Sadil Rudim Rey mu Mutapu Uwamp
‘Chifanyidin mazu mam . . . Makusangaresha ey, A! Yehova.’—KUSENG 19:14.
MIMINY: 21, 35
1, 2. Mulong wak Bibil ukat kufanikesh ukaliweny wetu wa kulond ni kasu?
MU MUVU wa 1871, kasu kasambisha mu dit dia Wisconsin, mu États-Unis. Kosha mu chisu chikemp ma miliyar maad ni kusut ma mitond. Ni antu 1 200 ni kusut afa. Kwikil kasu kakwau kajipap kal antu avud mudi kasu kinak mu États-Unis. Chimeken anch karusis kakemp ka kasu kawa kudiokal ku mashuw wading kusut kawiy kosha dit. Chom chinech chituvurishin verse winou wa mu Bibil ulondina anch: “Tongijokany kand mulong wa mpat mujim ukutwish kutem nich karusis kakemp ka kasu.” (Jakobu 3:5) Mulong wak Jakobu walonda chom chinech?
2 Jakobu urumburil anch: “Rudim niyar ridi kand kasu.” (Jakobu 3:6) “Rudim” rurumburikin ukaliweny wetu wa kulond. Ni mudi kasu, yom tulondina yikutwish kulet milong. Mazu metu makutwish kwikal ni usu padiau antu akwau. Bibil utulejin anch yom tulondina yikutwish kupan mwom ap kulet rufu. (Jinswir 18:21) Pakwez, chinech chirumburikin anch tufanyidinap kulond, mulong tukutwisha kulond yom yiyimp? Bwat kwau. Tukutwishap kulik kusadin kasu mulong kakutwish kutwosh. Pakwez tukat kukasadin nich manangu. Chilakej, tukutwish kusadin kasu mulong wa kwisuk yakudia, kwot kasu, ni kutokish mu chikumbu. Mu mutapu umwing, anch twababel nakash mutapu wetu wa kulond, tukutwish kusadil ukaliweny winou mulong wa kumutumbish Yehova ni kuyikwash antu akwau.—Kuseng 19:14.
3. Yom ik yisatu yikutwisha kutukwash kuyikasikesh antu akwau chisu tulondina?
3 Yehova watwinkisha ukaliweny wa kuyilej antu akwau yitongijok ni yovil yetu, kusutil ku kulond ap kusadil makas metu. Chawiy, mutapu ik tukutwisha kusadin chipan chinech cha usey mulong wa kuyikasikesh antu akwau? (Tang Jakobu 3:9, 10.) Tufanyidin kwijik chisu cha kulond, yom ya kulond, ni mutapu wa kulond.
CHISU IK TUFANYIDINA KULOND?
4. Chisu ik tufanyidina kunenet?
4 Yisu yimwing, chiwapidin kunenet. Bibil ulondin anch kudi “chisu chimwing cha kunenet.” (Mulej 3:7) Chilakej, tufanyidin kunenit chisu chilondinau kudi antu akwau mulong wa kumekesh kalimish. (Job 6:24) Chikwau kand, tufanyidinap kulond piur pa milong yayen ni kulejan yom ya ujindj. (Jinswir 20:19) Ni, anch muntu watwovish ujim, chidi cha manangu kunenet.—Kuseng 4:4.
5. Mutapu ik tukutwisha kumulej Yehova anch tumujikitishin mulong wa ukaliweny wa kulond watwinkay?
5 Pakwez, kudi kand yisu tufanyidina kulond. (Mulej 3:7) Mudi chisu cha kumushiman Yehova, kuyikasikesh antu akwau, kulond mutapu twiyovila, ni kuyilej antu akwau yom tuswirikedina. (Kuseng 51:15) Ni anch twasadil ukaliweny wetu wa kulond mu mutapu winou, tumulejin Yehova anch tujikitishin mulong wa chipan chinech cha usey chatwinkay. Chikwau kand, anch murund netu watwinkish chipan chiwamp, tukatining kuchisadil mu mutapu uwamp.
