Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • es25 esak. 26-36
  • Mueshi wa 3

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Mueshi wa 3
  • Tutaluleyi Bifundue efuku dioso—2025
  • Tu mitue twa mianda
  • Mu dia Mpooso 1, Mueshi wa 3
  • Mu dia Lubingo 2, Mueshi wa 3
  • Mu Dimune 3, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kabidi 4, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kasatu 5, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kananka 6, Mueshi wa 3
  • Mu dia Katano 7, Mueshi wa 3
  • Mu dia Mpooso 8, Mueshi wa 3
  • Mu dia Lubingo 9, Mueshi wa 3
  • Mu Dimune 10, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kabidi 11, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kasatu 12, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kananka 13, Mueshi wa 3
  • Mu dia Katano 14, Mueshi wa 3
  • Mu dia Mpooso 15, Mueshi wa 3
  • Mu dia Lubingo 16, Mueshi wa 3
  • Mu Dimune 17, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kabidi 18, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kasatu 19, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kananka 20, Mueshi wa 3
  • Mu dia Katano 21, Mueshi wa 3
  • Mu dia Mpooso 22, Mueshi wa 3
  • Mu dia Lubingo 23, Mueshi wa 3
  • Mu Dimune 24, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kabidi 25, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kasatu 26, Mueshi wa 3
  • Mu dia Kananka 27, Mueshi wa 3
  • Mu dia Katano 28, Mueshi wa 3
  • Mu dia Mpooso 29, Mueshi wa 3
  • Mu dia Lubingo 30, Mueshi wa 3
  • Mu Dimune 31, Mueshi wa 3
Tutaluleyi Bifundue efuku dioso—2025
es25 esak. 26-36

Mueshi wa 3

Mu dia Mpooso 1, Mueshi wa 3

Lukulupilo t’alukuatshishaa muntu buufu.​—Lom. 5:5.

Nsenga ipia tayafikile nya. Biabia, nangushena pabitale bingi bintu abimueka bu nyenyenyi, mitshi, nyema, na bantu noobe. Ta kui muntu su ngumune mulombene kuelesha mpaka’shi bino bintu bioso ta bi kuanka, sunga biekala’shi mu kingi kipungo ta bibaadi kuanka. Binobino tabidi kuanka, penda pa muanda wa’shi Yehowa ngi muibipangie. (Kib. 1:1, 26, 27) Efile Mukulu eetu mmulee dingi’shi akalushuula nsenga ipia. Akalombasha uno mulayilo. Mu nsenga ipia, bantu abakasangeela muwa ushi na nfudiilo na mbidi ipuidikie. Tui balombene kushinkamisha’shi nsenga ipia, ayikafiki mu kipindi kiabadi batshibe kui Efile Mukulu. (Yesh. 65:17; Kibaf. 21:3, 4) Penyi pa tuki’atutengiela, kita kioso akitungu bua kunyingisha lukumiino lobe. Nyiisha kuikala na lutumbu bua nkuulo. Nangushena bi bukome bua Yehowa. Uusha nshalelo oobe na midimo ya mu kikudi. P’okitshi bino, wekala munkatshi mua “baaba abakapiana kiakia kibalayilwe pa lukumiino na lwishinko lwabo.”​—Eb. 6:11, 12, Kilombeeno Kipya 2014. w23.04 31 ¶18-19

Mu dia Lubingo 2, Mueshi wa 3

Ntshi mukulungule’shi su okumiina, omono ntumbo y’Efile-Mukulu?​—Yo. 11:40.

Yesu batadile muiyilu, ateka munkatshi mua bantu. Baadi mukumiine kupa Yehowa ntumbo yooso bua kibaadi kikitshikie ku mongo. Akupu, Yesu belele musaase n’eyi di bukopo’shi: “Lazaare, tuuka!” (Yo. 11:43) Lazare nkutuka mu mashama! Yesu bakitshiine kintu kibaabadi abamono kui bangi’shi taki bia kukitshika. Uno muanda aunyingisha lukumiino luetu mu lukulupilo lua lusangukilo. Mmushindo kinyi? Tentekiesha mulayilo wa Yesu kui Maata awamba’shi: ‘Mukwenu akasaanguka.’ (Yo. 11:23, Kilombeeno Kipya 2014) Nka bu Nshaye, Yesu e na lukalo na bukome bua kulombasha uno mulayilo. Mpolo yaye ibalesheshe’shi, Yesu e na lukalo lukata lua kubusha bantu bapue kufua, na kukatusha tuinyongoshi atutukila ku lufu tukuete kupusha bantu. Na nsaa ibatukile Lazare mu mashama, Yesu balesheshe dingi’shi e na bukome bua kusangula bafue. Dingi, nangushena ku bibaadi Yesu mutentekieshe Maata, mayi e mu kifundue kietu kia lelo. Tui na kabingilo ke buwa ka kukumiina’shi mulayilo w’Efile Mukulu, wa kusangula bafue aukalombana. w23.04 11-12 ¶15-16

Mu Dimune 3, Mueshi wa 3

Yehowa ee peepi na booso abamwididi, bano booso abamwididi mu biinyibiinyi.​—Mis. 145:18.

Tui balombene kushintuula mushindo wetu wa kuteka, p’atunangushena bi kikiebe ki’eshimba dia Yehowa ngofu. Abitungu tutentekieshe’shi, Yehowa mmuate mpango, na akalombasha mianda mu kipungo kiadi mutshibe. Mu ino mpango mui kukatusha kua mianda yooso ayifuishiisha bantu nkalakashi lelo uno, mu ino mianda mui masaku aatukila ku bintu bipangibue, mikumbo, na lufu. Yehowa akalombasha mpango yaye kukiila ku Bufumu buaye. (Nda. 2:44; Kibaf. 21:3, 4) Mpaa na binobino, Yehowa ki mulekiele Satana bua’shi akunkushe nsenga. (Yo. 12:31; Kibaf. 12:9) Su Yehowa apudisha nkalakashi yooso i na bantu lelo uno, bi kumueneka’shi Satana kuete akunkusha ino nsenga kalolo. Bu biatuki’atutengiela’shi Yehowa alombashe ingi milayilo yaye, bino t’abilesha’shi etulekiela kushi bukuashi nya. Yehowa atungunuka nka na kuitukuasha. w23.05 8 ¶4; 9-10 ¶7-8

Mu dia Kabidi 4, Mueshi wa 3

Nuwukie bia kualuula muntu oso.​—Kol. 4:6.

