BHIBHLIYOTEKA MU INTERNETI ya Torre de Vigia
Ncenjezi
ya Torre de Vigia
Cisena
  • BHIBHLYA
  • MABUKHU
  • MISONKHANO
  • km 9/13 matsa. 5-8
  • Kuphatisira Maonero A Bhibhlya Pa Kuikha Anyakufa—Khundu 1

Nkhabe kugumanika vidhyu pa khundu ino.

Munatilekerera, paoneka madodo pakupangiza vidhyu.

  • Kuphatisira Maonero A Bhibhlya Pa Kuikha Anyakufa—Khundu 1
  • Utumiki Wathu Wa Umambo—2013
  • Misolo Ming'ono
  • Misambo Yakufikira Anyakufa
Utumiki Wathu Wa Umambo—2013
km 9/13 matsa. 5-8

Kuphatisira Maonero A Bhibhlya Pa Kuikha Anyakufa​—Khundu 1

1. M’mbiri yonsene, anthu asathabuka kakamwe na nyatwa ya kufa. Mbumba ya Mulungu isathabukambo na nyatwa ineyi. Ninga Yezu, Akristu andimomwene asabva kupha mu ntima, pontho asatsukwala angaferwa na xamwali peno wacibale. (Jwau 11:33, 35) Kuthimbana na kufa kwa nyakufunika wathu ndi kwakunentsa, pontho nyakuferwa asafuna cithondozo na ciphedzo cathu. Pyenepi ndi pyakufunika kakamwe mu pisa pizinji pyakuti kukhulupira mizimu na kugopa anyakufa ndi pyakuwanga kakamwe mu umaso wa anthu wa ntsiku na ntsiku. M’mbuto zenezi, Nkristu adaferwa panango anakakamizwa na acibale akukhonda khulupira na anyakuendekana toera kugumanika pa misambo yakuikha nyakufa mwakukhonda kuphatisira Malemba. Kodi tinakwanisa tani kupirira mabvero akutsukwala thangwi yakuferwa, mbatikhonda kucita khundu pa misambo yakuikha anyakufa yakukhonda kutsandzayisa Mulungu?

2. Kudziwa Undimomwene Unalonga pya Anyakufa: Bhibhlya isalonga: ‘Anthu ali maso asapidziwa kuti anafa, mbwenye adafa kale nkhabe chibodzi chinakhulupira iwo. Kufuna, kutchingana, kuchitirana bibvu, pyonsene pyamaliratu. Kunenda iwo nkhabebve basa, nee pyakunyerezera, nee pyakudziwa, nee pya ndzeru.’ (Koel. 9:5, 6, 10; Sal. 146:4) Munthu angafa, iye nkhabe kudziwa pinthu. Iye nkhabe mabvero, nkhabe longa, na nkhabe kubvesera pinalongwa peno pinacita anango. Kwa Akristu andimomwene, unoyu ndi undimomwene unalonga Bhibhlya wakuti usakhuya macitiro na makhaliro athu tingathimbana na kuferwa.

3. Cenjerani na Pipfundziso Pyakuti Pisaxola Mulungu: M’munda wa Edeni, mwapakweca Yahova apanga Adhamu na Eva kuti iwo mbadakhonda kubvera mwambo Wace ‘mbadafa.’ (Gen. 2:17) Mbwenye Sathani aapanga kuti “nee munadzafa bi” mungakhonda bvera Mulungu. (Gen. 3:4) Mu kupita kwa ndzidzi, Sathani alonga uthambi unango: Iye alonga kuti anyakufa ali maso m’mbuto yauzimu. Mafala anewa authambi asaxola Yahova na asapasisa manyadzo dzinace. Kwa alambiri a Yahova, kukhulupira kuti anyakufa ali maso, pontho asakwanisa kukhuya anthu a maso ndi kupiringana cipfundziso caunthawatawa. Ineyi ndi feramentu ikulu kakamwe inaphatisira Sathani toera kupeusa na kubisira anthu undimomwene wa Bhibhlya. Ndi cipfundziso cakuti anyakufuna Mulungu onsene asafunikadi kuciida! (Arom. 12:9) Kodi musaciida?

4. Yahova apanga Aisraele kuti akhonde kucita khundu ya misambo yonsene yakuti ikhaphatana na pikhulupiro pyenepi pyauthambi. (Deut. 18:9-13) Mu njira ibodzi ene, Akristu a pyaka dzana yakutoma acalira misambo yonsene yakuphatana na pyenepi. (2 Akor. 6:15-17; Apok. 21:8) Lero Mboni za Yahova, mwakukhonda tsalakana ntundu, dzindza, peno makhaliro, asacalirambo misambo yonsene yakuti isaphatana na pikhulupiro pyakuti anyakufa ali maso, pontho anakwanisa kukhuya anthu a maso.

