MUTU WA MULONG WA KWILEJ WA 36
Atushalapol a Yehova Akatining Kutentam
“Ayuk kwau akweta nzal ni impu ya kutentam.”—MAT. 5:6, TMK.
MUMINY 9 Yehova Udi Mwant Wetu!
YIDIA MU MUTU WA MULONG WINOUa
1. Choziu ik charishay nich Josef, ni mutapu ik wasalay?
JOSEF mwan a Jakob amupaka mu mutapu ukash. Mband umwing wamwela anch: “Ez, tulala ni yamam.” Wading mband wa nsalejend Potifar. Josef kitiyap. Nlel muntu ukutwish kwiyipul anch: ‘Mulong wak Josef wajijamena choziu chinech?’ Potifar wading kwend kwamwamu. Chikwau kand, Josef wading kabindj ku chikumbu chinicha; chid chakin anch mband winou wading ni mutapu wa kumumeshikish mar nakash anch walik kuziyin ku yom yamulejay. Pakwez, Josef wadandamena kulik ap anch mband winou wamwita tupamp tuvud mulong wa kulal nend. Mulong wak? Walonda anch: “Am nikutwish nchik lel kusal kuyip [kujim] mudi kwinoku, ni kusal kand chitil kurutu kwa Nzamb?”—Dis. 39:7-12.
2. Mutapu ik wijikay Josef anch kusotan chading chitil ku mes ma Nzamb?
2 Mutapu ik wading wijay Josef anch Nzamb wafanyina kuman chisal cha kusotan mud ‘kuyip kujim’? Chijil cha Moses mudia chijidik chilondina anch: “Kangal wimik dis,” ading kandikal achifunda ni achifunda kupwa kwa mivu yitot yaad. (Kub. 20:14) Mulong Josef wading umwij Yehova nawamp, wajingunina mutapu wafanyinay kwiyov piur pa chitil cha kusotan. Chilakej, Josef wading wij nawamp anch Yehova watenchika anch uruw ufanyidin kwikal pakach pa ikundj umwing ni mband umwing. Ni pamwing ap watesha mutapu Yehova wasalay usu tupamp twaad mulong wa kuchidij kalimish ka ngakiril wend Sara padingay mu ubaj wa kumulal ku usu. Chisik chimwing kand, Nzamb wasala usu wa kumuking Rebeka, mband wa Isak. (Dis. 2:24; 12:14-20; 20:2-7; 26:6-11) Pading patongijokidinay Josef pa yom mud yiney, wajingunina yom yading yitentamina ni yakad kutentam ku mes ma Nzamb. Mulong wading umukatin Nzamb wend, Josef wakata kand mbil ja Yehova piur pa kutentam, ni wakwata mupak wa kujilimish.
3. Yom ik tukumana mu mutu wa mulong winou?
3 Ov, ukatin kutentam? Pakad kwidjidjek ukatin. Pakwez etu awonsu tud antu akad kuwanyin, ni anch tubabelap, chitongijok chiyimp cha mangand piur pa kutentam chikutwish kutupumbul. (Isay 5:20; Rom 12:2) Chawiy, tukuman chirumburikina kutentam ni mutapu tukutwisha kutaninamu anch twamekesh mwikadil winou. Kupwa, tukuman yom yisatu tukutwisha kusal mulong wa kukasikesh rukat retu mwi mbil ja Yehova.
KUTENTAM KURUMBURIKIN IK?
4. Chitongijok ik chiyimp chikwetau antu avud piur pa muntu utentamina?
4 Pakatau kutongijokin antu piur pa muntu utentamina, avud akutwish kutong anch ud muntu witutwila, mwin kuyilond akwau nayimp, ap utongina anch ud muwamp kuyisutamu akwau. Pakwez Nzamb kakatiningap mikadil mud yiney. Padingay Yesu pa divu, wayifisha nich nakash amakurump a chirelijon a mu chirung chend, mulong atekang mbil jau ayinau piur pa kutentam. (Mul. 7:16; Luka 16:15) Muntu umekeshina kutentam kwakin kakatap kwiman anch ud wa usey kuyisutamu antu akwau.