Tui kukuasha bangi buabadia kutuela mu Kitentekiesho naminyi? Kintu kia kumpala kiatudia kukita, nkuibetanyina. Kukatusha bantu batuimoneenaa nabo mu bulungudi nsaa yooso, tui kufunda mulongo wa mashina a bantu batudia kuitanyina. Mu baaba bantu mui kuikala bena kifuko netu, bena mudimo netu, bena kalaasa netu, na bangi bantu. Su tue na masaki a luitamino e bungi a kuibapa, we kuibatumina lien mu kaamo koobe. Abikakukaanyisha pa kumona bungi bua bantu abakafiki ku Kitentekiesho! (Mul. 11:6) Lamiina’shi baaba bantu batupa luitamino, be kuikala na nkonko bikishekishe su t’abatuelele mu kisangilo kietu su nkimune. Tui balombene kunangushena pabitale nkonko yabo na kuilumbuula bua kuibaluula. Sunga kunyima ku’abo kutuela mu bisangilo, bantu bapia be kutungunuka na kuela nkonko. Atukumiina kukita muyile ngobesha yetu, kumpala kua Kitentekiesho, mu kipungo kia Kitentekiesho, na kunyima kua Kitentekiesho bua kukuasha bano booso be na “mashimba alumbuulue” buabadia kukuashibua bua kuimutuela.​—Bik. 13:48. w24.01 12 ¶13, 15; 13 ¶16

Mu dia Kasatu 5, Mueshi wa 3

Nui nka bu mulemba aumueneka bua kapindi kapeela, akupu aushimina.​—Yak. 4:14.

Bible, alesha nsangukilo muanda ya bantu babaadi basangukie pa nsenga. Buakinyi tue mulombene kuilongiela ino mianda kalolo? Nsaa yuelongiela kimba malongiesha oodi mulombene kupeta. Nangushena pabitale mushindo wi kileshesho kioso, akilesha bi lukalo lu’Efile Mukulu na bukome bua kualuisha bantu bafue muwa. Kikile bioso, nkunangushena ngofu ku muulo wa lusangukilo lua Yesu. Tentekiesha’shi lusangukilo luaye, babaadi beluleshe kui nkama ya bantu babaadi belumone na aluitupa mbangilo e bukopo a lukumiino luetu. (1 Ko. 15:3-6, 20-22) Tui na lutumbu lukata bua mulayilo wa Yehowa wa lusangukilo! Tui balombene kushinkamisha’shi uno mulayilo aukalombana, muanda Yehowa e na lukalo, na bukome bua kuiwulombasha. Tuikadikieyi na kitshibilo kia kutungunuka na kunyingisha lukumiino luetu, mu luno lukulupilo lui buwa. Su tubakitshi bino, atunyiisha kuifubuila kui Efile Mukulu, mulee kui ooso akuatudi’shi, ‘Mukuenu oodi mufule akasanguka!’​—Yo. 11:23. w23.04 8 ¶2; 12 ¶17; 13 ¶20

Mu dia Kananka 6, Mueshi wa 3

Kutambuka mu kipwano n’Efil’etu na kwipêlesha!​—Mik. 6:8, EEM.

Kuipeelesha na kuiyisha mbintu bibidi bi mumune. Atulesha’shi tui na kuipeelesha pa kuikala na mueneno ebuwa a atue banabene, na pa kuikadika na mikalo. Atulesha dingi’shi tui beyishe nsaa y’atunemeka namu bangi na kuibamona bu bena muulo ngofu kuitukila. (Fid. 2:3) Bua kuakula kalolo muntu e na kuipeelesha e na kuiyisha. Gideone baadi muipeeleshe na muiyishe. Nsaa ibaadi muikeyilu wa Yehowa ulungula Gideone’shi babakusangula bodia nkafungusha muilo wa Isaleele, ku matalua a bena Mediane, uno muntu muiyishe baluluile’shi: “Talanga, kifuko kyetu nyi kishâdile pe bingi bifuko bya bena Manase. Dingi, ami nyi kamukala mu nshibo ya yayà.” (Bans. 6:15, EEM) Baadi muimone bu shi mulombene kukita uno mudimo. Ku bukuashi bua Yehowa, Gideone balombeeshe mudimo waye kalolo. Bakulu abekitshishaa na muabo mooso buabadia kulesha dino eyikashi dia kuipeelesha na kuiyisha mu mianda yooso. (Bik. 20:18, 19) T’abekalaa na kuitatula bua ngobesha yabo sunga bua mianda yabadi balombashe nya, nyi biabasha bekalaa na kuikalakasha pabitale kubofula kuabo abo banabene, sunga bilubilo biabo. w23.06 3 ¶4-5

Mu dia Katano 7, Mueshi wa 3

Akasoso mutue oobe.​—Kib. 3:15.

Bua kusoosa Satana mutue, ku ki bipua bikile pa 1 000. (Kbf. 20:7-10) Kumpala kua’shi bino bikitshikie. Bible baadi mupue kuakula pabitale kutshinkatshinka kua nsenga. Kia kumpala, miilo ayikeela musaase wa “butaale na kuiyikela!” (1 Te. 5:2, 3) “Musuusa umune,” mpombo ikata ayikabanga nsaa y’abakatuuku bipuilo bia madimi ngoshi kui miilo. (Kbf. 17:16) Kunyima kua biabia, Yesu akatshibila bantu kiimu, abuule mbushi na mikooko. (Mat. 25:31-33, 46) Mu kiakia kipungo, Satana akatungunuka nka na kuluisha Yehowa. Bu biadi mushikue muilo wa Yehowa ngofu, Satana akatakula maumbo esangie, abetanyina mu Bible bu Goge a kuiwumbo dia Magoge bua kutuuka muilo wa Yehowa ngoshi. (Es. 38:2, 10, 11) Mu kiakia kipungo kimune, bedibue muimu booso baki pa nsenga abakebakongola bua’shi bende muiyilu bua nkebunga na Nkidishitu na kisaka kia ba mikeyilu be bukome, buabadia kulua ngoshi ya Armagedone, ku nfudiilo kua mpombo ikata. (Mat. 24:31; Kbf. 16:14, 16) Na dingi, Bipua Kinunu bia Kumunana kua Nkidishitu abikabanga pa nsenga.​—Kbf. 20:6. w23.10 20-21 ¶9-10

Mu dia Mpooso 8, Mueshi wa 3

Mufubi oobe atshiinaa Yehowa kubanga ku bwana bwaye.​—1 Bf. 18:12.

