ARTICLE TI MANDANGO NI 23
Zia si “wâ so alondo na Jah” angbâ ti za
“Yengo terê ayeke tongana wâ so agbi ye, wâ so alondo na Jah.”—BIA TI SAL. 8:6.
BIA 131 “Ye so Nzapa abungbi ni”
AYE SO E YEKE BÂ NIa
1. Bible atene tâ ndoye ayeke nyen?
“YENGO terê ayeke tongana wâ so agbi ye, wâ so alondo na Jah. Angu so asua na ngangu alingbi ti mingo wâ ti yengo terê pëpe, wala kota ngu so asua alingbi pëpe ti mû ni ti hon na ni.” (Bia ti Sal. 8:6, 7). Tënë so afa tâ pendere mingi ye so tâ ndoye ayeke ni. Tënë so akpengba azo so asara mariage awe: Ala peut ti ngbâ ti ye terê mingi.
2. Nyen la mbeni couple adoit ti sara ti tene ndoye ti ala adë ape?
2 Ti tene mbeni couple aye terê na yâ ti gigi ti ala kue, ala doit ti sara effort. Na tapande, ti tene mbeni wâ angbâ ti za, mbeni zo adoit ti ngbâ ti zia keke wâ dä. Tongana zo oko azia keke wâ dä ape, wâ ni ayeke gue ngbii amingo. Legeoko nga, koli na wali ti lo apeut ti ngbâ ti ye terê tongana ala ngbâ ti kpengba songo so ayeke na popo ti ala. Na ambeni ngoi, mbeni couple apeut ti bâ so ndoye ti ala ayeke dë dengo, mbilimbili tongana ala wara ngangu kpale ti nginza, kpale ti seni wala kpale ti batango amolenge. Tongaso, tongana mo sara mariage awe, tongana nyen la mo peut ti zia si “wâ so alondo na Jah” angbâ ti za na yâ ti mariage ti mo? Na yâ ti article so, e yeke sara tënë na ndö ti aye ota so mo peut ti sara ti ngbâ ti kpengba songo so ayeke na popo ti mo na wali wala koli ti mo nga ti duti na ngia na yâ ti mariage ti mo.b
NGBÂ TI KPENGBA SONGO TI MO NA JÉHOVAH
Tongana ti Joseph na Marie, koli na wali ti lo adoit ti duti na kpengba songo na Jéhovah (Bâ paragraphe 3)
3. Tongana mbeni couple ayeke na kpengba songo na Jéhovah, tongana nyen la a peut ti aidé ala ti ngbâ ti ye terê? (Zo-ti-fa-tene 4:12). (Bâ nga foto.)
3 Ti tene “wâ so alondo na Jah” angbâ ti za, a yeke nzoni koli na wali agi ti kpengba songo ti ala na Jéhovah. Ti duti na kpengba songo na Jéhovah ayeke aidé ala na yâ ti mariage ti ala tongana nyen? Tongana mbeni couple abâ songo ti ala na Babâ ti ala ti yayu na nene ni, ala yeke sara ye hio alingbi na awango ti lo, ye so ayeke aidé ala ti kpe wala ti hon ndö ti akpale so apeut ti sara si ndoye so ayeke na popo ti ala adë. (Diko Zo-ti-fa-tene 4:12.) Azo so ayeke na kpengba songo na Jéhovah ayeke sara nga kue ti sara ye tongana lo, ala yeke sara ye na nzoni bê, ala yeke kanga bê nga ala yeke pardonné zo (aÉph. 4:32–5:1). Tongana mbeni couple ayeke na asarango ye so, a yeke ngangu ape ti tene ala ye terê mingi. Ita-wali Lena, so asara mariage ahon ngu 25 awe, atene: “A yeke ngangu ape ti ye mbeni zo so ayeke na kpengba songo na Jéhovah nga ti ne lo.”
4. Ngbanga ti nyen la Jéhovah asoro lani Joseph na Marie ti duti babâ na mama ti Messie so ayeke ga?
4 Bâ mbeni tapande so ayeke na yâ ti Bible. Na ngoi so lani Jéhovah adoit ti soro mbeni couple ti duti babâ na mama ti Messie so ayeke ga, lo soro Joseph na Marie na popo ti gbâ ti ahale ti David. Ngbanga ti nyen? Ala use kue ayeke lani na kpengba songo na Jéhovah, na Jéhovah ahinga so ala yeke zia lo kozo na yâ ti mariage ti ala. Azo so asara mariage awe, nyen la ala peut ti manda na lege ti tapande ti Joseph na Marie?
5. Nyen la akoli ti wali apeut ti manda na lege ti tapande ti Joseph?
5 Joseph ayeke lani nduru ti sara ye alingbi na ye so Jéhovah afa na lo na asara si lo yeke lani nzoni koli ti wali. Fani ota tongaso, Nzapa afa na lo mbeni ye ti sara so abâ sewa ti lo. Lakue tongana Nzapa afa na lo mbeni ye ti sara, lo yeke sara ni hio, atâa a yeke ngangu na lo (Mat. 1:20, 24; 2:13-15, 19-21). So Joseph asara ye alingbi na ye so Nzapa afa na lo, lo bata Marie, lo mû maboko na lo nga lo mû na lo aye so lo bezoin ni. Imaginé tongana nyen la aye so Joseph asara asara si Marie aye lo mingi nga lo ne lo mingi. Akoli ti wali, ala peut ti sara ye tongana Joseph tongana ala gi awango ti Bible na ndö ti bango lege ti sewa ti ala.c Tongana ala sara ye alingbi na awango ti Bible, atâa a yeke ngangu na ala, ala yeke fa so ala ye wali ti ala nga ala yeke kpengba songo ti mariage ti ala. Mbeni ita-wali na Vanuatu, so asara mariage ahon ngu 20 awe, atene: “Tongana koli ti mbi agi afango lege ti Jéhovah nga lo sara ye alingbi na ni, mbi yeke ne lo mingi. Mbi bâ so sioni ayeke si na mbi ape, nga mbi yeke na confiance na adesizion so lo mû.”
6. Nyen la awali ti koli apeut ti manda na lege ti tapande ti Marie?
6 Marie ayeke lani na kpengba songo na Jéhovah; lo wani la lo yeke kpengba lani mabe ti lo. Lo hinga lani Mbeti ti Nzapa nzoni. Lo yeke mû nga lani ngoi ti gbu li (Luc 2:19, 51). So Marie ayeke lani na kpengba songo na Jéhovah asara si lo yeke nzoni wali ti koli. Laso, awali ti koli mingi ayeke sara ngangu ti sara ye tongana Marie. Na tapande, Ita-wali Emiko atene: “Na ngoi so mbi yeke lani kumbamba, mbi yeke na kapa ti aye so mbi yeke sara ti voro Jéhovah. Na peko ti so mbi sara mariage, koli ti mbi la ayeke sambela ndali ti e nga lo yeke mû li ni na yâ ti vorongo Nzapa na yâ ti sewa. Tongaso, mbi bâ so mbi komanse ti dépend na lo ti sara aye ni so ndali ti mbi. Mbi bâ so mbi doit ti kpengba songo ti mbi na Jéhovah mbi wani. Fadeso, mbi zia mbeni ngoi nde ti voro Nzapa ti mbi, mbi yeke sambela, mbi yeke diko Bible nga mbi yeke gbu li na ndö ti apensé ti lo.” (aGal. 6:5). Awali ti koli, tongana ala ngbâ ti kpengba songo ti ala na Jéhovah, akoli ti ala ayeke duti na raison mingi ti gonda ala nga ti ye ala.—aProv. 31:30.
7. Nyen la acouple apeut ti manda na lege ti tapande ti Joseph na Marie so avoro Jéhovah ndo oko?
7 Joseph na Marie asara lani kua maboko na maboko ti ngbâ ti duti na kpengba songo na Jéhovah. Ala comprendre lani so a yeke kota ye ti voro Jéhovah ndo oko na yâ ti sewa (Luc 2:22-24, 41; 4:16). Peut-être a yeke lani kete ye na ala ape ti sara ni, mbilimbili na ngoi so amolenge ti ala aga gbani, me ala sara ni lani. So ayeke mbeni pendere tapande ndali ti azo so asara mariage awe. Tongana mo yeke na amolenge, tongana ti Joseph na Marie, a peut ti duti kete ye na mo ape ti gue na abungbi wala ti leke ngoi ti voro Nzapa na yâ ti sewa. A peut même ti duti ngangu mingi na mo ti wara ngoi ti manda ye wala ti sambela legeoko na koli wala wali ti mo. Me girisa ape so tongana ala voro Jéhovah legeoko, ala yeke ga nduru mingi na lo nga ala yeke ga nduru mingi na mba. Tongaso, ala zia vorongo Jéhovah na kozo ndo.
8. Nyen la mbeni couple so ayeke na kpale mingi na yâ ti mariage ti ala apeut ti sara ti bâ nzoni mingi na lege ti vorongo Nzapa na yâ ti sewa?
8 Ka tongana akpale ayeke na yâ ti mariage ti mo? Gï ti pensé ti voro Nzapa legeoko na sewa apeut ti nzere na mo ape. Tongana a yeke tongaso, komanse na mbeni ye so ayo ape nga so anzere na ala, mbeni ye so ala use kue ayeda ti sara lisoro na ndö ni. A peut ti aidé ala ti ye terê mingi nga ti ye ti voro Jéhovah ndo oko.
ALA MÛ NGOI TI DUTI NDO OKO
9. Ngbanga ti nyen la mbeni koli na wali ti lo adoit ti mû ngoi ti duti na terê ti mba?
9 Azo so asara mariage awe, ala peut nga ti ngbâ ti ye terê tongana ala mû ngoi ti duti na terê ti mba. Tongana ala sara ni, a yeke aidé ala ti hinga apensé nga na atënë ti bê ti wali wala koli ti ala (Gen. 2:24). Bâ ye so Lilia na Ruslan, so asara mariage ahon ngu 15 awe, ahinga ni kete na peko ti so ala sara mariage. Lilia atene: “E ga lani ti bâ so e mû ngoi mingi ape ti duti na terê ti mba tongana ti so e pensé. E yeke lani na aye mingi ti sara, kua ti nginza, kua ti yanga-da nga na pekoni batango amolenge. E bâ lani so tongana e wara ngoi ndali ti e wani ape, e peut ti ngbâ nduru na mba ape.”
10. Tongana nyen la azo so asara mariage awe apeut ti sara ye alingbi na mama-ndia so ayeke na aÉphésien 5:15, 16?
10 Nyen la azo so asara mariage awe apeut ti sara ti wara ngoi ti duti ndo oko? Ala peut ti leke ti wara ngoi ti duti na terê ti mba. (Diko aÉphésien 5:15, 16.) Mbeni ita-koli na Nigeria, so iri ti lo Uzondu, atene: “Na ngoi so mbi yeke leke kapa ti akua ti mbi, mbi yeke zia na yâ ni ngoi so mbi na wali ti mbi e yeke duti na terê ti mba, na mbi yeke zia ni na kozo ndo.” (aPhil. 1:10). Bâ tongana nyen la Anastasie, so ayeke wali ti mbeni surveillant ti circonscription na Moldavie, asara kua nzoni na ngoi ti lo. Lo tene: “Mbi gi ti sara akua ti mbi na ngoi so koli ti mbi ayeke sara ti lo. So e sara tongaso asara si na pekoni e peut ti wara ngoi ti duti na terê ti mba.” Me ka tongana akua ti mo asara si a yeke ngangu ti wara ngoi ti duti na terê ti wali wala koli ti mo?
Akua wa la mo na koli wala wali ti mo apeut ti sara ni ndo oko? (Bâ paragraphe 11-12)
11. Akua wa la Aquila na Priscille asara ni lani ndo oko?
11 Azo so asara mariage awe apeut ti manda ye na lege ti tapande ti Aquila na Priscille, mbeni couple so gbâ ti akozo Chrétien ane ala (aRom. 16:3, 4). Atâa so Bible afa gbâ ti anzene nzene ye na ndö ti mariage ti ala ape, a fa so ala sara kua, ala fa tënë nga ala aidé azo legeoko (Kus. 18:2, 3, 24-26). Ti vrai ni, na ngoi kue so Bible ayeke sara tënë ti Aquila na Priscille, a yeke fa ala lakue place oko.
12. Nyen la mbeni koli na wali ti lo apeut ti sara ti wara ngoi mingi ti duti na terê ti mba? (Bâ nga foto.)
12 Acouple apeut ti mû tapande ti Aquila na Priscille tongana nyen? Pensé na gbâ ti aye so mo na wali wala koli ti mo abezoin ti sara ni. Mo na wali wala koli ti mo apeut ti sara ambeni kua ni ahon ti tene mo sara ni mo oko. Na tapande, Aquila na Priscille ayeke fa tënë lani legeoko. Eskê mo na wali wala koli ti mo aleke kapa ti sara ka tongaso? Aquila na Priscille ayeke sara nga lani kua ndo oko. Peut-être mo na koli wala wali ti mo asara kua ndo oko ape, me eskê mo na lo apeut ti sara akua ti yanga-da? (Zo-ti. 4:9). Tongana ala aidé mba ti sara mbeni kua, ala yeke bâ so ala yeke tongana mbeni équipe nga ala yeke wara lege ti sara lisoro. Robert na Linda asara mariage ahon ngu 50 awe. Robert atene: “Ti vrai ni, e yeke na ngoi mingi ape ti sara ngia ndo oko. Tongana mbi yeke sukula asembe, wali ti mbi ayeke sara si ahule wala tongana mbi yeke na gigi, mbi yeke bâ lege ti afleur nga lo ga na terê ti mbi ti tene e sara ni, a yeke nzere na mbi mingi. Ti sara akua legeoko asara si e ga nduru na mba. E ngbâ ti ye terê mingi.”
