මුල් පිටුවෙන් | අවංක වෙන්න ඕන ඇයි?
වංකකම ඔයාට බලපාන විදිහ
“ප්‍රශ්න ගැටලු නිතරම ඇති වෙනවා. ඒවා විසඳගන්න පුංචි බොරුවක් කළාම ඇති.”—දකුණු අප්‍රිකාවේ සමැන්තා.
ඔයා ඒ අදහසට එකඟ වෙනවාද? සමැන්තා වගේ අපි හැමෝම ප්‍රශ්න ගැටලුවලට මුහුණ දෙනවා. වංක වෙන්න පෙලඹීමක් ඇති වෙන අවස්ථාවලදී අපි ප්‍රතිචාරය දක්වන විදිහෙන් අපිට වටින්නේ මොන දේද කියලා හෙළි වෙනවා. උදාහරණෙකට, අපිට වැදගත් වෙන්නේ නමට වෙන ලැජ්ජාව වහගන්න එක නම් වංක දෙයක් කරන එක වැරදි නැහැ කියලා හිතෙයි. හැබැයි කවදා හරි ඇත්ත හෙළි වුණ දාට විඳින්න වෙන ප්‍රතිඵලය ඊට වඩා දරුණුයි. ඒ ගැන අපි දැන් බලමු.
වංකකම නිසා විශ්වාසය බිඳෙනවා
සබඳතා ගොඩනැඟෙන්නේ විශ්වාසය මතයි. දෙන්නෙක් එකිනෙකාව විශ්වාස කරද්දී බයක් සැකක් නැතුව ආශ්‍රය කරන්න පුළුවන්. ඒත් ඒ විශ්වාසය එක මොහොතකින් ඇති වෙන්නේ නැහැ. එකට කාලය ගත කරද්දී, අවංකව අදහස් හුවමාරු කරද්දී, අනිත් කෙනා වෙනුවෙන් දේවල් කරද්දී තමයි විශ්වාසයක් ගොඩනැඟෙන්නේ. ඒත් එක වංක ක්‍රියාවකින් විශ්වාසය බිඳෙන්න පුළුවන්. එහෙම වුණොත් තිබුණ විශ්වාසය ආයෙත් ඇති කරගන්න එක ලේසි නැහැ.
හොඳ යාළුවෙක් කියලා හිතපු කෙනෙක් කවදා හරි ඔයාට වංක වෙලා තියෙනවාද? එතකොට දැනුණේ කොහොමද? ඔයාගේ හිත රිදෙන්න ඇති. ද්‍රෝහි වුණානේ කියලා හිතෙන්නත් ඇති. වංක ක්‍රියාවක් නිසා හොඳ මිත්‍රත්වයක් විනාශ වෙන එක සාමාන්‍යයි.
වංකකම බෝ වෙනසුලුයි
කැලිෆෝර්නියා විශ්වවිද්‍යාලයේ ආර්ථික විද්‍යාව පිළිබඳ මහාචාර්යවරයෙක් වන රොබට් ඉනස් කරපු අධ්‍යයනයකින් හොයාගත්තේ “වංකකම බෝ වෙනවා” කියලයි. ඒක වෛරසයක් වගෙයි. ඔයා නිතරම වංකකමින් ක්‍රියා කරන කෙනෙක්ව ආශ්‍රය කරනවා නම් ඔයාටත් ඒක “බෝ වෙන්න” පුළුවන්.
ඒ උගුලට අහු නොවී ඉන්න ඔයාට පුළුවන් කොහොමද? ඒකට බයිබලයෙන් උදව් ලබාගන්න පුළුවන්. බයිබලයේ තියෙන ප්‍රතිපත්ති කීපයක් බලමු.