ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET ca Watchtower
Watchtower
ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET
Ikirundi
  • BIBILIYA
  • IVYASOHOWE
  • AMAKORANIRO
  • w11 1/6 rup. 9-11
  • Ushobora gute kubaho uhuza n’uburyo ufise?

Nta videwo ihari.

Uradutunga, ividewo yanse kuvuga.

  • Ushobora gute kubaho uhuza n’uburyo ufise?
  • Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2011
  • Udutwe
  • Ivyo bijanye
  • Ingingo ngenderwako zo muri Bibiliya zifasha
  • Nugire ico wigiye ku bandi
  • Urashobora kubaho uhuza n’uburyo ufise
  • Ingorane nke mu vy’ubutunzi
    Be maso!—2019
  • Bibiliya yoba ishobora kumfasha mfise ingorane z’amahera n’amadeni?
    Inyishu z’ibibazo bishingiye kuri Bibiliya
  • 2 | Nukingire akazi ukora
    Be maso!—2022
  • Gukoresha neza amahera
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2009
Ibindi
Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2011
w11 1/6 rup. 9-11

Ushobora gute kubaho uhuza n’uburyo ufise?

DUFATE ko ufise igipurizo gitobotse, kikaba gitegerezwa kuguma cuzuye impemu. None wobigenza gute? Vyoshoboka mu gihe gusa impemu uhuhira muri ico gipurizo zoba n’imiburiburi zingana n’izisohokana muri ako gatoboro.

No kubaho uhuza n’uburyo ufise ni nk’ukwo nyene. Izo mpemu zinjira mu gipurizo twozigereranya n’amahera winjiza canke uronka. Izisohokana muri ka gatoboro na zo twozigereranya n’amahera usohora. Urugamba ubwirizwa kurwana ni urwo kutareka ngo ayo usohora abe menshi kuruta ayo uronka.

Naho ico ciyumviro umuntu yokwumva umengo kiroroshe, kugishira mu ngiro maze ukibonera ivyiza bizana vyovyo si aho gutuma umwana. Hamwe abantu bogerageza gukurikiza ico ciyumviro, boba birinze ingorane nyinshi z’ivy’ubutunzi. None umuntu yogikurikiza gute? Ni hehe twokura ubuyobozi ngirakamaro vy’ukuri? Bibiliya irimwo amakuru menshi afasha mu bijanye n’ivyo. Reka turabe gatoyi ivyo itubwira.

Ingingo ngenderwako zo muri Bibiliya zifasha

Bibiliya irimwo ingingo ngenderwako nyinshi z’ingirakamaro zishobora kugufasha gukoresha neza amahera yawe. Reka twihweze nkeyi gusa muri zo. Irabire nimba izo ngingo ngenderwako zoshobora kugufasha kubaho uhuza n’uburyo ufise.

Nugire urutonde rw’ingene uzokoresha amahera. Kugira ngo ukoreshe neza amahera, urakeneye kumenya ayo uronka uko angana be n’ivyo uyakoreshamwo. Bibiliya ivuga iti: “Imigambi y’umunyamwete ntibura kuvamwo akarusho, ariko uwihutagiza wese ntabura kugana ku bukene.” (Imigani 21:5) Hari abakoresha uburyo busanzwe bw’amabahasha. Buri bahasha riba rigenewe ikintu kanaka ukoreshamwo amahera, nk’akarorero hakaba iyanditseko ngo “Ibifungurwa,” “Ay’inzu,” canke “Ivyambarwa.” Waba ukoresha ubwo buryo bworoshe canke ubundi buhanitse, igihambaye ni uko umenya ivyo ukoreshamwo amahera yawe, ukama ushira imbere ibintu vya nkenerwa aho gushira imbere ivyo kwiryohera.

Niwirinde agashari. Abantu benshi bo mu bihugu bikiri mu nzira y’amajambere usanga bahahamira ibintu abantu bo mu bihugu biteye imbere bafise. Dufashe umuntu ku giti ciwe na ho, abantu benshi usanga bipfuza ibintu ababanyi babo biratira. Uyo urashobora kuba umutego. Uwo mubanyi ashobora kuba mu vy’ukuri na we nyene adashoboye kuvyironsa, akaba yaraguranye amahera kugira abigure. Kubera iki none wokurikira uwundi mu bupfu bwiwe ukaruhira kugira ingorane mu vy’ubutunzi? Bibiliya itugabisha iti: “Uw’ijisho ribi [ry’agashari] yihutira itunga, kandi ntamenya yuk’ubukene buzoteba bukamutera.”​—Imigani 28:22, Bibiliya Yera.

Nugume woroheje ubuzima bwawe. Yezu yahanuye abayoboke biwe kugumana ijisho “riremuruye” canke ryoroheje. (Matayo 6:22) Gushaka gufungura ibifungurwa bizimvye ugashoza akavinyu kandi ivyo ushoboye kuronka ari utudagara twumye ushoza amazi, biroroshe cane ko bigusiga habi mu vy’ubutunzi. Dufatiye ku cegeranyo c’Ibanki y’iterambere yo muri Aziya, hafi ica gatatu c’abanyagihugu bo muri Filipine be n’abarenga ica kabiri c’ababa mu Buhindi usanga babeshejweho n’amahera ari munsi y’amahera make abaho yotunga umuntu wo muri Aziya, na yo akaba ari nk’idolari 1,35 ry’Abanyamerika (nk’amarundi 1.665) ku musi. Igihe rero umuntu aba aronka amahera y’intica ntikize nk’ayo, vyoba biranga ubukerebutsi yibanze ku bintu vya nkenerwa. Ariko ntiwumve, iyo ngingo ngenderwako irashobora gufasha n’abantu no mu bihugu bitunze kwirinda ingorane nyinshi z’ivy’ubutunzi.

Nubumbwe n’ibikenewe vy’ukuri. Ivyo birajanye na ya mpanuro yo kugira ubuzima bworoheje. Muri 1 Timoteyo 6:8 Bibiliya iduhanura iti: “Iyo . . . dufise ivyo kurya n’ivyo kwambara, ivyo biratubumba.” Bamwe mu bantu bahimbawe kuruta abandi kw’isi usanga ata mahera menshi bafise. Naho ari ukwo barashima ivyo bafise, atari ivy’ubutunzi gusa ariko kandi n’incuti n’abagenzi babakunda.​—Imigani 15:17.

Niwirinde amadeni adakenewe. Bibiliya ivuga iti: “Umutunzi ni we aganza ba ntahonikora, kandi uwugurana aba umusavyi wa nyene kumugurana.” (Imigani 22:7) Emwe ukwo ni ukuri nk’ukurima! Naho vyoshika umuntu akabona ko abwirizwa gusaba ideni, abasaba amadeni adakenewe kugira gusa bigurire ico bipfuza akenshi usanga baruhira kwikorera umuzigo uremereye cane mu vy’ubutunzi. Ivyo birashobora gushika igihe canecane umuntu aba ashoboye gukoresha udukarata basabirako ingurane. Ikinyamakuru kimwe (Time) cavuze giti: “Umuntu amaze kuronka agakarata ko gusabirako ingurane, aca akora ibintu ata n’ukwiyumvira.” Uwitwa Eric aba muri Filipine avuga ati: “Iyo nkoresheje agakarata ko gusabirako ingurane, akenshi nsanga naguze ibintu vyinshi gusumba ivyo ngura nkoresheje amakashi. Hageze ko nishura, urutonde rwanje rw’ingene nategekanije gukoresha amahera ruca ruhungabana cane.” Ese ukuntu biranga ubukerebutsi kwiyubara cane rwose mu bijanye no gukoresha amahera y’ingurane umuntu aronka bitagoranye!​—2 Abami 4:1; Matayo 18:25.

Nugire ayo ushize ku ruhande imbere y’uko ugira ivyo uguze. Naho kugira ayo ushize ku ruhande imbere y’uko ugira ico uguze bisa n’uko vyataye igihe, mu vy’ukuri ni bumwe mu buryo buranga ubukerebutsi kuruta ubundi bwo kwirinda ingorane z’ivy’ubutunzi. Kubigenza gutyo biratuma benshi birinda amadeni be n’ingorane bijana, nk’akarorero inyungu z’umurengera umuntu aha abamuguranye ziza ziyongera ku mahera akoresha mu kugura ibintu. Muri Bibiliya, ikimonyo kivugwa ko ari “inkerebutsi” kubera ko kibika “ivyo kurya . . . mw’iyimbura” ku bwa kazoza.​—Imigani 6:6-8; 30:24, 25.

Nugire ico wigiye ku bandi

Impanuro zose zo muri Bibiliya duhejeje kurimbura uziravye wovuga ko ari nziza, mugabo zoba vy’ukuri ziriko zirafasha abantu kubaho bahuza n’uburyo bafise? Reka twihweze ivyerekeye abantu bamwebamwe bashize mu ngiro izo mpanuro maze barashobora kuvyifatamwo neza mu ngorane z’ivy’ubutunzi.

Diosdado, se w’abana bane, aravuga yuko amagume y’ivy’ubutunzi aheruka kuba yatumye atoroherwa no kuronsa umuryango wiwe ivyo ukeneye. Naho ari ukwo, aratahura ko bihambaye kugira urutonde rw’ingene azokoresha amahera. Avuga ati: “Ndahangira ifaranga ryose ndonka. Ndafise urutonde rw’ingene nkoresha amahera yanje.” Danilo na we nyene agira ukwo nyene. We n’umukenyezi wiwe urudandaza rutoyi bagira rwarahomvye. Ariko kubera ko bahangira amahera bavyitondeye, birakunda ko baronka ivya nkenerwa. Avuga ati: “Turazi amahera turonka buri kwezi, kandi turazi ayo dusohora buri kwezi. Dufatiye kuri ivyo, turayaga ido n’ido ayo dushobora gukoresha ku bindi bintu.”

Bamwebamwe kugira ngo bagume bakurikiza urutonde rw’ingene bategekanije gukoresha amahera, basanze bikenewe ko bagira ivyo bagabanije mu bintu bimwebimwe. Nk’akarorero, umupfakazi yireranye abana batatu yitwa Myrna avuga ati: “Aho kwipakiza igihe tuja ku makoraniro ya gikirisu, twe n’abana banje tugenda n’amaguru.” Myrna yaritaye ku rutare arafasha abana biwe kubona agaciro ko kugira ubuzima bworoheje. Avuga ati: “Naragerageje gutanga akarorero keza mu bijanye no gushira mu ngiro ingingo ngenderwako yo muri 1 Timoteyo 6:8-10, na yo ikaba yerekana akamaro k’ukubumbwa n’ivyo umuntu afise.”

Gerald, se w’abana babiri, na we nyene yabigenjeje nk’ukwo nyene. Avuga ati: “Mu nyigisho ya Bibiliya y’umuryango tugira, turayaga uburorero bw’abakirisu baguma bibanze ku bihambaye vy’ukuri, ni ukuvuga ku bintu bijanye n’ivy’Imana. Biravamwo ikintu ciza kuko abana bacu bataririra ibintu bidahambaye vy’ukuri.”

Uwitwa Janet ni umwigeme yitanga akamara umwanya munini yigisha ibijanye na Bibiliya muri Filipine. Aheruka gukurwa mu kazi, ariko abandanya kubaho ahuza n’uburyo afise. Avuga ati: “Ivyo ndabishikako mu kwishingira uturimbi no mu kuba umuntu azi gukoresha neza uburyo afise. Aho kuja mu maduka akomakomeye, ndondera amaduka agurisha ibintu ku biciro vyiza. Kubera iki nogura ibintu ku mahera menshi kandi nshobora kubironka kuri make? Ndirinda kandi kugura ikintu ntabanje kwiyumvira.” Janet arabona ko kugira ayo ashize ku ruhande imbere y’uko atangura kugira ivyo aguze biranga ubukerebutsi. Avuga ati: “Bishitse hakagira ayasagutse, naho yoba ari makeyi, ndayashira ku ruhande kugira ngo ndonke ico nikorako hadutse ikintu ntari niteze.”

Ku bijanye na twa dukarata two gusabirako ingurane, umwe Eric twavuga agira ati: “Narafashe ingingo yo kudakoresha agakarata ko gusabirako ingurane kiretse gusa igihe haba hadutse ikintu cihutirwa.” Diosdado avuga ati: “Kugira ngo simpfe uko nkoresheje amahera, nama nsiga mu biro agakarata kanje ko gusabirako ingurane.”

Urashobora kubaho uhuza n’uburyo ufise

Vy’ukuri, abantu benshi bariko baribonera yuko Bibiliya itanga ubuyobozi bushobora kutugirira akamaro mu bijanye n’ivy’umubiri, naho ari igitabu kivuga ahanini ibijanye n’ivy’Imana. (Imigani 2:6; Matayo 6:25-34) Ushize mu ngiro ingingo ngenderwako zo muri Bibiliya twarimbuye muri iki kiganiro ukongera ukagira ico wigiye ku bandi biboneye ivyiza biva ku kuzishira mu ngiro, na wewe urashobora kubaho uhuza n’uburyo ufise. Niwabigira uzosanga wirinze ingorane n’amaganya bishikira abantu amamiliyoni muri iki gihe.

[Iciyumviro nyamukuru ku rup. 10]

‘Turayaga ido n’ido igitigiri c’ayo dushobora gukoresha kuri ibi canke biriya’

[Iciyumviro nyamukuru ku rup. 11]

‘Aho kwipakiza igihe tuja ku makoraniro ya gikirisu, ubu tugenda n’amaguru’

[Iciyumviro nyamukuru ku rup. 11]

‘Ndirinda kugura ikintu ntabanje kwiyumvira’

    Ibitabu vy’ikirundi (1983-2025)
    Sohoka
    Injira
    • Ikirundi
    • Rungika
    • Uko vyoza bimeze
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amasezerano agenga ikoreshwa
    • Ibijanye no kugumya ibanga
    • Gutunganya ibijanye no kugumya ibanga
    • JW.ORG
    • Injira
    Rungika