BIBLIOTEK Udia pa Kapend
BIBLIOTEK
UDIA PA KAPEND
Uruund
  • BIBIL
  • MIKAND
  • YIKUMANGAN
  • w07 1/7 map. 23 ​-​ 28
  • “Kangal Wamufundikeshinany Muntu Kuyip Ku Kuyip”

Kwikil video ukimbina

Video winou umukimbinap amboku nawamp.

  • “Kangal Wamufundikeshinany Muntu Kuyip Ku Kuyip”
  • Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2007
  • Tumitu twa milong
  • Yom Yifanakena
  • “Nikat Kunilembidilany”
  • “Rukat Ren Rikal Rakad [Rubabek]”
  • “Yiyukishany Awiy Akata Kunimeshany Mar”
  • “Ikalany ni Chisambu Nau Antu Awonsu”
  • “Kangal Wifundikeshinany Ayinen”
  • Chitufanyidina Kulikin Kufundakesh
  • “Ikalany Ni Chisambu Nau Antu Awonsu”
    Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2009
  • Manans Majim ma Buku wa in Rome
    Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2008
Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2007
w07 1/7 map. 23 ​-​ 28

“Kangal Wamufundikeshinany Muntu Kuyip Ku Kuyip”

“Kangal wamufundikeshinany muntu kuyip ku kuyip. Ikalany ni kalimish ku mes kwa antu awonsu.”—ROM 12:17.

1. Yisal ik yikatap kusadik chisu chawonsu?

PAKATAU kumudjikul mwanikanch kudi yayend, chisu chivud chisal cha kusambish cha mwan chiding cha kusot niyend kumudjikul yayend. Cha ushon, chaku chinech cha kufundakesh chipwidinap kusu kudi an. Mwamu kand musadiningau antu amakurump avud. Anch muntu wamusarumun, asotining ching kufundakesh. Chakin kamu, amakurump avud kakutwishap adjikulijan mu mutapu umekena, pakwez avud akutwish kudjikulijan mu jinjil ja ujindj. Pamwing ap akat kupalangeshang yom ya makasu piur pa muntu wayisarumuna ap kukimb mutapu wa kusot kumujikin njil mu mijikit yisadinay. Wikalap nchik mutapu usadinau, diloz didi dimwing—kumufundakeshin chilik chimwing.

2. (a) Ov, mulong wak in Kristu akin akat kujijaman ku chibachikin cha kufundakesh? (b) Yipul ik ni shapitre ik wa Bibil tukushinshikina?

2 Ap anch kushindil kukash kwa kufundakesh kukwet mij mu muchim, in Kristu akin asadining usu wa kulik kuwilamu. Pakwez, asadining usu wa kulondul chiyul chalonday kambuy Paul anch: “Kangal wamufudikeshinany muntu kuyip ku kuyip.” (Rom 12:17) Chom ik chikeza kutubachik kushakam kwambatan nich chijil chinech cha piur nakash? Nany kitufanyidinap pakampwil kufundakeshil kuyip? Yom ik tukeza kutaninamu anch twalik kufundakesh? Chakwel anch twakul ku yipul yiney, twilejany yilondila mazu ma Paul ni mutapu ulejena Rom shapitre wa 12 anch kulik kufundakesh kutentamin, yidi njil ya rukat ni ya kwitudish yitufanyidina kulondul. Tukushinshikin yom yiney yisatu kamwing ni kamwing.

“Nikat Kunilembidilany”

3, 4. (a) Kusambishin nich Rom shapitre wa 12, chom ik chisambidinay Paul, ni dizu ‘chawiy’ disadidilay dirumburikin ik? (b) Riy ra Nzamb radinga nich chibudikin ik padi in Kristu in Rom?

3 Kusambishin mu shapitre wa 12, Paul wisambidin yom yinying yikweta jinsangu jitadila mwom wa win Kristu. Urumburil urund wetu ni Yehova, ni ambay akaritiy, ni antu akad ritiy, ni anyikel a guvernema. Paul ulejen anch kudi diyingishin dijim dia kujijaman ku yitongijok yiyimp, pamwing nich chibachikin cha kusot kufundakesh, palonday anch: “Akadivar, nikat kunilembidilany en ku riy ra Nzamb.” (Rom 12:1) Tal dizu ‘chawiy,’ dirumburikina anch “pa kuman chibudikin chidia kurutu.” Chakin kamu Paul walonda anch: ‘Kwambatan nich yom yinakurumburilanya, nakwilembilany usalany chinisotila kukulejan katat.’ Chom ik chayilejau in Kristu a ku Rom kudiay Paul?

