Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • w25 Mweshi wa 3 esak. 20-25
  • Tutungunukieyi na kutambuka ku bukuashi bua lukumiino

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Tutungunukieyi na kutambuka ku bukuashi bua lukumiino
  • Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)—2025
  • Tu mitue twa mianda
  • Mianda i mumune
  • NSAA Y’OKIMBI MUDIMO
  • NSAA YOKIMBI MUNTU AKUIYIBAKISHENA NAYE
  • NSAA Y’OPETE BULUDIKI BUA NDUMBULUILO A YEHOWA
  • Bitshibilo abilesha’shi tui bakulupile Yehowa
    Programe a bisangilo bia Bwina Kidishitu na Mudimo wetu—2023
  • Ikala na kuiyisha nsaa yosh’ouku ingi mianda
    Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)—2025
  • Bia kukambila mpaka
    Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)-2024
  • Ata bitshibilo abisankisha Yehowa
    Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)—2025
Tala bibungi
Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)—2025
w25 Mweshi wa 3 esak. 20-25

MUISAMBO WA KULONGA 12

LOONO 119 Abitungu twikale na lukumiino

Tutungunukieyi na kutambuka ku bukuashi bua lukumiino

“Tukuete kutambuka ku bukuashi bua lukumiino, kushi ku bi’atumono na meso”​—2 KO. 5:7.

KI’ATUISAMBILA

Atuisambila biatudia kutungunuka na kutambuka ku bukuashi bua lukumiino nsaa ayitungu’shi tuate bitshibilo bi na muulo.

1. Buakinyi Mpoolo mutumibua baadi na muloo pabitale nshalelo aaye?

MPOOLO mutumibua baadi auku’shi binobino abamuipaa, anka baadi na kabingilo ka kuikala na muloo. P’atentekiesha, amba’shi: “Ne musuukie lubilo, nafika mpa na ku nfudiilo, na ne mulame lukumiino.” (2 Ti. 4:6-8) Mpoolo baadi muate bitshibilo bi buwa mu mudimo waye bua Yehowa, na baadi mushinkamishe’shi Yehowa e na muloo buaye. Natue namu, atukumiina kuata bitshibilo abisankisha Efile Mukulu. Tui kuibikita naminyi?

2. Kutambuka ku bukuashi bua lukumiino akulesha kinyi?

2 Mpoolo bakuile bino pabimutale na pabitale bangi bena Nkidishitu ba sha lulamato’shi: “Tukuete kutambuka ku bukuashi bua lukumiino, kushi ku bi’atumono na meso.” (2 Ko. 5:7) Mpoolo baadi akiebe kuamba kinyi? Mu Bible, kishima “kutambuka” akilesha ingi nsaa bikitshino abikitshi muntu mu nshalelo aaye. Bantu ba shi na lukumiino mui Yehowa abataa bitshibilo bimeene nka penda mu biabamono, biabapusha, na biabepusha. Anka, muntu atambuka ku bukuashi bua lukumiino, akulupilaa Yehowa kumpala kua kuata bitshibilo. Mushinkamishe’shi nsaa y’akookiela malango a Yehowa e mu Bible, ekala na nshalelo e buwa kubanga binobino, na Yehowa akamuelela miabi mu mafuku aafiki.​—Mis. 119:66; Eb. 11:6.

3. Miabi kinyi y’atupete pa kutambuka ku bukuashi bua lukumiino? (2 Bena Kodinda 4:18)

3 Binyibinyi, ingi nsaa atue boso atukulupila ku biatumono, biatupusha, na biatuipusha nsaa yatuata bitshibilo. Anka tui kupeta nkalakashi su tuakulupila penda biatumono, biatupusha, na biatuipusha kumpala kua kuata bitshibilo. Buakinyi? Muanda biatumono na biatupusha t’abikalaa nka bia binyibinyi. Sunga tabitudimbe, su tua tambuka penda ku bukuashi bua biatumono, tui kuilua kikiebe ki’eshimba dia Yehowa na malango aaye. (Mul. 11:9; Mat. 24:37-39) Nsaa yatutambuka ku bukuashi bua lukumiino, atuata bitshibilo “abisankisha Muanana.” (Ef. 5:10) Kukookiele malango a Efile Mukulu akuitupa butaale na kuituikasha na muloo wa binyibinyi. (Mis. 16:8, 9; Yesh. 48:17, 18) Na su tuatambuka ku bukuashi bua lukumiino, atukekala na muwa wa ikalayika.​—Badika 2 Bena Kodinda 4:18.

4. Nkinyi ki kukuasha muntu bua kuuka su kuete kutambuka ku bukuashi bua lukumiino sunga bua biamono na meso?

4 Nkinyi ki kuitulesha’shi atutambuka ku bukuashi bua lukumiino sunga ku biatumono? Kikuitukuasha nkino: Nkinyi akinkunkushaa bua kuata bitshibilo? Mbintu biamono? Su lukulupilo luande mu malango a Yehowa? Tutaleyi mushindo watudia kutungunuka na kutambuka ku bukuashi bua lukumiino mu mianda isatu i na muulo: Nsaa yokimbi mudimo, nsaa yokimbi muntu akuiyibakishena naye, na nsaa y’opete buludiki bua ndumbuluilo a Yehowa. Bua muanda oso, atuisambila mianda ayitungu’shi tutaluule bua’shi tuate bitshibilo bi buwa.

NSAA Y’OKIMBI MUDIMO

5. Nkinyi akitungu’shi tutaluule kumpala kua kukumiina mudimo?

5 Atue boso atukumiina kulombasha nkalo yetu mpa na ya ba mu kifuko kietu. (Mul. 7:12; 1 Ti. 5:8) Ku ingi midimo abafutaa kalolo. Bino abikuasha muntu buadia kulombasha nkalo yaye y’efuku dioso, na kulama ekuta. Ku ingi midimo t’abafutaa kalolo, bino abikuasha bantu bua kulombasha penda nkalo ya bifuko biabo. Kumpala kua kukumiina mudimo, atutaluulaa bungi bua makuta abetufutu. Biabia muntu atambuka ku bukuashi bua bintu biamono, anangushenaa nka penda ku makuta.

6. Mbikunyi biatudia kutambuka ku bukuashi bua lukumiino nsaa y’atukimbi mudimo? (Bena Ebelu 13:5)

6 Su atutambuka ku bukuashi bua lukumiino, atutaluula dingi bukitshishi abuikala nabo mudimo ku kipuano kietu na Yehowa. Tui kuiyipusha’shi: ‘Uno mudimo aukantakula mu kukita mianda ishikue Yehowa su?’ (Nki. 6:16-19) ‘Aunkutshisha kutuela bisangilo, kulungula mukandu wi buwa, kuilongiela Bible, na kungisha kula na kifuko kianda munda mua mafuku e bungi su?’ (Fid. 1:10) Su lualuulo ku ino nkonko lui’shi oolo, bi buwa opele wawa mudimo, sunga biekala bukopo bua kupeta midimo . Pa muanda atutambuka ku bukuashi bua lukumiino, atuata bitshibilo abilesha’shi tui bakulupile’shi Yehowa alombasha nkalo yetu.​—Mat. 6:33; badika Bena Ebelu 13:5.

7-8. Mbikunyi bibaadi ungi mukuetu a mu Amérique du Sud mutambukie ku bukuashi bua lukumiino? (Tala dingi kifuatulo.)

7 Mukuetu Javier,a a mu Amérique du Sud, auku muulo wa kutambuka ku bukuashi bua lukumiino. Amba’shi: “Nadi mukimbe mudimo wi buwa, kubabadia kunfuta makuta e bungi na nadia kuikala na muloo.” Anka, Javier baadi na lukalo lui bukopo lua kuikala mbala-mashinda. Atungunuka’shi: “Abaadi bangitamine bua kungiela nkonko. Kumpala kua’shi bangiele nkonko, natekiele Yehowa bukuashi mushinkamishe’shi aye auku ki buwa buande. Nadi nakumiina’shi nkamine muasu na’shi banfute makuta e bungi, anka tshi nadi nakumiina’shi uno mudimo unkutshishe kulombasha bipatshila biande.”