5. Kunyerezera Mwacidikhodikho Misambo: Malemba asapangiza kuti si misambo yonsene tayu yakuikha anyakufa ndi yakuphatana na pikhulupiro pyenepi pyauthambi. Mwacitsandzo, manungo a Yezu ‘apyangirirwa na mithambo ya nguwo pabodzi na mafuta, ninga nsambo wa Ayuda pa kuikha anyakufa.’ (Jwau 19:40) Natenepa, misambo inango yakuti ikhaphatana na pikhulupiro pyakuti anyakufa ali maso ikhakhondwa na mbumba ya Mulungu. (Lev. 21:5; 19:27, 28; Deut. 14:1, 2;) Lero pa dziko yonsene, misambo na macitiro azinji akuikha anyakufa ndi akuphatana mwapakweca peno mwakukhonda oneka na pikhulupiro pyenepi. Misambo ineyi isacitwambo m’Mosambiki. Mphyakufunika tani kupfundzisa ‘ndzeru zathu toera tidzindikire pya udidi na pyakuipa.’ (Aheb. 5:​14) Pyenepi pinadzatiphedza toera kudzindikira kuti ndi misambo ipi inabverana na undimomwene wa Bhibhlya na ndi ipi inakhonda bverana. Ndi midida ipi ya m’Bhibhlya yakuti inakwanisa kutitsogolera mu pinthu pyenepi?

6. Kuphatisira Midida: Ale anadikhira kutawirwa na Mulungu nee asafunika kumangirirwa pa goli ibodzi ene na anyakukhonda khulupira. Bhibhlya isatipanga: “Bulukani pa nsoka wa Ajentiyu, mbamupambulika nawo. Nyama iyi yakubvunguma lekani kuiphambasa.” (2 Akor. 6:14, 17) Mu kunyerezera n’dida unoyu, tisafunika kubvundzika, ‘Kodi pana kuphatana pakati pa nsambo wakuikha anyakufa na kukhulupira kuti mizimu ya anyakufa isakhuya anthu a maso?’ Kuphatana kweneku konsene mbukudacitisa nsambo kukhala wakuphekesa kakamwe. Nsambo unoyu mbudakhala ncitiro wa ulambiri waunthawatawa. Ncitiro unoyu mbudaxola Yahova, pontho ndi wakukhonda kutawirika kwa Mulungu wa undimomwene.​—Landanisani na Atongi 2:12.

7. Mwakubverana na n’dida unagumanika pa 1 Akorinto 10:32: ‘Lekani kugwegwedusa andzanu nee Ayuda nee Agrego nee anthu a m’mpingo wa Mulungu.’ Kodi n’dida unoyu usafunika kuphatisirwa tani? Mboni za Yahova zisadziwika mwadidi thangwi ya kupfundzisa undimomwene wa Bhibhlya wakuti anyakufa nkhabe dziwa pinthu na nkhabe kuphedza peno kuphekesa anthu a maso. Ninji mbicidacitika, khala munthu wa m’mpingo acita khundu pa nsambo wa kuikha anyakufa wakuti ukhaphataniza kugopa anyakufa? Kucita kwace khundu mu nsambo unoyu mbukudagwegwedusa ale anadziwa kuti ninji pinakhulupira na pinapfundzisa Mboni za Yahova thangwi ya anyakufa. Kuona anango mbakagwegweduka kusatsukwalisa Yahova, pontho kusapingiza anthu kutawira mphangwa za Umambo.​—Mat. 18:6; Luka 11:52.

8. Idani Cakuipa: Anyakukhonda khulupira angacita misambo ineyi, kazinji kene iwo nkhabe dziwa kuti akucita khundu mu ulambiri waunthawatawa. Kazinji kene iwo nkhabe bvesesa kukhonda kwathu kucita khundu m’misambo ineyi yakukhonda cena. Natenepa, kukhonda kucita khundu mu pinthu pyenepi, ndi kwakunentsa kwa ife, pontho kunayesera ufuni na kunyindirika kwathu kwa Yahova. Natenepa, tisafunika kukhala ‘akusowa midonthi na kuipa konsene.’ (Afil. 2:15) Ufuni wathu kwa Yahova usaticitisa ‘kutcinga pyakuipa, mbatitoweza pyadidi.’ (Arom. 12:9) Tisadziwa kuti pyenepi mbipidakhala pyakuipa, pontho pyauthambi kuna ife mu kucita khundu m’macitiro onsene a misambo inaphatana na pikhulupiro pyakuti anyakufa ali maso, pontho anakwanisa kukhuya anthu a maso. Pa kudinga midida ineyi, tendeni tionesese misambo inango yakudziwika mu cisa cathu.

Misambo Yakufikira Anyakufa

9. Kukhunganya Manungo: Panango manungo a nyakufa asasambiswa mbadzati kuikhwa toera akhale akucena. (Mach. 9:37) Mbwenye nee kusafunika kuphatana na cikhulupiro cakukhonda bverana na Malemba cakuti umaso nkhabe kufa ninga nsambo wakukhunganya nyakufa toera ‘kuenda ku dziko inango.’

10. Mu pisa pinango ndi nsambo kuti acibale akhunganye manungo toera kuaikha. Khala nyakulowa akhali Mboni, matsalakaniro onsene akuthema asafunika kucitwa toera kupangiza acibale akuti nee ndi amboni akhonde kucita pinafuna iwo na manungo peno kucita misambo yawo pakhundu. Mwandimomwene, pyenepi ndi pinthu pyakuti m’bale peno mulongo wathu adalowa nee mbadapifuna. Khala acibale akukhonda kukhulupira asakakamira kutsalakana manungo, mwakukhonda kutsalakana kuwangisira kwathu, tisafuna kukhala na cinyindiro toera kukhonda kucita khundu m’macitiro awo. Pontho tinabalangazwa kudziwa kuti anyakukhonda kukhulupira nkhabe kucita cinthu toera kukhuya cidikhiro ca m’bale wathu wakufunika. Iye afa mbakakhulupira Yahova na ali m’manyerezero a Yahova.

11. Kugonesa Manungo Toera Kuaona: Kugonesa manungo toera kuoniwa ndi cisankhulo ca munthu paekha. Khala banja Yacikristu yasankhula kukhonda kucita nsambo unoyu na mathangwi awo, iwo nee asafunika kusumulwa. Khala cisankhulo ndi ca kupangiza manungo, pasafunika kuperekwa citsogolero toera kucitwe mu njira yakupangiza cilemedzo ku pikhulupiro pya Nkristu.

12. M’mbuto zinango, mphyakudzolowereka kubulusa manungo m’baulu mbaikha pa talimba yakubalikiswa. Khala nyakulowa ndi nkazi asabvaliswa vistidu yakucena yakumanga nayo banja, nkhata ya maluwa na pinthu pyakubalikisa nkhope. Pyakhala nsambo kugumanyiza makamiza, malenso a m’manja, pyakuikhira maxavi, pyakukhupa napyo, makhomitco, na pinthu pinango pyakuti piri na foto ya nyakulowa. Pyenepi pisapaswa ale adaferwa toera abvale pa ndzidzi wa maserimonya akuikha nyakufa. Mafoto mang’ono a nyakulowa asaikhwa pa nguwo za ale anagumanika. Kodi mbidakhala pyandzeru kutowezera macitiro anewa a dziko? Nkhabe. Mwandimomwene pisapangiza kulambira munthu adafa.

13. Ngakhale kuti Bhibhlya nkhabe kulonga pakweca masasanyiro onsene akuikha anyakufa, anthu akuti ndi akukola mwauzimu asadziwa kuti pinthu pyenepi ‘nee pisabuluka kwa Mulungu tayu, mbwenye kwa anthu a pantsi pano.’ (1 Jwau 2:15, 16) Kutowezera macitiro anewa kunacitisa anyakukhonda khulupira toera kucita pinthu pyakukhonda thema, ninga kulira mwakugaluza mwakukhonda kuthondozwa, kumpasa kobiri na pinthu pinango, kukhumbatira nyakufa na kulonga naye ninga ali maso. Khala pyenepi pyacitika pa kuikha nyakufa wa Cikristu, pisapasisa manyadzo dzina ya Yahova na mbumba yace. Mwandimomwene, kudziwa mwadidi misambo yakuti ndi yakudziwika, inacitwa na ale akuti ali n’cidima mwauzimu ndi njira yadidi toera kukhala wakukhurudzika kwakuti ndi kwakulemedzeka, na kwakuthema kwa Akristu andimomwene.​—Aef. 5: 15-17.

14. Kubalangaza Nyakuferwa: Kubalangaza nyakuferwa ndi kufika panyumba yace peno pa mbuto inango yakuti anthu asaphuphudza mbadzati kuikhwa manungo. Kazinji kene kubalangaza nyakuferwa kusatoma na maulo mpaka tcititciti. Nsambo unoyu nee usafunika kuoniwa na n’citiro wakucedzera banja ya anyakuferwa pa ndzidzi wakuthema toera kupereka cithondozo na mafala acibalangazo. Kazinji kene mbidzati kufika ntsiku yakuikhwa, manungo asabwereswa panyumba. Anthu asagumanyikana mbaphuphudza na kuimba, kucita maphembero na kusimba nyakulowa. Macitiro anewa asaoniwa ninga akufunika toera kutsidzikiza manungo a nyakulowa na kucinjiriza banja ku mizimu yakuipa. Nakuti nsambo unoyu usaoneka pakweca kuti ndi wakuphatana na cikhulupiro cakuti nzimu wa nyakufa uli maso, mwandzeru Akristu andimomwene asacalira maserimonya anewa akukhonda kubverana na Malemba. Kucita khundu mu nsambo unoyu, ngakhale mu ndzidzi wakucepa, nee mbukudabverana na kutonga kwathu toera ‘kutcinga pyakuipa.’ Arom. 12:9.

15. Khala munthu m’bodzi wa m’mpingo afa, citsalakano cisafunika kucitwa cakuti nee cisafunika kupangizwa kwa anango kuti tikucita masasanyiro athu ene akubalangaza anyakuferwa. Mwacitsandzo, anthu anaona tani, khala Mboni za Yahova zagumanyikana na masiku panyumba ya anyakuferwa mbadzati kufika manungo, pontho mbamala ndzidzi uzinji mbakaimba na kucita maphembero? Ngakhale ali na pifuno pyadidi, iwo asafunika kutsalakana pikumbuntima pya anango. (1 Akor. 10:23) Kodi kucita masasanyiro akuphuphudza mbakudagwegwedusa Akristu andzathu, akuti asadziwa matomero na cifuniro ca maserimonya anewa? Kodi anyakukhonda kukhulupira anafika pakuona kuti Mboni za Yahova ndi ninga mauphemberi anango? Mwandimomwene, pana miyai inango mizinji toera kupereka umboni na kubalangaza ale adaferwa. Kunyerezera midida ineyi kusafunika kutikulumiza toera kucalira kucita cinthu consene cakuti cinapangiza maserimonya akubalangaza anyakuferwa. Kucita pyenepi mbukudapangiza kuti ndife akusiyana na anthu a dziko mbatitonga tekhene kulekana na ‘pinthu pyakubvunguma peno pyakukhonda cena.’​—2 Akor. 6:17; Mal. 3:18.

16. Pana udziwisi uzinji mu cenjezo iyi: ‘Nyandzeru pa kuona pyakugopswa anabisala pyache, mbwenye nyakusowa ndzeru anapita patsogolo mbaona napyo nyatwa.’ (Mis. 22:3) N’dida wa Bhibhlya ndi wandimomwene mwakubverana na kubalangaza anyakuferwa. Pyakucitika pisapangiza kuti kubweresa manungo a nyakufa panyumba mbidzati kufika ntsiku ya kuaikha kusabweresa nyatwa. Nyatwa zakuthimizirika zisaoneka khala manungo abwereswa panyumba ya acibale akukhonda kukhulupira. Nakuti manungo afika panyumba, acibale na anyakuendekana anakulumizika toera kugumanyikana kuti aimbe na kucita maphembero masiku onsene toera kuonera manungo. Kazinji kene macitiro anewa asapitiriza mpaka kuikhwa kwa manungo. Toera kucalira pyenepi pa kuikha nyakufa wakuti ndi Nkristu, banja ya Cikristu isafunika kunyerezera mwadidi ndzidzi wakubweresa manungo panyumba peno mbuto inango. Khala mphyakufunika kubweresa manungo ku nyumba, ‘mphyandzeru’ kucita pyenepi pa ntsiku inafuna kuikhwa manungo mbuto mwakuabweresa camasiku. Mwandimomwene, panango pyenepi pinakhala pyakunentsa na pyakukhonda thema, mbwenye na masasanyiro adidi, pontho na kubverana, pinakwanisika. Mu njira ineyi tinakwanisa kucalira kugwegwedusa anango.​—Mis. 22:3.

17. Mphangwa zakufunika zinalonga pya macitiro akuikha anyakufa zinadzadingwa mu Utumiki Wathu Wa Umambo mu nthanda zinafuna kudza. Mphangwa izi zinadzaphedza onsene toera kutidziwa ninga Akristu andimomwene, pontho tinakhala na cikumbuntima cadidi na kucalira kugwegwedusa anango mu ndzidzi unaphatisira ife maonero a Bhibhlya pa kuikha anyakufa.​—1 Akor. 10:32.

    Mabukhu Acisena (1982-2025)
    Bulukani
    Fungulani
    • Cisena
    • Tumizirani Anango
    • Sankhulani Pinafuna Imwe
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pinafunika Imwe Kutowezera
    • Cibisobiso
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Fungulani
    Tumizirani Anango