Kudishany Spiritu wa Kwikepish
“Muntu upandakenamu kukep pakach penen, ndiy upandakenamu kujimb.”—LUKA 9:48.
OV, UKUTWISH KUTAN YAKUL?
Ov, chom ik chikutwisha kutukwash kukudish muchim wa kwikepish?
Ov, mwin kwikepish udi “mujim” mu mitapu ik?
Mutapu ik tukutwisha kumekesh kwikepish mu uruw, mu chikumangen, ni mu urund wetu ni antu akwau?
1, 2. Ov, chiyul ik chapanay Yesu kudi atwimbuy end, ni mulong wak wasala mwamu?
WADINGA muvu wa 32 C.C. Yesu wading mu distrikt dia Galalia palanka milong. Antu akemp pakach pa atwimbuy end asambisha kupwitijan mulong wa kwijik nany upandakena kujimb pakach pau. Mwin kufund Rusangu Ruwamp Luka ulejen anch: “In kwilej asambisha kutadikijan mulong wa kwijik nany wa pakach pau upandakena kujimb. Yesu wijika yitongijok yau, chawiy wamutambula mwan, wamwimik piswimp nend ndiy. Wayileja anch: ‘Muntu mwawonsu ukumwaka mwan winou nawamp mu dijin diam, wangak kal am. Muntu mwawonsu ukwingaka am nawamp, wamwak kal kand wantuma am. Mulong muntu upandakenamu kukep pakach penen, ndiy upandakenamu kujimb.’” (Luka 9:46-48) Nich kwikepish, Yesu wayikwasha atwimbuy chakwel amana usey wa kwikepish.
2 Ov, chiyul cha Yesu cha kwikal nich muchim wa kwikepish chading chambaten nich yaku ya in Yuda a mu mivu chitot ya kusambish? Ov, chinech chading chishalijadin nich yitongijok ya antu awonsu? Pisambinay piur pa mashakamin ma mu chisak ma pa chirung chinicha, buku utazukinau anch Dictionnaire théologique du Nouveau Testament (angl.) urumburil anch: “Mu milong yawonsu, ading akat kwiyipul ching kusu piur pa nany wadinga upandakenamu kujimb, ni muntu ni muntu kwambatan nich kalimish kading kamuwanyidina yading yikat kulet milong yisu yawonsu.” Pakwez, Yesu wayiyula atwimbuy end chakwel ashalijana nich antu akwau.
3. (a) Ov, chom ik chirumburikina kwikal muntu upandakenamu kukep, ni mulong wak chikutwish kutukasiken kwikal mwamu? (b) Ov, yipul ik tukutwisha kwiyipul piur pa kukudish spiritu wa kwikepish?
3 Dizu dia Grek diakarumunau anch “muntu upandakenamu kukep” dirumburikin muntu wikepishina, witudishina, wakad katumb, wakad usey, ap wakad kulimish nakash ap wakad usu padi antu akwau. Yesu wamusadila mwan mukemp mulong wa kulejan patok kudi atwimbuy end anch afanyidin kwikepish ni kwitudish. Chiyul chinech chidi cha usey kudi in Kristu akin nlel unou mudi muchadinga mu mivu chitot ya kusambish. Chikutwish kutukasiken kwikepish ayinetu—ap yisu yimwing. Chibachikin cha muntu cha chibud chikutwish kutubachik ku kukimb katumb. Mu mwikadil wa antu in kubambel mutudia ni spiritu wa mangand ukutwish kutubachik chakwel twikala ni choy, in kupwitijan, ap abachikinau. Ov, chom ik chikutwisha kutukwash kukudish spiritu wa muntu upandakenamu kukep? Mutapu ik udiay ‘muntu upandakenamu kukep pakach petu mujim’? Mu mitambu ik ya mwom tufanyidina kukasikesh kumekesh chitongijok cha kwikepish?
“A KUJIMB KWA RUPIT NI CHIYUL NI RONGANYIN!”
4, 5. Ov, chom ik chikutwisha kutubachik ku kukudish kwikepish? Let chilakej.
4 Mutapu umwing wa kukudish kwikepish udi kutongijokin pa kujimb kwa Yehova piur petwetu. Chawiy lel, “Kwikil ukutwisha kujingunin ronganyin rend.” (Isay 40:28) Pisambinay piur pa milad yimwing ya uyaj wa Yehova, kambuy Paul wafunda anch: “A, kujimb kwa rupit ni chiyul ni ronganyin ra Nzamb! Dirumburish diend diakad kwijikan ni jinjil jend jakad kurumburik kudi antu!” (Rom 11:33, TMK) Ap anch ronganyin ra antu piur pa yom yivud rayil kurutu nakash kudiosh mivu 2000 pafunday Paul mazu minam, dizu dined dichidi diakin. Chikalap nchik yom yivud twija, tufanyidin kwikepish ni kuman anch kwikil mupak ku yom tukutwisha kwilej piur pa Yehova, pa mijikit yend, ni jinjil jend.
