Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • wp25 No. 1 esak. 6-8
  • Bantu mbalombene kupua ngoshi su?

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Bantu mbalombene kupua ngoshi su?
  • Kitenta kia Mulami akilungula Bufumu bua Yehowa (kia bantu booso)—2025
  • Tu mitue twa mianda
  • Mianda i mumune
  • MBULAMATADI IKUETE KUTOMPA KUPUA BULANDA
  • MBULAMATADI AYISAMBA BUA KUTUESHA BUTAALE
  • KUTUULA MA MPUTU
  • MBULAMATADI AYIPUSHENA BUA’SHI NGOSHI TAYITUKANGA
  • Ngoshi ayimana mafuku kinyi?​—Bible akula kinyi?
    Miisambo ibungi
  • Mushindo aukapu ngoshi
    Kitenta kia Mulami akilungula Bufumu bua Yehowa (kia bantu booso)—2025
Kitenta kia Mulami akilungula Bufumu bua Yehowa (kia bantu booso)—2025
wp25 No. 1 esak. 6-8

Bantu mbalombene kupua ngoshi su?

Bantu abaluiyaa ngoshi bua tubingilo tui bungi. Bangi abaluiyaa bua mianda ya politike, bua kupua bulanda, na bua’shi bebakitshine mianda na kululama. Bangi namu abaluiyaa bua kuata kipindi kia nsenga na bupeta buipanka. Bantu be bungi abaluiyaa pa muanda wa kisamba sunga kipuilo kiabo. Bantu bakuete kukita kinyi bua kuimika ngoshi na kutuesha butaale? Mbalombene kobesha su?

Kifuatulo akilesha bantu abebakaa be mbalo ya kuibaka, abaata mpango.

Drazen_/​E+ via Getty Images

MBULAMATADI IKUETE KUTOMPA KUPUA BULANDA

Kepatshila: Nshalelo a bantu alumbulukie. Bino abikuasha bua’shi bantu bekale na nshalelo emumune, muanda pe bantu na nshalelo muilekene nyi abifuisha ngoshi.

Kiabidi bukopo kuibikita: Abitungu’shi mbulamata ishintuule mushindo wayo wa kufubisha makuta. Mu 2022, abapuandikisha’shi mu nsenga ishima, mbatushe dolare midiyo 34,1 bua kulumbuula nshalelo a bantu mu maumbo e bungi. Anka, ano makuta ngapeela ngofu pabeapuandikisha na makuta abadi batuushe mu kino kipua kimune bua kupa basalayi.

“Tuibatuushe makuta e bungi bua kukuasha baaba be mu ngoshi pamutue pa kukita bia’shi ngoshi tayitukanga na kukita bia’shi kuikale nka butaale.”​—António Guterres, secrétaire général des Nations unies.

Akiamba Bible: Mbulamatadi ya pa nsenga i kukuasha balanda, anka tangilombene kupua bulanda bua loso.​—Deteronome 15:11; Mateo 26:11.

Kifuatulo kia maboko aeyimushena.

MBULAMATADI AYISAMBA BUA KUTUESHA BUTAALE

Kepatshila: Besambe mu butaale na kuata bitshibilo abikuasha bantu ba mpese yoso.

Kiabidi bukopo kuibikita: Lupese lumune lui kupela kuisamba, kupela kutumikila kitshibilo kiabadi baate, sunga kupela kuikikumiina. Bitshibilo bia butaale biabataa tabiyishaa, mafuku nka apela abebipele.

“Kuisamba t’akobeshaa kutuesha butaale. Kuipushena bua kupua ngoshi nkulombene kutusha ingi ngoshi.”​—Raymond F. Smith, American Diplomacy.

Akiamba Bible: Abitungu bantu “bakimbe butaale.” (Misambo 34:14) Anka bantu be bungi lelo uno, “bakutue lulamato, . . . bashi na kikudi kia butaale, . . . basha mapala abidi.” (2 Timote 3:1-4) Uno muikeelo wi bubi aukutshisha bakunkushi ba politike be na mashimba e buwa bua kupua ngoshi.

Kifuatulo kia mputu itshokokie.

KUTUULA MA MPUTU

Kepatshila: Kupelesha sunga kukatusha bi na ngoshi bioso, bu ma armes nucléaires, armes chimiques, na ma armes biologiques.

Kiabidi bukopo kuibikita: Ke bungi maumbo aapelaa kutuula ma mputu muanda aatshinyi’shi tala ashimisha bukome buao sunga kukutua bia kuikaluila. Kutuula ma mputu t’akukatusha kabingilo akatakula bantu bua kulua ngoshi.

“Mbulamatadi i bungi ibaadi ilee’shi ayituulu ma mputu kunyima kua 1991, ta ngilombashe mulayilo wayo, mpa na kupeelesha mianda ayituusha masaku, kupoosha kuikakena kui pankatshi pa maumbo, na ku nfudiilo nkutuesha butaale na kuiyikeela pa nsenga.”​—“Défendre Notre Avenir Commun: Manuel parlementaire.”

Akiamba Bible: Abitungu bantu batuule bi na ngoshi biabo na ‘bate mpete yabo ya ngoshi beyifushe bintu bia kudima nabio.’ (Yeshaya 2:4) Anka bua kupua ngoshi, abitungu bantu bakite mianda i bungi, muanda muishimba dia muntu nyi amufikaa bu ntomboshi.​—Mateo 15:19.

Kifuatulo akilesha kisaka kia bena politike kishale pa mesa. Boso buabo abeele kiala ku mukanda umune.

MBULAMATADI AYIPUSHENA BUA’SHI NGOSHI TAYITUKANGA

Kepatshila: Maumbo ngepushene bua kuikuashena nsaa yabatuuku dimune dia ku ano maumbo ngoshi. Biabia, dingi eumbo aditshinyi kutuuka dimune dia ku ano maumbo ngoshi, muanda aditshinyi kulua na maumbo e bungi.

Kiabidi bukopo kuibikita: Moo wa kulua na maumbo e bungi, tanyi aufuisha butaale. Ke bungi maumbo t’aanemekaa milayilo yao, sunga kuipushena kia kukita su batuuka dimune dia ku maumbo aabo ngoshi.

“Sunga biabidi’shi Pacte de la Société des Nations na Organisation des Nations Unies bakuete kufuba ngofu bua’shi mbulamatadi ipushene, bino ta mbikutshishue maumbo bua kuituukena ngoshi.”​—“Encyclopedia Britannica.”

Akiamba Bible: Ke bungi abikalaa buwa kuikuashena. (Mulungudi 4:12) Anka, ta tuibalombene kutengiela’shi mbulamatadi ya bantu itueshe butaale na kukaluilua. “Tanukulupilanga mwi bakata, sunga mwi bantu, abo bashii balombeene kupaasha: muuwa wabo awisheete, beealushe ku lufuufi; dyaady’efuku, mpàngo yaabo aikafudiila.”​—Misambo 146:3, 4, Biible Bifundwe Biiselele.

Sunga maumbo e bungi akuete kukita muao moso bua kutuesha butaale, ngoshi ikiayitungunuka na kutuuka.

Butaale bukuete kufuima mu nsenga su?

Lelo uno bangi bantu bakuete kuamba’shi mu nsenga mui butaale kukila kumpala. Abamba’shi, ngoshi ya kano kabidi tayikuete kukamba kuisha na tayikamba kuipaa bantu bu ma ngoshi ashale. Bangi namu tabakumiina bino, na abamba’shi, abitungu kutaluula ingi mianda kushi penda bungi bua bantu abafu mu ngoshi.

Sunga bantu bamba naminyi, bia binyibinyi bi’shi ngoshi i na bukitshishi kui bantu boso be mu nsenga, biabekala bashale mbalo yabeyilu sunga kula nayo.

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu