Azo “ti yanga nde nde kue” ayeke mä nzo tënë

“Fade azo bale-oko ti yanga nde nde kue ti amara, ala gbu sakatumbo ti zo so ayeke Juif, ala tene, Fade e gue na mo, teti e mä so Nzapa ayeke na i.”—ZACHARIE 8:23.

E YEKE na lâ ti Pentecôte ti ngu 33. Ngoi ni alingbi biani. Ambeni yenga kozoni na lango so, aJuif na ala so agbian ti ga aJuif so alondo na akodoro 15 tongaso so ayeke na gbe ti Rome aga gbâ ni na Jérusalem ti sala matanga ti Pâque. Na lango ni so, azo saki mingi amä nzo tënë so akoli na awali so asi na yingo vulu afa na ala na ayanga ti kodoro nde nde ti Kodoro-togbia ti Rome. Nde na wuluwulu so asi giriri na Babel, ti so, azo amä yâ ti tënë ni polele (Kusala 2:1-12). A yeke na ngoi ni so si kongregation ti aChrétien abâ gigi nga mbeni kusala ti fango ye na ayanga ti kodoro nde nde na ndo sese kue ato nda ni na a ngbâ ti tambela juska laso.

² Peut-être adisciple ti Jésus ayeke tene yanga ti Grec so azo ayeke tene na lâ ni kâ. Ala yeke sala nga kusala na yanga ti Hébreu so a tene ni na temple. Ye oko, na lâ ti Pentecôte so, adisciple asala si “bê ti [azo] kue ayengi na adö” na salango tënë na yanga ti kodoro ti azo nde nde so aga. Ye ti pekoni ayeke so wa? Akpengba tâ tënë so azo ni amä na yanga ti kodoro ti ala mveni andu bê ti ala. Ti si na hunzingo ti lango ni, adisciple so wungo ti ala fade ayeke gi kete ahon fadeso 3 000!​—Kusala 2:37-42.

³ Kete na peko ti kpengba ye so asi so, mbeni kota salango ngangu alondo na Jérusalem, na tongaso “ala so akangbi kirikiri, ala gue na ndo nde nde ti fa Tene-nzoni.” (Kusala 8:1-4). Na tapande, Kusala chapitre 8 asala tënë na ndo ti Philippe, so peut-être lo yeke mbeni wafango tënë so ayeke tene Grec. Philippe afa tënë na azo ti Samarie. Nga lo fa tënë na mbeni kota zo ti Ethiopie so ayeda na tënë ti Christ.​—Kusala 6:1-5; 8:5-13, 26-40; 21:8, 9.

⁴ So aChrétien ayeke gue ti gi ando ti duti dä na ala zia Jérusalem, Judée na Galilée, ala tingbi na akpale so ayeke afini zo ti akete mara na ti ayanga ti kodoro nde nde. Peut-être ambeni afa tënë gi na aJuif. Me disciple Luc atene: “Ambeni zo ayeke na popo ti ala, azo ti Chypre na ti Cyrène, ala so tongana ala si na Antioche, ala fa tënë ti Seigneur Jésus na aGrec nga.”​—Kusala 11:19-21.

Mbeni Nzapa so asala kangbi pëpe ayeke na mbeni tokua teti azo kue

⁵ Aye so asi lani alingbi biani na salango ye ti Nzapa so asala kangbi na popo ti azo pëpe. Na peko ti so Jéhovah amû maboko na bazengele Pierre ti leke bango ndo ti lo na ndo ti azo so ayeke aJuif pëpe, na ngia Pierre atene: “A yeke tâ tënë, mbi hinga Nzapa ayekia mbeni zo teti lê ti lo pëpe; me na yâ amara kue, zo so akpe mbito ti Nzapa, na lo sala ye ti mbilimbili, lo lingbi na lê ti Lo.” (Kusala 10:34, 35; Psaume 145:9). Tongana bazengele Paul, so ayeke ngbele wasalango ngangu na aChrétien, atene so Nzapa “aye azo kue awara salut,” lo fa nga so bibe ti Nzapa ayeke ti yeda na mbeni zo teti lê ti lo pëpe (1 Timothée 2:4). Wasalango ye afa so lo sala kangbi na popo ti azo pëpe na lege so lo mû na azo ti amara, ti akodoro na ti ayanga nde nde kue beku ti Royaume.

⁶ Angu ngbangbo mingi kozoni, aprophétie afa tënë ti guengo na li ni so na ndo lê sese kue. Prophétie ti Daniel atene so “a mû na [Jésus] ngangu ti komande, na gloire, na royaume, si azo kue, amara kue, na azo ti yanga nde nde kue, asala na Lo”. (Daniel 7:14). So a sala mbeti so na maboko ti mo so na ayanga ti kodoro 151 na a kangbi ni na ndo sese kue, na a mû lege na mo ti diko ye na ndo Royaume ti Jéhovah, a fa biani so prophétie ti Bible so aga tâ tënë awe.

⁷ Mbeti ti Nzapa asala tënë ti ngoi so fade azo ti ayanga nde nde ayeke mä tënë ti tokua so asö fini ti zo. Na yâ prophétie ti lo, Zacharie afa tongana nyen tâ vorongo Nzapa ayeke gboto azo mingi, lo tene: ‘Na lâ ni kâ, fade azo bale-oko ti yanga nde nde kue ti amara, ala gbu sakatumbo ti zo so ayeke Juif [Chrétien so a sa yingo na ndo ti lo, so ayeke ti “Israël ti Nzapa”], ala tene, Fade e gue na mo, teti e mä so Nzapa ayeke na i.’ (Zacharie 8:23; aGalate 6:16). Nga, na ndo ye so lo bâ na yâ mbeni ye so akpa suma, bazengele Jean atene: ‘Mbi bâ azo mingi so asi singo, so zo oko alingbi diko ala pëpe, ala yeke ti amara kue, ti akete mara kue, ti azo nde nde kue, na ti yanga nde nde kue, ala yeke luti na gbele trône, na gbele Molenge Ti Ngasangbaga.’ (Apocalypse 7:9). E bâ so aprophétie tongaso aga tâ tënë awe!

Fango tënë na mara ti azo nde nde kue

⁸ Laso, azo ayeke duti place oko pëpe. Aye nde nde so abungbi akodoro kue oko amû lege na azo fadeso ti gue ti sala kodoro na ambeni ndo nde. Gbâ ti azo so akpe bira nga na ando so kpale ti mosoro ayeke dä ague ti gi siriri na nzoni duti na yâ ti akodoro so ayeke kpô. Na yâ ti akodoro mingi, gbâ ti awande na aréfugié asala si abungbi ti azo so ayeke tene ayanga ti kodoro nde nde abâ gigi. Na tapande, na kodoro ti Finlande, a yeke tene ayanga ti kodoro 120 tongaso; na Australie wungo ni ahon 200. Gi na kota gbata ti San Diego (na Amerika), mo lingbi ti mä ayanga ti kodoro ahon 100.

⁹ E so e yeke awafango tënë, e yeke bâ azo so angoro e na so ayeke tene ayanga ti kodoro nde nde tongana mbeni ye ti kanga lege na kusala ti e? Oko pëpe! Nde na so, e bâ ni tongana mbeni nzoni ye so akono yâ ti fango tënë ti e. Biani, “le-kobe ti yaka abe alingbi na fango ni.” (Jean 4:35). E yeke sala ngangu ti e ti bâ lege ti azo so ahinga so ye ti yingo amanke ala, atâa mara ti ala wala yanga ti kodoro ti ala ayeke nyen (Matthieu 5:3). Ye ti pekoni ayeke so, ngu oko oko, azo mingi mingi ti “yanga nde nde kue” ayeke ga adisciple ti Christ (Apocalypse 14:6). Na tapande, na nze ti août 2004, a fa tënë na Zamani na ayanga ti kodoro ndulu na 40. Na oko ngoi ni, a fa nzo tënë na ayanga ti kodoro ndulu na 30 na Australie, so ti tene afini yanga ti kodoro 18 na ndo ti so a yeke sala ni ândö a sala laso ngu bale-oko awe. Na Grèce, aTémoin ti Jéhovah ayeke fa tënë na azo na ayanga ti kodoro ndulu na 20. Na ndo sese mobimba, aTémoin ti Jéhovah 80 na ndo ti 100 ayeke tene mbeni yanga nde na Anglais, so ayeke laso yanga ti kodoro so amû ndo.

