En Ansand, Tondany Kumusadil Yehova
“Tondanyap ilel unou nany ukukatany kusadil.”—JOSHUA 24:15.
1, 2. Milad ik ya dibabatish yikata kusadik mu Kristendom?
MWIN kufund Tertullien wafunda mazu manam piswimp ni kupwa kwa chitot cha mivu cha kaad mu chirung chetu. “Yilikany [an] ikal in Kristu anch ashiken kal mu kumwijik Kristu.” Wadinga ulikin kuyibabatish an, mulong chaku chinech chasambisha nau in Kristu in kupumbwok a pa chirung chinicha. Augustin, Tatuku wa Chikumbu cha Nzamb walika yalonday Tertullien ni yilondila Bibil, walonda anch dibabatish dikat kudiosh chitil cha kusambish ni an afiling pakad kuyibabatish ayifishining nich kuyitek mu karung ka misiny. Chitiyij chinech chawiy chakasikeshina chaku cha kuyibabatish swa-swa atubas mud muchitwishikina anch avadik.
2 Maegliz mavud ma Kristendom machidandamedin ni katat kuyibabatish atubas. Chikwau kand, mu rusangu ra muntu, anyikel ni antakel a michid yitazukinau anch ya in Kristu, adinga ni kuyishindil “apagan” adingau ni kukwat mulong wa kuyibabatish. Pakwez kuyibabatish atubas ni kuyishindil amakurump dibabatish kwengamidinap pa Bibil.
Kwikil Ilel Kumushindil Muntu Kwipan
3, 4. Chom ik chikutwisha kuyikwash an a anvaj ipana kal chakwel ipana kwa kwikatin?
3 Bibil ulejen anch Nzamb umen anch an adi atumbila ap anch nvaj umwing kusu ndiy udia mwin Kristu ushinshamena. (1 Korint 7:14) Ov, chinech chawiy chikata kuyikadish an atushalapol ashinshamena a Yehova? Bwat. Pakwez, an alilau kud anvaj ipana kal kud Yehova akat kutambul malejan makutwisha kuyishikij an inay ku kwipan ayinau kud Yehova. Mwant Salomon mwin manangu wafunda anch: “Mwanam ikundj, lam yijil ya tatukwey, kangal walik malejan ma makwey. . . . Yikez kakutakel piukwenda, yikez kakulam piukulala, yikez kwisamb niyeyey piukulanka. Yijil yidi mwend wa kasu, ni malejan madi chimunyik. Malejan ma kubabesh madi njil ya mwom.”—Jinswir 6:20-23.
4 Umutakel wa anvaj in Kristu ukutwish kuyilam an, anch adi tayad kuulondul. Salomon walonda kand anch: “Mwan ikundj wa manangu [ukat kumusangaresh] tatukwend, pakwez mwan ikundj chisup ukat kumunenganesh makwend.” “Tesh mwanam ikundj, ikal ni manangu, tentamish muchim wey mwinjil.” (Jinswir 10:1; 23:19) Mwaning, chakwel kwisakin malejan ma anvaj, en ansand ufanyidinany kwikal tayad kwitiyij umutakel, yiyul ni dipup. Kiwavadikanyap in manangu, pakwez ukutwish kwikalany “in manangu” ni kulondul kwa kwikatin ‘njil ya mwom.’
Malejan Yom Ik?
5. Paul wayinkisha an ni atatuku chiyul ik?
5 Kambuy Paul wafunda anch: “En an, yiziyilany anvaj en mu Mwant, mulong chinech chitentamin. Mulimisha tatukwey ni makwey, chawiy chijidik cha kusambish nich kushilimu: chakwel chikwikal chiwamp kudi en, ni ukushakam mwom shakame-e pansh. Ni yen atatuku, kangal wayisudishany an en ku michim; pakwez yilidilany mu kuyikand mu malejan ma Mwant.”—Efes 6:1-4.
