Ov, Dilikishin Dia Yehova Dirumburikin Ik Kudi Ey?
“[Yehova], Nzamb wa ranaken ni mwin riy, wakad kwovang ujim swa . . . , ukat kulikishin kurumbuk, ni kuyip, ni yitil.”—KUB. 34:6, 7.
KIMB YAKUL
Mutapu ik wasalay Yehova piur pa yitil ya David nenday Manase, ni mulong wak wasalay mwamu?
Ov, mutapu ik wapwishay Yehova milong pantaliken ni muchid wawonsu wa in Isarel?
Mutapu ik tukutwisha kutambul dilikishin dia Yehova?
1, 2. (a) Ov, Yehova wamekana kwikal Nzamb wa mutapu ik ku muchid wa in Isarel? (b) Ov, chipul ik chikezau kwakul mu mutu wa mulong winou?
MU CHIRUNG cha Nehemiy, chisak chimwing cha in Levi chitiyija patok mu malembil anch angakiril au adandamena ‘kulik kuziyil’ ku yijil ya Yehova. Pakwez, kapamp kakwau ni kakwau, Yehova wamekesha anch “udi Nzamb ukata kulikishin, ni mwin riy, ni ranaken, kiukujimanangap swa. Ukwet miril ni miril ya rukat rey rudimukina.” Kudi antu adiokala mu uswik pa chirung cha Nehemiy, Yehova wadandamena kumekesh rukat rend rudimukina.—Neh. 9:16, 17.
2 Piur pa amwinend, muntu ni muntu pakach petu ukutwish kwiyipul anch, ‘Ov, chom ik chirumburikina dilikishin dia Yehova kudi am?’ Mulong wa kukukwash kwakul ku chipul chinech cha usey, shinshikinany amboku yisal ya Nzamb pantaliken ni antu amwing aad atana yiyukish mu dilikishin dia Yehova—David nenday Manase Ant in Isarel.
YITIL YIKASH YA DAVID
3-5. Ov, mutapu ik wasalay David chitil chikash?
3 Ap anch David wadinga muntu umwovila Nzamb wom, pakwez ndiy wasala yitil yikash. Yitil yawonsu yaad yasadika pantaliken ni ambay amwing a uruw, Uriy nenday Batisheba. Yibudikin ya yitil yiney yading yisansena kudi antu inay awonsu. Pakwez, mutapu Nzamb wamupupay David wamekesha chisal chijim piur pa dilikishin dia Yehova. Shinshikinany yom yashikena.
4 David wayituma amasalay in Isarel chakwel ombamu Raba musumb ujim wa in Amon. Musumb winou wadinga ku a Kilometre 80 kwingangel kwa Yerusalem, piswimp ni Kawit ka Jordan. Pa chisu chinicha, padingay piur pa chikumbu chend cha want mu Yerusalem, David wamumana Batisheba—mband wadinga ku uruw—ukat kowal. Mfumwend wading wayankal. David wamwovila ris pamumanay Batisheba kupwa wamutwala mu chikumbu chend cha want, mwinimwa wasala nend masandj.—2 Sam. 11:1-4.
5 Pateshay David and Batisheba wimish kal divumu, ndiy wasala usu wa kumuchirish mfumwend Uriy ku Yerusalem chakwel alala ni mukajend. Pakwez Uriy kandamap ap mu chikumbu chend—chikalap nchik usu wawonsu wasalay David chakwel asala mwamu. Pakwez, mwant wamufundila mu ujindj kalal wa amasalay end chakwel amuteka Uriy “kurutu kwa njit yikash” ni kuyilej amasalay akwau achirika panyim chakwel amujipa. Mupit winou wading uswapela, ni Uriy wafa mwinjit, mudi mwatenchikay David. (2 Sam. 11:12-17) Chitil cha mwant cha masandj chabombakana ni cha kumujipesh muntu winou wakad mulong.
KUKARUMUN MWIKADIL KWA DAVID
6. Ov, chom ik chasalay Nzamb piur pa chitil cha David, ni chinech chamekesha chom ik piur pa Yehova?
6 Yehova wamana chakin kamu yom yawonsu yashikena. Kwikil chom chakanganyay kuman. (Jinsw. 15:3) Ap anch mwant washikena kumwat Batisheba, “chom chasalay David chamusangarishap [Yehova].” (2 Sam. 11:27) Chad chom ik chasalay Nzamb mulong wa chitil chinech chikash cha David? Ndiy wamutuma muprofet Natan kudiay David. Mulong udi Nzamb wa dilikishin, chimeken anch Yehova wading ukimbin mutapu wa kumulikishin. Ov, umenap anch chisal chinech cha Yehova chidi chamushena? Ndiy kamubachikap David chakwel ita dilikishin pakwez wasala anch Natan amulej mwant rusangu rumwing ramekesha uyimp wa yitil yend. (Tang 2 Samwel 12:1-4.) Mutapu winou wa kupwish mulong winou ukash wamekana uwamp mud ik!