4 Mu mashapitre 11 ma kusambish ma mukand wend, Paul wisambina dilau ditapilau in Yuda pamwing ni Akamichid dia kwikal anyikel pamwing ni Kristu mu Want wa Nzamb, ruchingej rakanganyau in Isarel a ku mujimbu kwitiyij. (Rom 11:13-36) Kwitapil dilau kwinoku kwa pakampwil kwikala kutwishikina ching kusu “ku riy ra Nzamb.” Ov, mutapu ik ukutwishau in Kristu kwakul ku riy rijim ra Nzamb? Michim yau yifanyidin kwizul nich musangar ujim nakash mu chilik cha kwikal abachikinau kusal yalonday kand Paul anch: “[Panany] mijimbu yen kwikal yakupesh yom, yitumbila, ni yirijekinau kudi Nzamb, kwawiy kusadil kwen kwa [s]piritu.” (Rom 12:1) Ov, mutapu ik lel, ukutwishau in Kristu inay kwipan ayinau chakin mudi “yakupesh” kudi Nzamb?

5. (a) Mutapu ik ukutwishay muntu kwipan amwinend mudi “yakupesh” kudi Nzamb? (b) Chijil ik chifanyidina kwikal nich usu pa chaku cha mwin Kristu?

5 Paul wadandamena kurumburil anch: “Kangal wilikejany mu chaku cha mangand minam, pakwez karumukany ku manangu masu, chakwel en wijikangany yiwapila ni yirijekina ni yiwanyidina ku rusot ra Nzamb.” (Rom 12:2) Pa ndond pa kulik spiritu wa mangand atakela yitongijok yau, awiy afanyidina kutenchik manangu pa mutapu wa kutongijok wa Kristu. (1 Korint 2:16; Filip 2:5) Chijil chinech chikutwish kwikal nich usu pa chaku cha dichuku ni dichuku cha in Kristu awonsu akin, pamwing niyetu ilel.

6. Kukwatijan nich yitongijok ya Paul yidia mu Rom 12:1, 2, chom ik chikutubachika kwipuk kufundakesh?

6 Yitongijok ya Paul yidia mu Rom 12:1, 2 yitukwashin nchik? Mudi in Kristu azizidilau many a mu Rom, niyetu tukwet musangar ujim mulong wa kudandamen nich milad kushalijan ya riy ra Nzamb padi etu ni udandamedin kutwinkish mwom dichuku ni dichuku. Chawiy, muchim wizwila nich kujikitish ukutubachik tumusadila Nzamb nich usu wetu wawonsu, mapit metu, ni ukaliweny wetu. Chovil chinech cha mu muchim chitubachikin kand kusal usu wetu wawonsu chakwel tulika kutong mudi mutongina mangand, pakwez tutonga mudi Kristu. Ni kwikal nich manangu madingay nich Kristu kukwet usu pa mutapu tukuyisadila antu akwau—ambay netu akaritiy ni akad ritiy. (Galatia 5:25) Chilakej: Anch twatong mudi Kristu, tukwikal nich usu wa kujijaman ku chibachikin cha kufundakesh.—1 Pita 2:21-23.

“Rukat Ren Rikal Rakad [Rubabek]”

7. Rukat ra mutapu ik risambidinau mu Rom shapitre wa 12?

7 Tulikining kufundakesh kuyip ku kuyip chidiap kusu anch mulong chidi chiwamp pakwez chidi mulong kudi kusal kwa rukat. Shinshikin mutapu kambuy Paul wisambinay kand chibachikin cha rukat. Mu mukand wayifundinay in Rom, Paul usadidil dizu “rukat” (mu Grek a·gaʹpe) tupamp tuvud pisambidinay rukat ra Nzamb ni ra Kristu. (Rom 5:5, 8; 8:35, 39) Pakwez, mu shapitre wa 12, Paul usadidil dizu a·gaʹpe mu mutapu windjing—pisambidinay rukat pantaliken nau ambay netu antu. Kupwa kwa kwisambin yipan kushalijan ya mu spiritu ni yidia mukach mwa in ritiy amwing, Paul ujimbwil ngikadil yifanyidinau kukudish in Kristu awonsu. Paul ulondil anch: “Rukat ren rikal rakad [rubabek].” (Rom 12:4-9, MM) Kuyikat antu akwau kudi chijingidij chijim cha in Kristu akin. (Marko 12:28-31) Paul utukasikeshin kushinshikin anch rukat ritumekeshina ridi rakin.