Lelo uno bafubi ba Yehowa bebungi, mbashaale mu ma mbalo muabadi bakandikie mudimo wetu. Bakuete kuneemeka bakata ba mbulamatadi, kadi nka bu Obadya, bano bakuetu balume na bakashi be na muulo ukata bakuete kupa Yehowa kiakia kimulombene, kuamba’shi kuilambula kuabo. (Mat. 22:21) Abalesha kutshiina ku’Efile Mukulu pa kumukookiela pamutue pa kukookiela bantu. (Bik. 5:29) Bakuete kukita bino pa kutungunuka na kulungula mukandu wibuwa, na kutuela mu bisangilo pamune mu bufiefie. (Mat. 10:16, 28) Bakuete kuikitshisha bua kushinkamisha’shi bakuabo balume na bakashi be na bidibua bia mu kukidi biabadi nabio lukalo, bua kutungunuka na kuifubuila peepi na Yehowa. Tutaleyi kileshesho kia Henri mukuetu mulume baadi mushaale mu Afrike, mbalo ibaadi ikandikibue mudimo wetu munda mua mafuku. Mu kiakia kipungo kibaabadi bemikie mudimo wetu, Henri baadi muipaane buadia kuenda mu kupa ba Tumonyi naye bidibua bia mu kikudi. Bafundile’shi: “Ne muntu sh’akambaa kuakulakula . . . Yehowa bu biadi mumpe eshimba dinyingie dinaadi nadio lukalo.” Wepusha namu obe nabene n’eshimba dinyingie bu bibaadi Henri su? We kuikala nadio su wekala otshiinyi Efile Mukulu mu mushindo wibuwa. w23.06 16 ¶9, 11

Mu dia Lubingo 9, Mueshi wa 3

Pa muanda wa muntu umune, muluisho ubatuelele pa nsenga.​—Lom. 5:12.

Kunyima kua Adama na Eeva kutomboka, Satana baadi apuandikisha’shi, bi kuelela Efile Mukulu bukopo buadia kulombasha mpango yaaye ya kuusha nsenga na bantu bapuidikie na abakookiela. Satana baadi anangushena’shi Yehowa te bia kulombasha mulayilo waye. Satana baadi anangushena pangi’shi, Efile Mukulu mmulombene kuipaa Adama na Eeva na kupanga ungi mulume na mukashi bapuidikie bua kulombasha mpango yaaye bua bantu. Su Efile Mukulu baadia kukita biabia, Diabulu badia kudimbiila Efile Mukulu’shi nshaa madimi. Buakinyi? Muanda nka bu abilesha mukanda wa Kibangilo 1:28, Yehowa baadi mulungule Adama na Eeva’shi bekulu baabo abakausha nsenga. Pangi Satana baadi anangushena’shi, Yehowa mmulombene kutadiila Adama na Eeva buabadia kutanda bana bashi bapuidikie, na bashanapete mushindo wa kuikala bapuidikie. (Mul. 7:20; Lom. 3:23) Uno muanda, Diabulu badia kuikala adimbiila Yehowa kushi mpaka’shi te kapu ka kulombasha mpango yaaye. Buakinyi? Muanda kukita bino, ta kubaadi kulombene kulombasha mpango ya Yehowa ya’shi nsenga ikale iwule na bekulu ba Adama na Eeva bapuidikie, na abakookiela mu Mpaladiiso nya. w23.11 6 ¶15-16

Mu Dimune 10, Mueshi wa 3

Tanuendanga kula na mianda ifundibue.​—1 Ko. 4:6.

Yehowa etupeyaa buludiki abupushika kalolo kukiila Kuiyi diaye na kukiila kui ndumbuluilo aaye. Ta tui na kabingilo katudia kutenteka bungi buludiki ku biadi muitupe nya. (Nki. 3:5-7) Biabia, t’atukitaa mianda ikutuene na akiakula Bible nya sunga kutuusha miiya yetu atue banabene bua’shi balanguidi netu beyilonde. Satana kuete afubisha “mianda ya madimi” na “mianda ya pa nsenga” bua kudimba na kuabuula bantu. (Kol. 2:8) Mu siekele a kumpala, mu ano madimi mubaadi filozofi imeene mu nangunangu ya bantu, malongiesha a bena Yuda asha atukila mu bifundue, na malongiesha a’shi abitungu bena Nkidishitu baneemekie nka Muiya wa Moyise. Ano ooso abaadi madimi ku muanda, babaadi abakimbi’shi bantu batuule binangu nka kuabadi kushi kutuula binangu kui Nsulo ya binangu bia binyibinyi, Yehowa. Lelo uno, Satana kuete afubisha bisaashi na internete bua kupalakasha nkuku ya mianda ya madimi, na mikandu i bubi ya bakuete kutuusha kui bakata ba politike. w23.07 16 ¶11-12

Mu dia Kabidi 11, Mueshi wa 3

O Yehowa! Midimo yobe ngikata, binangu biobe mbikile bula.​—Mis. 92:5.

Yehowa ngi awuku mushindo wi buwa wadia kulombasha mpango yaaye, sunga mbibaadi bitombokie Satana, Adama na Eeva. Bua kulesha’shi Satana nshaa madimi, Yehowa baadi mulekiele Adama na Eeva batande bana bua kulesha’shi aye nyi Efile Mukulu a binyibinyi. Na dingi Yehowa baadi muleshe’shi su akula bua kukita kintu kampanda, ta kui kintu kilombene kumukutshishua bua kuikilombasha. Baadi mushinkamishe’shi mpango yaaye, ayikalombana p’aye kutuusha “muikulu” mulombene kupaasha bekulu ba Adama na Eeva abakookiela. (Kib. 3:15; 22:18) Satana ta baadi apuandikisha’shi Yehowa ekuata ino mpango i bino nya. Buakinyi? Muanda ino mpango ayileesha kifulo kikata. (Mat. 20:28; Yo. 3:16) Satana ta mulombene kuikala na dino eyikashi nya, muanda mmuifule aye nabene. Biabia, nkinyi akikakitshika bua biabadi baate mpango ya nkuulo? Ku nfudiilo kua bipua Kinunu, bekulu ba Adama na Eeva bapuidikie na abakookiela, abakashaala pa nsenga mu Mpaladiiso, nka bu bibaadi mpango ya Yehowa ya ku kibangilo. w23.11 6 ¶17

Mu dia Kasatu 12, Mueshi wa 3

Efile Mukulu akatshibi . . . kiimu.​—Eb. 13:4.

Atukookielaa muiya wa Yehowa utale kuata muwa na mase bu bintu bia kishila. Buakinyi? Muanda Yehowa amba’shi mase aalesha muwa, na nkia buntu ki na muulo akifiki kuadi. (Lv. 17:14) Pa baadi Yehowa mutadiile’shi bantu badie muita wa nyema bua musuusa wa kumpala, baadi muibapeleshe’shi ta badianga mase. (Kib. 9:4) Yehowa baadi mualushuule nka uno muiya umune pa baadi muelele bena Isaleele mu Muiya wa Moyise. (Lv. 17:10) Na Yehowa baadi mulungule kasaka ka bakunkushi-bakulu ka mu siekele a kumpala buakadia kulungula bena Nkidishitu booso’shi: “Belame . . . ku mase.” (Bik. 15:28, 29) Atushaala banyingie mu kukookiela kua uno muiya, p’atuata bitshibilo bia mushindo wa kubukibua. Tuikaleyi balamate nka ku mayi a kulonda a Yehowa alulame. Mpoolo mutumibua bafubishe ngakuilo a mu kinfuanyi, buadia kuitudimusha bua “kuipaa” bina mbidi bietu, bino abilesha’shi abitungu tuate bitshibilo bi bukopo bua kukambila ngabiabi i bubi ya ku mbidi. Abitungu tulekie kukita kintu kioso kilombene kuitutakula mu kutambuka lusandi.​—Kol. 3:5; Yob. 31:1. w23.07 15 ¶5-6

Mu dia Kananka 13, Mueshi wa 3

Bamusokwelêle byoso bi badi bifwame muishimba dyê.​—Bans. 16:17, EEM.

Pa muanda wa’shi baadi mufule Dalila ngofu, ta baadi mutundule kiakiebe kukita nya. Dalila batungunukile nka na kuipusha Samesone bua’shi amulungule akutuukila bukome buaye, ku nfudiilo a bioso Samesone bamulunguile. Bi malua, muanda kitshibilo kia Samesone kibaadi kimushimishishe bukome bubaadi naabo, na kukuminyibua kubaadi mukuminyibue na Yehowa mu yaya nsaa. (Bans. 16:16-20) Samesone bapetele makienga e bungi pa muanda wa kukulupila Dalila, pamutue a kululupila Yehowa. Bena Filistine babakuatshile Samesone bamutula mpaa na meeso, babamuelele mu lukano mu kibundi kia Gaza, mubaadi mutukule biibi bia ku kibelo kia kibundi kumpala. Na dingi bena Filistine babatuadile Samesone ku musangeelo wabo bua’shi bamusengie. Babaadi batuushe milambu ibungi bua efile aabo a madimi Dagona, muanda babaadi abakulupila’shi nnaaye bebakuasha buabadia kukuata Samesone. Babatushiishe Samesone mu lukano bamutuala ku mbalo yabo ya mu musangeelo, bua’shi “ebasangashe,” babangie kumusepa.​—Bans. 16:21-25. w23.09 5-6 ¶13-14

Mu dia Katano 14, Mueshi wa 3

Nukite mianda ibuwa kumpala kua bantu boso.​—Lom. 12:17.

Pangi bena mudimo noobe, sunga bena kalaasa noobe be kukuipusha buakinyi okokielaa mayi a kulonda a mu Bible. Atukekitshisha muetu mooso bua kukaluila nkumiino na kunemeka mueneno a bantu abetuteemesha. (1 Mp. 3:15) Mu kuilekeena na biabia, bi kuitukuasha ngofu su tua nangushena’shi betuele lukonko luaye kushi bua kuitolomona, kadi bua kuuka muanda kampanda. Pabitale kano kabingilo ka buakinyi muntu kampanda beele lukonko, atukitshi kalolo pa kumualuula na kalolo kooso. Lualuulo luetu lui kumutakula mu kutaluula mueneno aaye a mianda. Bu kileshesho, su muina mudimo neetu etuipusha’shi buakinyi t’atukitaa musangeelo w’efuku dia kutandikua. We kuiyipusha obe nabene’shi anangushena’shi t’atukishaa namu nsaa i buwa su? Tui kutaadisha binangu bia muina mudimo neetu pa kumutumbula biakuete kufuba kalolo na bangi bena mudimo naaye. Bino bi nkupa mushindo wanudia kutentekiesha na muloo pa akiakula Bible pabitale musangeelo w’efuku dia kutandikua. w23.09 17 ¶10-11

Mu dia Mpooso 15, Mueshi wa 3

Elameyi tala benupambusha pamune nabo mu kilubilo kia bantu bash’abakookiela muiya na nuakutua kushala banyingie.​—2 Mp. 3:17.

Tui na kineemo kikata kia kufubishua kino kipungo kietu bua kulungula bantu ba miilo yoso mukandu wibuwa. Mpiele etunyingisha bua kutungunuka na “Kutula mu binangu” efuku dia Yehowa. (2 Mp. 3:11, 12) Tui kuibikita naminyi? Atukitshi bino pa kutompa kunangushena, efuku dioso, pabitale nshalelo e buwa atukekala naye mu nsenga ipia. Banda kunangushena obe nabene kapapi ke buwa ka tukekala nako, kudia bidibua bi buwa, kukuukila bena kifuko na ba kuuku betu babafuile abakasanguka, na kulongiesha bantu babafuile takudi siekele i bungi kulombana kua matemuki a mu Bible. P’onangushena ku ino mianda yooso, ayikukuasha bodia kutengiela na ki sukusuku kioso kiakia kipungo. “Bu biatudi bapue kuuka ino mianda kumpala” pabitale mafuku aafiki, ‘abitungu tuilame’ ku malongiesha a madimi. w23.09 27 ¶5-6

Mu dia Lubingo 16, Mueshi wa 3

Anue bana, kookielayi benutande mu buumune na Muanana, muanda bino mbilulame ku meso ku’Efile Mukulu.​—Ef. 6:1.

Ba nsongua lelo uno, mbefunyishishue na ba nsongua naabo “bash’abakokiela baledi babo.” (2 Ti. 3:1, 2) Buakinyi be bungi bakuabadi t’abakookiela? Muanda, bangi baledi abakitaa mianda ilekeene na y’abalungula bana baabo’shi bakite. P’abakitshi biabia, ngi buakinyi bana baabo abamba’shi, mbu nsesa. Bangi bana abamonaa’shi bu bikuete kushintuluka mianda mu nsenga, malango a baledi baabo ta ebakuasha, sunga’shi ngakile bukopo. Su we nsongua opushaa namu n’obe uno mushindo su? Ba nsongua be bungi mbasangane’shi, bi bukopo bua kukookiela muiya wa Yehowa wi mu kifundue kietu kia lelo. Nkinyi kilombene nkukuasha bua kukookiela? We kulonga bia kukookiela nsaa yuambula kileshesho ki buwa kia Yesu. (1 Mp. 2:21-24) Baadi muntu mupuidikie, kadi baledi baaye tababaadi bapuidikie. Anka Yesu baadi aneemeka baledi baaye, sunga bibaabadi abakitshi bilubilo, sunga kukutua kumupusha kalolo ingi nsaa.​—Efi. 20:12. w23.10 7 ¶4-5

Mu Dimune 17, Mueshi wa 3

Binobino, mbatuule muiya wa kumpala ku lupese muanda wi na kubofula na taukuasha.​—Eb. 7:18.

Mpoolo baadi mupatuule’shi biabia bitapilo bia mu Muiya wa Moyise ta bibaadi bilombene kukatusha miluisho yoso nya. Kano nyi kabingilo kabaabadi batudile uno Muiya ku “lupese.” Nyi buakinyi, Mpoolo baadi muibalongieshe angi malongiesha a mu bia binyibinyi bia kitako. Mpoolo baadi mutentekieshe bena Nkidishitu naye pabitale “lukulupilo luibuwa” luimene mu mulambu wa Nkidishitu’shi ndulombene kuibakuasha binyibinyi bua kuifubuila “pepi n’Efile Mukulu.” (Eb. 7:19) Mpoolo baadi mupatuluile bakuabo Bena Ebelu’shi mushindo w’abalanguila Yehowa binobino, ngukile mushindo ubaabadi abamulanguila kala. Mushindo ubaadi bena Yuda abalanguila ubaadi wipushene na Muiya, na ubaadi wikale penda “muesheshi wa mianda ayikafiki, anka bia binyibinyi bi mui Nkidishitu.” (Kol. 2:17) Muesheshi wa kintu autushaa penda kinfuanyi kia kintu akiwutusha. Mu mushindo umune, kipaso kibaadi bena Yuda abalanguila Efile Mukulu kala mmuesheshi, muanda kipaso ki buwa kia kulanguila kibaadi akitungu’shi kifikie. Abitungu tupushe kalolo bi mpango ya Yehowa yadi muituatshile bua kuitufuila lusa ku miluisho yetu na buatudia kumulanguila mu mushindo w’akumiina. w23.10 25 ¶4-5

Mu dia Kabidi 18, Mueshi wa 3

Mu aa mafuku a ku nfudîlo, nfumu a kuushi akamwibwela ngoshi, anka nfumu a kunundu akamualukila’nka bu kipapi kikata.​—Nda. 11:40.

Mu mukanda wa Ndanyele shapitre 11 abakula bua ba nfumu babidi, sunga makome abidi a politike akuete kulua bua’shi umune atshokole mukuabo, aye ashaale amunu nsenga ishima. P’atupuandikisha buno butemuki na angi a mu Bible, atutundula’shi: “Nfumu a kunundu” Russie na baaba bamukuatshishene, na “Nfumu a kuushi” Anglo-Americaine bukome bua nsenga ishima. Muilo w’Efile Mukulu ushaale mu bukunkushi bua “Nfumu a kunundu,” ukuete kunyingiila kubinguabingua akutukila kui yawa nfumu. Bangi ba Tumonyi tua Yehowa bakuete kukupilua na kuedibua mu nkano bua lukumiino luabo. Buakinyi? Ku muanda bakuetu balume na bakashi abawuku’shi, kubinguabingua kua muilo w’Efile Mukulu akulombasha butemuki bubaabadi bakule kui Ndaniele. (Nda. 11:41) Kuuka bino nkulombene kunyingisha lukulupilo luetu na kushaala na lulamato kui Yehowa. w23.08 11 ¶15-16

Mu dia Kasatu 19, Mueshi wa 3

Yawa enukumu, e’nka bu bakumu mwan’ande a eiso.​—Sek. 2:8.

Ku muanda mmuitufule, Yehowa etupasukilaa lubilolubilo ku bi’atuipusha na kuitukaluila. Na enyongolaa bikile nsaa y’atuinyongola n’atue. Biabia, tui kushinkamisha’shi aketualuula nsaa y’atumutekie’shi: ‘Ndame nka m’olaminâ mwan’ôbe’eyiso.’ (Mis. 17:8, EEM) Eyiso adikalaa dipasukie bikile na nkipindi kia ku mbidi ki na muulo ukata. Apetupuandikisha Yehowa na muana aaye a eyiso e nka bu bakula’shi: ‘Muntu ooso e nukumu, bakumu muilo wande wi na muulo ukata kuandi.’ Yehowa akumiinaa tuikale bashinkamishe’shi mmuitufule pa bupenka. Anka auku’shi pa muanda wa nkalakashi i bukopo itatubamuene, tui kuiyipusha su Yehowa mmuitufule. Sunga’shi tui kupeta mianda i bukopo ilombene kubanga kutompa kishinkamiisho kietu kia’shi Yehowa mmuitufule. Tui kunyingisha kishinkamiisho kietu naminyi? Mpa kulonga mushindo wi Yehowa aleshaa kifulo kiaye kui Yesu, kui bedibue muimu, na kuatudi atue booso. w24.01 27 ¶6-7

Mu dia Kananka 20, Mueshi wa 3

Eyaasa di’Efile Mukulu eetu dibaadi neetu, betumanuine ku maasa a mulwishi.​—Esel. 8:31.

Esela bamuene mushindo ubaadi Yehowa munyingishe muilo mu kipungo kia bitompuanga. Bipua bi bungi kumpala, mu kipua kia 484 K.B.B., Abimueneka’shi Esela baadi mushaale mu Babilone pa batshile Nfumu asueruse kitshibilo kia kuipaa bena Yuda booso babaadi mu Ampire a bena perse. (Esh. 3:7, 13-15) Muwa wa Esela na bena Yuda booso babaadi nabo ubaadi mu masaku! Pa babapushishe biabia, babaadi benyongole ngofu baleka kudia n’abo nkubanga kudila nka bu abalungula Yehowa mu luteko buadia kuibakuasha. (Esh. 4:3) Banda kunangushena bibapushishe Esela na bena Yuda naye nsaa i babapushishe’shi baaba booso abekalanga batshile bena Yuda kitshibilo kia kuibayipa mianda ibebalulukila, abo ngi babayipayibua! (Esh. 9:1, 2) Yaaya mianda ibaadi imone Esela mu kipungo kia nkalakashi, ibaadi imulumbuule bua bitompuanga bia mu mafuku aafiki. Na dingi bibamupeele kishinkamisho kikata kia’shi Yehowa mmulombene kukaluila muilo waye. w23.11 17 ¶12-13

Mu dia Katano 21, Mueshi wa 3

Ababadika kui Efile Mukulu bu mululame, kushi bua bikitshino.​—Lom. 4:6.

Kumpala Mpoolo baadi muakuile “mianda i mu miya,” muiya wa Moyise ubaadi mupete ku Muengie wa Sinayi. (Lom. 3:21, 28) Abimueneka’shi mu mafuku a Mpoolo, bangi bena Nkidishitu bena Yuda ta babaadi abakumina’shi Muiya wa Moyise na bikitshino biawo mbipue kukatushibua. Biabia Mpoolo baadi mufubishe kileshesho kia Abalahama buadia kuibashinkamiisha’shi, muntu te na lukalo lua kulonda muiya wa Moyise buadia kukuminyibua n’Efile Mukulu nya. Bino abitunyingisha, muanda abitulongiesha’shi, su tui na lukumiino mui Efile Mukulu na Nkidishitu, tui kukuminyibua n’Efile Mukulu. Biabia “bikitshino” biabadi bateemune mu mukanda wa Yakobo shapitre 2, ta nabio bimune biabadi bateemune kui Mpoolo bia mu muiya wa Moyise nya. Yakobo baadi muleeshe bikitshino sunga midimo ya bakuete kukita kui bena Nkidishitu mu nshalelo aabo a kuifuku n’efuku. (Yak. 2:24) Biabia bikitshino abilesha’shi muina Nkidishitu e na lukumiino lui bukopo mui Efile Mukulu sunga’shi te nalo. w23.12 3 ¶8; 4-5 ¶10-11

Mu dia Mpooso 22, Mueshi wa 3

Mulume nfumu a mukashi aaye.​—Ef. 5:23.

Bakuetu bakashi abakumiina kuibakilua, mbalombene kusangula balume kalolo. Tentekiesha’shi okekala muushi mua matalua a mulume oobe. (Lom. 7:2; Ef. 5:33) Banda kuiyipusha obe nabene’shi: ‘Mulume ande, mmuina Nkidishitu munyingie mu kikudi su? Atuulaa mianda ya mu kikudi pa mbalo ya kumpala mu nshalelo aaye su? Ataa bitshibilo bi buwa su? Atundulaa namu bilubilo biaye su? Aneemekaa bana bakashi su? E na ngobesha yandi nayo lukalo bua kunkuatshishena mu mianda ya mu kikudi, ku bintu bia ku mbidi, na mu binangu su? Su okumiina kupeta mulume e buwa, abitungu obadiile kuikala namu mukashi e buwa. Mukashi e buwa, ‘mmukwashi’ a mulume aaye na mu “mupwandjikiile.” (Kib. 2:18) Na dingi pa muanda mmufule Yehowa, akitshi bukome buaye boso bua kukuasha mulume aaye, na kumona ngikashi i buwa i muadi. (Nki. 31:11, 12; 1 Ti. 3:11) Abitungu w’elumbuule kubanga binobino bodia kuikala mukashi e buwa, pa kunyingisha kipuano kiobe na Yehowa, na pa kuikala okuasha bangi ku nshibo na mu kakongie. w23.12 22-23 ¶18-19

Mu dia Lubingo 23, Mueshi wa 3

Su kui muntu a kuanudi mukutue binangu, atungunukie na kuibiteka kui Efile Mukulu.​—Yak. 1:5.

Yehowa mmuitulee kuitupa binangu biatudi nabio lukalo bua kuata bitshibilo bi buwa. Tui na lukalo bikishekishe na binangu bi’Efile Mukulu, bua kuata bitshibilo bi na bukitshishi mu nshalelo eetu ooso mushima. Etupeyaa dingi bukome bua kunyingiila. Nka bibaadi mukitshiine Mpoolo mutumibua, Yehowa etupa bukome buatudi nabo lukalo buatudia kunyingiila bitompuanga. (Fid. 4:13) Mushindo umune w’ebikitaa pa kufubisha kifuko kietu kia mu kikudi. Bufuku kumpala kua lufu luaye, Yesu baadi mutekie n’eshimba diaye dioso. Baadi muisendeele Yehowa bua’shi bangi t’abanangushenanga’shi baadi muntu sha kasaabu sunga kumutshibila kiimu mu wawa mushindo wa muntu sha kasaabu. Pa mutue pa kukita biabia bibamutekiele Yesu, Yehowa bakuashiishe Yesu na umune a ku bamikeyilu bakuabo buadia kumunyingisha. (Luk. 22:42, 43) Yehowa e kuitukuasha pa kuitunyingisha kukiila ku umune a ku bakuetu balume na bakashi p’abetuitanyina ku telefone sunga kuitutembela. Atue booso tui balombene kukimba mishindo ya kunyingisha balanguidi netu ‘n’eyi dya kalolo.’​—Nki. 12:25. w23.05 10-11 ¶9-11

Mu Dimune 24, Mueshi wa 3

Tungunukayi na kuikankamishena na kuinyingishena. ​—1 Te. 5:11.

Bantu balekie kufuba, be kutshina’shi tala bakutua kuibatambula kalolo. Biabia, ta nukumanga kuibeela nkonko ilombene kuibakuatshisha buufu, sunga kuakula kintu kampanda kilombene kuibatapa ku mashimba. Bano bakuetu booso balume na bakashi mbena Nkidishitu netu. Tui na muloo wa kubanga kulanguila dingi nabo pamune! (Mis. 119:176; Bik. 20:35) Tui na lutumbu lukata bua bibaadi Yesu muitulungule, bua kutentekiesha lufu luaye ku kipua kioso, na kupusha buakinyi kino Kitentekiesho ki na muulo ukata. P’atutuele mu Kitentekiesho, akitukuasha atue banabene mpaa na kukuasha bangi mu mishindo i bungi. (Yesh. 48:17, 18) Kifulo kietu bua Yehowa na bua Yesu akinyiisha kutama. Atuleshaa lutumbu lukata bua kiabadi betukitshine, atunyingishaa kipuano kietu na bena Nkidishitu netu. Na atukuashaa bangi buabadia kulonga bua kusankila nabo namu miabi ayitukila ku nkuulo. Tukiteyi kioso akitungu bua kuilumbuula bua Kitentekiesho kia kino kipua kuamba’shi, efuku di na muulo ukata dia ku kipua! w24.01 14 ¶18-19

Mu dia Kabidi 25, Mueshi wa 3

Nnami Yehowa . . . akukunkusha.​—Yesh. 48:17.

Yehowa etukunkushaa mu mushindo kinyi? Kia kumpala, etukunkushaa ku bukuashi bua Eyi diaye Bible. Dingi afubishaa bantu abalesha mpala yaye. Bu kileshesho, kuete kufubisha “mpika a lulamato na mudimukie” bua kuitupa bidibua bia mu kikudi abitukuasha bua kuata bitshibilo bi buwa. (Mat. 24:45) Yehowa afubishaa dingi bana balume be na ngobesha bua kuitukunkusha. Bu kileshesho, bakunkushi ba bifunda na bakulu ba mu tukongie, abetunyingishaa na kuitupa malango e bia kuitukuasha bua kunyingiila mu bipungo bia nkalakashi. Tui na lutumbu lukata kui Yehowa biakuete kuitukunkusha kalolo mu ano mafuku e bukopo a ku nfudiilo! Muanda buno bukunkushi abuitukuasha buatudia kushala mu kipuano na Yehowa na kuikala na muloo mu nshalelo kubanga binobino na bua loso. Sunga mbiabia, ingi nsaa abituikeela bukopo buatudia kulonda bukunkushi bua Yehowa, bikishekishe nsaa yabebutusha kui bantu bakutue kupuidika. Mu yaya nsaa, tui na lukalo lua kushinkamisha binyibinyi’shi Yehowa nyi kuete kukunkusha muilo waye, na’shi kulonda bukunkushi buaye akuitupetesha miabi. w24.02 20 ¶2-3

Mu dia Kasatu 26, Mueshi wa 3

Abitungu tuleshe kifulo, kushi penda mu ngakuilo na mu miisambo, anka tuikileshe mu bikitshino na mu binyibinyi.​—1 Yo. 3:18.

Tui kutamisha kifulo kietu bu’Efile Mukulu p’atuilongiela Eyi diaye nsaa yooso. Nsaa y’obadika Bible, ekitshishe bodia kutundula akilesha verse ooso pabitale Yehowa. Eyipushe’shi: ‘Mmushindo kinyi awundesha uno muanda’shi Yehowa mmunfule? Uno muanda awumpa tubingilo kinyi bua kufula Yehowa?’ Ungi mushindo watudi balombene kutamisha kifulo kietu bua Yehowa, mpa kumufunguila eshimba dietu mu luteko. (Mis. 25:4, 5) Yehowa namu ku luaye lupese, akaluula nteko yetu. (1 Yo. 3:21, 22) Abitungu dingi tutamishe kifulo kietu bua bangi. Kunyima kua Mpoolo kufika muina Nkidishitu, baadi muimoneene na ungi nsongua baadi na muikeelo wibuwa bukile abetanyinaa bu Timote. Timote baadi mufule Yehowa, na kufula bantu. Mpoolo balunguile bena Fidipe’shi: “Muanda ntshi na ungi muntu e na binangu bibuwa bu bia [Timote] apasukila nkalo yenu n’eshimba dimune.” (Fid. 2:20) Baadi mukaanye bua kifulo kia Timote kui bakuabo balume na bakashi. Kushi mpaka, mu tukongie tubaadi Timote afubila, babaadi abatengiela kufika kuaye ngofu.​—1 Ko. 4:17. w23.07 9 ¶7-10

Mu dia Kananka 27, Mueshi wa 3

Ntankakusumbushena su nkapeela.​—Eb. 13:5.

Kumpala kua bena Isalele kutuela mu Nsenga ya Mulayilo, Moyise bafuile. Biabia Yehowa baadi mulekie kukuasha muilo waye kunyima kua uno muana mulume sha lulamato kufua su? Nya. Mafuku ooso abaabadi bashaale na lulamato, Yehowa baadi ebapa bintu bibaabadi nabio lukalo. Kumpala kua’shi Moyise afue, Yehowa bamulunguile bua’shi ape Yooshwa bushito bua kukunkusha muilo. Na Moyise namu babangile kulongiesha Yooshwa munda a bipua bi bungi. (Efi. 33:11; Miy. 34:9) Kukatusha biabia, kubaadi bana balume be bungi bena ngobesha ya kukunkusha, bu banfumu ba binunu, ba nkama, ba makumi atano, mpaa na ba bantu ekumi. (Miy. 1:15) Babaadi abapasukila muilo w’Efile Mukulu kalolo. Kingi kileshesho ki’atupete nkia Eliya. Baadi mukunkushe lulanguilo luiselele munkatshi mua bena Isalele munda a bipua bi bungi. Anka kipungo kibalombene, nsaa ibaabadi bamukatushe kui Yehowa amutuma mu ungi mudimo kuushi ku’eumbo dia bena Yuda. (2 Bf. 2:1; 2 Mya. 21:12) Babaadi basumbushene uno muilo w’Efile Mukulu wa bantu basha lulamato wa mu bisaka ekumi bia mu bufumu bua Isalele su? Nya. Eliya baadi mulongieshe Elisha munda mua bipua bi bungi. Yehowa ki’atungunuka na kulombasha mpango yaye na kupasukila balanguidi baye basha lulamato. w24.02 5 ¶12

Mu dia Katano 28, Mueshi wa 3

Tungunukayi na kutambuka bu bana b’etaata.​—Ef. 5:8.

