ECIGABI C’OKUYIGA CA 12
LWIMBO 119 Rhushinganine Rhube n’Obwemere
Ogendekere Walambagira n’Obuyemere
“Buyemere rhudwirhe rhwagendamwo, ci arhali masu.”—2 KR. 5:7.
EBI ECI CIGABI CISEGIZE
Oku rhwakagendekera rhwalambagira n’obuyemere amango rhukola rhwarhôla emihigo y’obulagirire.
1. Bulya gurhi Paolo aciyumvirhe arhimusirwe n’oku akolesagyamwo akalamo kage?
MANGO malebe, entumwa Paolo yal’imanyire oku yali hofi enigwe, cikone al’igwerhe ecirhumire c’okuciyumva arhimusirwe n’akalamo kage. Adesire ntya: “Nahisire oku buzinda bw’akamashigwe, nalanzire obwemere.” (2 Tm. 4:6-8, Mashi Bible) Paolo arhôzire emihigo y’obwenge omu mukolo gwage gw’Ecikristu, anal’iyemire n’obwalagale oku Yehova al’imushagalukire. Nirhu rhuba rhulonzize rhurhôle emihigo minja n’okuyemerwa na Mungu. Gurhi rhwakajiramwo ntyo?
2. Bici okulambagira n’obuyemere kuhugwîre?
2 Okubimuyerekire ye n’abandi Bakristu bishwekerezi, Paolo adesire ntya: “Buyemere rhudwirhe rhwagendamwo, ci arhali masu.” (2 Kr. 5:7) Bici ezo nderho za Paolo zihugwîre? Omu Bibliya, oluderho “kugenda” erhi kulambagira mango malebe lunabe luganirire oku omuntu acishozire okulama. Amango omuntu ali alambagira kone n’amasu, anakarhôla emihigo eyimangire kone kw’ebi akabona, ebi akayumva, n’oku ali aciyumva. Oku bundi, amango omuntu ali alambagira n’obuyemere, anakarhôla emihigo eyimangire oku bulangalire bwage muli Yehova Mungu. Ebijiro byage binayerekane oku ayemire n’obwalagale oku Mungu ayish’imuhemba, n’oku aba n’obunguke omu kukulikira amahano ga Yehova gaba omu Kanwa kage.—Enna. 119:66; Hb. 11:6.
3. Bunguke buhi burhenga omu kulambagira n’obuyemere? (2 Abakorinti 4:18)
3 Kobinali, rhweshi rhunarhôle emihigo eyimangire kw’ebi rhubona, ebi rhuyumva, n’oku rhuciyumva. Cikone rhwanaba n’amazibu erhi amango g’okurhôla emihigo y’obulagirire, emihigo yirhu yakayegemera ebi rhubona erhi ebi rhuyumva byone. Bulya gurhi? Bulya ebi rhubona n’ebi rhuyumva arhali ensiku zoshi biba bya kulangalirwa. Ciru n’amango biri bya kulangalirwa, erhi rhwakalambagira kone n’amasu, rhwanahikira aha rhurhacishibirira obulonza bwa Mungu erhi amahano gage. (Muh. 11:9; Mt. 24:37-39) Cikone amango rhuli rhwalambagira n’obuyemere, rhwanakarhôla emihigo ‘esimisize Nyakasane.’ (Ef. 5:10) Okukulikira amahano ga Mungu kwarhuma rhwaba n’omurhûla gw’ekandalala n’obushagaluke bw’okunali. (Enna. 16:8, 9; Iz. 48:17, 18) N’erhi rhwakagendekera rhwalambagira n’obuyemere, rhwayish’iba n’obuzine bw’ensiku n’amango.—Osome 2 Abakorinti 4:18.
4. Gurhi omuntu akamanyamwo oku ali alambagira n’obuyemere erhi ali alambagira n’amasu?
4 Gurhi rhwakamanyamwo oku rhuli rhwalambagira n’obuyemere erhi rhuli rhwalambagira n’amasu? Rhweshi rhushinganine rhucidose aga madoso: Bintu bihi bilongoza emihigo yirhu? Ka rhunalongozibwe n’ebintu rhwakabona byone? Erhi rhunalongozibwe n’obulangalire bwirhu muli Yehova n’amahano gage? Leki rhuganirire gurhi rhwakagendekera rhwalambagira n’obuyemere omu hali isharhu z’obulagirire zikulikire: amango g’okucishoga akazi, amango g’okucishoga omuntu rhwaja naye omu buhya, n’amango rhwamahâbwa obulongozi bw’eciteokrasi. Muli ngasi hali, rhwaganirira ebintu rhushinganine rhurhanyeko lyo rhuhôla emihigo minja.
AMANGO G’OKUCISHOGA AKAZI
5. Bici rhushinganine rhurhanyeko amango rhuli rhwacishoga akazi?
5 Rhweshi rhuba rhulonzize rhube n’obuhashe bw’okuhikiriza amalagirire girhu n’ag’abantu b’omu mulala gwirhu. (Muh. 7:12; 1 Tm. 5:8) Makazi maguma na maguma ganakamase bwinja. Ganahashise omunya-kazi okushibirira amalagirire ga ngasi lusiku n’okubîka kantu kalebe lugenda amango gayisha. Agandi makazi gaba ga mushahara musungunu, gurhabala omunya-kazi okuhikiriza ebintu by’obulagirire omulala gwage gulagirireko byone, nk’ebiryo, ahantu h’okulama, n’emishangi. Amango rhuli rhwahiga erhi rhwayemera akazi erhi nanga, biyumvikine okurhanya nsaranga nyinganaci rhwakalipwa. Cikone, erhi akaba ako kantu kone rhuli rhwarhanyako embere rhuyemere akazi, rhwanaba rhuli rhwalambagira n’amasu.
6. Gurhi rhwakalambagira n’obuyemere amango g’okucishoga akazi? (Abahabraniya 13:5)
6 Erhi akaba rhuli rhwalambagira n’obuyemere, kandi rhwanarhanya lugenda gurhi ako kazi kakahuma oku bwîra bwirhu haguma na Yehova. Wanacidosa ntya: ‘K’aka kazi kampûna nshangire omu nkomedu Yehova aba ashombire?’ (Mig. 6:16-19) ‘K’enyanya z’aka kazi, nakagosa entimanano n’okuba na kasanzi kasungunu k’okuhubiri n’okuyiga Ebibliya, na kandi ka karhuma nakaba kulî n’omulala gwani kasanzi kanji?’ (Fl. 1:10) Erhi ishuzo kw’ago madoso lyakaba neci, okulahira ako kazi kwanaba kukolesa obwenge, ciru akaba kuli kuzibu okupata akazi. Bulya rhunalambagire n’obuyemere, rhunarhôle emihigo eyerekine oku rhuyemire n’obwalagale oku, omu njira ndebe, Yehova ashibirira amalagirire girhu.—Mt. 6:33; osome Abahabraniya 13:5.
7-8. Gurhi mwene wirhu muguma w’omu Amérique du Sud alambagire n’obuyemere? (Olole n’enfoto.)
7 Olole gurhi Javier,a mwene wirhu muguma w’omu Amérique du Sud, abwine obulagirire bw’okulambagira n’obuyemere. Adesire ntya: “Nahûna akazi nakakazir’ikamarhamwo ensaranga zilushire kabirhi ezi nakag’ikamarha omu kazi kani k’embere, kanali kazi kakarhumire nakaciyumva ntimusirwe bwenene.” Cikone, Javier al’igwerhe irala linji ly’okuba painiya. Ayushwire ntya: “Nahâbwa obulyo bw’okuganira n’omukulu w’akazi wal’iyimangire ako kazi omu cihugo coshi. Embere ly’ezo nganîro, nashenga Yehova oburhabale bulya nal’iyemire n’obwalagale oku al’imanyire ebyali binja bwenene kuli nie. Nal’ilonzize mbe n’ecikono cinene omu kazi nakag’ikola n’okukalipwa nsaranga nyinji, cikone ntakayemire ako kazi erhi akaba karhakantabire okuhikira emihigo yani y’ekiroho.”
8 Javier adesire ntya: “Omu kasanzi k’enganîro, oyo mukulu w’akazi ambwira oku ngasi mango nakakazir’ikola enyuma z’ensa z’akazi. Omu njira y’obukenge namuhugûlira oku ntakajijire ntyo enyanya z’omukolo gwani gw’ekiroho.” Muli ntyo, Javier alahira okuhâbwa eco cikono. Migobe ibirhi enyuma z’aho, arhondera omukolo gw’obupainiya. Na buzinda mw’ogo mwaka, apata akazi k’okukola kasanzi kasungunu. Adesire ntya: “Yehova ayumvirhizize amasala gani anampa akazi kapatine n’eprograme yani y’obupainiya. Kobinali, nshagalusire okuba n’akazi kampashisa okuba na kasanzi kanji k’okukolera Yehova na bene wirhu.”
Erhi wakayushulirwa ecikono ebwa kazi, k’omuhigo gwawe gwanayerekana oku oyemire n’obwalagale oku Yehova amanyire ebiri binja bwenene kuli we? (Olole ecifungo ca 7-8)
9. Bici ociyigirizize kugerera olwiganyo lwa Trésor?
9 Gurhigi rhwakajira erhi rhwakahugûkwa oku akazi rhuli rhwakola ene karhali karhuyemerera okulambagira n’obuyemere? Rhuganirire olwiganyo lwa Trésor, w’omu République du Congo. Adesire ntya: “Akazi kani kahyahya kali kantu nal’ilonzize ensiku zoshi. Omushahara nakag’ikamarha gwal’ilushire kasharhu ogu nakag’ikamarha embere, nanal’ikenzirwe bwenene.” Cikone, ngasi mango Trésor akag’igosa entimanano enyanya z’okukola enyuma z’ensa z’akazi. Kandi akag’isezibwa afulike ebyakag’ijirwa omu njira erhali ya bwikubagirwa. Trésor al’ilonzize okuleka ako kazi, cikone akag’iyoboha lugenda okuba mushomeri. Bici byamurhabire? Adesire ntya: “Olwandiko lwa Habakuki 3:17-19 lwantabire okuhugûkwa oku ciru nakahezize ebi nakag’ipata, Yehova akanshibirire omu njira ndebe. Muli ntyo, naleka ako kazi.” Ahugwîre ntya: “Banya-kazi banji banarhanye oku, enyanya z’akazi k’omushahara mwinja, omuntu anahâna ngasi kantu, ciru n’akasanzi ageza haguma n’omulala gwage n’omu mikolo y’ekiroho. Nshagalusire okubona nalanzire obwîra bwani haguma na Yehova. Mwaka muguma enyuma z’aho, Yehova antabire okupata akazi kadekerire kali kampashisa okulama akalamo karhahûnyiri binji n’okugeza kasanzi kanji omu mikolo y’Ecikristu. Amango rhuhizire Yehova oku nafasi ntanzi, nkaba kasanzi kalebe rhwanahikirwa n’amazibu g’okubula ensaranga, cikone Yehova arhushibirira.” Kobinali, rhukagendekera rhwalangalira amahano ga Yehova n’ebiragane byage, rhwagendekera rhwalambagira n’obuyemere na muli ntyo arhugisha.
AMANGO G’OKUCISHOGA OMUNTU RHWAJA NAYE OMU BUHYA
10. Bici byakarhuma rhwalambagira n’amasu amango g’okucishoga omuntu rhwaja naye omu buhya?
10 Obuhya eba ngalo kurhenga emwa Yehova, binayumvikine oku omuntu analonza okuja omu buhya. Amango mwali wirhu ali arhanya lugenda mwene wirhu akaja naye omu buhya, nkaba analabiriza obumuntu bw’oyo mwene wirhu, oku abonekana, irenge lyage, oku akolesa ensaranga, ebi ajira omu mulala gwage, n’oku amujira aciyumve.b Ebyo bintu byoshi biri bya bulagirire, cikone erhi akaba ebyo bintu byone oyo mwali wirhu ali arhanyako, anaba ali alambagira n’amasu.
11. Gurhi rhwakalambagiramwo n’obuyemere amango bihûnyire okucishoga omuntu rhwaja naye omu buhya? (1 Abakorinti 7:39)
11 Yehova anashagaluke bwenene erhi bene wirhu na bali birhu bakulikira amahano gage amango g’okucishoga omuntu baja naye omu buhya! Kwa lwiganyo, banakolese ihano ly’Ebibliya lihûnyire balinde kuhika barhaluke “omwibalukwe gw’obusole” embere barhondere okusheba erhi okushebwa. (1 Kr. 7:36, NWT) Banarhanye oku muntu bakaja naye omu buhya omu kulabiriza bwenene amorhere Yehova adesire garhuma omuntu aba mulume mwinja erhi mukazi mwinja. (Mig. 31:10-13, 26-28; Ef. 5:33; 1 Tm. 5:8) Erhi omuntu orhacibatizibwa nka Muhamirizi akalonza okubayeresa amasime, banalahire okurhondeza obwîra bwa ntyo haguma naye. Lubero n’oko, banarhumikire ihano lugenda okurhôla erhi okuheruka “muli Nyakasane,” liri omu 1 Abakorinti 7:39. (Osome.) Banagendekere balambagira n’obuyemere, omu kulangalira oku Yehova anashibirira bwinja amalagirire gabo g’ekandalala kulusha omuntu yeshi-yeshi.—Enna. 55:22.
12. Bici oyizire kugerera olwiganyo lwa Rosa?
12 Rhuganirire olwiganyo lwa Rosa, painiya muguma w’omu Colombie. Akazi kage kakag’irhuma arhimanana kanji-kanji n’omulume orhali Muhamirizi warhonderaga okuyerekana oku amusimire. Rosa al’imusimire. Adesire ntya: “Akag’ibonekana nka mulume mwinja bwenene. Akag’icihâna ly’arhabala abantu b’omu lubaga lwage arhanal’igwerhe enkomedu mbi. Nal’isimire oku akag’injirira. Al’igwerhe amorhere goshi nakag’ilonza omulume wakantôzire abe nago, cikone arhali Muhamirizi.” Ayushwire ntya: “Kwali kuzibu okumulahirira bulya ntyo ko nakag’ilonza omu kandalala kani. Ago mango nakag’iciyumva kahumba nanal’ilonzize mperuke, cikone ntapataga Omuhamirizi nal’ilonzize nakashebine naye.” Ciru akaba ntyo, Rosa arhasegezagya obwenge bwage kw’ebi akag’ibona byone. Arhanya lugenda gurhi ogo muhigo gwakahumire oku bwîra bwage haguma na Yehova. Muli ntyo, atwa olushangi loshi haguma n’oyo mulume anagendekera ajira binji omu mikolo y’eciteokrasi. Kasanzi kasungunu enyuma z’aho, alalikwa oku Masomo g’Abaeneza-Injili b’Obwami, n’ene ali painiya wa pekee. Rosa adesire ntya: “Yehova ayunjuzize omurhima gwani mw’obushagaluke bunji.” Ciru akaba kwanaba kuzibu okulambagira n’obuyemere omu hali zirhuhumire oku murhima bwenene, ensiku zoshi kuba kwinja okujira ntyo.
AMANGO RHWAMAHÂBWA OBULONGOZI BW’ECITEOKRASI
13. Bici byakarhushumya okulambagira n’amasu amango rhwamahâbwa obulongozi bw’eciteokrasi?
13 Kanji-kanji rhunahâbwe obulongozi bw’eciteokrasi burhulongoza omu nterekêro yirhu kurhenga oku bagula b’omu eneo yirhu, mwangalizi w’omuzunguko, ebiro by’etawi erhi oku Mbaraza Eri Yalongoza. Cikone gurhigi erhi akaba mango malebe rhurhahugûsirwi ecirhumire rhwahâbwa bulongozi bulebe? Nkaba rhwanabona amalehe mabi gone obo bulongozi bwakaba nago kuli rhwe. Nkaba ciru rhwanarhondera rhwasegeza obwenge bwirhu oku buzamba bwa bene wirhu barhuhâga obo bulongozi. Cikone, okujira ntyo kwanaba kulambagira n’amasu.
14. Bici byakarhurhabala rhulambagire n’obuyemere amango rhwamahâbwa obulongozi bw’eciteokrasi? (Abahabraniya 13:17, NWT)
14 Amango rhuli rhwalambagira n’obuyemere, rhunalangalire oku Yehova ali ashibirira ebintu n’oku amanyire akanga kirhu. Enyanya z’oko, rhunabe babidu okurhumikira, rhunanajire ntyo rhunagwerhe entanya nyinja. (Osome Abahabraniya 13:17, NWT.) Rhunahugûkwe oku okurhumikira kwirhu kunagendekeze ecinyabuguma omu cigamba cirhu. (Ef. 4:2, 3) Rhuba rhulangalire oku ciru akaba bene wirhu bali balongoza barhaba bimana, Yehova agisha okurhumikira kwirhu. (1 Sam. 15:22) Omu mango gakwanine, akubûla ngasi kantu kashinganine kobinali okukubûlwa.—Mik. 7:7.
15-16. Bici byarhabire mwene wirhu muguma ly’alambagira n’obuyemere ciru akaba agwerhe akarhinda lugenda obulongozi ahâbagwa? (Olole n’enfoto.)
15 Rhuganirire kantu kalebe kabire kayerekine obunguke burhenga omu kulambagira n’obuyemere. Omu cihugo c’e Pérou, ciru akaba olulimi lw’Eciespanyole lunakaganirwamwo bwenene, bacikala banji b’eyo munda banakaganira endimi za mw’eco cihugo. Luguma mw’ezo ndimi luba lulimi luhamagalwa Quechua. Omu myaka minji, bene wirhu na bali birhu baderha olulimi lw’e Quechua bakag’ilonza abantu baderha olo lulimi mw’eyo eneo. Cikone lyo rhucipatanisa n’amarhegeko g’ecihugo, empindûlo zajirwa lugenda enjira y’okulonza abantu. (Rm. 13:1) Enyanya z’oko, baguma na baguma bacidosa erhi oko kurhajire omukolo gube muzibu bwenene mw’eyo eneo. Bulya bene wirhu barhumikire obulongozi bahâbagwa, Yehova agisha obushiru bwabo bw’okupata bantu banji bakag’iderha olulimi lw’e Quechua.
16 Kevin, mugula muguma w’omu cigamba c’olulimi lw’e Quechua, ali muguma w’omu bene wirhu bal’iyobohire. Ahugwîre ntya: “Nakag’irhanya erhi, ‘Gurhigi rhwakapatamwo abantu baderha olulimi lw’e Quechua?’” Bici Kevin ajijire? Adesire ntya: “Nakengera olwandiko lw’Emigani 3:5, nanarhanya kuli Musa. Al’igwasirwe alongoze Abaisraheli kurhenga e Misri kuja ahantu byakag’ibonekana nka barhakacifulumusire olufû, hantu kwakabire kulembu oku Bamisri okubagwarha. Ciru akaba ntyo, Musa arhumikira, na Yehova agisha okurhumikira kwage omu njira y’okusomeza.” (Lub. 14:1, 2, 9-11, 21, 22) Kevin ali mubidu okujira empindûlo omu mukolo gwage gw’amahubiri. Amalehe gali gahi? Adesire ntya: “Nasomerwa lugenda oku Yehova arhugishaga. Embere, rhwakag’ilambagira kasanzi kanji omu mahubiri, na mango malebe rhwakag’ipata muntu muguma yene erhi babirhi baderha olulimi lw’e Quechua. Muli gano mango, rhuli rhwasegeza obwenge oku maeneo galimwo bantu banji baderha olulimi lw’e Quechua. Enyanya z’oko, rhuli rhwarhondeza enganîro na bantu banji, rhuli rhwaba na bantu banji bw’okugalukira na mafunzo manji g’Ebibliya. Omubalè gw’abantu bayisha oku ntimanano zirhu gwayushusire.” Kobinali, erhi rhulambagira n’obuyemere, ensiku zoshi Yehova anarhuhembe.
Bene wirhu babwine oku bantu banji bakag’irhimanana nabo bakag’ibabwira aha bakabwine abantu bakag’iderha olo lulimi omu eneo yabo (Olole ecifungo ca 15-16)
17. Bici wayizire kugerera eci cigabi?
17 Rhwaganirire gurhi rhwakagendekera rhwalambagira n’obuyemere omu hali isharhu z’obulagirire. Cikone rhugwasirwe rhugendekere rhwalambagira n’obuyemere omu bigabi byoshi by’akalamo kirhu, kwa lwiganyo, amango rhukola rhwacishoga eby’okucishagalusa nabyo erhi amango rhwarhôla emihigo lugenda amasomo erhi okulera abana. Rhube rhugwasirwe rhurhôle muhigo guhi, rhushinganine rhulongozibwe arhali n’ebi rhuli rhwabona byone cikone kandi rhushinganine rhulongozibwe n’obwîra bwirhu haguma na Yehova, amahano gage, n’eciragane cage c’okurhushibirira. Erhi rhwakajira ntyo, “rhwakazilambagira oku izino lya Nyakasane [Yehova, NWT] Nyamuzinda wirhu w’ensiku n’amango.”—Mik. 4:5.
LWIMBO 156 N’Amasu g’Obuyemere
a Mazino maguma na maguma gashanjirwe.
b Eci cifungo ciganirire mwali wirhu oli walonza omulume wamurhôla. Amahano galimwo gayerekire na mwene wirhu oli walonza omukazi arhôla.