8. Mutapu ik tukutwisha kumekesh rukat rakad rubabek?

8 Chikwau kand, Paul wisambidin mutapu wa kumekesh rukat rakad rubabek, ulondil anch: “Katukinany ku yiyimp; ulamatany ku yiwamp.” (Rom 12:9) Mazu “katukinany” ni “ulamatany” madi makash. Dizu “katukinany” akutwish kudikarumun kand anch “kisany.” Tufanyidin kukis chidiap kusu yibudikin ya kuyip pakwez kand kuyip akwinaku. (Kuseng 97:10) Dizu “ulamatany” kudi kukarumun chisal cha mu Grek chirumburikina anch “kulamat.” Mwin Kristu ukweta rukat ra kashinsh ulamatining ba, ap kulondul piswimp nakash ngikadil ya kuwap mu chilik cha kwel anch yikwikal chikunku chilamatina kamu ku untu wend.

9. Chiyul ik chiletinay Paul chisu ni chisu?

9 Paul ujimbwil mutapu ukwau wa pakampwil wa kumekesh rukat chisu ni chisu. Ulondil anch: “Yiyukishany awiy akata kunimeshany mar; yiyukishany, kangal wayishingany.” “Kangal wamufundikeshinany muntu kuyip ku kuyip.” “Kangal wifundikeshinany ayinen akarukat.” “Kangal akupandikanany kudi kuyip, pakwez pandikanany tuyimp nich kuwap.” (Rom 12:14, 17-19, 21) Mazu ma Paul mamekeshin patok mutapu tukutwisha kuyisadil antu akad kwitiyij, ap antu akata kutupompat.

“Yiyukishany Awiy Akata Kunimeshany Mar”

10. Mutapu ik tukutwisha kuyiyukish in kutumesh mar?

10 Mutapu ik tukutwisha kusadil chiyul cha Paul: “Yiyukishany awiy akata kunimeshany mar”? (Rom 12:14) Yesu wayileja in kwilej end anch: “Yikatany akankuny en, ni kuyilembidil awiy akata kunizengolany.” (Mateu 5:44; Luka 6:27, 28) Chawiy lel, njil yimwing mutukutwisha kuyiyukishin antu akata kutumesh mar yidi kuyilembidil, kumwit Nzamb anch, ang antu amwing akat kutumesh mar mulong wa kuburen kwau kwijik, Yehova atwisha kuburil mes mau ku uyakin. (2 Korint 4:4) Chakin, chikutwish kumekan mudi chikasiken kumwit Nzamb anch amuyukisha muntu utumeshina mar. Pakwez, anch manangu metu mafaniken mu chilik kanang nich manangu ma Kristu, chawiy tukez kand kumekesh anch tuyikatin akankuny netu. (Luka 23:34) Chibudikin ik chikutwisha kwikalaku anch twamekesh rukat riner?

11. (a) Chom ik tukutwisha kwilejin ku chilakej cha Stefan? (b) Mudi muchimekena mu mwom wa Paul, chom ik chikata kuyishiken in kumeshan mar amwing?

11 Stefan wayilembidila antu amumesha mar, ni malembil mend madingap ma chamwamu. Kipasutap chisu chilemp kupwa kwa Pantekot wa mu muvu wa 33 mu chirung chetu, Stefan amukwata kudi in kumesh chikumangen cha Ukristu mar, amupwitina pol pa Yerusalem, ni kumwas mayal. Kurutu afa, ndiy wabarika nich dizu dikash anch: “[Yehova], kangal wayichindil chitil chinech.” (Midimu 7:58–8:1) Ikundj umwing wadinga mukach mwa amakundj alembidilau kudi Stefan wadinga Saul, wamana ni witiyija rufu ra Stefan. Kwinyim, Yesu wasangulau wamekana kudi Saul. Muntu winou wadinga pa kusambish mwin kuyimesh in kwilej a Kristu mar, wakarumuka wikal kambuy Paul, mwin kufund mukand wa in Rom. (Midimu 26:12-18) Kukwatijan nich malembil ma Stefan, Yehova wamulikishina Paul chitil cha kwikal mwin kumeshan mar. (1 Timote 1:12-16) Chidiap cha kushimok anch Paul wayikasikesha in Kristu anch: “Yiyukishany awiy akata kunimeshany mar”! Wadinga wij kusutil ku yamanay anch chakin kamu in kumeshan mar amwing akwikal atushalapol a Nzamb. Mu machuku metu, in kumeshan mar amwing ikadil kal akaritiy mulong wa mashakamin ma chisambu ma atushalapol a Yehova.