¹⁰ Biani, laso a yeke sala ye alingbi na yanga Jésus so amû ti tene a ‘fa tënë na amara kue si ala ga adisciple’. (Matthieu 28:19). Na bingo tele ti ala na yâ ti kusala so na wâ, aTémoin ti Jéhovah ayeke fa tënë na yâ ti akodoro 235, ala yeke kangbi ambeti nde nde na ayanga ti kodoro ahon 400. Na ngoi so bungbi ti Jéhovah ayeke mû ambeti ti fa na tënë na azo, a lingbi zo so ayeke wafango tënë ti Royaume alondo ti fa tokua ti Mbeti ti Nzapa so na “azo kue” na yanga ti kodoro so ala lingbi ti mä yâ ni nzoni (Jean 1:7). Angangu so aita asala na beoko amû lege na azo kutu mingi ti ayanga nde nde ti wara nzoni na yâ nzo tënë so a yeke fa ni (aRomain 10:14, 15). Biani, zo kue na popo ti e ayeke na kota kusala ti sala!

Tongana nyen ti hon ndo ti kpale so?

¹¹ Laso, awafango tënë ti Royaume mingi aye ti manda mbeni yanga nde, me ala lingbi pëpe ti ku ti tene Nzapa asala miracle wala lo mû na ala mbeni matabisi na lege ti yingo vulu ti lo (1 aCorinthien 13:8). Ti manda mbeni fini yanga ti kodoro ayeke mbeni kota ye ti sala. Même ala so ahinga ti tene mbeni use yanga ti kodoro awe, a lingbi ala leke bango ndo na kode ti ala ti tene ala sala si tënë ti Bible anzere na azo so ayeke tene yanga ti kodoro ni so me so ando so ala londo dä na angobo ti salango ye ti ala ayeke nde. Nga, mingi ni afini zo so aga ti sala kodoro ayeke na kamene; ti hinga ye so ayeke na bê ti ala a hunda ti sala ngangu mingi.

¹² Ye oko, yingo vulu angbâ ti sala kua na popo ti awakua ti Jéhovah so ayeke sala ngangu ti mû maboko na azo so ayeke tene ambeni yanga nde (Luc 11:13). A hon ti kangbi na popo ti e ngangu ti tene ayanga ti kodoro nde nde, yingo vulu alingbi ti kono nzara ti e ti sala tënë na azo so atene yanga ti kodoro ti e pëpe (Psaume 143:10). Ti fa tënë ti Mbeti ti Nzapa na azo na mbeni yanga ti kodoro so ala hinga ni nzoni kue pëpe, ala lingbi ti mä gi yâ ni awe. Ye oko, ti ndu bê ti azo so ayeke mä e, mingi ni a yeke nzoni ti sala tënë na yanga ti kodoro ti ala mveni, yanga so ayeke ndu aye nde nde so ayeke na bê ti ala.​—Luc 24:32.

¹³ Awafango tënë ti Royaume mingi ayeke fa tënë na ndo so azo ni atene mbeni yanga nde tongana ala bâ so azo ni amä tâ tënë ti Bible nzoni. Ti ambeni, tele ti ala akiri ayapu tongana ala bâ so kusala ni apusu ala ti gi lege ti hon ndo ti akpale so ala tingbi na ni. Mbeni biröo ti aTémoin ti Jéhovah na mbongo ti Poto atene ye so: “Mingi ti azo so alondo na tö ti Poto si aga ayeke na nzara ti ngu ti tâ tënë.” Bâ tongana nyen a nzere mingi ti mû maboko na azo tongaso so aye ti mä!​—Esaïe 55:1, 2.

¹⁴ Me, ti tene fango tënë ni alë nzoni, a yeke nzoni e gbu ngangu na e gbanzi ye na tele ti e (Psaume 110:3). Na tapande, ambeni sewa Témoin ti Jéhovah ti Japon azia apendere ndo ti ala na yâ ti akota gbata ti gue na agbata so ayo ti mû maboko na azo ti Chine so aga ti sala kodoro kâ ti hinga Mbeti ti Nzapa. Na do ti Amerika, awafango tënë ayeke mû kutukutu ti ala lakue ngbonga oko wala use tongaso ti gue na ando nde nde ti manda Bible na azo ti kodoro ti Philippines. Na Norvège, mbeni ita-koli na wali ti lo ayeke manda na mbeni sewa ti kodoro ti Afghanistan. Aita ni ayeke mû brochure Ye Wa Nzapa Ahunda na E?a na yanga ti Norvégien na Anglais. Sewa ni adiko aparagraphe ni na yanga ti Persan, so akpa mingi yanga ti Dari so ayeke yanga ti kodoro ti ala. Na pekoni ala sala lisoro ni na Anglais na Norvégien. Bibe ti gbanzingo ye na tele tongaso na ti gbiango aye so a hunda aga na aye ti nzoni mingi tongana awande ayeda na nzo tënë so e fa na ala.b

¹⁵ Mo lingbi ti mû mbage na kusala ti fango tënë na ayanga ti kodoro nde nde? Komanse ti gi ti hinga ayanga ti kodoro nde nde so azo ayeke tene mingi na yâ territoire ti mo. Na pekoni, mo lingbi ti mû na tele ti mo ambeni tract wala brochure so ayeke na ayanga ti kodoro so. Kete brochure Une bonne nouvelle pour des gens de toutes nations, so asigigi na ngu 2004, ayeke mbeni gbakuru ti fango beku ti Royaume na azo mingi. Tënë ti yâ ni, so a sû na ayanga ti kodoro mingi, akpengba pëpe nga a mû maboko na zo nzoni mingi.​—Bâ li ti tënë “Une bonne nouvelle pour des gens de toutes nations”, na lembeti 32.

E “ndoye awande nga”

¹⁶ Wala e manda mbeni yanga ti kodoro nde wala pëpe, e lingbi ti mû maboko na lege ti yingo na fango ye na awande ti yâ ti kodoro ti e. Jéhovah ahunda na mara ti lo ti “ndoye awande nga”. (Deutéronome 10:18, 19). Na tapande, na mbeni kota gbata na Amerika ti banga, akongregation oku ayeke sala bungbi na yâ ti Da ti Royaume oko. Tongana ti so a yeke sala na yâ aDa ti Royaume mingi, ngu oko oko akongregation ayeke changé ngbonga ti bungbi ti ala, ye so apusu l’heure ti bungbi ti aita so ayeke sala bungbi ti ala na yanga ti Chinois na dimanche na peko. Ye oko, ye so ayeke kanga lege na mingi ti aChinois ti kodoro ni so ayeke sala kua ti kango kobe ti ga na bungbi. A-ancien ti tanga ti akongregation ni ayeda na nzobe ti changé angbonga ti bungbi ti ala ti mû lege na aita so ayeke sala bungbi ti ala na yanga ti Chinois ti sala ni kozo na dimanche.

¹⁷ Na ndoye, a-ancien ayeke gonda aita-koli na aita-wali so ayeke na akode ti fango tënë so aye ti gue ti mû maboko na aita so ayeke fa tënë na mbeni yanga nde. Aita so ayeke na anzoni kode ti fango tënë tongaso alingbi ti manke na yâ ti kongregation, na tënë ni alingbi ti gbu bê ti a-ancien legeoko tongana ti so agbu lani bê ti a-ancien ti Lystre na ti Iconium giriri. A-ancien so agbanzi lani Timothée ti tambela na Paul pëpe, atâa so Timothée ayeke zo so amû maboko na ala mingi na yâ ti akongregation ti ala (Kusala 16:1-4). Na ndo ni, ala so ayeke mû li ni na yâ kusala ti fango tënë ayeke zia si bango ndo wala asalango ye ti awande ti kodoro ti ala aso bê ti ala pëpe. Nde na so, ala yeda na aye nde nde so nga ala gi alege ti mä tele nzoni na azo ni ndali ti fango nzo tënë.​—1 aCorinthien 9:22, 23.

¹⁸ Tongana ti so a fa kozo na lege ti prophétie awe, a yeke fa nzo tënë laso na “yanga nde nde kue ti amara”. Lege ti tene kua ni ague na li ni na ando so azo ni ayeke tene mbeni yanga ti kodoro wande ayeke dä. ‘A lungula kota lege ti sala kusala’ na awakua saki mingi so ayeke na kode amû lege so awe (1 aCorinthien 16:9). Me, tongana ti so article ti peko ayeke fa ande, a hunda aye mingi ti tene a fa tënë na yâ ti aterritoire tongaso.

[Akete tënë na gbe ni]

Mo lingbi ti fa nda ni?

• Tongana nyen e lingbi ti mû tapande ti Jéhovah na salango kangbi pëpe na popo ti azo kue?

• Tongana nyen a lingbi e bâ azo ti ndo so e yeke fa tënë dä so ayeke tene yanga ti kodoro ti e pëpe?

• Ngbanga ti nyen a yeke nzoni ti fa tënë na azo na yanga ti kodoro ti ala?

• Tongana nyen e lingbi ti fa so e yeke bi bê na awande so ayeke na popo ti e?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1. Tongana nyen Jéhovah asala si a to nda ti fa tënë na azo ti amara kue na ti ayanga nde nde na ngoi so alingbi biani?

2. Tongana nyen si adisciple ti Jésus ‘ayengi bê’ ti azo nde nde so amä ala na lâ ti Pentecôte ti ngu 33?

3, 4. Tongana nyen fango tënë amû ndo lani tongana adisciple asigigi na Jérusalem, Judée na Galilée?

5. Na lege wa kusala ti fango nzo tënë afa so Jéhovah asala kangbi na popo ti azo pëpe?

6, 7. Aprophétie wa asala tënë ti maïngo ti nzo tënë na popo ti azo ti akodoro na ti ayanga nde nde kue?

8. Ye wa so asi na ngoi ti e ahunda ti tene e leke yâ ti kua ti e ti fango tënë?

9. A lingbi e duti na bango ndo wa tongana e bâ azo ti territoire ti e so ayeke tene ayanga nde nde?

10. Na yâ kua so ayeke ti fa tënë na “amara kue” si ala ga adisciple, kungba ti wafango tënë oko oko ayeke so wa?

11, 12. (a) Akpale wa e lingbi ti tingbi na ni? na yingo vulu amû maboko dä tongana nyen? (b) Ngbanga ti nyen fango tënë na azo na yanga ti kodoro ti ala ayeke nzoni?

13, 14. (a) Ye wa apusu ambeni zo ti fa tënë na mbeni yanga ti kodoro nde? (b) Na lege wa ambeni ita afa bibe ti gbanzingo ye na tele?

15. Tongana nyen e kue e lingbi ti mû ngangu ti e ti fa tënë na ayanga ti kodoro nde nde?

16. Tongana nyen a-ancien alingbi ti fa nzobe ti ala na mungo maboko na azo so atene mbeni yanga ti kodoro nde?

17. A lingbi e duti tongana nyen tongana ambeni na popo ti e alondo ti gue na tele ti ambeni ita ti fa tënë na mbeni yanga nde?

18. Kota lege ti kusala wa azi na e kue?

[Carte/Foto na lembeti 23]

(Ti bâ ni mbilimbili, bâ buku ni.)

Rome

CRÈTE

ASIE

PHRYGIE

PAMPHYLIE

PONT

CAPPADOCE

MÉSOPOTAMIE

MÉDIE

PARTHIE

ELAM

ARABIE

LIBYE

EGYPTE

JUDÉE

Jérusalem

[Akota ngu]

Ngu-ingo ti Méditerranée

Vuko Ngu-ingo

Kota Ngu Bengba

Ngu-ingo ti Perse

[Foto]

Na lâ ti Pentecôte ti ngu 33, azo ti akodoro 15 ti Kodoro-togbia ti Rome amä nzo tënë na yanga ti kodoro ti ala mveni

[Afoto na lembeti 24]

Awande mingi adengi mê nzoni na tâ tënë ti Bible

[Foto na lembeti 25]

Mbeni panneau ti Da ti Royaume so a sala ni na ayanga ti kodoro oku