MUTU WA MULONG WA KWILEJ WA 42
‘Ayuk Kwau Antu Alamina Kushinshaman’ Kwau Kud Yehova
‘Ayuk kwau antu alamina kushinshaman kwau, awiy kamu akata kwendil mu yijil ya Yehova.’—KUS. 119:1.
MUMINY 124 Twikalany Ashinshamena
YIDIA MU MUTU WA MULONG WINOUa
Akadivar ni anambaz netu amwing atakamena ading ap adia katat mu rukan mulong wa kushinshaman kwau ku ukaleng wa Yehova (See paragraphs 1-2)
1-2. (a) Mutapu ik ukata maguvernema mamwing kuyirishikish atushalapol a Yehova, pakwez mutapu ik ukatau atushalapol inay kusal? (b) Mulong wak tukutwisha kwikal ni musangar ap anch atuzengodin? (Rumburil kand chipich cha pa chibur.)
NLEL, akangeshin mijikit yimwing ap kujidik mudimu wetu mu jingand 30 ni kusut. Mu jingand jimwing pakach pa jingand jinej, anyikel ayitekin akadivar nau anambaz netu mu rukan. Yom ik yiyimp yasadinau? Kwikil. Ni Yehova wij anch kwikil chom chiyimp chasadinau. Chid kwau mulong akat kutang ni kwilej Bibil, kurumburil yitiyij yau kud antu akwau, ni kukumangan ku yikumangan. Ni akat kulik kand kwiyandjik mu milong ya politik. Chikalap nchik rupompat rikash, atushalapol inay a Nzamb adandamedin kushal ashinshamena charumburik anch, adandamedin kulamat baa kud Yehova. Ni akwet musangar wa kusal mwamu!
2 Pamwing ap wamanang pa chibur yipich ya Atuman amwing inay atakamena ni mutapu umwemwetinau. Akwet musangar mulong ij anch amusangareshin Yehova, mulong alamin kushinshaman kwau kud ndiy. (1 Jsng. 29:17a) Yesu walonda anch: “Ayuk kwau antu azengodilau mulong awiy akat kusal mudi musotilay Nzamb . . . Sangarany kwen ni kuzangijal, mulong akulamidinany difut dijim.”—Mat. 5:10-12.
CHILAKEJ KUD ETU
In Kristu a nlel afanyidina kuya ku dirumburish ni kulondin ritiy rau akutwish kulondul chilakej chiwamp chashay Pita ni Yohan (Tal paragraf wa 3-4)
3. Kukwatijan ni Midimu 4:19, 20, mutapu ik wasalau atwimbuy chisu chayizengolau mu mivu chitot ya kusambish, ni mulong wak wasalau mwamu?
3 Akadivar ni anambaz netu akat kurish ni yom mud yajijamenau atwimbuy mu mivu chitot yakusambish chisu chayizengolau anch mulong ading akat kulejan piur pa Yesu. Tupamp tuvud, anzuj a dirumburish dijim dia in Yuda ayileja anch “kangal akalond kand mu dijin dia Yesu.” (Mid. 4:18; 5:27, 28, 40) Mutapu ik wasalau atwimbuy? (Tang Midimu 4:19, 20.) Ading ij anch muntu ukweta dikand dia piur nakash ndiy ‘wayinkisha mbil ja kulejan kud antu ni kupan uman’ piur pa Kristu. (Mid. 10:42) Chawiy, Pita ni Yohan alonda nich kutakaman anch chifanyidin kumuziyin Nzamb kusutamu anzuj, ni alonda anch kakwimikap kulejan piur pa Yesu. Chading mud akat kuyipul anzuj inay anch: ‘Ov, ukimbinany kulond anch mbil jen jid ja piur kusutamu ja Nzamb?’
4. Mud mulejenau mu Midimu 5:27-29, chilakej ik chashau atwimbuy kud in Kristu awonsu akin, ni mutapu ik tukutwisha kuyimburij?
4 Atwimbuy asha chilakej chiwamp chilondwilau ik Kristu awonsu akin djat ni nlel, cha “kumuziyil Nzamb kupandikan kuyiziyil antu.” (Tang Midimu 5:27-29.) Kupwa kwa kuyibul nfimbu mulong ashala ashinshamena, atwimbuy adiokala ku dirumburish dijim dia in Yuda. “Asangara nakash mulong Nzamb witiya awiy kuman mar mulong wa kumwambat Yesu” ni adandamena kulejan!—Mid. 5:40-42.
5. Yipul ik tufanyidina kwakul?
5 Chilakej chashau atwimbuy chilangwishin yipul yimwing. Chilakej, mupak wau wa kumuziyin Nzamb pa ndond a kuyiziyin an a antu wakwatijana mutapu ik ni mbil jidia mu Bibil ja “kuziyil kudi in kutakel”? (Rom 13:1) Mutapu ik tukutwisha “kuyiziyil in kutakel ni akweta ulabu,” mud mwalonday kambuy Paul, oku tudandamedin kulam kushinshaman kwetu kud Nzamb mud Ntakel wetu mujim nakash?—Tit. 3:1.
“IN KUTAKEL”
6. (a) Anany adia “in kutakel” isambidinau mu Rom 13:1, ni mutapu ik tufanyidina kuyisadin? (b) Uyakin ik udiaku piur ap anyikel awonsu a chikawuntu?
6 Tang Rom 13:1. Mu verse winou, dizu “in kutakel” disambidin piur pa anyikel a chikawuntu akweta ulabu ni ayiyikedila akwau. In Kristu afanyidin kuyiziyin antakel inay. Akat kupwish kanrumbangesh pakach pa antu, kwikal nich kashinsh anch antu alimishin yijil, ni yisu yimwing akat kuyilondin atushalapol a Yehova. (Kuj. 12:16) Chawiy chitukasikeshinau kuyilambul yitad, kuyov wom, ni kuyilimish. (Rom 13:7) Ap mwamu, maguvernema minam ma antu makwet ulabu mulong Yehova ndiy ulikidila anch yikal mwamu. Yesu wovikesha chom chinech patok pamwipulau kud Guverner wa Rom Pons Pilat. Pisambinay Pilat piur pa ulabu wading ukwetay wa kumupandish Yesu ap wa kupan mbil ja kumujip, Yesu wamuleja anch: “Ey kiukwetap ulabu wa kwinsal am chom, ulabu wey ching anch akwinkishau kudi Nzamb.” (Yoh. 19:11) Mud mutapu wachading piur pa Pilat, ulabu ukwetau antakel awonsu a chipolitik ukwet mimbu.
7. Mu yisu ik tufanyidina kulik kuyiziyin antakel a chikawuntu, ni yom ik tufanyidina kuvurik?
7 In Kristu akat kuziyin maguvernema ma an a antu anch yijil yau yipwitamijadinap ni yijil ya Nzamb. Pakwez tukutwishap kuyiziyin antu anch atwit kusal yom yitujidikinay Nzamb, ap atukangesh kusal yom yitwitinay Nzamb. Chilakej, akutwish kuyit ansand kwandam mu usalay mulong wa kurishin ngand yau.b Ap akutwish kukangesh Bibil wetu ap mikand yetu yimedina pa Bibil ni kutujidik kulejan ap kukumangan pamwing. Anch antakel asadin nayimp ulabu wau, chilakej kusutin kuyizengol in kwilej a Kristu, akupan kuchind kud Nzamb. Mulong Yehova ukat kuman yawonsu!—Mul. 5:7.
8. Kushalijan ik kudia pakach pa mazu “in kutakel” ni “upandakena piur pa yawonsu,” ni mulong wak chid cha usey kwijik kushalijan kwinoku?
8 Mazu “in kutakel” marumburikin “wa piur, mujim, uyisutinamu akwau.” Pakwez marumburikinap “wa piur nakash, mujim nakash, ap uyisutinamu akwau nakash”—mazu marumburishina “upandakena piur pa yawonsu.” Ap anch maguvernema ma antu amalejen mud “in kutakel,” pakwez kud muntu mukwau ukweta ulabu wa piur nakash—upandakena piur pa yawonsu. Yehova amujimbwil tupamp tunying mu Bibil mud “Upandakena Piur pa yawonsu.”—Dan. 7:18, 22, 25, 27.
“UPANDAKENA PIUR PA YAWONSU”
9. Yom ik yamanay muprofet Daniel mu yishimushimu yend?
9 Muprofet Daniel wamana yishimushimu yamekesha patok anch Yehova ud upandakena piur nakash kusutamu antakel awonsu. Daniel wamana chakusambish annam anying a yidiany amekeshina makand ma pa mangand mawonsu ma pasak ni dikand dia katat—Babilon, Mediy ni Peris, Grek, Rom, ni Angleter ni Amerik. (Dan. 7:1-3, 17) Kupwa Daniel wamumana Yehova Nzamb ushich pa ditand mwiur. (Dan. 7:9, 10) Yom yikwau yamanay muprofet winou ushinshamena yikutwish kuyibabesh antakel a nlel.
10. Kukwatijan ni Daniel 7:13, 14, 27, anany inkishinau kal ulabu wa kuyikel kud Yehova, ni chinech chimekeshin ik piur pend?
