Fa Gado koonoekondre kan tjari wini kon gi joe
„Jehovah e kibri dem di no habi ondrofeni . . . San mi sa pai Jehovah baka foe ala dem boen di a doe gi mi?” — Ps. 116:6, 12.
1. (a) San wan rigeri moe poti leki wan marki? (b) Foe sainde wan rigeri de fanoodoe?
A NO moe de so dati wan rigeri moe poti hem leki wan marki foe wroko foe na tan-boen foe dem borgoe foe hem? Na barinem Amerkan George Washington ben taki, dati „na kolokoe foe na libisoema-maatschappij”, dati wani taki foe na pipel, „de ofoe moe de na marki foe ibri rigeri”. Ini dem foeroe jari-hondro di pasa na libisoema famiri ben libi ondro hondro hondro soortoe rigeri. No wan foe dem ben sorgoe troe troe foe dem fanoodoe foe ala libisoema. Winsi soortoe kragi libi soema e tjari kon na fesi, tokoe a de wan troe sani, dati a moro boen foe libisoema habi wan ofoe tra rigeri, dan leki dem no habi kwet-kweti wan rigeri. Sondro wan rigeri orde no ben sa de; dan no wan soema moro leki na gewoon pipel ben sa tiri. En efoe joe ben si na gewoon pipel e doe sani, dan joe sabi san dati sa wani taki — san soema ben graboe na okasi foe gi pasi na dem bita-ati, dem gridi nanga dem ogri-ati, foedi dem habi na prakseri dati no wan soema sa sabi dati na dem en soboen nooiti dem sa kisi strafoe.
2. (a) O fara libisoema rigeri ben tjari wini kon gi libisoema? (b) Soortoe sani di Gado ben sorgoe foe dem, ben jepi libisoema ini hem rigeri?
2 Na Gado foe hemel sabi dati. En foedi wan rigeri foe libisoema moro betre leki anarchie (pe rigeri no de), na foe datede Gado ben meki grontapoe rigeri doe wroko foe doesoen doesoen jari. Disi ben gi libisoema wan soortoe sekerfasi, kibri nanga orde en disi ben gi dem wan okasi foe sorgoe foe demsrefi. Gado ben meki libisoema nanga na lostoe foe habi orde en nanga wan konsensi foe si san na boen en san na ogri. Ooktoe a ben meki bekenti nanga jepi foe na bijbel hem regvaardiki gronprakseri, nanga na bakapisi dati na moro bigi pisi foe dem naatsi na grontapoe ben teki wan toe foe dem gronprakseri disi poti ini dem grondwet. Ini na bijbelboekoe Romeini, kapitel toe, dem vers 14 nanga 15, wi e leesi: „Ala tron te soema foe dem naatsi, di no habi wet (dati wani taki, wan wet di dem kisi foe Gado srefi), e doe dem sani foe na wet, dan dem soema disi de wan wet gi demsrefi, ala di dem no habi wet. Dem . . . e sori, dati na inhoud foe na wet skrifi tanapoe ini dem ati, aladi dem konsensi e kotoigi nanga dem.”
3. (a) Fa na moro bigi pisi foe dem rigeri ben sori dati dem habi boen prakseri? (b) Ma san na bijbel e taki foe na troe troe hoopoe tapoe sekerfasi? (Matt. 6:10).
3 Dati ben de na reden foe sainde na moro bigi pisi foe dem rigeri ben bigin nanga boen prakseri. Den ben proberi foe dini dem afersi foe na pipel. Dem ben meki grondwet, di habi hee marki nanga gronprakseri. En tokoe, winsi sortoe wini-marki dem ben si, dem rigeri e taki now alape, dati na libisoema-famiri no e prisiri ini wan grontapoe foe sekerfasi nanga vreede. Foe sainde? Gado Woortoe, na bijbel, e gi na piki tapoe na aksi dati, en san e taki moro, a abi na pramisi, dati dem prisiri libi-makandra foe wan grontapoe di de wan sa kon, nanga jepi foe Gado eegi koonoekondre, hem rigeri gi na heri libisoema famiri.
LIBISOEMA NO BEN MEKI FOE RIGERI TAPOE LIBISOEMA
4. Foe sainde wi no de si wan kolokoe grontapoe? (Spr. 20:24)
4 Fa a doe kon dati wi no de si na vreede, tan-boen nanga kolokoe grontapoe, baka dem foeroe doesoen doesoen jari dati na libisoema-famiri de? No wawan sakafasi, ma ooktoe na verstan fa sani de troe troe nanga opregti fasi e dwengi wi foe piki dati disi doe kon, foedi ala soema de onvolmaakti. Na fowtoe no de wawan na dem di e rigeri, ma ooktoe na dem wan di dem e rigeri. Foe datede a de so, dati dem moeiti foe libisoema foe meki na grontapoe disi de wan prisiri oso gi na heri libisoema famiri, no de noti te joe agersi disi nanga san Gado pramisi nanga jepi foe hem tiri. Na bijbel e taki foe disi ini na profeeti-tori foe Jeremia, kapitel 10 vers 23: „A no de na wan libisoema foe taki soortoe pasi a sa go. A no didon na wan man di e waka foe poti hem foetoe na pasi.”
5. Leki wan bakapisi foe soortoe kenki ini rigeri Israël ben ondrofeni problema?
5 Ini na bijbel srefi wi e feni na bewijsi foe dem woortoe disi, en dati de ini na historia foe na rigeri foe na naatsi Israël foe owroetem. Na naatsi dati ben habi wan volmaakti wet, di Gado srefi ben gi dem (Rom. 7:12). Fosi Gado wawan ben de dem koonoe di dem no ben e si, nanga profeeti nanga kroetoebakra di ben e teki presi gi hem na a pipel. Ma na pipel ben wani wan libisoema koonoe, wan koonoe di dem ben kan si en di ben sa meki dem kisi nem ini na ai foe tra naatsi. Gado ben meki bekenti na dem, dati disi ben sa tjari foeroe problema kon, nanga na lasi foe wan bigi pisi foe fri. Disi ben de troe troe so toe (1 Sam. 8:9-18). Srefi wan foe dem eegi koonoe foe Israël, wan man di meki wan dipi studi foe na libi nanga dem problema di a habi, ben taki, dati „na wan libisoema ben tiri na tra libisoema nanga ogri bakapisi gi hem”. — Pred. 8:9.
6. Soortoe tiri Gado ben wani, dati libisoema ben sa habi en soortoe bakapisi a ben tjari kon, dati libisoema go moro fara?
6 Foe sainde disi de so? Na bijbel e sori dati disi kon so, foedi ini na bigin a no ben de na prakseri foe Gado, dati libisoema ben sa moe tiri tra libisoema. Ini na fosi boekoe foe na bijbel, Genesis, kapitel wan vers 28, Gado ben taki gi na fosi libisoema paar: „Meki pikin en kon foeroe, foeroe grontapoe en poti hem na oen ondro, en abi dem fisi foe dem se nanga dem libisani foe dem hemel, di e free nanga ala libisani, di e kroipi na grontapoe na oen ondro.” Soso tapoe dem mekisani di ben de meti na libisoema ben kan tiri. Ma dem libisoema ben go pikinso moro fara en dem ben bigin foe tiri tapoe tra libisoema. Trobi, doe trawan ogri nanga oorlog ben de na bakapisi; dem ben feti nanga makandra ini wan stree foe kisi na makti.
