Ella

Yoftahera wole ooso dinosi; hattono albillitte ooso ilte sircho sayissannoti, suꞌmisi woshshamanno gede assitannotinna ragge adhitannoti iseeti. (Eje. 11:34) Ikkirono, Ejjeetto 11:35 anna Yoftahe “ani mitte hige Yihowara qaale eoommo; konnira eoommo qaale soorra didandeemmo” yee coyiꞌrino. Yoftahe umisi horo aguranno gede assannori tuncu yiisirono konni garinni ammanaminoha ikke Magano hagiirsiisino; konnira Maganu maassiꞌrinosi. Ate ikkoottoro hatto assatto? Ninkeneeto Yihowara sayinse uyinummo yannara qooffantummokkinni isi fajjo assineemmo yine qaale eꞌnoommo. Konne qaale agadhe heeꞌrate meessi horo agura hasiissannoti egennantinote. Ikkollana, hakko iso mitto assa banxeemmokki coye assineemmo gede kullanninke yannara tenne assa shota diꞌꞌikkitanno. Uminke horo agurre Maganoho soqqamate yine ninkera injaannonkere agurremmoha ikkiro ammanammoommore ikkinoommota leellinsheemmo. Tenne assa shota ikka hooggurono togo assanke duuchanka wote lowo atoote afiꞌneemmo gede assitannonke.—Mil. 3:10. w16.04 1:11, 14, 15

Yesuusi qullaawu ayyaaninni Kiristaanu songo massaganno. Fonqolo dandee saꞌꞌate, soqqanshote kaaꞌlitanno jawaantenna qajeelsha afiꞌrate hattono dancha doorsha doodhate qullaawu ayyaani hasiisannonke. Songote gambooshsheno ikko wole konne ayyaana afiꞌrate kaaꞌlitanno qixxaawo giddo mitteno gatte baꞌꞌannonkekki gede sharrama dihasiissannonke? Duucha wote gambooshshunniwa Qullaawu Maxaafi masaalo woꞌmitino gara ronseemmo. Tini, Yihowa albillittete yanna daafira eino qaaleno wonshannota huluullammeemmokki gede assitannonke. Jawaachishannonkehu madirakete heeꞌre rosiisanno rodoo calla diꞌꞌikkino. Dawaro qoltannonna giddonsanni faarsitanno roduuwinkeno jawaachishshannonke. (1 Qor. 14:26) Gambooshshu hanafara albaanninna goofihu gedensaanni roduuwu ledo hasaambeemmo wote baxxannonke jaalla afiꞌnoommohura tashshi yaannonke.—1 Qor. 16:17, 18. w16.04 3:6, 7

Yesuusi danchu duduwi mageeshshi geeshsha halaꞌlannoro kulanni “gobba baalate” sabbakamannota coyiꞌrino. (Mat. 24:14) Qoleno ‘gosa baala rosaano assa’ hasiissanno. Kuni alame woꞌmate loonsanni loosooti. Yihowa Farciꞌraasine sabbakate loosi halaꞌlinyi daafira Yesuusi masaalino masaalo woꞌmitanno gede assitinohu hiittoonniitiro afate hanni mito coye laꞌno. Ameerikaho, babbaxxitinote Kiristinnu ammaꞌno giddo 600,000 meddi yitannori qeesete goowa ikkitinori no; hatte gobbankura mite 1,200,000 ikkitannoti Yihowa Farciꞌraasine no. Alamete doyichora Roomunnite Kaatolikete Beetekiristaanera 400,000 saꞌe yitannokki qeesooti no. Hanni Qullaawu Maxaafi aana xintantino sokka sabbakkannote Yihowa Farciꞌraasine kiiro hedi. Alamete doyichora mite sette miliyoone ikkitanno soqqamaano uminsa fajjonni 240 gobbuwara soqqantanni no. Insa dhagge ikkanno looso loossanni no; kuni loosi Yihowara guweenyanna ayirrinye abbanno!—Far. 34:1; 51:15. w16.05 2:13, 14

Alamete giddo danchanna busha ikkino coye doodhate qoosso noonke yee hedanno manni woꞌmino; tini naaxxa, umo baxanna heewisama lexxitanno gede assitanno. Tini hedo qeeltasira wodhanno manchi, assineemmo coyi wolu mannira kaaꞌlannohano gawajjannohano ikkiro meessi horo balaxisiisa hasiissanno yitannote Sheexaanu hedo ledo sumuu yiinohu gedeeti. (Kal. 3:1-5) Tini hedo gibbo kaꞌanno gede assitanno. Yesuusi kayinni mannu ledo keerunni heeꞌrate, meessi horo agura hasiissannoha ikkiro nafa tenne assinanni gede rosiisino. Yesuusi Ilaalu Sibikate yannara mannu ledo coyi kawa kaꞌaa higannonke wote maa assa hasiissannoro afate kaaꞌlitannota dancha amaale uyino. Lawishshaho isi rosaanosi jooguulle, araarsitannore woy salaame kalaqannore, hanqisannore assitannokkire, kalaqamino qarra rakke tirtannorenna baarigaarransa baxxannore ikkitanno gede kulinonsa.—Mat. 5:5, 9, 22, 25, 44. w16.05 1:4, 5