6, 7. Kuyilil an kukwatijan ni “malejan ma [ Yehova, NW],” kwitin yom ik, mulong wak chinech chirumburikinap anch anvaj akat kuyishindil nayimp?
6 Ov, anvaj in Kristu akat kuyishindil anau nayimp pakatau kuyilil mu “kuyikand mu malejan ma Mwant”? Bwat. Ov, nany ukutwisha kuyifish nich anvaj mulong ayilejin anau yom yimenau anch yawiy yitentamina ni ya kuyikwash mu mashakamin? Apagan kakatap kuyifish nich pakatau kuyilej anau anch Nzamb kadingakwap. Akatolik atongining anch akwet chisend cha kuyilil anau mu ritiy ra Akatolik, ni kwikiling muntu ukata kuyilond mulong wa kusal mwamu. Chawiy chimwing, chifanyidinap kuyilond Atuman a Yehova anch akat kuyishindil anau kusal yisotilau pakatau kuyilidil mu yitongijok ya Yehova yengamidina pa uyakin wa pa dishin ni pa yijidik ya ngikadil.
7 Kukwatijan ni buku umwing (Theological Dictionary of the New Testament), dizu dia kusambish dia Ugrek dikarumwinau anch “malejan” mu Efes 6:4 disambidin kulondulijan kwa yisal “yisotila kutenchik manangu, kutenchik yom yiyimp, kuwapish ngikadil ya muspiritu.” Yom ik chifanyidina kusal anch nsand ulikin malejan ma anvaj mulong wa arund, ni mulong wa kusot kusal yisadilau antu avud? Nany ufanyidinau kulond mulong wa kushindil kuyimp kwinoku—ov, adi anvaj bil anch arund a nsand winou? Anch arund inay akat kumushindil nsand kuna yom mud damb, kunawol maar nakash, ap kusal masandj, ov, chifanyidin kuyilond anvaj pasotilau kutenchik manangu ma mwan ni kumukwash kujingunin yibudikin yiyimp ya ngikadil yiney?
8. Yom ik yadinga mu ‘kumwitiyijish Timote anch yom yiney yidi yakin’?
8 Kambuy Paul wamufundila nsand Timote anch: “Pakwez ey shakam mu yiwileja kal ni yiwitiyija anch yidi yakin, wiyijik akuleja; ni mudi kudiokal ku wanikanch wey wij kal Mukand wa Nzamb, ukutwisha kukudimwish ku dipandish ku ritiy mu Kristu Yesu.” (2 Timote 3:14, 15) Kudiokal ku wanikanch wend, Timote, makwend ni ngakend ateka mufulandal wa ritiy rend mwi Nzamb ni kusadil ronganyin ra Mifund Yitumbila. (Midimu 16:1; 2 Timote 1:5) Kwinyim, pikalau in Kristu, kamushindilap Timote kwitiyij pakwez ‘witiyija’ amwinend kusutil ku kutongijokin kwovikena ni kwengamidina pa ronganyin ra Mifund.
Yehova Usotil Witondinap Amwiney
9. (a) Yehova uyilimishin nchik yitang yend, ni mulong wak? (b) Mutapu ik wasadilay Mwan ikundj kapokal wa Nzamb want ipend wa kutond?
9 Yehova wela kuyitang yitang yend mud arobo (mashiny), atenchikau kal kusal ching rusot rend ni akad kutwishang kusal yom yikwau. Pakwez, wayilimisha nich kuyinkish want ipau wa kwitondil. Nzamb wetu ukatil antu amuziyidila kwa kwisotil. Ukat kusanger pa kuyiman yitang yend, amapal ni ansand, akat kumusadil nich rukat. Chilakej chipandikena kuwap cha kuziyil ku rusot ra Nzamb chidi cha Mwanend ikundj kapokal, wisambidinay Yehova anch: “Mwinou ndiy Mwanam ukatishena, mwi ndiy nikat kusanger.” (Mateu 3:17) Mwan ikundj winou wa kusambish wamwela Tatukwend anch: “Nasangar kusadil rusot rey, A Nzamb wam, mwawiy, yijil yey yidi kal mu muchim wam.”—Kuseng 40:8; Hebereu 10:9, 10.