5 Kwitiyij anch tukwetap ukaliweny wa kukimbijol mu jinjil ja Nzamb kwamukwasha Leoa kwikepish. Padingay nsand, Leo wasota nakash siyans. Mulong wasota kwijik yom yivud piur pa diur dimekena ni mes, ndiy wileja astrophysique ni washikena ni kupwish kulond chom cha usey. Walonda anch: “Piur pa malejan mam, nashikena ku kujingunin anch malejan mapaninau kudi in siyans makutwishap kuyikwash antu chakwel ijika kurumburik kwa mangand mawonsu, chawiy lel nasambisha kwilej chijil.” Chawiy lel, Leo wikala avoka wa districkt, ni wikala kand nkalansambu wa ku dirumburish. Kupwa, ndiy ni mukajend ileja Bibil ni Atuman a Yehova, itiyija uyakin, ni ikala atushalapol ipanina a Nzamb. Chikalap nchik mashakamin mend, ov, chom ik chamukwasha Leo kwikal mudi muntu upandakenamu kukep? Pakad kwidjidjek, ndiy wakwil anch, “Chidi kwijik anch chikalap nchik uvud wa yom twilejina piur pa Yehova ni diur, kudi kand yom yivud nakash tufanyidina kujingunin.”
6, 7. (a) Ov, chilakej ik chamushena cha kwikepish chiletinay Yehova? (b) Ov, kwikepish kwa Nzamb kukez kusal anch muntu ikala “mujim” mutapu ik?
6 Chom chikwau chitukwashina kwikal itudishina chidi mulong Yehova amwinend umekeshin kwikepish. Shinshikin pa chinech: “Etu tudi in mudimu nend Nzamb.” (1 Kor. 3:9, TMK) Tongin bil pa chinech! Yehova, Nzamb, upandakenamu nakash kujimb, utuyukishin mu mutapu winou kusutil kutwinkish chisu cha kuwanyish mudimu wetu mu kusadil Dizu diend, Bibil. Ap anch Yehova ndiy ukata kukudish mbut tukata kukun ni kwichilap mem, pakwez watwinkishin chisend chiwamp cha kusal nend mudimu pamwing. (1 Kor. 3:6, 7) Ov, chidiap chilakej chimwing chamushena cha kwikepish cha Nzamb? Chakin kamu, chilakej cha Yehova cha kwikepish chifanyidin kutukasikesh nakash muntu ni muntu pakach petu chakwel twikala antu apandakenamu kukep.
7 Chilakej cha Nzamb cha kwikepish chadinga ni usu wamushena padiay nfund a kusend David. Ndiy wawanga kudiay Yehova anch: “Ey wanginkisha kand rukibu rey ra dipandish, ni kudimuk kwey kwangikadisha muntu mujim.” (2 Sam. 22:36) David wamekesha anch kujimb kwawonsu kwadingay nich mu Isarel kwadiokala ku kwikepish kwa Yehova—ku kwitek pansh kwa Nzamb, ap kwikepish kwa amwinend, chakwel amushinshikina ndiy. (Kus. 113:5-7) Ov, chishalijadin niyetwetu? Chikalap nchik ngikadil, ukaliweny, ap yisend, ov, chom ik chikwetay muntu ni muntu pakach petu chakad ‘kutwinkish’ kudi Yehova? (1 Kor. 4:7) Muntu wikepishina ukat kwikal “mujim” mulong ukwet usey nakash mudi kashalapol wa Yehova. (Luka 9:48) Tonginany amboku pa mutapu chidia mwamu.
‘MUNTU UPANDAKENA KUKEP PAKACH PEN UDI MUJIM’
8. Ov, mutapu ik kwikepish kukwet usu pa mwikadil wetu pantaliken ni dirijek dia Yehova?
8 Kwikepish kudi kwa usey chakwel tusangera nich dirijek dia uteokras dia Nzamb ni kukasikesh yitenchik ya chikumangen. Chilakej, tongin bil piur pa Petra, changadim umwing walilau mu dijuku dia Atuman. Pasotay kusal yom mudi musotinay, Petra witeka kulemp nich chikumangen. Mu mivu yikwau, ndiy wasambisha kand kukumangan kand nich chikumangen. Nlel unou usangaredin kwikal mu dirijek dia Yehova ni usotin kukasikesh yitenchik ya chikumangen. Ov, chom ik chakarumuna yitongijok yend pa chisu chinicha? Ndiy ufundin anch: “Chakwel niyova anch nidi kwol kwetu mu dirijek dia Nzamb, mikadil yaad ya usey nakash nasota kwijik kurumburik ni kukudish yadinga kwikepish ni kwitudish.”