“Ikalany ni Chisambu Nau Antu Awonsu”

12. Chiyul chidia mu Rom 12:9, 17 chambaten nchik nich mazu madia mu verse wa 9?

12 Chiyul chikwau kand chaletay Paul piur pa kuyisadil akaritiy ni antu akad ritiy anch: “Kangal wamufundikeshinany muntu kuyip ku kuyip.” Mazu minam madi chibudikin chiwamp cha yalonday kwisambishil, pakampwil: “Katukinany ku tuyimp.” Ov, mutapu ik ukutwishay muntu kulond anch chakin kamu ukisin yom yiyimp, anch ukat kusadil yom yiyimp mudi mutapu wa kuyifundakeshin antu akwau? Kusal mwamu kukez kwikal chinyim nich kwikal nich rukat ‘rakad rubabek.’ Kupwa Paul ulondil anch: “Ikalany ni kalimish ku mes kwa antu awonsu.” (Rom 12:9, 17) Mutapu ik tukutwisha kusadil mazu minam?

13. Mwi njil ik tukutwisha kwiyendish ayinetu ‘kurutu kwa antu awonsu’?

13 Kwisambishil, mu mukand wayifundinay in Korint, Paul wafunda piur pa mar mamanau atwimbuy. Paul walonda anch: “Atuteka kal kutumekesh ku mangand chikupu, ni kudi angel ni kudi antu. . . . Akat kutusal, etu tukat kuyiyukish; anch atupompat tukat kujikish; pakutulondau nayimp tukat kuyilondil.” (1 Korint 4:9-13) Chawiy chimwing, ilel antu a mangand minam ayitadil in Kristu akin. Antu atwombilamu pamenau yisal yiwamp yitusadila ap pa chisu chikatau kutusadil pakad kutentam, akutwish kusot kutesh nakash uruu wa Ukristu.—1 Pita 2:12.

14. Mu chilik ik tufanyidina kushiken mulong wa kwikal mu chisambu?

14 Mu chilik ik lel, tukutwisha kushiken mulong wa kulet chisambu? Tufanyidin kusal usu wetu wawonsu mudi chitwishikina. Paul uyilejin anamakwend in Kristu anch: “Anch chikasikenip nchik kudi en, ikalany ni chisambu nau antu awonsu.” (Rom 12:18) Mazu “anch chikasikenip” ni “kudi en” marumburil mazu malejena anch kwikal mu chisambu ni antu akwau kudingap kuswapela chisu chawonsu. Chilakej, tukujirilap chijil cha Nzamb mulong wa kwikal kwau mu chisambu ni muntu. (Mateu 10:34-36; Hebreu 12:14) Pakwez, tusadiling yom yawonsu yitukutwisha kusal—pakad kujiril yijil yitentamina—mulong wa kwikal mu chisambu “nau antu awonsu.”

“Kangal Wifundikeshinany Ayinen”

15. Diyingishin ik dia kulikin kufundakesh didia mu Rom 12:19?

15 Paul uletin diyingishin dikwau dilejena mulong wak kitufanyidinap kufundakesh; yidi njil yiwamp ya kulondul. Ulondil anch: “Kangal wifundikeshinany ayinen, akarukat, pakwez shilany ujim wa Nzamb ndond; mulong achifundil anch: ‘Kufundakesh kuding kudi am; yam nikez kafutan, mwamu mwalonday Mwant.’” (Rom 12:19) Mwin Kristu mwawonsu usotila kufundakesh udi mwin kwibaz. Ndiy ukat kwilondil amwinend pa ndond yidia ya Nzamb. (Mateu 7:1) Chikwau kand, kusutil ku kusot amwinend kupwish milong, umekeshin kuburen ritiy mu kumuchingejin Yehova ulondila anch: “Yam nikez kafutan.” Pakwez, in Kristu akin achingejin anch Yehova ukez kuyikatwil “milong yau swa swa.” (Luka 18:7, 8; 2 Tesalonik 1:6-8) Nich kwikepish akat kushang mu makas mwa Nzamb kufundakesh kuyip ku kuyip.—Yeremiy 30:23, 24; Rom 1:18.

16, 17. (a) Kusosimwin “makal ma kasu” pa mutu wa muntu kurumburikin ik? (b) Ov, wimenap kal mutapu rukat rikata kuziyish muchim wa muntu wakad kwitiyij? Anch mwawiy, Let chilakej.

16 Kumufundakeshin mukankuny kukez kuchichinkish muchim wend, pakwez kumusadil nich ranaken kukutwish kuziyish muchim wend. Ov, mulong wak? Shinshikin mazu mayilejau in Rom kudi Paul. Ulondil anch: “Anch mukankuny ney wovil nzal mudisha kwend, anch wovil impu munisha kwend; mulong anch wasal mwamu ey wamusosimwin kal makal ma kasu pa mutu wend.” (Rom 12:20; Jinswir 25:21, 22) Mazu minam marumburikin ik?

17 Kumusosimwin “makal ma kasu pa mutu wend” kudi kulond kwa chishimu kudiokila ku mutapu wadingau ni kusangunin yikung mu yirung ya Bibil. Adinga ni kutek divu dia mayal ma usey mu ruteng ra kasu, atek makal pansh ni piur pa divu dined. Makal ma kasu mavud madinga piur maletanga chirungil mu chilik cha kwel anch chikung chikash chasangunika ni kwiyaul nich yikand yachamwamu yibombakena nich divu dikweta mayal ma usey. Chawiy chimwing, anch twamusadil muntu utupompatina yisal yiwamp, tukutwish ‘kusangunin’ kuchinchik ni kubudish pol ngikadil yend yiwamp. (2 Ant 6:14-23) Chakin, yid yivud ya chikumangen cha Ukristu yapwichika ku difukwil diakin pa kusambish mulong wa yisal ya ranaken yayisadilau kudi atushalapol a Yehova.

Chitufanyidina Kulikin Kufundakesh

18. Ov, mulong wak kulik kufundakesh kudi kutentamina, kudi rukat, ni kwitudish?

18 Mu kushinshikin kwinoku mu wiswimp shapitre wa 12, twaman kal anch kudi mayingishin majim mavud malejena mulong wak kitufanyidinap ‘kumufundikeshin muntu kuyip ku kuyip.’ Dia kusambish, kulik kufundakesh yidi njil yitentamina yitufanyidina kulondul. Pa kuman ranaken ra Nzamb ratumekeshinay, chidi chitentamina ni chovikena anch twipana ayinetu kudi Yehova ni kuziyil kwa kwikatin kwi mbil yend—pamwing nich mbil ya kuyikat akankuny netu. Dia kaad, kulik kufundakesh kuyip ku kuyip yidi njil ya rukat yitufanyidina kulondul. Anch twalik kufundakesh ni twadandamen kusot chisambu, tukat kuchingejin nich rukat kuyikwash ap antu amwing akarupompat akash kwikal in kumwifukwil Yehova. Dia kasatu, kulik kufundakesh kuyip yidi njil ya kwikepish yitufanyidina kulondul. Ang twifundakeshin ayinetu kudi kwibaz, mulong Yehova ulondil anch: “Kufundakesh kuding kudi am.” Dizu dia Nzamb diyudil kand anch: “Anch kwibaz kwez usany ukat kulondul, pakwez in kwitudish akwet manangu.” (Jinswir 11:2) Kusha nich manangu kufundakesh mu makas ma Yehova kumekeshining anch twitudishin.

19. Chom ik tukwisambina mu mutu wa mulong wambakedinap ou?

19 Paul ulondil mazu ma kupwish nich minsamb yend piur pa mutapu tufanyidina kuyikwash antu akwau. Uyikasikeshin in Kristu anch: “Kangal akupandikanany kudi kuyip, pakwez pandikanany tuyimp nich kuwap.” (Rom 12:21) Usu ik uyimp turila nich tutaku ilel? Mutapu ik tukutwisha kuupandakan? Yakul ya yipul yiney ni yikwau yifanikena nich akuyishinshikin mu mutu wa mulong wambakedinap ou.

Ov, Ukutwish Kurumburil?

• Mu Rom shapitre wa 12, chiyul ik chichirikidinau chisu ni chisu?

• Chom ik chikutukangesha kufundakesh?

• Yom ik tukeza kwisakin anch twalik kufundakesh “kuyip ku kuyip”?

[Kamushet kadia pa paj wa 24]

Rom shapitre wa 12 urumburil urund wa mwin Kristu ni:

• Yehova

• ambay akaritiy

• antu akad ritiy

[Chipich chidia pa paj wa 25]

Chom ik tukutwisha kwilejin kudiay mwin kwilej Stefan?

    Mikand ya Uruund (1999-2025)
    Budik
    Andam
    • Uruund
    • Kwangan
    • Yom ukatina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbil ja Kusadin
    • Mbil ja Ujindj
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Andam
    Kwangan