10. Chom ik chisadila anch kumusadil Yehova kwikala kwitiyikina?
10 Yehova uchingejin anch antu amusadidila mwishin mwa umutakel wa Mwanend ikundj amekesh kuziyil kwa kwikatil kwa chilik chimwing ku rusot Rend. Nfund a kuseng, wawanga mu uprofet anch: “Antwey akwizul sens ni muchim ukash piukuyitakela ku mukandu ujidila. Usangarum ukwez kudi ey mudi maum mabudika pikwacha pamanch.” (Kuseng 110:3) Dirijek diawonsu dia Yehova, chikunku cha mwiur ni cha pansh, yisadil mu kwengamin pa kuziyil kwa kwikatil ku rusot ra Nzamb.
11. Kutond ik kufanyidinau kutond ansand alilau kud anvaj ipana kal?
11 Chawiy, en ansand ufanyidinany kutesh anch ikalap nchik anvaj en ap amakurump in Kristu adia mu chikumangen kakukushindilanyap chakwel utambulany dibabatish. Impu ya kumusadil Yehova yifanyidin kudiokal kud ey. Joshua wayileja in Isarel anch: “Musadilany [Yehova] nich muchim wa kashinsh ni ujijamena . . . Tondanyap ilel unou nany ukukatany kusadil.” (Joshua 24:14-22) Chilik chimwing, chifanyidin kwikal kusot kwen ayinen anch utondany kwipan kud Yehova ni kupan mwom wen mulong wa kusal rusot rend.
Itiyij Chisend Chey
12. (a) Ap anch anvaj afanyidin kuyifundish anau, ov, chom ik chikukanganyau kuyisadil? (b) Chisu ik chikutwishay mwanikanch kwikal nich chisend ku mes kwa Yehova mulong wa kutond kutondinay?
12 Chisu chikushiken piukezany en ansand kudiokal mu dichidij dia anvaj en ashinshamena. (1 Korint 7:14) Mwin kwilej Yakob wafunda anch: “Muntu mwawonsu wija chom chiwamp chifanyidinay kusal, chad ndiy kachisadilap, wasal kal chitil.” (Yakob 4:17) Anvaj kakutwishap kumusadil Nzamb mulong wa anau ap an ni yawiy kakutwishap kumusadil Nzamb mulong wa anvajau. (Ezekiel 18:20) Ov, wilejin kal piur pa Yehova ni pa ntong jend? Ov, wapamin kal muchifanyidina mu chilik cha kutesh yom yiwilejina ni kusambish kuta urund ni Yehova? Ov, chikwikalap cha manangu kutong anch Nzamb ukumen anch uwanyidin kukwat mupak wa kumusadil?
13. Yipul ik yifanyidinau kwiyipul ansand akad kubabatishiu?
13 Ov, udi mwanikanch wakad kubabatishiu walilau kud anvaj akata kumwifukwil Nzamb, ukata kukumangan ku yikumangan ya Ukristu, ni kuya mu mudimu wa kulejan rusangu ruwamp ra Want? Anch mwamu chidia, iyipula nich kashinsh anch: ‘Ov, mulong wak unikata kusal mwamu? Ov, nikat kukumanganang ni kuya mu mudimu wa kulejan mulong anvaj am awiy asotila anch nisala mwamu bil anch chidi mulong nisotil kumusangaresh Yehova?’ Ov, wajingunin kal amwiney yom “yiwapila ni yirijekina ni yiwanyidina ku rusot ra Nzamb”?—Rom 12:2.
Ov, Mulong wak Ulikina Kubabatishiu Swa?
