Lond Uyakin
“Londany uyakin kudi muntu ni mukwau.”—ZAKARIY 8:16.
1, 2. Yom ik yasadinay Djabul mulong wa kuyisal antu nayimp nakash?
YOM yimwing yibudishinau antu, mudi telefon, ampul wa kasu, motak, frigo, yidi yiwamp mulong wa mwom. Yom yikwau yibudishinau antu, mudi mat, mamin, ruwand, ni mabomb atomik, yatekin kal mwom mu ubaj nakash. Pakwez kudi chom chimwing chidia chikur nakash kusutamu yom yiney yawonsu ni chayisadin kal antu nayimp nakash. Chom chinech chom ik? Makasu! Kulond makasu kudi kulond chom chakad kwikal chakin mulong wa kumudimb muntu ap kumwiy. Nany walonda makasu ma kusambish? Udi Djabul! Yesu Kristu wamutazuka anch “tatuku wa makasu.” (Tang Yohan 8:44.) Chisu ik chalonday makasu ma kusambish?
2 Wadimbana kwasut kal tunan twa mivu mu chir cha Eden. Adam ni Ev ading akat kusanger mwom mu Paradis muwamp wayitanginau kudi Yehova. Nzamb wayileja anch ang adia “dibuj dia mutond . . . wa ronganyin ra kuwap ni kuyip,” akufa. Ap anch Satan wading wij yom yiney, wasadina nnak mulong wa kumulej Ev anch: “Kiukufanyap kwen, bwat.” Minam mawiy mading makasu makusambish. Satan walonda kand anch: “Nzamb wij anch dichuku diukudiany mabuj minima, mes men makuburik, niyen ukwikalany mudi Nzamb, in kwijik kuwap ni kuyip.”—Disambishil 2:15-17; 3:1-5.
3. Mulong wak makasu ma Satan mading mayimp nakash ni yom ik yashikena mulong wa makasu minam?
3 Makasu ma Satan mading mayimp nakash mulong wading wij anch ang Ev wamwitiy ni wadia dibuj, ukufa. Ni chawiy kamu chom chasadika. Ev ni Adam abwambwila ku chijil cha Yehova ni kupwa afa. (Disambishil 3:6; 5:5) Chikwau kand, mulong Adam wasala chitil, “rufu riner rashika kudi antu awonsu.” Chakin kamu, “rufu rayikela antu, ap anch kasalap nchik [chitil cha] kubwambwil . . . mudi mwasalay Adam.” (Rom 5:12, 14) Chawiy chitudia antu akad kuwanyin ni tukatap kushakam chikupu mudi mwakatay Nzamb. Chawiy, tukat kushakam kwetu mu mivu “makum sambwad, ap anch usu uwanyidin yikushik ku makum chinan,” ni mwom yetu “yidi kusu kwau ya mar ni ushon.” (Kuseng 90:10) Yom yiney yawonsu yashikena mulong wa makasu ma Satan!
4. (a) Yipul ik tukwakula mu mutu wa mulong winou? (b) Kukwatijan ni Kuseng 15:1, 2, nany ukwikala murund wa Yehova?
4 Yesu walonda piur pa Satan anch: “Ndiy kand kal ikalap ku mutambu wa uyakin, mulong uyakin kiudiap mwi ndiy.” Satan kakarumukap. Udandamedin “kuyipumbol antu a mangand mawonsu” nich makasu mend. (Kujingunik 12:9) Pakwez tukatinap anch Satan atupumbul. Chawiy, tufanyidin kutan yakul ku yipul yisatu. Mutapu ik Satan uyipumbwilay antu nlel? Mulong wak antu akat kudimban? Ni mutapu ik tukutwisha kulond uyakin chisu chawonsu chakwel kangal twashadish urund wetu ni Yehova mudi mwashadishay Adam ni Ev?—Tang Kuseng 15:1, 2.
MUTAPU UYIPUMBWILAU ANTU KUDI SATAN
5. Mutapu ik ukatay Satan kuyipumbul antu nlel unou?
5 Tukutwish kwipuk kwikal adimbinau kudi Satan. Kambuy Paul walonda anch: “Mulong etu kitukangenyap kwijik kubabal kwend.” (2 Korint 2:11, TMK.) Twij anch Satan ndiy utakedina mangand mawonsu, kuwejaku marelijon ma makasu, winyikel wa makasu, ni midimu yawonsu ya wij. (1 Yohan 5:19) Chawiy, tufanyidinap kushimok anch Satan nau ayilembil end akwet chibachikin chikash kudi anyikel “akata kulond makasu.” (1 Timote 4:1, 2) Chilakej, in kwisak amwing alondining makasu mu ma piblisite mulong wa kulandish yom yikutwisha kuyisal antu nayimp ap kuyiy antu nfalang jau.