7. Ov, mutapu ik wakulay David pantaliken nich chishimushimu cha Natan?
7 Chishimushimu cha Natan chalangwisha rusot ra mwant ra kutentam. David wova ujim nakash mulong wa mpich walejanau mu rusangu riner ni wamuleja Natan anch: “Mudi mudiay [Yehova] mwom, muntu wasadila chom chinech ufanyidin kufa!” Chikwau kand, David walejana anch muntu wasadilau uyimp winou afanyidin kumufut yashadishay. Kupwa nich dizu dikash Natan wamuleja anch, “Muntu win, yey kamu!” Kupwa wamuleja David yibudikin yiyimp ya yisal yend, anch “mpak ya musamun” kiyikez kudiokalap mu chikumbu chend ni uyimp ukez kushiken mu dijiku diend. Ndiy akez kand kumwovish usany patok mulong wa yitil yend. David pamanay anch yom yasalay yading yiyimp nakash, witiyija anch: “Am nasadil kal chitil kudi [Yehova].”—2 Sam. 12:5-14.
MALEMBIL MA DAVID NI DILIKISHIN DIA NZAMB
8, 9. Ov, Kuseng 51 umekeshina mutapu ik yitongijok yikash ya David, ni yitulejin ik piur pa Yehova?
8 Pakwez, mazu ma muminy wa Mwant David mamekesha kusansan kwateshay mu muchim wend. Mu Kuseng 51 mudi malembil mamushena ma David kudiay Yehova ni mamekeshina patok anch wasala yom yivud kupandakanamu kwitiyij kusu yitil yend. Wita kand dilikishin mulong wa yitil yend. David watongina cha kusambish pa urund wend ni Nzamb. Chawiy chalonday anch: “Nasala nayimp kudi Ey.” Ndiy wamulembila Yehova anch: “Ntanga muchim usu, A Nzamb, wingedisha muchim wam wikala wakad kushemunik. . . . Nchirishila musangar wa dipandish diey, nkasikesha chakwel nikal nich muchim wa kusal nawamp.” (Kus. 51:1-4, 7-12) Ov, umulejining Yehova nich kashinsh ni patok piukata kumulej piur pa yovil yey?
9 Yehova kadioshap yibudikin yiyimp ya yitil ya David. Yibudikin yiney yadandamena mu mwom wend wawonsu. Pakwez, mulong wamana anch David wadinga nich spiritu wa kukarumuk—wading nich “muchim wa runeng”—kupwa Yehova wamulikishina. (Tang Kuseng 32:5; Kus. 51:17) Nzamb wa dikand diawonsu umening mwikadil wakin ni chikata kumubachik muntu chakwel asala chitil. Chinyim ni ankalansambu antu adinga ni kuyifish nich rufu antu adinga ni kusal chitil kwambatan nich Chijil cha Moses, Yehova wasala yom nich riy pa mulong wa David nenday Batisheba. (Lev. 20:10) Ap mwamu Nzamb wamutonda mwanau Salomon kwikal mwant wa Isarel machuku ma kurutu.—1 Jnsg. 22:9, 10.
10. (a) Pisu pimedinay Yehova mulong wa kumulikishin David? (b) Ov, yom ik yamubachika Yehova kukumekesh dilikishin diend?
10 Pamwing ap chom chikwau chasala anch Yehova amulikishina udi mutapu wamekeshay David amwinend riy pantaliken ni Saul. (1 Sam. 24:4-7) Mudi mwarumburilay Yesu, Yehova ukat kutusadil etu mudi mutuyisadidila antu akwau. Yesu walonda anch: “Kangal wayirumburishany akwen, chad Nzamb kakukurumburishanyap niyen. Mulong Nzamb ukez kukurumburishany mutapu umwing mudi muukat kurumburishanya akwen. Ndiy ukez kukwilikilany yilik mudi yiwayilikinanya akwen.” (Mat. 7:1, 2) Chidi chom chikasikeshina mud ik pa kwijik anch Yehova ukez kutulikishin yitil yetu—ap anch yidi yitil yikash mudi masandj ap kujipan! Ndiy ukez kusal mwamu anch tukwet spiritu wa kulikishin, anch twit dilikishin mulong wa yitil yetu kurutu kwend, ni twamekesh mwikadil wa kukarumuk pantaliken ni yitil yetu yiyimp. “Yirung ya kupizurish michim” yikat kudiokal kudi Yehova pakatau akayitil kukarumuk chakin kamu.—Tang Midimu 3:19.