Cuuammammora albaanni heeshshonke Qullaawu Maxaafi seerubba ledo sumuu yitanno gede mito coye biddi assiꞌra hasiissinonke. Cuuammummo gedensaannino Maganunna Kiristoosi faale haꞌrate shiimmaadda coye biddi assiꞌra hasiissannonketa huwantoommo. (Efe. 5:1, 2; 1 Phe. 2:21) Lawishshaho, gungumate, waajjatenna, mannu suꞌma hunate akati noonketa anfoommoha ikkara dandaanno. Tenne lainohunni mito coye biddi assiꞌra hendoommohunni aleenni kabbaade ikkitinonke? Guuntete xeꞌne noonketa deꞌooti. (Qol. 3:9, 10) Hakko daafira, cuuammummo gedensaanni woy halaalu mine lowo diro keeshshinummo gedensaanni nafa soꞌro diloonseemmo, guficho ikkannonkeri diheeꞌranno, gara ikkitinokki hedo woy yorto diheedhannonke yine heda didandiineemmo. Mite laanfe hooꞌlate lowo yanna hasiissannoha ikkara dandaanno.—Yai. 3:2. w16.05 4:3-5

Mitu manni ‘Ani ooso ilammo geeshsha anniꞌyanna amaꞌya mayira amaalannoero xawe dileellinoe’ yaanna macciishshoottoha ikkara dandaanno. Gikki yinanni haꞌneemmo wote kayinni amaallanninke amaalera gara ikkitino lao heedhankera dandiitanno; hattono Yihowante gede amaale banxanninketa leellishannori gede assine laꞌneemmo. (Ibi. 12:5, 11) Ee, Yihowa ninke oososi baxannonkehura ceeꞌmikkinni seekkannonke woy amaalannonke. Isi hayyootanna hagiirraamma ikkinammora, hattono banxammosira hasiꞌranno. (Law. 23:15) Isi qarru iillannonke yannara dihagiidhanno; hattono Addaamiwiinni ragiꞌnoommohu ‘Maganu hanqinni’ reyinammora dihasiꞌranno. (Efe. 2:2, 3) Yihowa daafira ronsammora albaanni ninke giddo mitoho iso hagiirsiissannokkiti badda moyichite gedee akatta noonkereeti! Seekkannonke Magani Yihowa galatamona, xa kayinni soorramme geꞌreewu gedeere ikkinoommo.—Isa. 11:6-8; Qol. 3:9, 10. w16.06 1:7, 8

Batinyu qaaqquulli rosa hasiꞌranno; hattono naaxxate yinannire diafino. (Mat. 18:1-3) Konnira, worbu annuwinna amuuwi qaaqquullu anje heeꞌreenna halaalu surrensanna wodaninsa giddo qaꞌmiꞌranno gedenna halaale baxanno gede assa dandaanno. (2 Xim. 3:14, 15) Tenne assate, annuwunna amuuwu balaxe halaalu uminsa wodani giddo qaꞌmiꞌranno gede assanna heeshshonsa giddo halaale seekke cuꞌmira hasiissannonsati egennantinote. Annuwunna amuuwu tenne assannoha ikkiro qaaqquullinsa halaale afannoha calla ikkikkinni halaale baxannore ikkanno. Qoleno, annuwinsanna amuuwinsa amaale Yihowa baxille leellishannori gede asse laꞌꞌanno. Maganoho maahoyye yine galleemmoha ikkiro, isi himanaancho Daanieeli lowo geeshsha baxinte gede ninkeno baxannonke. (Dan. 10:11, 19) Ee, Yihowa Qaalisi, qullaawu ayyaanisinna dirijjitesi widoonni ayewoteno seekke biddi assannonke. w16.06 2:14, 17

Yihowa Daawiti lubbora baxanno; qoleno iso Maganu “hedinore wonshanno mancho” yinoonnisi. (1 Sam. 13:13, 14) Ikkollana Daawiti gedensoonni Bersaabehi ledo foorino; hakkiinni ise godobbu. Kuni ikkinohu minaannise Ooriyo olu bayicho heeꞌreennaati. Daawiti, Ooriyo shiima yanna keeshshara minira daanno wote Bersaabehi ledo goxanno gede assate woꞌnaalino; isi tenne assinohu qaaqqu Ooriyooho yine hendanni gedeeti. Ooriyo kayinni nugusu hedinore diassino; hakko daafira Daawiti Ooriyo olu bayicho reyanno gede gano ganino. Daawiti tenne jaddo loose isinna minisi mannira qarra abbiꞌrino. (2 Sam. 12:9-12) Ikkollana Maganu Daawitira maarinosi; korkaatuno isi heeshshosi giddo Yihowara ‘ammaname’ soqqamate sharramino. (1 Mot. 9:4) Ati hattenne Daawiti heeꞌrino yannara heeꞌroottoha ikkoommero maa assatto? Daawiti loosinohu gara ikkinokki coyi guficho ikkahera wodhatto? w16.06 4:7

Yihowa Farciꞌraasine ikkinoommo daafira Yesuusi qorowisiisino qorowishsha lashshi diassineemmo. Heeꞌnoommohu “kalqete goofimarchi” daate mereersiꞌre noo yanna giddooti; qoleno “lowo qarri” woy bayiru qarri hanafara gattino yanna shiimate! (Dan. 12:4; Mat. 24:21) Yannankera olu batiꞌrinota, amanyootu maaeelle lexxitanni hadhanni noota, higgete hajajamannokki manni woꞌminota, hattono hude, dhibbunna baattote huxano noota laꞌnanni heeꞌnoommo; qoleno batinye ammaꞌnora kadde amaddannori bainonsa. Anfummonte gede gobba gosate heeꞌrannohu Yihowa manni Mangistesiha sabbakate looso dhagge ikkanno garinni loosanni no. (Mat. 24:7, 11, 12, 14; Luq. 21:11) Konni daafira Mootichu daanno yannanna, isi Maganu fajjo woꞌmitanno gede assanno yanna quqquxamme agadhineemmo. (Maq. 13:26, 27) Kayinni bayiru qarri hanafanno yanna afate aye geeshsha woꞌnaallummorono, kuni qarri hanafanno barranna saate afa agurina, diro nafa horo afa didandiineemmo. w16.07 2:2-4

Yihowa eltosinni huuccattote widoonni isiwa shiqate qoosso uyinonke. Isi “albisira beꞌe yinummokkinni jawaante shiqa dandiineemmo” gede tenne qoosso uyinonkehu Beettisi widoonniiti. (Efe. 3:12) Huuccattote widoonni Yihowawa shiqa dandaanke addinta lowo eltooti. Phaawuloosi “maaro adhatenna hasiissannonke yannara kaaꞌlitannonke elto afiꞌrate” Yihowa huucciꞌneemmo gede jawaachishinonke. (Ibi. 4:16a) Heeshshonke giddo fonqolunna qarru iillannonke yannara Yihowa kaaꞌlannonke gede huucciꞌra dandiineemmo. Ninke Maganu elto afiꞌra hasiissannonke yineemmo gede assannori nookkiha ikkirono isi huuccattonke macciishshe dawarannonke; roore wote tenne assannohu ayyaanaamittete roduuwinke widoonniiti; “Kunni daafira hawaqiꞌne, ‘Kaaliiqi kaaꞌlaanchoꞌyaatina diwaajjeemmo. Mannu ma assannoe?’ yineemmo.”—Ibi. 13:6. w16.07 3:12, 13

Nohinna sase oososi mitte mitte galte calla adhitinoha ikkirono, hakkawaro galtete aana galte adha rosantinote. Lowo budi giddo amanyootu maaeelle rosantinota ikkitu; qoleno togoo assooti ammaꞌnote giddora nafa eino. Abiraaminna (Abirahaami) galtesi Soora (Saara) Maganoho hajajame Kanaani gobba haꞌri yannara, hatte gobba manni amanyoote bainoha ikkino daafira adhanna adhama diayirrisannoho. Soddoomahonna Gomooraho heeꞌranno manni quwa sae foorannohanna togoore assanno manna sammi yee laꞌꞌannoha ikkino daafira, Yihowa lamenka katama baꞌꞌanno gede assino. Abirahaami maatesi danchu garinni amaxxino; Saarano minaannise umimmara maahoyye yite galte dancha lawishsha ikkitino. (1 Phe. 3:3-5) Abirahaami beettisi Yisaaqi Yihowa magansidhanno beetto adhanno gede assino. Yisaaqino beettisi Yaiqoobira hatto assino; Yaiqoobi ilino ooso 12 Israeelete gaꞌrera annuwa ikkitino. w16.08 1:10

Tini masaalo konni heeꞌnoommohu goofimarchu dirira woꞌmitanni no. Saihu 2015nnihu soqqanshote diri giddo 8,220,105 ikkitannoti Maganu Mangiste halashshaano diinaggaabbe soqqantanni sayisansa tenne leellishshanno! Iimi Anninke “Ani Kaaliiqi kuni coyi yannasinni rahe woꞌmanno gede asseemmo” yee coyiꞌrino daafira mittu mittunku Kiristaanchi tenne masaalo ledo sumuu yaannore assa hasiissannosi. Kaameelu giddo noo manni kaameelu rahe haꞌrannota huwatannonte gede, ninkerano xaa yannara manna rosaano assate looso ranke loonsanni heeꞌnoonniti xabbe leeltanni noonke. Mitti mittinke konne rahe loosamanni noo looso kaaꞌlate maa assinanni heeꞌnoommo? Konne looso diinaggaambe loosate dandaaminkere baala assinanni heeꞌnoommo? Batinyu roduuwi woꞌma yanna suwisaanonna kaaꞌlaano suwisaano ikke soqqamate forme wonshanni no. Lowo roduuwi sabbakkannori roore hasiissannowa hadhe soqqantanno gede xaꞌmininsa yannara maahoyye yite haꞌransanna wole tiokiraasete looso loosansa hagiirsiissannota diꞌꞌikkitino? Labballuno meya roduuwino loonseemmohu bacu ‘Mootichu loosi’ no.—1 Qor. 15:58. w16.08 3:1, 2

Israeelete manni Gibitsete borojjimmanni maalaletenni fulihunni shiima yanna gedensaanni, Amaaleqootu insa qasate kaꞌino. Worbu manchi Iyyaasu Muse uyinosi biddishsha harunse Israeelete manna olaho haaꞌre fulino. Hatte yannara Muse Aarooninna Hoori ledo, olamanno manna laꞌꞌa dandiitannowa olu bayichi mule noo ilaala fulino. Muse Israeelete manni qeelle afiꞌranno gede assanno mala malino. Isi angasinna halaalaanchu Magani siqqo iimira qole gotti asse amadino. Muse angasinna siqqo ale qole amadanno wote, Yihowa Israeelete manni Amaaleqoota qeelanno gede angansa kaajjishanno. Musera angasi daafurte shaqqitanno wote kayinni Amaaleqootu qeeltanno. Hatte yannara Aarooninna Hoori hakka wontenni Musera “ofollanno kincho haadhe” shiqishshinosi. Hakkiinni Aarooninna Hoori angasi kaajjitanno gede “kaꞌaanna kawaa higge arrishsho eꞌa geeshsha” irkisse amaddinosi. Ee, Maganunniti jawaata anga qeelle Israeelennita ikkitanno gede assitino!—Ful. 17:8-13. w16.09 1:5-7

Phaawuloosi huuccattotenni Yihowa addaxxenna Yesuusite wodote kakkalora ammana noosita leellishe tenne yorto qeela dandaannota huwatino. Ninkena? Laanfenke qeeltannonkekki gede sharrammeemmoha ikkiro qeela dandiineemmo. Hiittoonni? Phaawuloosi lawishsha harunsine, umonke addaxxa agurre Yihowa addaxxineemmohanna wodote kakkalora ammana noonketa leellinsheemmoha ikkiro tenne assa dandiineemmo. Maganu mitto coye mageeshshi geeshsha hasiꞌnoommoro leellinshammora hasiꞌranno woti no. Lawishshaho, ninke woy maatenke miila buutote dhibbi amadiro, woy mannu taashsho xeꞌinore assinkero maa assa hasiissannonke? Ammanamme heeꞌneemmo gede, hagiirrinke baꞌꞌannokki gedenna ayyaanaamittetenni jawaante heeꞌneemmo gede kaaꞌlankera huuccattotenni Yihowara kuꞌline iso addaxxineemmota leellisha dandiineemmo. (Isa. 12:2) Phaawuloosi yannarano ikko xaa yannara noo manni woꞌnaalshi huuccatto wolqanke haaꞌroomitanno gedenna kaajjine heeꞌneemmo gede kaaꞌlitannonketa leellishanno. w16.09 2:14, 15

Umi xibbi diriti Kiristaanu songo lexxitanni hadhuta mittu qarri kalaqami. Giriikete Afoo coyidhanno Yihudooti, gunnootinke baddalamino yite coyiꞌrantu. Soqqamaasine mittu manchino baddalamannokki gede assite konne qarra tirate, lamala labballo doortu. Kuri labballi Giriikete suꞌmuwa afidhinore ikkansa, miteekke soqqamaasine hundi Kiristaani mereero gobbate babbadooshshinni kalaqamino qarra ajishate hasidhinota leellishannoha ikkara dandaanno. (Soq. 6:2-6) Ninke anfummorono afa hoongummorono budinke hedonke soorrara dandaanno. (Rom. 12:2) Qachinkera heeꞌranno manni, ledonke loossannori woy rossannori wolu manni gaꞌre woy dana mishshe coyidhanna macciishshineemmoha ikkara dandaanno. Ikkina tini, ninkeno konne manna insa laꞌꞌanno garinni laꞌneemmo gede assitannonke? Mittu manchi gobbakki daafira lawishshaho mito budekki kayise ikkinokki geeshsha asse haariimannoha ikkiro mayi macciishshamannohe? w16.10 1:7, 8

‘Afate’ woy wodanchate yaa illete leellannokkire woy hawa gede afa dandiinannikkire huwatate yaate. (Ibi. 11:3) Hakko daafira wodancha noosi manchi mitto coye huwatate illesinna maccasi calla ikkikkinni surresino horoonsiꞌranno. Yihowa dirijjite seekkite xiinxallite tennera kaaꞌlannonkeha batinye uduunne qixxeessitinonke. Kuni uduunni, Kalaqaancho ammanate illenkenni ‘afa’ woy laꞌꞌa dandiineemmo gede kaaꞌlannonke. (Ibi. 11:27) Kuri uduunni giddo mitu, Maganunniti Dhaggete Kalaqo Ayirrinyesi Leellishshanno (Ingilizete Afoo) yitanno viidiyo, Heeshsho Dagginohu Kalaqanteeti? nna, Heeshshote Kaima—Dawaronsa Afa Hasiissannota Onte Xaꞌmuwa (Amaaru Afoo) yitanno birosherenna Ate Daafira Hedanno Kalaqaanchi No? (Ingilizete Afoo) yaanno maxaafaati. Baqqi Yiiyye! yinanni metseetenkera, sayinsete fullahaanonna wolu manni ledo insa xa Maganu no yite ammantanno gede assinonsari maatiro kultanna assinoonniti qaalu xaꞌmuwa fultanno. Tenne metseetera sae sae fulannohu “Kalaqinohu No?” yaanno birxichi, mitu kalaqami dhagge ikkanno garinni kalaqamino gara luphi asse xawisanno. Sayinsete fullahaano duucha wote mito coye konne kalaqama lawisse loosate woꞌnaaltanno. w16.09 4:4, 5

Ibiraawootu maxaafa fooliishsho 11te giddo kulloonnihu ammanamino manni reyinohu, Maganu abbeemmo yee qaale eino sirchi yaano Yesuusi Kiristoosi iimi heeshsho faro fanara albaanniiti. (Gal. 3:16) Ikkirono, insa reyotenni kaꞌuhu gedensaanni guuta ikkite gannate ikkitino uullara hegerera heedhanno. (Far. 37:11; Isa. 26:19; 25:8) Ibiraawoota 11:13 Kiristinnu yannara albaanni heedhino soqqamaano daafira kultanni togo yitanno: “Kuri baalu ammaꞌnite heedhe reyitino. Maganu uyinonsa hexxono diafidhino. Ikkollana xeertote heedhe laꞌe, afidhinohu gede assite hagiidhite adhitino.” Insa giddo mittu Abirihaamiiti. Isi Maganu abbeemmo yee qaale eino “sirchi” yaano Kiristoosi gashshooti hunda heeꞌnannita hagiirraame heeshsho aana illachishino? Yesuusi gibbannosirira coyiꞌrinori tenne xaꞌmora dawaro ikkanno; Isi togo yiino: “Anniꞌne Abirihaami ane barra lae hagiidhate halchino; afe kae hagiidhino.” (Yoh. 8:56) ‘Maganu akeekinonna minino katama’ yaano Mangiste hexxitinori lawishshaho, Saara, Yisihaaqi, Yaiqoobinna wolu batinyu mannino, Abirihaami gede Kiristoosi gashshannote Maganu Mangiste hunda heeꞌnannite hagiirraame heeshsho aana illachishino.—Ibi. 11:8-11. w16.10 3:4, 5

Yihowa halaale macciishshineemmo gedenna dancha duduwo ammanneemmota loosunni leellinsheemmo gede ayyaanisinni kaaꞌlinonkehura Iso galata hasiissannonke. (Luq. 10:21) “Ammananke umonna gawalo” ikkinohu Beettisi Yesuusi widoonni umisiwa woshshinonkehura Yihowa duuchanka wote galata hasiissannonke. (Ibi. 12:2) Tenne eltora Magano galanteemmota leellishate, ammananke kaajjishiꞌrate ganyine huuccatto assiꞌranna Qullaawa Maxaafa xiinxalla hasiissannonke. (1 Phe. 2:2) Yihowa eino qaale wonshannota ammanneemmota agurrummokkinni leellisha hasiissannonke. Tini wolu mannira xabbe leella hasiissannose. Lawishshaho, agurrummokkinni Maganu Mangiste daafira sabbakanna mannu Yesuusi rosaano ikkanno gede kaaꞌla hasiissannonke. Qoleno duuchanka wote “manna baalaho, roorsine ammaꞌnino mannira (woy, roduuwinkera) dancha coye” assa hasiissannonke. (Gal. 6:10) Hattono ‘akkala mannimma loosise ledo mulqine’ hunate sharrama hasiissannonke.—Qol. 3:5, 8-10. w16.10 4:11, 12

Kalqete alame dhagge ikkanno garinni qinaabbinote. Konni daafira Yihowa soqqamaanosi dancha gede qinaabbinore ikkitara hasiꞌranno yine heda garaho. Maganu, biddishsha afiꞌneemmo gede Qullaawa Maxaafa aasi tenne leellishshanno. Maganu dirijjite kaaꞌlonna isi biddishshi nookkiha heeꞌra hagiirre huntanno hattono heeshsho qarru woꞌminota ikkitanno gede assitanno. Hundi Israeele danchu garinni qinaabbinote. Lawishshaho, Muse Higge hunda Xaadooshshu ‘Dunkaani nafara soqqamanno meenti’ no. (Ful. 38:8) Gedensaanni, Moote Daawiti Leewaawootahonna kakkalaasinete looso uyinohu qinaawino garinniiti. (1 Dud. 23:1-6; 24:1-3) Umi xibbi diro nooti Kiristaanu songono baasa qinaabbinote; hatte yannara soqqamaasine gamba asse amadinohu aliidi bisi aanno biddishshi songo lowonta kaaꞌlino. (Soq. 6:1-6) Qoleno, Qullaawu Ayyaaninni borreessitino sokka, songuwa amaalenna biddishsha afidhanno gede kaaꞌlitino.—1 Xim. 3:1-13; Tit. 1:5-9. w16.11 2:3, 6, 8, 9

Moote Nabukadanatsoori Layinkihu massagannoti batinye olanto 607 K.A., Yerusaalamete katama horritino. Hatte yannara lowo mundee lolakkinota kulanni Qullaawu Maxaafi togo yaanno: “[Nabukadanatsoori] Qullaawa Mine noore nafa agurikkinni Yihudunnita aja ooso baala shee gudi. . . . Aju akkali, meya labbaahu gatikkinni baalanka mararikkinni gudino. . . . Qullaawa Mine, Yerusaalamete Katama, mootete minna jajjunku ledo giiri; katamunniha kinchu huxxanno diigi.” (2 Dud. 36:17, 19) Yihudu manni Yerusaalamete katami diigaminotera dhagge assiꞌra dihasiisannonsa. Korkaatuno, lowo diro Maganu masaalaano Yihudu manni Maganu Higge diiga agura hoogiro, Maganu Baabiloonete manni angara sayise aannonsata kulte qorowisiissino. Batinyu Yihudu manni bisetenni reyannotanna reyo gatte saꞌannori heeshshote noo yanna baala qafadante Baabiloonete heedhannota kulloonni. w16.11 4:1, 2

“Mittu manchi” yaano Addaami widoonni cubbunna reyo alame daggino. Konni daafira, “mittu manchi cubbinni reyo mannu aana wolqissino.” Phaawuloosi aanche “Maganunnita lowo elto” afiꞌnoommohu “mittu Yesuusi Kiristoosi widoonni” ikkinota coyiꞌrino. (Rom. 5:12, 15, 17) Tini Maganu elto manna baalaho lowo kaaꞌlo uyitino. “Kiristoosi hajajamanni lowo manni keeraaꞌmanno.” Ee, Maganu elto ‘Yesuusi Kiristoosi loosinni hegere heeshsho afiꞌnanni’ gede assitanno. (Rom. 5:19, 21) Yihowa Beettosi uullara soye wodote kakkalo ikkanno gede assara giddeessinosihu dino. Hakkiinni saeno, guuntete xeꞌne noonsari cubbaataammu mannu oosora, Maganunna Yesuusi cubbu maaro afidhanno gede qixxeessitinota wodote qixxaawo afiꞌra hasiissannonke yitanno gede assannori dinonsa. Konni daafira, cubbinkera maaro afiꞌranna hegere heeshsho hexxo afiꞌra mulla afiꞌnoommo eltooti. Maganu mulla uyinonke eltora galatanna galanteemmota barru barrunkunni leellisha hasiissannonke. w16.12 1:1, 6, 7

Ninkeneeto seekkine layiꞌra hasiissannonke. Mayira? Phaawuloosi togo yee borreessino: “Maalu hedonni amadama reyo abbitanno.” (Rom. 8:6) Togoo assooti xa ayyaanaamittetenni, albillittete kayinni maalaamitteteno reyinanni gede assannohura shotinse laꞌnannire diꞌꞌikkino. Phaawuloosi maalu coyinni amadamino manchi reyasi digattanno diyiino. Kuni manchi heeshshosi soorriꞌra dandaanno. Qorontoosi heeꞌrinohu maalu hasattosi harunse amanyoote bainore assino daafira bonkoonni manchire hedde. Kuni manchi soorramino. Isi maaeelare assa agure gara ikkitino doogo higino. (2 Qor. 2:6-8) Togoo manchi soorrama dandiinoha ikkiro, Qorontoosi heeꞌrino manchi gede maalu coyinni amadaminokki Kiristaanchi isinni soorrama dandaanno. Ee, Phaawuloosi coyiꞌrinohu ‘maalu garinni heeꞌrannohura woy heedhannotera’ iillannori, Kiristaanu maalu coyinni amadamannokki gede dandaannore baala assate kaꞌꞌanno gede assannonsa! w16.12 2:5, 12, 13

Yihowa ‘irkisannonkehura’ ‘yaaddonke isi aana tuqqa’ dandiineemmota afanke lowo geeshsha hagiirsiissannote! Maganu “huucciꞌneemmohunninna hendeemmohunni aleenni quwa sayise assara” dandaannota woꞌmunni woꞌma ammana dandiineemmo. (Efe. 3:20) Hanni tenne hedi: Maganu hasiisannonkere assannonkeha woy quwa sayise assannonkeha calla ikkikkinni “hendeemmohunni aleenni quwa sayise” assannonke! Yihowa aannonke baꞌraaꞌra adhate, iso woꞌmunni woꞌma ammananna aannonke biddishshira hajajama hasiissannonke. Muse Israeelete togo yiino: “Maganiꞌne Kaaliiqi ragidhinara aannoꞌne baatto aana maassiꞌrannoꞌne. . . . Kuni ikkannohu Maganiꞌne Kaaliiqira hajajantinoronna, techo hajajoommoꞌnere baala seekkitine agadhitinirooti. Maganiꞌne Kaaliiqi uyinoꞌne hexxo garinni maassiꞌrannoꞌne.” (Mar. 15:4-6) Yihowa isira ammanante soqqama agura hoogittoro maassiꞌrannoheta woꞌmunni woꞌma ammanatto? Ammanatto gede assinohehu ikkadu korkaati no. w16.12 4:8, 9