6, 7. (a) Mulong wak chiding chiyimp nakash anch antakel a marelijon alond makasu? (b) Makasu ik mamwing wateshinap kal malondinau kudi antakel a marelijon?
6 Chiding chiyimp nakash anch antakel a marelijon alond makasu. Mulong wak? Mulong anch muntu kanang witiyij mafundish mau ma makasu ni wasal yom yikisinay Nzamb, muntu winou ukutwish kushadish ruchingej ra kushakam chikupu. (Ozey 4:9) Yesu wading wij anch antakel a marelijon a pa chirung chend ading ayidimbin antu. Wayileja pakad wom anch: “Riyind kudi en alej a yijil ni Afaris! En udiany in rubabek! Ukat kwendanganany mu mangand mawonsu ni kwawok aturung, mulong wa kumukarumun muntu umwing kwikal mwin chisak chen. Chad anch wakarumuk en ukat kumuyipishany nakash kupandakanamu en ayinen, chakwel ndiy ufanyidin kwandam mu [Gehen],” charumburik anch kusheshik kwa chikupu. (Mateu 23:15) Yesu walonda anch antakel a marelijon inay ading mudi tatukwau Djabul, udia “mwin kujipan.”—Yohan 8:44.
7 Nlel unou kand kudi antakel a marelijon avud. Ayitazukining anch apaster, in kupesh, ni akwet kand yijiken yikwau. Mudi Afaris, awiy kakatap kufundish uyakin wa Dizu dia Nzamb pakwez akat “kuswimpish uyakin wa Nzamb ku makasu.” (Rom 1:18, 25) Makasu mau mamwing makasikeshidin pa malejan mudi karung ka misiny, mupim wakad kufang, kuvadik kapamp kakwau, ni mafundish ma makasu malondina anch Nzamb witiyin anch amakundj adjala mudi amband ni amband adjala mudi amakundj ni witiyijin kwatijan kwa antu akweta yidi ya mujimbu umwing.
8. Makasu ik makulondau anyikel a chipolitik piswimp ap, pakwez yom ik tukusala mulong wa makasu minam?
8 Antu a chipolitik niyau akat kusadin makasu mulong wa kuyidimb antu. Makasu mamwing majim makulondau madi anch alet kal ‘chisambu ni zong’ mu mangand. Pakwez “pawiy pinipa kamu kusheshik kukez kuyikashimwish.” Chawiy tufanyidinap komb kuyitiyij antakel a chipolitik alondina anch yom yiyil kuwap. Uyakin udi anch ‘twij anch dichuku dia Yehova dikez kushik kwa kukashimuk mudi mukat kwezay mwij uchuku.’—1 Tesalonik 5:1-4.
MULONG WAK ANTU AKAT KUDIMBAN
9, 10. (a) Mulong wak antu akat kudimban, ni yibudikin ik yidingaku? (b) Yom ik tufanyidina kuvurik piur pa Yehova?
9 Nlel unou kadiap kwau ching anyikel akata kudimban. Mutu wa mulong “Mulong Wak Tukat Kudimban,” wafundau kudi Y. Bhattacharjee ulondin anch “makasu amij mudi mij yikuninau mu muchim wa muntu.” Mu kulond kukwau, antu atongin anch chidi chivadik ni chiwapin kwau kudimban. Antu akat kudimban yisu yivud mulong wa kwichidij, pamwing ap kujindjik kurumbuk ap uyimp wasalau. Akat kudimban kand mulong wa kwikal nich nfalang ap mulong wa kutaninamu mu mitapu yikwau. Mutu wa mulong winou ulondin kand anch antu amwing amening kwau anch chiyipinap kuyidimb “angendj, ambay a mudimu, arund nau, ni antu akatinau.”
Anch antu adimban, akutwish kuyidimb akwau antu pakwez Yehova kakutwishap kumudimb
10 Yisu yibudikin ya makasu minam mawonsu? Antu kachingejijadidinap kand umwing ni mukwau, ni urund ukat kuyip. Chilakej, tongin bil mutapu ukwiyovay ikundj ushinshamena anch watesh anch mukajend wasalang chom kampand kupwa wamudimb mulong wa kujindjik yom yasalangay. Ap tong bil kurumbuk kujim mudi ik kudiaku anch ikundj ukat kumuzengol mukajend ni anend ku chikumbu, pakwez oku ndiy ukat kumekesh anch uyikatining ni uyilamining nawamp chisu chidiay nau antu akwau. Antu mudi inay akutwish kuyidimb akwau antu, pakwez tufanyidin kuvurik anch kakutwishap kumudimb Yehova. Bibil ulondin anch “ndiy ukat kuman yom yawonsu zwang.”—Hebereu 4:13.
11. Yom ik yitufundishina chilakej chiyimp cha Ananias ni Safira? (Tal chipich cha kwinsambishin.)
11 Mu Bibil mudi chilakej cha ambay a uruw in Kristu abachikau kudi Satan mulong wa kumudimb Nzamb. Ananias ni Safira ayidimba atwimbuy. Alandisha chom chimwing mu yom yadingau nich ni apana chikunku cha nfalang kudi atwimbuy. Ananias ni Safira akata kwimekesh kudi antu a mu chikumangen, chawiy ayileja atwimbuy anch apan kal nfalang jawonsu. Pakwez Yehova wading wij anch adimben ni wayipupa.—Midimu 5:1-10.
12. Yom ik yikuyishikena in kudimban makasu mayimp nakash akad kukarumuk, ni mulong wak?
12 Mutapu ik ukatay kwov Yehova mulong wa antu akata kudimban? Antu awonsu alondina makasu mayimp nakash ni alikina kukarumuk akuyidjubwil mu “dijiy dia kasu,” mudi Satan. Charumburik anch akuyijiyish chikupu. (Kujingunik 20:10; 21:8; Kuseng 5:6) Mulong wak? Mulong Yehova uyimen antu adimbena makasu inay mudi kand muyimenay “antu atakanena.”—Kujingunik 22:15.
13. Yom ik twija piur pa Yehova, ni chinech chitubachikin kusal ik?
13 Twij anch Yehova “kadiap muntu chakwel ing adimbana” ni anch “Nzamb kakutwishap kudimban.” (Kuchind Michid 23:19; Hebereu 6:18) ‘Yehova ukisin . . . rudim rikata kulond makasu.’ (Jinswir 6:16, 17) Anch tukatin kumusangaresh, tufanyidin kulond uyakin. Chawiy ‘tufanyidinap kulond makasu kudi muntu ni mukwau.’—Kolosay 3:9.
TUKAT ‘KULOND UYAKIN’
14. (a) Yom ik yisadina anch in Kristu akin ashalijana nau antu a mu marelijon ma makasu? (b) Rumburil mbil jidia mu Luka 6:45.
14 Mutapu ik umwing ushalijadinau in Kristu akin nau antu a mu marelijon ma makasu? Tukat ‘kulond uyakin.’ (Tang Zakariy 8:16, 17.) Paul walonda anch: ‘Tukat kumekesh anch, tudi atushalapol a Nzamb, . . . kusutin mazu makin.’ (2 Korint 6:4, 7) Ni Yesu walonda anch muntu ukat kulond “yom yizwila mu muchim wend.” (Luka 6:45) Chinech chirumburikin anch muntu mwin kashinsh ukat kulond uyakin. Ukat kulond uyakin kudi angendj, ambay nend a mudimu, arund nend, ni kudi antu akatinay. El twisambinany yilakej yimwing yimekeshina mutapu tukutwisha kusal usu wa kwikal in kashinsh mu yom yawonsu.
15. (a) Mulong wak chidi chiyimp kwikal ni mashakamin ma rubabek? (b) Yom ik yikutwisha kuyikwash ansand kujijamen yibachikin ya arund nau? (Tal mazu ma kwinshin.)
15 Anch udi nsand, ukukat anch antu a chimbu chey akusanger. Chawiy, mulong wa yovil yiney, ansand amwing akwet mashakamin ma rubabek. Akat kumekesh mudi akwet mashakamin mishitwila chisu chidiau pamwing ni majuku mau ni chikumangen, pakwez akat kusal yom yindjing chisu chidau pa tupend twa kupalangesh nich jinsangu ap padiau nau antu akad kumusadin Yehova. Akat kulond nayimp, kudjal mu mutapu uyimp, kutesh miminy yiyimp, kuna maar, kuna mon ya kulewish, kwizez mu ujindj ap kusal yom yikwau yiyimp. Akat kuyidimb anvajau, akadivar ni anambaz nau, ni Yehova. (Kuseng 26:4, 5) Pakwez Yehova wij chisu tukata kulond anch tukumulimish ni kupwa twasal yom yikisinay. (Marko 7:6) Chidi chiwamp nakash kusal yom yilondinay Jinswir anch: “Kangal muchim wey wez wayovil in yitil mukau, pakwez dandamen kumwov [Yehova] wom machuku mawonsu.”—Jinswir 23:17.a (Tal mazu ma kwinshin.)
16. Mutapu ik tufanyidina kwakul ku yipul yiding pa fomu wa mudimu wa chisu chawonsu?
16 Anch ukatin kwikal chibol wa rawonsu ap kusambish mudimu wa pakampwil wa chisu chawonsu, chilakej, kusal ku Betel, ufanyidin kwizwish fomu. Chidi cha usey nakash anch upana yakul yakin ku yipul yipwilau mulong wa ukash wey wa mujimbu, mulong wa kwipuwangej ukata kutond, ni mulong wa mashakamin mey. (Hebereu 13:18) Pakwez chidi nchik anch wasadin chom chikisinay Yehova ap chom chirumbangeshina kom key chad walik kuyilejamu amakurump a mu chikumangen chey? Yita ukwash chakwel utwish kumusadin Yehova nich kom kishitwila.—Rom 9:1; Galatia 6:1.
17. Yom ik tufanyidina kusal anch in kutuzengol atwipul piur pa akadivar netu?
17 Yom ik ufanyidina kusal anch mudimu wetu aujidikin kwi ndond ushicha chad amakurump a ngand akukwat ni akwipol piur pa akadivar ney? Ov, ukuyilej yom yawonsu wija? Yom ik yasalay Yesu chisu chamwipulau kudi nyikel wa mu Rom? Yesu wasadina mbil ja Bibil jilondina anch kudi “chisu chimwing cha kunenet, kudi chisu chikwau cha kulond” ni yisu yimwing kalondap chom ap chimwing! (Mulej 3:1, 7; Mateu 27:11-14) Anch tudi nich mulong mudi winou, tufanyidin kuninet ni kwikal ababela chakwel kangal tuyitek akadivar netu mu ubaj.—Jinswir 10:19; 11:12.
18. Chisu chisend chetu anch amakurump a chikumangen atwipul piur pa akadivar netu?
18 Chikwikal nchik anch muntu wa mu chikumangen wasadin chitil chijim chad ey uchij? Amakurump a chikumangen akwet chisend cha kulam chikumangen chishitwila, chawiy akutwish kukwipul piur pa yom wija. Yom ik ukusala, pakampwil anch muntu wasalang chitil udi murund ney wa piswimp ap mwanamakwey? Bibil ulondin anch: “Mwin kulond ni uyakin ukat kumekesh kutentam.” (Jinswir 12:17; 21:28) Chawiy, ukwet chisend cha kuyilej amakurump uyakin pakad kujindjik chom ap chimwing. Amakurump akwet mbil ja kwijik uman wawonsu chakwel akutwish kuman mutapu uwamp wa kumukwash muntu mulong awapish urund wend ni Yehova.—Jakobu 5:14, 15.
19. Yom ik tukwisambina mu mutu wa mulong ulondwilaku ou?
19 David wamulembila Yehova anch: “Ey ukat kukat win yakin mu muchim wa muntu.” (Kuseng 51:6, TMK.) David wading wij anch chidia cha usey udi mutapu tudia mu muchim. Yisu yawonsu, in Kristu akin akat “[kulond] uyakin kudi muntu ni mukwau.” Mutapu ukwau wa kumekesh anch tushalijadin nau antu a mu marelijon ma makasu udi wa kufundish uyakin wa mu Bibil. Mu mutu wa mulong ulondwilaku, tukwisambin mutapu tukutwisha kusal mwamu mu mudimu wa kulejan.
a Tal shapitre wa 15, ulondina anch “Comment résister à la pression du groupe ?,” ni shapitre wa 16, ulondina anch “Une double vie : et pourquoi j’en parlerais ?,” mu buku Les jeunes s’interrogent — Réponses pratiques, volume 2.