8 Javier amba’shi: “Nsaa ibabaadi abangiele nkonko, mukata a mudimo baadi mundungule’shi, nekala nafubu mpa na kunyima kua nsaa ya mudimo. Na kanemo koso, nadi mumupatuluile’shi, ntshi kuibikita pa muanda wa lulanguilo luande bua Yehowa.” Biabia, Javier baadi mupele uno mudimo. Mbingo ibidi kunyima, babangile bu mbala-mashinda. Na kunyima, bapetele mudimo wa kufuba mafuku apeela ku lubingo. Amba’shi: “Yehowa mupushe nteko yande, na kumpa mudimo awipushena na programe ande a bu mbala-mashinda. Ne na muloo wa kupeta mudimo aunkuasha bua kuikala na nsaa ya kufubila Yehowa na bakuetu.”

Mukuetu mulume e na kifulu na mufuale bilamba bia mudimo, abende naye mu biro kui mukata aaye. Mukata aaye amulungula’shi bamukamiisha muasu.

Su bakukaamisha muasu ku mudimo, okitshi kinyi? Kitshibilo kioso kiodia kuata, akilesha’shi we mukulupile Yehowa su? (Tala kikoso 7-8)


9. Bolongiela kinyi ku kileshesho kia Trésor?

9 Tui kukita kinyi su tubamono’shi mudimo watudi nao binobino t’awitukuasha bua kutungunuka na kutambuka ku bukuashi bua lukumiino? Tala kileshesho kia Trésor, a mu Congo. Amba’shi: “Uno mudimo wandi mupete, nyi wa ndilanga kupeta. Abanfutu makuta misusa isatu kukila biabanfutanga ku mudimo wanyikalanga nao kumpala, na bantu bakuete nkunemeka.” Anka, Trésor tabaadi dingi atuele bisangilo pa kiubishi, muanda baadi nka ku mudimo. Na dingi, be na mudimo naye abaadi abamutakula bua kudimba. Trésor baadi na lukalo lua kukatuka, anka baadi atshinyi kukutua mudimo. Nkinyi kibaadi kimukuashe? Amba’shi: “Abakuke 3:17-19 badi munkuashe bua kupusha’shi sunga nashimisha mudimo wande, Yehowa ankuasha bua kulombasha nkalo yande. Biabia, nalekiele mudimo.” Apatuula’shi: “Bena mudimo be bungi, abanangushena bua mudimo w’abakufutu kalolo’shi, muntu e kukita kintu kioso kiakia, sunga kuleka kifuko kiaye bua mafuku e bungi, na kuleka mianda ya mu kikudi bua wawa mudimo. Ne na muulo bu biandi mukaluile kipuano kiande na Yehowa, mpa na kifuko kiande. Kipua kimune kunyima, Yehowa baadi munkuashe bua kupeta mudimo aunkuasha bua kulombasha nkalo ya kifuko kiande, na kuikala na nsaa ya kumufubila. Nsaa y’atutulu Yehowa pa mbalo ya kumpala, ingi nsaa tui kukutua ekuta, anka Yehowa etupasukila.” Oolo, su tuakulupila elango na milayilo ya Yehowa, atutungunuka na kutambuka ku bukuashi bua lukumiino, na etuelela miabi.

NSAA YOKIMBI MUNTU AKUIYIBAKISHENA NAYE

10. Nkinyi ki kuitutakula bua kutambuka ku bukuashi bua biatumono na meso nsaa yatukimbi muntu akuiyibakishena naye?

10 Eyibakishi nyi kia buntu kia Yehowa, na ta bi bubi su muntu akiebe kuibakila. Nsaa y’akimbi muntu akuiyibakishena naye, mukuetu mukashi e kutala bu muntu bua mukuetu mulume, buwa bua mpala, nkumo yaye, makuta aadi nao, bi’akitshinaa bena kifuko naye mianda, na su amusankishaa.b Ino yoso mianda i na muulo. Anka, su emeena penda pa ino mianda, batambuka ku bukuashi bua biamono na meso.

11. Mushindo kinyi watudia kutambuka ku bukuashi bua lukumiino nsaa y’atukimbi muntu a kuiyibakishena naye? (1 Bena Kodinda 7:39)

11 Yehowa ekala na muloo nsaa y’amono mukuetu mulume sunga mukashi akookiela elango diaye pabitale kusangula muntu a kuiyibakishena naye. Bu kileshesho, abakookiela elango dia mu Bible na kutengiela’shi bakile “kipungo kia bu nsongua,” kumpala kua kubanga kuiyileena. (1 Ko. 7:36) Abasangula muntu a kuiyibakishena naye e na nyikashi ayamba Yehowa’shi, ngia mulume sunga mukashi e buwa. (Nki. 31:10-13, 26-28; Ef. 5:33; 1 Ti. 5:8) Su muntu shi Kamonyi ka Yehowa ebalesha kifulo, t’abakumiina nya, abakookiela elango dia kuiyibakishena “nka penda mu Muanana,” di mu 1 Bena Kodinda 7:39. (Badika.) Abatungunuka na kutambuka ku bukuashi bua lukumiino, bakulupile’shi Yehowa ebakuasha.​—Mis. 55:22.