Yihowa tenne assinohu mulla diꞌꞌikkino. Isi tenne assinohu lowo diri albaanni jaalisi Abirihaamira eino qaale wonshateeti. (Kal. 22:15-18) Hakkiinni saeno, Yihowa mitto coye assate dandoosi horoonsiꞌrannohu baxillunna taashshote akatisi ledo sumuu yaanno garinniiti. Isi, halaalu magansiꞌra giddonni duucha hige fulinoha Israeelete manna seejjino gari tenne leellishannoho. Insa addinta maaro eꞌanno yannara, Yihowa shaqqillunni kae baxannonsatanna maarannonsata leellishino; togo yiino: “Ammanama hoogansa [hurseemmo] Woꞌmu wodaninni baxeemmonsa.” (Hos. 14:4) Yihowa mitto coye assate dandoosi woloota kaaꞌlate horoonsiꞌre ninkera kaajja lawishsha ikkinonke! Yihowa hedate dandoo noonsa kalaqama kalaqi yannara baxillunni kae doodhate dandoo uyinonsa. Tenne elto balanxe uyinoonnihu, ‘illete leellannokki Magani lawishsha’ ikkinohura Yesuusiraati. (Qol. 1:15) Yesuusi uullara daara albaanni nafa, iimi Annisira ammaname heeꞌra doodhino; isi Sheexaaneho haꞌle difinqilino. w17.01 2:3, 4

Heeshshonke gari albinni roore soqqammeemmo gede woy albi geeshsha soqqammeemmokki gede assankera dandaanno. Ati wedellichaho woy jawaho? Ordu keeraanchimma noohenso dhibbu waadannohe? Yihowa mittu mittunku ma garinni soqqammummosiro woyyannoro afino. Isi ninke assa dandiineemmore calla assinammora hasiꞌranno; assineemmori baalu hagiirsiisannosi. Yesuusi uyinoonnisi looso baala hagiirrunni loosino; ninkeno hatto assa dandiineemmo. (Law. 8:30, 31) Dhukasi afino manchi songote giddo uyinannisi loosi ajinosihu gede asse dihedanno. Togoo manchi albillittete loosu qeechi daafira diyaadanno woy wolu manni assanni noori aana diꞌꞌillachishanno. Hatteentenni, isi wolqasi danchu garinni horoonsiꞌratenna xa loosanni noo looso Yihowa uyinosihu gede asse hede hagiirrunni loosate sharramanno. Qoleno, togoo manchi Yihowa wolu mannira uyinoha loosu qeecha ayirrisanno. Dhukanke afa manna hasiisanno garinni ayirrinseemmonna irkinseemmo gede assitannonke.—Rom. 12:10. w17.01 3:13, 14

Jajjabbu roduuwi loossanno looso ajuullu roduuwi qineessitanno gede assinanniha ikkara dandaanno. Kuri ajuullu roduuwi loossanno loosi albiwiinni baxxannoha ikkirono, mitto coye murate albaanni hayyonna egenno afiꞌrinoha jajjabba roduuwa amaale xaꞌmiꞌra kaaꞌlitannonsa. Aju Kiristaanchi Ximootewoosi, soqqamaasinchu Phaawuloosi ledo lowo diro soqqamino. Hakkuyira albaanni Phaawuloosi Qorontoosi Kiristaanira togo yee borreessino: “Baxeemmohanna Mootichaho ammanaminoha beettoꞌya Ximootewoosi soommoꞌnehu kunniraati. [isi] rosiisoommo coyi ledo xaaddannota Kiristoosi Yesuusinni heeꞌroommo heeshsho qaagiissannoꞌne.” (1 Qor. 4:17) Tini Phaawuloosinna Ximootewoosi kaaꞌlante loossannore ikkitinota leellishshannote. Phaawuloosi Ximootewoosira yannasi oye, isi soqqanshote horoonsiꞌranno hayyo rosiisinosi. Ximootewoosi dancha gede rose Phaawuloosi baxannosiha ikkino; Phaawuloosino Ximootewoosi Qorontoosi heeꞌranno mannita ayyaanaamittete hasatto wonshannota dihuluullamino. Insa lawishshi, yannankera wolootu songote giddo looso adhite loossanno gede qajeelsitanno cimeeyye harunsa hasiissannonsaho kaajja lawishshaati! w17.01 5:13, 14

Yihowa mannu reyara ikkikkinni heeshshote heeꞌrara hasiꞌranno. Heeshshote noore baala kalaqinohu iso ikkino daafira, reyotenni kaꞌꞌanno manni baalaho Anna ikkanno. (Far. 36:9) Konni daafira Yesuusi, “Annanke Gordoho heeꞌrattohu” yine huucciꞌneemmo gede rosiisasi garaho. (Mat. 6:9) Yihowa reyitinore kayisate daafira Yesuusira looso uyino. (Yoh. 6:40, 44) Uulla Gannate ikkitanno yannara, Yesuusi “kaonna heeshsho” ikkinota leellishanno. (Yoh. 11:25) Yihowa shaqqillesi leellishannohu qoosso afiꞌrinohu shiimu mannira callaho diꞌꞌikkino; Yesuusi togo yiino: “Maganu hedinore wonshannohu baalu anera labbaa rodooꞌyaati, meyaa rodooꞌyaatinna amaꞌyaati.” (Maq. 3:35) Maganu fajjo, addi addi daganna gaꞌrenni fulinohunna babbaxxino afoo coyiꞌrannohu kiirre dandiinannikkihu ‘lowo manni’ iso magansiꞌrannoha ikkanno gedeeti. Kiristoosita wodote kakkalo ammanannota loosunni leellishannohunna Maganu fajjo assanno manni togo yee shooshshe faarsanno: “Gato ayirradu barcimira ofollino Maganitenna, Geꞌrechunnite.”—Aju. 7:9, 10. w17.02 2:10, 11

Qullaawu Maxaafi halaale addi addi afiinni tuqisate 1884 Zaayeni Wochi Tawori Bayibili Sosayitii yinanni maamara xintineenna Roduu Raasili konni maamari peresidaanticha ikki. Isi Qullaawa Maxaafa baasa xiinxallanno; qoleno waajjikkinni kaphu rosi, lawishshaho Sillaasenna lubbo direyitanno yaanno rosi gara ikkinokkita xawo fushshino. Hakkiinni saeno Rasili, Kiristoosi daannohu illete leellanni ikkinokkitanna “dagate yanna” saꞌannohu 1914 ikkinota huwatino. (Luq. 21:24) Roduu Raasili mannu halaale macciishshanno gede assate yannasi, wolqasinna woxesi badhera qoꞌlikkinni horoonsiꞌrino. Ee, hattee baxxitino yannara Yihowanna songote umi Yesuusi Rodoo Raasili horoonsidhinoti dihuluullissannote. Roduu Raasili mannu jajasira dihasiꞌrino. Isi 1896 togo yee borreessino: “Ninke mannu borronke daafira jajankera woy gotti gotti assankera dihasiꞌneemmo; Sooreessa woy Rosiisaancho yinankerano dihasiꞌneemmo. Ayino ninke suꞌminni woshshamara dihalchineemmo.” Isi lede, “Kuni mannu looso ikkikkinni Maganu loosooti” yiino. w17.02 4:8, 9

Ninke baalunku mitto coye mura woy doodha hasiissannonke woti heeꞌranno. Doodhineemmohu mittu mittunku doorshi lowo geeshsha hasiisannoho yaa diꞌꞌikkino. Ikkollana, mitu doorshi woy murreemmo coyi kaaꞌlankera woy gawajjankera dandaanno. Dancha doorsha doodhinummoro qarru batiꞌrinokkitanna hagiirraame heeshsho heeꞌneemmo; busha doorsha doodhinummoro kayinni qarrunna dadillisanno coyi batiꞌrino heeshsho heeꞌneemmo. Dancha doorsha doodhate kaaꞌlannonkeri maati? Yihowa ammana hasiissannonke; qoleno, isi dancha doorsha doodhineemmo gede kaaꞌla hasiꞌrannotanna tenne assate dandoo noosita huluullama dihasiissannonke. Hakkiinni saeno, Yihowa Qaalenna isi assannori gara ikkinota ammana hasiissannonke; konni garinni Maganu amaale adhineemmota leellisha hasiissannonke. (Yai. 1:5-8) Yihowaranna Qaalisira noonke baxilli lexxanni haꞌranno wote, isi yaannore albinni roore addaxxineemmo. Konni garinni, mitto doorsha doodhinammora woy mitto coye murrammora albaanni Maganu Qaale xiinxalla roso assiꞌneemmo. w17.03 2:2, 3

Iyosaafiixi annisi Aasa gede, wolqansara aleenni ikkitino olanto waajjishiishshusi yannara nafa Yihowa addaxxannota leellishino. (2 Dud. 20:2-4) Isi waajjate wote waajjino! Ikkirono isi Yihowa ‘huucciꞌrate’ kaino. Iyosaafiixi huuccatto assiꞌri yannara mannisi “batiꞌra olanto hooꞌlate wolqa” afiꞌrinokkita, hattono isirano mannisirano assitannori bainonsata coyiꞌrino. Isi, techohu barru qummeeshshira noo hedo coyiꞌre woꞌmunni woꞌma Yihowa addaxxannota leellishino. Ninkeno mito wote, Iyosaafiixi gede assineemmori baꞌꞌankera woy waajjinammora dandiineemmo. (2 Qor. 4:8, 9) Iyosaafiixi mannu albaanni huucciꞌri wote isinna mannisi waajjinota coyiꞌrinota qaagi. (2 Dud. 20:5) Maatete umo ikkitinori, biddishsha afiꞌratenna maatensa giddo qarru tuncu yaannonsa wote dandiite heeꞌrate Yihowa addaxxite, Iyosaafiixi lawishsha harunsa dandiitanno. Maatekki ledo huuccatto assiꞌratto wote yaachishinohere qummi assa saalfattooti. Hatto assittoro insa ati Yihowa addaxxattota huwattanno. Maganu Iyosaafiixi kaaꞌlinonte gede ateno kaaꞌlannohe. w17.03 3:12, 13