6. Mulong wak chidi cha usey kutond chisu chiwamp cha kulond?
6 Mulong wak chidi cha usey kutond chisu chiwamp cha kulond? Jinswir 25:11 ulondin anch: ‘Dizu dikat kulondau pa chisu chiwanyidina, didi mudi mabuj ma or madia mwinung ya utad wa argent.’ Mabuj ma or mading mawamp nakash, pakwez makutwish kwikal mawamp nakash anch amatek mu chom cha argent. Mu mutapu umwing, tukutwish kwikal ni chom chiwamp cha kumulej muntu kanang. Pakwez, anch twatond chisu chiwamp cha kulond, tukutwish kumukwash muntu winou nakash. Mutapu ik tukutwisha kusal mwamu?
7, 8. Mutapu ik wamwimburijau Yesu kudi akadivar a mu Japon?
7 Anch twalonda chisu chiyimp, muntu kakutwishap kututesh ni kwitiy yom tulondina. (Tang Jinswir 15:23.) Chilakej, mwi ngond wa 3, 2011, kuzal kwa divu ni tsunami kwashesha misumb yivud ya kwingangel kwa Japon. Antu 15 000 ni kusut afa. Ap anch Atuman a Yehova avud ashadisha majuku mau ni arund nau, asadina Bibil mulong wa kuyikwash antu akwau adinga mu mutapu umwing. Pakwez, ijika anch antu avud a pakach pa antu inay ading in Buddha ni ading ij yom yikemp piur pa Bibil. Chawiy lel, pa ndond pa kuyilej piur pa divumbuk, akadivar ayikasikesha ni kuyirumburil mulong wak yom yiyimp yiney yayishikena antu awamp.
8 Akadivar inay amwimburija Yesu. Wading wij chisu cha kunenet, pakwez wading wij kand chisu cha kulond. (Yohan 18:33-37; 19:8-11) Ni wading kuchingel chisu chiwamp mulong wa kuyifundish in kwilejend yom yimwing. (Yohan 16:12) Akadivar a mu Japon achingela chisu chiwamp cha kuyilej antu piur pa divumbuk. Mivu yaad ni chikunku kupwa kwa tsunami kusadik, apana trakt wa Ov, chakin kamu afu akutwish kwikal kand ni mwom? Antu avud atambula trakt ni wayikasikesha nakash pamutangau. Tukutwish niyetu kutongijokin piur pa mikadil ni yitiyij ya antu a ndond tushicha mwamu tukutwish kwijik chisu chiwamp cha kuyilej yom.
We must be patient and find a time when people are willing to listen
9. Mu milong ik yikwau tufanyidina kukimb chisu chiwamp cha kulond?
9 Mu milong ik yikwau tukutwisha kukimb chisu chiwamp cha kulond? Pamwing ap muntu kanang walond kal chom chatwovisha kal ujim. Pa ndond pa kwakul ni kulond yom ya usup, tufanyidin kwikal ni manangu pa kunenet ni kutong: ‘Mulong wak walond kal mwamu? Nifanyidin chakin kamu kumwakul mudi mulondinay?’ Chikutwish kwikal chiwamp kunenet. Pakwez, anch kudi mayingishin mawamp ma kumwakul, tufanyidin kuchingel chisu chiwamp. (Tang Jinswir 15:28.) Ap chikutwish kwikal mutapu wa kuyikasikesh antu a mu dijuku dietu akad kwikal Atuman chakwel ashikena ku kumwijik Yehova. Tufanyidin kwikal ashimpishina muchim, kutongijokin nakash piur pa yom tufanyidina kulond ni kukimb chisu chiwamp chikutwishau kututesh.
CHOM IK TUFANYIDINA KULOND?
10. (a) Mulong wak tufanyidin kutond nawamp yom tulondina? (b) Mitapu ik ya kulond tufanyidina kwipuk?
