Jéhovah ake lege ti handa
‘E sala ye na ita ti e na lege ti handa pëpe’.—MALACHIE 2:10, NW.
MO YE ti wara fini ti lakue lakue? Tongana mo mä na bê na zendo so Bible amû, mo yeke tene biani, ‘Mbi ye.’ Me tongana mo ye si Nzapa amû na mo fini ti lakue lakue na yâ fini sese ti lo, a lingbi mo sala aye so lo hunda (Zo-ti-fa-tene 12:15; Jean 17:3). Ti hunda na azo ti siokpari ti sala tongaso ayeke na lege ni? Biani, teti Jéhovah amû wango so: “Mbi ye nzobe, me Mbi ye sacrifice pëpe, na Mbi ye ndara ti hinga Nzapa ahon offrande so a-zo-na-wa.” (Osée 6:6). Même azo so ayeke ndulu ti glisa lege alingbi ti sala aye so Nzapa ahunda.
2 Ye oko, a yeke azo kue pëpe si aye ti sala ye so Jéhovah aye. Osée afa so même azo ti Israël mingi aye pëpe ti sala ni, atâa so mara ni ate lani mbele na Nzapa na ala yeda ti bata andia ti lo (Exode 24:1-8). Me, ngoi kete na pekoni, ala “ke tënë ti mbele” ni na batango pëpe andia ti lo. Tongaso, Jéhovah atene so azo ti Israël ‘asala na lo na lege ti handa.’ (Osée 6:7). Ngbele ye na ngoi ni so, azo mingi asala ye tongaso nga. Me Jéhovah ake lege ti handa, atâa a sala ni na mbage ti lo wala na mbage ti azo so aye lo na asala na lo.
3 Osée aduti ândö pëpe oko prophète so agboto lê ti azo na ndo pensé ti Nzapa na mbage ti handa, pensé so a lingbi e wara ni tongana e ye ti duti na ngia. Na yâ article so ahon, e gi nda ti mingi ti tokua ti prophétie ti Malachie, na tongo nda ni na kozo chapitre ti buku ti lo. Fadeso, zia e gue na use chapitre ni na e bâ tongana nyen a kiri a gboto lê na ndo pensé ti Nzapa na mbage ti handa. Même si Malachie asala tënë ti aye so asi na azo ti Nzapa ngu mingi na peko ti so ala sigigi na gbe ti ngbâa na Babylone, use chapitre so andu e mingi laso.
Aprêtre so tënë ayeke na li ti ala
4 Chapitre 2 ni akomanse na fango ngbanga ti Jéhovah na ndo aprêtre Juif teti so ala gue yongoro na andia ti lo ti mbilimbili. Tongana ala bata pëpe wango ti lo na ala zia sio lege ti ala pëpe, fade aye ti sioni ayeke tï na ndo ala. Bâ akozo use versê ni: “O i [aprêtre], komandema so ayeke teti i. Tongana i ye ti mä pëpe, na tongana i ye ti bata komandema so na bê ti i pëpe, ti mû gloire na iri ti Mbi, L’Eternel Ti Sabaoth atene, tongaso fade Mbi to zonga ni na ndo i, na fade Mbi zonga ye so asala nzoni na i”. Tongana fade aprêtre afa andia ti Nzapa na azo na ala bata ni, ka ala wara deba nzoni. Me teti so ala sala pëpe ye so bê ti Nzapa aye, zonga wala deba sioni ayeke tï na ndo ala. Même adeba nzoni ti aprêtre ni ayeke ga zonga na nda ni.
5 Aprêtre ayeke mbilimbili na tënë na li ti ala ngbanga ti nyen? Versê 7 ni afa nda ni polele: “A lingbi yanga ti [prêtre] abata ndara, na a lingbi azo agi ti mä tënë ti Ndia na yanga ti lo; teti lo yeke wakua ti L’Eternel Ti Sabaoth.” Ngu saki oko na ndo ni kozoni, andia so Nzapa amû na Israël na lege ti Moïse atene so aprêtre ayeke na kungba ti “fa na amolenge ti Israël kpengba-ndia kue so L’Eternel amû”. (Lévitique 10:11). Me vundu ni ayeke so, a si na mbeni ngoi, wasungo 2 Chronique 15:3 atene: “Teti lâ mingi, tâ Nzapa, wala [prêtre] so afa nda ti tënë, wala ndia ayeke na azo ti Israël pëpe”.
6 Na lâ ti Malachie, na siècle oku K.N.E., aprêtre asala ye nga legeoko tongaso. Ala fa Ndia ti Nzapa na azo pëpe. Ni la, a lingbi ala kiri tënë na Nzapa. Bâ akpengba tënë so Jéhovah atene na mbage ti ala. Malachie 2:3 atene: “Mbi bi puru na lê ti i, même puru ti fête ti i”. So tâ fango ngbanga! Ndia ti Nzapa ahunda ti tene a yô na a gue na gigi ti kando ni puru ti anyama so a mû na sandaga, na a gbi ni (Lévitique 16:27). Me tongana Jéhovah atene na ala so fade lo bi puru ni na lê ti ala, a fa polele so lo ke na lo bâ na sioni lê asandaga ti ala nga ti azo so amû ni.
7 Angu mingi kozoni na lâ ti Malachie, Jéhovah amû kungba na aLévite ti bata tabernacle ni nga na pekoni ti bata temple na ti sala kusala ti nzoni-kue. A yeke ala si ayeke fa ye na mara ti Israël. Tongana ala yô kungba ti ala nzoni, ka a ye ti tene fini na siriri ndali ti ala nga na ti mara ni (Nombre 3:5-8). Ye oko, aLévite akpe mbito ti Nzapa tongana ti kozoni mbeni pëpe. Ni la, Jéhovah atene na ala: “I zia lege ni; i sala si azo mingi apika gere ti ala na ndia; i futi mbele ti Lévi awe . . . I bata lege ti Mbi pëpe”. (Malachie 2:8, 9). So ala fa tâ tënë na azo pëpe nga so ala mû nzoni tapande pëpe, aprêtre ahanda azo ti Israël mingi, tongaso a yeke tâ na lege ni si ngonzo agbu Jéhovah na mbage ti ala.
E bata andia ti Nzapa
8 Zia e pensé pëpe so a lingbi a bâ lani mawa ti aprêtre na a pardone ala ngbanga ti so ala yeke gi asenge zo ti siokpari na tongaso ala lingbi pëpe ti bata andia ti Nzapa. Tënë ni ayeke so azo alingbi ti bata akomandema ti Nzapa, teti Jéhovah aku pëpe ti tene ala sala mbeni ye so ahon ngangu ti ala. A lingbi ti tene so giriri kâ ambeni prêtre oko oko abata andia ti Nzapa, na kite ayeke pëpe na ndo mbeni oko ti ala so asala ni, Jésus, tâ “Kota [Prêtre]”. (aHébreu 3:1). Tënë so alingbi biani na lo: “Ndia ti tene-biani ayeke na yanga ti lo, na a wara tënë ti kirikiri na yanga ti lo pëpe. Lo tambela na Mbi na siriri na mbilimbili; lo sala si azo mingi azia lege ti sioye.”—Malachie 2:6.
9 Legeoko nga, ahon siècle oko awe laso, aita ti Christ so ayeke na beku ti gue na yayu asala kusala tongana ‘[aprêtre] ti nzoni-kue, si ala mû sacrifice ti yingo so alingbi na lê ti Nzapa’. (1 Pierre 2:5). Ala mû li ni ti fa atâ tënë ti Bible na azo. Tongana mo manda awe atâ tënë so ala fa, mo wani mo bâ pëpe so a wara ndia ti tâ tënë mveni na yanga ti ala? Ala mû maboko na azo mingi ti zia atënë ti wataka ti alege ti vorongo, na tongaso laso azo kutu mingi na ndo sese mobimba amanda atâ tënë ti Bible na ayeke na beku ti wara fini ti lakue lakue. Na mbage, azo so ayeke na matabisi ti fa ndia ti tâ tënë na ambeni zo kutu mingi nga.—Jean 10:16; Apocalypse 7:9.
A lingbi e sala hange
10 A lingbi e sala hange teti e lingbi ti mä mbilimbili pëpe yâ ti aye so e lingbi ti manda na yâ Malachie 2:1-9. E yeke sala hange si a wara tënë ti kirikiri na yanga ti e pëpe? Na tapande, azo ti sewa ti e nga na aita ti e na yâ kongregation alingbi biani ti zia bê ti ala na tënë so e tene? A lingbi ti duti ngangu pëpe na mbeni zo ti leke lakue yâ ti atënë ti lo nzoni, si tongana a mä ni a bâ a tene a yeke tâ tënë, andâa a handa zo. Wala mbeni zo alingbi ti kono yâ ti tënë wala ti honde akete kete tënë so andu tënë ti dengo buze. Fade Jéhovah ayeke bâ ni pëpe? Na tongana e sala mara ti aye tongaso, fade lo yeke yeda na asandaga ti sepela ti yanga ti e?
11 Ti ala so ayeke na kungba ti fa Bible na yâ kongregation laso, a yeke nzoni ala mä gbotongo mê ti Malachie 2:7 so. A tene so ‘a lingbi yanga ti ala abata ndara, na a lingbi azo agi ti mä tënë ti Ndia’ na yanga ti ala. Nengo kungba ayeke na ndogo ti awafango ye so, teti Jacques 3:1 atene so ‘fade ala wara ngbanga kota mingi.’ Na ngoi so a lingbi ala fa ye na ngangu nga na wâ, a yeke nzoni fango ye ti ala aluti ngangu na ndo Bible nga na ndo aye so bungbi ti Jéhovah afa. Na lege so ala “lingbi fa nda ti tënë so na ambeni zo nga.” Tongaso, a mû wango so na ala: “Mo gi lege ngangu ti mû tele ti mo na Nzapa tongana zo so alingbi na lê ti Lo, zo so ahinga kusala ni si kamela asala lo pëpe, zo so afa nda ti tene-biani na lege ni.”—2 Timothée 2:2, 15.
12 Tongana e sala hange pëpe, e lingbi peut-être ti duti na nzala ti yôro atënë ti bê ti e na yâ fango ye ti e. Zo so azia bê ti lo mingi na ndo atënë ti lo mveni, même tongana a gue nde na ye so bungbi ti Jéhovah afa, alingbi ti sala ye hio tongaso. Me Malachie chapitre 2 afa so a lingbi azo so afa ye na yâ kongregation afa gi hingango ye so alondo na Nzapa, pëpe atënë ti bê ti ala, so alingbi ti kinda angasangbaga ni. Jésus atene: “Zo so asala ye si mbeni oko ti akete molenge so amä na bê na Mbi atï, a yeke nzoni ahon teti zo so tongana a kanga kota tênë ti moulin na go ti lo, na a bi lo na kota ngu ti ingo.”—Matthieu 18:6.
Mungo na mariage mbeni zo so amä na bê pëpe
13 Ti londo na versê 10 ti gue na ni, Malachie chapitre 2 agboto lê polele mingi ahon na ndo handa. Malachie agboto lê na ndo asalango ye use, so na ndo ni lo sala kusala lege mingi na tënë “na lege ti handa”. Kozoni kue, bâ so wango ti Malachie akomanse na ahundango tënë so: “E kue e yeke na babâ oko pëpe? Nzapa oko acréé e pëpe? Teti nyen e oko oko kue e ke ita ti e na lege ti handa na lege ti sala si mbele ti ababâ ti e aga sioni?” Na pekoni versê 11 atene so lege ti handa ti azo ti Israël ague oko na salango si “ye ti nzoni-kue ti L’Eternel” aga sioni. Nyen la ala sala si ayeke sioni mingi tongaso? Versê so afa mbeni oko ti asioye so ala sala: Ala “kamata molenge ti nzapa ti wande na wali.”
14 So ti tene, ambeni zo ti Israël, mara so amû tele na Jéhovah, asala mariage na azo so avoro lo pëpe. Tënë so angoro ni amû maboko na e ti bâ ngbanga ti nyen a yeke sioni mingi. Versê 10 atene so ala yeke na babâ oko. A yeke pëpe Jacob (so na pekoni a wara iri ti Israël) wala Abraham wala Adam. Malachie 1:6 afa so Jéhovah ayeke “babâ oko” ni. Na lege ti mbele so akotara ti ala ate na Jéhovah, mara ti Israël ayeke na kpengba songo na lo. Mbeni ndia ti mbele ni atene: “Mo sala mariage na popo ti mo na ala pëpe; a lingbi mo mû molenge ti mo ti wali na molenge ti lo ti koli pëpe, wala mo kamata molenge ti lo ti wali ti ga wali ti molenge ti mo ti koli pëpe.”—Deutéronome 7:3.
15 Ambeni zo laso alingbi ti tene na bê ti ala: ‘Zo so mbi sala nzala ti lo ayeke nzoni mingi. Lo yeke ga ande na yâ tâ vorongo.’ Mara ti bibe tongaso ague oko na gbotongo mê so: “Bê ti zo ayeke na handa ahon mbeni ye kue na a yeke sioni mingi”. (Jérémie 17:9). Malachie 2:12 afa pensé ti Nzapa na ndo mungo na mariage mbeni zo so amä na bê pëpe. A tene: “Fade L’Eternel alungula . . . zo so asala ye so”. Tongaso, a wa aChrétien na ngangu ti sala mariage “gi na yâ Seigneur.” (1 aCorinthien 7:39). Na gbe ti andia ti aChrétien, a ‘lungula’ pëpe mbeni Chrétien teti so lo mû na mariage mbeni zo so amä na bê pëpe. Me tongana zo ni so ake ti ga mbeni wamabe, ye nyen ayeke si na lo ande tongana Nzapa aga ti futi sese so?—Psaume 37:37, 38.
Salango sioni na koli wala na wali ti e
16 Malachie abâ fadeso use ye ti handa ni: salango sioni na koli wala na wali ti e, mbilimbili na kangbingo na lo gi senge tongaso, so tâ gunda ni ayeke dä pëpe. Versê 14 ti chapitre 2 atene: “L’Eternel ayeke témoin na popo ti mo na wali ti lâ ti pendere ti mo, lo so mo sala na lo na lege ti handa, kamême lo yeke fon mo, lo wali ti mbele ti mo.” Na salango ye na handa na awali ti ala, akoli Juif asala si “ngule” ti awali ti ala amû ndo ti balaga ti Jéhovah ni kue (Malachie 2:13). Akoli so akangbi na awali ti ala gi senge tongaso. Ala zia awali ti lâ ti pendere ti ala, ye so ayeke na lege ni pëpe, ti mû amaseka wali so avoro Jéhovah pëpe. Na asioni prêtre so azi yanga dä oko pëpe! Ye oko, Malachie 2:16 atene: “L’Eternel, Nzapa ti Israël, atene, Mbi ke ziango wali”. Na pekoni, Jésus afa so pitan ayeke gi oko ye so amû lege na mbeni zo ti kangbi na ti kiri ti sala mariage.—Matthieu 19:9.
17 Gbu li nzoni na ndo atënë ti Malachie, na bâ tongana nyen ala mû ngia na anzere na bê ti zo. Lo sala tënë na ndo “fon mo, lo wali ti mbele ti mo.” Akoli kue so tënë ni abâ ala ge asala mariage na mbeni fon ala wamabe, wali ti Israël, so ala soro ti duti na lo na yekiango tele teti fini ti ala kue. Atâa so ala sala mariage na ngoi so ala de maseka, hongo ti ngoi wala gango mbakoro afâ pëpe yâ ti mbele so ala te, so ti tene mariage.
18 Awango so a mû na ndo atënë so andu nga ngoi ti e. A yeke ye ti vundu so ambeni zo ake na mbana ti bata fango lege ti Nzapa na ndo salango mariage gi na yâ Seigneur. Na a yeke nga ye ti vundu mingi so ambeni azia ti sala ngangu lakue ti kpengba mariage ti ala. Nde na so, ala gi ti zi tënë na li ti ala na ala sala ye so Nzapa ake na salango si yâ ti mariage ti ala afâ na lege so ague nde na Bible, si ala lingbi ti mû mbeni zo nde na mariage. Salango ye tongaso asala si “bê ti L’Eternel anze”. Na lâ ti Malachie, azo so ake wango ti Nzapa ayeke même na bê ti tene so pensé ti Jéhovah ayeke na lege ni pëpe. Tongaso, ala tene: “Nzapa ti fango ngbanga ti mbilimbili ayeke na ndo wa?” So tâ sioni pensé! Zia e tï pëpe na yâ gbanda so!—Malachie 2:17.
19 Ye ti gonda ayeke nga dä teti Malachie afa so ambeni koli asala ye pëpe na awali ti ala na lege ti handa. Ala ‘yeke na tanga ti yingo ti Nzapa.’ (Versê 15). Ye ti nzoni ayeke so bungbi ti Nzapa ayeke na gbâ ti akoli tongaso, so ‘ayekia awali ti ala’. (1 Pierre 3:7). Ala sala sioni pëpe na tele ti awali ti ala wala ala zonga ala pëpe, ala forcé ala pëpe ti sala aye ti sioni na lege ti bungbingo ti koli na wali, na ala zia kamela na lê ti awali ti ala pëpe na salango ngia kirikiri na mbeni wali nde wala na bango porno. Bungbi ti Jéhovah ayeke nga na ngia ti duti na gbâ ti awali Chrétien so ayeke be-ta-zo na Nzapa nga na andia ti lo. Akoli na awali so kue ahinga ye so Nzapa ake, pensé ti ala ayeke na ndo ni na ala sala ye alingbi na ni. Ti mo, ngbâ ti sala ye tongana ala, ti “mä Nzapa” na ti wara yingo vulu ti lo.—Kusala 5:29.
20 Jéhovah aga ndulu ti fâ ngbanga na ndo sese so kue. Fade zo oko oko ayeke kiri tënë na lo ndali ti atënë ti mabe ti lo nga na aye so lo sala. “Fade e oko oko kue akiri tënë ti e mveni na Nzapa.” (aRomain 14:12). Tongaso mbeni kpengba hundango tënë abâ gigi ge: Fade zo wa asö kuâ na lâ ti Jéhovah? Ota na ndangba article ni ayeke sala ande tënë na ndo ni.
Mo lingbi ti fa nda ni?
• Jéhovah afâ ngbanga na li ti aprêtre ti Israël ngbanga ti tënë wa mbilimbili?
• Ngbanga ti nyen batango andia ti Nzapa ayeke pëpe mbeni ye so ane teti azo?
• A lingbi e sala hange na yâ fango ye ti e laso ngbanga ti nyen?
• Asalango ye use wa Jéhovah ake ni mingi?
[Ahundango Tene ti Manda na Ye]
1. Nzapa ahunda nyen na e tongana e ye ti wara fini ti lakue lakue?
2. Azo ti Israël mingi asala ye na Jéhovah na lege ti handa tongana nyen?
3. Fade e yeke gi nda ti ye wa na yâ mandango ye so?
4. Gbotongo mê wa Jéhovah amû na aprêtre?
5, 6. (a) Tënë ayeke mbilimbili na li ti aprêtre ngbanga ti nyen? (b) Jéhovah atene nyen ti fa so lo ke na ngangu aprêtre ni?
7. Ngonzo agbu Jéhovah na mbage ti awafango Ndia ngbanga ti nyen?
8. Batango andia ti Nzapa ahon ngangu ti azo? Fa nda ni.
9. Zo wa afa mbilimbili tâ tënë ti Nzapa na ngoi ti e?
10. A lingbi e sala hange ngbanga ti nyen?
11. A lingbi azo wa mbilimbili asala hange?
12. A lingbi azo so afa ye asala hange ti nyen?
13, 14. Mbeni lege ti handa so Malachie agboto lê dä ayeke so wa?
15. (a) Azo so asala mariage na mbeni zo so amä na bê pëpe ayeke gi ti zi tënë na li ti ala tongana nyen? (b) Tënë wa Jéhovah atene na ndo mariage?
16, 17. Mbeni lege ti handa wa ambeni zo amû?
18. Wango so Malachie amû na ndo handa andu e laso tongana nyen?
19. Akoli na awali ti ala alingbi ti wara yingo ti Nzapa tongana nyen?
20. Ngoi wa aga ndulu teti azo kue?
[Foto na lembeti 15]
Na lâ ti Malachie, Jéhovah afâ ngbanga na li ti aprêtre teti so ala bata pëpe andia ti lo
[Foto na lembeti 16]
Zia e sala hange ti fa na azo gi andia ti Jéhovah, pëpe atënë ti bê ti e
[Foto na lembeti 18]
Jéhovah ake azo ti Israël so akangbi na awali ti ala na ndo asenge tënë na amû awali païen
[Foto na lembeti 18]
Laso aChrétien ayekia mbele ti mariage ti ala