13. Ti duti biani beoko, nyen la a yeke nzoni mbeni koli na wali ti lo asara?
13 Me girisa ape so gï ti duti ndo oko alingbi ape ti sara si nyen na nyen ala duti beoko. Mbeni wali ti koli na Brésil atene: “So laso e yeke na aye mingi ti sara, a yeke ngangu ape ti pensé so e yeke mû ngoi ti duti na terê ti mba gï ndali ti so e lango da oko. Mbi manda so gï ti duti na terê ti mba alingbi ape. Mbi doit nga ti fa so mbi pensé na lo.” Bâ nga tongana nyen la Bruno na wali ti lo Tays asara kue ti pensé na mba. Bruno atene: “Na ngoi so e yeke na ye ti sara ape si e yeke ndo oko, e yeke zia téléphone ti e ayo na e, na e yeke sara aye so anzere na e.”
14. Tongana a nzere na mbeni couple ape ti mû ngoi ti duti ndo oko, nyen la ala peut ti sara?
14 Ka tongana ti mû ngoi ti duti na terê ti mba anzere na ala use kue ape? Peut-être aye so agbu bê ti ala ayeke même ape wala peut-être ala yeke son bê ti mba. Nyen la ala peut ti sara? Gbu li na ndö ti tapande ti wâ so e sara tënë ni fade. A yeke te na tongo nda ni ape. A bezoin ti ngbâ ti zia akota keke wâ dä si a te. Legeoko nga, ala peut ti komanse ti duti na terê ti mba teti kete ngoi lâ oko oko. Ala sara kue ti sara mbeni ye so anzere na ala use kue, me pëpe mbeni ye so ayeke son bê ti mba (Jacq. 3:18). Tongana ala komanse na akete kete ye, ala peut ti kiri ti ye terê mingi.
ALA NE MBA
15. Ti tene mbeni couple angbâ ti ye terê, ngbanga ti nyen la a yeke kota ye ti ne mba?
15 Nengo zo ayeke kota ye mingi na yâ ti mariage. A yeke tongana pupu so asara si wâ angbâ ti za ngangu. Tongana pupu ayeke dä ape wâ ayeke mingo hio. Legeoko nga, tongana mbeni couple ane mba ape, hio ndoye ti ala apeut ti dë. Me tongana mbeni koli na wali ti lo ayeke ne mba, ala yeke sara ngangu ti tene ndoye ti ala angbâ. Girisa ape so kota ye ni ayeke pëpe ti tene mo pensé so mo ne mba ti mo ni, me kota ye ni ayeke ti tene mba ti mo ni abâ so mo ne lo. Penny na Aret asara mariage ahon ngu 25 awe. Wali ni atene: “So e ne mba asara si e ye terê mingi. E yeke sara mbeto ape ti fa atënë ti bê ti e na mba ndali ti so e hinga so e bâ bango ndo ti mba na nene ni.” Tongaso, nyen la mo peut ti sara ti aidé wali wala koli ti mo ti bâ so mo ne lo biani? Zia e bâ tapande ti Abraham na Sara.
Mbeni Chrétien so ayeke koli ti wali adoit ti fa so lo bâ na nene ni atënë ti bê ti wali ti lo na lege so lo mä lo nzoni (Bâ paragraphe 16)
16. Nyen la akoli ti wali apeut ti manda na lege tapande ti Abraham? (1 Pierre 3:7). (Bâ nga foto.)
16 Abraham ane lani Sara. Lo bâ lani na nene ni abango ndo ti Sara nga na atënë ti bê ti lo. Mbeni lâ, bê ti Sara ason lo fa songo bê ti lo ni na Abraham, lo tene même so faute ni ayeke ti Abraham. Eskê ngonzo asara lani Abraham na lo tene na lo mbeni tënë ti mbana? Ên-ën. Lo hinga lani so Sara ayeke mbeni wali so awoko terê na gbe ti lo nga lo yeda na adesizion so lo mû. Abraham amä lo na lo gi ti leke kpale ni (Gen. 16:5, 6). Nyen la e peut ti manda dä? Akoli ti wali, a mû na ala komandema ti mû adesizion na yâ ti sewa ti ala (1 aCor. 11:3). Me, sara ye na ndoye na lege so mo gi ti hinga bango ndo ti wali ti mo kozoni ti mû mbeni desizion, mbilimbili tongana desizion ni andu lo (1 aCor. 13:4, 5). Na ambeni ngoi, wali ti mo apeut ti gi bê ti lo na lo bezoin ti fa na mo atënë ti bê ti lo. Eskê apensé ti lo ayeke kota ye na mo na lege so mo mä lo nzoni? (Diko 1 Pierre 3:7.) Angela na Dimitry asara mariage aga nduru ti sara ngu 30 awe. Angela afa ye so koli ti lo ayeke sara ti fa so lo ne lo. Lo tene: “Dimitry ayeke lakue nduru ti mä mbi na ngoi so bê ti mbi ason wala na ngoi so mbi ye ti sara tënë. Lo yeke kanga bê na mbi, même tongana mbi fa atënë ti bê ti mbi yeke ape.”
17. Nyen la awali ti koli apeut ti manda na lege ti tapande ti Sara? (1 Pierre 3:5, 6).
17 Sara ane lani Abraham na lege so lo yeda na adesizion so lo mû (Gen. 12:5). Mbeni lâ, Abraham amû desizion ti yamba agene so ala ku terê ti ala na ala ape. Lo hunda na Sara ti zia lege ti kua so lo yeke sara na ti zö gbâ ti mapa (Gen. 18:6). Hio, Sara asara ye so Abraham ahunda na lo. Awali ti koli, ala peut ti mû tapande ti Sara na lege so ala yeda na adesizion so akoli ti ala amû. Tongana ala sara ni, mariage ti ala ayeke kpengba. (Diko 1 Pierre 3:5, 6.) Dimitry, so e sara tënë ti lo na yâ ti paragraphe so ahon, afa ye so wali ti lo asara ti ne lo, lo tene: “A-effort so Angela asara ti yeda na adesizion so mbi mû anzere na mbi mingi, même tongana bango ndo ti mbi na lo ague oko ape. Même tongana aye ti peko ti desizion ni atambela nzoni ape, lo yeke kasa mbi ape.” A yeke ngangu oko ape ti ye zo so ane mo.
18. Tongana azo so asara mariage awe asara ngangu ti ngbâ ti ye terê, a yeke aidé ala tongana nyen?
18 Laso, Satan aye ti tene aChrétien so asara mariage awe aye terê encore ape. Lo hinga so tongana mbeni couple aye terê encore ape, ala peut ti komanse ti gue yongoro na Jéhovah. Ye oko, tâ ndoye apeut ti dë ape. Tongaso, zia si yengo terê so ayeke na popo ti mo na wali wala koli ti mo aduti tongana ti so a fa ni na Bia ti Salomon. Leke na bê ti mo ti ngbâ ti zia Jéhovah kozo, mû ngoi ti duti na terê ti wali wala koli ti mo, ne lo nga bâ na nene ni atënë ti bê ti lo nga na abezoin ti lo. Tongana ala sara tongaso, mariage ti ala ayeke mû gonda na Jéhovah, so tâ ndoye alondo na lo, nga legeoko tongana wâ so angbâ ti zia keke wâ dä, ala yeke ngbâ ti ye terê na ngoi kue so ala ngbâ na fini.
BIA 132 Fadeso e yeke oko
a Jéhovah amû na azo matabisi ti sara mariage, na a mû lege na koli na wali ti fa so ala ye terê mingi. Me na ambeni ngoi, yengo terê ni so apeut ti dë. Tongana mo sara mariage awe, article so ayeke aidé mo ti ngbâ ti ye koli wala wali ti mo nga ti duti na ngia na yâ ti mariage ti mo.
b Même tongana wali wala koli ti mo ayeke Témoin ape, awango so apeut ti aidé mo ti kpengba songo ti mo na lo.—1 aCor. 7:12-14; 1 Pi. 3:1, 2.
c Na tapande, bâ anzoni wango so ayeke na yâ ti molongo ti a-article “Ti mû maboko na asewa,” so ayeke na ndö ti jw.org nga na yâ ti JW Library®.