බයිබලය නැමැති දෙවියන් වහන්සේගේ මිල කළ නොහැකි මාණික්‍යයේ පැති පරීක්ෂා කිරීම!

වර්ෂ 1867 දී ශල්ක් වැන් නයිකර්ක් නැමැති දකුණු අප්‍රිකානු ගොවියෙක් ගල් කැට කිහිපයක් සමඟ සෙල්ලම් කරමින් සිටි ළමුන් දෙස බලා සිටියේ ය. එක්තරා දීප්තිමත් අලංකාර ගල්කැටයක් ඔහුගේ දෙනෙතට හසු විය. “ඔබ කැමති නම්, ඒක ඔබට ගන්න පුළුවන්” යයි ළමුන්ගේ මව පැවසුවා ය. එහෙත්, වැන් නයිකර්ක් මෙය පරීක්ෂා කිරීම සඳහා ඛනිජ විද්‍යාඥයෙකු වෙතට යැවී ය. තමන් සෙල්ලම් කරමින් සිටියේ පවුම් 500ක් වටිනා විශාල දියමන්තියක් සමඟ යයි ළමුන් දැන සිටියේ නැත!

නොදැනුවත් ව ම ඔබ ද මිල කළ නොහැකි මැණිකක් ළඟ තබා ගෙන සිටිනවා විය නොහැකි ද? නිදසුනක් වශයෙන්, මුළුමනින් ම හෝ කොටස් වශයෙන් භාෂා 1900කට වඩා වැඩියෙන් ලබා ගත හැකි හැම කලක දී ම හොඳින් අලෙවි වී තිබෙන හෙයින්, බයිබලයක් බොහෝ දෙනෙකු ළඟ තිබේ. එහෙත්, බොහෝ දෙනෙකු බයිබලය කියවා නොතිබීම හේතුවෙන්, එහි අඩංගු දේ ගැන දන්නේ මඳ වශයෙනි.

බයිබලය “දේවානුභාවයෙන්” ලියැවී ඇතැයි එය ම පවසන නිසා එය දෙවියන් වහන්සේගේ වචනය වෙයි. (2 තිමෝති 3:16; 1 තෙසලෝනික 2:​13, සසඳන්න.) එය මිනිස් වර්ගයාගේ වඩාත් ම වටිනා වස්තුව ය. ඒ මාර්ගයෙන්, මේ ජීවිතය හොඳින් ම ගත කරන ආකාරයත්, වඩා වැදගත් ලෙස සදාකාල ජීවනය ලබා ගන්නා ආකාරයත් අපට ඉගෙන ගත හැකි ය! (යොහන් 17:​3, 17) ඊටත් වඩා වටිනා දෙයක් තිබෙන්නට පුළුවන් ද?

කෙසේ වෙතත්, මේ මාණික්‍ය හා එහි විවිධ පැති අගය කිරීමට නම්, යමෙකු ඒ සමඟ හොඳින් හුරු පුරුදු විය යුතුයි. උඩින් පල්ලෙන් බලන විට මෙය තරමක් අසීරු දෙයක් ලෙස පෙනෙන්නට පුළුවන. ඇත්තෙන් ම, බයිබලයේ විවිධ පොත් 66ක් අඩංගු වෙයි. මෙම පොත්වල තිබෙන්නේ මොනවා ද? ඒවා පිළිවෙළකට සකස් කර තිබීමට යම් හේතුවක් තිබෙනවා ද? එසේ නම්, බයිබලයේ විශේෂ පරිච්ඡේදයන් සොයා ගන්නට පුද්ගලයෙකුට හැක්කේ කෙසේ ද?

බයිබලය සමඟ හොඳින් හුරු පුරුදු වීම අභියෝගයකි. නමුත් නියම මැණිකකට මෙන්, බයිබලයට ද සැබවින් ම අනුකූලතාවයක් හා පිළිවෙළක් තිබේ. අප එහි අඩංගු දේවල් කෙටියෙන් සලකා බලන විට, අපට එය දැකිය හැකියි.

ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ වෙතට යොමු කරවන—හෙබ්‍රෙව් ශුද්ධ ලියවිලි

බයිබලය සාමාන්‍යයෙන්, “පැරණි ගිවිසුම” හා “නව ගිවිසුම” යන කොටස් දෙකකට බෙදා තිබේ. එහෙත්, “පැරණි ගිවිසුම” යල් පැන ගිය එකක් බවටත් එහි ඇත්තේ සුළු වටිනාකමක් බවටත් අදහසක් ගෙන දෙන නිසා මේ නම් ගැළපෙන්නේ නැත. මූලික වශයෙන් මෙම කොටස මුලින් ම ලියන ලද්දේ හෙබ්‍රෙව් භාෂාවෙන් බැවින්, මෙම ශුද්ධ ලියවිලි කොටසට ගැළපෙන වඩාත් උචිත නම නම්, හෙබ්‍රෙව් ශුද්ධ ලියවිලි යන්නයි. “නව ගිවිසුම” ලියන ලද්දේ, පොදු යුගයේ පළමු සියවසේ ග්‍රීක් භාෂාවෙනි; එබැවින්, එය ක්‍රිස්තියානි ග්‍රීක් ශුද්ධ ලියවිල්ල යනුවෙන් හැඳින්වීම වඩාත් සුදුසු ය.

බයිබලයේ පළමු පොත වන උත්පත්ති, ආරම්භ වන්නේ, දෙවියන් වහන්සේ අහස හා පොළොව මවා පසුව පොළොව මිනිස් වාසයට සකස් කළා වූ යුග ගණනාවකට පෙර වූ තොරතුරු සමඟිනි. පළමු මිනිස් යුවළ පරිපුර්ණ ලෙස මවන ලදි; කෙසේ වුවද, ඔවුහු තමන්ගෙන් පැවතෙන්නන්ට දුඃඛිත විපාක ගෙන දෙමින් පාපයේ මාර්ගය තෝරා ගත්හ. එහෙත්, මඳ ආලෝකයක දක්නට තිබෙන මැණිකක් මෙන්, බයිබලය පහත වැටුණු මිනිස් වර්ගයාට දීප්තිමත් බලාපොරොත්තුවක් සපයයි; ඒ නම්, අවසානයේ පාපයේ හා මරණයේ බලපෑම් ඉවත් කරන්නා වූ “වංශයකි.” (උත්පත්ති 3:15) මෙම වංශය වනු ඇත්තේ කවුද? පැමිණෙන්නට යන මෙම වංශයේ පෙළපත ගැන සාක්ෂි ඉදිරිපත් කරමින් ආරම්භ වන්නා වූ උත්පත්ති පොත, ආබ්‍රහම්, ඊසාක්, සහ යාකොබ් වැනි වංශයේ ඇදහිලිවන්ත ආදි පිතෘවරුන් සමහරකගේ ජීවිත ගෙන හැර දක්වයි.

ඊළඟට නික්මයාම පොත මෝසෙස්ගේ උපත ගැන විස්තර කරයි. මෝසෙස්ගේ ජීවිතය බොහෝ ආකාරයන්ගෙන් විස්තර කරන්නේ, පැමිණෙන්නට යන වංශයේ ජීවිතය ය. පීඩා දහයට පසුව, මිසරයෙන් මවිතකර ආකාරයෙන් නික්ම යන ඊශ්‍රායෙල් ජනතාව, දෙවියන් වහන්සේගේ තෝරා ගත් ජාතිය ලෙස සීනායි කන්දේදී ස්ථාපනය කෙරේ. ලෙවී කථාව පොත, එහි නමින් ම අඟවන්නාක් මෙන්, ඊශ්‍රායලයේ ලෙවී පූජක පෙළපත උදෙසා දෙවියන් වහන්සේගේ නීති හා කොන්දේසි පනවා තිබේ. ඊශ්‍රායෙල්වරුන් ව (ජන සංගණනයක් මගින්) ගණන් කරනු ලැබූ අවස්ථාවන් ගැන කියා පාන ගණන් කථාව පොත, ඊශ්‍රායෙල්වරුන් කාන්තාරයේ ගමන් කරද් දී සිදු වූ සිද්ධීන් ගැන විස්තර කරයි. දැන්, පොරොන්දු දේශයට ඇතුළු වීමට සිටින ඊශ්‍රායෙල් ජනතාව, මෝසෙස්ගේ අවසන් අනුශාසනා ලබති. ද්විතීය කථාව පොතේ විෂය මෙයයි. පැමිණෙන්නට නියමිත වංශය ගැන ගෙනහැර දක්වමින් ‘දෙවියන් වහන්සේ විසින් නැගිටුවනු ලබන අනාගතවක්තෘට’ සවන් දෙන ලෙස මෝසෙස් ජාතියගෙන් උදක් ම ඉල්ලා සිටී.—ද්විතීය කථාව 18:15.

දැන් මීළඟට පැමිණෙන්නේ ඓතිහාසික පොත් ය. මේවා දක්නට තිබෙන්නේ බොහෝ දුරට බයිබල් අකරාදියේ අනු පිළිවෙළට ය. පොරොන්දු දේශය අල්ලා ගැනීම හා එහි බෙදීම ගැන යෝෂුවා පොත විස්තර කරයි. විනිශ්චයකාරයන්ගේ පොතේ සඳහන් වෙන්නේ, ඊශ්‍රායෙල් ජනතාව විනිශ්චයකරුවන් පෙළක් මගින් ආණ්ඩු කරනු ලැබූ විට, වූ චමත්කාරජනක සිදුවීම් ය. විනිශ්චයකාරයන්ගේ කාලයේ දී ජීවත් වූ සහ යේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ මුතුන් මිත්තණියක් වීමේ වරප්‍රසාදය ලත් දේව භයැති ස්ත්‍රියක් ගැන රූත්ගේ කථාව කියයි.

කෙසේ වෙතත්, විනිශ්චයකරුවන් විසින් පාලනය කරනු ලැබූ කාල පරිච්ඡේදය නිමාවට පත් වෙයි. පළමුවෙනි සාමුවෙල් පොතේ පවසන්නේ, ප්‍රොපේත සාමුවෙල්ගේ නෙත්වලින් දුටු පරිදි, ඊශ්‍රායෙල්හි පළමු රජ වූ සාවුල්ගේ දුඃඛිත පාලන සමයයි. සාවුල්ගේ අනුප්‍රාප්තිකයා වූ දාවිත්ගේ සාර්ථක පාලනය පිළිබඳ ව දෙවෙනි සාමුවෙල් පොත අපට පවසයි. ඊළඟට, පළමුවෙනි සහ දෙවෙනි රාජාවලිය පොත්, සාලමොන්ගේ උදාර පාලන සමයේ සිට පො. යු. 607 දී සිදු වූ ඊශ්‍රායෙල් ජාතියේ ශෝකදායක බබිලෝනිය වහල්භාවයට පත් වූ කාලය වන තෙක් අප ව ගෙන යයි. මෙම වහල්භාවයෙන් නැවත හැරී ආ ජාතියකට පෙනෙන කෝණයකින් මෙම ඉතිහාසය නැවත සාරංශ කොට ලියා ඇත්තේ පළමු හා දෙවෙනි ලේකම් පොත්වල ය. අවසානයේ දී, ඊශ්‍රායෙල්වරුන් තම මව්බිමට යළි පැමිණි අයුරු හා, ඔවුන්ගේ පසුකාලින ඉතිහාසය ගැන එස්රා, නෙහෙමියා, සහ එස්තර් පොත් විස්තර කරයි.

මෙතෙක් ලියනු ලැබුවා වූ වඩාත් අලංකාර කාව්‍යමය ගීවලින් සමන්විත කාව්‍යමය පොත් ඊළඟට අපට දක්නට ලැබෙයි. දුක් වේදනා යටතේ හැඟීම් කළතන්නා වූ අඛණ්ඩතාවයේ පිංතූරයක් හා ඉන් පසුව වූ දේ යෝබ් පොත අපට කියයි. ගීතාවලිය පොතේ සඳහන් වන්නේ, යෙහෝවඃ වහන්සේට ප්‍රශංසා කරන සහ උන් වහන්සේගේ දයාව හා උපකාරය පතා කරන ලද යාච්ඤා අඩංගු ගීතයන් ය. මෙම ගීතිකා, දෙවියන් වහන්සේගේ සේවකයන් අසංඛ්‍යාත ගණනකට සහනය ගෙන දී තිබේ. මීට අමතර ව, පැමිණෙන මෙසියස් වහන්සේ පිළිබඳ ව අප ව තවත් ඥානාලෝකවත් කරන අනාවැකි ගණනාවක් ගීතාවලියේ ඇත. සංක්ෂිප්ත කියමන් මගින් දිව්‍ය ප්‍රඥාවේ පැති ගැන හිතෝපදේශ හා දේශනාකාරයා පොත් හෙළි කරන අතර, ගැඹුරු අනාවැකිමය අර්ථයක් ඇති අති ශ්‍රේෂ්ඨ ප්‍රේම කාව්‍යවලින් සාලමොන්ගේ ගීතිකා පොත පිරී තිබේ.

යෙසායා සිට මලාකි දක්වා වූ ඊළඟ පොත් 17, මූලික ව ම අනාවැකි පොත් ය. විලාප ගී පොත හැර, අනෙකුත් සියලු ම පොත් ලේඛකයාගේ නම දරයි. මෙම අනාවැකිවලින් බොහොමයකට ම දැනටමත් කැපී පෙනෙන සුලු ඉටු වීම් තිබී ඇත. අපගේ කාලයේ සහ අපගේ නුදුරු අනාගතයේ සිදුවන්නා වූ උද්වේගකාරී සිදුවීම් ගැන ද එහි හුවා දක්වයි.

මේ අනුව, හෙබ්‍රෙව් ශුද්ධ ලියවිලි නානා ආකාරවලින් හා නොයෙක් රටාවන්ගෙන් යුතුව මවිතාකර දේවල් ඉදිරිපත් කරයි. එහෙත්, මේවා සියල්ලට ම පොදු තේමාවක් ඇත. ඒවායේ අනාවැකි, පෙළපත් වංශාවලියන්, හා චමත්කාරජනක සිද්ධීන් අනාවැකිමය අර්ථවත්බවින් හා ප්‍රායෝගික ප්‍රඥාවකින් යුක්ත ව දීප්තියක් විහිදුවාලයි.

ක්‍රිස්තියානි ග්‍රීක් ශුද්ධ ලියවිලි—වංශය පැමිණෙයි

මිනිසා පාපයට වැටීමේ පටන් වසර හාර දහසක් ගෙවී ගොස් ඇත. සැනෙකින් බොහෝ කාලයක් තිස්සේ බලාපොරොත්තු වුණා වූ මෙසියස් වහන්සේ වන යේසුස් වහන්සේ පොළොවට පැමිණෙන සේක! ක්‍රිස්තියානි ග්‍රීක් ශුද්ධ ලියවිලි, මිනිස් ඉතිහාසයේ මේ ප්‍රධාන චරිතයේ දේව සේවය පිළිබඳ ව වෙනස් නමුත් එකිනෙකේ අඩු තැන් පුරවන්නා වූ ශුභාරංචි පොත් යයි හැඳින්වෙන මෙම පොත්වල වාර්තා කොට ඇත. ඒවා නම්, මතෙව්, මාර්ක්, ලූක්, සහ යොහන් වෙයි.

ක්‍රිස්තියානින් හට මේ ශුභාරංචි පොත් හතර කොතරම් වටිනවා ද! යේසුස් වහන්සේගේ පුදුමාකාර ප්‍රාතිහාර්යයන්, උන් වහන්සේ වදාළ අර්ථාන්විත උපමා, උන් වහන්සේ දෙසූ කන්ද උඩ දේශනාව, උන් වහන්සේ සැපයූ යටහත්කමේ ආදර්ශය, උන් වහන්සේගේ දයානුකම්පාව හා සිය පියාණන්ට දැක්වූ ගැඹුරු සම්පූර්ණ ගෞරවය, සිය “බැටළුවන්” කෙරෙහි උන් වහන්සේ දැක්වූ ප්‍රේමය, සහ අවසානයේ දී උන් වහන්සේගේ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගි මරණය සහ මහිමාන්විත නැවත නැගිටීම ගැන මේවා අපට පවසයි. ශුභාරංචි පොත් පිළිබඳ ව අප අධ්‍යයනයක් කළහොත්, දෙවියන් වහන්සේගේ පුත්‍රයාණන් කෙරෙහි අප තුළ ගැඹුරු ප්‍රේමයක් ඇති කරන්නේ ය. මීටත් වඩා, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ ව එවූ යෙහෝවඃ දෙවියන් වහන්සේට අප ව ළං කරනවා ඇත. මේ වාර්තාව නැවත නැවත කියවීම බොහෝ සෙයින් වටී.

ප්‍රේරිතයන්ගේ ක්‍රියා පොත, ශුභාරංචි පොත් නතර කළ තැන් පටන් ඇරඹේ. පෙන්තකොස්ත දවසේ පටන් ක්‍රිස්තියානි සභාවේ මුල් වසර කිහිපයේ සිට, පො. යු. 61 දී පාවුල් රෝමයේ සිර ගත කරනු ලැබීම දක්වා විස්තර කරයි. පළමු ක්‍රිස්තියානි ප්‍රාණ පරිත්‍යාගිවරයා වූ ස්තේපන් ගැන, පසුව ප්‍රේරිත පාවුල් බවට පත් වූ සාවුල්ගේ හැරීම, ක්‍රිස්තියානි ධර්මයට හැරුණු මුල් ම අන්‍යජාතිකයන් ව සභාවට ගෙන ඒම, සහ හද සසළ කරවන පාවුල්ගේ ධර්ම දූත ගමන් මෙම පොතෙන් අපට කියවිය හැකිය. මේ වාර්තාවන් අප ව අමානන්දයට පත් කරවන අතර ඇදහිල්ල ද වර්ධනය කරයි.

ප්‍රේරිතයන් ලියන ලද ලිපි 21ක් ඊළඟට පැමිණෙයි. පාවුල් විසින් ලියන ලද පළමු ලිපි 14, එය ලැබූ සභාව හෝ ක්‍රිස්තියානි පුද්ගලයන්ගේ නම්වලින් හඳුන්වා තිබේ; අනෙක් ලිපි නම් කොට ඇත්තේ ඒවා ලියූ යාකොබ්, පේතෘස්, යොහන්, සහ යූද්ගේ ම නම්වලිනි. මේ ලිපි තුළ මොන තරම් වටිනා උපදෙස් හා දිරිගැන්වීම් සම්භාරයක් ඇතුළත් වෙනවා ද! මූලධර්මයන් හා අනාවැකිවල ඉටුවීම ඒවායේ විස්තර කොට තිබේ. ක්‍රිස්තියානින්ට ජීවත් වීමට සිදු වී තිබෙන දුෂ්ට පරිසරයෙන් වෙන් වී සිටීමට ඒවා ඔවුන්ට මහෝපකාරී වෙයි. සහෝදර ප්‍රේමය සහ දිව්‍යමය ගුණාංග වර්ධනය කිරීමේ ඇති අවශ්‍යතාවය ඒවායින් අවධාරණය වෙයි. ආත්මික වැඩි මහලු පුරුෂයන්ගේ අවේක්ෂණය යටතේ හරි ලෙස ක්‍රිස්තියානි සංවිධානය ක්‍රියාත්මක විය යුතු ආකාරය විදහා පෙන්වයි.

හෙබ්‍රෙව් ශුද්ධ ලියවිල්ල අනාවැකිමය ආකාරයකින් අවසන් වූවාක් මෙන් ම, ග්‍රීක් ශුද්ධ ලියවිල්ල ද නිමා වන්නෙත් එසේ ම ය. පොදු යුගයේ 96 දී පමණ ප්‍රේරිත යොහන් විසින් ලියන ලද එළිදරව්ව, අනාවැකිවල සහ බයිබලයේ ප්‍රධාන තේමාව වන ස්වකීය මෙසියානු රාජ්‍යය මගින් යෙහෝවඃ වහන්සේගේ නාමය මහිමවත් වීම එකට සම්බන්ධ කොට නූලකින් මෙන් ගැට ගසා තිබේ. සාතන්ගේ දූෂිත ක්‍රමයේ ආගමික, යුධහමුදාමය, සහ දේශපාලන අංගයන්හි විනාශය, දර්ශනයන් මාලාවක් මගින් විචිත්‍රණය කෙරේ. පොළොවේ කටයුතු සංවිධානය කිරීමට තම අවධානය යොමු කරන්නා වූ ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ආණ්ඩුමය නගරයක් මගින් මේවා අනුයුක්ත කෙරෙයි. ස්වකීය රාජ්‍ය පාලනය යටතේ, ‘සියලු කඳුළු පිස දමා . . . මරණය තවත් නොවනවා’ යයි දෙවියන් වහන්සේ පොරොන්දු වන සේක.—එළිදරව් 21:4.

එසේ නම්, බයිබලය වනාහි දිව්‍ය ආලෝකය විදහා පාන්නා වූ දෝෂ රහිත මාණික්‍යයක් බවට කිසි ප්‍රශ්නයක් තිබේ ද? ඔබ එය සම්පූර්ණයෙන් ම කියවා නැත්නම්, එය දැන් ම ම කියවන්නට පටන් නොගන්නේ මන් ද? ඔබ එහි ඇති කදිම සැකැස්ම මගින් ආකර්ශනය වනු ඇත, එහි දීප්තියෙන් ඔබ ව ආලෝකමත් වනු ඇත, එහි අලංකාරය මගින් පොලඹවනු ලබනවා ඇත, එහි පණිවුඩයෙන් අමානන්දයට පත් වෙනවා ඇත. ඇත්තෙන් ම, එය “ආලෝකවල පියාණන් වහන්සේ කෙරෙන් . . . වූ සම්පූර්ණ දීමනාවකි.”—යාකොබ් 1:17. w91 6/15

බයිබලයේ පොත් නාමාවලිය

ලේඛකයා, ලියනු ලැබූ ස්ථානය, ලිවීම සම්පූර්ණ වූ කාලය, සහ පොතේ සඳහන් ව ඇති සිද්ධීන් වූ කාල වකවානුව පෙන්වයි.

සමහරක් පොත් ලියූ ලේඛකයන්ගේ නම් සහ ලියනු ලැබූ ස්ථාන අස්ථිර ය. බොහෝ දිනයන් ආසන්න ඒවා පමණක් වන අතර, a සංකේතය “පසුව” ද, b සංකේතය “පෙර” ද, c සංකේතය “අවට” හෝ “පමණ” ද යන්න අඟවයි.

හෙබ්‍රෙව් ශුද්ධ ලියවිලිවල පොත් (පො.යු.පෙ.)

නික්මයාම මොසෙස් කාන්තාරය 1512 1657-1512

ලෙවී කථාව මොසෙස් කාන්තාරය 1512 1 මාසයක් (1512)

ද්විතීය කථාව මොසෙස් මෝවබ් මිටියාවත 1473 මාස 2ක් (1473)

යෝෂුවා යෝෂුවා කානාන් c. 1450 1473-c. 1450

2 සාමුවෙල් ගාද්; නාතන් ඊශ්‍රායෙල් c. 1040 1077-c. 1040

2 ලේකම් එස්රා යෙරුසලම (?) c. 460 1037-537

එස්රා එස්රා යෙරුසලම c. 460 537-c. 467

නෙහෙමියා නෙහෙමියා යෙරුසලම a. 443 456-a. 443

එස්තර් මොර්දෙකයි ෂුෂාන්, එලාම් c. 475 493-c. 475

දේශනාකාරයා සාලමොන් යෙරුසලම b. 1000

යෙසායා යෙසායා යෙරුසලම a. 732 c. 778-a. 732

යෙරෙමියා යෙරෙමියා යුදෙයාව⁄මිසරය 580 647-580

විලාප ගී යෙරෙමියා යෙරුසලම අසල 607

එසකියෙල් එසකියෙල් බබිලෝනියාව c. 591 613-c. 591

දානියෙල් දානියෙල් බබිලෝනියාව c. 536 618-c. 536

යෝවෙල් යෝවෙල් යුදෙයාව c. 820 (?)

ආමොස් ආමොස් යුදෙයාව c. 804

ඔබදියා ඔබදියා c. 607

යෝනා යෝනා යුදෙයාව c. 844

මීකා මීකා යුදෙයාව b. 717 c. 777-717

නාහුම් නාහුම් යුදෙයාව b. 632

හබක්කුක් හබක්කුක් යුදෙයාව c. 628 (?)

ශෙපනියා ශෙපනියා යුදෙයාව b. 648

හග්ගයි හග්ගයි යෙරුසලම 520 දවස් 112 (520)

සෙකරියා සෙකරියා යෙරුසලම 518 520-518

මලාකි මලාකි යෙරුසලම a. 443

ක්‍රිස්තියානි ග්‍රීක් ශුද්ධ ලියවිලිවල පොත් (පො.යු.)

මාර්ක් මාර්ක් රෝමය c. 60-65 පො.යු. 29-33

ක්‍රියා ලූක් රෝමය c. 61 33-c.පො.යු. 61

රෝම පාවුල් කොරින්තිය c. 56

1 කොරින්ති පාවුල් එපීසය c. 55

2 කොරින්ති පාවුල් මකිදෝනිය c. 55

එපීස පාවුල් රෝමය c. 60-61

පිලිප්පි පාවුල් රෝමය c. 60-61

කොලොස්සි පාවුල් රෝමය c. 60-61

1 තෙසලෝනික පාවුල් කොරින්තිය c. 50

2 තෙසලෝනික පාවුල් කොරින්තිය c. 51

1 තිමෝති පාවුල් මකිදෝනිය c. 61-64

2 තිමෝති පාවුල් රෝමය c. 65

තීතස් පාවුල් මකිදෝනිය (?) c. 61-64

පිලෙමොන් පාවුල් රෝමය c. 60-61

හෙබ්‍රෙව් පාවුල් රෝමය c. 61

1 පේතෘස් පේතෘස් බබිලෝනියාව c. 62-64

2 පේතෘස් පේතෘස් බබිලෝනියාව (?) c. 64

එළිදරව්ව ප්‍රේරිත යොහන් පත්මොස් c. 96