7, 8. Fa Israël de leki wan eksempel di e sori pe libisoema tiri e tjari joe go? (Micha 7:2,3).
7 Na naatsi Israël ini owroetem de leki wan eksempel foe leri na libisoema-famiri, dati libisoema rigeri nooiti sa kan tjari na soortoe libi, di libisoema e soekoe alape. Ini na naatsi dati, dem rigeriman wan pisi tem ben doe hem boen te joe loekoe na fasi fa dem ben e tiri. Ma o moro tem ben e pasa en moro moeiliki problema ben kon, dan dem tiriman ben bigin foe soekoe koni na bron dorosee foe Gado en dem poti na wet di a ben gi dem na wan see foe loesoe dem problema. Dem ben bigin foe poti vertrouw tapoe dem eegi koni en foe arki na libisoema, di habi soso libisoema koni. Foeroe tron dem soema disi ben proberi foe meki dem eegi afersi kon na fesi en dem ben gi dem rigeriman fowtoe rai en dem ben kori dem. Dem no ben tjari na situatie na dem prakseri leki fa a ben de. Son wan foe dem foe kisi na boen-ati foe na koonoe ofoe foedi dem ben frede, ben de soema di no habi waarde en di ben e taki tapoe ala sani „ja”. Trawan ben meki mofo srefi foe poeroe na rigeriman na pasi. — Loekoe 1 Koningen 12:8-19.
8 Na tiri tapoe tra soema ben de soboen toemsi foeroe gi wan soema ofoe grontapoe foe soema, srefi winsi dem soema dati ben habi na volmaakti wet foe Gado. Safri safri dem ben frigiti dem afersi foe na pipel. Wan toe rigeriman ben proberi foe tjari bigi kenki kon, ma dem ben kon si dati soso afoe nomo dem ben kan poti sani reti.
9. Soortoe kenki ben kon ini na grontapoe, en fa Prediker 1:15 habi te make nanga dati now?
9 San wi e si ini disi tem? Nanga na wantron wantron communicatie nanga na esesi waka na grontapoe kon gersi leki a kon pikin, sodati dem afersi e go ini makandra en no wan naatsi de ete wan naatsi di de hem wawan en onafhankelijk. San e pasa ini na wan presi habi krakti tapoe dem soema foe ala tra presi. Rigeri kan doe sani foe seti afersi en foe meki dem kondisi foe libi kon pikinso moro boen gi na pipel. Ma na jepi disi de soso frafra en foe wan pisi tem. Wan foe dem moro koni rigeriman di ooiti ben libi, koonoe Salomo, ben taki soleki tanapoe ini Prediker 1:15: „San e meki kron, no kan meki kon reti baka, en san e mankeri, joe no kan teri.” A troe, dati joe habi so wan kron olo foe problema nanga groepoe di no de agri nanga makandra en dem de so bigi, dati no wan instelling di libisoema meki, fa a kan de opregti toe, kan poeroe na grontapoe ini hem problema.
MARKI FOE WAN GRONTAPOE-RIGERI
10. San de fanoodoe foe wan volmaakti boen rigeri? (Spr. 29:2).
10 Soortoe hoopoe de ete gi wi dan tapoe wan troe troe regvaardiki en troe troe boen rigeri? San ben sa de fanoodoe? Ini na fosi presi, na rigeriman ben sa moe habi makti hem wawan en di no habi na verplekti foe tjari kon agri nanga makandra dem prakseri foe wan skin ofoe groepoe foe onvolmaakti soema di no de agri nanga makandra. A ben sa habi fanoodoe foe wan volmaakti wet di ala soema de hori, wan di na ala fasi de regvaardiki nanga opregti. Koni nanga lobi ben sa de fanoodoe foe wroko nanga na wet foe na boen foe ibri soema. Soortoe soema now kan miti dem marki disi?
11. Soortoe sabi nanga belangstelling wan succesvol rigeriman moe habi?
11 Wan succesvol rigeriman ben sa habi fanoodoe toe wan volmaakti sabi foe ibri detail, no wawan foe na fasi foe libisoema, nanga ala situatie nanga problema di libisoema habi foe doe nanga dem, ma ooktoe sabi foe ala sani di Gado meki. Foe sainde? Foedi wan toe foe dem moro bigi en moeiliki problema foe wi tem habi foe doe nanga na meki foe njanjan, na doti foe loktoe, watra nanga na gron nanga na ecologie foe na grontapoe. Na boen rigeriman ben sa moe broko hem ede nanga ibri aparti soema en moe habi belangstelling ini na tan-boen foe ibri soema.
12. Foe sainde a de so prenspari gi na rigeriman foe sabi na verstan nanga na ati foe dem libisoema? (Spr. 3:3, 4).
12 Foe na tiri foe hem kan de wan foe kolokoe, doe wroko nanga meki boen froktoe kon, dan na rigeriman boiti dati moe sabi san de libi ini na verstan nanga ati foe dem soema, foedi a ben sa moe doro go ini dem ati foe habi na djaranti dati dem sa wroko makandra nanga hem. Bikasi dem eegi afersi foe soema de ooktoe de tron afersi foe na gemeenschap en wan rigeri soso kan tjari tevredenfasi nanga kolokoe kon efoe na pipel alamala de wroko leki wan man (Spr. 14:28). Efoe na kondre wani habi vreede, dan wan kondisi foe vreede nanga wanfasi moe de mindri dem soema. A no de toemsi krin now dati no wan enkri libisoema kan habi ala sabi nanga koni di de fanoodoe foe doe disi?
13. (a) Soema wawan kan tjari wan rigeri kon di ala soema sa wani en foe sainde? (Ps. 127:1) (b) San de sori dati Gado e broko ede nanga ibri soema foe na libisoema-famiri? (Matt. 6:26)
13 A de akroederi foe datede nanga dem troe tori dati soso wan Almakti Soema, foe taki Na Mekiman, Jehovah Gado, kan meki na rigeri kon di na libisoema-famiri habi fanoodoe. Foe na sabi di Gado sabi fasi foe libisoema na Psalmsingiman ben skrifi ini Psalm 139:3, 4, 16: „Joe ben kon sabi ala mi pasi. Bikasi wan woortoe no moe de tapoe mi tongo ofoe loekoe! o Jehovah, joe sabi hem kaba. Joe ai ben si srefi na embryo foe mi, en ini joe boekoe ala pisi foe hem ben skrifi, foe dem dee di dem ben meki en no wan mindri dem ben de ete. Soso na Mekiman sabi na verstan nanga na ati foe libisoema. „Foe taki foe Jehovah, hem e si na ati foe libisoema” (1 Sam. 16:7). Gado e broko ede nanga ibriwan foe wi en a de poti prakseri tapoe wi. „Dem ai foe Jehovah de na ala presi, en dem de si dem ogriwan nanga dem boenwan” (Spr. 15:3). O foeroe Gado de broko ede nanga libisoema? Jezus Kristus ben taki: A no de so dati toe pikin fowroe de seri foe wan pisi moni di no habi waarde? Tokoe no wan foe dem no sa fadon na gron sondro joe Tata sabi dati. Ma srefi dem ede-wiwiri foe joe a teri. No frede foe datede; joe de moro waarti leki foeroe pikin fowroe.” — Matt. 10:29-31.