12. Bolongiela kinyi ku kileshesho kia Rosa?

12 Tala kileshesho kia Rosa, mbala-mashinda e mu Colombie. Muana mulume a ku mudimo kuabo shi Kamonyi ka Yehowa babangile kumuyila. Rosa baadi asanka naye. Rosa amba’shi: “Baadi amueka bu muntu e buwa. Baadi akuasha bantu na baadi na nshalelo e buwa. Nadi mufule mushindo ubaadi ankitshina mianda. Baadi na nyikashi yoso i nadi nakimbi kui mulume, anka ta baadi Kamonyi ka Yehowa.” Atungunuka’shi: “Bibaadi bukopo bua kumulungula’shi, napele, muanda nadi mumufule. Mu aa mafuku, nadi nepusha bupenka, na nadi nakumiina kutuela, anka ntshi nadi mupete muntu a kungibakila mu bia binyibinyi.” Anka, Rosa ta baadi mutule binangu ku penda bibaadi amono. Baadi munangushene ku bukitshishi abuikala nabo kitshibilo kiaye ku kipuano kiaye na Yehowa. Nyi buakinyi baadi muimikie kipuano kioso na uno muana mulume, na aye nkuipaana mu kufubila Yehowa. Mafuku apela kunyima, abaadi bamuitamina ku Kalasa ka balungudi ba Bufumu, na binobino mbala-mashinda a nsaa yoso. Rosa amba’shi: “Yehowa mungielele miabi ayimpaa muloo ngofu.” Sunga biabishi bibofule kutambuka ku bukuashi bua lukumiino mu uno muanda, bi buwa kuibikita.

NSAA Y’OPETE BULUDIKI BUA NDUMBULUILO A YEHOWA

13. Mmueneno kinyi atuikalaa naye nsaa yatupete buludiki abufiki kui ndumbuluilo etu?

13 Atupeta buludiki bua ndumbuluilo etu kui bakulu, bakunkushi ba bifunda, abufiki ku betele sunga abufiki kui Kasaka ka Bakunkushi-Bakulu; buno buludiki abuitukuasha bua kufubila Yehowa. Anka ingi nsaa tuikukutua kupusha buakinyi bakuetu balume abatuusha buno buludiki. Tui kubanga kuela mpaka shi buno buludiki ta bui buwa. Na kuimeena nka pa kukutua kupuidika kua bakuetu balume abatuusha buludiki.

14. Nkinyi ki kuitukuasha bua kukookiela buludiki abufiki kui ndumbuluilo etu? (Bena Ebelu 13:17)

14 Patutambuka ku bukuashi bua lukumiino, atukulupila’shi Yehowa kuete akunkusha ndumbuluilo aaye na auku mianda yatufumankana nayo. Bu kipeta, atuikala na bukidi bua kukookiela na atuikala na bikitshino bi buwa. (Badika Bena Ebelu 13:17.) Atuuku’shi patulondo buludiki, atulama buumune mu kakongie. (Ef. 4:2, 3) Atuuku’shi bakuetu abetukunkusha mbakutue kupuidika, anka Yehowa etuelela miabi su tubebakookiela. (1 Sa. 15:22) Mu nsaa ilombane, akalumbuula mianda yoso.​—Mik. 7:7.

15-16. Nkinyi kibaadi kikuashe ungi mukuetu mulume bua kutambuka ku bukuashi bua lukumiino, sunga bibaadi na mpaka pabitale bukunkushi bubadi mupete? (Tala dingi kifuatulo.)

