Dizu dia Yehova Didi Diom
Manans Majim ma Mukand wa Yakob ni Mikand ya Pita
PASUTA mivu piswimp 30 kupwa kwa Pentakost wa mu muvu wa 33 C.C., mwin kwilej Yakob—mwanamakwend a Yesu—wayifundina mukand “michid dikum ni yaad” ya Isarel wa muspiritu. (Yak. 1:1) Rutong rend radinga: ra kuyikasikesh chakwel ikala akash mu ritiy ni chakwel amekesha kujijaman kwau pantaliken nich yoziu. Waleta kand yiyul mulong wa kuyitenchik mikadil ya kanvundangesh yadinga mu yikumangen.
Piswimp kamu nich kampany wa kuyizengol wasalay Mwant Néron wa in Rome mu muvu wa 64 C.C., kambuy Pita wafunda mukand wend wa kusambish wayifundinay in Kristu, ni wayikasikesha chakwel ajijaman mu ritiy. Mu mukand wend wa kaad, wafunday papwishay kamu mukand wa kusambish, Pita uyikasikeshin ambay nend akaritiy chakwel ata nakash muchim ku dizu dia Nzamb ni uyibabeshin piur pa kwez kwa dichuku dia Yehova. Chakin kamu, tukutwish twataninamu ku kuta muchim pa uruu udia mu mukand wa Yakob ni mikand ya Pita.—Heb. 4:12.
NZAMB UKAT KUYINKISH MANANGU ANTU “ITILA MU RITIY”
(Yak. 1:1–5:20)
Yakob ufundil anch: “Wayuk muntu ukat kujamish mu yoziu; mulong pakupandakan ndiy ukez katambul chibangul cha kupand.” Kudi adandamedina ‘kwitin mu ritiy,’ Yehova uyinkishin manangu maswiridinau chakwel ajijamena mu yoziu.—Yak. 1:5-8, 12.
Antu ‘ikadila kal alej’ mu chikumangen, aswiridin ritiy ni manangu. Kupwa kwa kwisambin rudim mudi “kachid kakemp” kakutwisha ‘kuyipish mujimbu wawonsu,’ Yakob ubabeshin piur pa mausu ma mangand makutwisha kushesh urund wa muntu ni Nzamb. Wisambidin kand jinzau jifanyidinay kusal muntu wawonsu uyedila muspiritu chakwel ayerika.—Yak. 3:1, 5, 6; 5:14, 15.
Yipul Yipwilau Piur pa Mifund:
Yak. 2:13—“Riy rikat kutal ku kwimikish nich kujijaman” mu mutapu ik? Pa chisu chikezay Nzamb kuturumburish, ukat kutalang chilik tukata kuyovil antu akwau riy ni ukutulikishin pa mufulandal wa mulambu wa chakupesh cha Mwanend. (Rome 14:12) Ov, kichifanyidinap mulong wa chom chinech kusal chakwel riy rikal ngikadil yimwing yijim nakash mu mwom wetu?
Yak. 4:5—Mufund ik ujimbwilay Yakob panap? Kwikil verse wijikena ujimbwilay Yakob pinap. Pakwez, mazu minam mapepilau chakin kamu mengamidin pa chitongijok chidia mu mifund mudi mu Disambishil 6:5; 8:21; Jinswir 21:10; ni Galatia 5:17.
Yak. 5:20—“Ukumukarumun mukayitil kwi njil yend” mupim wa nany ukupandishay ku rufu? Mwin Kristu ukumukamunina mukayitil wamudiosh kwi njil ya yitil ukupandish mupim wa muntu ukarumukina kumudiosh ku rufu ra muspiritu ni pamwingap kumudiosh kamu ku disheshik dia chikupu. Ni muntu ukumukwasha mukayitil mwi njil yiney ukez niyend “kabwik miril ya tuyimp [twa muntu winou].”
Malejan Kudi Etu:
Yak. 1:14, 15. Chitil chisambishining nich maku mayimp. Chawiy lel, kitufanyidinap kudandamen kutongijokin pa maku mayimp. Pakwez, tuswiridin ‘kudandamen kutongijokin’ pa yom yiwanyidina ni kwizwish mu manangu ni michim yetu yom yiney yiwanyidina.—Filip. 4:8.
Yak. 2:8, 9. Kwikal nich “kasolikany ka antu” kudi kujiril ‘chijil cha mwant’ cha rukat. Chawiy lel, in Kristu akin kakwetingap kasolikany ka antu.
Yak. 2:14-26. ‘Atupandisha nich ranaken mulong wa ritiy,’ “kichidip cha midimu” ya Chijil cha Moses ap midimu yitusadila mudi in Kristu. Ritiy retu rifanyidin kupandakanamu kufa mu kan anch tumwitiyijin Nzamb. (Efes 2:8, 9; Yoh. 3:16) Kufanyidin kutubachik tusala yom kukwatijan nich rusot ra Nzamb.
Yak. 3:13-17. Chakin kamu “chiyul chidiokila mwiur” chipandakenamu kulemp chiyul ‘cha pansh, cha winnam, cha Satan’! Tufanyidin kudandamen nich ‘kukimb manangu ma Nzamb mudi chipau chijingamina.’—Jinsw. 2:1-5.
Yak. 3:18. Mbut ja rusangu ruwamp ra Want chifanyidin ‘kujikunyin mu chisambu kudi in kulet chisambu.’ Chidi cha usey ujim anch twikal in kulet chisambu ni kangal twikal in chibud, in matend, ap wakad kwitudish.
‘IMANANY DANG MU RITIY’
(1 Pita 1:1–5:14)
Pita uyivurishin ambay nend akaritiy piur pa “ruchingej [rau] ridia rom” ra kuswan mwiur. Pita uyilejin anch: “En udiany a ku mutambu utondilau, in kupesh a Mwant, muchid utumbila.” Kupwa kwa kuyiyul pa mulong winou, uyikasikeshin awonsu chakwel ikala ‘ni muchim umwing, ongojijana, akatijana mudi akadivar, ni ikala nich michim ya riy ni yitudila.’—1 Pita 1:3, 4; 2:9; 3:8.
Mulong “disudiel dia yom yawonsu [ya ditenchik dia in Yuda] didi piswimp,” Pita uyiyudil akadivar chakwel ‘ikal nich manangu mawamp, ababala chakwel alamata ku kulembil.’ Ndiy uyilejin anch: “Ilamany . . . babalany. Mulikany [Satan] mu kudandamen kwa ritiy ren.”—1 Pita 4:7; 5:8, 9.
Yipul Yipwilau Piur pa Mifund:
1 Pita 3:20-22—Dibabatish dikat kutupandish mutapu ik? Antu asotina dipandish ayitin kuyibabatish. Pakwez, dibabatish adinad kidikatap kutupandish. Chakin kamu dipandish didiokil ku “disanguk dia Yesu Kristu.” Muntu ukubabatishiwa ufanyidin kwikal nich ritiy anch dipandish ditwishikin ching kusu mulong Yesu wafa rufu ra kwipesh, amusangula, ni katat “udi ku chikas cha katatuku cha Nzamb,” ni ukwet ulabu padi aom ni afu. Dibabatish diengamidina pa ritiy mudi riner rawiy rifanikena nich ‘mipim chinan yapanda ku mabeb ma mem.’
1 Pita 4:6—Anany adinga “afu” alejau “katumb kawamp”? Afu inay adinga antu ‘afa mu kurumbuk ni yitil yau,’ ap anch antu adinga afu muspiritu, kurutu atesha rusangu ruwamp. (Efes 2:1) Kupwa kwa kwitiyij rusangu ruwamp, chawiy asambisha kwikal “aom” muspiritu.
Malejan Kudi Etu:
1 Pita 1:7. Chakwel anch ritiy retu rikala nich usey wakin, chifanyidin kuripak. Ritiy riner rikash chakin kamu rikat ‘kuupandish mupim.’ (Heb. 10:39) Kiufanyidinap kuchirik kwinyim anch ritiy rey rikal mu choziu.
1 Pita 1:10-12. Angel akwet impu yikash ya kutal ni kusot kutesh kurumburik kukurikina kwa uyakin wa muspiritu wafundau aprofet a Nzamb a pasak piur pa chikumangen cha Ukristu. Pakwez, yom yiney yeza kovikan nawamp pasambishay Yehova kusal ni chikumangen. (Efes 3:10) Ov, kitufanyidinap kulondul chilakej cha angel ni kusal usu wa kukimbijol mu “yom ya Nzamb yikurikina”?—1 Kor. 2:10.
1 Pita 2:21. Mu kumwimburij Chilakej wetu, Yesu Kristu, tufanyidin kwikal tayad kuman mar ap djat ni ku rufu mulong wa kukasikeshin ukaleng wa Yehova.
1 Pita 5:6, 7. Anch twamudjibwil Yehova minan yetu, ukutukwash tudandamena chakwel tuteka pa ndond ya kusambish mu mwom wetu difukwil diakin pa ndond pa kwiyakamish chipandakena piur pa mutapu ukwikala dichuku diezinaku.—Mat. 6:33, 34.
“DICHUKU DIA MWANT [YEHOVA, NW] DIKWEZ”
(2 Pita 1:1–3:18)
Pita ufundil anch: “Kwikil kulej kwa dizu dia Nzamb kukata kwezang ku rusot ra muntu; pakwez antu anyikeshau kudi [spiritu utumbila] alonda mazu matambulau kudi Nzamb.” Kuta muchim ku dizu dia uprofet kukutwish kwatulam pantaliken nich “malejan ma ntad [ma makasu, NW]” ni antu akwau ijondila.—2 Pita 1:21; 2:1-3.
Pita ubabeshin anch: “Ku machuku ma kwisudiel kukez kez in maswimbu ni maswimbu mau.” Pakwez “dichuku dia Mwant [Yehova, NW] dikwez mudi mwij.” Pita upwishin mukand wend nich chiyul cha manangu chiyiyudilay antu ‘alamatina kuchingej dichuku dia kumekan kwa Nzamb.’—2 Pita 3:3, 10-12.
Yipul Yipwilau Piur pa Mifund:
2 Pita 1:19—Ov, nany “katumbu mwiz kuch,” chisu ik chikulankay, ni mutapu ik twija anch walanka kal? “Katumbu mwiz kuch” udi Yesu Kristu kupwa kwa kwikal kwend Mwant. (Kuj. 22:16) Mu muvu wa 1914, Yesu walanka kurutu kwa yom yawonsu yatangau mudi Mwant Mesia, chawiy chasambishay dichuku disu. Kukarumuk kwadinga chishimushimu chasambela kulejan uyaj wa Yesu ni usu wa Want wend, chakasikeshina ukinakin wa dizu dia uprofet dia Nzamb. Kuta muchim pa dizu dined kukat kumunyikin chitokish mu michim yetu, ni chawiy twija anch Katumbu mwiz kuch walanka kal.
2 Pita 2:4—“Gehen” chom ik, ni angel antombuj ayidjibwilamu chisu ik? Mu rudim ra kusambish, dizu dikarumwinau “Gehen” didi “Tartarus.” Tartarus yidi mwikadil mudi mu rukan muyitekiningau ching kusu yitang ya muspiritu. Udi mwikadil wa mididim ya mu manangu ya kuburen kwijik chitokish cha yakushilamu ya Nzamb ni ruchingej ap risu piur pa machuku ma kurutu. Nzamb wayidjibwila angel antombuj mu Tartarus pa dichuku dia Nowa, ni akushakam mu mwikadil winou wa pansh djat ni pakezau kuyishesh.
2 Pita 3:17—Chom ik chasotay Pita kulond palonday anch: “Isambilanyiku kwijik”? Pita wadinga wisambidin piur pa kusambel kwijik, ap kusambel kujingunin yishiken ya kurutu, yamwinkishau ndiy ni antu akwau afunda Bibil kusutil ku spiritu utumbila. Mulong ronganyin riner kiradingap nich nsudiel, kwikal nich kwayitwishishap in Kristu a kusambish kwijik tuyom tukemp-tukemp piur pa yishiken ya kurutu. Pakwez ashikena ku kwijik yom yijim-yijim ya yom yadinga yifanyidinau kuchingejin.
Malejan Kudi Etu:
2 Pita 1:2, 5-7. Chakwel kutukwash tuwejinaku “mu ronganyin ra Nzamb ni Yesu,” kusal kwetu usu wa kashinsh mulong wa kukudish ngikadil mudi ritiy, kujijamen, ni kwipan kudi Nzamb kukutwish kwatulam “chakwel kangal [twikalany] in usweral, ap akad kusong mabuj” pantaliken nich ronganyin riner.—2 Pita 1:8.
2 Pita 1:12-15. Chakwel “kulamatin mu uyakin,” tuswiridin kutuvurishang chisu ni chisu, mudi mukatau kutuvurish ku yikumangan yetu ya chikumangen, kusutil ku kwilej kwetu ayinetu, ni ku kutang Bibil.
2 Pita 2:2. Tufanyidin kudimuk anch mashakamin metu kangal mayishikija antu ku kumuses Yehova ni dirijek diend.—Rome 2:24.
2 Pita 2:4-9. Pa kutal yom yasalay kal pakur, tukutwish twikal nich kashinsh anch “Mwant [Yehova, NW] ukutwish kumukamunin muntu muwamp mu mar, ni kuyilamin antu akad kutentam mwishin mwa mar makash ni ku dichuku dia kurumburish.”
2 Pita 2:10-13. Ap anch “adia ni uyaj,” charumburik anch amakurump in Kristu, arumbuk ni pa yisu yimwing akutwish arumbuk nakash, kitufanyidinap kuyisal masal.—Heb. 13:7, 17.
2 Pita 3:2-4, 12. Anch twata nakash muchim pa “mazu malondau pasak kudi aprofet atumbila, ni yijidik ya Mwant ni Mupandish” kukutukwash chakwel tushinshikina pa kushejin piswimp kwa dijuku dia Yehova.
2 Pita 3:11-14. Mudi antu alamatina mu “kuchingej dichuku dia kumekan kwa Nzamb [Yehova, NW],” tufanyidin (1) ‘kwikal atumbila mu mwikadil,’ tufanyidin kwikal ishitwila ku mujimbu, mu manangu, mu ngikadil, ni muspiritu; (2) twikala nich yisal yivud ya “yom yawonsu yitumbila,” mudi yin yikwatina ku mudimu wa kulejan Want ni wa kuyikadish in kwilej; (3) tulama mashakamin metu ni untu wetu “wakad ulim,” wakad kwikal nich matayeng ma mangand; (4) twikala akad “dises,” tusalany yom nich manangu mishitwila; ni (5) twikala “mu chisambu”—twikala mu chisambu ni Nzamb, ni akadivar netu in Kristu, ni akwetu antu.