitish mapit bwat.

Malejan kud Etu:

6:6-10. “Kwibaz kukat kusambeliku chad lel kusheshik, ni muchim wa kwibaz ukat kulet kuwa.”—Jinswir 16:18.

7:3, 4. Ov, tukat kwiyijikish nich kuhamuk mud Atuman a Yehova, ap anch kwiyijikish mwamu kukutuletin rupompat?

8:3-6. Tukutwish ni tufanyidin kuya kud anyikel a guvernema ni amakurump a maturibinal mulong wa kutuking kud akankuny netu.

8:5. Nich nkeu, Ester kisambinap chisend cha mwant mwi mbil ya kusot kuyinongish antu end. Chawiy chimwing, tuswiridin kwikal nich nkeu pitupanina uman kud amakurump anyikel a piur nakash.

9:22. Kitufanyidinap kuyivuramen atuzwendj adia pakach petu.—Galatia 2:10.

Yehova Ukez Kulet “Dipandish ni Kukamunin”

Mordekay wajimbwilaku rutong ra Nzamb kutambul kalimish kwa Ester. Padingau mu chak, in Yuda afunga ni alembila mulong wa kutan ukwash. Mwant mwad waya kurutu kwa mwant pakad kumutazuk ni amwaka nich musangar chisu ni chisu. Mwant kalalap tul pa uchuku winou ukash. Chakin, buku wa Ester wisambidin mutapu wendishay Yehova yishiken mulong wa kuyisakin antu end.  

Rusangu risangareshina ra Ester ridi dikasikesh dia pakampwil kud etu tushicha ku “disudiel dia mangand.” (Daniel 12:4) “Anch chisu chawanin,” ap chisu cha nsudiel, chad Gog wa ku Magog—Satan Djabul—ukez kuyizengol mu mutapu wawonsu antu a Yehova. Rutong rend rikez kikal ching ra kuyinongish shitut in kwifukwil akin. Pakwez mud muchadinga pa dichuku dia Ester, Yehova ukez kuyiletin in kumwifukwil end “dipandish ni kukamunin.”—Ezekiel 38:16-23; Ester 4:14.

[Chipich chidia pa paj wa 6]

Ester ni Mordekay kurutu kwenday Asuwerus

    Mikand ya Uruund (1999-2025)
    Budik
    Andam
    • Uruund
    • Kwangan
    • Yom ukatina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbil ja Kusadin
    • Mbil ja Ujindj
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Andam
    Kwangan