14. Fa Gado de sori belangstelling gi dem afersi na grontapoe? (Tori foe dem Apostel 17:26, 27).
14 Now wan soema kan taki: ’Ma fa Gado, na Tiriman foe na bigi universum disi, pe na grontapoe de soso leki wan doti, ben sa de krosbee nofo en kan habi nofo belangstelling foe loesoe ala problema en foe sorgoe foe ala sani di ibri libisoema habi fanoodoe?’ Na piki de: A kan doe disi nanga jepi foe na Koonoekondre ondro hem Messias, Jezus Kristus. Fa? Na bijbel de jepi wi foe verstan disi.
15. (a) Fa Gado ben tiri ini na bigin? (b) Nanga jepi foe san Gado sa meki wan joisti rigeri gi na libisoema-famiri? (Dan. 4:17).
15 Ini na bigin Gado hemsrefi ben e tiri tapoe libisoema. Adam ben e aanbegi Gado ini wan Tata-pikin-matifasi (Luk. 3:38). Adam no ben abi wan tempel fanoodoe foe aanbegi Gado. Ooktoe a no ben abi wan mindriman fanoodoe, di a ben kan gebroiki foe go na Gado. Leki pikin foe Gado a ben de ini wan krosbee matifasi nanga hem en a gersi dati ala dee dem ben abi takimakandra (Gen. 3:8). Ma na man disi ben meki oproeroe, a ben kon tron wan soema di no krin en di no boen moro foe de wan memre foe na oso-famiri foe Gado; Gado ben poeroe hem ini hem djari-oso leki wan oproeroeman. Nanga disi na libisoema-famiri ben kon de wan vreemde soema gi Gado. Ma Gado no ben fasi nanga wrokosani foe meki na situatie disi kon reti baka. A ben bosroiti foe poti wan spesroetoe Koonoekondre-seti foe doe disi. Na Koonoekondre disi ben sa meki na matifasi foe Gado nanga libisoema kon boen baka, soleki ben de ini na bigin, tjari hem kon ini na joisti lien baka ini hem universeel rigeri.
GADO KOONOEKONDRE — FOE SAINDE A DE MEKI WI WAKTI SO LANGA NA TAPOE?
16. (a) Soortoe aksi de ini na afersi foe sainde na koonoekondre ben meki wi wakti so langa? (b) Foe sainde Gado no de poti nanga dwengi foe wan esesi staatsgreep hem koonoekondre tapoe wi? (2 Petr. 3:9).
16 Wan soema mindri wi e aksi sondro pasensi: ’Ma foe sainde na gro kon foe na prakseri foe Gado ben tan so langa?’ Te wi de piki disi, dan wi moe aksi wan toe aksi di habi te make nanga na tori disi: Omeni ten ben sa de fanoodoe foe opo wan rigeri di sa tiri na grontapoe ini retidoe nanga volmaakti geregtigheid? O langa a ben sa teki foe piki dem rigeriman foe so wan rigeri en leri dem? En moro fara, fa joe ben sa man sabi na koonoekondre dati leki wan regvaardiki rigeri di komoto foe Gado? Fa joe ben sa kan gi soema nofo bewijsi foe habi vertrouw ini so wan rigeri — foe kan si dati a fasi fa a meki nanga dem gronprakseri de boen — wan sani di dem ben sa wani gi dem libi na hem? Na bijbel e sori dati Gado no de poti wantron wantron hem koonoekondre gi dem libisoema, foedi a de gebroiki tranga, soleki wan esesi teki abra foe wan rigeri (Staatsgreep). Na presi foe dati, Gado e hori dem firi nanga reti foe dem wan di a de tiri, foe datede a de leri dem fosi tapoe hem fasi, pe a de bow dem vertrouw ini hem regvaardiki tiri.
17. Foe sainde te wi loekoe Genesis 3:15 wi no kan taki dati Gado no ben doe noti?
17 Foe datede na kon foe Gado Koonoekondre ben teki tem. Jehovah Gado no ben sidon foe no doe noti ofoe wakti, soleki son soema e prakseri, ma na momenti di libi ini soema meki oproeroe ini na bigin, a ben teki foe doe sani te leki na koonoekondre disi ben poti steevi (Gen. 3:15). Now a doro na laatste marki foe dem sreka di a ben sreka tapoe wan progressief fasi. Prakseri dem sani disi di e kon now:
18. Foe sainde Gado habi foeroe tem fanoodoe foe tjari vreede kon?
18 Jehovah ben pramisi dati hem sa tiri na heri grontapoe en tjari vreede nanga wanfasi kon. Ma no nanga na sori foe hem makti a sa tiri. A de hem prakseri dati soema kisi leri, sodati dem leri sabi hem en sondro dwengi saka dem srefi ondro hem rigeri. Nanga disi na prakseri, tem ben de fanoodoe foe poti wan fundamenti gi na heri grontapoe foe libisoema, di sa libi ondro hem koonoekondre-rigeri. Nanga boen-ati Gado de gi sabi foe dem marki nanga gronprakseri foe hem regvaardiki tiri en foe na fasi fa na tiri disi de wroko. — Joh. 17:3.
19. Fa na Gado di wi no kan si ben tjari hemsrefi kon na krin gi libisoema?
19 Jehovah de wan Gado di joe no kan si (1 Tim. 1:17). Fa a ben sa meki disi bekenti na soema foe skin nanga broedoe? No wawan nanga wan sori foe makti, foedi a ben sa taki komoto foe hemel tapoe wan fasi di e gi frede nanga respeki. Nono, Gado ben sa teki na tem foe tjari kon na krin hem gronprakseri nanga eegifasi nanga na fasi fa a e handri nanga libisoema. O meni moro wi ben sa leri, en kisi overtoigi en a ben sa de moro boen no wawan foe jere en leesi, ma na see foe dati, si na bewijsi ini na historia tori, dati san a taki, a de doe toe ini regvaardiki fasi nanga reti.
POTI WAN VASTE FUNDAMENTI
20. (a) Foe soortoe fanoodoe sani Jehovah meki wi njan boen? (b) San kon na krin baka doesoen doesoen jari foe libisoema tiri?
20 Di Jehovah ben e poti na fundamenti foe hem rigeri gi grontapoe, a ben meki wi njan boen fosi foe dem fanoodoe sani di e kon now: 1) wan vaste fundamenti foe bribi ini na tiri di a ben sa gi, 2) sabi foe dem gronprakseri foe hem rigeri, 3) wan sori foe hem fasi leki universele Rigeriman nanga 4) wan seker marki foe sabi soema na a Messias sondro foe misi, Na Wan di ben sa fri na libisoema-famiri en di ben sa rigeri leki Koonoe ini na nem foe Jehovah (Gal. 3:24). Na a srefi tem te wi loekoe libisoema tiri nanga dem bakapisi foe hem ini dem doesoen doesoen jari, dan wi e si na krin bewijsi foe na rechtmatigheid, joisti fasi nanga na hee di na tiri foe Gado moro hee.
21. Nanga soortoe prakseri Gado ben meki gebroiki foe Israël ini a poti foe wan fundamenti?
21 Fa Gado ben doe foe poti so wan fundamenti? Na a fosi presi a ben teki wan pipel, dem bakatenpikin foe Abraham, Isaak nanga Jakob — na owroe naatsi Israël. Jehovah ben sori hem wondroe fasi gerechtigheid nanga koni te a ben e strafoe Israël foe dem sondoe foe dem (Rom. 10:21). Ma te dem ben habi berouw, a ben sori ooktoe alatem hem fasi lobi, sari-ati nanga langa pasensi gi dem.
22. (a) Soortoe marki Jehovah ben doro foe hori krosbee matifasi nanga Israël? Fa srefi feejanti naatsi ben sa njan boen foe disi?
22 Na bijbel historia e verteri wi, dati hondro hondro jari Gado ben handri soso nanga na naatsi Israël. Nanga hem krosbee matifasi a ben hori dem Israël soema na wan en a ben kibri hem waarheid na grontapoe, aladi dem tra naatsi ben go dem eegi pasi en ben bribi ala soortoe falsi sani nanga bijgeloof. Gado ben gi ooktoe wan libi libi demonstratie foe dem joisti gronprakseri foe hem rigeri en a ben poti wan fundamenti gi na Koonoe foe na rigeri dati di ben sa kon, foe taki na Messias. Ini na tem dati a ben habi foe doe soso nanga dem tra naatsi te dem ben de ini wan ofoe tra fasi ini dem afersi foe hem naatsi di a ben teki. Foeroe foe dem naatsi disi ben habi bita ati gi na aanbegi foe Gado nanga na Israël naatsi. Dem no ben sabi dati Gado ben e wroko na dem eegi tan-boen nanga jepi foe Israël en dati te na tem ben sa doro a ben sa moksi hemsrefi nanga dem.
23. Fa na kon foe na Messias ben bewijsi dati Gado no ben meki tem go lasi?
23 Dan na Messias ben kon, Na Wan di Gado ben sa gebroiki leki Edeman foe na Koonoekondre-rigeri. A no ben kon na grontapoe foe hemsrefi, foe taki a no ben „fadon komoto na loktoe” foe taki moro fara dati hem ben de na Messias. Nono, a ben de moro foeroe so, dati Gado Manpikin ben habi dem brifi foe bribi foe dem Djoe Skrifi di no kan lee en di ben sori krin na marki dati hem ben de na wan di ben sa kon leki Jehovah bigi Profeeti en leki Koonoe. Foedi disi ben e aksi bribi foe na see foe dem soema, dan dem brifi disi foe bribi ben moe gi na dem soema. Dem ben habi leki fundamenti na fasi fa Gado ben handri nanga dem libisoema foe sensi na fosi profeeti-tori ini Eden en baka dati ini wan pisi tem foe 1500 jari historia foe Israël. Gado no ben meki foe datede, dati tem ben lasi gwe. Na grontapoe libi foe Jezus ben bewijsi dati a ben kon foe Gado. Hem opobaka ben bewijsi dati a ben wiki opo foe kisi makti ini hemel, foe, te na tem sa doro, teki na koonoekondre-rigeri-makti.
24. Sainde a ben teki foer tem foe piki dem kompe-koonoe foe Kristus?
24 Na prakseri foe Gado ben de so, foe habi moro leki wán soema leki rigeriman ini na Koonoekondre. Kristus ben sa habi ala makti, ma na bijbel e meki wi si, soleki tanapoe ini Openbaring 14:1-3, dati a ben de Gado prakseri foe habi makandra nanga Kristus ete 144.000 trawan leki kompe-koonoe nanga -tiriman. Soleki ibri rigeriman, bifo a teki hem wroko, wani sabi nanga soema a sa wroko makandra ini hem rigeri, so Kristus ben go loekoe fini ini na piki foe hem apostel, dem wan di ben sa tron dem secundaire fundamenti foe na njoen rigeri. A ben meki dem man disi preeki ini heri Israël na Koonoekondre foe Gado, en bakaten, baka hem dede nanga opobaka, a ben seni dem go na ala naatsi. Ini na langa tem di sensi na tem dati ben pasa, a ben piki dem 144000 soema di ben sa de kompe-koonoe. Dem moe miti dem moro hee marki, soleki Openbaring 14:4, 5 e taki: „Disi de dem wan di e tan waka baka na Lam (Jezus Kristus), winsi pe a e go. Disi ben bai komoto na mindri foe dem soema leki fosiwan foe Gado nanga foe na Lam, en ini dem mofo dem no ben feni lee; dem de sondro vlaka.”
25. (a) San wi de si leki bakapisi foe na pasensi foe Gado? (b) Foe soortoe winimarki dem miljoen miljoen memre foe na bigi ipi de njan boen?
25 San wi e si leki bakapisi foe disi? Wi e si now, dati na boen njoensoe foe na Koonoekondre e preeki ini bijna ibri oekoe foe na grontapoe en wi e si dati foeroe moro leki 144000 soema — moro leki toe miljoen a de — ini vrede nanga wanfasi e moksi demsrefi ini na troe aanbegi foe Gado. Dem e preeki na „boen njoensoe” gi trawan baka. Pe ala dem disi de fiti ini na prakseri foe Gado? Na bijbel e verteri wi dati dem de wan „bigi ipi”, di sa tan na libi te na masi foe dem rigeri foe na grontapoe sa kon foe na Koonoekondre-ston di Daniël e kari en dem sa tron na fundamenti foe na „njoen grontapoe” (Dan. 2:34, 35, 44). Dem sa de dem fosiwan di sa ondrofeni na tiri foe na koonoekondre tapoe grontapoe, en ini Kristus doesoen jari rigeri dem sa de klari foe bari wan switi kon gi dem miljoen miljoen soema di sa drai kon baka nanga jepi foe wan opobaka en foe jepi foe leri sabi en doe na troe aanbegi foe Gado. — Openb. 7:9-17.
26. Fa na sjatoe loekoe di wi ben loekoe sani na fesi e tjari wini kon tapoe na see foe bribi? (Judas 20, 21)
26 Srefi na sjatoe loekoe disi foe na progressief fasi di Gado sreka sani gi wan regvaardiki rigeri gi grontapoe e sori kaba, dati Gado no meki na tem gwe foe soso sondro foe doe wan sani, ma dati a bow hem rigeri tapoe vaste fundamenti en gi nofo bewijsi, dati libisoema kan kon sabi na rigeri dati en kan poti nofo bribi na ini. Disi e kon moro krin te wi ondrosoekoe na bijbel moro fara. Soortoe winimarki e beweegi soema foe tron borgoe foe na rigeri disi, Gado Koonoekondre ondro Jezus Kristus?
NA WET FOE NA KOONOEKONDRE
27. Soortoe aksi wi e aksi wisrefi tapoe na wet foe na Koonoekondre?
27 Soleki ala rigeri na so na hemel koonoekondre e wroko toe nanga wet. Na wet foe na koonoekondre dati e kenki sref-srefi foe dem wet di ben komoto foe libisoema en di ben kwinsi libisoema ini na historia foe foeroe koonoekondre. Soema di no sabi dati boen, ben sa kan frede, dati na wet foe na Koonoekondre ben sa poti skotoe, sodati dem ben sa lasi bepaalde fri. Na Koonoekondre sa gi wet di sa poeroe na prisiri foe na libi foe hem borgoe? A sa poti hebi skotoe gi dem ofoe moro foeroe dem sa feni troe troe kolokoe te dem saka demsrefi ondro na tiri foe hem?
28. (a) Fa Jezus ben sori dati disi ben de wan wet foe lobi? (b) Soortoe komando Jezus ben gi na a pipel foe Gado, en dem e poti skotoe gi dem?
28 Di na Koonoe Kristus Jezus ben dja na grontapoe, a ben sori nanga woortoe nanga doe, dati na wet foe na Koonoekondre ben sa de wan wet foe lobi. A ben bewijsi dati hem tapoe wan volmaakti fasi ben habi dem kwaliteit di wan soema moe habi di dem e gi hem ala makti. Jezus ben sori krin dati Gado ben seni hem „wan enkri gebore Manpikin” kon na grontapoe, foedi a ben lobi „na grontapoe foe libisoema so te” (Joh. 3:16). En di Jezus ben e taki foe hem eegi ofrandi gi na boen foe libisoema, a ben taki: „Wan soema no kan habi moro bigi lobi dan dati a de gi hem sili abra foe na boen foe hem mati” (Joh. 15:13). A ben gi hem discipel tranga foe kweki na srefi fasi disi, wan lobi pe joe de gi joesrefi abra (Joh. 13:34, 35). Gi wan soema di ben aksi hem wan sani, Jezus ben taki: „’Joe moe lobi Jehovah joe Gado nanga joe heri ati, nanga joe heri sili en nanga joe heri verstan.’ Disi de na moro bigi en fosi gebod. Na di foe toe, di de gelijk na disi, de disi: ’Joe moe lobi joe naaste leki joesrefi.’ Na dem toe gebod disi na heri wet e anga” (Matt. 22:37-40). Dem gebod disi de poti skotoe gi joe? Soso dem de poti skotoe gi na pipel foe Gado foe no doe ogri ofoe foe tapoe dem foe doe trawan ogri. Fa winimarki e kon di e prisiri na ati tee gi jesi na a wet disi foe na koonoekondre!
29. Foe sainde na Koonoekondre, no leki dem naatsi, no e gi wan wetboekoe nanga foeroe regels? (Loekoe Romeini 6:14).
29 Na geest foe lobi di e gi hemsrefi abra de kaba mindri troe kristen en e marki dem leki Jezus discipel. Wan wetboekoe nanga wan langa lijst foe regels foe hori dem na a pasi, no de fanoodoe. Na wet foe lobi e bow tra soema en a boen. Agersi dem doesoen doesoen wet ini dem wetboekoe foe dem naatsi, di foeroe foe dem e gebroiki foe loekoe borgoe di no wani hori wet. Disi ben meki na jari di pasa, na aksi ben kon tapoe na titelblad foe na tijdschrift Newsweek: Toemsi foeroe wet de?
SORI DEM FROKTOE FOE NA GEEST
30. (a) Foe sainde dem e skrifi foe troe kristen, dati dem de soema di lobi moro foeroe orde? (b) San Micha e sori foe dem marki di Gado poti?
30 Now kaba Jehovah Kotoigi e doe moeite so boen leki dem kan doe disi ini dem onvolmaakti fasi, foe poti na wet foe lobi ini dem libi. Disi no wani taki dati dem no e gi jesi na dem wet foe dem naatsi pe dem e libi na ini. Kwet-kweti! Ini foeroe presi srefi dem e skrifi foe dem leki „soema di moro lobi orde”. En fa dati doe kon? Dati doe kon foedi na wet foe lobi, na wet foe na Koonoekondre skrifi tanapoe tapoe dem ati. Na konsensi foe dem e verteri dem foe respeki nanga gi jesi na dem „moro hee makti” foe dem naatsi nanga dem wet foe dem, ma na moro hee getrouwfasi foe dem, dem e gi na a moro Hee makti, foe taki Jehovah Gado nanga hem koonoekondre ini na anoe foe Kristus Jezus. Nono, Gado Koonoekondre no e meki dem e beni ondro na kwinsi foe wet nanga skotoe, bikasi na profeeti Micha e skrifi nanga waarderi foe na Rigeri Masra Jehovah: „A ben verteri joe, o grontapoe libisoema, san boen. En san Jehovah e aksi baka foe joe, dan foe doe retidoe, en foe lobi switifasi en foe waka safri nanga joe Gado?” — Micha 1:2; 6:8.
31. (a) Foe sainde dem famiri-edeman no ben habi wan wetboekoe nanga skrifi wet fanoodoe? (b) Na presi foe dem sa de tra fasi ini na opobaka?
31 Dem woortoe disi e meki wi prakseri getrouw man, di ini owroetem ’ben waka nanga na troe Gado’ — Abel, Henoch nanga Noach (Hebr. 11:4-7; Gen. 4:4; 5:22; 6:9). Foe Hebreer kapitel erfoe e kon na krin, dati dem ben prisiri Gado nanga na bribi foe dem. Bakatem dem famiri-edeman Abraham, Isaak nanga Jakob ben habi wet di ben go foe broedoe nanga besnijdenis (Gen. 9:4; 17:9-14). Ma foe na bribi foe dem, di dem ben sori ini na gi jesi na dem komando foe Gado, ben kon na krin dati dem waarti foe kisi wan presi leki borgoe foe na Koonoekondre (Gen. 18:18, 19). Na apostel Paulus e verteri wi: „Nanga bribi Abraham ben . . . gi jesi . . . en a ben libi ini tenti nanga Isaak nanga Jakob, di makandra ben de erfgenaam foe precies na srefi pramisi. Bikasi a ben verwakti na foto, di habi troe troe fundamenti, en na foto dati Gado de na Basi en Mekiman” (Hebr. 11:8-11). Te dem famiri-edeman disi kisi wan opo-baka foe dini leki granman tapoe wan paradijsgrontapoe, dan net so dem no habi boen foeroe wet di e skotoe fanoodoe foe bewijsi na bribi foe dem leki di dem ben de na grontapoe na fosi tron, so wan 3500 jari pasa kaba. — Ps. 45:16.
32. Na soortoe fasi wan rigeri foe Gado de moro boen leki wan rigeri foe libisoema?
32 Foe ala dem sani disi wi kan si wan fundamenteel difrenti mindri na rigeri foe Gado nanga wan rigeri foe libisoema. Na tiri foe Gado Koonoekondre hem roetoe ini moreel hari-krakti, en dem soema di lobi dati e gi jesi na a rigeri dati foedi dem lobi Gado nanga dem naaste. Disi na wan tiri di e tjari sani kon wan. Disi de troe troe so mindri soema di de trouw na a hemel koonoekondre dati. A de tjari boen sani kon. Joe kan si dati ini dem lobi wanfasi di de krin foe si tapoe dem kongres foe Jehovah kristen kotoigi. Na a tra see a de so dati tiri foe libisoema habi dem roetoe ini seti foe sani foe wet di e skotoe dem, wet di wan boen sani kan de na ini, ma di foeroe tron no foe lobi ede soema de gi jesi na dem, ma nanga tegoe ofoe frede foe strafoe dem e gi jesi. Foeroe soema ben sa trapoe na wet nanga foetoe en ini dem jari di pasa wi kan si disi na hee lantiman, efoe dem ben kan doe disi sondro foe kisi strafoe — joisti dem soema di ben moe de wan eksempel ini na hori foe na wet.
33. Fa na grontapoe ben si dem winimarki di na pipel foe Gado e kisi foe hori na wet foe Gado koonoekondre? Gi wan toe eksempel.
33 Foeroe tron soema foe na grontapoe e froewondroe foe dem winimarki di Jehovah kotoigi e kisi, foedi dem e gi jesi na a wet foe na koonoekondre. So ben tanapoe foe eksempel ini wan artikel ini Des Moine Register, wan tijdschrift di e kon ini na Amerkan staat Iowa, foe na „Santa Diniwroko”-kongres foe Jehovah kotoigi di ben hori ini a dreetem foe 1976 ini na foto dati en pe wi e leesi na sani disi:
„Wan soema di ben go loekoe en di ben kroetoe Jehovah kotoigi na fesi foe dem negatief commentaar di a ben jere foe Jehovah kotoigi, ben de tapoe wan konmakandra foe wan 8000 Kotoigi ini na fositen Veteranen-zaal di joe no ben kan go na ini:
Wan toe foe dem sani di ben wroko tapoe hem firi ben de:
● Na de di dem ras de alamala gelijk nanga na dipi firi foe wanfasi mindri soema foe ala soortoe groepoe foe na pipel.
● Na switifasi nanga hartelijkheid foe Kotoigi, di aladi dem habi na overtoigi dati dem habi na waarheid, na wan enkri waarheid, nanga lobi moro foeroe dem e proberi foe overtoigi dan foe kroetoe soema.
● Na doeltreffendheid nanga na orga foe sani, nanga so wan 2200 friwani-wrokoman di ben gi dem nem foe doe wroko di kenki foe makandra foe troe troe krin foe na oso te na a bori foe njanjan . . . Wan lobi woortoe foe dem de: ’Wi e proberi alatem foe libi na oso ini wan moro betre kondisi leki wi ben miti hem.’
● Na de foe hondro hondro pikin foe ala jari, di sidon tiri ini dem langa langa konmakandra, aladi dem papa nanga mama — nanga bijbel en skrifiboekoe ini dem anoe — de . . . dringi dem lezing ini dem.”
34. Foe sainde Jehovah kotoigi e njan boen foe wan toemsi boen wanfasi en foe san disi de wan tesi na fesi?
34 Na wanfasi disi, di de now foe si krin alape na grontapoe mindri Jehovah kotoigi, de wan foe dem winimarki di dem e kisi, foedi dem de na a fosi presi getrouw na a Koonoekondre en dem e hori demsrefi na a wet foe na Koonoekondre, foe taki na wet foe lobi. A de wan tesi na fesi foe na wanfasi nanga na lobi di sa gro kon ondro na tiri foe na hemel koonoekondre ini na heri grontapoe foe libisoema.
35. Fa na heri mekisani wantron wantron sa habi na Soeverein Tiri foe Jehovah fanoodoe? (Openb. 4:11)
35 Te na marki foe na doesoen-jari Messias Koonoekondre dati doro, foedi na libisoema-famiri ben kon volmaakti ini na grontapoe paradijs, dan dem woortoe disi sa kon troe tapoe na Kristus: „Moro fara te na kaba kon, te a e gi na koonoekondre abra na hem Tata en Gado . . . foe Gado de ala sani gi ibri soema” (1 Kor. 15:24-28). Na tan foe alatem foe na heri mekisani sa kon foe na gi jesi na a Soeverein Rigeri foe na Koonoe foe teego.
NJAN DEM BOEN NOW KABA FOE NA KOONOEKONDRE
36. Fa na makti foe Gado Koonoekondre foe tjari libisoema kon wan ini lobi, ben sori? (Rom. 13:10)
36 Srefi now kaba, ete bifo na hemel koonoekondre bigin hem doesoen-jari tiri tapoe grontapoe, na koonoekondre disi e gi foeroe winimarki di joe no kan teri na dem loyaal bakaman, di e teki Jezus leki dem koonoe. Nationalistisch heememre nanga bita-ati no e prati dem moro langa. Wet foe lo nanga kroetoe wan soema ras na fesi no de moro. Fa na wet foe na koonoekondre e wroko, wi kan sori nanga san ben pasa ini toe dorp ini Mexico. Wan toe jari pasa kaba dem soema foe na dorp ben habi pistool nanga gon, di te dem ben habi trobi dem ben e gebroiki en foeroe tron soema ben lasi libi. Skowtoe no ben man doe noti. Dan wan oso-famiri ben agri foe studeri na bijbel nanga wan preekiman foe Jehovah kotoigi di ben kon visiti dem. Te foe kaba bijna ibriwan ini na dorp ben bigin foe studeri en teki dem bijbel waarheid ooktoe. Na feejanti fasi ben gwe esesi gi switifasi. Dem soema foe na dorp ben seri dem fetisani en dem ben gebroiki na moni foe bai bijbel. Na so fasi tapoe wan lobi fasi dem ben tjari kon wan ondro Gado Koonoekondre.
37. Fa, spesroetoe ini na tem disi, dem winimarki foe kristen wanfasi ben kon na krin?
37 Troe troe kristen wanfasi nanga dem winimarki foe hem, spesroetoe e kon na krin te dem naatsi de ini wan kiri foe brada. Ini dem feti ini na tem disi di dem fesiman foe kerki ben blesi, moro foeroe tron lomsoe ben kiri lomsoe, anitri ben kiri kompe anitri nanga boeddhist ben kiri kompe-boeddhist. Ma disi no pasa mindri Jehovah kotoigi. Na wanfasi foe dem ben de troe troe en a ben de wan bewijsi foe na realiteit foe Gado Koonoekondre leki na wan enkri rigeri, di kan tjari soema foe ala naatsi nanga ras kon wan makandra. — Jes. 2:2-4.
38. Fa na koonoekondre ben tjari winimarki gi dem wan di fositen ben de ini katibo foe na Bigi Babylon?
38 Na koonoekondre ben fri ooktoe wan bigi ipi opregti soema komoto foe katibo foe Babylon aanbegi nanga hem leri. Nanga Babylon aanbegi wi de bedoel ala aanbegi na grontapoe di habi hem bigin ini dem leri nanga fasi foe dini foe na owroe-Babylon, na geboortoe-presi foe ala falsi aanbegi. Foe Babylon komoto dem mysteries nanga dem bijgeloof, di de leki wan marki foe na moro bigi pisi foe sektarisch aanbegi foe now, pe di foe na kristenheid na ini toe. Ma now „Na Bigi Babylon”, na disiten grontapoemakti foe falsi aanbegi, tanapoe fesi na pori. Gado e komanderi dem soema di lobi hem: „Komoto na hem mindri, mi pipel, efoe joe no wani teki prati ini hem sondoe, en efoe joe no wani kisi wan pisi foe hem pina” (Openb. 18:2, 4). Na hemel koonoekondre e tjari wini gi wi, foedi ai jepi wi foe drai baka gi na falsi aanbegi, bifo Gado tjari na kroetoe kon tapoe na heri seti foe sani foe Babylon.
39. Soortoe marki Jezus ben poti gi kristen na dem fesi, en fa na teki foe na rai foe hem sa kibri wi foe na materialisme?
39 Na koonoekondre e jepi wi ooktoe foe komoto ini na trapoe foe na materialisme. Fa so? Ini hem barinem bergi-preeki Jezus ben sori tapoe „dem sani di dem naatsi de feti faja na dem baka”. A ben taki dati dem aksi di dem verstan alatem ben e broko ede, de: „San wi sa njan?” ofoe: „San wi sa dringi?” ofoe: „San wi sa weri?” Ma dem sani dati ben de dem moro prenspari sani? Nono, bikasi Jezus ben taki tapoe dati: „Tan . . . soekoe na Koonoekondre nanga Gado retidoe, en ala dem tra sani disi joe sa kisi na tapoe” (Matt. 6:31-33). Efoe wi foe datede poti leki marki foe soekoe na koonoekondre — foedi wi e go ondrosoekoe hem, foedi wi e go gi hem na getrouwfasi foe wi, en foedi wi e go meki dem afersi foe hem go na fesi — dan na hemel Tata sa sorgoe ini dem fanoodoe sani foe wi na skinfasi. — 1 Tim. 6:6-8.
40. Soortoe kibri na leri foe na koonoekondre de gi foe na see foe moraal nanga gosontoe?
40 Na kibri foe wi na moreel nanga skinfasi de ooktoe winimarki di na Koonoekondre san tjari gi wi. Dem di e libi akroederi na „Boen njoensoe”, de loekoe boen dati dem tan krin na moreel see. Noso dem no ben sa kisi na koonoekondre foe Gado (1 Kor. 6:9-11). So dem de kisi kibri foe jajo-libi nanga dem ogri sjenpresi-siki, di de kon foe fri seks libi, en dem e kibri demsrefi foe na pasa foe na wet foe Gado. Foedi dem e teki na komando foe dem apostel „foe hori demsrefi . . . fri foe broedoe”, dem de hori wan boen konsensi na fesi foe na Bigi Soema di gi wi libi en disi e kibri dem foe no kisi hepatitis nanga tra siki di bloedtransfusie foeroe tron e tjari abra go na tra soema. — Tori foe dem Apostel 15:28, 29.
41. Fa na poti foe dem koonoekondre-gronprakseri ini na oso-libi de wan praktisch jepi?
41 Foe di dem e meki dem Koonoekondre-gronprakseri wroko ini dem oso-libi, dem foetoeboi foe Jehovah de kibri demsrefi foeroe foe na sari, di e kon foe na prati foe oso foe soso-famiri ini na disiten grontapoe. Na bijbel e gi oso-famiri na dekati foe tan nanga makandra, foe taki nanga makandra, njan boen foe na libi leki wan oso-famiri en dini Gado leki wan oso-famiri (Kol. 3:14, 18-21). Na bijbel e sori dem tapoe wan praktisch fasi fa dem kan doe disi. Aladi soso ini 1976 wawan ini Amerkan kondre na heemarki foe wan miljoen brokotrow ben skrifi na lanti boekoe, en aladi ogridoe foe jongoesoema nanga tra oso-problema moro moro e opo ede kon, dan moro foeroe ai luk dem oso-famiri foe Jehovah kotoigi foe tan fri foe dem problema disi. En fa disi doe kon? Foedi dem poti na wet foe na Koonoekondre ini dem libi.
42. Kari wan toe eksempel di e sori dati na koonoekondre-boskopoe de gi jepi na dem problema foe na libi.
42 Njoen soema di e leri sabi na koonoekondre-waarheid, foeroe tron ben ondrofeni dem winimarki, di dem ben feni joisti tiri ini na loesoe foe problema ini dem libi. Wan soema di ben prati, bifo a ben jere foe Gado koonoekondre en di ben kon fesi na hebi wroko foe kweki toe pikin boi ini wan ogri grontapoe, de verteri fa na koonoekondre-boskopoe ben tjari wini kon gi hem:
„Nanga ala prisiri mi ben wani meki oen sabi fa mi de grantangi dati mi de foe na gemeente foe Jehovah. Soso mi ben wani ooktoe dati ala oema ini grontapoe di ben prati ben sa leri sabi Jehovah en ben sa kon na a verstan, dati wan soema de di e piki na lobi foe joe doesoen doesoen tron en di e gi joe wan reden foe wani tan na libi. No wan tra presi ini na heri grontapoe de pe joe e feni dem soortoe geweldig soema disi di de sori lobi dan leki ini wan koninkrijkszaal foe Jehovah kotoigi. En na sisa di ben kon na mi doro seebi jari pasa kaba — mi de taki Jehovah ibri dee tangi, dati a ben tjari hem go drape, dati a ben meki na preekiwroko tan go doro en dati a no ben meki na bigi benawtoe kon moro esi. Fa joe e gi tangi na wan soema di kibri joe libi?
KOONOEKONDRE — WANFASI
43. Fa wanfasi leki oso-famiri ofoe leki kristen gemeente kan tjari wini kon?
43 Tan makandra leki wan oso-famiri nanga leki wan kristen gemeente na foeroe fasi kan tjari wini kon. Noach ben wroko ini na tem dati ini dem dee foe na Vroedoe hem wawan? Nono, a ben de wan wroko foe wan oso-famiri. Dem ben wroko leki wan oso-famiri. Dem ben tan na libi leki wan oso-famiri en leki wan oso-famiri dem ben gi Jehovah tangi (Gen. 8:18, 20). Di Mozes ben meki dem watra foe na redi se prati demsrefi, a ben go hem wawan? Nono, na heri gemeente foe Israël ben waka go nanga hem, en leki gemeente dem ben waka pasa na se, aladi Jehovah ben kibri hem (Ex. 14:29-31). Dem soortoe wini disi kan kon de foe wi toe now efoe oso-famiri nanga gemeente tan makandra ini na lobi demakandra di Gado woortoe de gi wi tranga. — Loekoe Tori. 2:46, 47.
44. Soortoe spesroetoe wini wi kan kisi te wi tan konmakandra ini tem foe crises?
44 Ini wan tem foe crisis ofoe vervolgoe, dan na wanfasi disi de tjari spesroetoe wini kon. Djaso wan eksempel de: Ini na borgoe-oorlog ini Libanon Jehovah kotoigi ben tan krosbee foe makandra, en kefarliki sani ben pasa nanga dem. Ini wan distriktkonmakandra 117 foe dem kotoigi ben konmakandra ini wan oso. Wantron wantron, baka di na laatste sisa ben go na inisee, wan raket ben barster leti na fesi na doro. Ma ibri soema inisee ben de boen. Na heri ten di na konmakandra ben e hori wan alen foe raket nanga kanoefaja ben de lontoe dem. Dem lanteri-postoe ben fadon en dem ben soetoe dem oso na lontoe nanga koegroe di ben komoto foe granaat, ma no wan enkri tron na oso pe dem ben de wan sani ben kisi hem. Na wan tra okasi dem oso foe toe oso-famiri foe Jehovah kotoigi ben de ini wan gebied di dem ben e soetoe nanga granaat-faja. Dem ben taki nanga makandra efoe dem ben sa teki na risico foe go na a konmakandra, ma dem ben teki na bosroiti makandra foe no libi dem konmakandra foe dem (Hebr. 10:25). Di dem ben drai go na oso baka, dem ben si dati na wan oso wan bom ben pori hem krin krin en na trawan granaat-koegroe ben soetoe so tapoe hem dati efoe wan soema ben de na ini, a no ben sa tan na libi. Ala dem goedoe dem ben lasi, ma — san ben de na moro prenspari sani — demsrefi ben e libi ete!
45. (. . .)?
45 Disi wani taki, dati alatem Jehovah kotoigi sa kisi kibri na skinfasi, ondro ala omstandigheid? Disi no afoe de so. Moro leki toe Jehovah kotoigi ini Libanon ben lasi dem libi nanga na faja foe soema di kibri soetoe dem, en a pasa ooktoe dati dem ben dede foe ongolokoe soleki aardbeefi. Ma moro foeroe dem gado-frede vertrouw ini Jehovah, dem wanfasi leki gemeente nanga rostoe ondro druk, ben tjari wini gi dem (Fil. 4:5-7). Disi moro foeroe ben dini leki wan tesi na fesi foe na kibri di Gado e pramisi hem pipel ini na tem foe na bigi benawtoe, te na Koonoekondre bigin foe doe hem wroko foe pori dem feejanti naatsi. — Matt. 24:21, 22; Dan. 2:44.
46. Soortoe kibri na pipel foe Gado di kon na wan kan verwakti te Jehovah sa tjari a kroetoe kon en foe sainde? (Zef. 2:3; 3:8).
46 Fa na Koonoekondre sa doe na wondroe disi foe kibri wi, wi no sabi ete. Ma Gado profeeti de gi na djaranti na hem pipel di e gi hem jesi, dati dem heri vertrouw tapoe Jehovah sa tjari teego wini gi dem. So Jehovah de kari nanga mofo foe hem profeeti Jesaja: „Go, mi pipel, go ini joe inisee kamra, en sroto joe doro na joe baka. Kibri joesrefi foe soso wan momenti, te leki na kroetoe pasa. Bikasi loekoe! Jehovah e komoto kon foe hem presi foe aksi dem soema foe na kondre frantwoortoe foe dem sondoe, en na kondre foe troe sa tjari na trowe foe broedoe kon na krin en a no sa tapoe kibri dem dedewan foe hem” (Jes. 26:20, 21). Jehovah regvaardiki kroetoe sa kon troe troe, en a jepi foe hem de seker. — Ps. 119:155, 156.
KOONOEKONDRE-WINIMARKI DI SA TAN
47. Soortoe winimarki di ben pramisi, Gado pipel de kisi now, akroederi nanga Jesaja 48:17?
47 Wan „bigi ipi” soema de teki Jezus Kristus now leki dem koonoe. A ben sori dem fa dem kan libi wan krin libi en fa dem kan de prisiri wrokoman gi dem afersi foe hem Tata koonoekondre. A ben tjari dem kon ini wan toemsi diri matifasi nanga hem Tata, di e taki gi dem taki: „Mi Jehovah, de joe Gado, Na Wan di e leri joe foe kisi boen. Na wan di e meki joe kon tapoe na pasi di joe moe waka” (Jes. 48:17). Nanga jepi foe hem profeeti woortoe Jehovah e meki hem pipel si fa dem kan waka boen bifo na bigi benawtoe bigin.
48. (a) San de wan tranga fanoodoe sani gi na heri pipel foe Gado? (b) Soortoe warskow foe Jezus wi moe teki now na ati en foe sainde?
48 Gi ala soema di e soekoe Gado, a de tranga fanoodoe foe lon komoto foe na disiten ogri „seti foe sani” en tan na dorosee foe hem! Aladi wi no kan komoto na ini nanga wi skin, tokoe wi kan sori dati wi ben poti wisrefi aparti foe hem foe poti na wan see dem fasi foe libi foe soekoe goedoe en pe wi de prakseri wi srefi nomo. Disi de wan sani di wi moesoe doe te wi wani tan na libi. Leki na bosroiti foe na bigi profeeti-tori foe hem, Jezus e warskow wi leki fa Lukas e taki: „Poti prakseri na joesrefi, dati joe ati nooiti kon hebi nanga njan nanga dringi pasa marki nanga sorgoe foe na libi, en na dee dati kon leki wan trapoe wantron wantron tapoe joe, ini wan momenti. Bikasi a sa kon tapoe ala di e libi tapoe na heri grontapoe. Tan nanga ai, begi alatem, dati joe sa man foe pasa ala dem sani disi di sa go pasa troe troe en foe tanapoe na fesi Soemapikin.” — Luk. 21:34-36.
49. Fa dem tori foe Markus nanga Matteus de gi krakti na a warskow foe Jezus?
49 Na tori foe Markus foe na profeeti-tori foe Jezus e gi dem piki disi: „Tan nanga ai foe datede, . . . sodati, te a kon wantron wantron, a no sa feni joe e sribi. San mi e taki gi joe, mi e taki gi ala: ’Tan nanga ai’” (Mark. 13:35-37). En na tori foe Matteus e taki disi na tapoe: „Sori . . . dati joe de klari, bikasi Soemapikin e kon tapoe wan joeroe, di joe no ben prakseri.” — Matt. 24:44.
50. Foe sainde wi „moe opo wi ede na loktoe” srefi ini skreki tem?
50 Soemapikin, Jezus Kristus, e taki dati dem naatsi ini wan tem di dem de ini bigi frede nanga skreki, sa si Soemapikin e kon ini wan wolkoe nanga krakti en bigi glori. A de verteri wi: „Efoe dem sani disi e bigin foe pasa, opo tanapoe letopoe, en opo joe ede na loktoe, bikasi na fri foe joe de kon krosibee” (Luk. 21:28). Ja, kon fri nanga jepi foe Gado koonoekondre foe na ogri „seti foe sani”! Fri nanga jepi foe Gado koonoekondre foe libi tapoe wan paradijs — pe na koonoekondre foe doesoen jari langa sa trowe blesi tapoe na libisoema-famiri! En na boen bakapisi foe na koonoekondre-blesi sa tan go doro foe teego.
51. Soortoe matifasi di ben de ini na bigin mindri Gado nanga libisoema sa kon seti baka?
51 Na bijbel e verteri dati a de Gado prakseri, foe meki hem rigeri di ben de tapoe libisoema na a bigin kon baka. Na bijbel de sori dati na Koonoekondre-„ston” „foe na bergi” foe na Gado Rigerimakti ben koti komoto nanga na prakseri foe poti reti hem soevereiniteit en meki na krosbee matifasi disi foe na bigin kon boen baka. Fa disi sa doe kon dan? Fa ala soema sa kon de baka leki Adam — manpikin foe Gado, di kan kon wantron wantron na hem?
52. Soortoe sani de poti na fesi gi na pipel foe Gado, soleki 1 Korinte 15:24-28 e sori wi?
52 Gado Woortoe de tjari kon na krin ini 1 Korinte 15:24-28, dati te na Koonoekondre ben poti reti na regvaardiki fasi nanga rechtmatigheid foe Gado soevereiniteit tapoe grontapoe nanga na heri universum, dan Kristus sa gi moro fara na koonoekondre disi baka na Jehovah Gado, foe „Gado kan de ala sani gi ibri soema”. Jehovah habi dan tra wroko gi Jezus nanga hem 144000 mati. Dem wan na grontapoe di sa pasa baka dati na laatste tesi tapoe dem loyaliteit gi na universeel soevereiniteit foe Jehovah, sa gi Jezus foe alatem grani leki na moro prenspari wrokosani, di Gado ben gebroiki foe meki grontapoe kisi hem joisti presi baka ini na universum, aladi dem sa dini Jehovah Gado nanga jepi foe na krin, soifri aanbegi. — Openb. 20:7-15.
53. (a) Na soortoe bosroiti wi moe kon te wi loekoe dem winimarki di Gado koonoekondre sa gi? (b) Foe teki soortoe standpunt wi de kisi tranga, en nanga soortoe switi sani na wi fesi?
53 Efoe joe ben sa loekoe dem bigi boen bakapisi disi, wan sani sa de moro di kan tjari wini kon gi joe dan Gado Koonoekondre? Troe troe ala reden de foe taki Jehovah tangi foe na toemsi lobi seti disi. Meki a de so now dati joe teki na vaste bosroiti en de loyaal foe de na see foe Gado Koonoekondre ini anoe foe Jezus Kristus en njan foe teego dem boen foe hem!