9. Ov, muntu wikepishina ufanyidina kwikal nich chitongijok ik pantaliken ni yakudia ya muspiritu tutambwila, ni mulong wak chinech chisadil anch ikala wa usey nakash?
9 Muntu witudishina ukwet kujikitish kwa kashinsh mulong wa yom yipaninay Yehova, ni mulong wa yakudia ya muspiritu. Chawiy lel, muntu winou ukat kwilejang Bibil nakash ni kutang magazet mudi Chinong cha Kalam ni Réveillez-vous ! Mudi atushalapol akwau ashinshamena a Yehova, ndiy ukutwish kwijidin kutang mukand wawonsu usu kurutu kwa kumutek ndond yikatay kutekin ma buku mend. Anch twamekesh kusanger kwa kwikepish kusutil ku kutang ni kwilej mikand yetu yimedina pa Bibil, tukuya kurutu muspiritu, ni Yehova ukutwish kutusadil nakash mu mudimu wend.—Heb. 5:13, 14.
10. Ov, mutapu ik tukutwisha kumekesh mwikadil wa muntu upandakenamu kukep mu chikumangen?
10 Muntu wimekeshina amwinend mudi muntu upandakenamu kukep udi “mujim” mu mutapu windjing. Chikumangen ni chikumangen chikwet antu awanyishina yitinau atondau mwishin mwa umutakel wa spiritu utumbila wa Yehova chakwel asala mudi amakurump. Atenchikin mulong wa yom yiney ya muspiritu mudi yikumangan ya chikumangen, mudimu wa chingand, ni ukafung. Anch twamekesh mwikadil wa muntu upandakenamu kukep kusutil ku kupan ukwash ku yitenchik yiney, tukez kulet musangar, chisambu, ni uumwing mu chikumangen. (Tang Hebereu 13:7, 17.) Anch usadil mudi mukurump ap mudi kashalapol nkwash, ov, ukatap kujikitish nich kwikepish kudiay Yehova mulong wa kwinkishin chisend chinech cha mudimu?
11, 12. Ov, mwikadil ik ukutwisha kutwikadish tayad nakash mulong wa kupan ukwash ku dirijek dia Yehova, ni mulong wak chidia mwamu?
11 Muntu wikepishina udi “mujim,” ap wa usey nakash mu dirijek dia Yehova, mulong kwikepish kwend kusadil anch ikala muntu muwamp ni kashalapol mwin kukwash wa Nzamb. Yesu wayiyula in kwilej end anch ikala antu apandakena kukep mulong antu amwing ading abachikinau kudi spiritu wadinga uyikedil pa chirung chinicha. Luka 9:46 ulejen anch: “In kwilej asambisha kutadikijan mulong wa kwijik nany wa pakach pau upandakena kujimb.” Ov, tukutwish niyetu kutong anch mu mutapu umwing ap ukwau tudi awamp kupandakanamu ambay netu akaritiy ap tudi piur pa antu akwau? Antu avud mu mangand akat kuyibachik kudi chibud ni choy. Tushakamany kulemp nich chibud kusutil ku kusal nich kwikepish. Anch twasal mwamu ni kutek rusot ra Yehova kurutu, tukez kwikal arund awamp kudi akadivar ni anambaz netu.
12 Chiyul cha Yesu cha kwikal mudi antu apandakenamu kukep chidi chiyul chikasikeshina chakin kamu. Ov, atubachikinap kumekesh spiritu wa kwikepish mu mikadil yawonsu ya mwom? Shinshikinany amboku pa mikadil yiney yisatu.
KUSAL USU WA KWIKEPISH
13, 14. Ov, mutapu ik ukutwishau ikundj ni mukajend kwikepish, ni mutapu ik chikeza chinech kwikal nich usu pa uruw?
13 Mu uruw. Nlel unou antu avud akat kubangin ching kusu pa mbil yau ayinau pakad ap kwiyipul anch kusal mwamu kukutwish kuyipish mbil ja antu akwau. Pakwez, mwin kwikepish akat kumutakel kudi mwikadil watukasikeshay Paul kwikal nich. Mu mukand wend wafunday kudi in Rom, ndiy wafunda anch: “Chawiy chifanyidin etu kukimb yisu yawonsu mutapu wa kulet chisambu ni kukasikeshijan muntu ni mukwau mu ritiy.” (Rom 14:19) Muntu wikepishina ukat kushakam mu chisambu ni antu awonsu pakampwil ni mbay nend mukatish wa uruw.