14. Yilakej ik ya Bibil yilejena anch kichifanyidinap kulabish dibabatish pakad diyingish diakin?
14 “Chom ik chikwinkangesha am kwimbabatish?” Ikundj mwin Etiopi wamwipula Filip mwin kulejan chipul chinech pateshay kal anch Yesu ndiy wadinga Mesia. Pakwez mwin Etiopi wadinga nich ronganyin ra Bibil riwanyidina mu chilik cha kujingunin anch kafanyidinap kulab kulejan kudiosh pinipa ni kuya kurutu, chimufanyidin amusadila Yehova mud chid cha chikumangen cha Ukristu, ni chamuletina musangar ujim. (Midimu 8:26-39) Chilik chimwing, mband umwing utazukinau anch Lidia, ‘muchim wend wamwanzurika nakash mulong wa kutesh nich kashinsh ka yom yalonday Paul,’ pinipa kamu ‘wababatishiwa,’ pamwing ni chikumbu chend. (Midimu 16:14, 15) Chawiy kand, kalam wa rukan wa ku Filip wamutesha Paul ni Silas padingau ni kumulej “dizu dia Mwant,” ni “amubabatisha kapamp kamwing, ndiy ni chikumbu chend chawonsu pinipa kamu.” (Midimu 16:25-34) Chawiy lel, anch umwij Yehova mu chilik chiwanyidina ni kwijik ntong jend, ni anch ukwet impu yakin ya kusal rusot rend, ni ukwet ntumb yiwamp mu chikumangen ni anch ukat kukumangan ku yikumangan pakad kujing ni kuya mu mudimu wa kulejan rusangu ruwamp ra Want, ov, mulong wak ulikina kubabatishiu?—Mateu 28:19, 20.
15, 16. (a) Chitong ik chiyimp chikutwisha kuyichirish ansand avud kwinyim ni kulik kubabatishiu? (b) Ov, mu mutapu ik kwipan ni kubabatishiu yidi diking kud ansand?
15 Ov, chitwishikin anch ukat kwidjidjek kusal rizau riner ra usey mulong wovil wom wa kukurumburish anch wasal chitil? Anch mwawiy, tong bil: Ov, ukutwish kulik kuland mukand wa kwendish nich motak mulong wovil wom anch dichuku dimwing ukutwish wasal nich aksident? Bwat kwau! Chilik chimwing ukutwishap kwidjidjek kubabatishiu anch uwanyishin yitinau. Chakin kamu, ukez kikal ubachikinau nakash kusal usu wey wawonsu chakwel ujijamena mulong wa kulik kusal chitil anch wapanin kal mwom wey kud Yehova ni witiyijina kusal rusot rend. (Filip 4:13) En ansand amboku, kangal watongany anch kulabish kubabatishiu, kukutwish kukwipushany dirumburish. Anch washikenany kal reng ra kusend chisend chen, Yehova ukutwish kukurumburishany mulong wa yom usadila wikal ubabatishinau ap wakad kubabatishiu.—Rom 14:11, 12.
16 Atuman avud adia pa mangand ova anch mupak wau wa kubabatishiu padingau anch ansand wayikwasha nakash. Tushinshikinany chilakej cha Kaman umwing wa reng ra mivu 23 udia Mwimputu wa Kurand. Uvurikin anch kubabatishiu kwend padingay ni mivu 13 kwamubachika kwikal udimukina ni kwipuk kuwayiway mulong wa “maku ma usand.” (2 Timote 2:22) Padingay uchidi mwanikanch, wakwata mupak wa kwikal kashalapol wa chisu chawonsu. Ilel, usadidil nich musangar ku biro wa mutiy wa Atuman a Yehova. Yiyukish yivud yiyichingedin ansand awonsu, niyey kumwing, atondina kumusadil Yehova.
