ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET ca Watchtower
Watchtower
ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET
Ikirundi
  • BIBILIYA
  • IVYASOHOWE
  • AMAKORANIRO
  • w07 1/12 rup. 8-rup. 11 ing. 9
  • Ibikurubikuru vyo mu gitabu ca Hagayi n’ica Zekariya

Nta videwo ihari.

Uradutunga, ividewo yanse kuvuga.

  • Ibikurubikuru vyo mu gitabu ca Hagayi n’ica Zekariya
  • Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2007
  • Udutwe
  • Ivyo bijanye
  • “NIMWITEGEREZE UKO MUMEZE”
  • (Hagayi 1:1–2:23)
  • ‘SI KU BW’UBUBASHA, ARIKO NI KU BW’IMPWEMU YANJE’
  • (Zekariya 1:1–14:21)
  • Turavyurirwa umutima wo gukorana umwete
  • Amaboko yanyu nakomere
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2006
  • ‘Ndi kumwe namwe’
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2006
  • Bose Nibaninahaze Yehova!
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—1997
  • Imikogote n’urugori bidukingira
    Umunara w’Inderetsi utangaza Ubwami bwa Yehova (Integuro y’ukwiga)—2017
Ibindi
Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2007
w07 1/12 rup. 8-rup. 11 ing. 9

Ijambo rya Yehova ni rizima

Ibikurubikuru vyo mu gitabu ca Hagayi n’ica Zekariya

NI MU mwaka wa 520 B.G.C. Haraciye imyaka 16 Abayuda bari bagarutse bavuye mu bunyagano i Babiloni bashinze umushinge w’urusengero rwa Yehova i Yeruzalemu. Yamara, urwo rusengero ntibararwuzuza, kandi ico gikorwa co kwubaka kirabujijwe. Yehova aratuma umuhanuzi Hagayi hanyuma haciye amezi abiri na ho agatuma umuhanuzi Zekariya kugira ngo bavuge ijambo ryiwe.

Hagayi na Zekariya bafise intumbero imwe, iyo na yo ikaba ari iyo kuremesha Abayuda kubandanya igikorwa co gusubira kwubaka urusengero. Utwigoro abo bahanuzi bagira turavamwo ivyiza, maze haciye imyaka itanu urwo rusengero ruruzura. Ubutumwa Hagayi na Zekariya batangaje bwanditswe mu bitabu vyo muri Bibiliya vyitirirwa amazina yabo. Igitabu ca Hagayi carangiye kwandikwa mu 520 B.G.C., ica Zekariya na co kirangira mu 518 B.G.C. Cokimwe n’abo bahanuzi, na twebwe nyene turafise igikorwa Imana yadushinze, ico na co kiba gitegerezwa kuba carangiye imbere y’uko iherezo ry’ivy’iyi si rishika. Ico gikorwa ni ico kwamamaza Ubwami no guhindura abantu abigishwa. Nimuze turabe indemesho dushobora gukura mu gitabu ca Hagayi be n’ica Zekariya.

“NIMWITEGEREZE UKO MUMEZE”

(Hagayi 1:1–2:23)

Hagayi amara imisi 112 atanga ubutumwa bukabura buri mu mice ine. Ubwa mbere bugira buti: “‘Ni mwitegereze uko mumeze! Enda ni mudūge mu mugamba muzane ibiti, mwubake iyo ngoro; nanje nzoyinezererwa, bimpeshe icubahiro, ni k’Uhoraho agize” (Hagayi 1:7, 8). Abantu barabwakira neza. Ubutumwa bwa kabiri burimwo umuhango Yehova atanga ugira uti: “Nzokwuzuza iyi ngoro ubgiza”.​—Hagayi 2:7.

Ubutumwa bugira gatatu bwerekana yuko ukuba batitayeho igikorwa co gusubira kwubaka urusengero vyatumye ‘abantu be n’ikintu cose bakoresha amaboko yabo’ biba ibihumanye imbere ya Yehova. Ariko rero, uhereye igihe bobandanije igikorwa co gusubira kwubaka urwo rusengero, Yehova yogumye ‘abaha umugisha’. Nk’uko bivugwa mu butumwa bugira kane, Yehova “[yohenebereje] ububasha bg’ubgami bg’amahanga”, maze agatuma Buramatari Zerubabeli aba ‘impeta yo kudomesha ikimenyetso’.​—Hagayi 2:14, 19, 22, 23.

Inyishu z’ibibazo bishingiye ku Vyanditswe:

1:6​—Imvugo ngo “kunywa muranywa, ariko ntimushira inyota” isobanura iki? Iyo mvugo yerekeza gusa ku gukeha kw’umuvinyu. Kubera yuko Abayuda batahezagirwa na Yehova, umuvinyu boronse wobaye ari muke ku buryo utobamaze inyota namba.

2:6, 7, 21, 22​—Ni nde canke ni igiki kiriko gituma haba ugutigita, kandi bituma haba iki? Yehova ariko ‘arahindisha agashitsi amahanga’ biciye ku gikorwa co kwamamaza ubutumwa bw’Ubwami kirangurirwa kw’isi yose. Ico gikorwa co kwamamaza kiratuma kandi “ivy’igiciro vyo mu mahanga yose” biza mu ngoro ya Yehova, gutyo ikuzura ubwiza. “Uhoraho Nyen’ingabo” agiye gutigitisha “ijuru n’isi n’ikiyaga n’i musozi”, atume ivy’iy’isi mbi vyose binyiganyizwa, bikurweho.​—Abaheburayo 12:26, 27.

2:9 (NW)​—Ni mu buryo butandukanye ubuhe ‘ubwiza bw’ingoro yo hanyuma bwobaye buruta ubw’iya mbere’? Ivyo vyigaragaje n’imiburiburi mu buryo butatu: imyaka urusengero rwamaze, uwarwigishirijemwo, be n’ukuntu abantu baje kurusengeramwo Yehova bangana. Naho urusengero rwiza igitangaza rwubatswe na Salomo rwamaze imyaka 420 rukoreshwa, ni ukuvuga kuva mu 1027 B.G.C. gushika mu 607 B.G.C., ‘ya ngoro yo hanyuma’ yoyo yamaze imyaka irenga 580 ikoreshwa, ni ukuvuga kuva aho irangiriye kwubakwa mu 515 B.G.C. gushika aho isanganguriwe mu 70 G.C. Vyongeye, Mesiya, ari we Yezu Kristu, ni we yigishirije muri iyo ‘ngoro yo hanyuma’ kandi ni yo yajemwo abantu benshi kuruta ‘iya mbere’, kugira ngo bayisengeremwo Imana.​—Ibikorwa 2:1-11.

Ivyigwa tuhigira:

1:2-4. Kuba igikorwa co kwamamaza turangura kirwanywa ntibikwiye gutuma duhindura ivyo twashira imbere y’ibindi, ni ukuvuga aho “[ku]banza kurondera ubwami” tukabanza kurondera inyungu zacu bwite.​—Matayo 6:33.

1:5, 7. Biraba vyiza ‘twitegereje uko tumeze’ tukongera tukazirikana ku kuntu uko turiko turakoresha ubuzima bwacu bigira ico bikoze ku bucuti dufitaniye n’Imana.

1:6, 9-11; 2:14-17. Abayuda bo mu gihe ca Hagayi bariko bakora bivuye inyuma mu gukurikirana inyungu zabo bwite yamara ntibungukira ku vyo baba babiriye akuya. Ntibariko bitaho urusengero, akaba ari co gituma Imana itabahezagira. Turakwiye gushira imbere ibikorwa vyo mu buryo bw’impwemu no gukorera Imana n’umutima wacu wose, tukibuka ko, twaba dufise bike canke vyinshi mu vy’umubiri, ‘umugisha w’Uhoraho ari wo utungisha’.​—Imigani 10:22.

2:15, 18. Yehova yahimirije Abayuda ko kuva ico gihe no kubandanya, boshira umutima ku gikorwa co gusubira kwubaka urusengero, ntibawushire ku kuba batarwitayeho. Na twebwe nyene dukwiye kubandanya twihatira gusenga Imana yacu.

‘SI KU BW’UBUBASHA, ARIKO NI KU BW’IMPWEMU YANJE’

(Zekariya 1:1–14:21)

Zekariya atangura igikorwa ciwe co kuvuga ubuhanuzi mu gutera akamo Abayuda ngo ‘bagaruke k’Uhoraho’ (Zekariya 1:3). Amayerekwa umunani akurikira aremeza neza Abayuda yuko Imana ishigikiye igikorwa co gusubira kwubaka urusengero (Raba uruzitiro ruvuga ngo “Ivyo amayerekwa umunani Zekariya yagiye arerekwa agereranya”.). Ico gikorwa co kwubaka kizorangira, ‘atari ku bw’inguvu za gisirikare canke ku bw’ububasha, ariko ku bw’impwemu [ya Yehova]’ (Zekariya 4:6, NW). Umuntu yitwa Shami “azokwubaka urusengero rw’Uhoraho” kandi ‘ku ntebe [yiwe] azohabera n’umuherezi’.​—Zekariya 6:12, 13.

Abantu b’i Beteli bararungika intumwa kubaza abaherezi ibijanye n’ivyo kwisonzesha bagira bibuka isangangurwa rya Yeruzalemu. Yehova abwira Zekariya yuko amaborogo agirwa mu kwisonzesha incuro zine zose bibuka ivyago vyashikiye Yeruzalemu, azosubirirwa n’“umunezero no guhimbarwa n’imisi mikuru y’akanyamuneza” (Zekariya 7:2; 8:19). Ubutumwa bubiri bukurikira ashikiriza burimwo imanza zaciriwe amahanga be n’abahanuzi b’ikinyoma, bukabamwo n’ubuhanuzi bwerekeye Mesiya be n’inkuru yerekeye ugusubizwa umutamana kw’abasavyi b’Imana.​—Zekariya 9:1; 12:1.

Inyishu z’ibibazo bishingiye ku Vyanditswe:

2:1​—Ni kubera iki hari umuntu yariko aragera Yeruzalemu akoresheje umugozi? Bigaragara ko ukwo kugera Yeruzalemu kwerekana ko hari hagiye kwubakwa uruhome rukikuje ico gisagara cose rwo kugikingira. Umumarayika aramenyesha uwo muntu yuko i Yeruzalemu hazokwagurwa kandi hagakingirwa na Yehova.​—Zekariya 2:3-5.

6:11-13​—Ukwo kwambika igitsibo Umuherezi mukuru Yosuwa vyoba vyatumye aba umwami-muherezi? Habe namba. Yosuwa ntiyakomoka mu muryango wa cami wa Dawidi. Ariko rero, ukwo kwambikwa igitsibo kwiwe kwatumye aba ikigereranyo menyeshakazoza ca Mesiya (Abaheburayo 6:20). Ubuhanuzi bwerekeye umwe “Shami” bwarangukiye kuri wa Mwami-muherezi wo mw’ijuru Yezu Kristu (Yeremiya 23:5). Nk’uko Yosuwa yasukuriye Abayuda bari bagarutse ari umuherezi mukuru muri rwa rusengero rwari rwasubiye kwubakwa, ni ko na Yezu ari Umuherezi mukuru ku bw’ugusenga kw’ukuri mu rusengero rwa Yehova rwo mu buryo bw’impwemu.

8:1-23​—Ivyo bintu cumi Imana yavumereye dusanga muri iyo mirongo biranguka ryari? Kimwekimwe cose gitangurwa n’amajambo agira ati: “Uku ni k’Uhoraho Nyen’ingabo agize”, kikaba kandi n’umuhango Imana itanga w’uko abasavyi bayo bazogira amahoro. Bimwe muri ivyo bintu Imana yavumereye vyarangutse mu kinjana ca gatandatu B.G.C., ariko vyose uko bingana bishobora kuba vyarangutse kuva 1919 G.C. canke na ho bikaba biriko biraranguka muri iki gihea.

8:3​—Ni kubera iki i Yeruzalemu hitwa “Umurwa w’Umwizigirwa”? Imbere y’uko i Yeruzalemu hasangangurwa mu 607 B.G.C., hitwa ‘umurwa uhahaza’ wabamwo abahanuzi be n’abaherezi bononekaye hamwe n’abantu b’ibihemu (Zefaniya 3:1; Yeremiya 6:13; 7:29-34). Ariko rero, aho urusengero rusubiriye kwubakwa, Abayuda na bo bagasezeranira Yehova kumusenga, ukuri kwerekeye ugusenga gutyoroye ni kwo kwari kuyagwa aho i Yeruzalemu, akaba ari co gituma hari guca hitwa “Umurwa w’Umwizigirwa”.

11:7-14​—Kuba Zekariya avunagura inkoni yitwa “Buntu” be n’iyindi yitwa “Yungiro” bisobanura iki? Zekariya adondorwa ko ari uwarungitswe “[kura]gira umukuku w’imbāgwa”, uwo na wo ukaba wagereranya abantu bameze nk’intama baribwa imitsi n’indongozi zabo. Muri iryo banga ry’ubwungere, Zekariya yagereranya Yezu Kristu, uwarungitswe ku bantu bari baragiriraniye isezerano n’Imana ariko bakaba baramwiyamirije. Ukuvunagura iyo nkoni yitwa “Buntu” vyagereranya ko Imana yokuyeho isezerano ry’Itegeko yari yaragiriraniye n’Abayuda be n’uko atobaye akibagaragariza ubuntu. Kuvunagura inkoni yitwa “Yungiro” vyasobanura ko ubumwe bwa kivukanyi Abayuda n’Abisirayeli bari bafitaniye bushingiye ku kuba basenga Yehova bwokuweho.

12:11​—“Amaborogo yabaye i Hadadirimoni mu kiyaya c’i Megidoni” asobanura iki? Umwami Yosiya w’Ubuyuda yiciwe mu ntambara yariko arwana na Farawo Neko wa Misiri yabereye mu “kiyaya c’i Megidoni”, maze urupfu rwiwe rutuma haba ‘ugucura intimba’ imyaka n’iyindi (2 Ngoma 35:25). Ku bw’ivyo rero, “amaborogo yabaye i Hadadirimoni” ashobora kuba yerekeza ku kugandarira Yosiya.

Ivyigwa tuhigira:

1:2-6; 7:11-14. Abemera gukangirwa babigiranye ukwigaya kandi bakagaruka kuri Yehova mu kumusenga n’umutima wabo wose, arabahimbarirwa akongera akabagarukako. Yamara rero, Yehova ntafasha ‘abanka kwumva’ ubutumwa ashikiriza, ‘ababutera ibitugu be n’abiziba amatwi’ ngo ntibabwumve.

4:6, 7. Nta ntambamyi n’imwe impwemu ya Yehova itashoboye gukuraho kugira ngo Abayuda basubire kwubaka urusengero kandi barwuzuze. Ingorane izo ari zo zose twohura na zo mu murimo turangurira Yehova Imana, twoshobora kuzitsinda mu kumwizera.​—Matayo 17:20.

4:10. Bahagarikiwe na Yehova, Zerubabeli n’abo bakorana barasozereye igikorwa cabo co gusubira kwubaka urusengero bisunze ingingo ngenderwako z’Imana ziri hejuru. Kubaho dushitsa ivyo Yehova atwitezeko si ikintu c’amananiza ku bantu b’abanyagasembwa.

7:8-10; 8:16, 17. Kugira ngo dutoneshwe na Yehova, dutegerezwa gukora ibiranga ubutungane, kugirira abandi imbabazi n’ikigongwe no kuvugana ukuri.

8:9-13. Yehova araduhezagira igihe ‘dukomeje amaboko yacu’ mu kubandanya dukora igikorwa yadushinze. Iyo mihezagiro irimwo ukugira amahoro, ugutekanirwa be n’ugutera imbere mu vy’impwemu.

12:6. Abahagarikira abandi mu basavyi ba Yehova bakwiye kuba “urumuri rwaka”, ni ukuvuga kuba abanyamwete bimwe biboneka.

13:3. Dukwiye kuba intahemuka kuri ya Mana y’ukuri no kw’ishirahamwe ryayo kuruta uko twobigira ku muntu uwo ari we wese naho twoba dufitaniye ubucuti bumeze gute.

13:8, 9. Abahuni Yehova yiyamirije bari benshi cane, bakaba bari bagize ibice bibiri vy’abantu baba muri ico gihugu. Abagize ica gatatu gusa ni bo batyorowe nka kurya kw’ubutare buvugutiwe mu muriro. Muri kino gihe, Yehova yariyamirije ubukirisu bwitirano, ubugizwe n’abantu benshi biyita abakirisu. Abantu bakeyi gusa, ni ukuvuga abakirisu basizwe, ni bo ‘bambaje izina rya [Yehova]’ maze baremera gutyororwa. Bo hamwe n’abo basangiye ukwizera baragaragaza ko batari Ivyabona vya Yehova bo ku karimi gusa.

Turavyurirwa umutima wo gukorana umwete

Ubutumwa Hagayi na Zekariya batangaje bugira ico bukoze gute kuri twebwe muri iki gihe? Igihe tuzirikanye ku kuntu ubutumwa bashikirije bwavyuriye Abayuda umutima wo kwitwararika igikorwa co gusubira kwubaka urusengero, none ntiduca tuvyurirwa umutima wo kugira uruhara tubigiranye umwete muri ca gikorwa co kwamamaza Ubwami no guhindura abantu abigishwa?

Zekariya yari yarabuye ko Mesiya yoje “agendera ku ndogoba”, ko yoguzwe “intete mirongwitatu z’ifeza”, ko yokubiswe be n’uko ‘intama zosanzaye’ (Zekariya 9:9; 11:12; 13:7). Ese ukuntu ukuzirikana kw’iranguka ry’ubwo buhanuzi Zekariya yavuze bwerekeye Mesiya bigira ikintu kinini bikoze ku kwizera kwacu (Matayo 21:1-9; 26:31, 56; 27:3-10)! Biratuma turushiriza kwizigira Ijambo rya Yehova be n’intunganyo yashizeho kugira ngo tuze turokorwe.​—Abaheburayo 4:12.

[Akajambo k’epfo]

a Raba Umunara w’Inderetsi wo ku wa 1 Nzero 1996, ku rupapuro rwa 15-29.

[Uruzitiro ku rup. 11]

IVYO AMAYEREKWA UMUNANI ZEKARIYA YAGIYE AREREKWA AGERERANYA

1:8-17: Iryo yerekwa ni icemeza ko urusengero rwokwuzuye, rikerekana kandi ko Yeruzalemu be n’ibindi bisagara vy’i Buyuda vyohezagiwe.

1:18-21: Iryo yerekwa ritanga umuhango wo gukuraho ‘amahembe ane yasabagije Abayuda’, ni ukuvuga intwaro zose zarwanya ugusenga Yehova.

2:1-13: Iryo yerekwa rirekana ko i Yeruzalemu hazokwagurwa be n’uko Yehova “[a]zohabera uruzitiro rw’umuriro ruhakikije”, ni ukuvuga ko azohakingira.

3:1-10: Iryo yerekwa ryerekana ko Shetani yagize uruhara mu kurwanya igikorwa co ku rusengero be n’uko Umuherezi mukuru Yosuwa arokorwa kandi agahumanurwa.

4:1-14: Iryo yerekwa rirakura amazinda ko intambamyi zimeze nk’imisozi zizokurwaho be n’uko Buramatari Zerubabeli azokwubaka urusengero akarwuzuza.

5:1-4: Iryo yerekwa ritangaza umuvumo uzoshikira abakora ikibi.

5:5-11: Iryo yerekwa ribura yuko ubukozi bw’ikibi buzokurwaho.

6:1-8: Iryo yerekwa ritanga umuhango wo guhagarikirwa no gukingirwa n’abamarayika.

[Ifoto ku rup. 8]

Ubutumwa Hagayi na Zekariya bashikirije bwari bufise intumbero iyihe?

[Ifoto ku rup. 10]

Ni mu buryo ki abahagarikira abandi bameze nk’“urumuri rwaka”?

    Ibitabu vy’ikirundi (1983-2025)
    Sohoka
    Injira
    • Ikirundi
    • Rungika
    • Uko vyoza bimeze
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amasezerano agenga ikoreshwa
    • Ibijanye no kugumya ibanga
    • Gutunganya ibijanye no kugumya ibanga
    • JW.ORG
    • Injira
    Rungika