14 Shinshikin piur pa mwikadil wa kwipuwangesh. Ambay a uruw akutwish kushalijan mu yom yisotinau pakatau kwiswedish. Pamwing ap ikundj ukusot kushakam ku chikumbu pa chisu cha kwiswedish ni kutang buku. Chikwau kand, mband ukutwish kusot kuya kwindond kanang ap kuyendil arund. Ov, mband ufanyidin kumulimish nfumwend anch waman anch ndiy wikepishin ni kulimish chakin kamu rusot ni yilikinay kukat mukajend pa ndond pa kutongin kusu pa yom yisotinay amwinend? Rukat ra ikundj ni kumusanger mukajend pamenay anch kakatap kukasikesh ching kusu yisakin yend pakwez rusot ra nfumwend! Uruw ukwez kwikal ukash anch ambay awonsu a uruw akat kwikepish.—Tang Filip 2:1-4.
15, 16. Ov, mwikadil ik ukasikeshinau kudi David mu Kuseng 131, ni mutapu ik ufanyidina chinech kwikal nich usu pa yisal yetu mu chikumangen?
15 Mu chikumangen. Mu mangand, antu avud asotining kuwanyish ching kusu maswir mau. Awiy kakatap kushimpish muchim ap kuchingel. Kukudish muchim wa kwikepish kutukwashin kumuchingel Yehova. (Tang Kuseng 131:1-3.) Kwikepish ni kumuchingel Yehova kukat kulet diking, yiyukish, dikasikesh ni musangar. Chawiy lel David wayikasikesha ambay nend in Isarel chakwel amuchingela Nzamb wau nich kushimpish muchim!
16 Ukutwish kutan dikasikesh dia chilik chimwing anch wamuchingel Yehova nich kwikepish. (Kus. 42:5) Pamwing ap “usotil mudimu uwamp” ni kupwa “usotil kwikal mwin Chikumbu cha Nzamb.” (1 Tim. 3:1-7) Chawiy lel, ufanyidin kusal yawonsu yiukutwisha kusal chakwel ulikidila spiritu utumbila chakwel kukudish mudi ey mikadil yiswiridinau kudi mukurump. Pakwez anch yom yiney yikat kulab nakash ku mutambu wey, pakwez kudi akwau bwat? Mwin kwikepish ukat kuchingel yisend ya mudimu nich kushimpish muchim, ukudandamen kumusadil Yehova ni musangar ni ukez kusanger nich yisend yawonsu yikatau kumwinkish.
17, 18. (a) Ov, yiyukish ik yidiokila ku kukimb dilikishin ni ku kusot kuyilikishin antu akwau? (b) Ov, chom ik chitinau mu Jinswir 6:1-5?
17 Mu urund wetu ni antu akwau. Kulikishin kukasikening nakash kudi antu avud. Pakwez, atushalapol a Nzamb akat kukudish spiritu wa kwikepish mu kwitiyij yilim yau ni mu kwit dilikishin. Adi kand tayad mulong wa kuyilikishin antu akwau mulong wa uyimp wau. Ap anch chibud chiletining kwaurik ni matend, kulikishin kukasikeshinig chisambu mu chikumangen.
18 Tukutwish ‘kwikepish ayinetu’ kusutil kwit dilikishin kudi antu akwau anch tutwishinap kusal yom twitiyija kusal mulong wa yom kanang yatushikena pakad kuchingejin. Ap anch ukutwish kumekesh anch muntu mukwau warumbukin pa mulong kanang, mwin Kristu wikepishina ukat kutongin bil pa yilim yend ni usotining kuyitiyij.—Tang Jinswir 6:1-5.
19. Ov, mayingish ik mafanyidina kutubachik muntu ni muntu chakwel tujikitisha mulong wa chiyul cha Bibil cha kwikepish?
19 Tujikitishin mud ik mulong wa dikasikesh didiokila mu Bibil dia kukudish spiritu wa kwikepish! Ap anch yisu yimwing chikutwish kutukasiken kumekesh spiritu winou, kwikal nich chitongijok chiwamp piur pa mwikadil wetu mu urund tukweta ni Sakatang wetu ni kusanger kwikepish kwend yikutwish kutubachik kukudish mikadil yiwamp. Mu kusal mwamu, tukez kumekesh anch tudi atushalapol a Yehova akweta usey nakash. Pakwez, muntu ni muntu pakach petu ufanyidin kwikepish amboku.
[Dizu didia Kwishin kwa paj]
a Majin mamwing amaswimpin.
[Chipich chidia pa paj wa 19]
Yehova utwinkishin chisend cha kulejan rusangu ruwamp
[Chipich chidia pa paj wa 22]
Ov, yisu ik ukweta ya kwikal amwiney ni yisal ya mwin kwikepish?