10 Tang Daniel 7:13, 14, 27. Nzamb ukat kutambul ulabu wa kutakel ku maguvernema ma an a antu ni kuupan kud antu akwau awanyidina kuwikal nich ni akweta dikand nakash. Kud antu ik inay? Kud “chom chifanakena mudi mwan a muntu,” Yesu Kristu, ni kud “antu atumbila a Nzamb Upandakena Piur pa yawonsu,” 144 000 akuyikela nend “mivu ni minang.” (Dan. 7:18) Chakin kamu, Yehova ndiy “Upandakena Piur pa yawonsu,” mulong ndiy kusu ukweta ulabu wa kusal chom mud chinech.
11. Yom ik yikwau yafunday Daniel yimekeshina anch Yehova ukwet ulabu wa piur nakash pa mant ma antu?
11 Yom yamanay Daniel mu chishimushimu yikwatijadin ni yom yasambelay kulond anch: “Nzamb wa mwiur . . . ndiy ukata kuyiswanish ant ni kuyimwang.” Wafunda kand anch “Upandakena Piur pa yawonsu ukwet usu piur pa mant ma antu . . . , ukutwish kupan want kudi muntu mwawonsu utondilay.” (Dan. 2:19-21; 4:17) Ov, kwading yisu yamwangau anyikel ni kuswanish akwau kud Yehova? Inge!
Yehova wamutambula Belishasar want ni waupana kud in Mediy ni in Peris (Tal paragraf wa 12)
12. Let chilakej chimekeshina mutapu Yehova wayimwangay ant a pasak. (Tal chipich.)
12 Yehova wamekesha patok anch ukwet ulabu wa piur nakash pad “in kutakel.” Shinshikin yilakej yisatu. Farao wading ntakel wa mu Idjibit wayilama antu a Yehova mu uswik ni walika tupamp tuvud kuyilikijaku. Pakwez Nzamb wayikwola, ni wamujiyisha Farao mu Karung Musuz. (Kub. 14:26-28; Kus. 136:15) Belishasar Mwant wa Babilon wasala musambu ni “[witutula kurutu kwa] Nzamb wa mwiur” ni “[wayishimana akish] asalau nich utad wa or, ni a utad wa argent” pa ndond pa kumwifukwil Yehova. (Dan. 5:22, 23) Pakwez Nzamb wamushikumwisha. “Uchuku wa dichuku dinidia,” Belishasar amujipa ni apana want wend kud in Mediy ni Peris. (Dan. 5:28, 30, 31) Mwant Herod Agripa I wa mu Palestin wamujipa kambuy Jakobu ni wamukasa kambuy Pita nich chitongijok cha kumujip. Pakwez Yehova wamukangesha Herod kusal yom yading yitonginay. “Muruu wa mwiur wamubula,” ni wafa.—Mid. 12:1-5, 21-23.
13. Let chilakej chimekeshina mutapu Yehova wayipandakanay ant avud abombakana mulong wa kuyirishikish antu end.
13 Yehova wamekesha kand ulabu wend upandakena pad antakel avud abombakana. Wayirishina in Isarel ni wayikwasha kuyirishikish ant 31 a in Kanan abombakana pamwing mulong wa kuyirishikish in Isarel, ni wayikwasha kand kutambul chikunku chijim cha Ngand ya Kushilamu. (Jos. 11:4-6, 20; 12:1, 7, 24) Yehova wayikwasha kand in Isarel kumupandakan Mwant Ben Hadad ni ant akwau 32 a mu Siria arisha ni in Isarel.—1 Ant 20:1, 26-29.
14-15. (a) Yom ik yalonday Mwant Nebukadinesar ni Darius piur pa ukaleng wa Yehova? (b) Yom ik yalonday nfund a kuseng piur pa Yehova ni muchid Wend?
14 Yehova wamekeshin kal tupamp tuvud anch ndiy Upandakena Piur pa yom yawonsu! Pitutulay Mwant Nebukadinesar wa Babilon mulong wa ‘usu wend ni dikand diend, ni uyaj wend ni katumb kend’ pa ndond pa kumekesh nich kwikepish anch Yehova ndiy uwanyidina katumb kawonsu, Nzamb wamuzarisha. Kupwa kwa kuchirish manangu, Nebukadinesar “[wamushimana] Nzamb Upandakena Piur pa yawonsu.” Walonda kand anch: “Kwikil muntu ap umwing ukutwisha kumukangesh kusal mudi musotilay.” (Dan. 4:30, 33-35) Kupwa kwa kupak kushinshaman kwa Daniel mudiay Nzamb ni kupwa kwa Yehova kumupandish mu dibuku dia antambu, Mwant Darius wakwata mupak anch: “Antu awonsu afanyidin kuziyil ni kumulimish Nzamb wa Daniel. ‘Ndiy udi Nzamb mwom, uyikediling chikupu. Want wend kiukez kusheshikap, ni usu wend ukez kushakam mivu ni minang.’”—Dan. 6:7-10, 19-22, 26, 27.