10 Yom tulondina yikutwish kuyisangaresh antu ap kuyinenganesh. (Tang Jinswir 12:18.) Antu avud a mu mangand ma Satan akat kulond “mazu mayimp” madia “maridila” ap mudi “nseu” mulong akatin kuyovish antu akwau ujim. (Kuseng 64:3) Antu avud akat kwilej kulond kwa mutapu winou kusutil ku kutal ma video ap televizion. Pakwez, in Kristu kafanyidinap kulond yom yiyimp ni yakad manangu, kafanyidinap kusal mwamu ap mulong wa maswimbu. Maswimbu mading mawamp ni makutwish kuyipwit antu mulong wa kutesh yom tulondina. Pakwez, tufanyidinap kulond yom yiyimp, mudi, kulond yom yikutwisha kumunenganesh muntu ap kumusaal muntu mulong wa kuyisipish antu. Bibil uyilejin in Kristu anch kangal alonda ‘yom ya masaal.’ Bibil ulondin kand anch: “Kangal mu tun twen mwabudik mazu mayimp, pakwez londany ching kusu mazu mawamp makutwisha kukasikesh antu kukul mu ritiy mudi muchifanyidina, ni kuyiyukish antu awonsu akumatesha.”—Efes 4:29, 31.
11. Yom ik yikutwisha kutukwash kutond mazu mawamp ma kulond?
11 Yesu wafundisha anch: “Kan ka muntu kakat kubudish yom yizwila mu muchim wend.” (Mateu 12:34) Chom chinech chimekeshin anch yom tulondina yikutwish kumekesh mutapu twiyovila. Chawiy, anch tuyikatin antu ni tuyibangidin chakin kamu, tukutond yom yiwamp ya kulond. Yom tulondina yifanyidin kwikal yiwamp ni yikasikeshina.
12. Chom ik chikwau chikutwisha kutukwash kutond mazu mawamp ma kulond?
12 Chitin usu mulong wa kutond mazu mawamp ma kulond. Ap Mwant Solomon wading ukweta manangu, ‘watongijokina ni wakimbijola’ mazu mafanyinay kufund chakwel mikala makin ni masangareshina kumatang. (Mulej 12:9, 10) Chom ik chikutwisha kutukwash chakwel twijika yom ya kulond? Tukutwish kutal mu Bibil ni mu mikand yetu mulong wa kutan mitapu yiwamp ya kulond. Tukutwish kwilej kurumburik kwa yom yitwakad etu kutesh. Tukutwish kand kwilej chilakej cha Yesu mulong wa kwijik kulond yom yikutwisha kuyikwash antu akwau. Yesu wading wij yom ya kulond mulong Yehova wamufundisha “mutapu wa kumwakul muntu uziyila nich dizu.” (Isay 50:4) Chidi kand cha usey kutongijokin piur pa usu ukwikal nich mazu metu padiau antu akwau. (Jakobu 1:19) Tufanyidin kwiyipul anch: ‘Anch nalond mwamu, muntu ukutwish kutesh yom nilondina? Ukwiyov mutapu ik?’
13. Mulong wak tufanyidin kulond yom yiswapela kutesh?
13 Asadilang yidjimin ya mpuny mu Isarel wa pakuru mulong wa kuyibabesh antu. Chidjimin chimwing chading mulong wa kuyikumangej pamwing. Yidjimin yishalijadina yading kurumburik anch amasalay ading afanyidin kuya kwi njit. Shinshikin chafanyina kuyishiken amasalay anch chidjimin chading chakad kwovikan nawamp! Bibil wilikejin chidjimin chovikena ni mazu maswapela kutesh. Anch turumburilap yom nawamp, antu kakutwishap kutesh yom tulondina ni akutwish kwitiyij yom ya makasu. Ap anch tukimbin kulond yom yovikena nawamp, tufanyidin kusal usu chakwel kangal twalond yom yiyimp ni ya usup.—Tang 1 Korint 14:8, 9.
14. Chilakej ik chimekeshina anch Yesu walondang mu mutapu uswapela kutesh?
14 Mateu shapitre 5 kushik ku 7 udi chilakej chiwamp cha mutapu watonday Yesu mazu maswapela kutesh. Mu diskur diasalay, kalondap yom yikash mulong wa kuyirumbangesh antu. Ni kalondap yom yafanyina kwiyovish antu ujim. Yesu wafundisha yom ya usey nakash, pakwez wayilonda mu mutapu uswapela kutesh. Chilakej, Yesu wakimba kuyikasikesh in kwilejend anch kafanyidinap kwiyakamish piur pa yom yifanyidinau kudia dichuku diawonsu. Wayirumburila anch Yehova ukat kuyidish atujil. Chawiy, wayipula anch: “Kiukwetanyap usey kuyipandakanamu atujil?” (Mateu 6:26) Kusutil ku mazu makemp minam, Yesu wayikwasha kutesh mafundish ma usey ni iyova kwikal akasikeshinau.