MANASE WASALA YITIL YIKASH PAKWEZ WAKARUMUKA
11. Ov, mu mitapu ik mwasalay Mwant Manase yom yipandakena kuyip ku mes kwa Nzamb?
11 Shinshikin rusangu rikwau rilejenau mu Bibil rimekeshina kujimb kwa rusot ra Yehova ra kulikishin. Pasuta mivu 360 kupwa kwa David kusambish kuyikel, Manase wikala mwant wa in Yuda. Mivu 55 ya kuyikel kwend yading ya uyimp nakash, ni yisal yend yiyimp yasal anch amufisha nich kudi Yehova. Pakach pa yom yikwau, Manase wimika yintamb ya mukish Bal, wifukwila “atutumbu, ni ngond, ni muten,” wayosha anend mu kasu, ni wakasikesha yisal ya aspiritu ayimp. Mwaning, “wasala yom yipandakena kuyip ku mes kwa [Yehova].”—2 Jnsg. 33:1-6.
12. Ov, mutapu ik wamuchirikinay Manase Yehova?
12 Kupwa, Manase amudiosha mwi ngand yend ni kumudjibul mu rukan ra in Babilon. Mwinimwa wavurika mazu minam ma Moses mayilejau in Isarel anch: “Piukwikalanya mu yakamish ni yom yiney yawonsu yikushikena kudi en mu machuku ma kwisudiel, en ukez kuchirikany kudi [Yehova] Nzamb wen ni kutesh dizu diend.” (Kuv. 4:30) Manase wamuchirikina Yehova. Mutapu ik? Ndiy “washikumwisha nakash” ni “wamulembila” Nzamb (mudi mulejenau pa paj wa 23). (2 Jnsg. 33:12, 13) Tukwetap rusangu piur pa mazu malonday Manase mu malembil minam, pakwez tukutwish kutong anch makutwish kwikal chilik chimwing ni mazu mafunday Mwant David, madia mu Kuseng 51. Chimeken anch, Manase wakarumuna chakin kamu muchim wend.
13. Ov, mulong wak Yehova wamulikishina Manase?
13 Ov, mutapu ik wakulay Yehova ku malembil ma Manase? “Watesha ku kwit kwend [Manase] ni kulembil kwend.” Mudi mwasalay David, Manase witiyija ukash wa yitil yend ni wakarumuka chakin kamu. Chawiy lel Nzamb wamulikishina Manase ni wamuchirishina kand want wend ku Yerusalem. Chibudikin chid anch, “Manase wijika anch, chakin, [Yehova] ndiy Nzamb.” (2 Jnsg. 33:13) Chidi chom chamushena mud ik pa kwikal nich mayingish minam mamekeshina anch Nzamb wetu ukweta riy ukat kuyilikishin antu akarumukina chakin kamu!
OV, KULIKISHIN KWA YEHOVA KUDI KWAKAD MUPAK?
14. Ov, chom ik chikeza kusal anch Yehova ayilikishina akayitil?
14 Antu akemp pakach pa antu a Nzamb nlel kakwetap kuswir kwa kwit dilikishin mulong wa yitil yikash mudi yasalay David nenday Manase. Pakwez, mulong Yehova wayilikishina ant inay aad, yitukwashin kwijik anch Nzamb wetu usotining kulikishin ap yitil yikash anch mukayitil wakarumuk chakin kamu.
15. Ov, mutapu ik twija anch dilikishin dia Yehova dikutwishap kumekan kapamp kamwing?
15 Chakin kamu, tukutwishap kulond swa anch Yehova ukat kuyilikishin kapamp kamwing antu awonsu mulong wa yitil yau. Pa chinech, twilikejany amboku mwikadil wa David ni wa Manase nich in Isarel ni in Yuda antombuj. Nzamb wamutuma Natan chakwel amuyula David ni kumwinkish chisu cha kukarumun mwikadil wend. Kupwa David witiyija ukwash winou. Pamanay Manase anch udi mu mwikadil ukash, ndiy wasala usu wa kukarumuk chakin kamu. Pakwez, yisu yivud, in Isarel ni in Yuda ading akat kulik kukarumuk. Chawiy lel, Yehova kayilikishinap. Pakwez, ndiy wadandamena kuyilej kusutil kudi aprofet end mutapu wamanay yaku yau ya wimbwambol. (Tang Nehemiy 9:30.) Ap padiokalau mu Babilon ni kuchirik kwol kwau, Yehova wadandamena kuyitumin antimesh ashinshamena, mudi mwin kupesh Ezra ni muprofet Malakiy. Pasalau antu yom yambatena nich rusot ra Yehova, awiy asangara nakash.—Neh. 12:43-47.
16. (a) Ku muchid wawonsu wa in Isarel, ov, yisu yibudikin yiyimp yadingaku mulong wa kuburen kukarumuk kwau? (b) Ov, chom ik chashikena kudi antu a muchid wa Isarel wa pasak?
16 Kupwa kwa Yesu kwez pa divu ni kupan yakupesh yimwing ya difut yiwanyidina, Yehova kitiyap kand yakupesh ya anam ya in Isarel. (1 Yoh. 4:9, 10) Padingay muntu, Yesu wamekesha rutong ra Tatukwend palonday mazu minam makash anch: “A! En in Yerusalem, in Yerusalem! Wajipinany kal aruu a Nzamb, wayasinany mayap aruu akutuminanyay Nzamb! Tupamp tuvud am nasota kukukumangejinany pamwing mudi mukat kukumangejay nzol anend mu jimpur. Pakwez en walikanya!” Chawiy lel Yesu walonda anch: “Chawiy katat Chikumbu chen cha Nzamb chikez kushal chamwamu mwakad antu.” (Mat. 23:37, 38) Chawiy lel, muchid wasala chitil ni wakad kukarumuk auswinkana kudi Isarel wa muspiritu. (Mat. 21:43; Gal. 6:16) Pakwez chidi nchik piur pa yid ya in Isarel wa kumujimbu? Ayitin chakwel atana yiyukish ya dilikishin ni riy ra Yehova mu kutek ritiy mudi Nzamb ni mu yakupesh ya Yesu Kristu. Chisu chinech achipanin kand kudi antu afila pakad kukarumuk ku yitil yau pakwez akuvumbulau pa divud dishitwila.—Yoh. 5:28, 29; Mid. 24:15.
YIYUKISH YIDIOKILA MU DILIKISHIN DIA YEHOVA
17, 18. Ov, mutapu ik tukutwisha kutambul dilikishin dia Yehova?
17 Ov, mutapu ik tukutwisha kwakul ku rusot ra Yehova ra kulikishin? Chakin tufanyidin kusal mudi mwasalay David nenday Manase. Tufanyidin kwitiyij mwikadil wetu wa ukayitil, kukarumuk ku yitil yetu, kukimb nakash dilikishin dia Yehova, ni kumwit chakwel atanga mudi etu muchim usu. (Kus. 51:10) Anch twasala chitil chikash, tufanyidin kukimb ukwash wa muspiritu kudi amakurump. (Jak. 5:14, 15) Piur pa mikadil yetu, chidi chom chikasikeshina kuvurik anch Yehova wimekeshin amwinend kudi Moses mudi—“Nzamb wa ranaken ni mwin riy, wakad kwovang ujim swa, wizwila sens nich rukat ni uyakin, ukat kumekesh rukat rend ku tunan ni tunan twa antu, ukat kulikishin kurumbuk, ni kuyip, ni yitil.” Yehova kakatap kukarumuk.—Kub. 34:6, 7.
18 Mu kusadil chilikej chimwing chikash, Yehova wayishilamu in Isarel akarumuka anch ukez kudiosh yitil yau yawonsu, ni kusal anch “yazuzap nchik” yikala yitok mudi “mbundu.” (Tang Isay 1:18.) Katat, ov, dilikishin dia Yehova dirumburikin ik kudi etu? Kutulikishin ku yitil ni yilim yetu yawonsu, kwasala anch tumekesha mwikadil wa kujikitish ni kukarumuk.
19. Ov, chom ik tukeza kushinshikin mu mutu wa mulong ulondwila?
19 Pakatay Yehova kutulikishin, ov, mutapu ik tukutwisha kumwimburij mu mashakamin metu ni umwing ni mukwau? Mutapu ik tukutwisha kwipuk mwikadil wa kulik kulikishin pantaliken ni antu asala chitil chikash, pakwez kamekeshinap kukarumuk kwa kashinsh? Mutu wa mulong ulondwilaku ukez kutukwash kushinshikin pa muchim wetu ayinetu anch tukutwish kwikal mudi Tatukwetu, Yehova, udia “muwamp, witenchikin mu kulikishilan.”—Kus. 86:5.
[Chipich chidia pa paj wa 26]
Mulong wa dilikishin dia Yehova, Manase amuchirisha mu want wend mu Yerusalem