15 Nfund a kuseng walonda anch: “[Yehova] ukat kumwang chiyul cha michid, ni kurumbangesh kutenchik kwa antu.” Ulondin kand anch: “Wayuk muchid umutekina [Yehova] kwikal Nzamb wend, ayuk antu atonday ku uswan wend amwinend.” (Kus. 33:10, 12) Diyingishin diwamp mud ik tukweta dia kulam kushinshaman kwetu kud Yehova!
KURISH KWA NSUDIEN
Kubombakan kwa michid kukusalap chom pantaliken ni chisak cha mwiur cha amasalay a Yehova (Tal paragraf wa 16-17)
16. Kashinsh ik tufanyidina kwikal nich piur pa ‘mar makash,’ ni mulong wak? (Tal chipich.)
16 Twilej kal yom yasalay Yehova pasak. Chawiy, tukutwish kuchingej anch ukusal yom ik piswimp ap? Tufanyidin kwikal nich kashinsh anch Yehova ukuyikamunin atushalapol end ashinshamena chisu cha ‘mar makash.’ (Mat. 24:21; Dan. 12:1) Ukusal mwamu chisu chikubombakana michid—kubombakan kutazukinau anch Gog wa Magog—mulong wa kuyirishikish nich chisum nakash atushalapol ashinshamena a Yehova adia pa mangand mawonsu. Ap anch pakach pa michid yiney yikubombakana pikal jingand jawonsu 193 jisadina Nations unies, jikutwishap kurish ni Udia Piur pa yom yawonsu ni amasalay end a mwiur! Yehova washilamu anch: “[Nikez] kwijikish kujimb kwam ni katumb kam ku michid yawonsu. Chad awiy akez kwijik anch am yam [Yehova].”—Ezek. 38:14-16, 23; Kus. 46:10.
17. Yom ik yasambelay kulejan Bibil piur pa yom yikuyishikena ant awonsu a pa divu ni antu alamina kushinshaman kwau kud Yehova?
17 Kurishikish kwa Gog kukuletish njit ja Harmagedon ni pawiy pakusheshay Yehova “ant a mangand mawonsu.” (Kuj. 16:14, 16; 19:19-21) Chinyim ni chinech, “antu atentamina akuswan ngand, ni antu akashinsh akushakamamu.”—Jnsw. 2:21.
TUFANYIDIN KULAM KUSHINSHAMAN KWETU
18. Yom ik yashikedinau kal kusal in Kristu akin avud, ni mulong wak? (Daniel 3:28)
18 Mu rusangu ra muntu, mashakamin ni mwom ya in Kristu akin avud yashikedin kal kwikal mu ubaj mulong wa rukat rau kud Yehova mud Mukaleng Mwant. Alama kushinshaman kwau nich kutakaman mud mwasalau in Hebereu asatu apandishau mu kasu kakash mulong alama kushinshaman kwau kud Udia wa Piur nakash.—Tang Daniel 3:28.
19. Dirumburish dia Yehova dikwimen pa yom ik, ni chinech chitwitin kusal ik kusambish katat?
19 Nfund a kuseng David wafunda piur pa usey wa kulam kushinshaman kud Nzamb anch: “[Yehova] ukat kurumburish antu! Nrumburishap, A! [Yehova], mudi mudia kutentam ni mudi mudia kashinsh kam.” (Kus. 7:9) David wafunda kand anch: “Chifanyidin kashinsh ni kutentam yinchidija.” (Kus. 25:21) Mutapu uwamp wa kushakam ud wa kushal ushinshamena kud Yehova, ni kulamat kud ndiy, chikalap nchik yom yikutwisha kutushiken! Chawiy, anch twasal mwamu, tukwiyov mud mwiyovay nfund a kuseng walonda anch: ‘Ayuk kwau antu alamina kushinshaman kwau . . . , awiy kamu akata kwendil mu yijil ya Yehova.’—Kus. 119:1.
MUMINY 122 Imanany Dang, Akad Kushemunik!
a Bibil uyilejin in Kristu kuyiziyin in kutakel—maguvernema ma pa mangand. Pakwez kud maguvernema mamwing makata kumurishikish Yehova ni atushalapol end. Mutapu ik tukutwisha kuyiziyin antu atutakedila ni kudandamen kushal ashinshamena kud Yehova?
b Tal mutu wa mulong: In Isarel a Pasak Arishang Njit—Chad Mulong Wak Etu Tukurishangap? mu nimero winou.