XIDONDZRO 03
Xana U Nga Dzri Dumba Bibele?
Bibele dzri ni swidumbiso swa ku tala nakone dzri nyikela swilayu swinyingi. Swi nga yentxeka u navela ku tiva leswi dzri swi dondzrisaka, kambe u ganaganekanyana. Xana u nga swi dumba swidumbiso ni swilayu leswi nga ka buku dzroledzro dzra khale? Xana u nga swi kholwa hakunene leswi Bibele dzri swi hlayaka mayelanu ni ku hanya na hi nyonxile swoswi ni le nkameni lowu taka? Vhanu va ntsrandzravahlayi va dzri dumba. A hi voni leswaku na wene u nga dzri dumba kumbe im-him.
1. Xana leswi Bibele dzri swi hlayaka swi yentxekile hakunene kumbe swe lukiwa?
Bibele dzri li leswi dzri swi hlayaka i ‘mazritu ya xihlayelamfuzri’. (Eklesiasta 12:10) Dzri dzrungula timhaka leti vulavulaka hi vhanu lava samiki va va kone hakunene. (Dondzra Luka 1:3; 3:1, 2.) Van’wamatimu ni vayimbuli va ku tala va swi seketela leswaku masiku, vhanu, mimbangu ni swiyentxakalu leswi nga tsraliwa a Bibeleni i swa ntiyiso.
2. Ha yini hi hlaya leswaku Bibele a dzri khaluteliwanga hi nkama?
Hi tindlela ta ku tala, Bibele dzri khanela hi mintxhumu leyi ni ku tiviwa a yi nga tiviwi a nkameni lowu dzri nga tsraliwa ha wone. Hi xikombiso, dzri vulavula hi timhaka ta kukazri ta siyensa. Swinyingi swa leswi dzri swi hlayaka hi timhaka toleto vanyingi a va nga yimi naswu a nkameni lowu dzri nga tsraliwa ha wone. Kambe tintlhazri ta siyensa ta namunhla ta swi seketela leswaku leswi Bibele dzri swi hlayaka i ntiyiso. ‘Swi tiye, hi la ku nga helikiki ni hi minkama hinkwayu.’—Amapsalma 111:8.
3. I yini swi yentxaka hi dumba leswi Bibele dzri swi hlayaka hi wumundzruku?
Bibele dzri ni wuprofetaa lebyi hlayaka ‘leswi nga siki yentxeka’. (Ezaya 46:10) Dzri profete swiyentxakalu swa matimu hi ku dumbeka na ka ha kiyela nkama wa wunyingi akuva swi yentxeka. Dzri tlhele dzri tlhamuxela mintxhumu ya ku tala leyi a yi ta yentxeka a masikwini yezru la misaveni. Ka xidondzro lexi, hi ta kambisisa wuprofeta bya kukazri bya Bibele. Ndlela leyi byi khanelaka ntiyiso ha yone ya hlamalisa!
KELISISA
Kambisisa ndlela leyi a siyensa dzri pfumelelanaka ni Bibele ha yone u gama u kambela wuprofeta byitsrongo bya Bibele lebyi hlamalisaka.
4. Siyensa dzra pfumelelana ni Bibele
A minkameni ya khale, vanyingi a va kholwa leswaku misava yi bekiwe henhla ka ntxhumu wa kukazri. Vonani VHIDIYU.
Vona leswi Yobe a swi hlayiki kolomu ka 3.500 wa malembe lama khalutiki. Dondzrani Yob 26:7, mi gama mi bulisana hi xivutiso lexi:
Ha yini swi hlamalisa leswi Bibele dzri liki misava yi hayekiwe ‘la ku ngeke na ntxhumu’ ke?
Hi ma 1800, hi kone tintlhazri ti nga twisisa ha hombe leswaku mati ma ndzrulukelisa kuyini a misaveni. Kambe, xiya leswi Bibele dzri swi hlayiki khale koloko. Dondzrani Yob 36:27, 28, mi gama mi bulisana hi swivutiso leswi:
Ha yini ntlhamuxelo lowu wa ku nabyala wa ndlela leyi mati ma ndzrulukelaka ha yone wu hlamalisa?
Xana tindzrimana leti wa ha ka ku ti dondzra swoswi ti ku yentxa u dzri dumba Bibele hi mbilu hinkwayu?
5. Bibele dzri profete hi swiyentxakalu swa lisima
Dondzrani Ezaya 44:27–45:2, mi gama mi bulisana hi xivutiso lexi:
Xana Bibele dzri profete leswaku a ku ta yentxeka yini na ka ha sale 200 wa malembe na ku nga si hluliwa mfumu wa Babilona?
Matimu ma swi seketela leswaku Korexi, hosi ya Pérsia xikan’we ni masotxha yake va teke doropa dzra Babilona hi 539 M.N.Y.b Va djikise mati ya nambu lowu a wu sizrelela doropa. Loko va nghenile mutini, va kume na swipfalu swi nga pfaliwanga, va va va wu teka na va nga zanga va lwa. Namunhla, leswi ku khalutiki 2.500 wa malembe na ku yentxeke mhaka leyo, doropa dzra Babilona dzre sala hi mazrumbi. Vona leswi Bibele a dzri swi profetile.
Dondzrani Ezaya 13:19, 20, mi gama mi bulisana hi xivutiso lexi:
Ha yini leswi humeleliki Babilona swi tiyisa ku hetiseka ka wuprofeta lebyi?
Mazrumbi ya Babilona a Iraki wa namunhla
6. Bibele dzri profete mintxhumu leyi namunhla hi yi vonaka
Bibele dzri hlaya leswaku hi le ‘masikwini ya wugamu’. (2 Timoteo 3:1) Vona leswi Bibele dzri nga swi profeta mayelanu ni nkama lowo.
Dondzrani Matewu 24:6, 7, mi gama mi bulisana hi xivutiso lexi:
He yini mintxhumu leyi vonekaka hinkwaku leyi Bibele dzri hlayiki leswaku a yi ta yentxeka a masikwini ya wugamu?
Dondzrani 2 Timoteo 3:1-5, mi gama mi bulisana hi swivutiso leswi:
He wani mahanyela ya vhanu va masiku ya wugamu lama tlhamuxeliwaka hi Bibele?
Ka mahanyela lawa, hi wani lawa wene u ma vonaka ngopfu?
VAN’WE VA LI: “Bibele i buku dzra swihitana ni minkaringana.”
Ka wene, i yini swi ku kholwisaka ngopfu leswaku Bibele i buku dzra ku dumbeka?
NKATSRAKANYU
Hi ku langusa matimu, siyensa ni wuprofeta, wo tekela ku swi vona leswaku Bibele dzra dumbeka.
Mpfuxeto
Xana leswi Bibele dzri swi dzrungulaka swi yentxekile hakunene kumbe swe lukiwa?
Hi swini swin’we swa leswi Bibele dzri swi hlayaka leswi seketeliwaka hi siyensa?
Hi mavonela yaku, xana Bibele dzra swi kota ku profeta mintxhumu leya ha taka yentxeka? Ha yini u hlamulisa xileswo?
HANDZRISISA
Xana swi kone leswi Bibele dzri swi phazamaka loko dzri khumba timhaka ta siyensa?
“Xana Siyensa Dzra Pfumelelana Ni Bibele?” (Leswi kumekaka ka jw.org)
Ku yentxeka yini ‘a masikwini ya wugamu’?
“6 Wa Wuprofeta Bya Bibele Lebyi Nga Ku Hetisekeni” (Xihondzro Xa Ku Zrindzra, 1 ka Mayu wa 2011)
Dondzra ndlela leyi wuprofeta bya Bibele mayelanu ni Mfumu wa Magrika byi hetisekiki ha yone.
Vona ndlela leyi wuprofeta bya Bibele byi txintxiki ha yone mavonela ya tatana mun’we hi Bibele.
“Ka Mine, Xikwembu A Xi Nga Li Kone” (Xihondzro Xa Ku Zrindzra No 5 2017)
a Wuprofeta i mazritu ya Xikwembu Nkulukumba lama hi byelaka leswi taka yentxeka a nkameni lowu taka.
b M.N.Y. swi tlhamuxela leswaku “Mahlweni Ka Nguva Yezru” kasi N.Y. swi tlhamuxela leswaku “Nguveni Yezru”.