MUTAPU WA KULOND NAU ANTU AKWAU
15. Mulong wak tufanyidin kulond mu mutapu uwamp?
15 Mutapu tulondina nau antu akwau ukutwish kwikal wa usey mudi mudia yom tulondina. Antu ading akatin kumutesh Yesu mulong wading kulond ‘nawamp,’ ap mu mutapu uwamp. (Luka 4:22) Anch tulondin mu mutapu uwamp, antu akwikal ni musangar wa kutesh ni kwitiy yom tulondina. (Jinswir 25:15) Tukutwish kulond ni antu mu mutapu uwamp anch tuyilimishin ni tutongin piur pa yovil yau. Chawiy chasalay Yesu. Chilakej, chisu chamanay chisak chijim cha antu chadinga kusal usu mulong wa kumutesh, Yesu wasangara mulong wa kusutish nau chisu ni kuyifundish. (Marko 6:34) Ap anch antu amusaala, pakwez Yesu kachirishap masaal.—1 Pita 2:23.
16, 17. (a) Chisu twambambina ni in mu dijuku dietu ni arund netu, mutapu ik tukutwisha kumwimburij Yesu? (Tal chipich cha kwinsambishil.) (b) Mutapu ik wasalay maku umwing yom yiwamp pa kwambamb mu mutapu uwamp?
16 Ap anch tuyikatin in mu dijuku dietu ni arund netu, tukutwish kulond yom yiyimp mulong tuyij nawamp. Tukutwish kutong anch tufanyidin kulond nau mu mitapu yawonsu tusotina. Pakwez, Yesu kalondap nau arund nend mu mutapu uyimp. Chisu chapwitijanau in kwilejend piur pa kwijik nany wading mujim pakach pau, Yesu wayiyula mu mutapu uwamp ni wasadila chilakej cha mwan mukemp mulong wa kuyikwash kuswimp yitongijok yau. (Marko 9:33-37) Amakurump akutwish kwimburij chilakej cha Yesu pa kuyiyul antu akwau mu mutapu uwamp.—Galatia 6:1.
17 Ap anch muntu walond chom kanang chitwovishina ujim, tufanyidin kusal usu wa kwambamb nend mu mutapu uwamp. (Jinswir 15:1) Chilakej, mband umwing wamulila mwanend nsand wasalanga yom yiyimp mu ujindj chad ukat kumekesh anch umusadidin Yehova. Nambaz umwing mu chikumangen wamwovila maku winou riy ni wamuleja anch: “Chidi chiyimp mutapu uwakanganya kal kumufumb mwaney nawamp.” Maku walika kutong ni walonda anch: “Chidi chakin anch yom yiyilap nawamp katat, pakwez, chifanyidin ching kudandamen kumufundish. Nleja kupwa kwa Harmagedon; pinipa tukwikal nich kashinsh.” Mulong maku winou waneneta ni kamulondap nambaz nayimp, urund wau wadandamena. Chikwau kand, nsand watesha yom yalonday makwend ni wamana anch makwend wading ukwet kashinsh anch ukuswimp. Chawiy, walika kwend nau arund ayimp, watambula dibatish, ni kupwa wasadila ku Betel. Anch tulondin nau akadivar netu, in mu dijuku dietu, ap antu atwakad kwijik, mazu metu mafanyidin kwikal ma “ranaken machuku mawonsu, [ma]tadila mudi mungu.”—Kolosay 4:6.
18. Mutapu ik tukutwisha kulondul chilakej cha Yesu mu mutapu wetu wa kulond?
18 Ukaliweny wa kuyilej antu akwau yitongijok yetu ni yovil yetu udi chakin kamu chipan chidiokila kudi Yehova. Anch twalondul chilakej cha Yesu, tukwijik chisu chiwamp cha kulond, tukubabel yom tulondina, ni tukusal usu wa kulond mu mutapu uwamp. Chawiy lel, tusalany usu wa kulond yom yikutwisha kuyikasikesh antu akwau ni kumusangaresh Yehova.