5. Kukwatijan ni Bibil, kutentam kurumburikin ik? Let yilakej.
5 Kutentam ud mwikadil uwamp nakash. Mu wiswimp, kutentam kurumburikin kusal yom yiwamp ku mes ma Yehova. Mu Bibil, mazu makarumwinau anch “kutentam” makwet chitongijok cha kushakam kukwatijan ni mbil ja piur ja Yehova. Chilakej, Yehova wapana mbil anch mwin kwisak ufanyidin kusadin “yilik ya kulim yakin.” (Kuv. 25:15) Dizu dia Hebereu dikarumwinau anch “yakin” akutwish kand kudikarumun anch “yitentamina.” Chawiy, mwin Kristu ukatina kwikal utentamina ku mes ma Nzamb ufanyidin kand kwikal mwin yakin mu milong yend ya kwisak. Muntu utentamina ukisining kuman muntu ukat kumusadin mukwau mu mutapu wakad kutentam. Ni ‘mulong wa kumusangarish [Yehova] chipandakena,’ muntu utentamina kamu chakin ukat kushinshikinang mutapu ukumanay Nzamb mipak yikwatinay.—Kol. 1:10.
6. Mulong wak tufanyidina kuchingejin mwi mbil ja Yehova piur pa yom yitentamina ni yakad kutentam? (Isay 55:8, 9)
6 Bibil umujimbwil Yehova mud Musul wa kutentam. Chawiy chimutazukinau anch ‘ndond ya kutentam.’ (Jer. 50:7) Mulong ud Sakatang, Yehova ndiy kusu uwanyidina kutek mbil piur pa yom yitentamina ni yiyimp. Mulong tud antu akad kuwanyin, tukutwishap kamu kwijik nawamp yom yitentamina ni yakad kutentam mud mutapu wijay Yehova udia uwanyidina.” (Jnsw. 14:12; tang Isay 55:8, 9.) Pakwez, mulong atutanga mu chifu cha Nzamb, chikutwish kutuswapel kushakam kukwatijan ni yijil yend piur pa kutentam. (Dis. 1:27) Ni tukatin kusal mwamu. Rukat retu mulong wa Tatukwetu ritubachikin kumwimburij mu chilik tukutwisha kusal mwamu.—Efes 5:1.
7. Mulong wak tukweta kuswir kwa mbil jiwamp? Let chilakej.
7 Tukat kutaninamu anch twalondul mbil ja Yehova piur pa yom yitentamina ni yakad kutentam. Ov, ukutwish kwijik mulong wak? Tong bil anch adokter ni amingang alik kuziyin kwi mbil ja pa kampwil ja mudimu wau chisu chiyokinau antu; chinech chikutwish kujipesh ayej amwing okinau. Chakin kamu, mbil jiwamp jikat kulet diking. Chisik chimwing, mbil ja Nzamb piur pa yom yitentamina ni yakad kutentam jikat kutuking.
8. Yiyukish ik yikutambulau antu akatina kusal yom yitentamina?
8 Yehova ukat kuyukish antu akata kusadin mbil jend mu mwom yau. Washidinamu kal anch: “Mwin kutentam mwawonsu ukez kaswan ngand, ukez kashakamamu chikupu.” (Kus. 37:29) Ov, ukutwish kutongijokin piur pa uumwing, chisambu, ni musangar ukwikalaku pakach pa antu anch muntu ni muntu walondul mbil ja Yehova? Yehova ukatin anch wikal ni mwom mud winou. Chakin kamu, etu awonsu tukwet mayingishin ma kukat kutentam! Mutapu ik tukutwisha kukasikesh rukat retu mulong wa mwikadil winou? El tumanany yom yisatu tukutwisha kusal.
KASIKESH RUKAT REY MULONG WA MBIL JA YEHOVA
9. Yom ik yikutwisha kutukwash kukat kutentam?
9 Chom cha 1: Mukata Muntu wateka mbil. Pakwel anch tukat kutentam, tufanyidin kukasikesh rukat retu mulong wa muntu wateka mbil piur pa yom yitentam ni yakad kutentam. Anch twamukat Yehova chipandakena, tukwikal kand ni impu nakash ya kushakam kukwatijan ni mbil jend jitentamina. Chilakej: Anch Adam ni Ev ading amukatin kamu Yehova, kafanyinap kubwambwil ku chijil chend chitentamina.—Dis. 3:1-6, 16-19.
10. Yom ik yasalay Aburaham mulong wa kwijik nawamp yitongijok ya Yehova?
10 Tukatinap ap pakemp niyetu kurumbuk mud mwasalay Adam ni Ev. Tukutwish kwipuk yibudikin mud yiney anch twadandamen kwilej piur pa Yehova, twasanger mikadil yend, ni twasal usu wa kwijik mutapu wend wa kutong. Anch twasal mwau, tukutwish kwikal nich kashinsh anch rukat retu mulong wa Yehova rikukul. Tongin piur pa Abraham. Wading umukatin chakin kamu Yehova. Ap anch chading chimukasikedin kwov kurumburik kwa mipak ya Yehova, Aburaham kabwambwilap. Pakwez wasala usu wa kumwijik nawamp Yehova. Chilakej, pajinguninay mupak wa Yehova wa kushesh Sodom ni Gomor, kwinsambishin, Aburaham wova wom anch “Nkalansambu wa mangand mawonsu” wafanyina kukomb antu atentamina pamwing ni antu ayimp. Ku mes ma Aburaham chadingap chovikena kusal mwamu, chawiy wamwipula Yehova nich kwikepish yipul yivud pa mulong winou. Yehova wamwakula nich kushimpish muchim. Disudien, Aburaham washikena kwijik anch Yehova ukat kushinshikin muchim wa muntu ni muntu, ni anch kandikal apupangap muntu wakad mulong pamwing ni muntu ufila nich.—Dis. 18:20-32.
11. Mutapu ik wamekeshay Aburaham anch umukatin Yehova ni anch umuchingejidin?
11 Mambamb ma Aburaham pamwing ni Yehova piur pa musumb wa Sodom ni Gomor mamupukuna nakash ku muchim. Pakad kwidjidjek, washikena kumukat ni kumulimish Tatukwend nakash kusutamu pasak. Mu kusut kwa mivu, Aburaham warisha ni chishiken chimwing chikash chapaka ruchingej rend mudiay Yehova. Yehova wamwita anch amupeshay mwanend kapokal Isak. Pakwez Aburaham wading wamwijikin kal Nzamb nawamp nakash, chawiy chisu chinacha kamwipulap chipul ap chimwing. Aburaham wasambisha kapamp kamwing kwirijek mulong wa kusal yom yamwitau kud Yehova. Pakwez, tong bil mutapu wading wovilay kusansan ku muchim pading pirijekinay mulong wa kuwanish chisend chinech! Chimeken anch Aburaham watongijokina chikurikina pa yom yading yilejinay kal piur pa Yehova. Wading wij anch Yehova kakutwishap kusal chom mu mutapu wakad kutentam ap wakad rukat. Kukwatijan ni kambuy Paul, Aburaham watonga anch Yehova wafanyina kumuvumbul mwanend mukatish Isak. (Heb. 11:17-19) Pakwez, Yehova wading washilamu kal anch Isak wafanyina kuval muchid, ni pa chisu chinicha, Isak wading kandikal avalap mwan. Aburaham wading umukatin Yehova, chawiy wachingeja anch Tatukwend ukusal yom yitentamina. Ku ritiy, waziyina ap anch chading chikasiken kusal mwamu.—Dis. 22:1-12.
12. Mutapu ik tukutwisha kumwimburij Aburaham? (Kuseng 73:28)
12 Mutapu ik tukutwisha kumwimburij Aburaham? Tufanyidin kudandamen kwilej piur pa Yehova mud mwasalay ndiy. Anch twasal mwamu, tukumusejin piswimp ni kumukat kand chipandakena. (Tang Kuseng 73:28.) Kom ketu kakwikal kafumbinau ni katakedinau kud manangu ma Nzamb. (Heb. 5:14) Mud chibudikin, anch muntu watupak mulong wa kusal yom yiyimp, tukwitiyap. Tukukis chitongijok chawonsu cha kusal yom yikutwisha kumunenganesh Tatukwetu ni kuyipish urund wetu ni ndiy. Pakwez, mutapu ik ukwau tukutwisha kumekesh anch tukatin kutentam?
13. Mutapu ik tukutwisha kulondul kutentam? (Jinswir 15:9)
13 Chom cha 2: Sal usu wa kudandamen kukudish pichuku pichuku rukat rey mulong wa kutentam. Tukutwish kufanakesh mutapu tukutwisha kukudish rukat mulong wa mbil ja Yehova piur pa kutentam nich mutapu tukata kusal usu chisu chawonsu mulong wa kukasikesh mu mafup. Chituswapedining kusal mwamu pichuku pichuku. Yehova ud wisikena, ni kandikal atwitangap kusal yom yitwakad mutapu wa kusal. (Kus. 103:14) Utwinkishin kashinsh anch “umukatil muntu ukata kulondul kutentam.” (Tang Jinswir 15:9.) Anch twalondul mupak umwing wa pakampwil mu Mudimu wa Yehova, tukusal usu wa kuuwanish. Chid kand mutapu umwing anch twalondul kutentam. Ni Yehova ukutukwash nich kushimpish muchim kuya kurutu.—Kus. 84:5, 7.
14. ‘Rikibu ra pantul ra kutentam’ chom ik, ni mulong wak turiswirikedina?
14 Yehova utuvurishin nich rukat anch kusal yom yitentamina chidiap chisend. (1 Yoh. 5:3) Chinyim ni chinech, did diking ni chawiy kamu chom tuswiridining pichuku pichuku. Vurik yom yawonsu ya njit ja mu spiritu yajimbulay kambuy Paul. (Efes 6:14-18) Chikunku ik chikingining muchim wa Isalay? Chid ‘rikibu ra pantul ra kutentam,’ rimekeshina mbil ja Yehova piur pa kutentam. Mud mutapu ukata rukibu ra pantul kuking muchim wakinakin, mbil ja Yehova piur pa kutentam jikutwish kuking muchim wey wa chifanakesh, charumburik anch wuntu wey wa mukach. Chawiy pa chinech, ikal nich kashinsh anch udjadin yom yawonsu ya njit pamwing ni rikibu ra pa ntul ra kutentam!—Jnsw. 4:23.
15. Mutapu ik ukutwisha kudjal rikibu ra pa ntul ra kutentam?
15 Mutapu ik ukutwisha kudjal rikibu ra pa ntul ra kutentam? Ukutwish kusal mwamu kusutin kutek mu manangu mbil ja Nzamb chisu ukwatina mipak yey ya pichuku pichuku. Paukwatina mupak piur pa yom ukulonda, mizik ukutesha, mulad wa kwipuwangej, ap mabuku ukutanga, chakusambish iyipula anch: ‘Yom ik nikwizwisha mu muchim wam? Ov, yom yiney yikumusangaresh Yehova, anch yikasikeshin yisal ya kwijond, ya chisum, ya ris, ni kwitongin—yom yimenay Yehova mud yakad kutentam?’ (Fil. 4:8) Anch wakwat mipak yikwatijadina ni rusot ra Yehova, mbil jend jitentamina jikuking muchim wey.
Kutentam kwey kukutwish kwikal “mudi mambek makata kwezang ku chikum cha karung” (Tal paragraf wa 16-17)
16-17. Mutapu ik utwinkishinay Isay 48:18 kashinsh anch tukutwish kushakam chikupu kukwatijan ni mbil ja Yehova?
16 Ov, wiyipwilap kal anch ukutwish kamu kudandamen kushakam kukwatijan ni mbil ja kutentam ja Yehova, dichuku diapwa wakwat dikwau, muvu wapwa wakwat ukwau? Man chilakej chasadinay Yehova chidia mu Isay 48:18. (Tang.) Yehova wakana anch kutentam kwetu kukutwish kwikal “mudi mambek makata kwezang ku chikum cha karung.” Tong bil mud ushich ku chikum cha karung mujim, ukat kutal mutapu ulondulijadina mambek. Ov, ukwiyakamish anch dichuku dimwing mambek minam makupwa? Bwat! Wij anch mambek minam makat kwezang ni kwibul ku chikum pasut kal tunan twa mivu, ni anch makudandamen kwez.
17 Mwikadil wey wa kutentam ukutwish kwikal mud mambek ma pa karung! Mutapu ik? Chisu ukimbina kukwat mupak, chakusambish sal usu wa kwijik yom yikatinay Yehova anch usal. Kupwa yisala. Chikalap nchik kujimb kwa mupak ukimbina kukwat, Tatukwey wa rukat ukudandamen kwikal ney piswimp mulong wa kukukwash kushal wiminya dang ni kushakam dichuku diawonsu kukwatijan ni mbil jend ja kutentam.—Isay 40:29-31.
18. Mulong wak tufanyidina kwipuk kuyirumburish antu akwau kukwatijan ni mbil jetu ayinetu?
18 Chom cha 3: Mushila Yehova chisend cha kurumburish. Patusadina usu wa kushakam kukwatijan ni mbil jitentamina ja Yehova, tufanyidin kwipuk chaku cha kuyirumburish antu akwau ni kuman kutentam kwetu ayinetu. Pa ndond pa kuyipipej akwetu mud tukwet mbil ya kuyirumburish, tufanyidin kutek mu manangu anch Yehova ndiy “Nkalansambu wa mangand mawonsu.” (Dis. 18:25) Yehova katwinkishap mbil yiney ya kuyirumburish antu akwau. Pa chinech, Yesu watukasikesha anch: “Kangal wayirumburishany akwen, chad Nzamb kakukurumburishanyap niyen.”—Mat. 7:1.b
19. Mutapu ik wamekeshay Josef anch wading uchingejidin mu dirumburish dia Yehova?
19 Tushinshikinany kand kakwau chilakej cha ikundj wading utentamina, Josef. Wipuka kuyirumburish antu akwau, ap antu amusadina mu mutapu uyimp nakash. Anamakwend amupungana, amulandisha mu ubindj, ni amwinkisha tatukwau kashinsh anch Josef wafil. Mu kusut kwa mivu, Josef watanijana kand ni anamakwend. Pa chisu chinicha, Josef wading mwant mujim wa ngand, ni wading kwend ukwet mutapu wa kuyirumburish anamakwend kwa chisum ni kufundakesh. Anamakwend a Josef ova wom anch mwanamakwau ukusal mwamu, ap anch ading anenganen mulong wa yom yasalau piur pend. Pakwez Josef wayinkisha kashinsh anch: “Kangal wakamany kwen, bwat! Ov, yam nidia pa ndond ya Nzamb?” (Dis. 37:18-20, 27, 28, 31-35; 50:15-21) Nich kwikepish, Josef walikina chisend cha kurumburish mu makas ma Yehova.
20-21. Mutapu ik tukutwisha kwipuk kwiman ayinetu anch tutentamin?
20 Mud Josef, tukat kulikin chisend cha dirumburish mu makas ma Yehova. Chilakej, tukatap kupakish kusal usu wa kwijik yom yayibachikang akadivar nau anambaz netu kusal chom kanang. Tukutwishap kwijik yidia mu michim; ching kusu Yehova ndiy ukata “kutal muchim.” (Jnsw. 16:2) Uyikatin antu in awonsu, adia ku jindond kushalijan ni akweta yishankur kushalijan. Ni utukasikeshin niyetu anch “anzurilany kand michim yen.” (2 Kor. 6:13) Tufanyidin kusal usu wa kuyikat akadivar ni anambaz netu awonsu, kangal kuyirumburish.
21 Chinech chirumburikin kand anch tufanyidinap kuyirumburish antu adia pol pa chikumangen. (1 Tim. 2:3, 4) Ov, wamurumburishinap kal mwanamakwey wakad kwikal kaman ni kulond anch: “Muntu winou kakezap ap pakemp kwikal mu uyakin”? Bwat, kusal mwamu kud kumatik mimbu yetu, ni kwiman ayinetu mud tutentamin. Yehova udandamedin kuyishil “antu awonsu adia mu jindond jawonsu” chisu cha kukarumuk. (Mid. 17:30) Kangal wavuramen anch Yehova ukat kuyiman antu awonsu atongina anch atentamin nakash kuyisutamu antu akwau anch katentaminap.
22. Mulong wak wakwata kal mupak wa kukat kutentam?
22 Chifanyidin rukat retu mulong wa mbil ja Yehova piur pa kutentam rituletin musangar ni kutukwash kwikal yilakej yiwamp kud antu akwau chakwel atukat ni kumukat Nzamb nakash. Tufanyidin kudandamen kwikal ni “nzal ni impu ya kutentam.” (Mat. 5:6, TMK) Ikal nich kashinsh anch Yehova ukat kuman usu wey wawonsu usadina ni anch ukat kusanger mutapu uyila kurutu. Uyakin winou ukongoj payila kuburen kutentam kupandakan kuvulijan nakash mu mangand! Chisu chawonsu vurik anch “[Yehova] ukatil . . . antu atentamina.”—Kus. 146:8.
MUMINY 139 Tongin Chisu Chikwikala Yom Yawonsu Yisu
a Chikasiken kutan antu atentamina mu mangand minam mayimp. Pakwez, kud mamiliyon ma antu alondwila njil ya kutentam. Pakad kwidjidjek niyey ud pakach pa antu inay. Ulondwil njil yiney mulong umukatin Yehova, ni Yehova ukatining kutentam. Mutapu ik tukutwisha kukudish nakash rukat retu mulong wa kutentam? Mutu wa mulong winou ukulejan chirumburikina kutentam ni mutapu tukutwisha kutaninamu anch twakat mwikadil winou. Tukuman kand yom tufanyidina kusal mulong wa kukasikesh rukat retu mulong wa mwikadil winou.
b Amakurump a yikumangen akutwish yisu yimwing kurumburish milong yitadina chitil chikash ap muntu umekeshina kukarumuk. (1 Kor. 5:11; 6:5; Jak. 5:14, 15) Pakwez, ap mwamu atekining mu manangu nich kwikepish anch kakutwishap kwijik yidia mu muchim wa muntu, ni anch arumburishin mulong wa Yehova. (Ilakej ni 2 Jinsangu 19:6.) Akat kusal usu wa kwikal nich kashinsh anch amwimburijin Nzamb kusutin kwikal isikena, in ranaken, ni kurumburish nich kutentam.