17. Ov, yom ik yidia mu yom ya usey ya kusot kwijik mudi mudia “rusot ra [Yehova]”?
17 Kwipan ni dibabatish yidi chijingidij cha nsambishil ya mwom wa kusend nich usey rusot ra Yehova mu mijikit yetu yawonsu. Chakwel kuwanyish kwipan kwetu chitin ‘kulam chisu cha muten.’ Ov, mutapu ik tukutwisha kwilamin chisu cha muten? Kusutil ku kulam chisu chitwela kusutish mu milong yamwamu ni kupwa kuchisadil mulong wa dilejan diakin dia Bibil, kukumangan ku yikumangan, ni kuya muchitwishikina ni kulejan “Rusangu Ruwamp ra Want.” (Efes 5:15-16; Mateu 24:14, MM) Kwipan kwetu kud Yehova ni maku metu ma kusal rusot rend yikez kwikal nich chibudikin chiwamp mu mitapu yawonsu ya mwom wetu, pamwing ni mutapu tukata kwipuwangesh, kudia kwetu ni yaku yetu ya kuna, ni piur pa milad ya mizik yitukata kutesh. Ov, mulong wak kulik kutond mulad wa kwipuwangesh ukeza kusanger chikupu ni chikupu? Tunan twa ansand Atuman akweta musangar akutwish kukulej anch kudi mitapu yivud yitiyikina ya kwipuwangesh piudia mukach mwa yijidik ya “rusot ra [ Yehova].”—Efes 5:17-19.
“Tusotil Kubombakan ni Yeyey”
18. Chipul ik chifanyidinau kwiyipul ansand?
18 Kudiosh mu muvu wa 1513 kurutu kwa chirung chetu djat pa Pentekot wa 33 mu chirung chetu, Yehova wadinga ni antu atenchikinau pa divu atonday mulong wa kumwifukwil ni kwikal atuman end. (Isay 43:12) Ansand in Isarel avadikina mu muchid winou. Kudiosh pa Pentekot, Yehova wikel kal nich “muchid” usu pa divu, Isarel wa muspiritu, “antu . . . mulong wa dijin diend.” (1 Pita 2:9, 10; Midimu 15:14; Galatia 6:16) Kambuy Paul ulondil anch Kristu witokishina amwinend “antu kwikal aend pakampwil, atakamena ku midimu yiwamp.” (Titus 2:14) En ansand ukwetany want ipen wa kwikwatin ayinen mupak wa kujingunin kudiau antu inay. Anany ilel unou adia “muchid utentamina,” ashakamina kukwatijan ni yijil ya Bibil, asadila mud Atuman ashinshamena a Yehova, ni alejena Want wend mud wawiy ruchingej rimwing kusu ra antu? (Isay 26:2-4) Shinshikin bil mu maegliz ma Kristendom ni marelijon makwau, ni isikej mwikadil wau nich yitinay Bibil piur pa atushalapol akin a Nzamb.
19. Chom ik chitiyijinau mamiliyon ma antu kunyingumuk mu mangand?
19 Mamiliyon ma antu pa mangand pawonsu, pamwing ni ansand avud, itiyijin kal anch kashal wa azizidilau many wa Atuman a Yehova ndiy udia “muchid utentamina.” Awiy akat kuyilej in Isarel a muspiritu inay anch: “Tusotil kubombakan ni yeyey, mulong tuteshil anch, Nzamb udi ni yeyey.” (Zakariy 8:23) Tuchingejin chakin kamu anch en ansand ukukwatany mupak wa kwandam mukach mwa antu a Nzamb ni chawiy lel “tondany mwom”—mwom wa chikupu mu mangand masu ma Yehova.—Kuvurik Yijil 30:15-20; 2 Pita 3:11-13.
Kuchirikin
• Yom ik yidia mu malejan?
• Mulad ik wa mudimu witiyikina kud Yehova?
• Kutond ik kuyichingedina ansand awonsu alilau kud anvaj ipana kal?
• Ov, mulong wak chifanyidinap kulabish dibabatish chamwamu?
[Chipich chidia pa paj wa 28]
Ov, nany ufanyidina kutesh?
[Chipich chidia pa paj wa 30]
Ov, mutapu ik usadila kwipan ni kubabatishiu mud diking kud ey?
[Chipich chidia pa paj wa 31]
Chom ik chikukangeshina kubabatishiu?