Bena Nkidishitu ba mu Efeso bababangile kuikala na nshalelo muipushene n’Eyi dia Yehowa, dibaadi bu etaata adibakunkusha. (Mis. 119:105) Baaba bena Efeso babalekiele bikitshino bia mu ndanguilo ya madimi, na muikeelo wi butete. Babafikile bantu “abambula Efile Mukulu,” na babaadi abakitshi muyile ngobesha yabo bua kulanguila Yehowa na kumusankisha. (Ef. 5:1) Mu mushindo umune, kumpala kua kulonga bia binyibinyi, tubaadi mu ndanguilo ya madimi na i na muikeelo wa mu mufito. Bangi bakuatudi, babaadi abakitshi misangeelo ya ndanguilo ya madimi bu y’efuku dia kishila, bangi namu babaadi na nshalelo e butete. Anka pa batulongo bia binyibinyi pabitale mayi a kulonda a Yehowa a ki buwa na ki bubi, tubashintuluka. Tubabanga kuikala na nshalelo muipushene na kululama kuaye ku’etutekie’shi tuikale nako. P’atukitshi biabia, atupete miabi i bungi. (Yesh. 48:17) Anka, lelo uno tukuete kufumankana na nkalakashi. Abitungu tukatukie muishinda dia mufito dishaale ku mongo, na tubangie “kutambuka bu bana b’etaata.” w24.03 21 ¶6-7

Mu dia Mpooso 29, Mueshi wa 3

Biabia sunga tuekala bapue kuenda kumpala mu mushindo kinyi, tutungunukieyi nka na kutambuka mu mulongo mu diadia eshinda dimune.​—Fid. 3:16.

We kuipusha’shi tue muilumbuule bua kuilambula na kubatshishibua. Pangi abitungu oshintule ingi mianda mu nshalelo oobe bua’shi epushene na mayi a kulonda a Yehowa, pangi we na lukalo na nsaa i bungi bua kunyingisha lukumiino loobe. (Kol. 2:6, 7) Balongi booso ba Bible t’abatamishaa kifulo mu mushindo umune bua Yehowa nya, na bansongua booso ta mbalombene kuilumbuula bua kubatshishibua mu kipua kimune nya. Taluula kuenda koobe kua kumpala mu kikudi muyile biodi na ngobesha ya kukita kushi kuipuandikisha na ungi muntu. (Nga. 6:4, 5) Sunga omona’shi tue muilumbuule bua kuilambula kui Yehowa, tungunuka na kukita ano matabula kumpala kua kulombasha kepatshila koobe. Teka Yehowa akuelele miabi mu kuikitshisha koobe bua kushintula mianda ayitungu. (Fid. 2:13) Abitungu dingi wekale mushinkamishe’shi apusha luteko loobe na akualuula.​—1 Yo. 5:14. w24.03 5 ¶9-10

Mu dia Lubingo 30, Mueshi wa 3

Balume tungunukayi na kushala na bakashi benu muyile kiukilo.​—1 Mp. 3:7.

Ungi musuusa Sara baadi muinyongole na aye nkulungula Abrahame biepusha, sunga mbibaadi akula bu amusashila. Abrahame baadi muukie’shi Sara mukashi mukookiele na amukuatshishenaa ku bitshibilo biaye. Abrahame bamuteemeshe na kalolo kooso na kuikitshisha bua’shi apue wawa muanda. (Kib. 16:5, 6) Ndilongiesha kinyi di’atupete pano? Balume nui na matalua a kuata bitshibilo mu bifuko bienu. (1 Ko. 11:3) Biabia, kintu ki buwa kiodi mulombene kukita kumpala kua kuata kitshibilo nkuteemesha mukashi oobe, na kumuipusha bi mueneno aaye, bikishekishe su kitshibilo ki na bukitshishi kuadi. (1 Ko. 13:4, 5) Ungi musuusa Abrahame baatshile kitshibilo kia kuteekiesha beenyi babaafikile mu kabasamushi. Balunguile Sara bua’shi ayimikie kiakia kibaadi akitshi bua kumona bia kuibateekiela bidibua bi bungi. (Kib. 18:6) Sara bayimikile mudimo waye nka musuusa umune, aye kukuatshishena kitshibilo kia Abrahame. Bakashi, nui balombene kuambula Sara pa kukuatshishena bitshibilo bia balume beenu. Nsaa y’anukitshi biabia anunyingisha eyibakishi dienu.​—1 Mp. 3:5, 6. w23.05 24-25 ¶16-17

Mu Dimune 31, Mueshi wa 3

Binangu bia muiyilu . . . bi na bukidi bua kukookiela.​—Yak. 3:17.

Kunyima ku’abo kutuula Gideone bu nsushi, kukookiela na kunyinga kuaye ku’eshimba bibaadi bitompibue. Baadi mupete mudimo wi masaku akile, wa kuenda mu kuluisha kilambuilo kia nshaye kibaadi alanguila nakio Baale. (Bans. 6:25, 26) Kunyima kua Gideone kukongola kisaka kia basalayi, Yehowa bamulunguile misuusa ibidi buadia kupeelesha bungi bua basalayi. (Bans. 7:2-7) Ku nfudiilo a bioso, Yehowa bamulunguile buadia kutuka munkatshi a bufuku mu camp ende mu kutuka beshikuanyi naye ngoshi. (Bans. 7:9-11) Bakulu abitungu nuikale na “bukidi bua kukookiela.” Mukulu e na kukookiela akitaa nka kiakia akiakula Bifundue na alondaa nka buludiki abutukila mu ndumbuluilo a Efile Mukulu. Yawa mukulu ekalaa kileshesho ki buwa kui bangi. Mbilombene kumuelela bukopo bua kukookiela mu bitompuanga. Bu kileshesho, ingi nsaa mbilombene kumuelela bukopo buadia kutungunuka na kulonda buludiki bu’abamupa. Mu ingi mianda, mmulombene kuiyipusha su buludiki bui kumukuasha sunga’shi bui buwa. Pangi be kumulungula bua kukita mudimo autuulu bulungantu buaye mu masaku. Bakulu be kuambula kukookiela kua Gideone naminyi mu ino mianda i bino? Teemesha buludiki kalolo na webulonde. w23.06 4-5 ¶9-11

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu