Xana U ‘Lulamele Ku Yingiseta’?

1. Ha yini minkama yin’wana swi hi kazratela ku yingiseta?

XANA u vona leswaku minkama yin’wana swa ku kazratela ku yingiseta? A u wuswaku, hosi Davhida na yene a a titwa hi ndlela yoleyo, xileswo a khongote ka Xikwembu Nkulukumba a ku: ‘Ndzri seketele hi moya lowa nkhinkhi.’ (Amaps. 51:12) Davhida a a muzrandzra Yehovha. Nambitanu, minkama yin’wana a swi mu kazratela ku yingiseta. Ku yentxeka leswi fanaka ha hine. Ha yini? Xa ku sungula, hi leswaku a hi hetisekanga nakone hi pswaliwa na swi hi bindzrela ku yingiseta. Xa wubidzri, hi leswaku Sathana minkama hinkwayu a zama tindlela ta ku hi yentxa hi djikela Yehovha hi lani yene a yentxiki ha kone. (2 Kor. 11:3) Xa wuzrazru, hi hanya ka misava leyi taliki hi vhanu lava nga ni moya wa wudukwa, “moya lowu swoswi wu tizraka ka vana lava kalaka va nga yingiseti.” (Efe. 2:2) Kutani hi fanela ku tikazratela ku lwisana ni ku kala ku hetiseka hi tlhela hi lwisana na Sathana kun’we ni misava leyi, leyihi yentxaka hi nga yingiseti. Hi fanela ku tikazratela ku yingiseta Yehovha kun’we ni lava a va nyikiki wulawuli.

2. Swi hlaya yini ku “lulamela ku yingiseta”? (Yakobe 3:17)

² Dondzra Yakobe 3:17. Yakobe a huhuteliwe ku tsrala leswaku a mhunu wa ku tlhazriha “a lulamele ku yingiseta.” Kambe swi djula ku hlaya yini leswo? Swi hlaya leswaku hi fanela ku tiyimisela ku yingiseta lava Yehovha a va nyikiki wulawuli. Kambe swi le livaleni leswaku Yehovha a nga yimeli leswaku hi yingiseta mhunu lweyi a hi kombelaka kuva hi yentxa leswi lwisanaka ni minkongomiso yake.—Mint. 4:18-20.

3. Ha yini swi li swa lisima ka Yehovha kuva hi yingiseta lava a va nyikiki wulawuli bya kukazri?

³ I ntiyiso leswaku swi nabyalile kuva hi yingiseta Yehovha ku tlula mhunu hikusa minkama hinkwayu Yehovha a hi nyika minkongomiso leyi hetisekiki. (Amaps. 19:7) Vhanu lava nga ni wulawuli a va hetisekanga nakone a hi minkama hinkwayu va nyikelaka minkongomiso leyinene. Nambitanu, Yehovha a nyikele wulawuli bya kukazri ka vapswele, tihosi ta misava ni vakulu a bandleni. (Amapr. 6:20; 1 Tes. 5:12; 1 Pet. 2:13, 14) Nakunene loko hi va yingiseta, hi va na hi yingiseta Yehovha. Ka xidondzro lexi, hi ta vona ndlela leyi hi nga va yingisetaka ha yone vhanu lava Yehovha a va nyikiki wulawuli bya kukazri, nambiloko minkama yin’wana swi kazrata ku landzra minkongomiso yavu.

YINGISETA VAPSWELE VAKU

4. Ha yini vana vanyingi va nga va yingiseti vapswele vavu?

⁴ Vampshwa vezru va tsrandzreliwe hi vana lava kalaka “va nga yingiseti vapswele.” (2 Tim. 3:1, 2) Ha yini vampshwa vanyingi va nga yingiseti? Vampshwa van’wana va yanakanya leswaku vapswele vavu va va kombela ku yentxa mintxhumu leyi vone va kalaka va nga yi yentxi. Van’we va yanakanya leswaku a misava yi ntxintxile nakone a vapswele vavu va khaluteliwe hi nkama. A swilayu swavu swa bindzra nakone a swa ha pfuni. Xana na wene u yanakanya hi ndlela leyi fanaka? Vanyingi va li swa kazrata ku landzra xilayu xa Yehovha lexi kumekaka ka Vaefesa 6:1 lexi liki: “Yingisetani vapswele venu hi lani Hosi yi swi djulaka hakone, hikusa leswo swi lulamile.” Xana i yini lexi nga ku pfunaka ku yentxa leswo?

5. Hi ku ya hi Luka 2:46-52, ha yini Yesu a li xikombiso lexikulu xa ku yingiseta vapswele?

⁵ U nga dondzra ku va mhunu lwa yingisetaka hi ku yetisela xikombiso lexikulu ka hinkwaswu, ku nga xa Yesu. (1 Pet. 2:21-24) Yene a a hetisekile kambe a vapswele vake a va nga hetisekanga. Nambitanu, Yesu a a hlonipha vapswele vake nambiloko va pfa va yentxa swihoxo kumbe va nga mu twisisi. (Eks. 20:12) Vona leswi mu humeleliki loko a ni 12 wa malembe. (Dondzra Luka 2:46-52.) Ndangu wake a wu le Yerusalema, kambe loko vapswele vake va tlhelela kaya a va swi xiyanga leswaku Yesu a salile. Yosefa na Mariya va fambe va djuletela Yesu, loko va mu kumile, Mariya a nyike nandzru Yesu hi leswi a va tlhanyisiki nhloko hikuva va fambe va mu djuletela! Yesu inhaka a hleye leswaku a swi twali, hikusa a ku li wutuyanguleli bya vapswele akuva va tiyiseka leswaku a vana hinkwavu va kone a ntlaweni nkama lowu va mukaka. A matsrhan’wini ya leswo, Yesu a hlamule hi ndlela ya xitxhavu. Kambe Yosefa na Mariya “a va swi twisisanga leswi a a va byela swone.” Nambitanu, Yesu “a tame a va yingiseta.”

6-7. I yini lexi nga pfunaka vampshwa akuva va yingiseta vapswele vavu?

⁶ Xana swa ku kazratela ku yingiseta vapswele vaku loko va yentxa swihoxo kumbe va nga ku twisisi? I yini lexi nga ku pfunaka? Xa ku sungula, yanakanya hi ndlela leyi Yehovha a titwaka ha yona. A Bibele dzri hlaya leswaku loko u yingiseta vapswele vaku, “leswo swi nyonxisa Hosi.” (Kol. 3:20) Yehovha awa swi tiva leswaku swi nga yentxeka minkama yin’wana vapswele vaku va nga ku twisisi kumbe va ku bekela milawu leyi tikombaka ingiki a yi twisiseki. Nambitanu, loko u yingiseta vapswele vaku u ta nyonxisa Yehovha.

⁷ Xa wubidzri, yanakanya hi ndlela leyi vapswele vaku va titwaka ha yone. Loko u yingiseta a vapswele vaku va ta nyonxa nakone va ta ku dumba. (Amapr. 23:22-25) Handle ka leswo wene ni vapswele vaku mi ta ya mi va vanghanu lavakulu. Mumpshwa wa kukazri lweyi a tsrhamaka a Bélgica, lweyi a vitaniwaka Alexandre a li: “Loko ni sungule ku yentxa leswi vapswele vanga a va ni kombela swone a wuxaka byezru byi txintxile, hi ve vanghanu lavakulu ni ku tlhela hi va lava nyonxiki.” Yanakanya hi ndlela leyi ku yingiseta swoswi swi taka ku pfuna ha yone a nkameni lowu taka.”b Pawulo lweyi a tsrhamaka a Brazil a li: “Ku dondzra ku yingiseta vapswele vanga swi ni pfune ku yingiseta Yehovha ni van’wana lava nga ni wulawuli.” Hi lani zritu dzra Xikwembu Nkulukumba dzri hlayaka hakone, u ni xivangelo lexi twalaka xa ku yingiseta vapswele vaku. Vaefesa 6:2, 3 yi li: “Akuva swi ta ku fambela ha hombe nakone u hanya nkama wa ku leha a misaveni.”

8. Ha yini vampshwa vanyingi va hlawule ku yingiseta vapswele vavu?

⁸ Vampshwa vanyingi va xiye leswaku a xa lisima ngopfu i ku yingiseta vapswele vavu. Luisa lweyi na yene a tsrhamaka a Brazil, a ku sunguleni a a nga swi twisisi leswaku ha yini vapswele vake a va nga mu pfumeleli kuva a va ni telefoni. A a byela vapswele vake leswaku a tintanga take hinkwatu a ti ni matelefone ko va yene ntsem a kalaka a nga li nadzru. Yene a li: “Ni xiye leswaku ku yingiseta vapswele vanga a hi kuva djele, kambe leswi a va swi yentxa a vo djula ku ni sizrelela ntsem.” Kasi Elizabeth wa Estados Unidos, a hlaya leswaku minkama yin’wana swa mu kazratela ku yingiseta vapswale vake. Loko a tlamuxela a li: “Loko ni nga swi twisisi leswaku hayini vapswele vanga va beke nawu wa kukazri ni zama ku dzrimuka makhambi lawa milawu yavu yi ni sizreleliki.” Mônica lweyi a tsrhamaka a Armênia, a tlhasele wugamu bya leswaku mintxhumu a yo mu fambela ha hombe ntsena loko a yingiseta vapswele vake.

YINGISETA “WUHOSI”

9. Vanyingi va titwisa kuyini mayelanu ni ku yingiseta milawu ya wuhosi?

⁹ Vhanu vanyingi va swi twisisia leswaku hi vilela a mimfumu ni leswaku yin’wana ya milawu leyi bekiwaka hi “wuhosi” ya pfuna. (Rom. 13:1) Kambe vhanu volava va van’we va tlhela va yala ku yingiseta milawu yoleyo loko va nga yi zrandzri kumbe va vona ingiki a yi twisiseki. Hi xikombiso, a mhakeni ya tinemba, ka dzrin’we dzra matiku ya Europa vhanu vanyingi va vona “swinga fanelanga ku hakela tinemba hinkwatu”. Xileswo, vhanu vanyingi lava tsrhamaka ka tiko ledzro a va hakeli tinemba hinkwatu leti a wuhosi byi va koxaka.

10. Ha yini hi yingiseta milawu nambiloko hi yi vona ingiki a yi twisiseki?

¹⁰ A Bibele dzri hlaya leswaku mimfumu ya vhanu yi vanga ku xaniseka, yi kongomisiwa hi Sathana nakone ku nga li khale yi ta helisiwa. (Amaps. 110:5, 6; Ekles. 8:9; Luk. 4:5, 6) A Bibele dzri tlhela dzri ku: “Lweyi a yalaka ku yingiseta wuhosi a lwisana ni lulamiselo dzra Xikwembu Nkulukumba.” Swoswi Yehovha a ha pfumelela mimfumo leswaku yi tama yi va kone akuva mintxhumu yi famba ha hombe nakone a djula leswaku hine hi yi yingiseta. Xileswo, hi fanela ku “nyika hinkwavu leswi swi va fanelaka”, leswo swi patsra tinemba, xihlonipho, ni ku yingiseta. (Rom. 13:1-7) Minkama yin’wana hi nga ha vona ingiki milawu yin’wana a yi twali, kumbe yi hi bindzrela kuva hi yi yingiseta. Kambe hine hi yingiseta Yehovha nakone a hi byela leswaku hi fanela ku yingiseta wuhosi. Hi ngo kala hi nga byi yingiseti ntsena loko byi djula leswaku hi yentxa mintxhumu leyi lwisanaka ni minkongomiso ya Yehovha.—Mint. 5:29.

11-12. Hi ku ya hi Luka 2:1-6, i yini leswi Mariya na Yosefa va swi yentxiki akuva va yingiseta nawu, nakone ma ve wani mabindzru ya kone? (Tlhela u vona ni xifaniso)

¹¹ Hi nga dondzra ka xikombiso xa Yosefa na Mariya, lava a va lulamele ku yingiseta wuhosi nambiloko ku yentxa leswo swi nga nabyali. (Dondzra Luka 2:1-6.) Vona leswi swi va humeleliki nkama lowu Mariya a a ni nyimba. Augustu, mufumi wa Muroma, a humese nawu lowu a wu sindzrisa leswaku vhanu va tlhelela lomu va pswaliwiki kone akuva va ya hamba recensiamento. Yosefa na Mariya a va fanela ku yendzra va ya a Betlehema ku nga mpfhuka wa kolomu ka 150 wa makilometru na u famba ka mbangu wa maganga ni minkova. A liyendzro ledzro a dzri nga ti va nabyalela, ngopfungopfu ka Mariya lweyi kutani a a ni nyimba ya 9 wa tihweti. Loko a e txhuka a sunguliwa hi ku lun’wa a ndleleni ke? Swi nga yentxeka a va kazrateka hi lihanyu dzra Mariya ni dzra n’wana lweyi a a tava Mesiya. Loko a ve swi djula a va tava va tizrisi xivangelo lexo akuva va tiyimelela ha xone leswaku va nga yingiseti nawu wa wuhosi.

¹² Yosefa na Mariya a va nga tsrhameli hi ku pimisa hi swikazratu swavu kambe va yingisete wuhosi. Nakone Yehovha a tovokise ku yingiseta kwavu. Mariya a tlhase ha hombe a Betlehema, a n’wana lweyi a mu pswaliki a a ni lihanyu ledzrinene nakone a tlhele a pfunisa leswaku ku hetiseka wuprofeta bya Bibele!—Mik. 5:2.

13. Ku yingiseta kwezru swi va pfunisa kuyini vamakwezru?

¹³ Ku yingiseta wuhosi swi pfuna hine kun’we ni vhanu van’wana. Hi ndlela yini? Hikusa a hi khatisiwi hikola ka ku kala ku yingiseta. (Rom. 13:4) Nakone loko hi yingiseta wuhosi byi ta swi vona leswaku Timboni ta Yehovha i vhanu lavanene. Hi xikombiso, malembenyana ntsrhaku a tikweni dzra Nigéria, a masotxha ma nghene a Ndlwini ya Wugandzreli na ku famba mintlhanganu, na va djuletela lava yalaka ku hakela tinemba. Kambe a muzrangeli wavu a va kombele leswaku va huma a Ndlwini ya Wugandzreli a va a ku: “A Timboni ta Yehovha minkama hinkwayu ta hakela tinemba.” Minkama hinkwayu loko hi yingiseta milawu hi yentxa leswaku vhanu va Yehovha va va ni ndhuma leyinene. Nakone swi nga yentxeka a ndhuma leyo yi ta sizrelela vamakwezru a nkameni lowu taka.—Mat. 5:16.

14. I yini lexi pfuniki makwezru wa kukazri akuva a lulamela ku yingiseta wuhosi?

¹⁴ Nambitanu, swi nga yentxeka minkama yin’wana swi nga hi nabyaleli ku yingiseta wuhosi. Makwezru Joana, lweyi a tsrhamaka a Estados Unidos, a li: “Mine a swi ni kazratela ku yingiseta, hikusa van’we ka ndangu wanga va ke va khomiwa hi ndlela ya ku kala wululami hi wuhosi.” Kambe Joana a xiye leswaku a a fanela ku txintxa vonela dzrake. Xa ku sungula, a yime ku dondzra leswi a swi poxtariwa ka maredi sosiyali leswi a swi vulavula ku biha hi wuhosi. (Amapr. 20:3) Xa wubdzri, a khongote ka Yehovha a kombela leswaku a tama a mu pfuna akuva a nga yimeli ku txintxa ka xiyimu lexi xa misava na ka ha fuma mhunu. (Amaps. 9:9, 10) Xa wuzrazru, a dondzre mabuku yezru ka tinhlokomhaka leti a ti vulavula hi wukala tlhelo. (Yoh. 17:16) Namunhla, Joana a tlhamuxela leswaku a ku hlonipha ni ku yingiseta wuhosi swi mu pfuna kuva a va ni ku zrula lokukulu.

YINGISETA MIKONGOMISO LEYI PFAKA KA NHLENGELETANU YA YEHOVHA

15. Ha yini minkama yin’wana swi hi kazratela ku yingiseta minkongomiso leyi pfaka hi ka nhlengeletanu ya Yehovah?

¹⁵ Yehovha a kombela leswaku hi “yingiseta lava va hi zrangelaka” a bandleni. (Heb. 13:17) Nambileswi muzrangeli wezru Yesu a hetisekiki, lava a va hlawuliki akuva va zrangela vhanu vake lani misaveni a va hetisekanga. Xileswo, swa hi kazratela ku va yingiseta, ngopfungopfu loko va hi sindzrisa ku yentxa mintxumu leyi hi kalaka hi nga yi djuli. Khambi dzrin’wana Petro a swi mu nabyalelanga ku yingiseta. A ntsrumi yi mu byele leswaku a da swihazri leswi a swi nga basanga hikuya hi nawu wa Moxe. Swi ze swi ku makhambi mazrazru na Petro a yala ku yingiseta. (Mint. 10:9-16) Kambe, ha yini Petro a yentxe leswo? A nkongomiso lowo lowunpshwa a wu nga twisiseki kwake. A swi hamabane kule ni ndlela leyi Petro a a tolovele ku yentxa mintxhumu ha yone. Loko Petro swi mu kazratelile ku yingisa mazritu ya ntsrumi leyi hetisekiki, swi li yini ha hine hi fanelaka ku yingisa minkongomiso ya vhanu lava kalaka va nga hetisekanga?

16. I yini leswi Pawulo a swi yentxiki loko a nyikiwa nkongomiso lowu a wu tikomba ingiki a wu twali? (Mint. 21:23, 24, 26)

¹⁶ Mupostola Pawulo “a a lulamele ku yingiseta”, nambiloko a yamukela minkongomiso leyi a yi tikomba ingiki a yi twali. Vakriste va Vayuda va yamukele madzrimi ya leswaku leswi Pawulo a a swi zrezra a swi “ lwisana ni nawu wa Moxe” nakone a swi kombisa ku dzrela nawu lowo. (Mint. 21:21) A vakriste lava a va zrangela a Yerusalema va byele Pawulo leswaku a teka mune wa vavanuna a famba na vone tempeleni akuva va ya ti basisa. Hi ku yentxa leswo, Pawulo a a kombisa leswaku a hlonipha nawu. Nambi leswi Pawulo a a swi tiva leswaku a swi nga ha sindzrisi leswaku vakriste va landzrelela nawu wa Moxe, kumbe leswi a swi yentxiki a swi nga hoxekanga, a yingisetile. Pawulo “a teke vavanuna lavo a ya tibasisa kun’we na vone hi ku landzra Nawu”. (Dondzra Mintiṛo 21:23, 24, 26.) Kuva Pawulo a yingisetile swi yentxe leswaku ku va ni wumun’we a makazri ka vamakwavu.—Rom. 14:19, 21.

17. U dondzre yini ka mfambu wa Stephanie?

¹⁷ Makwezru Stephanie a ve ni xikazratu xa ku yamukela xiboho lexi vamakwezru lava laviselaka ntizro tikweni dzrake va xi tekiki. Yene ni nuna wake a va tizrela ka ntlawa wa lidzrimi dzrimbeni nakone a va nyonxile. Kambe Betele dzri yimise ntlawa wolowo nakone vatekani lava va yaveliwe ku tlhelela ka bandla ledzri ku vulavuliwaka lidzrimi dzravu. Stephanie a li: “Swi ni khunguvanyise ngopfu hikusa a ni nga voni xivileleko ka bandla ledzri hi yaveliwiki ku ya ka dzrone.” Nambitanu, a a tiyimisele ku yingiseta. Stephanie a tlhele a ku: “Hi ku famba ka nkama, ni swi twisisile leswaku ha yini vamakwezru va teke xiboho lexiyani. Hi ve vapswele va moya ka vana lava kalaka va nge na vapswele a ntiyisweni. Nakone swoswi ni dondzra ni makwezru mun’we wa xisati lweyi a a holile hi tlhelo dzra moya. Handle ka leswo ni ni nkama wunyingi wa ku tihambela xidondzro xa ximhunu, nakone ni ni lipfalu ledzri basiki hikusa na swi tiva leswaku ku yingiseta ku ve xiboho lexinene lexi ni xi tekiki.”

18. Hi pfuneka ha yini loko hi yingiseta?

¹⁸ Hi nga dondzra ku yingiseta. Yesu “a dondzre ku yingiseta,” ku nga li loko swi mu fambela ha hombe ntsena, kambe ni ka “tinxanisa leti a kumaniki na tone”. (Heb. 5:8) Ku fana na Yesu, hakanyingi hi dondzra ku yingiseta loko hi kumana ni swiyimu swa ku kazrata. Hi xikombiso, a ku sunguleni ka ntungu wa covid-19, hi nyikiwe nkongomiso wa leswaku hi fanela ku yima ku tlhangana ka Tiyindlu Ta Wugandzreli ni ku famba hi zrezra hi muti ni muti. Xana swi ku kazratelile ku landzra nkongomiso lowo? Nambiloko swi ku kazratelile, u yingisetile nakone ku yingiseta koloko ku sizrelele wutomi byaku, swi yentxe leswaku bandla dzri va ni wumun’we nakone u nyonxise Yehovha. Swoswi, hinkwezru hi lulamele ku yamukela minkongomiso leyi hi taka nyikiwa yone hi nkama wa nhomulu lowukulu. Nakone ku yingiseta minkongomiso yoleyo hi kone ku taka huluxa wutomi byezru! — Yb. 36:11.

19. Ha yini u djula ku yingiseta?

¹⁹ Hi swi vonile leswaku ku yingiseta swi tisa mabindzru manyingi. Kambe xivangelo nkulu lexi hi yentxaka hi yingiseta Yehovha hi leswaku ha mu zrandzra nakone hi djula ku mu nyonxisa. (1 Yoh. 5:3) A hi nge swi koti ku hakela mintxhumu hinkwayu leyinene leyi Yehovha a hi yentxeliki yone. (Amaps. 116:12) Kambe hi nga swi kota ku yingiseta Yehovha kun’we ni lava hi zrangelaka. Loko hi yentxa leswo, hi ta va na hi kombisa leswaku hi tlhazrihile. Nakone mhunu lweyi a tlhazrihiki a nyonxisa mbilu ya Yehovha.— Amapr. 27:11.