Efile Mukulu e na mashina bungi kinyi?
Lwaluulo lwa Bible
Efile Mukulu e n’eshina penda dimune. Adifundjibwa mu kina Ebelu bu יהוה na atwidyalulaa mu Kisongye bu “Yehowa.”a Kukidila kwi mutemuki aaye Yeeshaya, Efile Mukulu bambile shi: “Nnami Yehowa. Dino nyi eshina dyande.” (Yeeshaya 42:8, NWT) Dino eshina adimweneka misango pepi na 7 000 mu mifungofungo ya kala ya Bible—misango ibungi kukila bishima byooso babadi bemufunde bwa kwitamina Efile Mukulu sunga kukila eshina dyooso kampanda dya muntu.b
Yehowa e na angi mashina su?
Sunga mbyabidi shi Bible etanyina Efile Mukulu mwishina dyaaye penda dimune, kwete kutemuna myasu ibungi na bingi bipatulwilo. Uno mulongo wa myasu na bipatulwilo aulesha mushindo wi mwasu ooso aulesha mwanda umune utale bi Yehowa na bumuntu bwaye.
Mwasu |
Verse |
Kipatulwilo |
---|---|---|
Allah |
(Pakushii kifundwe) |
Kishima “Allah” akifiki ku kina Arabe t’eshina dya muntu, nyi mmwasu aulesha penda shi “Efile Mukulu.” Bible ibungi ya mu kina Arabe na mu ingi ndimi mbafunde kishima “Allah” bwa kutemuna “Efile Mukulu.” |
Sha bukome-booso |
E na bukome bushii bwa kutshokolwa. Kishima kya mu kina Ebelu ʼEl Shad·daiʹ, “Efile Mukulu Sha Bukome-Booso,” di mu Bible misango musambo. |
|
Alfa na Omega |
“A kumpala na nfudiilo,” sunga “mbangilo na nfudiilo,” akilesha shi takubaadi Efile Mukulu Sha bukome-booso kumpala kwa Yehowa na dingi takwikala dingi ungi kunyima kwaaye nya. (Yeeshaya 43:10) Alfa na omega nyi ndileta dya kumpala na dya nfudiilo mu nfundjilo a kina Greke. |
|
Mukulu a mafuku |
Ndanyele 7:9, 13, 22 |
Te na mbangilo; e kwanka kubanga looso kumpala kwashi muntu ooso sunga kintu kyooso kikale kwanka.—Misambo 90:2. |
Mupangi |
Yeeshaya 40:28 |
Mupangye bintu byooso. |
Yaaya |
Naye mwitupe muwa |
|
Efile Mukulu |
Yawa atungu kulangwila; mukile bukome. Kishima kya kina Ebelu ʼElo·himʹ ki ku bungi, bwa kulesha bukata, kinemo sunga nkumo ya Yehowa. |
|
Efile a b’efile |
Efile e kunundu kwa booso, mu kwishilena na “b’efile” babalangwila kwi bangi.—Yeeshaya 2:8. |
|
Mulongyeshi Mukata |
Yeeshaya 30:20, 21 |
Etupa malongyesha aetukwasha na kwitukunkusha.—Yeeshaya 48:17, 18. |
Mupangi Mukata |
Misambo 149:2 |
Mufukye bintu byooso bi kwanka.—Kibafumbwilwe 4:11. |
Efile a muloo |
Ekala nsaa yooso na muloo na disanka.—Misambo 104:31. |
|
Atemeshaa nteko |
Misambo 65:2 |
Atemeshaa aye nabeene luteko looso lwabamwele na lukumiino. |
Nyi nka byabya byandji |
Efilu 3:14, EEM |
Afikaa kyooso akitungu shi afikye bwa kukumbasha mpango yaaye. Ano mayi mbealuule shi “nafiki kyooso kyankumiina” sunga shi “nafiki kyooso kyansagula kufika.” (The Emphasised Bible, abadi balule kwi J. B. Rotherham; New World Translation) Ano mayi aetukwasha bwa kupatuula eshina dy’Efile Mukulu Yehowa di mu verse alondo.—Efilu 3:15. |
Sha mukao |
Efilu 34:14, King James Version |
Takumiinaa kwabuula lulangwilo lwaye na bangi. Kino kishima mbekyaluule dingi shi “shakumiina kwiabishena Bufumu na mungi muntu ” na’shi “aukibwa bu akumina kulangwilwa nkapenda bupenka bwaye.”—Bible Eyi dy’Efile Mukulu; Tranduction du monde nouveau. |
Nfumu a looso |
Bufumu bwaye tabwi na mbangilo sunga nfudiilo. |
|
Mwanana |
Misambo 135:5 |
Sha byoso sunga sha matalwa; mu kina Ebelu ʼA·dhohnʹ na ʼAdho·nimʹ. |
Mwanana a Bakukishi, Mwanana a Sabaote |
Yeeshaya 1:9, King James Version; Bena-Looma 9:29, King James Version |
Mukunkushi a makome a mikeyilu. Mwasu “Mwanana a Sabaote” mbalombeene kwiwaluula bu “Yehowa a bilwilo” na bu “Mwanana a bilwilo [bi mwiyilu].”—Bena-Looma 9:29, Traduction du monde nouveau; NET Bible, note. |
Mukile Kwiyilu |
Misambo 47:2 |
E na mwasu wi kunundu kwa yooso. |
Mukile bwiselele |
Nkindji 9:10 |
Mukile bantu booso bwiselele (eselele mu mwikeelo). |
Mbûfi |
Yeeshaya 64:8 |
E na matalwa kwi bantu na miilo, nka abikalaa mbûfi na matalwa kwi ema.—Bena-Looma 9:20, 21. |
Mukuudi, Mufungushi |
Yeeshaya 41:14; EEM |
Akuulaa na kufungusha bantu bapanyibwe ku bupika bwa mulwisho ku bukwashi bwa mulambu wa nkuulo wa Yesu Kidishitu.—Yowano 3:16. |
Lubwebwe |
Misambo 18:2, 46 |
Aye nkifwamino na nsulo ya kipandjilo kyetu. |
Mupashi |
Yeeshaya 45:21 |
Etupaasha ku masaku sunga ku kabutu. |
Mulami a mikooko |
Misambo 23:1 |
Apasukila balangwidi baaye. |
Mwanana e kunundu kwa booso |
E na bufumu bwi kunundu kwa mafumu ooso; mu kina Ebelu ʼAdho·naiʹ. |
|
E kunundu kwa booso |
Ndanyele 7:18, 27 |
Nfumu e kunundu kwa booso. |
Mashina a ma mbalo e mu Bifundwe bya kina Ebelu
Angi mashina a mbalo mu Bible e n’eshinda dy’Efile Mukulu, kadi ano ta ngangi mashina a Efile Mukulu nya.
Eshina dya mbalo |
Verse |
Kipatulwilo |
---|---|---|
Yehowa-yire |
“Yehowa aketupa.” |
|
Yehowa-nisi |
“Yehowa nyi nkitundwilo kyande,” sunga “lupopo lwande.” (Today’s New International Version) Yehowa nyi Efile Mukulu e bu kitundwilo kya mbalo ya kwibunga bafubi baaye bwashi ebakalwile na kwibakwasha.—Efilu 17:13-16. |
|
Yehowa-shalome |
“Yehowa nyi mbutaale.” |
|
Yehowa-shama |
Esekyele 48:35, note, American Standard Version |
“Yehowa e kwanka.” |
Bwakinyi bibuwa kuuka na kupatuula eshina dy’Efile Mukulu
Efile Mukulu amonaa shi eshina dyaaye, Yehowa di na muulo ukata mwanda mwidifundjishe misango binunu mu Bible.—Malakii 1:11.
Yesu Mwana a Efile Mukulu baadi muleshe misango ibungi muulo wa eshina dy’Efile Mukulu. Bu kileshesho baadi mwele luteko amba shi: “Eshina dyoobe dyende ntumbo.”—Mateo 6:9; Yowano 17:6.
Bano abafiki mu kuuka na kutemuna eshina dy’Efile Mukulu be bu abele etabula dya kumpala bwa kwikala na kipwano kibuwa na Yehowa. (Misambo 9:10; Malakii 3:16) Kino kipwano akibakwasha bwashi uno mulayilo ukumbane kwabadi: “Bu bibandamata, namukalwila, naamulama manda awukw’eshina dyande.”—Misambo 91:14.
Bible ashinkamisha shi: “Kwi b’efile mwiyilu sunga pa nsenga, mwanda kwi b’efile beebungi na ‘milopwe’ ibungi.” (1 Bena-Kodinda 8:5, 6) Na alesha kalolo eshina dy’Efile Mukulu penda umune, Yehowa.—Misambo 83:18.
a Bangi bantu abauku kina Ebelu kya kala abamba shi bibuwa kufunda eshina dy’Efile Mukulu bu “Yahweh.”
b Eshina dy’Efile Mukulu dya mu kikoso “Yah,” di mu Bible pepi na misango 50, mpa na padidi mu kishima “Hallelujah,” sunga “Alleluia,” akilesha shi “Tumbisha Yah.”—Kibafumbwilwe 19:1; American Standard Version; King James Version.