15 Tubandeyi kutala muanda aulesha muulo wa kuikala na lukumiino na kulonda buludiki abufiki kui ndumbuluilo eetu. Sunga biabidi’shi mu Pérou abakulaa ludimi lua Espagnol, bifuko bi bungi abiakulaa ndimi ya butandua. Lumune lua ku ino ndimi nyi Quechua. Munda mua bipua bi bungi, bakuetu abakulaa ludimi lua Quechua abaadi abakimbi bantu abakulaa lualua ludimi mu terituare. Anka, bua kukookiela miiya ya mbulamatadi, kubaadi kushintuluka pabitale mushindo wa kukimba bantu. (Lom. 13:1) Bu kipeta, bangi bakuetu abaadi beyipushe su bino tabikala bukopo bua kulungula mukandu wi buwa mu terituare. Pa muanda bakuetu abaadi bakookiele buno buludiki, Yehowa baadi muibeleele miabi bua kupeta bantu be bungi abakulaa ludimi lua Quechua.

16 Kevin mukulu mu kakongie ka ludimi lua Quechua, ngumune aku bano bakuetu abaadi bakalakashue na kuno kushintuluka. Amba’shi: “Naadi muiyipushe’shi, ‘Nkunyi kuatupete dingi bantu abakula ludimi lua Quechua?’” Kevin bakitshine kinyi? Amba’shi: “Naadi mutentekeshe mayi e mu Nkindji 3:5. Na naadi munangushene ku kileshesho kia Moyise. Yehowa baadi mumupe bukunkushi buashibaadi apusha kiabupushisha, na balunguile Moyise buadia kutuusha muilo wa Isalele mu Ejiputu na kusabuka nabo Kalunga kamonga. Anka, baadi mukookiele, na Yehowa baadi mumuelele miabi mu mushindo wa kukaanya.” (Efi. 14:1, 2, 9-11, 21, 22) Kevin baadi mukumiine kuiubidishena na ungi mushindo wa kulungula mukandu wi buwa. Kubatuukile bipeta kinyi? Amba’shi: “Yehowa muituelele miabi mu mushindo wa kukaanya. Kumpala, tubaadi atutambuka kipindi kila ngofu mu bulungudi, na ingi nsaa tubaadi atupete muntu umune sunga babidi abesamba ludimi lua Quechua. Binobino tukuete atuende mbalo i bantu be bungi abesamba ludimi lua Quechua. Binobino, tukuete kuisamba na bantu be bungi, atuibalukiila na atulongo nabo Bible. Bungi bua bantu bakuete kutuela mu bisangilo bietu mbufuime.” Binyibinyi, nsaa yatutambuka ku bukuashi bua lukumiino, Yehowa etuelela nka miabi.

Muntu akulaa ludimi lua Quechua esamba na mulume na mukashi be mu bulungudi. Kuete kuibalesha kushale bangi bantu abakulaa lualua ludimi.

Bantu be bungi abaadi abalesha bakuetu kui bantu abakula ludimi lua Quechua (Tala kikoso 15-16)


17. Nkinyi kibatulongo mu uno muisambo?

17 Tubamono mushindo watudia kutambuka ku bukuashi bua lukumiino mu mianda isatu i na muulo. Anka abitungu tutungunukie na kutambuka ku bukuashi bua lukumiino mu mianda yoso ya mu nshalelo eetu, bu nsaa y’atusangula bintu bia kukisha nabio kapapi, kalasa akatungu’shi bana betu balongie, na mushindo wa kuibakusha. Sunga tuata kitshibilo ki naminyi, abitungu tukunkushibue kushi penda na bintu abimueka na meso, kadi na kipuano kietu na Yehowa, malango aaye, na milayilo yaye ya kuitupasukila. Su tubakitshi bino, atuikala na mushindo wa “kutambuka muishina dia Yehowa Efile Mukulu eetu bua loso.”​—Mik. 4:5.

MUSHINDO KINYI WATUDIA KUTAMBUKA KU BUKUASHI BUA LUKUMIINO . . .

  • nsaa y’atukimbi mudimo?

  • nsaa y’atukimbi muntu a kuiyibakishena naye?

  • nsaa y’atupete buludiki abufiki kui ndumbuluilo a Yehowa?

LOONO 156 Na meso a lukumiino

a Angi mashina mbeashintuule.

b Bua kubofusha mianda, kino kikoso akiakuila mukuetu mukashi e na lukalo lua mulume. Anka malango e muanka ngatale dingi mukuetu mulume akimbi mukashi.

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu