IBOLYA BARTHA | GIGI TI MBENI ZO
Mbi sara si koli ti mbi amä na bê na “lege ti tënë pëpe”
Gbâ ti aye ti nzoni ayeke dä so apusu mbi ti ye Jéhovah. Ndoye so aTémoin ti Jéhovah ayeke na ni nga na fason so ala yeke fa na atâ tënë ti Bible andu bê ti mbi mingi. A nzere na mbi ti hinga so Nzapa ayeke pensé na azo nga lo mû na ala mbeni beku ti nzoni gigi ti kekereke. Me, koli ti mbi ayeke na même sentiment so mbi yeke na ni so ape, na ye so asara si mbi wara gbâ ti kpale.
Lango ti mariage ti e
A dü mbi na ngu 1952 na Roumanie. Atâa so mama ti mbi ayeke mbeni Témoin so awara batême awe, lo yeke fa encore tënë ape, ye so asara si mbi yeke gue lani na bungbi ape. Na ndö ni, Roumanie ayeke lani na gbe ti komandema ti acommuniste, nga a kanga lege na aTémoin ti Jéhovah ti imprimé ambeti ti ala nga ti tene ala fa tënë. Me, na temps so mbi yeke lani na ngu 36, mbi hinga Jéhovah ape nga mbi hinga aye so Bible afa ape. Me na ngu 1988, na temps so mbi na koli mbi, István, e yeke na gbata ti Satu-Mare, mbeni ye asi na asara si gigi ti mbi achangé.
Mbeni tisango ndo so mbi peut ti ke ni ape
Mbeni lâ, mama ti mbi aga ti bâ mbi. Lo tene na mbi, lo tene: “Mbi ye ti gue ti bâ omba ti mo. Eskê mbi na mo e peut ti gue? Na pekoni, e peut ti gue ti vo aye.” Comme mbi yeke lani na ye oko ti sarango ni ape, mbi yeda ti gue.
Na temps so e si na ndo ti omba ti mbi ni, mbi ga ti bâ so aTémoin ti Jéhovah ayeke sara bungbi na ndo ti lo, na azo gumbaya tongaso la aga lani. Ge la mbi ga ti hinga so mama ti mbi akiri ayapu na kua ti fango tënë. Ye so mbi mä na ndapre ni so atouché mbi mingi.
Na temps so bungbi ni ahunzi, zo so amû li ni fade aga na terê ti mbi, lo tene: “Iri ti mbi ayeke János”. Lo kiri lo tene: “Mbi bâ so mo dengi mê nzoni fade na ngoi ti bungbi ni, eskê atënë so mo mä so anzere na mo?” Mbi tene na lo so ade mbi sara mara ti bungbi tongaso lâ oko ape, na mbi ye ti ga encore. Lo hunda mbi, lo tene: “Eskê mo ye ti manda Bible?” So ayeke lani mbeni tisango ndo so mbi peut ti ke ni ape. Mbi hinga so Nzapa la agboto mbi ti ga na popo ti azo so.
Na ndade ni, János atene na Ida ti manda Bible na mbi. Me, mbeto ti tene István ahinga so aTémoin ti Jéhovah ayeke manda Bible na mbi asara mbi. Fani mingi mbi gi ti causé na lo na ndö ni, me lo sara sanka ti tënë ti mbi ni. Mbi hinga so ye so mbi yeke sara lani so anzere na lo ape.
Atâa so kue, mbi ngbâ lani ti manda Bible na mbi wara batême na août 1989. Nze osio na pekoni, gouvernement ti acommuniste so ayeke na Roumanie atï na a fâ gbia ti kodro ni.
Mbeni ngangu kangango lege
Na ngoi so gouvernement ni atï, e yeke lani na liberté mingi. Fadeso, a zi lege na aTémoin ti Jéhovah ti sara abungbi nga ti fa tënë. Me ti mbi, liberté ni so aga na mbi akangango lege mingi. István atene na mbi, lo tene: “Atâa ye wa la mo mä na bê na ni, mbi ye ti tene mo gue mo fa tënë da na da ape.”
Ti vrai ni, mbi zia lege ti fango tënë ape (Kusala 4:20). Mbi sara kue ti tene István ahinga tënë ni ape. Me mbeni lâ, mbeni kamarade ti lo abâ mbi na fango tënë da na da na lo sara tënë ni na István. Na ngoi so mbi kiri na yanga-da, koli ti mbi adekongo na ndö ti mbi, lo tene: “Mo bi nengo ti mbi nga na ti sewa ti e na sese.” Lo zia zembe na go ti mbi, lo ménacé mbi na lo tene na mbi so tongana mbi ngbâ ti fa tënë, lo yeke fâ mbi.
Mbi gi lani ti expliqué terê ti mbi na István nga ti fa na lo so mbi ye lo. Atënë ti mbi ni asara si bê ti lo adë teti mbeni ngoi. Me, na ngoi so mbi ke lani ti gue na mariage ti mbeni sewa so a sara ni na yâ ti mbeni eglize, bê ti lo akiri ason mingi. Ye so asara si lo yeke tene yanga ti mbana mingi na mbi.
Ye ti mawa ni ayeke so, mbi doit lani ti kanga bê na István teti ngu 13. Na yâ ti angoi ni so, lo ménacé ti sara divorce na mbi. Parfois, lo yeke kanga yanga-da ti tene mbi sigi ape. Asi na mbeni ngoi, lo tene na mbi ti ro akungba ti mbi ti quitté.
Nyen la a-aidé mbi lani ti gbu ngangu na yâ ti angangu kpale so? Mbi sambela Jéhovah ti aidé mbi ti duti kpô, na mbi bâ vraiment so lo mû maboko na mbi (Psaume 55:22). Aita ti congrégation nga amû lani maboko na mbi mingi. A-ancien nga na expérience ti ambeni ita-wali a-encouragé mbi mingi ti ngbâ ti fa tënë. Ala dabe ti mbi na ye so Bible atene na ndö ti awali so asara si akoli ti ala amä na bê na “lege ti tënë pëpe”, me na lege ti gbungo ngangu nga na dutingo be-ta-zo na Jéhovah (1 Pierre 3:1). Tongana ngoi ayeke hon, mbi bâ so tënë so aga tâ tënë na ndö ti mbi.
Na ngoi so aye kue achangé lani
Na ngu 2001, István aparalysé na lo peut ti tambela ape. A gbanzi lo na hôpital teti ambeni nze nga na yâ ti ambeni yenga a hunda ti sara na lo rééducation. Na yâ ti angoi ni so kue, mbi yeke na terê ti lo. Mbi mû lani na lo kobe, mbi causé na lo nga mbi dë bê ti lo so lo yeke wara aye kue so lo yeke na bezoin ni.
Aita ti congrégation aga nga lani ti bâ lo. István abâ ndoye so aita ayeke lani na ni na mbage ti lo nga tongana nyen la ala bâ lani lege ti lo. Mingi ti ala a-aidé e na sarango rééducation ni. Nga, a-ancien aga lani ti mû maboko na e, ti dë bê ti e nga ti kpengba e.
Avizite ni so atouché István mingi, na lo komanse ti regretté aye so lo sara lani na mbi. Lo bâ nga so mbeni kamarade ti lo oko aga abâ lo ape. Tongaso, na ngoi so István asigi na hôpital, lo tene: “Mbi ye ti manda Bible nga ti ga Témoin ti Jéhovah.” Terê ti mbi anzere lani mingi na ngu ti lê ti mbi akomanse ti sigi.
István awara lani batême na mai 2005. Comme lo peut ti tambela ape, aita azia lo na yâ ti mbeni tricycle na ala descend na lo yeke na yâ ti piscine ni, na ala batize lo. István ayapu lani na fango tënë ti Royaume. Mbi ngbâ ti bata apendere souvenir so mbi na lo e passé ni lani na fango tënë. So tâ pendere ye! Imaginé koli so lani akanga lege na mbi ti fa tënë ti Nzapa, fadeso mbi na lo e yeke na ngia ti fa nzoni tënë na azo.
István aye Jéhovah mingi na lo mû ngoi ti lo mingi ti manda ye nga ti bata aversê ti Bible na li. Lo ye mingi ti sara lisoro na ndö ti aversê ni so na aita ti congrégation. Lo mû angoi ni so ti encouragé aita ni.
E na akamarade ti e na ngoi ti kota bungbi ti lango ota
Terê ti István angbâ gï ti son. Atâa so lo paralysé lani gï kete, lo yeke sara tënë ape nga lo yeke gï na ndö ti gbogbo. Eskê kpale ni so akanga lege na lo ti zia ti sara na Jéhovah? Oko ape! Lo ngbâ lani ti diko ye nga ti manda ye alingbi na ngangu ti lo. Tongana aita aga ti bâ lo, lo yeke sara lani kua na mbeni appareil électronique so ayeke na mbeni écran ti mû lege na lo ti causé na aita ni nga ti kpengba mabe ti ala. Mbeni ita-koli atene: “Anzere na mbi ti gue ti bâ István. Lakue tongana mbi kiri na yanga-da, mbi bâ so bê ti mbi adë nga mbi wara ngangu.”
Ye ti mawa ni ayeke so, na décembre 2015, István akui. Kuâ ti lo asara si vundu ahon ndö ti mbi mingi. Me, a yeke nga mbeni ngoi so aga na mbi tâ siriri ti bê ndali ti so kozo ti tene István akui, lo ga kamarade ti Jéhovah. Nga, a yeke mbeni oko ti aye so aga na mbi ngia mingi. István nga na mama ti mbi ayeke fadeso na yâ ti mémoire ti Jéhovah. A yeke duti ande pendere mingi ti gbu ala na kate nga ti yamba ala na yâ ti fini dunia so mbilimbili ayeke duti ande na yâ ni.
Vizite so mbi na mama ti mbi e gue e sara na omba ti mbi ahon ngu 35 awe so, mbi yeke girisa ni ande lâ oko ape. Mbi yeke fadeso na ngu 70 tongaso nga mbi yeke pionnier permanent. Mbi kiri singila mingi na Jéhovah ndali ti aye kue so lo sara ndali ti mbi (Psaume 116:12). Lo aidé mbi ti ngbâ be-ta-zo nga ti duti kpô na ngoi so mbi wara kangango lege. Atâa kangango lege so, mbi manda so aye apeut ti changé. Même si ayeke mbeni ye so mbi ku terê ti mbi na ni kete ape, mbi sara si koli ti mbi amä na bê na lege ti tënë ape.